n0e-sport Project number: IEE/12/017/S

Transcript

1 Nearly ZeroEnergy Sports Facilities n0esport Project number: IEE/1/017/S Report DELIVERABLE D.1 Territorial Analysis Final Editors: Authors: Susanne Højholt (CLEAN), DK Thomas Drivsholm (CLEAN), DK Morten Weeth (CLEAN), DK Miriam Siciliano (AFE), IT Leo Strawbridge (City of Derry), NI Lene Sternsdorf (Sønderborg Municipality), DK Hugo Rodrigues (Areal), PT Tihomir Kedmenec (City of Vukovar), HR Michel Gies (City of Eindhoven), NL Orestis Kyriacou (CEA), Cyprus Anthi Charalambous (CEA), Cyprus

2 Nearly ZeroEnergy Sports Facilities Περιεχόμενα 1 Εισαγωγή... Errore. Il segnalibro non è definito. Territorial report... Errore. Il segnalibro non è definito. 3 Συνεργάτες στα πλαίσια του έργου... Errore. Il segnalibro non è definito. 4 Κύπρος... Errore. Il segnalibro non è definito. 5 Δανία... Errore. Il segnalibro non è definito. 6 Κροατία... Errore. Il segnalibro non è definito. 7 Βόρεια Ιρλανδία Ιταλία Ολλανδία... Errore. Il segnalibro non è definito. 10 Πορτογαλία... Errore. Il segnalibro non è definito.

3 Nearly ZeroEnergy Sports Facilities 1 Εισαγωγή Το n0esport ανοίγει το δρόμο προς τις Αθλητικές Εγκαταστάσεις Σχεδόν Μηδενικής Κατανάλωσης Ενέργειας σχεδιάζοντας, αποδεικνύοντας και επεξηγώντας ένα ολοκληρωμένο πακέτο ανακαίνισης κτιρίων, νέων τεχνολογιών, μεθόδων εξοικονόμησης ενέργειας και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Αυτό το ολοκληρωμένο πακέτο πρωτοβουλιών για τις Αθλητικές Εγκαταστάσεις Σχεδόν Μηδενικής Κατανάλωσης Ενέργειας κατευθύνεται προς ένα τύπο κτιρίων που κατατάσσονται ως ένας ιδιαίτερα υψηλός καταναλωτής. Οι δοκιμασμένες και τεκμηριωμένες λύσεις για τη χρήση της ενέργειας στις αθλητικές εγκαταστάσεις βοηθούν τους δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς που εμπλέκονται στη διαχείριση και τη συντήρηση των κτιρίων αυτών. Σε όλη την Ευρώπη, οι φορείς τις ενέργειας στερούνται ενός επαρκούς πλαισίου πολιτικής για την προώθηση της δημιουργίας αθλητικών εγκαταστάσεων σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης αλλά και τους οικονομικούς πόρους ή τα κίνητρα για να το εφαρμόσουν. Επιπλέον, οι φορείς διαχείρισης των αθλητικών εγκαταστάσεων δεν είναι συχνά σε θέση να εφαρμόσουν τα προτεινόμενα μέτρα, δεδομένου ότι δεν διαθέτουν τις κατάλληλες γνώσεις και εμπειρία στον τομέα αυτό. Το n0esport θα: Αυξήσει τις γνώσεις και την ευαισθητοποίηση σχετικά με τις δυνατότητες για τις αθλητικές εγκαταστάσεις σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας Προσφέρει πρακτικές και δοκιμασμένες λύσεις που ανοίγουν το δρόμο για τις αθλητικές εγκαταστάσεις σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας σε διαφορετικές περιοχές, αναπτύσσοντας έτσι ένα ολοκληρωμένο πακέτο τεχνολογικών και μη τεχνολογικών λύσεων στον τομέα της ενεργειακής απόδοσης (ΕΑ) και στα συστήματα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) Εφαρμόζει συστήματα για την παρακολούθηση και την αξιολόγηση των επιπτώσεων των λύσεων για τις αθλητικές εγκαταστάσεις σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης Παρέχει μακροπρόθεσμες συστάσεις προς τους φορείς χάραξης πολιτικής για την ανάπτυξη των αθλητικών εγκαταστάσεων σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης Προωθεί ένα πολυεπίπεδο αποτέλεσμα και θα υιοθετεί το ολοκληρωμένο πακέτο από την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων του έργου. Η μεθοδολογία n0esport μπορεί να συνοψιστεί ως εξής: Συγκριτική ανάλυση σχετικά με τη χρήση της ενέργειας και την κατανάλωση στις αθλητικές εγκαταστάσεις σε όλη την ΕΕ και στις λύσεις για αθλητικές εγκαταστάσεις NZE, συμπεριλαμβανομένων των οργανωτικών / διαχειριστικών / τεχνολογικών λύσεων, λύσεων συμπεριφοράς και λύσεων για τις ανανεώσιμες μορφές ενέργειας 7 ολοκληρωμένα πακέτα πρωτοβουλιών για τη δημιουργία αθλητικών εγκαταστάσεων σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας Πιλοτικές δράσεις σε 7 περιοχές σε τουλάχιστο 18 κτίρια 1 σετ Κατευθυντήριων Γραμμών για τις αθλητικές εγκαταστάσεις σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης, με τις πολιτικές προτάσεις Μακροπρόθεσμα σχέδια για την ανάπτυξη των αθλητικών εγκαταστάσεων NZE στην ΕΕ Μια σειρά από συμμετοχικές εκδηλώσεις ανταλλαγών και επισκέψεων μελέτης και μια μεγάλη εκστρατεία επικοινωνίας 3

4 Nearly ZeroEnergy Sports Facilities Συνεργάτες στα πλαίσια του έργου Το n0esport περιλαμβάνει 7 εταίρους από 7 χώρες, που έχουν όλες τις προσδιοριζόμενες αθλητικές εγκαταστάσεις ως βασικούς καταναλωτές ενέργειας: AFE Agenzia Fiorentina per l'energia Srl (Ιταλία), ως Συντονιστής του έργου, είναι υπεύθυνος για τις δραστηριότητες διαχείρισης και συντονισμού, καθώς και Επικοινωνίας και Διάδοσης. Το AFE ιδρύθηκε τον Οκτώβριο του 000 στο πλαίσιο του προγράμματος SAVE II της ΕΕ ως ο οργανισμός διαχείρισης της ενέργειας σε ολόκληρη την επαρχία της Φλωρεντίας. Το AFE λειτουργεί ως ένας ολικός τοπικός ενεργειακός διαχειριστής μέσω των προγραμμάτων και των δράσεων για την προώθηση: διαχείριση της ζήτησης της ενέργειας, της ορθολογικής χρήσης της προώθησης της ενέργειας, της χρήσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας; διάδοση των προϊόντων και τεχνολογιών για την περιβαλλοντική προστασία και διατήρηση; μέθοδοι για ενεργειακούς ελέγχους και την κατάρτιση του τεχνικού προσωπικού, τοπικές ενεργειακές απαιτήσεις και κινητικότητα. Στον τομέα των κτιρίων, το AFE λειτουργεί σύμφωνα με τη μέθοδο Climate House, το πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης που προωθεί την υιοθέτηση των μεθόδων κατασκευής του κτιρίου που πληρούν τα κριτήρια της εξοικονόμησης ενέργειας και της προστασίας του περιβάλλοντος. Με τον τρόπο αυτό, το AFE υποστηρίζει τους δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς για την κατασκευή και την ανακαίνιση των Αθλητικών Εγκαταστάσεων Σχεδόν Μηδενικής Κατανάλωσης Ενέργειας. Ο οργανισμός έχει εργαστεί σε μια σειρά οικοδομικών κανονισμών, οι οποίοι μπορούν να προσαρμοστούν σε αθλητικές εγκαταστάσεις. Το AFE έχει υπογράψει συμφωνία συνεργασίας με την ΒSide, μια εταιρεία που διαχειρίζεται τις πισίνες σε όλη τη Φλωρεντία, συμπεριλαμβανομένης μιας πισίνας που έχει συμμετάσχει στην πιλοτική δράση: Centro Polivalente San Marcellino. Το AFE εργάστηκε επίσης με το Τοπικό Συμβούλιο της Φλωρεντίας, ως ο κύριος ιδιοκτήτης και διαχειριστής των αθλητικών εγκαταστάσεων στην περιοχή, εξασφαλίζοντας νέους κανονισμούς για τους διαχειριστές αθλητικών εγκαταστάσεων, οι οποίοι πρέπει να παρουσιάσουν και να υλοποιήσουν τα μέτρα ενεργειακής απόδοσης για να λειτουργήσουν τις αθλητικές εγκαταστάσεις του Δήμου. CLEAN (Δανία), είναι ο καθοδηγητής του Πακέτου Εργασίας WP: Territorial Analysis and Comparative Exchange Εδαφική Ανάλυση και Συγκριτική Ανταλλαγή. Δραστηριοποιείται από το 006 (προηγουμένως σαν The Lean Energy Cluster), και δημιουργεί την καλύτερη προϋπόθεση για την ανάπτυξη ενεργειακά αποδοτικών τεχνολογιών και λύσεων, ενθαρρύνει την καινοτομία και την οικονομική ανάπτυξη σε αυτόν τον τομέα. Συγκεντρώνει τα ενδιαφερόμενα μέρη (επιχειρήσεις, ερευνητικά ιδρύματα, δημόσιες αρχές), τα οποία βλέπουν μια επιχειρηματική ευκαιρία για την ανάπτυξη, την κατασκευή και την πώληση των προϊόντων και υπηρεσιών που βασίζονται στις τεχνολογίες της ενεργειακής απόδοσης. Αυτό περιλαμβάνει όλο το φάσμα των δραστηριοτήτων, από την παραγωγή ενέργειας μέχρι την κατανάλωση ενέργειας. Όντας μια Innovation Cluster πρωτοβουλία που βασίζεται στις καθιερωμένες αρμοδιότητες των μελών στους τομείς της μηχατρονικής, των συστημάτων ενέργειας, της βιομηχανικής τεχνολογίας παραγωγής και της ανάπτυξης των επιχειρήσεων, εργάζονται για την προώθηση της ενεργειακής απόδοσης με βάση τη βιωσιμότητα σε όλη την αλυσίδα αξίας του συνόλου του ενεργειακού συστήματος. Στόχος του CLEAN είναι επομένως, η ανάπτυξη τεχνολογιών και λύσεων στους τομείς των ευφυών ενεργειακών συστημάτων και της ενεργειακής απόδοσης. 4

5 Nearly ZeroEnergy Sports Facilities AREAL Regional Agency for Energy and Environment of Algarve (Πορτογαλία), είναι ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός αφιερωμένος στην προώθηση της ενεργειακής απόδοσης και της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, υπέρ της Αειφόρου Ανάπτυξης στο Algarve. Η AREAL προϋποθέτει ένα κεντρικό στοιχείο για την εξασφάλιση της Regional Energy Innovation Περιφερειακής Ενεργειακής Καινοτομίας, και την παροχή υπηρεσιών που υπερέχουν σε απόδοση και ποιότητα. Η AREAL προσφέρει στην περιοχή Algarve ένα ευρύ φάσμα τομέων παρέμβασης, όπου η εστίαση στη χρήση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και η επιβολή υψηλότερης απόδοσης δεν σταματά. Σε αυτή τη συνεργασία με τους τοπικούς εταίρους, και πάντα ανοιχτή στη διεθνή συνεργασία, η AREAL έχει πρόθεση να προωθήσει και να συμμετέχει σε δράσεις που οδηγούν σε μια πιο αποτελεσματική χρήση της ενέργειας και των ενεργειακών πόρων του Algarve, προκειμένου να ενθαρρυνθούν οι επενδύσεις σε έργα Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και η εισαγωγή νέων τεχνολογιών στον τομέα των περιφερειακών συστημάτων ενέργειας 5 Η πόλη του Αϊντχόβεν (Ολλανδία), είναι ο καθοδηγητής του WP3: Design and Development of Integrated Package and Guidelines Σχεδιασμός και Ανάπτυξη Ολοκληρωμένου Πακέτου και των Κατευθυντήριων Γραμμών. Η πόλη του Αϊντχόβεν πρωτοπορεί στην τεχνολογία και στην αειφόρο ανάπτυξη. Ο σχεδιασμός, η καινοτομία και ο αθλητισμός είναι τα κύρια σημεία εστίασης για την πόλη. Το Αϊντχόβεν έχει αναλάβει μια σειρά από μέτρα για την αύξηση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων και των περιοχών. Μέσα στην πόλη του Αϊντχόβεν, ο τομέας Αθλητισμός και Κίνηση (Sports and Movement) έχει το δικό του τμήμα ενέργειας, του οποίου το κύριο καθήκον είναι να παρακολουθεί και να μειώνει την κατανάλωση ενέργειας σε αθλητικές εγκαταστάσεις. Ο απώτερος στόχος είναι το Αϊντχόβεν να γίνει ενεργειακά ουδέτερο όσον αφορά τις αθλητικές εγκαταστάσεις. Ο αθλητισμός και η καινοτομία πάει μαζί στα τρία fieldlabs για τον καινοτόμο αθλητισμό που δραστηριοποιούνται στην πόλη. Ένα από αυτά το «InnoSportLab Sport en Beweeg!" εργάζεται στην δημιουργία καινοτομίας για την προώθηση του αθλητισμού και των αθλητικών εγκαταστάσεων για ψυχαγωγικά αθλήματα. Το InnoSportLabs είναι επίσης μέρος του Ολλανδικού ιδρύματος InnoSportNL. Η πόλη του Vukovar (Κροατία), είναι ο ιδιοκτήτης των περισσότερων αθλητικών εγκαταστάσεων στην περιοχή και είναι χρηματοδότης ή συνχρηματοδότης των τοπικών αθλητικών συλλόγων που χρησιμοποιούν αυτές τις αθλητικές εγκαταστάσεις. Υπάρχει επείγουσα ανάγκη να θεσπιστούν μέτρα για την ενεργειακή απόδοση και την ενοποιημένη μεθοδολογία παρακολούθησης της χρήσης της ενέργειας αυτών των εγκαταστάσεων. H πόλη του Vukovar έχει αναλάβει μια σειρά από έργα ενεργειακής απόδοσης και συνεργάζεται με τα διάφορα ενδιαφερόμενα μέρη στην πόλη, συμπεριλαμβανομένων των δημόσιων επιχειρήσεων για την παραγωγή, τη διανομή και την παροχή θερμικής ενέργειας και του Κοινοτικού Αθλητικού Συλλόγου της πόλης, μια ομπρέλα που ενώνει όλες τις τοπικές αθλητικές ενώσεις Ενεργειακό Γραφείο Κυπρίων Πολιτών (Κύπρος), είναι ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός, που ιδρύθηκε για την προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, την εξοικονόμηση ενέργειας, την ορθολογική χρήση της ενέργειας και των βιώσιμων μεταφορών. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέσω του προγράμματος Ευφυής Ενέργεια για την Ευρώπη και η Ένωση Κοινοτήτων Κύπρου υποστήριξε την ίδρυση και λειτουργία του Ενεργειακό Γραφείο Κυπρίων Πολιτών. Στο διοικητικό συμβούλιο εκπροσωπούνται 6 βασικές ομάδες συμπεριλαμβανομένων τοπικών αρχών, ενώσεις καταναλωτών, περιβαλλοντικά ιδρύματα, επαγγελματικές ενώσεις, εμπειρογνώμονες ενέργειας από τον ακαδημαϊκό και τον ερευνητικό τομέα. Οι κύριοι στόχοι του οργανισμού είναι να

6 Nearly ZeroEnergy Sports Facilities συμβάλλει στην επίτευξη της αειφόρου ανάπτυξης, λαμβάνοντας υπόψη τη στρατηγική της Λισαβόνας και την ευρωπαϊκή στρατηγική για την αειφόρο ανάπτυξη και την ενεργειακή πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία έχει ως στόχο την διασφάλιση του ενεργειακού εφοδιασμού, της ανταγωνιστικότητας, της βιωσιμότητας, της αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, της προώθησης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, της εξοικονόμησης ενέργειας και της αποδοτικότητας και των αειφόρων μεταφορών. Derry City & Strabane District Council (Ηνωμένο Βασίλειο), καθοδηγεί το WP4: Πιλοτική φάση: Εφαρμογή και Παρακολούθηση Pilot phase: Application and Monitoring. Το Συμβούλιο του Ντέρι Σίτι έχει εμπλακεί ενεργά στη μείωση της ενεργειακής του κατανάλωσης διορίζοντας ένα Διευθυντή Ενέργειας το 006 και διαθέτει ένα συνεχές πρόγραμμα για την υλοποίηση των έργων ενεργειακής απόδοσης σε όλη την περιφέρεια του. Το DCC κατέχει και λειτουργεί όλα τα κέντρα αναψυχής της πόλης. Ο Διευθυντής Ενέργειας για το Συμβούλιο είναι υπεύθυνος για την μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης του Συμβουλίου και, ως εκ τούτου, έχει άμεση εντολή να το πράξει σε όλα τα κτίρια του Συμβουλίου, συμπεριλαμβανομένων των αθλητικών εγκαταστάσεων. Το Συμβούλιο θα συνεργαστεί άμεσα με 3 αθλητικές εγκαταστάσεις (City Baths; Lisnagelvin Leisure Centre; Templemore Leisure Centre),τα οποία κατέχει και διαχειρίζεται. Το DCC έχει εκτεταμένη εμπειρία στην ενεργειακή απόδοση, τη διαχείριση των αθλητικών εγκαταστάσεων και τη χρηματοδότηση των δράσεων που σχετίζονται με τη μειωμένη κατανάλωση ενέργειας. Ο εταίρος χειρίζεται όλο το πρόγραμμα σε συνεργασία με τα μέλη των διαφόρων επιτροπών του Συμβουλίου που ασχολούνται με το περιβάλλον και τις υπηρεσίες. 6

7 Nearly ZeroEnergy Sports Facilities 3 ΚΥΠΡΟΣ Η Κύπρος είναι μια ενεργειακά απομονωμένη περιοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην οποία είναι μέλος από το 004. Ο πληθυσμός της Κύπρου ανέρχεται στους 838,897 κατοίκους κατά την καταγραφή πληθυσμού του 011. Η μεγαλύτερη οικονομική δραστηριότητα στην Κύπρο είναι ο τουρισμός, ως εκ τούτου υπάρχει εποχιακή άνοδος στη χρήση ενέργειας από τις τουριστικές βιομηχανίες, τριπλασιάζοντας τον πληθυσμό της χώρας κατά την καλοκαιρινή περίοδο. Το σύστημα ηλεκτρισμού της Κύπρου έχει περιορισμένη χωρητικότητα, όπως όλα τα απομονωμένα δίκτυα, περιορίζοντας έτσι την εισδοχή των ΑΠΕ στο δίκτυο. Με τον όρο αθλητικές εγκαταστάσεις αναφερόμαστε σε κτίρια ή ομάδα κτιρίων τα οποία έχουν σχεδιαστεί για την άθληση, για προπονήσεις ή για διεξαγωγή αγώνων. Κατά τον διεθνή κώδικα NACE, η ειδική υποκατηγορία 93 Αθλητικές και Ψυχαγωγικές Δραστηριότητες και Δραστηριότητες Αναψυχής σχετίζεται με κτίρια για αθλητικές δραστηριότητες, λειτουργίες αθλητικών εγκαταστάσεων, διεργασίες αθλητικών συλλόγων, εγκαταστάσεις εξάσκησης, άλλες αθλητικές δραστηριότητες και ψυχαγωγικές δραστηριότητες. Βασιζόμενοι σε αυτή την κωδικοποίηση, για το 013 καταμετρήθηκαν 1,617 καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας. Οι πλείστες αθλητικές εγκαταστάσεις ανήκουν σε ιδιώτες ή σε αθλητικούς συλλόγους, ωστόσο ένας σημαντικός αριθμός ανήκει σε δημόσιους φορείς όπως Δήμους και τον Κυπριακό Οργανισμό Αθλητισμού (ΚΟΑ). Υπάρχουν ελάχιστες στατιστικές έρευνες για αυτό το είδος εγκαταστάσεων καθώς και για τον κόσμο που τις χρησιμοποιεί ή λειτουργεί. Ο ΚΟΑ είναι ένας ημικρατικός οργανισμός ο οποίος βάσει των νόμων του λειτουργεί σαν η Ανώτερη Αρχή στην Κύπρο, έχοντας ένα μεγάλο ποσοστό αθλητικών εγκαταστάσεων καθώς επίσης και σημαντική θέση σε ότι αφορά αθλητικές διεργασίες. ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ Εθνικές Πολιτικές Οι αθλητικές εγκαταστάσεις ως κατασκευές, πρέπει να συμβαδίζουν με τους υπάρχοντες κανονισμούς για την έκδοση άδειας οικοδόμησης. Οι αρμόδιες αρχές για τον έλεγχο και την αξιολόγηση των αδειών δόμησης αθλητικών εγκαταστάσεων είναι οι αντίστοιχες τοπικές αρχές και το Τμήμα Πολεοδομίας. Επιπλέον, οι αθλητικές εγκαταστάσεις πρέπει να συμμορφώνονται με τους κανονισμούς περί Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων, οι οποίοι τέθηκαν σε μερική ισχύ στις 11007, σύμφωνα με το νόμο περί Κανονισμών Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων του 006 (N.14(I)/006). Την ίδια ημέρα, ο νόμος ΚΔΠ.49/006 πάνω σε θέματα Οδών και Κτιρίων (Ενεργειακή Απόδοση Κτιρίων) τέθηκε σε ισχύ. Οι πρόνοιες της Οδηγίας περί Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων (Energy Performance of Buildings Directive (010/31/EU)) μετατέθηκαν από την Υπηρεσία Ενέργειας του Υπουργείου Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού Κύπρου, υπό την εθνική νομοθεσία ώστε να βελτιωθεί η ενεργειακή απόδοση των κτιρίων στην Κύπρο μέσω της εφαρμογής διαφόρων μέτρων. Τα πλέον σημαντικά μέτρα αναφέρονται παρακάτω: Δημόσια κτίρια ωφέλιμης επιφάνειας μεγαλύτερης των 500 m θα πρέπει να προσκομίζουν πιστοποιητικό ενεργειακής συμπεριφοράς. Ενεργειακές ανακαινίσεις αθλητικών εγκαταστάσεων και κτιρίων (πάνω από m) γενικά, θα πρέπει να ανταποκρίνονται στις ελάχιστες απαιτήσεις για την ενεργειακή συμπεριφορά κτιρίων (περίκλειση κτιρίου, Uvalues, φωτισμός, απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης για θέρμανση, ψύξη, εξαερισμό και παροχή ζεστού νερού). 7

8 Nearly ZeroEnergy Sports Facilities Όσον αφορά την ενεργειακή επιθεώρηση του εξοπλισμού θέρμανσης, αυτά θα πρέπει να επιθεωρούνται τακτικά (λέβητες ισχύος πάνω από 100 kw, θα πρέπει να επιθεωρούνται κάθε χρόνια, ενώ οι λέβητες αερίου, κάθε 4 χρόνια). Από την 1 Ιανουαρίου 019 και πέρα, «όλα τα νέα κτίρια που καταλαμβάνουν και ορίζονται από δημόσιες υπηρεσίες είναι σχεδόν μηδενικήςενέργειας κτίρια» και από την 1 Ιανουαρίου 01 «όλα τα νέα κτίρια είναι σχεδόν μηδενικήςενέργειας κτίρια». Τα κτίρια ταξινομούνται σε ενεργειακές κλάσεις που χαρακτηρίζονται με γράμματα από Α ως G (Πιν. 1) και το πιστοποιητικό που εκδίδεται περιέχει προτεινόμενα μέτρα για την βελτίωση ενεργειακής απόδοσης. Η ενεργειακή κλάση παρέχει πληροφορίες για την ετήσια ενεργειακή κατανάλωση και για τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα ανά m. Επιπλέον, παρέχει πληροφορίες όσον αφορά την ενέργεια η οποία παράγεται από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Η ενεργειακή κλάση κάθε κτιρίου υπολογίζεται από την σύγκριση του εν λόγω κτιρίου με ένα κτίριο αναφοράς (ίδια γεωμετρικά και κλιματικά χαρακτηριστικά αλλά τυποποιημένα οικοδομικά υλικά και εξοπλισμό) 8 Πίνακας 1: Ταξινόμηση ενεργειακών κλάσεων για αστικά και μη αστικά κτίρια στην Κύπρο Αναλογία της ετήσιας αρχικής κατανάλωσης Ενεργειακή κλάση ενέργειας του κτιρίου, προς την ετήσια αρχική κατανάλωση ενός κτιρίου αναφοράς (R) A R 0,5 B+ 0,5 < R 0,75 B 0,75 < R 1 C 1 < R 1,5 D 1,5 < R E < R,5 F,5 < R 3 G R > 3 Η εθνική πολιτική για την προώθηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και ενεργειακή απόδοση, εμπεριέχει την υιοθέτηση και εφαρμογή κάποιων υποστηρικτικών σχημάτων (συμπεριλαμβανομένων επιχορηγήσεων και επιδοτήσεων). Το Εθνικό Ίδρυμα ΑΠΕ και το Structural Funds υποστηρίζουν επιδοτήσεις ή επιχορηγήσεις του Ταμείου ΑΠΕ και ΕΞΕ για το 014 στην Κύπρο. Οι σχετικές επιδοτήσεις ή επιχορηγήσεις παρουσιάζονται λεπτομερώς στους πίνακες και 3.

9 Nearly ZeroEnergy Sports Facilities Πίνακας : Κυβερνητικό σχέδιο χορηγιών ΗΛΙΑΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ για ΟΛΟΥΣ Περιγραφή μέτρου Ισχύς Εφαρμογή ανεξάρτητων παραγωγών που 15MW χρησιμοποιούν φωτοβολταϊκά συστήματα σε εμπορικές και βιομηχανικές μονάδες (μέχρι 500kW) 1. Ανεξάρτητα φωτοβολταϊκά συστήματα ισχύος 0,3 MW μέχρι 7kW, που μπορεί να εγκατασταθούν από άτομα ή δήμους και κοινότητες ή άλλους μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς που δεν είναι οικονομικά ενεργοί.. Ανεξάρτητα φωτοβολταϊκά συστήματα ισχύος 0,7MW μέχρι 0kW, που θα εγκατασταθούν από οργανισμούς που είναι οικονομικά ενεργοί. Τύπος επιχορήγησης Κατηγορία B (χωρίς επιχορήγηση) Κατηγορία C1 Επιχορήγηση 30% Μέγιστο ποσό επιχορήγησης 6,000 Κατηγορία C Επιχορήγηση 40% Μέγιστο ποσό επιχορήγησης 1,000 Πίνακας 3: Κυβερνητικά Σχέδια Επιχορήγησης (για ενεργειακή ανακαίνιση κτιρίων εμπορικής και δημόσιας ιδιοκτησίας μόνο) (Σύμφωνα με την Ανακοίνωση του Υπουργείου Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού) Σχέδιο Κατηγορία B Ενεργειακή ανακαίνιση επιχειρήσεων (άδεια οικοδομής πριν 1/1/007) Χρηματοδότηση Επιχορήγηση: 40% Μέγιστο ποσό επιχορήγησης: 100,000 για βιομηχανικά κτίρια 50,000 για άλλα κτίρια 00,000 για κτίρια που θα επιτύχουν Πιστοποιητικό ενεργειακής Απόδοσης Κατηγορίας Β Σχέδιο ενεργειακής ανακαίνισης κτιρίων Κατηγορία C Ενεργειακή ανακαίνιση δημοσίων κτιρίων (άδεια οικοδομής πριν 1/1/007) Χρηματοδότηση Επιχορήγηση: 40% Μέγιστο ποσό επιχορήγησης: 00,000 Επιπρόσθετα, για την συμμόρφωση με τις πρόνοιες της Οδηγίας περί Ενεργειακής Απόδοσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Υπηρεσία Ενέργειας του Υπουργείου Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού Κύπρου, σύστησε τον σχηματισμό σώματος ελεγκτών ενέργειας και τις Εταιρίες Υπηρεσίας Ενέργειας (Energy Service Companies) στην Κύπρο. Ο ρόλος των ελεγκτών ενέργειας, όπως και των Εταιριών Υπηρεσίας Ενέργειας, αναμένεται να είναι ζωτικής σημασίας για την μελλοντική πιστοποίηση και εφαρμογή των μέτρων ενεργειακής απόδοσης στα κτίρια. Τοπική Πολιτική Το Σύμφωνο των Δημάρχων (Covenant of Mayors) είναι κυρίαρχο Ευρωπαϊκό κίνημα που αφορά τοπικές και περιφερειακές αρχές, εθελοντικά αφοσιωμένες στην αύξηση της ενεργειακής απόδοσης και στην αύξηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στις περιοχές τους. Μέσω της δέσμευσής τους, οι υπογράφοντες, στοχεύουν στο να φτάσουν και να ξεπεράσουν το στόχο μείωσης εκπομπών CO κατά 0%, τον οποίο έθεσε η Ευρωπαϊκή Ένωση, μέχρι το 00. Μέχρι τώρα, έχουν υποβληθεί στην Κύπρο Σχέδια 9

10 Nearly ZeroEnergy Sports Facilities Δράσης Βιώσιμης Ενέργειας. Ένας σημαντικός τομέας αυτών των σχεδίων είναι η βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των δημόσιων κτιρίων, συμπεριλαμβάνοντας τα δημόσια κτίρια αθλητικών εγκαταστάσεων. Συνολικά, το αναμενόμενο αποτέλεσμα από την πλήρη εφαρμογή των υπαρχόντων σχεδίων μέχρι το 00, είναι να επιτευχθεί ενεργειακή εξοικονόμηση ύψους 1,843 GWh, αύξηση της ενεργειακής χρήσης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας κατά 95 GWh και μείωση εκπομπών CO κατά 61,000 τόνους, πράγμα που ισοδυναμεί με μείωση ύψους 35% σε σχέση με το 009. Η αναμενόμενη εξοικονόμηση για τις δημόσιες αθλητικές εγκαταστάσεις ανέρχεται σε περίπου 1% της συνολικής εξοικονόμησης. Ωστόσο, αξίζει να αναφερθεί η τοπική πολιτική πάνω στο θέμα, επιπλέον της Εθνικής, η οποία ενεργεί προς όφελος της ενεργειακής απόδοσης των δημοσίων κτιρίων. Το παρακάτω γράφημα παρουσιάζει πρόβλεψη των στόχων των τοπικών αρχών, όσον αφορά στη μείωση εκπομπών CO. tonnes of CO emissions in CO Στόχοι Μείωσης ΧΡΗΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Οι αθλητικές εγκαταστάσεις, τυπικά, χρησιμοποιούν ηλεκτρισμό που προέρχεται από το εθνικό δίκτυο και τα ορυκτά καύσιμα (πετρέλαιο θέρμανσης και υγραέριο) για θέρμανση και ζεστό νερό χρήσης. Επιπλέον, αξίζει να αναφερθεί ότι στην Κύπρο, περίπου το 50% των αθλητικών εγκαταστάσεων χρησιμοποιεί ηλιακούς θερμοσίφωνες. ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Στην Κύπρο, περίπου το 97% της πρωτογενούς ενέργειας ήταν εισαγόμενο το 008. Ωστόσο, ο στόχος της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Κύπρο είναι 10% (00) δίνοντας στην Κύπρο την ευκαιρία να προωθήσει την δική της παραγωγή ενέργειας και να αυξήσει την ενεργειακή της ανεξαρτησία εξαγωγών στο κοντινό μέλλον. Σύμφωνα με το εθνικό σχέδιο δράσης, η Κύπρος αναμένεται να φτάσει σ αυτόν τον στόχο. Με τροφοδοτούμενα τιμολόγια για μεγάλες εγκαταστάσεις αιολικής ενέργειας το Κυπριακό Εθνικό Σχέδιο 10

11 Nearly ZeroEnergy Sports Facilities Δράσης Ανανεώσιμης Ενέργειας (Cypriot National Renewable Energy Action Plan) στοχεύει στο μεγαλύτερο μερίδιο ανανεώσιμου ηλεκτρισμού από αιολική ενέργεια ως το 00. Η ανάπτυξη υπήρξε ταχεία. Ο Κυπριακός στόχος για ηλιακή ενέργεια, συμπεριλαμβανομένων και των φωτοβολταϊκών και της συγκεντρωμένης ηλιακής ενέργειας, συνδυάζει 7% του ηλεκτρισμού ως το 00, το οποίο θα βρίσκεται μεταξύ των κορυφαίων στις αγορές της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ηλιακή θέρμανση είναι η χρήση της ηλιακής ενέργειας ώστε να παρέχεται θέρμανση στο χώρο ή στο νερό. Η κατά κεφαλήν ηλιακή θέρμανση το 010 ήταν η υψηλότερη στην Κύπρο από όλες τις Ευρωπαϊκές χώρες. 11 Το ενεργειακό προφίλ της Κύπρου σε αριθμούς, παρέχεται παρακάτω: 147 MW από αιολικά πάρκα που λειτουργούν τώρα στην Κύπρο (30 GWh). 41 MW από φωτοβολταϊκά (και αστικών περιοχών και εμπορικά) (45 GWh) 9,7 MW από εργοστάσιο βιομάζας (κοπριά χοίρων) ( 3. GWh) 9% των σπιτιών έχουν ηλιακό συλλέκτη για την παραγωγή ζεστού νερού. 1m ηλιακός συλλέκτης κατά κεφαλή. Συνολική εγκατεστημένη ισχύς για παραγωγή ηλεκτρισμού 1,477.5 MW.Τα εργοστάσια ηλεκτρισμού χρησιμοποιούν βαρύ καύσιμο πετρέλαιο και diesel. Το ενεργειακό ισοζύγιο της Κύπρου σήμερα, εξακολουθεί να εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις εισαγωγές προϊόντων πετρελαίου. Η συνεισφορά των ΑΠΕ στο ενεργειακό ισοζύγιο της Κύπρου, παρά το γεγονός ότι η δυνατότητα υφίσταται, εξακολουθεί να παραμένει περιορισμένη. Η ενεργειακή και περιβαλλοντική πολιτική της Κύπρου έχει εναρμονιστεί με την Ευρωπαϊκή, εκτός από συγκεκριμένες εξαιρέσεις οι οποίες έχουν παραχωρηθεί. Η παραγωγή ηλεκτρισμού στην Κύπρο υποστηρίζεται σχεδόν ολοκληρωτικά από την καύση ορυκτών καυσίμων και κυρίως από βαρύ καύσιμο πετρέλαιο. Η Αρχή Ηλεκτρισμού Κύπρου (ΑΗΚ) είναι στην παρούσα φάση ο μεγαλύτερος παραγωγός ηλεκτρισμού στην Κύπρο. Στην Κύπρο υπάρχουν τρεις σταθμοί παραγωγής: στο Βασιλικό, στη Μονή και στη Δεκέλεια. Οι τεχνολογίες που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή είναι Τουρμπίνες Ατμού και Τουρμπίνες Αερίου.

12 Nearly ZeroEnergy Sports Facilities Οι πίνακες 1 και παρουσιάζουν την συνολική κατανάλωση ενέργειας στην Κύπρο ανά τομέα και ανά καύσιμο. 1 Γράφημα 1: Κατανάλωση ενέργειας ανά τομέα στην Κύπρο Γράφημα : Κατανάλωση ενέργειας ανά καύσιμο στην Κύπρο Μέχρι τον Σεπτέμβριο του 014, η συνεισφορά των ΑΠΕ (Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας) για την παραγωγή ενέργειας στην Κύπρο, ανήλθε περίπου στο 8% της συνολικής ηλεκτρικής κατανάλωσης. Η συνολική εγκατεστημένη ισχύς των ΑΠΕ είναι MW (Σεπτέμβριος 014), με την βιομάζα να έχει εγκατεστημένη ισχύ 9.7 MW, τα φωτοβολταϊκά 41 MW και τα αιολικά πάρκα MW.

13 Nearly ZeroEnergy Sports Facilities Η παραγωγή ηλεκτρισμού από φωτοβολταϊκά συστήματα, αιολικά πάρκα και εργοστάσια αερίου, παρουσιάζεται στον Πίνακα Γράφημα 3: Παραγωγή Ηλεκτρισμού από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας στην Κύπρο Η ενεργειακή πηγή των αθλητικών εγκαταστάσεων είναι από το δίκτυο. Όμως, για να καλυφθούν οι ενεργειακές ανάγκες σε θέρμανση και ζεστό νερό, διάφορες αθλητικές εγκαταστάσεις χρησιμοποιούν ορυκτά καύσιμα και μόνο λίγες χρησιμοποιούν ηλιακούς θερμικούς συλλέκτες ή γεωθερμικές αντλίες. Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει τον αριθμό των αθλητικών εγκαταστάσεων στην Κύπρο και την συνολική ηλεκτρική κατανάλωση για τα έτη Η τελική ηλεκτρική κατανάλωση των αθλητικών εγκαταστάσεων αντιπροσωπεύει το 1.5% της συνολικής κατανάλωσης ηλεκτρισμού στην Κύπρο. Πίνακας 4: Κατανάλωση Ηλεκτρισμού των Αθλητικών Εγκαταστάσεων στην Κύπρο (010013) Έτος Κατανάλωση Ηλεκτρισμού (kwh) Αριθμός Καταναλωτών ,709,067 1, ,873,499 1, ,577,003 1, ,550,117 1,617 ΕΠΙΠΕΔΟ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Η εφαρμογή του EPBD (Διάταγμα για την Ενεργειακή Απόδοση Κτιρίων) ήταν η πρώτη προσπάθεια που έγινε ποτέ για την ρύθμιση της κατανάλωσης ενέργειας στα κτίρια. Οι προϋποθέσεις θερμομόνωσης εισήχθησαν για πρώτη φορά το 007 μαζί με μεγαλύτερη προσοχή να δίνεται σε αποδοτικά τεχνικά συστήματα και σε ηλιακές στρατηγικές (σκίαση).

14 Nearly ZeroEnergy Sports Facilities Μετά την εφαρμογή του EPBD, παρατηρήθηκαν τα παρακάτω αποτελέσματα και οφέλη: Βελτίωση της ποιότητας της πληροφορίας στα προϊόντα κτιρίου και καλύτερος ανταγωνισμός μεταξύ παραγωγών και διανομέων στην παροχή υλικών βελτιωμένων θερμικών χαρακτηριστικών, αφομοίωση της ανάγκης για επαρκή τεχνικά συστήματα στην ενεργητική απόδοση των κτιρίων καθώς επίσης, περισσότεροι σχεδιαστές έχουν δείξει ενδιαφέρον για αντλίες θερμότητας και λέβητες συμπύκνωσης. Επιπρόσθετα, το EPBD αναμένεται να προκαλέσει ενεργειακά αποθέματα της τάξης του 19.9 toe από τον τομέα κατοικιών, και 8.5 από τον μη κατοικιών τομέα ως το Όπως περιγράφεται στον Πίνακα 4, η συνολική ηλεκτρική κατανάλωση για αθλητικές εγκαταστάσεις στην Κύπρο το 013 ήταν περίπου 33.5 GWh, 13% λιγότερη από αυτήν του 010. Η μέση ηλεκτρική κατανάλωση ανά αθλητική εγκατάσταση για το 013 ήταν 0.7 MWh/έτος. ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΛΕΥΡΕΣ Η λεπτομερής παρακολούθηση της κατανάλωσης ενέργειας των αθλητικών εγκαταστάσεων δεν θα μπορούσε εύκολα να επιτευχθεί για τους παρακάτω λόγους: 1. Ο μετρητής κατανάλωσης ενέργειας είναι συνήθως εγκατεστημένος για ολόκληρο το κτίριο των αθλητικών εγκαταστάσεων.. Για την πλειονότητα των αθλητικών εγκαταστάσεων, ο λογαριασμός κατανάλωσης ρεύματος είναι διαθέσιμος κάθε μήνες (κεντρικός μετρητής) και συνήθως υπάρχει αρχείο για την κατανάλωση ορυκτών καυσίμων και νερού. 3. Μόνο λίγες αθλητικές εγκαταστάσεις έχουν εγκαταστήσει Συστήματα Διαχείρισης Ενέργειας. 4. Συνήθως είναι απαραίτητο να ελέγχεται χειροκίνητα η θερμοκρασία, η υγρασία και άλλες παράμετροι των αθλητικών εγκαταστάσεων. Επιπλέον, οι παρακάτω μετρητές ενεργειακές απόδοσης έχουν εγκατασταθεί σε πολύ λίγες αθλητικές εγκαταστάσεις στη Κύπρο: 1. Συστήματα αυτοματοποίησης κτιρίου συμπεριλαμβανομένων αισθητήρων ελέγχου παρουσίας / απουσίας. Ενσωματωμένες λύσεις μέσα στο κτίριο 3. Εξαερισμός ανάκτησης θερμότητας 4. Ηλιακοί συλλέκτες στις οροφές 5. Γεωθερμικές αντλίες Τέλος, αξίζει να αναφερθεί ότι υπάρχουν πολλά παραδείγματα αθλητικών εγκαταστάσεων με γερασμένα και ανεπαρκή ηλεκτρικά και μηχανικά συστήματα και εξοπλισμούς, ιδιαίτερα σε αγροτικές περιοχές.

15 Nearly ZeroEnergy Sports Facilities ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ/ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΕΣ ΠΛΕΥΡΕΣ Τυπικοί ιδιοκτήτες και διευθυντές των αθλητικών εγκαταστάσεων είναι η Δημόσιοι φορείς, οι τοπικές αρχές και οι ιδιωτικοί οργανισμοί. Οι Δημόσιες Αθλητικές Εγκαταστάσεις πρέπει να ακολουθούν τις οικονομικές διαδικασίες της αρχής Νόμων και Κανονισμών των Αθλητικών Οργανώσεων Κύπρου, καθώς επίσης και των δημόσιων κανονισμών προμήθειας για όλα τα ήδη των μέτρων ή προμηθειών. Ο Κυπριακός Οργανισμός Αθλητισμού (ΚΟΑ) είναι ημικρατικός οργανισμός ο οποίος τέθηκε σε ισχύ μέσω των νόμων όπου ορίζεται αυτός ο οργανισμός να λειτουργεί ως η Ανώτατη Αρχή στην Κυπριακή Δημοκρατία. 15 Εννεαμελές Διοικητικό Συμβούλιο διευθύνει τον Κυπριακό Οργανισμό Αθλητισμού με Πρόεδρο, Αντιπρόεδρο και επτά μέλη. Επιχειρησιακός διευθυντής του Οργανισμού είναι ο Γενικός Διευθυντής του. ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ Το προσωπικό των αθλητικών εγκαταστάσεων, στις περισσότερες περιπτώσεις, δεν είναι σωστά εκπαιδευμένο στη διαχείριση ενέργειας. Δεν υπήρξε σαφές πλαίσιο για το τεχνικό προσωπικό όσον αφορά τη διαχείριση και απόδοση της ενέργειας. Ωστόσο, από το 014, είναι σε εξέλιξη μια ειδική, τυποποιημένη εκπαίδευση για Διαχειριστές Ενέργειας, στο χώρο της διαχείρισης ενέργειας. Η εκπαίδευση αυτή (EUREM) προσφέρεται σε 7 χώρες και καλύπτει σχεδόν όλα θα θέματα τα σχετικά με την ενέργεια τα οποία μπορεί να προκύψουν σε εταιρίες/οργανισμούς ( ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΟΣ Το μόνο σύστημα μέτρησης αποτελέσματος το οποίο θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την περίπτωση των αθλητικών εγκαταστάσεων είναι η καταγραφή των υπαρχόντων και μελλοντικών Πιστοποιητικών Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων. Επίσης, μπορούν να εξαχθούν συμπεράσματα με την παρακολούθηση των καταναλώσεων ηλεκτρισμού για πελάτες υπό τον κωδικό (NACE CODE) για αθλητικές εγκαταστάσεις. SWOTANALYSIS Ισχυρά σημεία Διάφορα μέτρα ενεργειακής επάρκειας μηδενικού κόστους (π.χ. αλλαγή ενεργειακής συμπεριφοράς και επίγνωση) Άριστες υπάρχουσες πρακτικές Εξοικονόμηση πιθανών ενεργειακών εξόδων Η βελτίωση της δημόσιας εικόνας κάθε αθλητικής εγκατάστασης συνδέεται απ ευθείας με την ενεργειακή της επάρκεια και πόσο «Πράσινη» είναι. Βελτίωση της ποιότητας του εσωτερικού αέρα και θερμική άνεση μέσα στην αθλητική εγκατάσταση Πιθανό ενδιαφέρον για επενδυτές

16 Nearly ZeroEnergy Sports Facilities Αδυναμίες Έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού με προσόντα και ικανότητες στο χώρο της διαχείρισης ενέργειας εντός των αθλητικών εγκαταστάσεων Υψηλό αρχικό κόστος για την εφαρμογή μερικών επαρκών τεχνολογιών οι οποίες ανταποκρίνονται σε λιγότερο ενδιαφέρουσες οικονομικές ανταποδώσεις Ετήσια προγράμματα επιχορήγησης με τη μορφή κυβερνητικών χορηγιών και επιχορηγήσεων είναι διαθέσιμα μόνο για σύντομες χρονικές περιόδους κάθε έτους Μερικές αθλητικές εγκαταστάσεις είναι ενοικιασμένες και σε αυτές τις περιπτώσεις, δεν μπορεί να εφαρμοστούν μέτρα με τροποποιήσεις στα κτίρια Ελάχιστες διαθέσιμες πληροφορίες πάνω σε νέες τεχνολογίες για ενεργειακή επάρκεια και πιθανά οφέλη 16 Ευκαιρίες Σπουδαία δυνατότητα εξοικονόμησης ενέργειας, καθώς η υπάρχουσα ενεργειακή κατανάλωση είναι υψηλή και πολλές εγκαταστάσεις χρησιμοποιούν παλιά και ανεπαρκή συστήματα και εξοπλισμό Υπάρχοντα προγράμματα ενεργειακής ανακαίνισης για Δημόσια κτίρια και Επιχειρήσεις μπορεί να ενθαρρύνουν επενδύσεις και χρήση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) και Ενεργειακής Εξοικονόμησης Υπάρχουν ειδικά προγράμματα σε εξέλιξη εκ μέρους κάποιων οικονομικών ιδρυμάτων στην Κύπρο για «πράσινα δάνεια» όσον αφορά ενεργειακές ανακαινίσεις για κτίρια Εταιρίες Υπηρεσίας Ενέργειας ESCO για τεχνική και οικονομική υποστήριξη Εξοικονόμηση φυσικών πόρων Αύξηση της παραγωγής ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές στην Κύπρο Ανάπτυξη τεχνολογιών στην Εξοικονόμηση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας Αύξηση τιμών ενέργειας Δημιουργία θέσεων εργασίας Απειλές Τα ποσοστά επενδύσεων έχουν μειωθεί δραματικά Περιορισμοί οικονομικών πηγών και δυσκολία στην πρόσβαση για πίστωση Αύξηση τιμών ενέργειας

17 Nearly ZeroEnergy Sports Facilities ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΟ ΕΘΝΙΚΕΣ ΑΘΛΗΤΙΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Ο παρακάτω πίνακας παρουσιάζει ενδεικτικές καταναλώσεις ενέργειας για θέρμανση, ψύξη και ηλεκτρική κατανάλωση σε τρεις πιλοτικές αθλητικές εγκαταστάσεις στην Κύπρο. 47,000 (97 l/m ) N Grid B 50,000 (43 l/m ) N Grid B 4,000 (7 3 m /m ) Grid 150 m heated 7, ,000 (15 kwh/m ) 97,9 (17 kwh/m ) 16,000 (, kwh/m ) Σημείωση: Pu=δημόσιο, O=ιδιωτικό, CH=κεντρική θέρμανση, B=λέβητες, Ν= όχι Στοιχεία συλλεγμένα από το έργο. Οι καταναλώσεις σημειώνονται ως σύνολο για κάθε τύπο εγκατάστασης. Water supply (m3) B Water Electricity (kwh) m heated 1,50 0m heated 5,818 Electricity system Pu Electrical supply Cooling system Pu Gas boiler (kwh) Swim+ gym (1) Soccer (1) Heating oil (litre) Electricity Natural gas (m3) Pu Cooling Heating supply Building year Swim (1) CY Heating Building area (m) (avg.) Building owner Building facts 1,180 17

18 Nearly ZeroEnergy Sports Facilities 4 ΔΑΝΙΑ ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ Γενικά, δεν υπάρχει συγκεκριμένη πολιτική ή πρόγραμμα για τις αθλητικές εγκαταστάσεις. Οι περισσότερες αθλητικές εγκαταστάσεις στην Δανία είναι χτισμένες τις δεκαετίες 1960 και 1970 και έχουν ανακαινισθεί μια ή δυο φορές, κυρίως εξ αιτίας της αστοχίας των υλικών που έχουν χρησιμοποιηθεί. Δεν υπάρχει εθνική πολιτική ειδικά για τις αθλητικές εγκαταστάσεις. Η Δανία επιθυμεί μέχρι το 050 να είναι ουδέτερη, σε ότι αφορά τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και τα δημόσια κτίρια θα πρέπει να βρίσκονται στην πρώτη γραμμή. Δεν έχουν ορισθεί επιχορηγήσεις ή κανονισμοί, αφού όλες οι ανακαινίσεις βρίσκονται υπό των κανονισμών του κώδικα δόμησης, σύμφωνα με τις προϋποθέσεις της Οδηγίας για την Ενεργειακή Απόδοση των Κτιρίων (EPBD) και τις εθνικές ελάχιστες απαιτήσεις. Για τα δημόσια κτίρια έχει εκδοθεί εγκύκλιος που αφορά την ενεργειακή κατανάλωση των κτιρίων, η οποία θα πρέπει να μειωθεί κατά 14% ως το 00 (συγκρινόμενο με το 006), εφαρμογή περιβαλλοντικής και ενεργειακής απόδοσης, κανονισμοί για αγορά ενέργειας, έκδοση Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης, το οποίο πρέπει να είναι εμφανές και η ενεργειακή κατανάλωση θα πρέπει να αναφέρεται. Όσον αφορά τα δημόσια κτίρια θα πρέπει να είναι γνωστά τα μέτρα ενεργειακής απόδοσης με χρόνο αποπληρωμής της επένδυσης κάτω από 5 χρόνια. Κτίρια για αθλητισμό θεωρούνται γενικά, μη αστικά κτίρια και ενσωματώνονται στον κανονισμό δόμησης μαζί με κτίρια όπως σχολεία, γραφεία και ιδρύματα. Ο κώδικας δόμησης ορίζει για νέα κτίρια ή κτίρια που ανακαινίζονται ή αλλάζουν χρήση: ,650/A kwh/. Α= γενική θερμαινόμενη επιφάνεια πατώματος. Αυτός ο αριθμός βελτιώθηκε ως το 015 σε 41+1,000/A. Για ανακαίνιση ο κανονισμός κτιρίων έχει ορίσει μια λίστα ελάχιστων υποχρεώσεων για τα Uvalues, values και τα χαρακτηριστικά των δομικών στοιχείων. Εθελούσιες συμφωνίες Από το 006, το Υπουργείο Κλίματος και Ενέργειας, το δίκτυο ενέργειας και οι εταιρίες διανομής που καλύπτουν τον ηλεκτρισμό, το φυσικό αέριο, την τηλεθέρμανση και το πετρέλαιο, έχουν εισέλθει σε εθελούσιες συμφωνίες σε ότι αφορά την εξοικονόμηση ενέργειας. Οι δυο πρώτες συμφωνίες κάλυψαν τα έτη και Η Τρίτη συμφωνία είναι σε ισχύ από το 013 ως το 00 (8 χρόνια). Οι συμφωνημένες εξοικονομήσεις είναι: : 10.7 PJ/έτος, 75% περισσότερο από πριν : 1. PJ/έτος, 100% περισσότερο από πριν Το 013, η προσαρμοσμένη συνολική κατανάλωση ενέργειας στην Δανία ήταν 763 PJ, εξ ου και οι συμφωνημένες εξοικονομήσεις αντιστοιχούν σε περίπου 1.4 και 1.6% αντίστοιχα. Για να εφαρμοστεί η συμφωνία και στην πράξη οι καταναλωτές ενέργειας το 014 αποζημιώθηκαν με περίπου eurocent/kwh εξοικονόμησης (τον πρώτο χρόνο, μόνο). Αυτό είναι ένα πολύ αποτελεσματικό κίνητρο καθώς τα υποστηριζόμενα κέρδη για τα ανήλθαν σε 44.5 PJ ενώ ο στόχος ήταν 40.7 PJ. 18

19 Nearly ZeroEnergy Sports Facilities Με άλλα λόγια οι εξοικονομήσεις που αναφέρθηκαν, ξεπέρασαν τον στόχο κατά 9%. ΧΡΗΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Οι αθλητικές εγκαταστάσεις χρησιμοποιούν περιφερειακή θέρμανση και ηλεκτρισμό από το εθνικό δίκτυο. ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Τυπικές πηγές ενέργειας που χρησιμοποιούνται στην Δανία και για τις αθλητικές εγκαταστάσεις είναι η τηλεθέρμανση, το φυσικό αέριο και ηλεκτρισμός από το δίκτυο. 19 Στην Δανία όλες οι πόλεις είναι συνδεδεμένες με το ηλεκτρικό δίκτυο και το δίκτυο τηλεθέρμανσης. Η θέρμανση παράγεται κυρίως σαν παραπροϊόν της παραγωγής ηλεκτρισμού στα εργοστάσια ηλεκτρισμού και από το φυσικό αέριο. Ο ηλεκτρισμός προέρχεται κατά 30% από αιολική ενέργεια, 50% από υδροηλεκτρικά εργοστάσια και το υπόλοιπο εισάγεται. Τα εργοστάσια ηλεκτρισμού χρησιμοποιούν φυσικό αέριο ή βιομάζα (ο άνθρακας έχει σχεδόν ξεπεραστεί). Η αιολική ενέργεια προβλέπεται να αυξηθεί στο 50% της παραγωγής ως το 00, όπου τα περισσότερα από τα εργοστάσια ηλεκτρισμού θα έχουν ήδη κλείσει ή αλλάξει για παραγωγή θέρμανσης. Τότε, το 35% των πηγών ενέργειας θα παρέχεται από ανανεώσιμες πηγές. Το σύστημα είναι εύρωστο ετήσιος χρόνος κατάρρευσης 5 λεπτά. Η κυβέρνηση έχει αποφασίσει ότι η Δανία, ως το 050, θα πρέπει να είναι τροφοδοτούμενη 100% από ανανεώσιμες πηγές. Αυτό περιλαμβάνει και την μεταφορά. Για τις αθλητικές εγκαταστάσεις της Δανίας που εξετάστηκαν σ αυτήν την εργασία, η θέρμανση παρέχεται είτε από τοπικό είτε από κεντρικό περιφερειακό παραγωγό. Ο ηλεκτρισμός είναι από το εθνικό δίκτυο και το νερό έρχεται από προμηθευτές οι οποίοι βρίσκονται κοντά στον παραλήπτη. Ο προμηθευτής αυτός μπορεί να είναι τοπικός προμηθευτής ή από την μεγάλη πόλη που βρίσκεται κοντά στην αθλητική εγκατάσταση. ΕΠΙΠΕΔΟ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Το μεγαλύτερο μέρος των κτιρίων της Δανίας για αθλητικές εγκαταστάσεις, είναι χτισμένα τις δεκαετίες 1960 και 1970, χτισμένα σύμφωνα με τις προδιαγραφές όλων των κτιρίων. Η ενεργειακή απαίτηση ήταν μια σειρά από Uvalues για τα διαφορετικά μέρη της κατασκευής ( τοίχοι U=0.17 W/m k, στέγη U=0.07 W/m k και πάτωμα U=0.15 W/m k). Το κτίριο ήταν συχνά m (σχολικό γυμναστήριο m ), θερμαινόμενο από περιφερειακό πάροχο, με μηχανικό εξαερισμό και θερμική επαναφορά 75%, χωρίς φυσικό εξαερισμό, χωρίς παράθυρα και ο φωτισμός ήταν 00 lux (Fluorescent 16W/m ), έχοντας μια θερμοκρασία άνεσης στους 17 βαθμούς. Μια περίληψη της ενεργειακής κατανάλωσης των κλειστών αθλητικών εγκαταστάσεων από τις δεκαετίες 1960 και 1970 είναι για τον ηλεκτρισμό, περίπου, 6 kwh/m a και για θέρμανση 41 kwh/m a. Υπολογισμένα μετά την EPBD, οι αριθμοί είναι μεταξύ 1531 kwh/m a για ηλεκτρισμό και 450 kwh/m a σε σχέση με το επίπεδο εξαερισμού και την δραστηριότητα. Αυτοί οι αριθμοί αφορούν την ενεργειακή κατανάλωση της κύριας αίθουσας και όχι των περιβαλλόντων χώρων.

20 Nearly ZeroEnergy Sports Facilities Οι μέσοι αριθμοί στην Δανία ενεργειακής κατανάλωσης για θέρμανση και ηλεκτρικό ρεύμα είναι περίπου 150 kwh/m a για γυμναστήρια ή αίθουσες και 50 kwh/m a για κολυμβητήρια. Από την έρευνά μας στην κοινότητα Vejle στο Jutland, η κατανάλωση ενέργειας κατά μέσο όρο είναι 1 kwh/m a με απόκλιση από 68 ως 0 kwh/m a. Με αυτούς τους αριθμούς θα πρέπει να σημειωθεί ότι η κατανάλωση ενέργειας για δημόσια κτίρια συχνά εξοικονομεί πολύ ενέργεια από ειδικό εξοπλισμό αποθήκευσης, αλλαγή νοοτροπίας των χρηστών και διαχειριστική συνείδηση ΟΜΩΣ αυτό δεν είναι πάντα ισοδύναμο με τη σωστή λειτουργία του κτιρίου, πράγμα που είναι φανερό από την χαμηλή εσωτερική θερμοκρασία, την υγρασία λόγω του χαμηλού ή κακού εξαερισμού, κλπ. 0 Σήμερα, ο κώδικας δόμησης για σχολεία, γραφεία, ιδρύματα και αθλητικές εγκαταστάσεις είναι σαφής σε ότι αφορά την μέγιστη ενεργειακή κατανάλωση για θέρμανση, εξαερισμό, ψύξη, ζεστό νερό και φωτισμό, σε ενεργειακή απαίτηση: ,50/A (kwh/m a), A=συνολική θερμαινόμενη επιφάνεια εμβαδού. Σε σχέση με ασυνήθιστη χρήση φωτισμού, εξαερισμού ή έντασης, αυτός ο αριθμός μπορεί να μεγαλώσει σύμφωνα με τους οικοδομικούς κανονισμούς της Δανίας. Επί πλέον αυτού, υπάρχει σταθερός περιορισμός στην απώλεια θερμότητας μέσω του περιβλήματος του κτιρίου, για να αποφεύγεται κακή κατασκευή μόνωσης. Με αισιόδοξη πρόβλεψη το 015, αυτός ο αριθμός θα μειωθεί σε ,000/A (kwh/m a) και για το 00 ο κώδικας προβλέπει 5 (kwh/m a). Επί πλέον, είναι ήδη προσδιορισμένοι οι κανονισμοί που αφορούν σε απώλεια θερμότητας. Όλοι οι υπολογισμοί κλπ στον κώδικα ρυθμίσεων και οικοδομής της Δανίας είναι ευθυγραμμισμένοι με την Οδηγία για την Ενεργειακή Απόδοση των Κτιρίων ( EPBD) το 010 (Directive 010/31/EU). Για ανακαινίσεις, ο κανονισμός κτιρίων έχει ορίσει ένα κατάλογο ελάχιστων προϋποθέσεων για Uvalues, values και συγκεκριμένα δομικά στοιχεία. Το 015 πιθανόν να προσδιοριστούν μια ή δυο τάξεις για ανακαινίσεις (σύμφωνα με συζητήσεις μεταξύ A/B και C/D). Η κλίμακα του πιστοποιητικού ενεργειακής απόδοσης (ΕPC) Α είναι η θερμαινόμενη επιφάνεια σε m². Μέγιστη Τιμή σε Κλίμακα kwh/m² a A 00 <0 A 015 < ,000/A A 010 < ,650/A B < 70 +,00/A C < ,00/A D < ,00/A E < ,00/A F < ,500/A G > ,500/A Επίπεδο απαιτούμενων συστατικών όταν τα υπάρχοντα κτίρια αναβαθμίζονται για όλες τις βελτιώσεις ή προεκτάσεις άσχετα από το μέγεθος του κτιρίου.

21 Nearly ZeroEnergy Sports Facilities ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΛΕΥΡΕΣ Η διαχείριση είναι πολύ διαφορετική από εγκατάσταση σε εγκατάσταση. Μερικές διαθέτουν αυτόματη διαχείριση και μερικές δεν έχουν καμία αυτόματη συσκευή, συνεπώς, δεν είναι δυνατόν να ειπωθεί ότι οι διαχειριζόμενες εγκαταστάσεις είναι εκείνες οι οποίες αντιπροσωπεύουν την χαμηλότερη ενεργειακή κατανάλωση υπάρχει μεγάλη σχέση με τον τεχνικό της κάθε εγκατάστασης. Η κατανάλωση ενέργειας δεν είναι εύκολο να βρεθεί και να διαχωριστεί, ακόμα κι αν ο λογαριασμός είναι διαθέσιμος. Η κατανάλωση συχνά υπολογίζεται σαν συνολικός λογαριασμός για ολόκληρο το κτίριο. Όλες οι μετρήσεις για ηλεκτρικό ρεύμα και θέρμανση γίνονται από απόσταση. 1 Τα CTS είναι εγκατεστημένα σε πολλές εγκαταστάσεις, όμως, και πάλι, υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης. Ελάχιστες εγκαταστάσεις δημιουργούνται εξ αρχής με σύστημα διαχείρισης και η διαχείριση της εγκατάστασης έχει μείνει πολύ πίσω. Γενικά, όλη η συντήρηση, η οποία εμπεριέχει αλλαγή εξοπλισμού, έχει αλλάξει προς περισσότερο ενεργειακά αποδοτικό εξοπλισμό. Η εξοικονόμηση νερού αποτελεί δύσκολο θέμα για τα τελευταία 1015 χρόνια, αισθητήρες στο φωτισμό επιβάλλονται σε πολλά μέρη και η θερμοκρασία συχνά χαμηλώνει τις νύχτες. Από την άλλη πλευρά, πολλά συστήματα εξαερισμού δεν είναι σύγχρονα, δεν έχουν κανένα τρόπο χειρισμού, δεν λειτουργούν σωστά, δεν έχουν ανάκτηση θερμότητας και είναι κακώς συντηρημένα. Ελάχιστες εγκαταστάσεις διαθέτουν φωτοβολταϊκά πάνελ ή ηλιακή θέρμανση για το ζεστό νερό. Σαν την ευκολότερη των λύσεων, πολλές εγκαταστάσεις έχουν στραφεί σε συστήματα εξοικονόμησης νερού και πιο αποδοτικά συστήματα φωτισμού. ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ/ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΕΣ ΠΛΕΥΡΕΣ Η Δανία κρατάει το Ευρωπαϊκό (και πιθανότατα το παγκόσμιο) ρεκόρ σε αθλητικές εγκαταστάσεις το 005 καταγράφηκαν 1,495 αθλητικές αίθουσες, 476 κολυμβητήρια, 5,14 γήπεδα ποδοσφαίρου,,917 γυμναστήρια και 487 κέντρα κίνησης και bodybuilding 1. Oι περισσότερες από τις εγκαταστάσεις παραμένουν ανοιχτές ή έχουν κρατήσεις καθ όλη την διάρκεια της ημέρας. Όμως, μετά τις 10 το βράδυ η δραστηριότητα μειώνεται δραματικά. Η χρήση των αθλητικών εγκαταστάσεων στην Δανία είναι γενικά δωρεάν, εκτός από τις κολυμβητικές δεξαμενές. 50% αυτών των αθλητικών εγκαταστάσεων είναι δημόσιες και οι υπόλοιπες είναι ιδιωτικές. Οι ιδιωτικές εγκαταστάσεις είναι εγκαταστάσεις δημιουργημένες σε συνθήκες αγοράς από την κοινότητα ή από κάποιο πρόσωπο ή αθλητικό σύλλογο. Η κοινότητα προσφέρει ετήσια επιχορήγηση ίση με το προηγούμενο κόστος λειτουργίας της εγκατάστασης, τα υπόλοιπα εξαρτώνται από τον ιδιοκτήτη. Αυτό δημιουργεί κάποιες διαφορές στην διαχείριση της εγκατάστασης, οικονομικές επεκτάσεις, συντήρηση, κλπ. Το μεγαλύτερο ποσοστό ιδιωτικών εγκαταστάσεων δυστυχώς αντικατοπτρίζει λιγότερη προσήλωση και επίγνωση της εξέλιξης των συστημάτων ώστε να υπάρχει ευθύνη νέων δυνατοτήτων. Οι περισσότερες εγκαταστάσεις πιέζονται από το κόστος λειτουργίας τους, όμως είναι κακώς οργανωμένες ώστε να κερδίσουν στο θέμα της ενέργειας. 1 Danmark idræt og sport. Acc. to the organisation of leaders of sports facilities HI, organisation for ledende medarbejdere i idræts, kultur og fritidssektoren.

22 Nearly ZeroEnergy Sports Facilities Μια ιδιωτική αθλητική εγκατάσταση συχνά διευθύνεται από τον «ιδιοκτήτη». Αυτός ο άνθρωπος διαχειρίζεται την οικονομική πλευρά, το κυλικείο, τη συντήρηση, τη διαχείριση χώρου, αλλαγή συμπεριφοράς, χορηγίες, τοπικές ρυθμίσεις κλπ. Αυτού του είδους η οργάνωση δίνει τη δυνατότητα να χτιστεί ή να ανακαινισθεί με χορηγούς, να έχει αξιολόγηση και δάνεια ή επιχορηγήσεις από την κοινότητα, αν και αυτό δεν είναι εύκολο. Μια δημόσια εγκατάσταση έχει συχνά μια ομάδα ανθρώπων με διαφορετικές εμπειρίες πίσω από τον επικεφαλής της εγκατάστασης, ή είναι διοικούμενη από εταιρία διαχείρισης. Εδώ η χρηματοδότηση της οικοδόμησης ή της ανακαίνισης πρέπει να προέλθει από την κοινότητα. IKANOTHTEΣ To σύνολο του προσωπικού του δημόσιου τομέα στις μεγάλες πόλεις είναι κατάλληλα επιμορφωμένο ώστε να αντιμετωπίζονται οι αλλαγές στην κατανάλωση ενέργειας με καλό και εποικοδομητικό τρόπο. Σε παλαιότερες εποχές, υπήρχε άτομο τεχνικά καταρτισμένο το οποίο ήταν υπεύθυνο των τεχνικών εγκαταστάσεων. Σήμερα η δουλειά αυτή είναι, συχνά, μέρος περισσότερων λειτουργιών. ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΟΣ Δεν υπάρχουν στοιχεία SWOTANALYSIS S Ισχυρά σημεία Ο αριθμός των αθλητικών εγκαταστάσεων θα πρέπει να θεωρείται δύναμη όσον αφορά την ανάπτυξη ενός σημείου καμπής για την βελτιστοποίηση της ενέργειας. W Αδυναμίες Οι ιδιωτικές εγκαταστάσεις ίσως είναι δύσκολο να ακολουθήσουν την τάση και την εξέλιξη για ενεργειακή απόδοση Ο λογαριασμός για την ενεργειακή κατανάλωση είναι συλλογικός, αντί να συνδέεται με συγκεκριμένο μηχάνημα ή τεχνική λειτουργία. O Ευκαιρίες Ο κώδικας δόμησης ορίζει το πλαίσιο για ενεργειακή ανακαίνιση και κατανάλωση. Τα Πιστοποιητικά Ενεργειακής Απόδοσης είναι υποχρεωτικά και χρειάζεται να είναι εμφανή στο χώρο που αφορούν. Υπάρχει καλή σχέση μεταξύ των εγκαταστάσεων, όπως υπάρχουν και κοινοί οργανισμοί που βοηθούν και συλλέγουν εμπειρία με τη μορφή τυχερών παιχνιδιών. T Απειλές Προτιμώνται οι εύκολες λύσεις αντί της κατεδάφισης των χειρότερων περιπτώσεων στη χώρα. Επικεντρωνόμαστε περισσότερο στο να προσφέρουμε στον πληθυσμό μια όμορφη «πρόσοψη» αντί να κοιτάζουμε τον εσωτερικό κλιματισμό με καλύτερη θερμοκρασία, υγρασία, τουαλέτες, εγκαταστάσεις υγιεινής, κλπ.

23 Building owner Building year Building area (m ) Heating supply Natural gas (m 3 ) Heating oil (litre) District heating (kwh) Cooling system Electrical supply Electricity system Electricity (kwh) Water supply (m 3 ) Nearly ZeroEnergy Sports Facilities ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΟ ΕΘΝΙΚΕΣ ΑΘΛΗΤΙΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Οι αριθμοί στο σχήμα έχουν συλλεχθεί σ αυτό το έργο και μελετώνται ώστε να δοθεί μια μέση κατανάλωση σε κάθε αθλητική δραστηριότητα. Ο μέσος όρος έχει προκύψει μεταξύ εγκαταστάσεων για τις οποίες είναι διαθέσιμες και η επιφάνεια και η κατανάλωση. Οι συγκεντρωμένοι αριθμοί δεν είναι από πιλοτικά έργα αλλά από μεγαλύτερη έρευνα που έγινε στην Vejle, μια μεγαλύτερη πόλη στην περιοχή Jutland. 3 Building facts Heating Cooling Electricity Water DK Hall (17) Pu/ Pr ,858 DH 3,68,000 (91 kwh/m ) N Grid Grid 1,10,19 (31 kwh/m ) 10,00 (600 litres/hall) Σημείωση: Pu=δημόσιο, Pr=ιδιωτικό, DH= θέρμανση περιοχής, Ν= όχι Στοιχεία συλλεγμένα από το έργο. Οι καταναλώσεις σημειώνονται ως σύνολο για κάθε τύπο εγκατάστασης.

24 Nearly ZeroEnergy Sports Facilities 5 ΚΡΟΑΤΙΑ Οι περισσότερες εγκαταστάσεις μέσα στη χώρα έχουν κατασκευαστεί τις δεκαετίες 1960 και Οι περισσότερες από αυτές υπέστησαν βλάβες κατά τη διάρκεια του πολέμου στη δεκαετία του Η ανανέωσή τους επικεντρώθηκε μόνο σε απομάκρυνση βλαβών και όχι σε ανακατασκευές με βελτιώσεις. Η τελευταία εγκατάσταση που χτίστηκε εντός της χώρας ήταν η πισίνα Vinkovci το 010, όμως δεν έχουμε πληροφορίες σχετικές με την ενεργειακή της κατανάλωση (η διοίκηση αρνήθηκε να παρέχει πρόσβαση σε στοιχεία). Σε άλλα μέρη της χώρας, οι πρόσφατες κατασκευές σχετίζονται με το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ηandball το 009. Κατασκευάστηκαν πέντε κτίρια. Χρησιμοποιούν σύγχρονες τεχνολογίες και είναι ενεργειακά αποδοτικά, όμως δεν ενσωματώνουν χρήσεις και λύσεις ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ Υπάρχει μια Εθνική πράξη για τον Αθλητισμό που ορίζει τη χρηματοδότηση από έσοδα από την Εθνική Κλήρωση. Τοπική και περιφερειακή χρηματοδότηση προέρχεται από τοπικούς προϋπολογισμούς. Αυτό γίνεται συνήθως μέσω χρηματοδότησης των δημοσίων αναγκών του αθλητισμού (ετήσια προσφορά εκ μέρους του Υπουργείου Επιστημών, Εκπαίδευσης και Αθλητισμού, και τοπικών και περιφερειακών διοικήσεων υπό τον Νόμο περί Τοπικής και Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης). Η πρόθεση του Νόμου είναι να χρηματοδοτήσει απ ευθείας τον αθλητισμό, όχι τις εγκαταστάσεις. Οι εγκαταστάσεις χρηματοδοτούνται ως μέρος της οργάνωσης των αθλητικών δραστηριοτήτων. Η ενεργειακή κατανάλωση ρυθμίζεται με σύνολο ρυθμίσεων (καμία συγκεκριμένη σχετικά με τις αθλητικές εγκαταστάσεις). Δεν υπάρχουν συγκεκριμένα προγράμματα και κίνητρα για αθλητικές εγκαταστάσεις, όμως, πρόσφατα προγράμματα βρίσκονται σε εκκίνηση για ΕΕ ανακαινίσεις και λύσεις ΑΠΕ στα σπιτικά και τις επιχειρήσεις. Τα προγράμματα χρηματοδοτούν αναβάθμιση της μόνωσης, εργασίες στέγης, παράθυρα και εγκατάσταση λύσεων ΑΠΕ όπως οι ηλιακοί συλλέκτες, βιομάζα, θέρμανση κ.α. Για τις επιχειρήσεις, επιπλέον, ενθαρρύνεται η απόκτηση ενεργειακά αποδοτικού εξοπλισμού. Οι δυνατότητες για τις αθλητικές εγκαταστάσεις βρίσκονται εντός των οικοδομικών κονδυλίων, επειδή τα περισσότερα είναι υπό την ιδιοκτησία δημόσιας, τοπικής κυβέρνησης και συνεπώς μπορούν να χρηματοδοτούνται ως μέρος της βελτίωσης της τοπικής υποδομής. Η άλλη δυνατότητα είναι εντός του Κονδυλίου περί Περιβαλλοντικής προστασίας και ενεργειακής απόδοσης, το οποίο σχεδιάστηκε για την ενθάρρυνση και ανάπτυξη τέτοιων κινήτρων. Αυτό είναι σχετικό και για την ανακαίνιση υπαρχόντων κτιρίων και για την κατασκευή νέων. Παράδειγμα: Σε μια τοπική εταιρία έχουν χορηγηθεί κονδύλια για εγκατάσταση νέας γεννήτριας ατμού με τη χρήση ηλιακής ενέργειας και παρακράτησης βρόχινου νερού. Το κτίριο από μόνο του ήταν νέα κατασκευή και χτίστηκε ως κτίριο χαμηλής ενεργειακής κατανάλωσης. Το πρόγραμμα συγχρηματοδοτήθηκε κατά 50% από το ταμείο δομικών κινήτρων για επιχειρησιακές καινοτομίες εντός περιοχών που έχουν καθυστερήσει σε ανάπτυξη. Το συνολικό έργο ήταν αξίας ευρώ. 4