Επιχειρήσεις Ενεργειακών Υπηρεσιών Θεσμικό πλαίσιο και προοπτικές

Transcript

1 Επιχειρήσεις Ενεργειακών Υπηρεσιών Θεσμικό πλαίσιο και προοπτικές Δημήτρης Αθανασίου Πολιτικός Μηχανικός, MSc, ΕΣΔΔ Χρηματοδοτικά Εργαλεία για την υλοποίηση Δράσεων Εξοικονόμησης Ενέργειας 1 Τρίτη, 21 Απριλίου 2015

2 Υποχρεώσεις Δημοσίων Φορέων Ετήσια ανακαίνιση του 3% του συνολικού εμβαδού δημοσίων κτιρίων Εκπόνηση σχεδίου ενεργειακής απόδοσης, μεμονωμένο ή ως μέρος ενός ευρύτερου κλιματικού ή περιβαλλοντικού σχεδίου, το οποίο περιέχει συγκεκριμένους στόχους και δράσεις εξοικονόμησης ενέργειας και βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης, Καθιέρωση συστήματος ενεργειακής διαχείρισης, το οποίο περιλαμβάνει ενεργειακές επιθεωρήσεις, στο πλαίσιο της υλοποίησης του σχεδίου τους, Εφαρμογή των σχεδίων ενεργειακής απόδοσης, χρησιμοποιώντας, μεταξύ άλλων, ειδικά χρηματοδοτικά εργαλεία και μέσα, καθώς επίσης και επιχειρήσεις ενεργειακών υπηρεσιών μέσω σύναψης συμβάσεων ενεργειακής απόδοσης Ορισμός Ενεργειακών Υπευθύνων Έκδοση Πιστοποιητικών Ενεργειακής Αναβάθμισης

3 ESCOs ένα νέος τρόπος χρηματοδότησης έργων

4 Νομοθετικό πλαίσιο Οδηγία 2006/32/ΕΚ για την ενεργειακή απόδοση κατά την τελική χρήση και τις ενεργειακές υπηρεσίες Νόμος 3855/2010 Μέτρα για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης κατά την τελική χρήση, ενεργειακές υπηρεσίες και άλλες διατάξεις Υπουργική Απόφαση Δ6/13280/2011 Επιχειρήσεις Ενεργειακών Υπηρεσιών. Λειτουργία, Μητρώο, Κώδικας Δεοντολογίας και συναφείς διατάξεις Οδηγία 2012/27/ΕΚ για την ενεργειακή απόδοση Σχέδιο Νόμου (υπό έκδοση). Νόμος 4281/2014 Μέτρα στήριξης και ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας, οργανωτικά θέματα 4 Υπουργείου Οικονομικών και άλλες διατάξεις

5 Βασικοί Ορισμοί.. δημιουργούνται οι συνθήκες για την ανάπτυξη και την προώθηση της αγοράς ενεργειακών υπηρεσιών και άλλων μέτρων βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης στον τελικό καταναλωτή. «Ενεργειακή υπηρεσία» Άρθρο 1 N. 3855/ Σκοπός Το φυσικό όφελος, χρησιμότητα ή πλεονέκτημα που προκύπτει από το συνδυασμό ενέργειας με ενεργειακά αποδοτική τεχνολογία ή και δράση, η οποία δύναται να περιλαμβάνει την εγκατάσταση, λειτουργία, συντήρηση και τον έλεγχο που απαιτούνται για την παροχή της υπηρεσίας αυτής βάση συμβάσεως. Η εν λόγω υπηρεσία, υπό κανονικές συνθήκες, οδηγεί αποδεδειγμένα σε επαληθεύσιμη (με μέτρηση ή εκτίμηση) βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης ή και εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας. Άρθρο 2 N. 3855/2010 Ορισμοί

6 Επιχείρηση Ενεργειακών Υπηρεσιών (ΕΕΥ) Το φυσικό ή νομικό πρόσωπο, που παρέχει ενεργειακές υπηρεσίες ή και άλλα μέτρα βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης στις εγκαταστάσεις ή τα κτίρια του τελικού καταναλωτή, αναλαμβάνοντας επιχειρηματικό και οικονομικό κίνδυνο. Το οικονομικό αντάλλαγμα για την παρεχόμενη υπηρεσία βασίζεται, εν όλω ή εν μέρει, στην επίτευξη της βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης και στην τήρηση των λοιπών συμβατικών όρων ενεργειακής απόδοσης Άρθρο 2 N. 3855/2010 Ορισμοί Το φυσικό ή νομικό πρόσωπο που παρέχει ενεργειακές υπηρεσίες ή και άλλα μέτρα βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης σε εγκαταστάσεις ή κτίρια τελικών καταναλωτών. Νέος ορισμός στο σχέδιο νόμου

7 Με την Υπουργική Απόφαση Δ6/13280/ (1228 Β ) έχει συσταθεί Μητρώο για την καταχώρηση των ΕΕΥ. Από τις το Μητρώο φιλοξενείται στο διαδικτυακό τόπο Το Μητρώο διαχειρίζεται το Τμήμα Ενεργειακής Αποδοτικότητας της Δ/νσης Ενεργειακών Πολιτικών και Ενεργειακής Αποδοτικότητας

8 Κριτήρια εγγραφής στο Μητρώο ΕΕΥ Για την εγγραφή μιας επιχείρησης στο Μητρώο ΕΕΥ απαιτείται τεχνική επάρκεια στη μελέτη, εφαρμογή και υλοποίηση Ενεργειακών Έργων α) τουλάχιστον 3 έτη δραστηριοποίησης σε ενεργειακά έργα (μελέτη, εφαρμογή, κατασκευή), β) τουλάχιστον 3 ενεργειακά έργα την τελευταία 10ετία, εκ των οποίων το 1 τουλάχιστον την τελευταία 3ετία Για νομικά πρόσωπα απαιτείται επίσης στο καταστατικό να περιλαμβάνεται ως αντικείμενο του σκοπού της, η παροχή ενεργειακών υπηρεσιών Η εγγραφή στο Μητρώο είναι ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΗ Διασφάλιση της ποιότητα και της ασφάλεια των παρεχόμενων υπηρεσιών Ρυθμίζουν τους κανόνες της νέας αγοράς ενεργειακών υπηρεσιών, την εύρυθμη λειτουργία και τη σωστή ανάπτυξη της Οικονομική - τεχνική επάρκεια των ΕΕΥ, απαιτούμενη εμπειρία και τεχνογνωσία Αποτροπή εμπλοκής Επιχειρήσεων που δεν δύνανται να προσφέρουν αποδοτικές και ποιοτικές υπηρεσίες

9 Κατηγορίες ΕΕΥ Κατηγορία Α, στην οποία περιλαμβάνονται όλες οι εταιρίες του Μητρώου ΕΕΥ, υποκατηγορία Α1, εφόσον έχουν υλοποιήσει ή έχουν σε εξέλιξη Έργα με ΣΕΑ συνολικού προϋπολογισμού τουλάχιστον κατά την τελευταία πενταετία, υποκατηγορία Α2, εφόσον έχουν υλοποιήσει ή έχουν σε εξέλιξη Ενεργειακά Έργα με συνολικό προϋπολογισμό τουλάχιστον ενός εκατομμυρίου ευρώ ( ) κατά την τελευταία πενταετία υποκατηγορία Α3, για όλες τις υπόλοιπες εταιρείες του Μητρώου ΕΕΥ Κατηγορία Β, στην οποία περιλαμβάνονται όλα τα φυσικά πρόσωπα του Μητρώου ΕΕΥ. Συνολικές αιτήσεις: 206 Ολοκληρωμένες αιτήσεις: 96 Εγγεγραμμένες ΕΕΥ: 28 Υποκατηγορία Α1: 0 Υποκατηγορία A2: 13 Υποκατηγορία A3: 11 Κατηγορία B: 4

10 Σύμβαση ενεργειακής απόδοσης (ΣΕΑ) Η συμφωνία που καταρτίζεται εγγράφως μεταξύ του δικαιούχου και του παρόχου ενεργειακής υπηρεσίας (κατά κανόνα ΕΕΥ), με αντικείμενο την εφαρμογή μέτρων βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης και σύμφωνα με την οποία το οικονομικό αντάλλαγμα του παρόχου για την πραγματοποιούμενη επένδυση συναρτάται από το μεταξύ αυτών συμβατικά οριζόμενο επίπεδο βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης. Άρθρο 2 N. 3855/2010 Ορισμοί Συμβατική συμφωνία που καταρτίζεται εγγράφως μεταξύ του δικαιούχου και της Επιχείρησης Ενεργειακών Υπηρεσιών, η οποία επαληθεύεται και παρακολουθείται καθ όλη τη διάρκεια ισχύος της σύμβασης, στο πλαίσιο της οποίας πραγματοποιούνται πληρωμές για επενδύσεις (έργο, προμήθεια ή υπηρεσία) για μέτρα βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης, οι οποίες συνδέονται με ένα συμβατικώς συμφωνηθέν επίπεδο βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης ή με άλλο συμφωνηθέν κριτήριο ενεργειακής απόδοσης, όπως η εξοικονόμηση χρημάτων. Νέος ορισμός στο σχέδιο νόμου

11 Στοιχεία που περιλαμβάνει η ΣΕΑ α. ο σχεδιασμός και η διαχείριση της παρεχόμενης ενεργειακής υπηρεσίας και του ενεργειακού έργου, β. η μεθοδολογία εκτίμησης της εξοικονομούμενης ενέργειας και αποτίμησης του προκύπτοντος συνολικού οικονομικού οφέλους, γ. η αγορά, εγκατάσταση και θέση σε λειτουργία του απαραίτητου ενεργειακού εξοπλισμού, δ. η διαχείριση, ο τρόπος λειτουργίας του εξοπλισμού και η συντήρησή του, ε. το συνολικό κόστος του έργου, το οποίο αποτελείται από το κόστος προμήθειας και εγκατάστασης του απαραίτητου εξοπλισμού, το κόστος λειτουργίας και συντήρησης του, το κόστος χρηματοδότησης και την αμοιβή της ΕΕΥ, στ. η διαδικασία αποτίμησης του ενεργειακού οφέλους ζ. ο τρόπος και χρόνος αποπληρωμής, οι περίοδοι παρακολούθησης η. εγγυήσεις προς την ΕΕΥ θ. ρήτρες και αποζημιώσεις

12 Συμβάσεις Ενεργειακής Απόδοσης σε δημόσια κτίρια Οι ΣΕΑ είναι συμβάσεις μικτού τύπου που συνδυάζουν στοιχεία εκτέλεσης ενεργειακών έργων και παροχής ενεργειακών υπηρεσιών Απαιτείται η εύρεση του επικρατέστερου στοιχείου της δημόσιας σύμβασης, προκειμένου αυτή να χαρακτηριστεί είτε ως έργου, είτε ως προμήθειας, είτε ως παροχής υπηρεσιών. Σύμφωνα με το ν. 4281/2014, η ΣΕΑ είναι δημόσια σύμβαση έργου Άρθρο 172: με προεδρικό διάταγμα θα εκδοθεί «Κανονισμός Ανάθεσης Δημοσίων Συμβάσεων Έργων», ο οποίος μεταξύ άλλων θα προβλέπει ειδικά και την ανάθεση ΣΕΑ Τα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου και οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης, δύνανται να συνάψουν ΣΕΑ με την αντίστοιχη ΕΕΥ: είτε με τη μορφή Δημόσια Σύμβασης, είτε με τη μορφή της Σύμπραξης Δημοσίου Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ)

13 Υποδείγματα ΣΕΑ Από τις έχουν αναρτηθεί δύο υποδείγματα Συμβάσεων Ενεργειακής Απόδοσης Είναι διαθέσιμα σε όλους τους ενδιαφερόμενους Περιέχουν τους ελάχιστους υποχρεωτικούς όρους με βάση το ν.3855/2010 Μπορούν να συμπληρώνονται με επιπλέον όρους, λαμβάνοντας υπόψη το νομοθετικό πλαίσιο και το ελάχιστο περιεχόμενο της σύμβασης Οι ΣΕΑ καλούνται να διαδραματίσουν κεντρικό ρόλο στην προσπάθεια εξοικονόμησης ενέργειας στην Ελλάδα, έχοντας ήδη καταστεί σε αρκετές χώρες ο πλέον διαδεδομένος τρόπος ενεργειακής βελτίωσης των κτιρίων. Στη ΣΕΑ δύναται να προβλέπεται η πώληση του ενεργειακού εξοπλισμού και η παρακράτηση ή μη της κυριότητάς του, καθώς και η χρηματοδοτική ή η εν γένει εκμίσθωσή του. Με τη λήξη του συμβατικού χρόνου, ο ενεργειακός εξοπλισμός δύναται να μεταβιβάζεται κατά κυριότητα στον τελικό καταναλωτή, σύμφωνα με τα ειδικότερα οριζόμενα στη ΣΕΑ

14 Υποδείγματα ΣΕΑ 1. Σύμβαση Εγγυημένης Απόδοσης Τη χρηματοδότηση του έργου αναλαμβάνει ο Πελάτης με ίδια/ή ξένα κεφάλαια Η κυριότητα του εξοπλισμού ανήκει εξ αρχής στον Πελάτη Η ΕΕΥ παρέχει εγγυήσεις για ελάχιστα επίπεδα εξοικονόμησης ενέργειας και οικονομικού οφέλους Η αμοιβή της ΕΕΥ είναι σταθερή αλλά σε περίπτωση απόκλισης από τις εγγυήσεις απομειώνεται Η ΣΕΑ μπορεί να λυθεί πριν από την προβλεπόμενη διάρκεια σε περίπτωση επίτευξης του συνολικού στόχου 2. Σύμβαση Διαμοιραζομένου Οφέλους Τη χρηματοδότηση του έργου την αναλαμβάνει η ΕΕΥ Η κυριότητα του εξοπλισμού περιέχεται στον πελάτη μετά τη λήξη της ΣΕΑ Η ΕΕΥ δεν παρέχει εγγυήσεις για ελάχιστα επίπεδα εξοικονόμησης ενέργειας και οικονομικού οφέλους Η αμοιβή της ΕΕΥ είναι ποσοστό του οικονομικού οφέλους από την εκτέλεση του έργου

15 Εφαρμογή ESCOs σε δημόσια κτίρια 1. Εξασφάλιση επαρκούς νομοθετικού πλαισίου 2. Σημεία που πρέπει να ξεκαθαριστούν i. Είδος πρόσκλησης ii. Τρόπος Αξιολόγησης προσφορών iii. Συμβάσεις Ενεργειακής Απόδοσης iv. Τρόπος και μεθοδολογία παρακολούθησης και επαλήθευσης v. Διασφάλιση αποπληρωμής των ΕΕΥ 3. Επιπρόσθετα σημεία i. Μίγμα χρηματοδότησης ii. Μηχανισμός παρακολούθησης iii. Δημιουργία Ταμείου iv. Δημιουργία εγχειριδίων v. Ενημέρωση και ανάδειξη καλών πρακτικών vi. Αξιοποίηση Μητρώου ΕΕΥ

16 Διαγωνιστική Διαδικασία Νομοθετικό πλαίσιο υπό εκπόνηση Οι Αναθέτουσες Αρχές συνάπτουν δημόσιες ΣΕΑ ακολουθώντας τη διαδικασία : α) του Ανταγωνιστικού Διαλόγου β) της Διαπραγμάτευσης γ) του Συνοπτικού Διαγωνισμού ή της Απευθείας Ανάθεσης σε περιπτώσεις ΣΕΑ χαμηλής οικονομικής αξίας Η ανάθεση των δημοσίων ΣΕΑ γίνεται αποκλειστικά με ένα από τα δύο κριτήρια: α) την πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά. Κατά την κρίση της, η αναθέτουσα αρχή λαμβάνει υπόψη κριτήρια συνδεόμενα με το αντικείμενο της συγκεκριμένης ΣΕΑ, όπως ιδίως η ποιότητα, η τιμή, η τεχνική αξία, τα αισθητικά και λειτουργικά χαρακτηριστικά, τα περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά, κοινωνικά κριτήρια, το κόστος λειτουργίας, η αποδοτικότητα, η εξυπηρέτηση μετά την πώληση και η τεχνική συνδρομή, η ημερομηνία παράδοση ή ολοκλήρωσης, η προθεσμία παράδοσης εκτέλεσης και η ασφάλεια εφοδιασμού, β) την αποκλειστικά με τη χαμηλότερη τιμή.

17 Ο ρόλος της Δ/νσης Ενεργειακών Πολιτικών και Ενεργειακής Αποδοτικότητας Μεριμνά για την προώθηση της αγοράς των ενεργειακών υπηρεσιών και την πρόσβαση σε αυτή των ΜΜΕ και την ορθή λειτουργία της αγοράς α) δημοσιοποιεί τις διαθέσιμες ΣΕΑ και τις ρήτρες που πρέπει να περιλαμβάνονται στις εν λόγω συμβάσεις προκειμένου να διασφαλίζονται η εξοικονόμηση ενέργειας και τα δικαιώματα των τελικών καταναλωτών, β) κοινοποιεί τα χρηματοοικονομικά μέσα, τα κίνητρα, τις επιχορηγήσεις και τα δάνεια για τη στήριξη έργων παροχής υπηρεσιών βελτίωσης ενεργειακής απόδοσης, γ) δημοσιοποιεί και επικαιροποιεί τον κατάλογο των διαθέσιμων ΕΕΥ, δ) υποστηρίζει την ανάληψη από τον δημόσιο τομέα προσφορών ενεργειακών υπηρεσιών, κυρίως για ανακαινίσεις κτιρίων ε) παρέχει υποδείγματα ΣΕΑ, στ) παρέχει βέλτιστες πρακτικές για ΣΕΑ ζ) εντοπίζει και δημοσιοποιεί σημεία επαφής στα οποία οι τελικοί καταναλωτές μπορούν να λαμβάνουν πληροφορίες σχετικά με τις ενεργειακές υπηρεσίες Εκπόνηση Οδηγού Εξοικονόμησης Ενέργειας για δημόσιους φορείς Ενημέρωση για συστήματα ενεργειακής διαχείρισης Ηλεκτρονική ενεργειακή καταγραφή δημοσίων κτιρίων μέσω των Ενεργειακών Υπευθύνων

18 Εναλλακτικές Μελλοντικές Προσεγγίσεις Δύναται να συσταθεί ανεξάρτητος μηχανισμός διαμεσολάβησης, για τη διαχείριση καταγγελιών και την εξωδικαστική επίλυση διαφορών που ανακύπτουν από ΣΕΑ. Δύναται να καθοριστεί πλαίσιο λειτουργίας ανεξάρτητων μεσαζόντων για την τόνωση της ανάπτυξης της αγοράς ενεργειακών υπηρεσιών από την πλευρά τόσο της ζήτησης όσο και της προσφοράς.

19 Ταμείο ΕΕΥ?

20 Έργα ESCOs για τα επόμενα έτη 1. Πιλοτικό Έργο ΚΑΠΕ για την αναβάθμιση 5 δημοσίων κτιρίων και την απόκτηση σχετικής τεχνογνωσίας Με το συγκεκριμένο έργο προσβλέπουμε στην τυποποίηση της διαδικασίας και στην ανάπτυξη πρότυπων προσκλήσεων και ΣΕΑ 2. Ενεργειακές αναβαθμίσεις σε κτίρια επαγγελματικής χρήσης μέσω EEY Χρηματοδότηση περίπου 30 εκατ. ευρώ 3. Ενεργειακή αναβάθμιση δημόσιου οδοφωτισμού μέσω ΕΕΥ ΣΔΙΤ Jessica 4. Προγράμματα ενεργειακής αναβάθμισης HORIZON Δημιουργία Ταμείου ESCOs? Συνδρομή Πράσινου Ταμείου? Καινοτόμο μίγμα χρηματοδότησης

21 Εναλλακτικά μοντέλα χρηματοδότησης έργων ενεργειακής αναβάθμισης

22

23 23 Ευχαριστώ για την προσοχή σας!