Ινστιτούτο Αγροτικής Οικονοµίας & Πολιτικής (ΙΝ.ΑΓΡ.Ο.Π.) Εθνικό Ίδρυµα Αγροτικής Έρευνας (ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε.) Η ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΓΕΩΡΓΙΑ

Transcript

1 Ινστιτούτο Αγροτικής Οικονοµίας & Πολιτικής (ΙΝ.ΑΓΡ.Ο.Π.) Εθνικό Ίδρυµα Αγροτικής Έρευνας (ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε.) Η ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑ ΑΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΤΟΥ ΕΤΠΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ INNACT RWG ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑ ΑΣ

2 Η ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α ΚΑΙ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ

3 Η ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ (% επί αριθµού εκµεταλλεύσεων) Ευρώπη 44,10% Ωκεανία 0,60% Λατινική Αµερική 19,00% Αφρική 9,90% Ασία 15,10% Βόρεια Αµερική 11,30%

4 Η ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ: (% επί της έκτασης) Ευρ ώ π η 22,6% Ωκεανία 46,3% Αφρική 1,0% Ασία 2,6% Βόρεια Α µ ερική 6,7% Λ α τινική Α µ ερική 20,8%

5 Η ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ: Αριθµός εκµεταλλεύσεων Σ ο υ η δ ία α ν ία Ηνωµ ένο Βασίλειο Φινλανδία Ελ λ άδα Γαλλία Γερµ ανία Ισ π α ν ία Α υ σ τ ρ ία Ιτ α λ ία Thousands

6 Βέλγιο Ιρ λ α ν δ ία Ελλάδα Ολλανδία Πορτογαλ Φινλανδία ανία Σουηδία Αυστρία Γαλλία Ισ π α ν ία Γερµ ανία Ηνωµ ένο Ιτ α λ ία Η ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ Καλλιεργούµενες εκτάσεις Thousands

7 Η ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α: ιαχρονική εξέλιξη καλλιεργούµενων εκτάσεων Thousands

8 Η ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α: Κύριες βιολογικές καλλιέργειες Σιτηρά 13% ιάφορα 13% Οιν άµ πελοι- Σταφίδα 8% Ζωοτροφές 9% Εσ π εριδο ειδή 7% Ελ ιές - Λάδι 50%

9 ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α: % βιολογικών εκτάσεων στοσύνολοτωνκαλλιεργούµενων Νότιο Αιγαίο Ανατ. Μακεδονία Ηπειρος Ιόνιοι Νήσοι Θεσσαλία Αττική Βόρειο Αιγαίο υτική Μακεδονία Στερεά Ελλάδα Κρήτη Κεντρική Μακεδονία υτική Ελλάδα Πελοπόννησος

10 Λίγα Λόγια για την Έρευνα

11 ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ ΣΤΗΝ ΕΡΕΥΝΑ ΑΝΑ ΚΥΡΙΑ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ Βιο-καλλιεργητές Συµβατικοί Παραγωγοί Αριθµός % Αριθµός % Ελαιοκαλλιέργεια 52 27, ,8 Σταφίδα 30 15, ,5 Λεµόνια 41 21, ,7 Εσπεριδοειδή 40 21, ,9 ιάφορα 26 13, ,1 Σύνολο , ,0

12 ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΕΙΓΜΑΤΟΣ ΕΡΩΤΗΘΕΝΤΩΝ

13 ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΕΙΓΜΑΤΟΣ ΕΡΩΤΗΘΕΝΤΩΝ Φύλο Αρχηγού Εκµετάλλευσης Απασχόληση στην Εκµετάλλευση Φύλλο Συµβατικοί Βιολογικοί % Συµβατικοί Βιολογικοί 0 Άντρες Γυναίκες 0 Κύρια ευτερεύουσα

14 50 45 ΗΛΙΚΙΑ ΑΡΧΗΓΟΥ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ Μ.Ο. ηλικίας βιολογικών = 51 έτη Μ.Ο. ηλικίας συµβατικών = 43 έτη Ηλικία Αρχηγού Εκµετάλλευσης % 25 Συµβατικοί Βιολογικοί >50

15 45 ΕΠΙΠΕ Ο ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ Επίπεδο Εκπαίδευσης Αρχηγού Εκµετάλλευσης ΑΡΧΗΓΟΥ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ % Συµβατικοί Βιολογικοί ηµοτικό Γυµνάσιο Λύκειο ΤΕΙ ΑΕΙ

16 ΠΡΟΦΙΛ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΩΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΗΤΩΝ

17 ΜΕΣΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΤΩΝ Μέσος Αριθµός Ετών Απασχόλησης στη Γεωργία για Παραγωγούς Συµβατικών και Βιολογικών Προϊόντων ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΣΤΗ ΓΕΩΡΓΙΑ , ,34 Έτη Βιολογικοί Συµβατικοί

18 50 45 ΥΠΑΡΞΗ ΙΑ ΟΧΟΥ Ύπαρξη ιαδόχου στην Εκµετάλλευση ΣΤΗΝ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ 45, % 25 24, Βιολογικοί Συµβατικοί

19 120 ΣΥΝΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΣ Συνεργαζόµενος Οργανισµός Πιστοποίησης ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ,43 80 % 60 ΒΙΟΕΛΛΑΣ 100 ΗΩ 40 79, Βιολογικοί 0 Συµβατικοί

20 ΠΡΩΤΗ ΠΗΓΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ Πρώτη Πηγή Πληροφόρησης για Βιολογική Γεωργία-Παραγωγοί Βιολογικών ΓΙΑ ΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΓΕΩΡΓΙΑ % Γεωπόνος ΕΑΣ 33,88 Γεωπόνος /νσης Γεωργίας 8,6 Βιοκαλλιεργητής 29,03 Μέλος Οικογένειας 4,3 Οµάδα Παραγωγών 10,57 Τοπικός Γεωπόνος 9,14 Άλλος 4,3

21 ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΗ ΠΗΓΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ Σηµαντικότερη Πηγή Πληροφόρησης για Βιολογική Γεωργία-Παραγωγοί Βιολογικών ΓΙΑ ΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ % ΓΕΩΡΓΙΑ Γεωπόνοι 13,69 Γεωπόνοι ΕΑΣ 23,81 Εµπειρία 14,29 Άλλος Γεωπόνος 2,98 Γεωπόνοι/Εµπειρία 2,38 Γεωπόνοι ΗΩ 4,17 Γεωπόνοι ΕΑΣ/ ΗΩ 2,98 Άλλες Πηγές 35,7

22 100 ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΝΤΑΞΗΣ ΣΕ Ποσοστό Ένταξης σε Προγράµµατα Επιδότησης ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΕΠΙ ΟΤΗΣΗΣ 93, % 50 47, Βιολογικοί Συµβατικοί

23 25,00% ΠΟΣΟΣΤΟ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ ΠΟΥ ΣΧΕ ΙΑΖΟΥΝ ΕΠΕΚΤΑΣΗ Ποσοστό Παραγωγών οι Οποίοι Σχεδιάζουν Επέκταση της Εκµετάλλευσής τους ΤΗΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ ΤΟΥΣ 20,00% 19,25% 15,00% 13,71% 10,00% 5,00% 0,00% Βιολογικοί Συµβατικοί

24 49,00% 48,00% ΠΟΣΟΣΤΟ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ ΜΕ Ποσοστό Παραγωγών µε Εξωγεωργική Απασχόληση ΕΞΩΓΕΩΡΓΙΚΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ 48,13% 47,00% 46,00% 45,00% 44,00% 43,00% 43,18% 42,00% 41,00% 40,00% Βιολογικοί Συµβατικοί

25 100% 90% ΓΝΩΜΗΓΙΑΤΗΒΙΟΛΟΓΙΚΗΓΕΩΡΓΙΑ: Γνώµη για Βιολογική: Συνέχεια Παραδοσιακής Συνέχιση της παραδοσιακής 90% 80% 72,79% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Βιολογικοί Συµβατικοί

26 ΠΟΣΟΣΤΟ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ ΠΟΥ ΠΙΣΤΕΥΟΥΝ ΟΤΙ ΥΠΑΡΧΕΙ ΑΝΑΓΚΗ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ Ποσοστό Παραγωγών οι Οποίοι Πιστεύουν Ότι Υπάρχει Ανάγκη για Τυποποίηση των Βιολογικών Προϊόντων Συµβατικοί 78,24% Βιολογικοί 89,84% 72,00% 74,00% 76,00% 78,00% 80,00% 82,00% 84,00% 86,00% 88,00% 90,00% 92,00%

27 ΠΟΣΟΣΤΟ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ ΠΟΥ ΠΙΣΤΕΥΟΥΝ ΟΤΙ ΥΠΑΡΧΕΙ ΑΝΑΓΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ Ποσοστό Παραγωγών οι Οποίοι Πιστεύουν Ότι Υπάρχει Ανάγκη για Επεξεργασία των Βιολογικών Προϊόντων Συµβατικοί 73,10% Βιολογικοί 84,62% 66,00% 68,00% 70,00% 72,00% 74,00% 76,00% 78,00% 80,00% 82,00% 84,00% 86,00%

28 ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΗΤΩΝ

29 Ποσοστό Παραγωγών οι Οποίοι Συµµετέχουν σε Οµάδα Παραγωγών ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΝ ΣΕ ΟΜΑ Α ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ 25,00% ΠΟΣΟΣΤΟ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ ΠΟΥ 20,00% 19,05% 15,00% 10,00% 7,77% 5,00% 0,00% Βιολογικοί Συµβατικοί

30 ΠΟΣΟΣΤΟ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ ΠΟΥ Ποσοστό Συµµετοχής σε Συνεταιρισµό ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΝ ΣΕ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟ Συµβατικοί 77,25% Βιολογικοί 66,08% 60,00% 62,00% 64,00% 66,00% 68,00% 70,00% 72,00% 74,00% 76,00% 78,00% 80,00%

31 80,00% ΠΟΣΟΣΤΟ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΩΝ ΠΟΥ Ποσοστό Συνεταιρισµών οι Οποίοι Επεξεργάζονται και Μετά ιαθέτουν τα Προϊόντα τους ΕΠΕΞΕΡΓΑΖΟΝΤΑΙ ΤΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΤΟΥΣ 79,03% 78,00% 76,00% 74,00% 72,00% 70,00% 70,20% 68,00% 66,00% 64,00% Βιολογικοί Συµβατικοί

32 ΠΟΣΟΣΤΟ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ Ποσοστό Παραγωγών Ικανοποιηµένων µε το Συνεταιρισµό τους ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΜΕΝΟΙ ΑΠΟ ΤΟ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟ Συµβατικοί 67,74% Βιολογικοί 55,26% 0,00% 10,00% 20,00% 30,00% 40,00% 50,00% 60,00% 70,00% 80,00%

33 ΜΕΣΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΣΤΑ ΙΩΝ ΙΑΚΙΝΗΣΗΣ Μέσος Αριθµός Σταδίων ιακίνησης Προϊόντων µέχρι τον Τελικό Καταναλωτή ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΜΕΧΡΙ ΤΟΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ 3 2,79 2,5 2 # 1,5 1,58 1 0,5 0 Βιολογικοί Συµβατικοί

34 ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ: Παραγωγοί Βιολογικών Προϊόντων: Στάδια Μέχρι Τελικό Καταναλωτή ΣΤΑ ΙΑ ΜΕΧΡΙ ΤΟΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ 4 Στάδια 27% 1 Στάδιο 10% 3 Στάδια 13% 2 Στάδια 50%

35 ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ ΣΥΜΒΑΤΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ: Παραγωγοί Συµβατικών Προϊόντων: Στάδια Μέχρι Τελικό Καταναλωτή ΣΤΑ ΙΑ ΜΕΧΡΙ ΤΟΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ 1 Στάδιο 0% 4 Στάδια 31% 2 Στάδια 52% 3 Στάδια 17%

36 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Μεγαλύτερο ποσοστό των παραγωγών βιολογικών έχει εξασφαλίσει διάδοχη κατάσταση στην εκµετάλλευσή τους Η Ένωση Συνεταιρισµών και η Οµάδα Παραγωγών συνέβαλαν ουσιαστικά στη διάδοση της βιολογικής γεωργίας στη υτική Ελλάδα. Υπάρχει έντονη ανάγκη για βελτίωση της µεταποίησης και τυποποίησης των βιολογικών προϊόντων Στη υτικήελλάδα, η βιολογική γεωργία προϋποθέτει συλλογική επιχειρηµατικότητα (συνεταιρισµοί, οµάδες παραγωγών)

37 Ινστιτούτο Αγροτικής Οικονοµίας & Πολιτικής (ΙΝ.ΑΓΡ.Ο.Π.) «ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΣΤΑΣΕΩΝ ΒΙΟΚΑΛΛΙΕΡΓΗΤΩΝ ΚΑΙ ΜΗ ΓΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ» ΚΑΙΝΟΤΟΜΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΤΟΥ ΕΤΠΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ INNACT RWG ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑ ΑΣ

38 ΣΤΑΣΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΚΙΝΗΤΡΑ ΕΝΤΑΞΗΣ Τα κύρια κίνητρα ενασχόλησης των παραγωγών µετη βιολογική γεωργία αφορούν οικονοµικούς παράγοντες (καλύτερη τιµή [75%] και εξασφάλιση διάθεσης των προϊόντων στην αγορά [62,8%]). Σε δεύτερη µοίρα τίθεται η προστασία του περιβάλλοντος [44.1%]. Μια µικρή µειοψηφία [23-25%] εµφανίζονται ως περισσότερο συνειδητοποιηµένοι βιοκαλλιεργητές, καθώς περιλαµβάνουν και λόγους υγείας ως αιτία ενασχόλησής τους µε τη βιολογική γεωργία

39 ΣΤΑΣΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΙΑΘΕΣΕΙΣ ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΨΗΣ ΤΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ 22% των βιοκαλλιεργητών εκδήλωσε πρόθεση εγκατάλειψης της βιολογικής καλλιέργειας. Οι περισσότεροι απ αυτούς τους «δυσαρεστηµένους» παραγωγούς [85%] ανέφεραν ως κύριες αιτίες εγκατάλειψης των σχετικών προγραµµάτων τη λήξη των επιδοτήσεων, τη µείωση του εισοδήµατός τους, την έλλειψη οργάνωσης αγοράς και τη δυσκολία να βρουν διαθέσιµη εργατική δύναµη.

40 ΣΤΑΣΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΙΑΘΕΣΕΙΣ ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΨΗΣ ΤΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ Άλλοι δευτερεύοντες λόγοι εγκατάλειψης της βιολογικής γεωργίας ήταν : ηυπέρµετρη γραφειοκρατία, η έλλειψη εµπιστοσύνης στις προοπτικές της βιολογικής καλλιέργειας, η έλλειψη ενηµέρωσης του καταναλωτή για την ποιότητα των βιολογικών προϊόντων, η έλλειψη πληροφόρησης για τις αντίστοιχες τάσεις στην αγορά η απουσία χρόνου για την ενασχόληση µε τη

41 ΣΤΑΣΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΙΑΘΕΣΕΙΣ ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΨΗΣ ΤΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ Ελάχιστοι εκ των δυσαρεστηµένων παραγωγών [12%] αναφέρουν την έλλειψη σήµανσης των βιολογικών προϊόντων ως αιτία εγκατάλειψης της βιολογικής καλλιέργειας.

42 ΟΙ ΣΤΑΣΕΙΣ ΚΑΙ Η ΠΡΟΘΕΣΗ ΧΡΗΣΗΣ

43 Υπάρχουν προοπτικές για τη βιολογική γεωργία στη χώρα µας 2 1,12 ( 2 ) συµφωνώ απόλυτα 1 ( 1 ) συµφωνώ εν µέρει 0-0,67 ( 0 ) ούτε συµφωνώ ούτε διαφωνώ -1 (-1) διαφωνώ εν µέρει -2 Βιοκαλλιεργητές Συµβατικοί Καλλιεργητές (-2) διαφωνώ απόλυτα

44 Προτίθεµαι να χρησιµοποιήσω τεχνικές βιολογικής γεωργίας στο άµεσο µέλλον 2 1,68 ( 2 ) συµφωνώ απόλυτα 1 ( 1 ) συµφωνώ εν µέρει 0-0,87 ( 0 ) ούτε συµφωνώ ούτε διαφωνώ -1 (-1) διαφωνώ εν µέρει -2 Βιοκαλλιεργητές Συµβατικοί Καλλιεργητές (-2) διαφωνώ απόλυτα

45 ΤΑ ΑΜΕΣΑ ΟΦΕΛΗ

46 Τα προϊόντα βιολογικής γεωργίας έχουν µεγαλύτερη ζήτηση από τους καταναλωτές 2 1 1,05 ( 2 ) συµφωνώ απόλυτα ( 1 ) συµφωνώ εν µέρει 0-0,64 ( 0 ) ούτε συµφωνώ ούτε διαφωνώ -1 (-1) διαφωνώ εν µέρει -2 Βιοκαλλιεργητές Συµβατικοί Καλλιεργητές (-2) διαφωνώ απόλυτα

47 Τα προϊόντα βιολογικής γεωργίας επιτυγχάνουν καλύτερες τιµές από τα συµβατικά 2 1 1,32 ( 2 ) συµφωνώ απόλυτα ( 1 ) συµφωνώ εν µέρει 0 ( 0 ) ούτε συµφωνώ ούτε διαφωνώ -1 0,33 (-1) διαφωνώ εν µέρει -2 Βιοκαλλιεργητές Συµβατικοί Καλλιεργητές (-2) διαφωνώ απόλυτα

48 Τα προϊόντα βιολογικής γεωργίας έχουν εξασφαλισµένη τη διάθεσή τους 2 1,09 ( 2 ) συµφωνώ απόλυτα 1-0,41 ( 1 ) συµφωνώ εν µέρει 0 ( 0 ) ούτε συµφωνώ ούτε διαφωνώ -1 (-1) διαφωνώ εν µέρει -2 Βιοκαλλιεργητές Συµβατικοί Καλλιεργητές (-2) διαφωνώ απόλυτα

49 ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ Η ΥΓΕΙΑ

50 Θεωρώ ότι οι γεωργικές εκµεταλλεύσεις µε εντατικό χαρακτήρα προκαλούν σοβαρά προβλήµατα στο περιβάλλον I believe that conventional farming causes serious problems to environment 2 1,52 ( 2 ) συµφωνώ απόλυτα strongly agree 1 0,67 ( 1 ) συµφωνώ εν µέρει partly agree 0 ( 0 ) ούτε συµφωνώ ούτε διαφωνώ neither-nor -1 (-1) διαφωνώ εν µέρει partly disagree -2 Organic farmers Βιοκαλλιεργητές Conventional farmers Συµβατικοί Καλλιεργητές (-2) διαφωνώ απόλυτα strongly disagree

51 ΟΙ ΥΣΚΟΛΙΕΣ ΧΡΗΣΗΣ

52 Οι τεχνικές βιολογικής καλλιέργειας είναι πιο δύσκολες από τις συµβατικές 2 1 0,91 1,38 ( 2 ) συµφωνώ απόλυτα ( 1 ) συµφωνώ εν µέρει 0 ( 0 ) ούτε συµφωνώ ούτε διαφωνώ -1 (-1) διαφωνώ εν µέρει -2 Βιοκαλλιεργητές Συµβατικοί Καλλιεργητές (-2) διαφωνώ απόλυτα

53 Η βιολογική καλλιέργεια απαιτεί µεγαλύτερες δαπάνες παραγωγής 2 1,27 1,38 ( 2 ) συµφωνώ απόλυτα 1 ( 1 ) συµφωνώ εν µέρει 0 ( 0 ) ούτε συµφωνώ ούτε διαφωνώ -1 (-1) διαφωνώ εν µέρει -2 Βιοκαλλιεργητές Συµβατικοί Καλλιεργητές (-2) διαφωνώ απόλυτα

54 Η βιολογική καλλιέργεια απαιτεί περισσότερη απασχόληση 2 1,47 1,65 ( 2 ) συµφωνώ απόλυτα 1 ( 1 ) συµφωνώ εν µέρει 0 ( 0 ) ούτε συµφωνώ ούτε διαφωνώ -1 (-1) διαφωνώ εν µέρει -2 Βιοκαλλιεργητές Συµβατικοί Καλλιεργητές (-2) διαφωνώ απόλυτα

55 εν υπάρχει επαρκής πληροφόρηση για τις τεχνικές βιολογικής καλλιέργειας στην περιοχή 2 ( 2 ) συµφωνώ απόλυτα 1 ( 1 ) συµφωνώ εν µέρει 0-0,63 0,24 ( 0 ) ούτε συµφωνώ ούτε διαφωνώ -1 (-1) διαφωνώ εν µέρει -2 Βιοκαλλιεργητές Συµβατικοί Καλλιεργητές (-2) διαφωνώ απόλυτα

56 ΟΙ ΑΝΗΣΥΧΙΕΣ

57 Με προβληµατίζει η περίπτωση να µην µπορεί να αντιµετωπισθεί η ασθένεια των καλλιεργειών µου µε τη χρήση των τεχνικών βιολογικής γεωργίας 2 1,34 ( 2 ) συµφωνώ απόλυτα 1 0 0,14 ( 1 ) συµφωνώ εν µέρει ( 0 ) ούτε συµφωνώ ούτε διαφωνώ -1 (-1) διαφωνώ εν µέρει -2 Βιοκαλλιεργητές Συµβατικοί Καλλιεργητές (-2) διαφωνώ απόλυτα

58 Με προβληµατίζει τυχόν αλλαγή στο καθεστώς των επιδοτήσεων 2 1,71 1,63 ( 2 ) συµφωνώ απόλυτα 1 ( 1 ) συµφωνώ εν µέρει 0 ( 0 ) ούτε συµφωνώ ούτε διαφωνώ -1 (-1) διαφωνώ εν µέρει -2 Βιοκαλλιεργητές Συµβατικοί Καλλιεργητές (-2) διαφωνώ απόλυτα

59 Με προβληµατίζει η ανεπαρκής πληροφόρησή µου γιατιςτάσειςτηςαγοράςκαιτιςεξελίξειςστον τοµέα της γεωργίας 2 1,23 1,38 ( 2 ) συµφωνώ απόλυτα 1 ( 1 ) συµφωνώ εν µέρει 0 ( 0 ) ούτε συµφωνώ ούτε διαφωνώ -1 (-1) διαφωνώ εν µέρει -2 Βιοκαλλιεργητές Συµβατικοί Καλλιεργητές (-2) διαφωνώ απόλυτα

60 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Τα κύρια κίνητρα ενασχόλησης των παραγωγών µε τη βιολογική γεωργία αφορούν οικονοµικούς παράγοντες (τιµή - διάθεση προϊόντων). Οι βιοκαλλιεργητές εµφανίζονται, εν γένει, περισσότερο αισιόδοξοι, σε σχέση µε τους συµβατικούς παραγωγούς, για τις προοπτικές της βιολογικής γεωργίας, αναγνωρίζοντας, παράλληλα, συγκεκριµένα προβλήµατα (π.χ. αυξηµένο κόστος παραγωγής, έλλειψη εργατικής δύναµης). Για τους συµβατικούς αυτά τα προβλήµατα φαντάζουν δυσθεώρητα.

61 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Οι βιολογικοί παραγωγοί δείχνουν να πατούν «σε δυο βάρκες»: απ τη µια, εξακολουθούν να στηρίζονται σε µεγάλο βαθµό στις επιδοτήσεις, και απ την άλλη, προσεγγίζουν τις νέες αγορές βιολογικών προϊόντων. Σηµειώνεται αξιοσηµείωτο έλλειµµατεχνικής υποστήριξης των βιοκαλλιεργητών, και υπογραµµίζεται η ανάγκη ενηµέρωσης όλων (βιοκαλλιεργητών - συµβατικών) για τις τάσεις της αγοράς.

62 Ινστιτούτο Αγροτικής Οικονοµίας & Πολιτικής (ΙΝ.ΑΓΡ.Ο.Π.) «ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ» ΚΑΙΝΟΤΟΜΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΤΟΥ ΕΤΠΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ INNACT RWG ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑ ΑΣ

63 ΒΙΟΛΟΓΙKΟ ΕΛΑΙΟΛΑ Ο

64 ΕΛΑΙΟΛΑ Ο ΑΚΑΘΑΡΙΣΤΗ ΠΡΟΣΟ ΟΣ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ Χαµηλότερη ακαθάριστη πρόσοδος Εισοδηµατικές Ενισχύσεις /στρέµµα ,61 Βιολογικές Εκµεταλλεύσεις 392,54 Συµβατικές Εκµεταλλεύσεις Ακαθάριστη Πρόσοδος Συνολικές Ενισχύσεις

65 ΕΛΑΙΟΛΑ Ο ΑΠΟ ΟΣΗ ΤΙΜΗ κιλά κιλά / / στρέµµα ,53 80,53 Βιολογικές Εκµεταλλεύσεις 110,97 Συµβατικές Εκµεταλλεύσεις /κιλό /κιλό 2,8 2,8 2,6 2,6 2,4 2,4 2,2 2,2 2 2,88 2,88 Βιολογικές Εκµεταλλεύσεις 2,4 2,4 Συµβατικές Εκµεταλλεύσεις

66 ΕΛΑΙΟΛΑ Ο ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΕΣ ΑΠΑΝΕΣ /στρέµµα /στρέµµα Συνολικές απ απάνες απ απάνες απ απάνες εργασ εργασίας ίας Αναλωσίµ ου ου Βιολογικές Εκ Εκ µ εταλλεύσ εις εις Συµ Συµ βατικές βατικές Εκ Εκ µ εταλλεύσ εις εις

67 ΕΛΑΙΟΛΑ Ο ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ , /στρέµµα ,32 240,07 80,82 178, ,09 Κέρδος ή ζηµιά Ακαθάριστο Κέρδος Καθαρά Πρόσοδος Βιολογικές Εκµεταλλεύσεις Συµβατικές Εκµεταλλεύσεις

68 ΕΛΑΙΟΛΑ Ο ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ /στρέµµα ,86 307,33 150,45 261,65 70,94 207,26 20,9 138,31 0 Γεωργικό εισόδηµα Γεωργικό Οικογενειακό εισόδηµα Εισόδηµα εργασίας Έγγειος Πρόσοδος Βιολογικές Εκµεταλλεύσεις Συµβατικές Εκµεταλλεύσεις

69 ΕΛΑΙΟΛΑ Ο ΚΙΝ ΥΝΟΣ 1,2 CV 0,8 0,4 0,39 0,85 0,5 0,75 0,49 1,04 0,59 0 0,18 Τιµή Απόδοση Ακαθάριστο κέρδος Γεωργικό εισόδηµα Βιολογικές Εκµεταλλεύσεις Συµβατικές Εκµεταλλεύσεις

70 ΕΛΑΙΟΛΑ Ο ΙΑΘΕΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ Αλλοι 6,78 10,7 Καταναλωτές 21,43 32,59 Συµβατικό Προϊόν 20,62 Συνεταιριστικές οργανώσεις 15,09 33,96 Έµποροι 13,29 45, Βιολογικές Εκµεταλλεύσεις Συµβατικές Εκµεταλλεύσεις

71 ΒΙΟΛΟΓΙKΗ ΣΤΑΦΙ Α

72 ΣΤΑΦΙ Α ΑΚΑΘΑΡΙΣΤΗ ΠΡΟΣΟ ΟΣ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ Υψηλότερη ακαθάριστη πρόσοδος Αυξηµένες εισοδηµατικές ενισχύσεις /στρέµµα ,31 Βιολογικές Εκµεταλλεύσεις 619,6 Συµβατικές Εκµεταλλεύσεις Ακαθάριστη Πρόσοδος Συνολικές Ενισχύσεις

73 ΣΤΑΦΙ Α ΑΠΟ ΟΣΗ ΤΙΜΗ Βιολογικές Εκµεταλλεύσεις Συµβατικές Εκµεταλλεύσεις κιλά / στρέµµα Βιολογικές Εκµεταλλεύσεις Συµβατικές Εκµεταλλεύσεις κιλά / στρέµµα 0,74 0,92 0 0,2 0,4 0,6 0,8 1 Βιολογικές Εκµεταλλεύσεις Συµβατικές Εκµεταλλεύσεις /κιλό 0,74 0,92 0 0,2 0,4 0,6 0,8 1 Βιολογικές Εκµεταλλεύσεις Συµβατικές Εκµεταλλεύσεις /κιλό

74 ΣΤΑΦΙ Α ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΕΣ ΑΠΑΝΕΣ /στρέµµα Συνολικές απάνες απάνες εργασίας απάνες Αναλωσίµου Βιολογικές Εκµεταλλεύσεις Συµβατικές Εκµεταλλεύσεις

75 ΣΤΑΦΙ Α ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ /στρέµµα Κέρδος ή ζηµιά Ακαθάριστο Κέρδος Καθαρά Πρόσοδος Βιολογικές Εκµεταλλεύσεις Συµβατικές Εκµεταλλεύσεις

76 ΣΤΑΦΙ Α ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ /στρέµµα Γεωργικό εισόδηµα 1 Γεωργικό Οικογενειακό εισόδηµα Εισόδηµα εργασίας Έγγειος Πρόσοδος Βιολογικές Εκµεταλλεύσεις Συµβατικές Εκµεταλλεύσεις

77 ΣΤΑΦΙ Α ΚΙΝ ΥΝΟΣ 1 0,6 CV 0,2 0,14 0,1 0,44 0,39 0,19 0,19 0,22 0,21-0,2 Τιµή Απόδοση Ακαθάριστο κέρδος Γεωργικό εισόδηµα Βιολογικές Εκµεταλλεύσεις Συµβατικές Εκµεταλλεύσεις

78 ΣΤΑΦΙ Α ΙΑΘΕΣΗ ΣΤΑΦΙ ΑΣ Συνεταιριστικές οργανώσεις Έµποροι Βιολογικές Εκµεταλλεύσεις Συµβατικές Εκµεταλλεύσεις

79 ΒΙΟΛΟΓΙKΑ ΛΕΜΟΝΙΑ

80 ΛΕΜΟΝΙΑ ΑΚΑΘΑΡΙΣΤΗ ΠΡΟΣΟ ΟΣ - ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ Υψηλότερη ακαθάριστη πρόσοδος Εισοδηµατικές ενισχύσεις /στρέµµα ,37 463,18 Βιολογικές Εκµεταλλεύσεις Συµβατικές Εκµεταλλεύσεις Ακαθάριστη Πρόσοδος Συνολικές Ενισχύσεις

81 ΛΕΜΟΝΙΑ ΑΠΟ ΟΣΗ ΤΙΜΗ ,3 0,3 κιλά κιλά / / στρέµµα /κιλό /κιλό 0,2 0,2 0,1 0,1 0,22 0,22 0,18 0,18 0 Βιολογικές Εκµεταλλεύσεις Συµβατικές Εκµεταλλεύσεις 0 Βιολογικές Βιολογικές Εκµεταλλεύσεις Συµβατικές Συµβατικές Εκµεταλλεύσεις

82 ΛΕΜΟΝΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΕΣ ΑΠΑΝΕΣ /στρέµµα Συνολικές απάνες απάνες εργασίας Βιολογικές Εκµεταλλεύσεις Συµβατικές Εκµεταλλεύσεις απάνες Αναλωσίµου

83 ΛΕΜΟΝΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ /στρέµµα Κέρδος ή ζηµιά Ακαθάριστο Κέρδος Καθαρά Πρόσοδος Βιολογικές Εκµεταλλεύσεις Συµβατικές Εκµεταλλεύσεις

84 ΛΕΜΟΝΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ /στρέµµα Γεωργικό εισόδηµα Γεωργικό Οικογενειακό εισόδηµα Εισόδηµα εργασίας Έγγειος Πρόσοδος Βιολογικές Εκµεταλλεύσεις Συµβατικές Εκµεταλλεύσεις

85 ΛΕΜΟΝΙΑ ΚΙΝ ΥΝΟΣ 1 0,88 0,6 0,72 CV 0,2 0,2 0,15 0,55 0,32 0,37 0,4-0,2 Τιµή Απόδοση Ακαθάριστο κέρδος Γεωργικό εισόδηµα Βιολογικές Εκµεταλλεύσεις Συµβατικές Εκµεταλλεύσεις

86 ΛΕΜΟΝΙΑ ΙΑΘΕΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ Άλλοι 6,3 Συµβατικό προϊόν 9,56 Συνεταιριστικές οργανώσεις 74,82 Έµποροι 9, Βιολογικές Εκµεταλλεύσεις Συµβατικές Εκµεταλλεύσεις

87 ΒΙΟΛΟΓΙKΑ ΕΣΠΕΡΙ ΟΕΙ Η

88 ΕΣΠΕΡΙ ΟΕΙ Η ΑΚΑΘΑΡΙΣΤΗ ΠΡΟΣΟ ΟΣ - ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ Υψηλότερη Ακαθάριστη πρόσοδος Εισοδηµατικές ενισχύσεις /στρέµµα ,65 467,3 Βιολογικές Εκµεταλλεύσεις Συµβατικές Εκµεταλλεύσεις Ακαθάριστη Πρόσοδος Συνολικές Ενισχύσεις

89 ΕΣΠΕΡΙ ΟΕΙ Η ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΕΣ ΑΠΑΝΕΣ /στρέµµα Συνολικές απάνες απάνες εργασίας Βιολογικές Εκµεταλλεύσεις Συµβατικές Εκµεταλλεύσεις απάνες Αναλωσίµου

90 ΕΣΠΕΡΙ ΟΕΙ Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ /στρέµµα Κέρδος ή ζηµιά Ακαθάριστο Κέρδος Καθαρά Πρόσοδος Βιολογικές Εκµεταλλεύσεις Συµβατικές Εκµεταλλεύσεις

91 ΕΣΠΕΡΙ ΟΕΙ Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ /στρέµµα Γεωργικό εισόδηµα Γεωργικό Οικογενειακό εισόδηµα Εισόδηµα εργασίας Έγγειος Πρόσοδος Βιολογικές Εκµεταλλεύσεις Συµβατικές Εκµεταλλεύσεις

92 ΕΣΠΕΡΙ ΟΕΙ Η ΚΙΝ ΥΝΟΣ 1 CV 0,6 0,68 0,59 0,73 0,71 0,2-0,2 Ακαθάριστο κέρδος Γεωργικό εισόδηµα Βιολογικές Εκµεταλλεύσεις Συµβατικές Εκµεταλλεύσεις

93 ΕΣΠΕΡΙ ΟΕΙ Η ΙΑΚΙΝΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ Λιανική Πώληση & Αλλα 11,1 Συµβατικό Προϊόν 61,3 Συνεταιριστικές οργανώσεις 19,2 Έµποροι 8, Βιολογικές Εκµεταλλεύσεις Συµβατικές Εκµεταλλεύσεις

94 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Τα ακαθάριστα έσοδα είναι υψηλότερα στις βιολογικές καλλιέργειες σε σχέση µε τις συµβατικές (µε εξαίρεση το ελαιόλαδο) Οι παραγωγικές δαπάνες είναι αυξηµένες στις βιολογικές καλλιέργειες σε σχέση µε τις συµβατικές (κυρίως στις δαπάνες εργασίας και στις δαπάνες λιπασµάτων) Οι τιµές που απολαµβάνουν οι βιο-καλλιεργητές είναι υψηλότερες σε σχέση µε τους παραγωγούς συµβατικών προϊόντων

95 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Η απόδοση στις βιολογικές καλλιέργειες είναι χαµηλότερη σε σχέση µε τιςσυµβατικές Τα οικονοµικά αποτελέσµατα διαφοροποιούνται ανάλογα µε τηνκαλλιέργεια Οι κίνδυνοι που αντιµετωπίζουν οι βιοκαλλιεργητές είναι συνήθως αυξηµένοι ιάθεση βιολογικών προϊόντων ως συµβατικά;