Επιτροπή Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων. της Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ Επιτροπή Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων /2089(ΙΝΙ) ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ της Επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων προς την Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων σχετικά με την μείωση των ανισοτήτων στον τομέα της υγείας στην Ευρωπαϊκή Ένωση (2010/2089(ΙΝΙ)) Συντάκτρια γνωμοδότησης: Sylvie Guillaume AD\ doc PE v02-00 Eνωμένη στην πολυμορφία

2 PA_NonLeg PE v /9 AD\ doc

3 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Η Επιτροπή Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας των Φύλων καλεί την Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων, που είναι αρμόδια επί της ουσίας, να συμπεριλάβει στην πρόταση ψηφίσματός της τις ακόλουθες προτάσεις: έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 9ης Οκτωβρίου 2008 σχετικά με τη Λευκή Βίβλο με τίτλο "Μαζί για την υγεία: μία στρατηγική προσέγγιση της ΕΕ για την περίοδο ") 1, έχοντας υπόψη το άρθρο 35 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχοντας υπόψη την απόφαση αριθ. 1350/2007/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 23ης Οκτωβρίου 2007, για τη θέσπιση δεύτερου προγράμματος κοινοτικής δράσης στον τομέα της υγείας ( ) 2, έχοντας υπόψη το άρθρο 168 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σχετικά με τις πολιτικές στον τομέα της υγείας, έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής με θέμα: "Αλληλεγγύη στον τομέα της υγείας: μείωση των ανισοτήτων στον τομέα της υγείας στην ΕΕ" 3, έχοντας υπόψη το άρθρο 23 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, σχετικά με την ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών σε όλους τους τομείς, έχοντας υπόψη το άρθρο 2 της Συνθήκης ΕΕ, A. λαμβάνοντας υπόψη τις βιολογικές, κοινωνικοοικονομικές και πολιτισμικές διαφορές μεταξύ των ανδρών και των γυναικών και, ως εκ τούτου, τις διαφορές στην απασχόληση, τις ανάγκες και τα προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζουν, B. λαμβάνοντας υπόψη ότι ανισότητες στον τομέα της υγείας εμφανίζονται συχνότερα μεταξύ των πλέον ευαίσθητων ατόμων που είναι ιδιαίτερα εξαρτημένα από την οικονομικά προσιτή και ποιοτική δημόσια υγειονομική περίθαλψη, Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γυναίκες αντιμετωπίζουν συχνά δυσκολίες λόγω του φύλου τους, του τρόπου ζωής τους, της θρησκείας τους, της ηλικίας τους, της κοινωνικής τους θέσης ή της οικονομικής τους κατάστασης, Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ανισότητες λόγω φύλου και ηλικίας στον τομέα της βιοϊατρικής έρευνας και η υποεκπροσώπηση των γυναικών στις κλινικές δοκιμές υπονομεύουν την ιατρική περίθαλψη, Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γυναίκες γενικότερα, οι ηλικιωμένες γυναίκες και τα νεαρά 1 ΕΕ C 9 E, , σ ΕΕ L 301, , σ COM(2009)0567. AD\ doc 3/9 PE v02-00

4 κορίτσια αποτελούν δυσανάλογα μεγάλο τμήμα των πλέον ευαίσθητων ομάδων της κοινωνίας και ότι οι φραγμοί στην πρόσβαση στο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης μπορεί να εντείνουν ακόμη περισσότερο την ευάλωτη κατάστασή τους και να υπονομεύσουν την υγεία τους, ΣΤ.λαμβάνοντας υπόψη ότι η χρήση καπνού αυξάνεται ραγδαία μεταξύ των γυναικών, και ιδιαίτερα των νέων, με καταστροφικές συνέπειες για την υγεία τους και ότι το κάπνισμα στις γυναίκες επιδεινώνεται από μια πλειάδα μειονεκτημάτων, Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η βία κατά των γυναικών αποτελεί γενικευμένο φαινόμενο σε όλες τις χώρες και τις κοινωνικές τάξεις και έχει δραματικές επιπτώσεις στη φυσική και συναισθηματική υγεία γυναικών και παιδιών, Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γυναίκες ζουν, σε γενικές γραμμές, περισσότερο από τους άνδρες αλλά ότι αντιμετωπίζουν περισσότερα προβλήματα από χρόνιες παθήσεις, αναπηρίες και απώλεια ποιότητας ζωής, κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών της ζωής τους, Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η δίκαιη πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας, αφενός, μειώνει τις ανισότητες στην υγεία και, αφετέρου, γίνεται γενικά αντιληπτή ως ίση πρόσβαση όλων των ατόμων στη νοσηλεία, ανεξάρτητα από το εισόδημά τους, Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι σε πολλά κράτη μέλη της ΕΕ 1 η δίκαιη πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας δεν είναι εγγυημένη για όλους, στην πράξη ή στη νομοθεσία, ιδίως για τα άτομα χωρίς άδεια παραμονής, ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η στειρότητα αποτελεί ιατρική κατάσταση που αναγνωρίζεται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, με ιδιαίτερες επιπτώσεις στην υγεία των γυναικών, και ότι η Εθνική Έρευνα Ευαισθητοποίησης στο ΗΒ έδειξε ότι πάνω από το 94% των γυναικών που υποφέρουν από στειρότητα υποφέρουν επίσης και από διάφορες μορφές κατάθλιψης, ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχουν μεγάλες διαφορές στα διάφορα κράτη μέλη όσον αφορά την πρόσβαση στη θεραπεία της στειρότητας, 1. καλεί την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη να συμπεριλάβουν την κατάσταση υγείας και το θέμα της γήρανσης (ηλικιωμένες γυναίκες) στους παράγοντες ισότητας των φύλων και ενσωμάτωσης της διάστασης του φύλου στην εκπόνηση του προϋπολογισμού για τις πολιτικές υγείας και την έρευνα, από το στάδιο της ανάπτυξης και του σχεδιασμού έως την αξιολόγηση των επιπτώσεων ζητεί τα χρηματοδοτούμενα από την ΕΕ ερευνητικά προγράμματα-πλαίσια καθώς οι δημόσιοι οργανισμοί χρηματοδότησης να συμπεριλάβουν στις πολιτικές τους μια εκτίμηση των επιπτώσεων επί των φύλων, προβλέποντας τη συγκέντρωση και ανάλυση συγκεκριμένων στοιχείων σχετικά με το φύλο και την ηλικία προκειμένου να εντοπίσουν τις κυριότερες διαφορές μεταξύ ανδρών και γυναικών όσον αφορά την υγεία ώστε να υποστηριχτεί η αλλαγή πολιτικής και να καθιερώσουν και να 1 Γιατροί του κόσμου, Ευρωπαϊκό παρατηρητήριο για την πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη, Πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη των ατόμων χωρίς άδεια παραμονής, εκθέσεις έρευνας για 2007 και 2009 HUMA, Πρόσβαση στην ιατρική περίθαλψη των ατόμων χωρίς άδεια παραμονής και των προσφύγων σε 10 χώρες της ΕΕ - Νομοθεσία και πράξη, PE v /9 AD\ doc

5 συλλέξουν επιδημιολογικά εργαλεία για την ανάλυση των αιτίων που προξενούν την απόκλιση στο προσδόκιμο ζωής μεταξύ ανδρών και γυναικών 2. καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη να δώσουν προσοχή στις γυναίκες με αναπηρία καθώς και στις ηλικιωμένες γυναίκες προκειμένου να διασφαλιστεί το δικαίωμα πρόσβασής τους στις υπηρεσίες υγείας και στην ποιοτική περίθαλψη, ανεξαρτήτως της οικονομικής τους κατάστασης 3. καλεί την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη να υιοθετήσουν στρατηγικές με στόχο τη μείωση των οικονομικών και κοινωνικών ανισοτήτων, την παροχή ευρύτερης ποικιλίας ποιοτικών και προσιτών υπηρεσιών, τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης και την καταπολέμηση της γεωγραφικής απομόνωσης, συμβάλλοντας έτσι στη μείωση των ανισοτήτων στον τομέα της υγείας 4. καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να καταστήσουν την επαρκή πρόσβαση των ηλικιωμένων γυναικών στην υγειονομική περίθαλψη προτεραιότητα του 2012 ως Ευρωπαϊκού Έτους Ενεργού Γήρανσης και Αλληλεγγύης μεταξύ των Γενεών 5. ενθαρρύνει την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη να καθιερώσουν σύστημα δωρεάν ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης για τα παιδιά κάτω των έξι ετών, στο πλαίσιο της πολιτικής εξασφάλισης πρόσβασης στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη 6. καλεί την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη να οργανώσουν εκστρατείες πρόληψης και ευαισθητοποίησης υπέρ των πλέον ευαίσθητων ομάδων της κοινωνίας, και τονίζει ότι τα προληπτικά μέτρα και οι θεραπείες αποκατάστασης πρέπει να μην εισάγουν διακρίσεις και να είναι απολύτως προσβάσιμες, ώστε να ενθαρρύνουν και να διευκολύνουν την πρόσβαση, χωρίς όρια ηλικίας, στον προσυμπτωματικό έλεγχο και την έγκαιρη διάγνωση των ασθενειών όπως τα καρδιοαγγειακά νοσήματα, ο καρκίνος του στήθους, του τραχήλου της μήτρας, των ωοθηκών, η ενδομητρίωση, οι ασθένειες που σχετίζονται με την απώλεια μνήμης κ.λπ. 7. καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη να συμπεριλάβουν τη διάσταση του φύλου στον έλεγχο της κατανάλωσης καπνού, όπως προτείνει η Σύμβαση πλαίσιο για τον έλεγχο του καπνού (WHO-FCTC) και να προωθήσουν αντικαπνιστικές εκστρατείες με στόχο τα νέα κορίτσια και τις γυναίκες 8. καλεί τα κράτη μέλη να προωθήσουν και να ενισχύσουν τα μέσα για την πρόληψη των ασθενειών των γυναικών, μέσω ειδικών, λεπτομερών και περιοδικών ενημερωτικών εκστρατειών σχετικά με τη φύση και τα αίτια των ασθενειών αυτών, και των συναφών κινδύνων, προβάλλοντας την ανάγκη για συστηματικό έλεγχο της κατάστασης της υγείας και τα πλεονεκτήματα των έγκαιρων παρεμβάσεων 9. καλεί τα κράτη μέλη να ενθαρρύνουν και να ενισχύουν την ιατρική και φαρμακευτική έρευνα στον τομέα των ασθενειών που πλήττουν περισσότερο τις γυναίκες σε όλα τα στάδια της ζωής τους και όχι μόνο κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγικής ηλικίας 10. καλεί τα κράτη μέλη να επιλύσουν τα προβλήματα της άνισης πρόσβασης στην περίθαλψη που έχουν επιπτώσεις στην καθημερινή ζωή, όπως π.χ. στους τομείς της οδοντιατρικής και της οφθαλμολογίας AD\ doc 5/9 PE v02-00

6 11. εκτιμά ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη πρέπει να εξασφαλίζουν στις γυναίκες εύκολη πρόσβαση στα μέσα αντισύλληψης και το δικαίωμα σε ασφαλή άμβλωση 12. ζητεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη να καταστήσουν υποχρεωτική τη συλλογή και ανάλυση συγκρίσιμων στοιχείων ανά φύλο, και να εκπονήσουν επιδημιολογικές μελέτες, συλλέγοντας και παρέχοντας πλήρη στοιχεία στηριζόμενα σε κοινούς και αυστηρά καθορισμένους δείκτες, ώστε να αξιολογήσουν τις επιπτώσεις των εφαρμοζόμενων πολιτικών και προγραμμάτων υγείας που αφορούν ειδικά τις γυναίκες 13. καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη να προωθήσουν την έρευνα στον τομέα της υγείας εστιάζοντας στην υγεία και τις υγειονομικές ανάγκες των γυναικών, στην εξέλιξη και την πρόληψη των ασθενειών και να στηρίξουν την διεπιστημονική έρευνα όσον αφορά τους κοινωνικοοικονομικούς συντελεστές της υγείας, καθ' όλη τη διάρκεια ζωής των γυναικών ζητεί τη διάθεση περισσότερων πόρων και την εντονότερη εστίαση σε θέματα ισότητας των φύλων και αναγκών των γυναικών, και τη συμπερίληψη του κριτηρίου του φύλου στη χρηματοδότηση κάθε είδους έρευνας στην ΕΕ 14. καλεί την Επιτροπή να παράσχει στα κράτη μέλη παραδείγματα καλών και βέλτιστων πρακτικών προκειμένου να ενισχυθεί η συνοχή όσον αφορά την πρόσβαση στη θεραπεία γονιμότητας 15. προτείνει στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη να θεσπίσουν συνεκτικές πολιτικές και δράσεις αλληλεγγύης υπέρ των γυναικών που δεν εργάζονται ή που κατέχουν θέσεις απασχόλησης σε τομείς στους οποίους δεν υπάρχει προσωπική ασφάλεια υγείας και να αναζητήσουν τρόπους ασφάλισής τους 16. καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη να υιοθετήσουν μια προσέγγιση υπέρ της υγιούς γήρανσης που θα βασίζεται σε όλη τη διάρκεια της ζωής, προκειμένου να μειωθούν οι επιπτώσεις των χρόνιων ασθενειών και αναπηριών που επιβαρύνουν την ποιότητα ζωής των ηλικιωμένων γυναικών 17. καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη να βρουν σύντομα λύσεις για την καταπολέμηση των διακρίσεων που βασίζονται στην εθνοτική καταγωγή, ιδιαίτερα σε ορισμένα κράτη μέλη όπου η οδηγία 2000/43/ΕΚ του Συμβουλίου, δεν έχει εφαρμοστεί, και όπου οι γυναίκες μειονοτικής εθνοτικής καταγωγής δεν έχουν ή έχουν ελλιπή κοινωνική προστασία και πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας 18. καλεί τα κράτη μέλη να εξετάζουν τις ειδικές ανάγκες προστασίας της υγείας των μεταναστριών, με ιδιαίτερη αναφορά στην εξασφάλιση, εκ μέρους των υγειονομικών συστημάτων, των κατάλληλων υπηρεσιών γλωσσικής διαμεσολάβησης σε επίπεδο υγειονομικών δομών πρέπει να υπάρξει πρόβλεψη για πρωτοβουλίες κατάρτισης, ώστε να αποκτήσουν οι γιατροί και οι άλλοι επαγγελματίες μια διαπολιτισμική προσέγγιση, βασισμένη στην αναγνώριση και το σεβασμό της διαφορετικότητας και της ευαισθησίας των ανθρώπων από διαφορετικές γεωγραφικές περιοχές θα πρέπει επίσης να δοθεί προτεραιότητα σε δράσεις και ενημερωτικές εκστρατείες κατά του ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων, με την πρόβλεψη δραστικών κατασταλτικών μέτρων εναντίον εκείνων που τις εφαρμόζουν 19. καλεί τα κράτη μέλη να προσαρμόσουν τα συστήματα υγείας τους στις ανάγκες των PE v /9 AD\ doc

7 πλέον μειονεκτούντων ατόμων, με την ανάπτυξη τρόπων τιμολόγησης και καθορισμού της αμοιβής των επαγγελματιών της υγείας που θα διασφαλίζουν την πρόσβαση στην περίθαλψη για όλους τους ασθενείς 20. καλεί την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη να εφαρμόζουν κοινωνικές πολιτικές με στόχο την εξασφάλιση πρόσβασης στις βασικές εγγυημένες υπηρεσίες υγείας σε όλα τα άτομα, χωρίς διάκριση φύλου ή εθνότητας 21. εκτιμά ότι η ΕΕ και τα κράτη μέλη πρέπει να λάβουν μέτρα προκειμένου να εξασφαλίσουν την πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας για όλες τις γυναίκες (συμπεριλαμβανομένων, για παράδειγμα, των μεταναστριών, των γυναικών προσφύγων και γυναικών στις αγροτικές περιοχές) ανεξαρτήτως ηλικίας και οικονομικής, κοινωνικής, γλωσσικής, γεωγραφικής, πολιτιστικής και νομικής κατάστασης καλεί, προς τούτο, τα κράτη μέλη να προβλέψουν και να ρυθμίσουν το θεσμό του πολιτιστικού διαμεσολαβητή στο πλαίσιο όλων των δημόσιων υγειονομικών δομών 22. καλεί τα κράτη μέλη να καταρτίσουν ένα δίκτυο ειδικών κοινωνικών, υγειονομικών και συμβουλευτικών υπηρεσιών, με την υποστήριξη, ειδικών τηλεφωνικών γραμμών, για τις γυναίκες, τα ζευγάρια και τις οικογένειες, με στόχο την πρόληψη της οικογενειακής βίας και την παροχή εξειδικευμένης επαγγελματικής βοήθειας και στήριξης στα άτομα που χρήζουν βοήθειας, σε συνεργασία με τα άλλα αρμόδια όργανα στον τομέα 23. θεωρεί απαραίτητη την αύξηση του αριθμού των γυναικών που συμμετέχουν στην ανάπτυξη των πολιτικών υγείας, στον σχεδιασμό των προγραμμάτων και στην παροχή υπηρεσιών στον τομέα της υγείας 24. καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη να αναγνωρίσουν την ανδρική βία κατά των γυναικών ως θέμα δημόσιας υγείας, ανεξαρτήτως της μορφής που λαμβάνει 25. πιστεύει ότι η ΕΕ και τα κράτη πρέπει να διασφαλίζουν στις πολιτικές τους την σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία των γυναικών, να λαμβάνουν υπόψη τη μητρική θνησιμότητα στις πολιτικές τους, και να παρέχουν τη δυνατότητα για ασφαλείς αμβλώσεις εντός και εκτός της Ένωσης 26. προτρέπει την ΕΕ και τα κράτη μέλη να δώσουν ιδιαίτερη έμφαση στα ανθρώπινα δικαιώματα των γυναικών, ιδίως στην πρόληψη, την απαγόρευση και τη δίωξη της αναγκαστικής στείρωσης των γυναικών, καθώς και της πρακτικής του ακρωτηριασμού των γεννητικών οργάνων 27. καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν πολιτικές που θα διασφαλίζουν ότι τα ευάλωτα άτομα, ιδιαίτερα οι έγκυες γυναίκες, τα παιδιά και οι ηλικιωμένοι, θα έχουν νόμιμο δικαίωμα στις υπηρεσίες υγείας και ισότιμη πρόσβαση σε αυτές 28. καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη να λάβουν τα αναγκαία μέτρα όσον αφορά την πρόσβαση στις Τεχνολογίες Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής και να εξαλείψουν τις διακρίσεις σε βάρος των γυναικών με βάση την οικογενειακή κατάσταση, την ηλικία, τον γενετήσιο προσανατολισμό ή την εθνοτική και πολιτιστική καταγωγή 29. πιστεύει ότι η ΕΕ και τα κράτη μέλη πρέπει να υποστηρίξουν τις οργανώσεις της AD\ doc 7/9 PE v02-00

8 κοινωνίας των πολιτών καθώς και τις γυναικείες οργανώσεις που προάγουν τα ανθρώπινα δικαιώματα των γυναικών, όπου περιλαμβάνονται και τα σεξουαλικά και αναπαραγωγικά τους δικαιώματα, το δικαίωμα σε υγιεινό τρόπο ζωής και το δικαίωμα στην εργασίας προκειμένου να διασφαλίσουν ότι θα ακούγεται η άποψη των γυναικών στα ευρωπαϊκά και εθνικά θέματα πολιτικής στον τομέα της υγείας 30. ζητεί από τα κράτη μέλη να θέσουν τέλος στις σημερινές περικοπές των δημόσιων δαπανών για υπηρεσίες υγείας που διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο για την επίτευξη υψηλού επιπέδου προστασίας της υγείας γυναικών και ανδρών. PE v /9 AD\ doc

9 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Ημερομηνία έγκρισης Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας +: : 0: Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία Andrea Češková, Marije Cornelissen, Tadeusz Cymański, Edite Estrela, Ilda Figueiredo, Iratxe García Pérez, Philippe Juvin, Astrid Lulling, Elisabeth Morin-Chartier, Siiri Oviir, Nicole Sinclaire, Joanna Katarzyna Skrzydlewska, Eva-Britt Svensson, Marc Tarabella, Britta Thomsen, Anna Záborská Izaskun Bilbao Barandica, Vilija Blinkevičiūtė, Sylvie Guillaume, Norica Nicolai, Sirpa Pietikäinen, Αντιγόνη Παπαδοπούλου AD\ doc 9/9 PE v02-00