Α 2.2 Τι γνωρίζετε για την περίοδο της διακυβέρνησης της Τραπεζούντας από τον μητροπολίτη Χρύσανθο; Μ.14

Transcript

1 ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ Επώνυμο: Όνομα: Βαθμός: ΟΜΑΔΑ Α ΘΕΜΑ Α 1 Α 1.1 Να αντιστοιχίσετε τα στοιχεία της στήλης Α με τα στοιχεία της στήλης Β Α Β 1. Φεβρουάριος 1918 α. Παράδοση Τραπεζούντας στον Χρύσανθο 2. Απρίλιος 1916 β. Συνθήκη φιλίας και συνεργασίας μπολσεβίκων- Κεμάλ 3. Δεκέμβριος 1918 γ. Α Πανελλήνιο συνέδριο Ελλήνων της Ρωσίας (Ταϊγάνιο) 4. Μάρτιος 1921 δ. Ξεκινά τις εργασίες του το Συνέδριο Ειρήνης στο Παρίσι 5. Ιούλιος 1917 ε. Α Παγκόσμιο Παν-ποντιακό συνέδριο (Μασσαλία) Μ.10 Α 1.2 Να δώσετε το περιεχόμενο των ακόλουθων όρων: α. Φροντιστήριο της Τραπεζούντας β. Αμελέ ταμπουρού γ. Α Παγκόσμιο Παν-ποντιακό Συνέδριο Μ.12 ΘΕΜΑ Α 2 Α 2.1 Ποιες οθωμανικές ρυθμίσεις βελτίωσαν τη θέση των Ελλήνων του Πόντου και σε ποιό βαθμό; Μ.14 Α 2.2 Τι γνωρίζετε για την περίοδο της διακυβέρνησης της Τραπεζούντας από τον μητροπολίτη Χρύσανθο; Μ.14 ΟΜΑΔΑ Β ΘΕΜΑ Β 1 Με βάση το παράθεμα και τις ιστορικές σας γνώσεις, να αναφέρετε ποιο πολιτικό γεγονός λειτούργησε ως ταφόπετρα του Ποντιακού ζητήματος. Το πολιτικό γεγονός που λειτούργησε ως ταφόπετρα του Ποντιακού ζητήματος ήταν η κεμαλο-μπολσεβικική συνθήκη φιλίας και συνεργασίας που υπογράφτηκε τον Μάϊο του Ο αδύναμος Κεμάλ πασάς, ενισχυμένος από τον Λένιν οικονομικά, στρατιωτικά και ηθικά, συνέχισε με θράσος το γενοκτονικό του έργο.ταυτόχρονα εμφανίστηκε στη Συνδιάσκεψη του Λονδίνου με παράλογες απαιτήσεις, οι οποίες δεν απορρίφθηκαν από τις νικήτριες, συμμαχικές μας Δυνάμεις. Αντίθετα, η κάθε μία χωριστά έδειξε ότι ήταν διατεθειμένη να συνεργαστεί μελλοντικά μαζί του με αντάλλαγμα τη διατήρηση του παλαιού προνομιακού καθεστώτος. Η συμπεριφορά του Άγγλου υποπλοιάρχου Πέρριν, που απαίτησε να φύγει από την μητρόπολή του ο Αμασείας Γερμανός Καραβαγγέλης ως ταραχοποιός γιατί... αφιερώνει όλη τη δραστηριότητά του σε πολιτικούς σκοπούς

2 και προπαγάνδα..., αποκαλύπτει περίτρανα τη φαρισαϊκή αγγλική πολιτική. Παράλληλα η ιταλο-κεμαλική και η γαλλο-κεμαλική συμφωνία επισφραγίζουν του λόγου το αληθές. Κ. Φωτιάδης, Η δημοκρατία του Πόντου Μ.25 ΘΕΜΑ Β 2 Αφού μελετήσετε το παράθεμα που ακολουθεί και με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις, να αναφερθείτε στις μορφές καταπίεσης και στις μεθόδους των διώξεων που υπέστησαν οι έλληνες του Πόντου από τους Κεμαλικούς και τους Νεότουρκους κατά την περίοδο Οι Τουρανιστές Οθωμανοί μάζεψαν όλους τους άνδρες που απέμειναν πίσω άνω των 18 ετών και άρχισαν να τους οδηγούν εφ ενός ζυγού στην εξορία μέσα από απροσπέλαστα βουνά. Μια βδομάδα μετά οι άνδρες άνω των 15 οδηγήθηκαν, και πάλι εφ ενός ζυγού, σε εκείνη την πορεία που κανείς δεν ήξερε που οδηγούσε και με ποιόν τρόπο θα ολοκληρωνόταν.[...] Καισάρεια, χωριό Beskardes, έτος , ο Βασίλης Καραμπάς περιγράφει: Όταν έγινε η επιστράτευση του 1914, ο πατέρας μου πήγε στο στρατό. Είχα τρεις θείους. Εμείς ήμασταν τέσσερα αδέλφια. Αργότερα πήραν όλους τους άνδρες του χωριού κι έφυγαν. Έμειναν πίσω οι γυναίκες και τα παιδιά. [...] Οι άνθρωποι από τα γύρω χωριά άρχισαν να προκαλούν πολλές στεναχώριες στα δικά μας χωριά. Έρχονταν έφιπποι τσέτες. Οι Έλληνες έσφαξαν Τουρκάλες και σκότωσαν παιδιά [...] έλεγαν. Άρχισαν να κάνουν τα ίδια και σε εμάς. [...] Ποιο ήταν το σφάλμα μας; [...] Κάθονταν στη μέση του χωριού και έλεγαν θα μας φέρετε τόσα χρήματα. Τι θα κάνεις; Θα δώσεις. Όσα μαζεύαμε πηγαίναμε και τους τα δίναμε. P. Erbil, Η Νιόβη θρηνούσε για τη Μικρά Ασία, εκδ. Τσουκάτου, Αθήνα 2004 Μ.25

3 Απαντήσεις Νεοελληνικής Ιστορίας Γ Λυκείου ΟΜΑΔΑ Α ΘΕΜΑ Α1 Α ε 2. α 3. δ 4. β 5. γ Α1.2 α. Φροντιστήριο της Τραπεζούντας: Το Φροντιστήριο ίδρυσε το 1682 ο μεγάλος Τραπεζούντιος δάσκαλος του Γένους Σεβαστός Κυμινήτης και λειτούργησε παρά τις αντιξοότητες μέχρι το Έπαιξε σημαντικό ρόλο στην πνευματική και ηθική ανάπλαση των Ελληνοποντίων και στην ανάπτυξη της εθνικής τους συνείδησης. (σχολ. σελ. 248) β. Αμελέ ταμπουρού: Μέτρο συστηματικής εξόντωσης που εφάρμοσαν οι Νεότουρκοι εναντίον των Ελλήνων του Πόντου και της Μικράς Ασίας και των μειονοτήτων εν γένει στα τάγματα εργασίας. Στα τάγματα εργασίας υποχρεώνονταν να υπηρετούν άνδρες πάνω από 45 ετών που δεν κατατάσσονταν στο στρατό. Βρίσκονταν στην ενδοχώρα της Μικράς Ασίας και όσοι υπηρετούσαν σ αυτά εργάζονταν υπό εξοντωτικές συνθήκες με αποτέλεσμα οι περισσότεροι να πεθαίνουν από τις κακουχίες, την πείνα και τις αρρώστιες.(σχολ. σελ. 254) γ. Α Παγκόσμιο Παν-ποντιακό Συνέδριο: Οργανώθηκε στη Μασσαλία το Φεβρουάριο του Κατά τη διάρκεια του ο Κ. Κωνσταντινίδης, με τηλεγράφημα που έστειλε στον Τρότσκι, ζήτησε επίσημα την υποστήριξη της Σοβιετικής Ένωσης. (σχολ. σελ. 250) ΘΕΜΑ Α2 Α 2.1 Το δυσμενές κλίμα για τους υπόδουλους Έλληνες, που είχε διαμορφωθεί στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, κατά τη διάρκεια της Επανάστασης του 1821, άρχισε σταδιακά να υποχωρεί μετά την παραχώρηση των ειδικών προνομίων, γνωστών στην παγκόσμια ιστορία με τους νομικούς όρους «Χάτι Σερίφ» (1839) και «Χάτι Χουμαγιούν» (1856). Η θεωρητική ισονομία και η θρησκευτική ελευθερία μαζί με την ανάπτυξη του εμπορίου και της οικονομίας οδήγησαν στη δημογραφική αύξηση του ποντιακού πληθυσμού, στην καλλιέργεια της ελληνικής παιδείας και στην ανάπτυξη της νεοελληνικής συνείδησης. Ο ποντιακός ελληνισμός εγκατέλειψε τα κρησφύγετά του και κατέβηκε στις παραλιακές περιοχές, όπου έκτισε καινούρια χωριά, εκκλησίες και σχολεία. Σε σύντομο χρονικό διάστημα πήρε ξανά στα χέρια του το εμπόριο ολόκληρου του Εύξεινου Πόντου και της ενδοχώρας, ενώ η Τραπεζούντα ξαναβρήκε τις παλιές της δόξες. Το μέλλον της περιοχής προβλεπόταν ευοίωνο, χάρη στην εύφορη χώρα με την πλούσια βλάστηση, τις απέραντες δασικές εκτάσεις με έλατα, πλατάνια, πεύκα και

4 άλλα δέντρα που κάλυπταν τις περιοχές της Σινώπης, της Τρίπολης, της Κερασούντας, της Τραπεζούντας και των Σουρμένων. Στην Κερασούντα είχαν ιδρυθεί εργοστάσια ατμοπριόνων για την παραγωγή ξυλείας από έλατα. Μεγάλη σπουδαιότητα επίσης είχε η λεπτοκαρυά που εξαγόταν στο Αμβούργο, την Τεργέστη, τη Ν. Υόρκη και τη Ρωσία. (σχολ. σελ ) Α.2.2 Λίγες μέρες πριν από τη ρωσική κατοχή της πόλης, τον Απρίλιο του 1916, έγινε η παράδοση της Τραπεζούντας από τον Τούρκο Βαλή Μεχμέτ Τζεμάλ Αζμή μπέη στο μητροπολίτη Χρύσανθο, ο οποίος λόγω της συνετής πολιτικής του απέναντι στους μουσουλμάνους της περιοχής, έγινε δεκτός, από τους Ρώσους αλλά και από τους προξενικούς εκπροσώπους των άλλων κρατών, ως ηγέτης στην ευαίσθητη περιοχή, όπου ήταν ακόμη νωπές στους κατοίκους οι μνήμες από τις σφαγές και τις εχθροπραξίες. Η δίχρονη προεδρία του Χρύσανθου ήταν ένα αληθινό διάλειμμα δημοκρατίας και αρμονικής συμβίωσης χριστιανών και μουσουλμάνων. Το Φεβρουάριο του 1918 η κατάσταση είχε αλλάξει ριζικά, όταν ύστερα από την επικράτηση των μπολσεβίκων το 1917, ο ρωσικός στρατός εγκατέλειψε την Τραπεζούντα και η περιοχή ξαναπέρασε στην κατοχή των Νεοτούρκων. (σχολ. σελ. 249) ΟΜΑΔΑ Β ΘΕΜΑ Β1 Το πολιτικό γεγονός που λειτούργησε ως ταφόπετρα του ποντιακού ζητήματος ήταν η συνθήκη φιλίας και συνεργασίας που υπογράφηκε το Μάρτιο του 1921 ανάμεσα στους Μπολσεβίκους και τον Κεμάλ. Η συνθήκη αυτή έδωσε στον αδύναμο ως τότε Κεμάλ την οικονομική, στρατιωτική και ηθική δυνατότητα να συνεχίσει τις επιχειρήσεις του κατά των Ποντίων και, ακόμη, να εμφανιστεί στη Συνδιάσκεψη του Λονδίνου με υπερβολικές απαιτήσεις, που λόγω της ιστορικής συγκυρίας δεν απορρίφθηκαν από τις νικήτριες Δυνάμεις, παρά το γεγονός ότι ήταν σύμμαχοι με τους Έλληνες. (σχολ. σελ ) Όπως προκύπτει από την πηγή οι Μεγάλες Δυνάμεις όχι μόνο δεν απέρριψαν τις προτάσεις του Κεμάλ στη Συνδιάσκεψη του Λονδίνου, αλλά καθεμία έδειξε ότι ήταν διατεθειμένη να συνεργαστεί μελλοντικά μαζί του με αντάλλαγμα τη διατήρηση του παλαιού προνομιακού καθεστώτος. Τη στάση τους αυτή επιβεβαίωσαν οι συμφωνίες της Ιταλίας και της Γαλλίας με το κεμαλικό καθεστώς, καθώς και η αινιγματική στάση της Αγγλίας απέναντι στους Έλληνες του Πόντου, όπως εκδηλώθηκε με τη συμπεριφορά του Άγγλου υποπλοιάρχου Πέρριν. Ο Πέρριν απαίτησε να φύγει από τη μητρόπολη ο μητροπολίτης Αμασείας Γερμανός Καραβαγγέλης ως ταραχοποιός γιατί αφιέρωσε όλη τη δραστηριότητά του σε πολιτικούς σκοπούς και προπαγάνδα. Η τελευταία προσπάθεια ποντοαρμενικής συνεργασίας άρχισε καθυστερημένα στις αρχές του 1922, όταν πια τα συμφέροντα των Μεγάλων Δυνάμεων είχαν αλλάξει πλευρά. Εκμεταλλευόμενος την ευνοϊκή συγκυρία ο Κεμάλ πασάς, με τη φανερή υποστήριξη των μπολσεβίκων, της Ιταλίας, της Γαλλίας και τη σιωπηρή σύμπραξη της Αγγλίας, άρχισε την αντεπίθεση που έφερε και την κατάρρευση του μετώπου. (σχολ. σελ. 253)

5 ΘΕΜΑ Β2 Είναι γνωστή η γενοκτονία του αρμενικού λαού το 1915 από τους Νεότουρκους, αλλά δεν είναι γνωστή η μεθοδευμένη εξόντωση των Ελλήνων του Πόντου που είχε τις ίδιες αναλογίες ποσοτικά και ηθικά με τη γενοκτονία των Αρμενίων την περίοδο Από τους Πόντιους που ζούσαν το 1913 στον Πόντο, περισσότεροι από , δηλαδή ποσοστό μεγαλύτερο από το 50%, θανατώθηκαν μέχρι το 1923 από τους Νεότουρκους και τους Κεμαλικούς στις πόλεις και τα χωριά, στις εξορίες και τις φυλακές, καθώς και στα τάγματα εργασίας, τα λεγόμενα «αμελέ ταμπουρού». Η φύση και η μέθοδος της εξαπόλυσης συστηματικών διώξεων κατά των Ελλήνων του Πόντου από τους Νεότουρκους και τους Κεμαλικούς, ενώ έχει πολλά κοινά χαρακτηριστικά με τη γενοκτονία των Εβραίων, έχει δύο βασικές διαφορές, κατά τον Π. Ενεπεκίδη. Δεν έχει καμία ιδεολογική, κοσμοθεωρητική ή ψευδοεπιστημονική θεμελίωση περί γενετικής, ευγονικής και αρίας ή σημιτικής φυλής. Εξυπηρετούσε μόνο τη συγκεκριμένη πρακτική πολιτική σκοπιμότητα της εκκαθάρισης της Μ. Ασίας από το ελληνικό στοιχείο. Οι εξορίες των κατοίκων ολόκληρων χωριών, οι εξοντωτικές εκείνες οδοιπορίες μέσα στο χιόνι των γυναικόπαιδων και των γερόντων - οι άνδρες βρίσκονταν ήδη στα τάγματα εργασίας ή στο στρατό- συνετέλεσαν ώστε πολλοί να πεθάνουν από τις κακουχίες. (σχολ. σελ ) Όπως προκύπτει από την πηγή οι Οθωμανοί μάζεψαν όλους τους άνδρες άνω των 18 ετών και τους οδήγησαν στην εξορία. Κατά τη μαρτυρία του Β. Καραμπά από την Καισάρεια, στο χωρίο Beskardes κατά την επιστράτευση του 1914 ο ανδρικός πληθυσμός του τόπου του είτε στρατολογήθηκε είτε οδηγήθηκε στην εξορία. Στα χωριά παρέμειναν μόνο γυναικόπαιδά και ηλικιωμένοι, ενώ οι τσέτες, με διάφορες προφάσεις, επιδίδονταν συστηματικά σε λεηλασίες, αρπαγές και δολοφονίες των κατοίκων.