ΙΣΤΟΡΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΟΜΑΔΑ Α

Transcript

1 ΙΣΤΟΡΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΟΜΑΔΑ Α ΘΕΜΑ Α.1 Α.1.1 Να δώσετε το περιεχόμενο των ακόλουθων όρων: α. Κλήριγκ β. Οργανισμός γ. Οργανικός Νόμος 1900 ΜΟΝΑΔΕΣ 15 Α.1.2 Να αντιστοιχίσετε κάθε δεδομένο της στήλης Α με εκείνο από τα δεδομένα της στήλης Β, με το οποίο συνδέεται άμεσα. 1..Λέσχη Φιλελευθέρων α. Μάρτιος Συμφωνία της Άγκυρας β. 10 Ιουνίου Διχοτόμηση δραχμής γ. 15 Αυγούστου Κίνημα στο Γουδί δ. 30 Μαΐου Συνθήκη Λονδίνου ε ΜΟΝΑΔΕΣ 10 ΘΕΜΑ Α.2 Α.2.1 Ποια ήταν η αύξηση του πληθυσμού τα πρώτα χρόνια εγκατάστασης των προσφύγων στην Ελλάδα και πώς επηρέασε την αστικοποίηση και τη μεταβολή της εθνολογικής σύστασης του πληθυσμού;

2 ΜΟΝΑΔΕΣ 14 Α.2.2 Ποια ήταν η αρχική στάση που κράτησε η κυβέρνηση του Ελευθέριου Βενιζέλου απέναντι στις διεκδικήσεις των Ποντίων και πώς αντέδρασαν οι Πόντιοι στις αρχικές προτάσεις του Βενιζέλου; ΜΟΝΑΔΕΣ 11 ΟΜΑΔΑ Β ΘΕΜΑ Β.1 Λαμβάνοντας υπόψη το παράθεμα που ακολουθεί και αξιοποιώντας τις ιστορικές σας γνώσεις, να αναφέρετε τους βασικούς παράγοντες που εξασφάλισαν θετική οικονομική πορεία στην Ελλάδα του μεσοπολέμου ( ). Οι βασικές συνιστώσες που αποτελούσαν τη νέα αφετηρία στην οικονομική και κοινωνική ζωή της Ελλάδας ήταν η ολοκλήρωση της αγροτικής μεταρρύθμισης και η οριστική επίλυση του αγροτικού ζητήματος, η βιομηχανική ανάπτυξη της χώρας, η ανασυγκρότηση και η επαύξηση της ναυτιλίας, η ανάπτυξη του τραπεζικού κεφαλαίου και ο πολλαπλασιασμός των ανωνύμων εταιρειών. Από την άλλη πλευρά, τα μεγάλα παραγωγικά έργα, οι οδικές κατασκευές, οι επισκευές λιμανιών, τα στεγαστικά έργα για τους πρόσφυγες, τα εγγειοβελτιωτικά έργα στη Μακεδονία, καθώς και τα οικονομικά μέτρα, όπως η σταθεροποίηση του νομίσματος και η δημιουργία της Τράπεζας Ελλάδος και η εφαρμογή της νέας διατίμησης για την προστασία της εθνικής βιομηχανίας, συνέβαλαν ουσιαστικά στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας. Σ. Τζόκας, Ο Ελευθέριος Βενιζέλος και το εγχείρημα του αστικού εκσυγχρονισμού, 1928 Η οικοδόμηση τον αστικού κράτους, εκδ. Θεμέλιο, Αθήνα MΟΝΑΔΕΣ 25

3 ΘΕΜΑ Β.2 Λαμβάνοντας υπόψη το κείμενο που ακολουθεί και αξιολογώντας τις ιστορικές σας γνώσεις να αναφερθείτε στα αίτια σύγκρουσης του βασιλιά Κωνσταντίνου με το Βενιζέλο κατά το έτος 1916 και στα αποτελέσματά της. Η απόσταση ανάμεσα στους δύο άνδρες δεν είναι τυχαία. Ο Κωνσταντίνος και ο Βενιζέλος συνεργάστηκαν στους βαλκανικούς πολέμους, ως στρατιωτικός ηγέτης της Ελλάδας ο ένας ως διπλωματικός ο άλλος, και συνέχισαν μετά την ανάρρηση του Κωνσταντίνου στο θρόνο το 1913, όταν δολοφονήθηκε ο πατέρας του. Η έκρηξη όμως του Α Παγκοσμίου πολέμου το επόμενο έτος οδήγησε σε μια ανεπανόρθωτη ρήξη μεταξύ τους. Ο βασιλιάς Κωνσταντίνος ήταν πεισμένος για την ανωτερότητα των γερμανικών όπλων κι ήθελε να παραμείνει η Ελλάδα ουδέτερη. Ο Βενιζέλος, εξίσου πεισμένος ότι θα θριάμβευε η Αντάντ, ήταν υπέρ της παρέμβασης στο πλευρό των Αγγλογάλλων. Η σύγκρουση τους έθεσε επί τάπητος το ζήτημα της συνταγματικής θέσης του θρόνου και έριξε τη χώρα στη χειρότερη πολιτική κρίση της ιστορίας της. Τελικά οι Δυνάμεις της Αντάντ παρενέβησαν χωρίς να πολυνοιαστούν για τους καλούς τρόπους που επιτάσσει το διεθνές Δίκαιο και το 1917 ο Κωνσταντίνος οδηγήθηκε σε αναγκαστική εξορία. Η Θεσσαλονίκη έπαιξε κάθε άλλο παρά αμελητέο ρόλο σ αυτά τα γεγονότα καθώς το 1916 ο Βενιζέλος σχημάτισε δική του προσωρινή κυβέρνηση εκεί και η αντιπαλότητα της πόλης με την Αθήνα πήρε νέο θανάσιμο νόημα. [Μ. Μazower, Θεσσαλονίκη, Πόλη των Φαντασμάτων, Χριστιανοί, Μουσουλμάνοι και Εβραίοι , εκδ. Αλεξάνδρεια, Αθήνα 2006, σελ. 366] ΜΟΝΑΔΕΣ 25

4 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΟΜΑΔΑ Α ΘΕΜΑ Α.1 Α.1.1 α. Κλήριγκ, σελ. 54 «Στο εξωτερικό εμπόριο θετικά στοιχεία» β. Οργανισμός, σελ «Τον Ιούλιο γεωργικό κλήρο» γ. Οργανικός Νόμος 1900 σελ. 208 «Ένα σοβαρό ζήτημα εγκατάστασής του» Α ε, 2. β, 3. α, 4. γ, 5. δ ΘΕΜΑ Α.2 Α.2.1 Σχολικό βιβλίο, σελ «Ο πληθυσμός της Ελλάδας εθνικό κορμό» Α.2.2 Σχολικό βιβλίο, σελ «Η κυβέρνηση του Ελευθέριου Βενιζέλου έλαβαν μέρος στη Συνδιάσκεψη» ΟΜΑΔΑ Β ΘΕΜΑ Β.1 Σχολικό βιβλίο, σελ. 52 Μάθημα 6 Σύνθεση πηγής: Η Ελλάδα του μεσοπολέμου ( ), παρά το κόστος της μικρασιατικής συμφοράς, είχε αποκτήσει μια σειρά από πλεονεκτήματα, που επέτρεπαν τη θετική οικονομική της πορεία. Σε αντίθεση με πολλά γειτονικά της κράτη είχε ομογενοποιηθεί εθνικά, καθώς οι μειονότητες αντιπροσώπευαν πλέον λιγότερο του 7% του συνολικού πληθυσμού. Είχε ολοκληρώσει την αγροτική της μεταρρύθμιση και είχε προωθήσει την αστικοποίηση της: το 1/3 του πληθυσμού ζούσε πλέον σε μεγάλα αστικά κέντρα. Η οριστική λοιπόν επίλυση του αγροτικού ζητήματος αποτέλεσε μια από τις βασικές συνιστώσες για την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη της Ελλάδας.

5 Ταυτόχρονα, κάτω από το βάρος των πιέσεων η Ελλάδα είχε βελτιώσει τις υποδομές της και είχε υιοθετήσει αναπτυξιακές πολιτικές. Μπορούμε να αναφερθούμε στις προσπάθειες του κράτους για βιομηχανική ανάπτυξη, ανασυγκρότηση και επαύξηση της ναυτιλίας, ανάπτυξη του τραπεζικού κεφαλαίου και πολλαπλασιασμό των ανώνυμων εταιρειών. Με λίγα λόγια η Ελλάδα είχε λύσει πολλά από τα προβλήματα που εξακολούθησαν για πολύ καιρό να ταλανίζουν τα υπόλοιπα βαλκανικά κράτη. Επιπροσθέτως η ελληνική κυβέρνηση είχε το χρόνο να ασχοληθεί με παραγωγικά έργα, οδικές κατασκευές, επισκευές λιμανιών, παροχή προγραμμάτων στεγαστικής αποκατάστασης στους πρόσφυγες και κατασκευή εγγειοβελτιωτικών έργων στη Μακεδονία με συνέπεια την αύξηση των καλλιεργούμενων εδαφών. Τέλος, θα μπορούσαμε να προσθέσουμε στα θετικά τη συγκέντρωση των Ελλήνων στο πλαίσιο του εθνικού τους κράτους και την εξάλειψη του ελληνικού κοσμοπολιτισμού που συχνά υπήρξε αιτία για να αντιμετωπίζεται η Ελλάδα ως δευτερεύον πεδίο ανάπτυξης οικονομικών δραστηριοτήτων. Επικουρικά λειτούργησαν και τα δημοσιονομικά μέτρα που πάρθηκαν όπως η σταθεροποίηση του νομίσματος και η δημιουργία της Τράπεζας της Ελλάδος καθώς και η εφαρμογή νέας διατίμησης για την προστασία της βιομηχανίας. Η ανάπτυξη πλέον της Ελλάδας ενδιέφερε πλέον όλους τους Έλληνες. Επιπλέον, οι πρόσφυγες είχαν φέρει μαζί τους τις γνώσεις, τον πολιτισμό τους και μια ισχυρή διάθεση για εργασία. Πέρα από τις επιτυχείς ή ανεπιτυχείς προσπάθειες των αρχών για αποκατάσταση των ξεριζωμένων, θεμέλιο της όλης προσπάθειας ήταν η διάθεση των ανθρώπων να εργαστούν σκληρά για να ξαναδημιουργήσουν αυτά που έχασαν μέσα στην καταστροφή. (Διατίμηση= προκαθορισμός και έλεγχος του ανωτέρου ορίου τιμής των εμπορευμάτων)

6 ΘΕΜΑ Β.2 Σχολικό βιβλίο σελ «Ήδη από το 1912 παραίτηση της κυβέρνησης» Σύνθεση πηγής: Μέχρι το 1915 οι δύο ισχυρές προσωπικότητες δεν ήρθαν σε σύγκρουση. Τα κόμματα της αντιπολίτευσης αναγνώριζαν στον βασιλιά το δικαίωμα να επιβάλλει τη δική του άποψη για την εξωτερική πολιτική, παραβλέποντας ότι κάτι τέτοιο ήταν αντισυνταγματικό. Αυτό ενίσχυσε τους εχθρούς της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, προ πάντων έναν κύκλο αντιδημοκρατικών αξιωματικών. Οι δυο τους συνεργάστηκαν κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών πολέμων. Ο Κωνσταντίνος είχε διατελέσει στρατιωτικός ηγέτης και ο Βενιζέλος διπλωματικός. Οι καλές τους σχέσεις συνεχίστηκαν και με την άνοδο του Κωνσταντίνου στο θρόνο το 1913, μετά τη δολοφονία του πατέρα του. Με αφορμή τον Α' Παγκόσμιο πόλεμο, εκφράστηκαν διαφορετικές απόψεις ως προς τη σκοπιμότητα ή μη της συμμετοχής της Ελλάδας στον πόλεμο. Η διάσταση απόψεων που παρατηρήθηκε έφερε και την οριστική ρήξη στη σχέση τους. Οι Φιλελεύθεροι τάσσονταν υπέρ της συμμετοχής στον πόλεμο, στο πλευρό της Αντάντ, επειδή προσδοκούσαν ότι με αυτόν τον τρόπο η Ελλάδα θα είχε εδαφικά οφέλη. Ο βασιλιάς Κωνσταντίνος και το Γενικό Επιτελείο είχαν διαφορετική εκτίμηση. Θεωρούσαν ανεύθυνη τη θέση των Φιλελευθέρων, εκτιμώντας ότι η έκβαση του πολέμου ήταν αβέβαιη και θα μπορούσαν να νικήσουν οι Κεντρικές δυνάμεις. Ο ίδιος ο βασιλιάς ήταν πεπεισμένος για την ανωτερότητα των γερμανικών όπλων. Από την πλευρά του και ο Βενιζέλος πίστευε στην υπεροχή της Αντάντ και ζητούσε συμμετοχή της Ελλάδας στο πλευρό της. Η σύγκρουση των δυο έφερε στο προσκήνιο το ζήτημα του κατά πόσο συνταγματικά επιτρέπετε στο βασιλιά μια τέτοιου είδους παρέμβαση. Η πολιτική κρίση που ακολούθησε κλυδώνισε την Ελλάδα, ιστορικά θεωρείται η χειρότερη. Πάραυτα, δεδομένης της κυριαρχίας της Αγγλίας στην ανατολική Μεσόγειο, και παρά τους δεσμούς του με τη Γερμανία, ο Κωνσταντίνος δεν μπορούσε να ζητήσει συμμετοχή στον πόλεμο στο πλευρό των Κεντρικών Δυνάμεων, γι' αυτό έλαβε θέση υπέρ της ουδετερότητας της Ελλάδας. Η εμμονή του Κωνσταντίνου στη θέση αυτή, τον οδήγησε να δράσει με τρόπο που υπέσκαπτε τα θεμέλια του πολιτικού συστήματος. Ο βασιλιάς, ανέπτυξε μυστική διπλωματία εν αγνοία της κυβέρνησης, καταφεύγοντας ακόμη και σε παράνομα μέσα (π.χ. παράδοση

7 απόρρητων διπλωματικών εγγράφων στους Γερμανούς.) Το 1915 προκάλεσε δύο φορές την παραίτηση της κυβέρνησης. Η κρίση εκτονώνεται με την καθόλου διακριτική παρέμβαση της Αντάντ, όπως τουλάχιστον επιβάλλει το διεθνές δίκαιο, με αποτέλεσμα το 1917 ο Κωνσταντίνος να εξοριστεί από τη χώρα. Καταλήγοντας η προσωρινή κυβέρνηση «Εθνικής Άμυνας» που δημιούργησε ο Βενιζέλος στη Θεσσαλονίκη το 1916 ενίσχυσε την αντιπαλότητα της πόλης με την Αθήνα πυροδοτώντας ακόμα περισσότερο το μεταξύ τους μίσος. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΔΡΙΜΑΛΑ ΝΤΙΑ