Περιβάλλον και Επιπτώσεις από τις ΑΠΕ & ΣΑΠΕ

Transcript

1 ΤΕΕ ΣΥΝΕΔΡΙΟ «Περιβάλλον & Ανάπτυξη» 12-14/12/2012 Περιβάλλον και Επιπτώσεις από τις ΑΠΕ & ΣΑΠΕ Μενέλαος Κωνσταντάκος Πολιτικός Μηχανικός ΕΜΠ / DIC Επίτιμος Γεν.Δ/ντής ΥΠΕΧΩΔΕ τ. Επιμ. Υδραυλικών ΕΜΠ Εκπρόσωπος ΣΤΕΑΤ 18/12/2012 1

2 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ: ΟΙ ΕΝΝΟΙΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ & ΑΝΑΠΤΥΞΗ 1.1 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 1.2 ΑΝΑΠΤΥΞΗ 2. ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ 2.1 ΑΠΕ ΣΑΠΕ 2.2 ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΤΕΧΝΙΚΑ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΙΜΟΥ ΥΔΡΟΔΥΝΑΜΙΚΟΥ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ 2.3 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΑΠΕ & ΣΑΠΕ 2.4 ΜΕΤΡΟΝ ΑΡΙΣΤΟΝ ΑΒΔΗΡΙΤΙΣΜΟΣ 3. ΥΡΑΥΛΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ 3.1 ΜΙΚΡΑ ΦΡΑΓΜΑΤΑ Περιεχόμενα Εισήγησης 3.2 ΔΑΙΜΟΝΟΠΟΙΗΣΗ ΜΕΓΑΛΩΝ ΦΡΑΓΜΑΤΩΝ 3.3 ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΜΕΓΑΛΩΝ ΦΡΑΓΜΑΤΩΝ 3.4 ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ ΓΙΑ ΥΔΡΟΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ 18/12/2012 2

3 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ: ΟΙ ΕΝΝΟΙΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ & ΑΝΑΠΤΥΞΗ Συνώνυμες & σχετικές έννοιες: Παν Οικολογία Οικοσύστημα Βιονομία Οικότυπος Βιόσφαιρα Βιότοπος Ανανεώσιμος Ανακύκλωση Βιώσιμος Βιοσοφία Περιβαλλοντολογία κλπ. Απαιτείται σύνταξη διευκρινιστικών στοιχείων για κάθε έννοια! 1.1 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Η επέμβαση στον μηχανισμό αυτορρύθμισης της ισορροπίας μεταξύ των μορφών ζωής στον πλανήτη άρχισε πριν 120 αιώνες περίπου. Το ανθρώπινο είδος από πολύ νωρίς άρχισε να καταλαβαίνει ότι οφείλει να επιδείξει συνετό χειρισμό των άλλων όντων. Παν = περιβάλλον. Θεός Παν: προστάτης αγρών, δασών, ορέων, κοπαδιών, γονιμότητας κλπ. Λατρεύτηκε και ως θεός περιβάλλοντος από Στωϊκούς και Ορφικούς Φιλόσοφους. Η σημερινή έκφραση «πανικός» προέρχεται από τον θεό Πάνα. Η προστασία του περιβάλλοντος αποτελεί μια από τις δράσεις για ανάπτυξη. 18/12/2012 3

4 1.2 ΑΝΑΠΤΥΞΗ Κατά τον Καθηγητή κ. Θ. Τάσιο (Έκδοση ΤΕΕ ), η ανάπτυξη στηρίζει και προάγει τέσσερις χώρους: - Περιβάλλον - Οικονομία - Κοινωνία - Πολιτισμό 18/12/2012

5 1.2 ΑΝΑΠΤΥΞΗ Τα ανωτέρω προϋποθέτουν και αναπτυξιακά έργα, τα οποία έχουν ρυπογόνες συνέπειες όπως: - Ρύπανση αέρος (CO2 - Ρύπανση θαλασσών κλπ.) - Ηχορύπανση - Ρύπανση εδάφους - Ρύπανση και φθορά (φυτοφάρμακα κλπ.) μνημείων (πολιτιστική - Ρύπανση υπογείων κληρονομιά) υδάτων - Ραδιενεργή ρύπανση Το παρόν Συνέδριο μάλλον αφορά την οικονομία, η οποία με την σειρά της βελτιώνει το βιοτικό επίπεδο των πολιτών, εφ όσον εξασφαλίζει: - Δίκαια κατανομή Εθνικού εισοδήματος - Επαρκείς θέσεις εργασίας - Ικανοποιητικούς μισθούς εργαζομένων - Κοινωνικές παροχές - Καλή παιδεία - Πολιτισμό Για όλες τις δράσεις της ανάπτυξης απαιτείται ενέργεια (από χειρωνακτική μέχρι πυρηνική). Βασικός μοχλός της ανάπτυξης είναι η ενέργεια 18/12/2012 5

6 2. ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Πρωτογενείς πηγές: 2.1 ΑΠΕ ΣΑΠΕ Φ-2 Παραπληροφόρηση και σκοπιμότητες δεν αναφέρουν τα Υδροηλεκτρικά ως ΑΠΕ: - Περιβαλλοντικές οργανώσεις - Πολιτικοί χώροι - Τοπικά συμφέροντα - Οικονομικά συμφέροντα παραγωγών ενέργειας από άλλες ΑΠΕ ή - μη ΑΠΕ. - Όχι μόνο τα αντιμάχονται αλλά τα έχουν δαιμονοποιήσει. - Ορυκτά καύσιμα - ΑΠΕ - Πυρηνική Ενέργεια ΑΠΕ για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας: - Υδροηλεκτρική - Αιολική - Φ/Β Κατατάσσονται εμμέσως πλην σαφώς, ως επικίνδυνα αντίστοιχα με την πυρηνική ενέργεια. Πρόσφατα έγινε ερώτηση στην ΕΕ και δόθηκε απάντηση ότι τα Υδροηλεκτρικά είναι ΑΠΕ. Τα Υδροηλεκτρικά έχουν ζωή περίπου (120) έτη. Τα Φ/Β και Αιολικά έχουν ζωή των τελευταίων (2) ή (3) δεκαετιών. Είναι μια εξήγηση γιατί ξεχνούνται συνήθως. Έτσι πρέπει να γίνει διαχωρισμός (και κατά την Ακαδημία Αθηνών 2008 & 2011) σε: - ΑΠΕ: Υδραυλικά, Αιολικά, Φ/Β κλπ. - ΣΑΠΕ: Σύγχρονες Α.Π.Ε. Αιολικά, Φ/Β κλπ. Άλλως ο κατωτέρω πίνακας θα συνεχίσει να βελτιώνεται για τις άλλες χώρες πλην της Ελλάδας. 18/12/2012 6

7 2.1 ΑΠΕ ΣΑΠΕ 18/12/2012 7

8 2.2 ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΤΕΧΝΙΚΑ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΙΜΟΥ ΥΔΡΟΔΥΝΑΜΙΚΟΥ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ: ΑΥΣΤΡΙΑ 76% ΓΑΛΛΙΑ 97% ΓΕΡΜΑΝΙΑ 100% ΙΤΑΛΙΑ 95% ΙΣΠΑΝΙΑ. 88% ΣΟΥΗΔΙΑ. 80% ΝΟΡΒΗΓΙΑ. 67% ΡΟΥΜΑΝΙΑ 53% ΕΛΒΕΤΙΑ 94% ΕΛΛΑΔΑ 30-35% 18/12/2012 8

9 2.3 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΑΠΕ & ΣΑΠΕ ΑΙΟΛΙΚΗ - Μόλυνση του περιβάλλοντος κατά την παραγωγή μέσων μετατροπής σε ηλεκτρισμό και έργων υποδομής, εγκατάστασης και συντήρησης. - Ηχορύπανση - Όχληση εμβίων όντων εγγύς εγκαταστάσεων - Οπτική όχληση. 18/12/2012 9

10 2.3 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΑΠΕ & ΣΑΠΕ Φ/Β ΥΔΡΟΗΛΕΚΤΡΙΚΗ Θα αναφερθούμε στο αντίστοιχο κεφάλαιο περί φραγμάτων Ο Σύνδεσμος Φ/Β, ανάρτησε στο διαδίκτυο απόψεις επί των επτά (7) μύθων που αναφέρονται για αυτά: - 1ος Ανάλωση ενέργειας παραγωγής. - 2ος Αύξηση θερμοκρασίας περιβάλλοντος. - 3ος Μη απορρόφηση CO 2 από χλωρίδα κάτω από τα πανέλα. - 4ος Συμβολή στην κλιματική αλλαγή. - 5ος Τοξικότητα στοιχείων που χρησιμοποιούνται (πυρίτιο, μόλυβδος) - 6ος Καρκινογόνα υλικά στις μελλοντικές τεχνολογίες. - 7ος Αντανάκλαση φωτεινής ακτινοβολίας Αεροπορικές μεταφορές κλπ. Δεν αναφέρει τίποτα για το κόστος της (Kwh) και την επιβάρυνση των καταναλωτών. 18/12/

11 2.3 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΑΠΕ & ΣΑΠΕ Πίνακας Εξωτερικού κόστους κάθε πηγής σε /Μwh Σύστημα παραγωγής ή καύσιμο Αποτίμηση εξωτερικού κόστους λόγω περιβαλλοντικών επιπτώσεων (σε /MWh) Άνθρακας 26,0 Λιγνίτης 25,0 Πετρέλαιο 19,7 Φυσικό αέριο 7,30 ΥΗΕ (μεγάλο ή μικρό) 1,40 Αιολικό πάρκο 2,05 Φ/Β* > 4,00 18/12/

12 2.3 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΑΠΕ & ΣΑΠΕ Σύγκριση εκπομπών CO 2 για διάφορους τρόπους παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας (πηγή: Öko-Institut, Darmstadt Germany 2007) 18/12/

13 2.4 ΜΕΤΡΟΝ ΑΡΙΣΤΟΝ ΑΒΔΗΡΙΤΙΣΜΟΣ Φ-5 Φ-6 Άβδηρα, πατρίς επιφανών φιλόσοφων: Δημόκριτος Πρωταγόρας Λεύκιππος κλπ. Ta Άβδηρα έμειναν στην ιστορία ως πατρίς ματαιόδοξων, μωρών και ανοήτων. Πολλές πικάντικες ιστορίες και μύθοι περί των ανωτέρω. Υπάρχει σήμερα αβδηριτισμός στην παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ? 18/12/

14 18/12/

15 18/12/

16 3. ΥΡΑΥΛΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ Χρησιμοποιείται από την πρώτη εμφάνιση του ανθρώπινου είδους στη γη. Ως μετατρέψιμη σε Ηλεκτρική έχει ζωή περίπου 120 έτη. Δυνατότητα εκμετάλλευσης με ή χωρίς φράγματα. Φράγματα (Ύδρευση, Άρδευσης, Αντιπλημμυρικής προστασίας, Υδροηλεκτρικά ή και περισσότερων της μιας εξυπηρετήσεων). 18/12/

17 3.1 ΜΙΚΡΑ ΦΡΑΓΜΑΤΑ Μειονεκτήματα - Μικρός όγκος ύδατος (μικρό βάθος). - Δυσανάλογος ο λόγος όγκος ύδατος προς καταλαμβανόμενη επιφάνεια (λόγω μικρού βάθους). - Μεγάλη αναλογικά δαπάνη έργων υποδομής προσπέλασης, λειτουργίας συντήρησης. - Μικρότερο χρόνο ζωής από ταχύτερη πρόσχωση. - Αδυναμία εξασφάλισης οικολογικής παροχής προς τα κατάντι, λόγω μικρού όγκου ύδατος. - Συνήθως δυσανάλογη δαπάνη κατασκευής ως προς την παραγόμενη ενέργεια. Πλεονεκτήματα - Μικρός χρόνος κατασκευής. - Μικρότερες συνέπειες από τυχόν ατυχήματα. - Εκμετάλλευση μικρών λεκανών απορροής, οι οποίες υπάρχουν εκτός χώρων κατακλίσεως από δυνατότητα κατασκευής μεγαλύτερων φραγμάτων. - Ενδείκνυνται για αρδεύσεις και υδρεύσεις μικρών καλλιεργήσιμων εκτάσεων και πόλεων. - Ενδεδειγμένα και απαραίτητα για εγκατάσταση αντλησιοταμίευσης 18/12/

18 3.2 ΔΑΙΜΟΝΟΠΟΙΗΣΗ ΜΕΓΑΛΩΝ ΦΡΑΓΜΑΤΩΝ - Επικινδυνότητα σε περίπτωση καταστροφής. - Προβλήματα στα έμβια όντα στο Δέλτα. - Καταστροφή υδρόβιας ζωής στα κατάντι τους. - Απομάκρυνση κατοίκων από τις εστίες τους. - Μικρό όριο ζωής (30 έως 40) έτη. - Σημαντική αρχική επένδυση. - Ενεργοποίηση ρηγμάτων πρόκληση σεισμών. 3.3 ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΜΕΓΑΛΩΝ ΦΡΑΓΜΑΤΩΝ Περιβαλλοντικά: Η ολιγότερη ρυπογόνος παραγόμενη ενέργεια (1,40 /Mwh, και μόνο 40g CO 2 / KWh el ). Οικονομικά: Κατ εξοχήν επένδυση με υψηλή εγχώρια προστιθέμενη αξία (75% - 80%). Χωροταξικά: Καταλαμβανόμενη έκταση της αυτής τάξης ή μικρότερης Φ/Β. Υδάτινα Αποθέματα: Αιολικά & Φ/Β μηδέν. Λείπουν από τη χώρα τουλάχιστον 3,0x10 9 κ. μ. αποθηκευτικοί χώροι ύδατος. Υδροδότηση άνυδρων νησιών της Ελλάδος και αποφυγή μεγάλου κόστους αφαλάτωσης. Αποκατάσταση των υπογείων υδάτων. Μείωση απαιτούμενη ενέργειας για αντλήσεις άρδευσης, ύδρευσης. Συμμετοχή στην ανάπτυξη. Νέοι υδροβιότοποι. Νέοι χώροι αναψυχής και αθλητισμού. 18/12/

19 18/12/

20 18/12/

21 18/12/

22 TEE 18/12/2012 ΣΥΝΕΔΡΙΟ «Περιβάλλον & Ανάπτυξη» 12-14/12/

23 Περιβαλλοντικά: 18/12/

24 Περιβαλλοντικά: 18/12/

25 Οικονομικά, Χωροταξικά και Υδάτινα Αποθέματα 18/12/

26 Αποκατάσταση υδρόβιας ζωής στα κατάντι 18/12/

27 3.4 ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ ΓΙΑ ΥΔΡΟΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ 20/20/ MW 25 μελέτες Υδροηλεκτρικών Έργων της ΔΕΗ στα συρτάρια. ισχύος ΜW και GWh/έτος Αβδηριτισμός. Το ΤΕΕ πρέπει να λάβει θέση για την αναγκαιότητα νέων υδροηλεκτρικών έργων άλλως άξιοι απόγονοι των Αβδηριτών! 18/12/

28 Αμφιβολίες για την επίτευξη του στόχου 20/20/20 18/12/

29 Αιωνόβια φράγματα Και δυνατότητες νέων φραγμάτων 18/12/

30 18/12/

31 Ο κίνδυνος που ελλοχεύει δεν περιορίζεται μόνο στα ημιτελή αλλά κινδυνεύουν και όλα τα κατάντι αυτών έργα 18/12/

32 Να γιατί μεγάλο μέρος της Θεσσαλικής πεδιάδας σε λίγα χρόνια θα καταστεί έρημος!!! TEE ΣΥΝΕΔΡΙΟ «Περιβάλλον & Ανάπτυξη» 12-14/12/ /12/

33 Εκτός από την εικονιζόμενη κοινωνικό-οικονομική συμβολή τους στο 45% του πληθυσμού της χώρας, τα φράγματα Ευήνου και Μόρνου τροφοδοτούν και 6 μικρά Υ/Η Έργα παράγοντας περίπου 40 GWh/έτος 18/12/

34 Μετά τα παραπάνω και την υπενθύμιση του Αβδηριτισμού Το ΤΕΕ πρέπει να λάβει θέση για την αναγκαιότητα νέων υδροηλεκτρικών έργων άλλως άξιοι απόγονοι των Αβδηριτών! Ευχαριστώ για την προσοχή σας!!! 18/12/