Η σχέση μας με τη γη ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ : ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΗΛΙΑ

Transcript

1 Η σχέση μας με τη γη ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ : ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΗΛΙΑ

2 *Φέρουσα χωρητικότητα Ο μέγιστος αριθμός ατόμων ενός είδους που μπορεί να υποστηρίζεται από ένα δεδομένο οικοσύστημα. Ο προσδιορισμός της για τον άνθρωπο δεν είναι εύκολος γιατί οι άνθρωποι μπορούν να μεταβάλλουν τη φέρουσα χωρητικότητα του πλανήτη δια της τεχνολογίας.

3 Περιβαλλοντικά προβλήματα ανάπτυξη πληθυσμού (υπερπληθυσμός), σπάταλη χρήσης φυσικών πόρων, καταστροφή και υποβάθμιση του ενδιαιτήματος της άγριας ζωής, εξαφάνιση φυτών και ζώων, διευρυνόμενο χάσμα στο βιοτικό επίπεδο μεταξύ πλούσιων και φτωχών λαών, Ρύπανση κλπ

4 επιπτώσεις Ερημοποίηση Διάβρωση Υποβάθμισηεκμεταλλεύσεων (υπεραλίευσης -υπερβόσκησης) Έλλειψη νερού Απορρίμματα απόβλητα Αλλαγή κλίματος (καύση, κόψιμο-κάψιμο δασών, υποβάθμιση παραγωγής) Ρύπανση εδαφών νερών Αλόγιστη χρήση γεωργικών φαρμάκων

5 Η ύπαρξή μας, Ηλιακό κεφάλαιο Γήινο κεφάλαιο οι διαφορετικοί τρόποι ζωής του πλανήτη μας και τα οικονομικά συστήματα που αναπτύσσονται εξαρτώνται αποκλειστικά από τον Ήλιο και τη Γη.

6 Ηλιακό κεφάλαιο & Γήινο κεφάλαιο κατά Miller Ηλιακό κεφάλαιο Η ηλιακή ενέργεια Γήινο κεφάλαιο Αέρας Νερό Γόνιμο έδαφος, δάση, λειβάδια Υγρότοποι, θάλασσες, ποτάμια, λίμνες, Άγρια ζωή, Μέταλλα, Φυσική ανανέωση και φυσικές διαδικασίες ανακύκλωσης των φυσικών πόρων

7 Περιβάλλον Ο όρος περιβάλλον αναφέρεται σε οτιδήποτε περιβάλλει κάποιο αντικείμενο.

8 Διαχείριση ΦΠ μη εξάντληση των δυνατοτήτων των Φυσικών Πόρων και του περιβάλλοντος. Στόχος : να μην ξεπεραστεί σημαντικά η φέρουσα χωρητικότητα ώστε η υποβάθμιση νά είναι ελάχιστη.

9 Η σχέση μας με τη γη

10 Αειφόρος κοινωνία Ρυθμίζει την οικονομίας και το μέγεθος του πληθυσμού, ώστε: να μην υπερβαίνει τις δυνατότητες που έχει ο πλανήτης για να απορροφά τις ζημιές που προκαλούνται στο περιβάλλον, να ξαναδημιουργεί τους πόρους του και να υποστηρίζει τη ζωή για χιλιάδες χρόνια

11 Αειφόρος Ανάπτυξη μιας χώρας περιγράφεται ως «η ανάπτυξη που ικανοποιεί τις ανάγκες του παρόντος χωρίς να θέτει σε κίνδυνο τις ανάγκες των μελλοντικών γενεών να καλύψουν τις δικές τους ανάγκες» Είναι δηλαδή η διαδικασία εξασφάλισης της παραγωγής αγαθών, χωρίς να μειώνεται η παραγωγική ικανότητα των φυσικών συστημάτων»,

12 Αειφόρος Ανάπτυξη και διαχείριση Η αειφόρος ανάπτυξη έχει επομένως τρεις συνιστώσες - οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική - που απαιτούν ισόρροπη πολιτική συνεκτίμηση Σκοπός διαχείρισης φυσικών πόρων: η μη εξάντληση των δυνατοτήτων αυτών για παραγωγή.

13 Οικονοµικές Συνιστώσες ηλαδή κάθε αλλαγή πρέπει να είναι οικονοµικά αποδοτική και να αποτελεί µια διαδικασία διατήρησης της οικονοµικής σταθερότητας (θέσεις εργασίας, εισοδήµατα). 3.

14 2. Περιβαλλοντικές Συνιστώσες. Η αναπτυξιακή διαδικασία δεν πρέπει να οδηγεί σε κατασπατάληση των φυσικών πόρων, αλλά να εξασφαλίζει την οικολογική ισορροπία, ώστε να διασφαλίζεται η προστασία και µακροβιότητα του περιβάλλοντος (χλωρίδα και πανίδα) και η διατήρηση του για τις µελλοντικές γενεές.

15 Κοινωνικο-πολιτιστικές. Η ανάπτυξη πρέπει να συνεισφέρει στη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου του ντόπιου πληθυσµού, στο µεγαλύτερο έλεγχο των πλουτοπαραγωγικών πόρων από τους ντόπιους κατοίκους, στη διατήρηση της κουλτούρας, στην ενδυνάµωση της πολιτιστικής ταυτότητας των µελών µιας κοινωνίας και όλα αυτά να συντελούν σε κοινωνικο-πολιτιστική ευηµερία (ποιότητα ζωής, εκπαίδευση, υγεία)

16 Στρατηγική για την αειφόρο χρήση των φυσικών πόρων διαμορφώνει ένα πλαίσιο δράσης το οποίο αποβλέπει: στη μείωση των πιέσεων επί του περιβάλλοντος, οι οποίες απορρέουν από την παραγωγή και κατανάλωση φυσικών πόρων, χωρίς να επιβαρύνεται η οικονομική ανάπτυξη. Οι πτυχές που συνδέονται με τους πόρους θα ενσωματωθούν σε όλες τις κατάλληλες πολιτικές και θα ληφθούν ειδικά μέτρα, ιδιαίτερα δε η δημιουργία ενός κέντρου δεδομένων και δεικτών, η ανάπτυξη ενός ευρωπαϊκού φόρουμ και η σύσταση διεθνούς ομάδας εμπειρογνωμόνων.

17 Η σχέση μας με τη γη

18 19/1/

19 Κατηγορίες φυσικών πόρων Κριτήριο: δυνατότητα άμεσης χρήσης η ηλιακή ενέργεια, ο αέρας, το γλυκό επιφανειακό νερό, το γόνιμο έδαφος και τα άγρια εδώδιμα φυτά

20 Κατηγορίες φυσικών πόρων Κριτήριο: δεν είναι άμεσα κατάλληλα για χρήση το πετρέλαιο, ο σίδηρος, το υπόγειο νερό και τα καλλιεργούμενα φυτά

21 Κατηγορίες φυσικών πόρων Κριτήριο: ποσότητα 1. Μη ανανεώσιμοι φυσικοί πόροι περιλαμβάνει: τους ενεργειακούς πόρους (άνθρακα, πετρέλαιο, φυσικό αέριο, ουράνιο κ.λπ.), τους μεταλλοφόρους ορυκτούς πόρους (χαλκό, σίδηρο, αλουμίνιο κ.λπ.) και τους μη μεταλλοφόρους - ορυκτούς πόρους (αλάτι, άμμο, άργιλο,φωσφορικά κ.λπ.). (ορυκτό: κάθε τι στερεό σκληρό κρυσταλλικό που υπάρχει στη φύση)

22 Μη ανανεώσιμοι φυσικοί πόροι Οικονομικά ανεπαρκείς ή εξαντλημένος: Όταν το κόστος «εντοπισμού» του υπερβαίνει τα έσοδα που αποκομίζονται από τη χρήση του

23 ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΜΗ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΩΝ ΠΟΡΩΝ ανακύκλωση : συλλογή και επανεπεξεργασία ενός πόρου ώστε να παραχθούν νέα προϊόντα. π.χ τα γυάλινα μπουκάλια μπορεί να θρυμματιστούν, να πολτοποιηθούν και να παραχθούν μετά άλλα γυάλινα μπουκάλια ή άλλαγυάλινα αντικείμενα. Επαναχρησιμοποίηση: χρησιμοποίηση ενός πόρου στην ίδια μορφή. Για παράδειγμα τα γυάλινα μπουκάλια μπορεί να συλλεγούν, να πλυθούν και να γεμισθούν πάλι πολλές φορές.

24 ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΜΗ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΩΝ ΠΟΡΩΝ ενεργειακοί πόροι, όπως ο άνθρακας, το πετρέλαιο, το φυσικό αέριο, δεν μπορεί να ανακυκλωθούν ή να επαναχρησιμοποιηθούν.

25 Κατηγορίες φυσικών πόρων Κριτήριο: ποσότητα 2.α) Ανανεώσιμοι φυσικοί πόροι: π.χ. Η ηλιακή ενέργεια επειδή δεν εξαντλείται Δεν εξαντλείται

26 Κατηγορίες φυσικών πόρων Κριτήριο: ποσότητα 2. β) Δυνητικά Ανανεώσιμοι Πόροι: με φυσικές διεργασίες ανανεώνονται σχετικά σύντομα μπορούν να εξαντληθούν αν τους χρησιμοποιούμε γρηγορότερα από την ταχύτητα της φυσικής ανανέωσής τους ( Παραδείγματα τέτοιων πόρων είναι τα δάση, η χλόη των λιβαδιών, τα άγρια ζώα, οι λίμνες και τα ποτάμια, το υπόγειο νερό και το γόνιμο έδαφος.)

27 2.β)Δυνητικά Ανανεώσιμοι Πόροι Κατηγορίες: άβια (υπόγειο νερό, ποτάμια, λίμνες, έδαφος) έμβια ύλη ( δάση, χλόη, άγρια ζώα κλπ)

28 Βιώσιμη απόδοση Ο υψηλότερος ρυθμός που ένας δυνητικά ανανεώσιμος πόρος μπορεί να χρησιμοποιηθεί χωρίς τον κίνδυνο να μειωθεί η διάθεσή του

29 Περιβαλλοντική υποβάθμιση Η διαδικασία κατά την οποία: ο φυσικός ρυθμός ανανέωσης έχει ξεπεραστεί σε βαθμό που η διαθέσιμη ποσότητα του πόρου αρχίζει να περιορίζεται

30 Περιβαλλοντική υποβάθμιση Διάβρωση Ρύπανση υδάτων εδαφών Αλατότητα υδάτων - εδαφών υπερβόσκηση

31 Βιολογική ποικιλότητα ή βιοποικιλότητα (έμβια ύλη) το σύνολο των μορφών ζωής που επιβιώνουν στην ποικιλία των συνθηκών που επικρατούν πάνω στη γη.

32 βιοποικιλότητα Γενετική ποικιλότητα : ποικιλία του γενετικού υλικού μεταξύ ατόμων του αυτού είδους, δηλαδή ποικιλία γονιδίων και χρωμοσωμάτων Ποικιλότητα ειδών : ποικιλία των φυτών και των ζώων που υπάρχουν στη φύση. Οικολογική ποικιλότητα: αριθμός φυτοκοινοτήτων, ζωοκοινοτήτων, οικοτόπων και οικοσυστημάτων και η οποία εξαρτάται από κλιματικούς και εδαφικούς παράγοντες.

33 Χαρακτηριστικά: Φυσική προέλευση Κάλυψη αναγκών Ανανεώσιμοι Φυσικοί Πόροι Μη ανανεώσιμοι Διαχείριση: Ανακύκλωση Επαναχρησιμοποίηση Περιορισμό άχρηστων Μείωση χρήσης υποκατάστατα Άμεση Ηλιακή ενέργεια Άνεμοι Παλίρροιες Ρέοντα ύδατα Ορυκτά καύσιμα Μεταλλοφόρα ορυκτά (σίδηρος,χαλ κός κλπ) Μη μεταλλοφόρα ορυκτά (άμμος, άργιλος) Δυνητικά Ανανεώσιμοι Δυνητικά Ανανεώσιμοι Καθαρός αέρας Γλυκό νερό Γόνιμο έδαφος Φυτά και ζώα (βιοποικιλότητα)

34 Η Λύση στο πρόβληµα σήµερα είναι Αειφόρος Ανάπτυξη Σύμφωνα με τον κλασικό ορισμό, αειφόρος ανάπτυξη είναι η : «ανάπτυξη που καλύπτει τις ανάγκες του παρόντος χωρίς να θέτει σε κίνδυνο τη δυνατότητα των μελλοντικών γενεών να καλύψουν τις δικές τους ανάγκες»,.