Αναγκαίες προσαρμογές στο μοντέλο εκκαθάρισης & διαχείρισης κινδύνου της Αγοράς Αξιών για συμβατότητα με τον Κανονισμό 648/2012 της ΕΕ (EMIR)

Transcript

1 Αναγκαίες προσαρμογές στο μοντέλο εκκαθάρισης & διαχείρισης κινδύνου της Αγοράς Αξιών για συμβατότητα με τον Κανονισμό 648/2012 της ΕΕ (EMIR) Παρουσίαση στην Επιτροπή Τροποποίησης του Κανονισμού Πέμπτη 10 Ιουλίου 2014 Διεύθυνση Διαχείρισης Κινδύνου και Εκκαθάρισης

2 Ιστορικό Αδειοδότησης κατά EMIR Τον Σεπτέμβριο του 2013 η ΕΤΕΚ συνέταξε σε συνεργασία και με εξωτερικό σύμβουλο (KPMG)- φάκελο για την αδειοδότηση της εταιρίας σύμφωνα με τον κανονισμό 648/2012 της ΕΕ (EMIR) καθώς λειτουργεί σαν κεντρικός αντισυμβαλλόμενος (CCP) στην αγορά παραγώγων του ΧΑ. Στον φάκελο περιέλαβε και την εκκαθάριση της αγοράς παραγώγων της Ρουμανίας σύμφωνα με την συμφωνία με το εκεί Χρηματιστήριο (SIBEX). Προτάθηκε στις επιβλέπουσες αρχές να μην πραγματοποιηθούν σημαντικές αλλαγές στην αγορά αξιών, αλλά να διαχωρισθεί ο κίνδυνος της αγοράς αξιών ώστε να μην επηρεάζει την αγορά παραγώγων, εκμεταλλευόμενοι σχετική διάταξη του κανονισμού για την παροχή υπηρεσιών linked t clearing. Η πρόταση αυτή δεν έγινε δεκτή από την ESMA (Μάρτιος 14). Έτσι κατατέθηκε τροποποίηση της αίτησης για αδειοδότηση της ETEK κατά EMIR η οποία περιλαμβάνει και τις αναγκαίες προσαρμογές στην Αγορά Αξιών. Page 2

3 Βασικές Αλλαγές Με δεδομένο ότι, οι όποιες οργανωτικές αλλαγές για την ΕΤ.ΕΚ. δρομολογήθηκαν ήδη, λόγω της αίτησης για την αγορά παραγώγων, οι μεταβολές για την αγορά αξιών αφορούν κυρίως το μοντέλο διαχείρισης κινδύνου με σημαντικότερες τις παρακάτω: 1. Τον ορισμό της ΕΤ.ΕΚ ως Κεντρικό Αντισυμβαλλόμενο 2. Νέα μεθοδολογία υπολογισμού και τη λειτουργία του Κεφαλαίου Εκκαθάρισης 3. Αλλαγές στη διαχείριση του Περιθωρίου Ασφάλειας του Μέλους (margin, σημερινού κινδύνου τριημέρου) 4. Αλλαγές στις αποδεκτές εγγυήσεις για την κάλυψη του margin 5. Νέα μεθοδολογία υπολογισμού των συντελεστών κινδύνου και του ίδιου του κινδύνου 6. Αλλαγές στη διαχείριση των διαθεσίμων της ΕΤΕΚ και του Κεφαλαίου Εκκαθάρισης 7. Νέα σειρά χρήσης διαθέσιμων πόρων σε περίπτωση default μέλους 8. Αλλαγές στη διαχείριση του Κινδύνου Προσυμφωνημένων Συναλλαγών Page 3

4 Κεντρικός Αντισυμβαλλόμενος Σήμερα CCP like μοντέλο. Η ΕΤ.ΕΚ. ως διαχειριστής του Κεφαλαίου Εκκαθάρισης σε περίπτωση υπερημερίας μέλους ενεργοποιεί τις διαδικασίες για την κάλυψη των υποχρεώσεων και της πιθανής ζημιάς. Στο νέο μοντέλο: Η ΕΤ.ΕΚ αναλαμβάνει πλήρως το ρόλο του Κεντρικού Αντισυμβαλλόμενου για τις συναλλαγές που πραγματοποιούνται στην αγορά αξιών του Χρηματιστηρίου Αθηνών (εκτός από κάποιους τύπους πακέτων που αναφέρονται παρακάτω) Page 4

5 Κεφάλαιο Εκκαθάρισης Σήμερα: για κάθε λογαριασμό εκκαθάρισης (κύριο ή διακριτό) δημιουργείται ξεχωριστή μερίδα στο Κεφάλαιο Εκκαθάρισης. ο υπολογισμός του Κεφαλαίου Εκκαθάρισης γίνεται με τον σκεπτικό της κάλυψης του (πέραν των margin) κινδύνου από αθέτηση υπό ακραίες αλλά εύλογες συνθήκες του μεγαλύτερου εκκαθαριστικού μέλους. Ο υπολογισμός λαμβάνει υπόψη και τις απαιτήσεις ρευστότητας Στο νέο μοντέλο: υπάρχει μία εισφορά στο Κεφάλαιο Εκκαθάρισης ανά Εκκαθαριστικό Μέλος (όχι ανά λογαριασμό). Το Κεφ. Εκκαθάρισης αρχικά υπολογίζεται ως ένα ποσοστό επί του μέσου margin για κάθε μέλος στη συνέχεια εξετάζεται αν καλύπτεται όχι μόνο ο κίνδυνος του μέλους με το μεγαλύτερο κίνδυνο, αλλά και το άθροισμα του κινδύνου του δευτέρου και τρίτου αν είναι μεγαλύτερο. στον κίνδυνο κάθε μέλους υπολογίζονται και οι συνδεδεμένες εταιρίες. το Κεφάλαιο Εκκαθάρισης σε συνδυασμό με λοιπούς πόρους, πρέπει να καλύπτει και τις απαιτήσεις ρευστότητας για την περίπτωση default των δύο μεγαλύτερων μελών Αν απαιτείται, το Κεφάλαιο Εκκαθάρισης επανυπολογίζεται αυξάνοντας το ποσοστό επί του μέσου margin Page 5

6 Περιθώριο Ασφάλειας και Πιστωτικό Όριο του Μέλους Σήμερα: για την κάλυψη του κινδύνου τριημέρου και του πιστωτικού ορίου που αποδίδεται στα μέλη λαμβάνονται υπόψη το άθροισμα: 1. Του ύψους των παρεχόμενων ασφαλειών 2. Της μερίδας του μέλους στο Κεφάλαιο Εκκαθάρισης Στο νέο μοντέλο: το Κεφάλαιο Εκκαθάρισης δεν μπορεί να καλύπτει τις απαιτήσεις για τον κίνδυνο τριημέρου ή το Πιστωτικό Όριο Η κάλυψη του κινδύνου των μη διακανονισμένων συναλλαγών και το πιστωτικό όριο καλύπτεται μόνο από τις παρεχόμενες ασφάλειες. Page 6

7 Αποδεκτές Ασφάλειες Για το Περιθώριο Ασφάλισης (Margin): Δεν είναι αποδεκτές για την κάλυψη του περιθωρίου ασφάλισης οι εγγυητικές επιστολές Αποδεκτά ενέχυρα αποτελούν άκρως ρευστοποιήσιμες ασφάλειες όπως: Μετρητά σε Ευρώ Χρηματοπιστωτικά Μέσα (με την ολοκλήρωση της σχετικής υλοποίησης), που μεταξύ άλλων χαρακτηρίζονται από χαμηλό πιστωτικό κίνδυνο εκδότη, χαμηλό κίνδυνο αγοράς, χαμηλό κίνδυνο δυσμενούς συσχέτισης (π.χ. όχι έκδοσης αυτού που τα παρέχει ή της ΕΧΑΕ), και μπορεί ενδεικτικά να περιλαμβάνουν: Μετοχές Ομόλογα Για το Κεφάλαιο Εκκαθάρισης: Μόνο μετρητά Page 7

8 Υπολογισμός κινδύνου Σήμερα: υπολογίζονται οι συντελεστές κινδύνου που καθορίζουν το ύψος της απαίτησης περιθωρίου ασφάλισης τριημέρου, έτσι ώστε βάσει back testing που γίνεται σε επίπεδο λογαριασμού (όλων των θέσεων του λογαριασμού και όχι σε επίπεδο προϊόντος) να καλύπτεται η δυνητική ζημιά στο 99% των περιπτώσεων Κατά τον υπολογισμό του κινδύνου πραγματοποιείται συμψηφισμός (netting) μεταξύ όλων των τίτλων όσον αφορά το γενικό κίνδυνο. Στο νέο μοντέλο: Για κάθε τίτλο ο συντελεστής κινδύνου καθορίζεται στη βάση της παροχής κάλυψης 99% σε επίπεδο προϊόντος και σύμφωνα με τις ειδικότερες πιο αυστηρές απαιτήσεις του EMIR. Συμψηφισμός Γενικού Κινδύνου μπορεί να γίνεται μόνο για τις μετοχές του FTSLE Large Cap, τα ETF και τα warrant των μετοχών του FTSLE Large Cap, και μόνο εφόσον για κάθε τίτλο αποδεικνύεται ότι η συσχέτιση παραμένει αξιόπιστη και κάτω από ακραίες συνθήκες αγοράς. Δεν θα λαμβάνονται υπόψη οι πωλήσεις που έχουν οριστικά αναλυθεί. Page 8

9 Διαχείριση διαθεσίμων κεφαλαίων και ασφαλειών Σήμερα: τα χρήματα που έχουν συγκεντρωθεί είτε σαν Κεφάλαιο Εκκαθάρισης είτε σαν Περιθώριο Ασφάλισης τηρούνται κατανεμημένα σε τραπεζικούς λογαριασμούς ελληνικών τραπεζών, ή ξένων τραπεζών με παρουσία στην Ελλάδα. Στο νέο μοντέλο: τα χρήματα του Κεφαλαίου Εκκαθάρισης και τα χρήματα των περιθωρίων ασφάλισης τηρούνται στην ΤτΕ Page 9

10 Σειρά χρήσης πόρων σε περίπτωση υπερημερίας Για την κάλυψη της ζημιάς, θα χρησιμοποιηθούν οι διαθέσιμοι πόροι με την εξής σειρά: Margin Υπερήμερου Λογαριασμού Εκκαθάρισης Εισφορά Υπερήμερου Μέλους στο Κ.Ε. και πλεονάζον margin ίδιου λογαριασμού Ειδικοί ίδιοι πόροι ETEK Εισφορές Λοιπών Μελών στο Κ.Ε. Υπόλοιποι πόροι ΕΤΕΚ Για τις ανάγκες κάλυψης ρευστότητας μπορεί να χρησιμοποιηθεί το σύνολο του Κεφαλαίου Εκκαθάρισης καθώς και τα μετρητά που έχουν κατατεθεί για την κάλυψη περιθωρίου ασφάλισης για όλους τους λογαριασμούς καθώς και ίδιοι πόροι της ΕΤΕΚ Page 10

11 Διαχείριση κινδύνου προσυμφωνημένων συναλλαγών Σήμερα: Οι προσυμφωνημένες συναλλαγές δεν καταναλώνουν πιστωτικό όριο, αλλά τα Εκκ. Μέλη είναι υποχρεωμένα να τις εκκαθαρίσουν. Η τιμή συναλλαγής στο Χρηματιστήριο δεν έχει περιορισμό. Στο νέο μοντέλο: Στο Χρηματιστήριο θα ορίζεται ανάλογα με τον τύπο του πακέτου αν θα εκκαθαρίζεται μέσω ΕΤ.ΕΚ. ή όχι. Αν όχι το Μέλος Διαπραγμάτευσης θα είναι υπεύθυνο για την ολοκλήρωση του διακανονισμού και σε αντίθετη περίπτωση θα έχει χρηματικό πρόστιμο από το Χρηματιστήριο (π.χ. 0,10%) Αν θα εκκαθαρίζεται μέσω ΕΤ.ΕΚ.: Θα υπάρχει περιορισμός στην τιμή Θα καταναλώνεται πιστωτικό όριο Το Εκκ. Μέλος θα πρέπει να τις εκκαθαρίσει (όπως και τις υπόλοιπες συναλλαγές) αλλιώς θα είναι υπερήμερο Page 11

12 Άλλες αλλαγές Στο νέο μοντέλο: Το Εκκ. Μέλος υποχρεώνεται να διατηρεί ξεχωριστό Λογαριασμό Εκκαθάρισης για τις δικές του συναλλαγές. Επομένως θα έχει τουλάχιστον έναν Ίδιο Λογαριασμό Εκκαθάρισης και ένα Λογαριασμό Εκκαθάρισης Πελατείας. Ο Λογαριασμός Εκκαθάρισης δεν έχει αντίστοιχη μερίδα στο Κεφάλαιο Εκκαθάρισης (άρα δημιουργείται νέος λογαριασμός εκκαθάρισης χωρίς να απαιτείται η καταβολή της ελάχιστης μερίδας) Το ύψος της ελάχιστης εισφοράς στο Κεφάλαιο Εκκαθάρισης μειώνεται στις αντί των για τα Άμεσα Εκκαθαριστικά Μέλη (για τα Γενικά παραμένει ) Τα Άμεσα Εκκαθαριστικά Μέλη πρέπει να διαθέτουν ίδια κεφάλαια τουλάχιστον επτακόσιες χιλιάδες ευρώ ( ,00 ), ενώ τα Γενικά Εκκαθαριστικά Μέλη πρέπει να διαθέτουν ίδια κεφάλαια τουλάχιστον τρία εκατομμύρια ευρώ ( ,00 ). Επιτρέπεται η συμμετοχή εξ αποστάσεως εκκαθαριστικών μελών Δίνεται η δυνατότητα οριστικής ανάλυσης πωλήσεων (ανέκκλητη γνωστοποίηση λογαριασμού εκκαθάρισης) Page 12

13 Ανάλυση Επιπτώσεων Σήμερα Σήμερα το Κεφάλαιο εκκαθάρισης είναι 128 εκ, οι πρόσθετες εγγυήσεις σε μετρητά 227 εκ. και οι εγγυητικές 22 εκ. Ο Κίνδυνος με το νέο μοντέλο θα πρέπει να καλυφθεί μην λαμβάνοντας υπόψη τις εγγυητικές. Page 13

14 Ανάλυση Επιπτώσεων Νέο Μοντέλο Page 14

15 Ανάλυση Επιπτώσεων Νέο Μοντέλο Page 15

16 Ανάλυση Επιπτώσεων Νέο Μοντέλο Page 16

17 Πρώτα συμπεράσματα Οι απαιτήσεις του EMIR έχουν αυξήσει τον υπολογιζόμενο κίνδυνο ειδικά σε περιόδους αυξημένης συναλλακτικής δραστηριότητας λόγω αύξησης των συντελεστών Μέρος της αύξησης του κινδύνου θα αντισταθμιστεί από την μείωση λόγω της μετάβασης στο Τ+2 και πιθανόν και από την δυνατότητα οριστικής ανάλυσης πωλήσεων (για την οποία δεν έχουμε στατιστικά) Το κεφάλαιο εκκαθάρισης, με βάση τα ιστορικά στοιχεία και τη νέα μεθοδολογία υπολογίζεται μειωμένο Οι καλύψεις της αγοράς (κεφάλαιο εκκαθάρισης και εγγυήσεις) ακολουθούν από πιο «κοντά» τον υπολογιζόμενο κίνδυνο λόγω: Μηνιαίου υπολογισμού κεφαλαίου εκκαθάρισης Μείωσης κεφαλαίου εκκαθάρισης και αύξησης των ημερήσια υπολογιζόμενων margin Υπάρχει μεγαλύτερη σύνδεση μεταξύ του κινδύνου που εισάγει το μέλος στο σύστημα με τις καλύψεις που παρέχει λόγω: Μείωσης ελάχιστης μερίδας στο Κεφάλαιο Εκκαθάρισης Υπολογισμού της μερίδας του μέλους στο Κεφάλαιο Εκκαθάρισης με βάση το μέσο margin του μέλους Επιπλέον απαιτήσεις σε δεσμευμένους πόρους δημιουργούν: το γεγονός ότι το κεφάλαιο εκκαθάρισης δεν καλύπτει κίνδυνο μη διακανονισμένων συναλλαγών η μη αποδοχή εγγυητικών επιστολών (λιγότερο σημαντική) Η κατάθεση στην ΤτΕ των μετρητών ενδέχεται όχι μόνο να στερήσει έσοδα αλλά να δημιουργήσει και επιπλέον κόστος Page 17

18 Πλάνο Ενεργειών 1. Επιβεβαίωση από Ε.Κ. του νέου Κανονισμού Εκκαθάρισης Συναλλαγών επί Κινητών Αξιών. 2. Λειτουργία του νέου μοντέλου εκκαθάρισης και των νέων συστημάτων στην αγορά παραγώγων (ΧΑ-SIBEX). 3. 6/10/2014 τροποποίηση του κύκλου διακανονισμού σε Τ+2 4. Αδειοδότηση της ΕΤΕΚ. και λειτουργία του Νέου Μοντέλου στις Αξίες Page 18

19 Επικοινωνία Ελληνικά Χρηματιστήρια Λ. Αθηνών 110, Αθήνα Τηλ: Fax: ISIN: OASIS: Blmberg: Reuters: GRS EXAE EXAE GA EXCr.AT Disclaimer This presentatin was prepared by Hellenic Exchanges S.A. Infrmatin cntained herein has been btained frm cmpany and external surces believed t be reliable, but nt guaranteed as t its accuracy r cmpleteness. Past perfrmance is n guarantee f future results. This presentatin is fr infrmatinal purpses and is nt t be cnstrued as an ffer t sell r a slicitatin t buy shares f HELEX. Page 19