ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΣΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ Σ Α Α Σ

Transcript

1 ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΣΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ Σ Α Α Σ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΟΥ Σ ΤΟΥ ΣΑ ΑΣ ΠΕΑ Με αντιπροσώπους Ευρωπαϊκών Ενώσεων Αρχιτεκτόνων ΑΘΗΝΑ 5-6 Μαίου 2001 Επιχειρησιακή πλατφόρµα για την αναθεώρηση του θεσµικού πλαισίου και την αναβάθµιση της αρχιτεκτονικής Θανάσης Κ. Παππάς Γενικός Γραµµατέας Σ του ΣΑ ΑΣ ΠΕΑ Α. Η δοµή των Μηχανικών και των Αρχιτεκτόνων Α/1. Το Τεχνικό Επιµελητήριο Στην Ελλάδα κυριαρχεί η έννοια του µηχανικού, του τεχνικού επιστήµονα που είναι διπλωµατούχος ανώτατης σχολής. Το Τεχνικό Επιµελητήριο Ελλάδος, που ιδρύθηκε το 1923 µε το από Νοµοθετικό ιάταγµα, αποτελεί τον Τεχνικό Σύµβουλο της Πολιτείας και µεριµνά για την παραγωγή και προστασία των κοινών συµφερόντων των µελών του. Είναι νοµικό πρόσωπο δηµοσίου δικαίου, διαθέτει υπηρεσίες που εξυπηρετούν τις λειτουργίες του και δοµείται ως εξής : Κυρίαρχο όργανο είναι η Αντιπροσωπεία (155 αιρετά µέλη) µε αντιστοιχία στις Περιφέρειες της χώρας, η ιοικούσα Επιτροπή εκλέγεται από την Αντιπροσωπεία και είναι όργανο διοίκησης ενώ προβλέπονται και επιστηµονικές επιτροπές ειδικοτήτων. Εννέα (9) ειδικότητες από πέντε (5) µέλη,, ήτοι 45 µέλη. Τα περιφερειακά τµήµατα του ΤΕΕ (17) αποτελούνται από την Τοπική Αντιπροσωπεία και την τοπική ιοικούσα Επιτροπή. Τα όργανα διοίκησης έχουν θητεία τριών (3) ετών και ανανεώνονται µε εκλογές. Οι πόροι του ΤΕΕ προέρχονται από πάγιες εισφορές των µελών του και από υποχρεωτικές κρατήσεις πάνω σε διάφορες δραστηριότητες (εκπόνηση µελετών, εκτέλεση δηµόσιων έργων). Προϋπόθεση για την άσκηση του επαγγέλµατος είναι η απόκτηση της επαγγελµατικής αδείας και η αντίστοιχη εγγραφή στο ΤΕΕ.

2 2 Τεκµήριο αποτελεί η απόκτηση αριθµού µητρώου µέλους του Τεχνικού Επιµελητηρίου Ελλάδος. Η σηµερινή κατάσταση ως προς τη σύνθεση του Επιµελητηρίου, είναι η εξής : ΜΗΤΡΩΟ ΜΕΛΩΝ ΤΕΕ ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΑ ΤΑΚΤΙΚΑ ΟΜΟΤΙΜΑ ΣΥΝΟΛΟ % 1. ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ ,90 2.ΑΡΧΙΤΕΚΤΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ ,00 3. ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ ΜΗΧ/ΛΟΓΟΣ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΟΣ ΜΗΧ/ΚΟΣ ΑΓΡΟΝΟΜΟΣ ΤΟΠΟΓΡΑΦΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ ΧΗΜΙΚΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ ΜΕΤΑΛΛΕΙΟΛΟΓΟΣ ΜΕΤΑΛ/ΓΟΣ ΜΗΧ/ΚΟΣ ΝΑΥΠΗΓΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ ΝΑΥΠΗΓΟΣ ΜΗΧΑΛΟΓΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ ΣΥΝΟΛΟ Α/2. Η Πανελλήνια Ενωση Αρχιτεκτόων Ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων Ανώτατων ιπλωµατούχων Σχολών (ΣΑ ΑΣ) ιδρύθηκε το 1923, είναι από τους παλαιοτέρους Συλλόγους κι έχει πολυσήµαντη διαδροµή. Αποτελεί Σύλλογο εθελοντικής συµµετοχής, έχει πανελλήνια δοµή, σε αυτόν είναι εγγεγραµµένοι αρχιτέκτονες και στη δύναµή του υπάρχουν 22 Σύλλογοι από όλη τη χώρα. Κυρίαρχο όργανο η Πανελλαδική Αντιπροσωπεία (165 µέλη) το Πανελλαδικό Σ που αποτελείται από 15 µέλη ενώ οι Σύλλογοι στις διάφορες περιφέρειες λειτουργούν και διοικούνται από διοικητικά Συµβούλια. Η θητεία των οργάνων αυτών είναι διετής. Για την ανανέωση της Αντιπροσωπείας, διενεργούνται εκλογές σε εθνικό επίπέδο. Για τον καλύτερο συντονισµό του κλάδου έχει θεσµοθετηθεί Συντονιστικό όργανο που αποτελείται από το Σ της Πανελλήνιας Ενωσης µε εκπροσώπους των τοπικών Συλλόγων. Αυτό συνέρχεται τέσσερις (4) φορές το χρόνο.

3 Β. Το ισχύον θεσµικό πλαίσιο - Ασκηση του επαγγέλµατος 3 Νοµοθετήµατα καθορίζουν τα δικαιώµατα και τις αρµοδιότητες ου κλάδου Ο Νόµος 4663/30 καθορίζει αρµοδιότητες για την άσκηση του επαγγέλµατος του Πολιτικού µηχανικού του Αρχιτέκτονα και του Τοπογράφου. Ο Νόµος 6422/34 καθορίζει αρµοδιότητες για την άσκηση του επαγγέλµατος του µηχανολόγου, ηλεκτρολόγου, ναυπηγού Πολλά Νοµοθετήµατα (Β.. 769/72, Ν 4564/66, εγκυκλίους ΥΠΕΧΩ Ε 66/ κ.λ.π) καθορίζουν επαγγελµατικά δικαιώµατα πτυχιούχων ανώτερων σχολών υποµηχανικών και εξοµοιούµενων προς αυτούς για διάφορες κατηγορίες ειδικοτήτων. Η δηµιουργία των τεχνολογικών Εκπαιδευτικών Ιδρυµάτων (ΤΕΙ) ως µετεξέλιξη αναβάθµιση των ανώτερων σχολών που υπήρχαν, οδήγησε στο Π 318/94, το οποίο καθορίζει τα επαγγελµατικά δικαιώµατα των πτυχιούχων αυτών. Γενικά µπορούµε να πούµε πως όλοι αυτοί έχουν δικαίωµα για εκπόνηση µελετών (αρχιτεκτονικά στατικά κ.λ.π.) µε ορισµένες δεσµεύσεις και για εκτέλεση υλοποίηση των έργων. Τέλος, αναφέρουµε πως όλες οι παραπάνω κατηγορίες (µε ορισµένες διαβαθµίσεις) µπορούν ως ελεύθεροι επαγγελµατίες να : Εκπονούν µελέτες δηµοσίων έργων, αφού εγγραφούν σε ένα ειδικό µητρώο µελετητών (ΓΕΜ) µε προϋπόθεση την παρέλευση τεσσάρων (04) ετών από την απόκτηση αδείας άσκησης επαγγέλµατος. Κατασκευάζουν έργα του ηµοσίου, αφού εγγραφούν σε ειδικό µητρώο κατασκευαστών (Μητρώο ΜΕΕΠ, ΜΕΚ) µε προϋπόθεση την παρέλευση τριών (3) ετών από την απόκτηση αδείας άσκησης επαγγέλµατος. Σηµειώνεται πως αποτελεί ασυµβίβαστο η εγγραφή και στα δύο παραπάνω µητρώα. Γ. Τα θεσµικά προβλήµατα Όπως ελέχθη το βασικό νοµοθέτηµα που καθορίζει τα δικαιώµατα των αρχιτεκτόνων είναι ο Ν. 4663/30 που αναφέρει ότι «στην έννοια της άσκησης του επαγγέλµατος του πολιτικού µηχανικού νοείται συνυπάρχουσα η εξάσκηση του επαγγέλµατος του αρχιτέκτονα περιοριζοµένης ως καθαρά αρχιτεκτονικές και οικοδοµικές εργασίες». Πολλαπλές προσπάθειες του κλάδου για µεταβολή του θεσµικού πλαισίου δεν έχουν αποδώσει. Με τη δηµοσίευση της 85/384/ ΕΟΚ οδηγίες του Συµβουλίου της για την αµοιβαία

4 4 αναγνώριση των πτυχίων στον τοµέα της αρχιτεκτονικής, στον εθνικό χώρο, έγινε η ενσωµάτωσή της µε καθυστέρηση έξι (6) χρόνων µε το Π 107/93. Εννοείται πως στο Π αυτό καθορίζονται οι ελάχιστες απαιτήσεις του περιεχοµένου σπουδών του πτυχίου αρχιτεκτονικής, που αποτελούν πλέον απαραίτητη προϋπόθεση για την άσκηση του επαγγέλµατος του αρχιτέκτονα. Ωστόσο και σήµερα εξακολουθούν να ασκούν το επάγγελµα του αρχιτέκτονα : ιπλωµατούχοι ανώτατων σχολών µε µέγιστο χρόνο σπουδών αρχιτεκτονικής δύο (2) εξάµηνα (µε γενικές γνώσεις αρχιτεκτονικής) Πτυχιούχοι σχολών που δεν ανήκουν στην ανώτατη εκπαίδευση Στο διάστηµα αυτό σηµειώνουµε τις βασικές πρωτοβουλίες που αναλήφθηκαν για το θεσµικό πλαίσιο. Το πρωτόκολλο αρχών για την αναθεώρηση του θεσµικού πλαισίου άσκησης επαγγέλµατος του µηχανικού που συµφωνήθηκε από το ΤΕΕ, τους Συλλόγους Αρχιτεκτόνων, πολιτικών µηχανικών ( ), η οποία κοινοποιήθηκε στον τότε αρµόδιο Υπουργό ηµοσίων Εργων. Οι ρυθµίσεις και οι διαδικασίες που προβλέπονταν στην κοινή αυτή απόφαση, υλοποιήθηκαν µονόπλευρα και µόνο στο σκέλος που αφορούσε τον κοινοτικό χώρο, το σκέλος δηλαδή που ενδιέφερε άµεσα τους πολιτικούς µηχανικούς. Η προηγούµενη διοίκηση του Συλλόγου µε επίπονες ενέργειες κι επαφές, εξασφάλισε θετικές απόψεις από όλα τα πολιτικά κόµµατα την περίοδο και απέστειλε τεκµηριωµένες θέσεις και απόψεις στον υπουργό ΠΕΧΩ Ε, για την επίλυση του προβλήµατος (Εγγραφο αριθµ / ). Το σηµερινό ιοικητικό Συµβούλιο θεωρεί το θέµα µείζον για την υπόσταση του κλάδου και για τις δράσεις του ίδιου του Συµβουλίου. Ετσι : Στις έγινε συνάντηση µε το Γενικό γραµµατέα του ΥΠΕΧΩ Ε, όπου ετέθη και το θέµα του θεσµικού πλαισίου. ιατυπώθηκε η θέση πως η οµαλοποίηση των αρµοδιοτήτων των κλάδων συνιστά απόλυτη προτεραιότητα για τους αρχιτέκτονες και το Υπουργείο οφείλει να αναλάβει άµεσες και δεσµευτικές πρωτοβουλίες. Στις πραγµατοποιήθηκε ηµερίδα, παρουσία του Προέδρου του Εθνικού Συµβουλίου Αρχιτεκτόνων της Ιταλίας όπου µεταξύ των άλλων αναδείχθηκε η σπουδαιότητα του ψηφίσµατος του Συµβουλίου Υπουργών για την αρχιτεκτονική και οι υποχρεώσεις που απορρέουν για τα κράτη µέλη.

5 5 Στις απεστάλη νέα επιστολή στον υπουργό όπου προτείνεται η συζήτηση και συνεννόηση επί θεµάτων άσκησης εθνικής πολιτικής για την αρχιτεκτονική και γενικότερα για τα µείζονα θεσµικά προβλήµατα του κλάδου. Παράλληλα λειτουργεί επιτροπή θεσµικού πλαισίου στα πλαίσια του Σ, µε νοµική υποστήριξη και συµµετοχή συναδέλφων που γνωρίζουν το θέµα και των εκπροσώπων µας στις διεθνείς ενώσεις αρχιτεκτόνων (CΑΕ - UIA).. Προτεινόµενες ενέργειες δράσεις Είναι προφανές πως οι ελάχιστες προϋποθέσεις της ΚΟ 85/384/ΕΟΚ (σπουδές πανεπιστηµιακού επιπέδου, διάρκεια σπουδών τουλάχιστον 4 ετών, επισφράγηση των σπουδών αυτών µε επιτυχία σε διαγωνισµό πανεπιστηµιακού επιπέδου) που θα έπρεπε να αποτελούν και προϋπόθεση για την άσκηση του επαγγέλµατος στον εθνικό χώρο δεν εφαρµόζονται. Και όπως αναφέρθηκε παραπάνω ασκούν αρχιτεκτονική πτυχιούχοι µε δύο (2) εξάµηνα σπουδών στην αρχιτεκτονική και κάτοχοι τίτλων που δεν ανήκουν στην ανώτατη εκπαίδευση. Είναι προφανές πως κάτοχοι πτυχίων και πιστοποιητικών που δεν πληρούν τις παραπάνω ελάχιστες προϋποθέσεις σπουδών αρχιτεκτονικής, δε µπορούν να ασκούν το επάγγελµα του αρχιτέκτονα. Γι αυτό επικεντρώνεται η προσπάθειά µας στο να αναγνωριστεί πως το καθεστώς άσκησης του επαγγέλµατος του αρχιτέκτονα στη χώρα µας, πρέπει να είναι εκείνο που ορίζεται στην οδηγία 85/384/ΕΟΚ και στο Π 107/93, καθόσον το κοινοτικό δίκαιο ουσιαστικά καταργεί προγενέστερες διατάξεις. Λέµε δηλαδή να: Εκδοθεί εγκύκλιος για την πιστή εφαρµογή του Π 107/93 Προωθηθεί νοµοθετική ρύθµιση για θέµατα που δεν εντάσσονται στο παραπάνω Π µε στόχο η άσκηση της αρχιτεκτονικής να πραγµατοποιείται από τους καθ ύλην αρµοδίους, τόσο στο επίπεδο του γνωστικού αντικειµένου, όσο και των επαγγελµατικών αρµοδιοτήτων. Για την επίλυση του προβλήµατος και την αναζωογόνηση της αρχιτεκτονικής, προωθούµε τη συνεργασία µε τα Τµήµατα των αρχιτεκτόνων των πολυτεχνικών σχολών της χώρας µε τους Προέδρους των οποίων συµφωνήσαµε στους στόχους. Προωθούµε επίσης τη συγκρότηση και λειτουργία µιας

6 6 εθνικής επιτροπής, µε τη συµµετοχή εκπροσώπων του Συλλόγου, των πανεπιστηµίων, αρχιτεκτόνων κύρους, εκπροσώπων µας στις διεθνείς οργανώσεις αρχιτεκτόνων, ώστε να υλοποιηθούν συγκεκριµένες ενέργειες και δράσεις µε σκοπό την άµεση αναθεώρηση του θεσµικού πλαισίου και την απόδοση στους αρχιτέκτονες του δικαιώµατος άσκησης της αρχιτεκτονικής. ΣΗΜΕΙΩΣΗ Η έκθεση της επιτροπής για την επανεξέταση της οδηγίας 85/384/ΕΟΚ (Βρυξέλλες ) αναφέρει πως η Συµβουλευτική Επιτροπή απηύθυνε σύσταση στα κράτη µέλη να αυξηθεί η διάρκεια σπουδών στα 5 έτη και να ακολουθείται υποχρεωτικά από πραχτική άσκηση δύο (2) ετών. Βεβαίως δεν υπάρχει οµοφωνία για την υποχρεωτική καθιέρωση της 5ετίας, ούτε προωθήθηκε καµιά τέτοια σκέψη. Με αφορµή αυτό το γεγονός και λαµβάνοντας υπόψη πως στην ίδια οδηγία εντάχθηκαν κατά παράβαση : Τα FACHHOCHOLEN Σχολές τίτλοι που αποκτήθηκαν από σπουδές πανεπιστηµιακού επιπέδου, που δεν έχουν ως πρωταρχικό στοιχείο την αρχιτεκτονική (π.χ. πολιτικοί µηχανικοί) δεν ανακύπτει το ζήτηµα της αναζήτησης µιας κοινής πλατφόρµας για όλα τα κράτη µέλη για την εκπαίδευση και τις σπουδές σε όλο τον ευρωπαϊκό χώρο και την άσκηση της αρχιτεκτονικής ; Σήµερα µάλιστα µετά τη διακήρυξη της Μπολόνια σε ευρωπαϊκό επίπεδο και την επιχειρούµενη εξίσωση των ΤΕΙ µε προµετωπίδα την ανωτατοποίησή τους σε εθνικό επίπεδο, τίθενται επί τάπητος όλα τα ζητήµατα για την εκπαίδευση και τη µελλοντική πορεία της αρχιτεκτονικής. Πάντως η Πανελλήνια Ενωση και οι Πρόεδροι όλων των αρχιτεκτονικών σχολών της χώρας σε κοινή δήλωσή τους τονίζουν πως η αρχιτεκτονική ως επιστήµη και ως πρόγραµµα σπουδών, δε µπορεί να υποστεί µηχανιστικές «τεχνικές επεξεργασίες» του τύπου 3+2, όπως καθορίζεται στη διακήρυξη της Μπολώνια. Η απόχτηση των πτυχίων αρχιτεκτονικής και η άσκηση του επαγγέλµατος του αρχιτέκτονα, προϋποθέτουν την 5ετή εκπαίδευση µε έµφαση στη σφαιρικότητα των σχεδιαστικών και τεχνικών δεξιοτήτων της αρχιτεκτονικής.