Η ροή της γενετικής πληροφορίας

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Η ροή της γενετικής πληροφορίας"

Transcript

1 Η ροή της γενετικής πληροφορίας

2 6.1. Γενικά Όλες οι πληροφορίες για τις λειτουργίες και τα χαρακτηριστικά ενός οργανισμού περιέχονται στο DNA του. To DNA του οργανισμού αποτελεί το γενετικό του υλικό. Όλα τα γονίδια ενός προκαρυωτικού κυττάρου περιέχονται σε ένα κυκλικό μόριο DNA το οποίο βρίσκεται μέσα στο κυτταρόπλασμα, δίχως να περιβάλλεται από πυρηνική μεμβράνη. Αντίθετα, τα γονίδια ενός ευκαρυωτικού κυττάρου βρίσκονται μέσα στον πυρήνα, οργανωμένα σε χρωμοσώματα. Τα χρωμοσώματα αποτελούνται από δίκλωνο DNA συνδεδεμένο με πρωτεΐνες που ονομάζονται ιστόνες. Το σύνολο των κωδικοποιημένων πληροφοριών που υπάρχουν στο DNA του οργανισμού καλείται γενετική πληροφορία. Ο οργανισμός εξασφαλίζει τη διατήρηση της πληροφορίας μέσω της αντιγραφής του DNA. Για τη μετάδοση αυτής της πληροφορίας απαιτείται η συνδρομή των μορίων RNA, που εξασφαλίζεται με τη διαδικασία της μεταγραφής. Στη συνέχεια η πληροφορία μεταφέρεται από τα μόρια RNA στις πρωτεΐνες με τη διαδικασία της πρωτεϊνοσύνθεσης. Η ροή της γενετικής πληροφορίας αποτελεί το κεντρικό δόγμα της Μοριακής Βιολογίας και εκφράζεται με την παρακάτω μορφή: 6.2. Αναδιπλασιασμός του DNA (Αντιγραφή) Ένα κύτταρο διαιρείται και σχηματίζει δύο θυγατρικά κύτταρα. Πριν από τη διαίρεση, το γενετικό υλικό του διπλασιάζεται. Κάθε διπλή αλυσίδα DNA φτιάχνει ένα ακριβές αντίγραφο του εαυτού της μέσω μίας διαδικασίας που καλείται αντιγραφή (replication). Κατά τη διαδικασία αυτή το πατρικό DNA χρησιμεύει ως καλούπι για τη δημιουργία των θυγατρικών αλυσίδων. τρόπος διπλασιασμού του DNA είναι ημισυντηρητικός, δηλαδή κάθε νέο μόριο αποτελείται από μία πατρική και μία νέα αλυσίδα (σχήμα 6.1). Ένας άλλος τρόπος διπλασιασμού του DNA που είχε προταθεί είναι ο συντηρητικός. Σύμφωνα με αυτόν, η μία αλυσίδα του πατρικού DNA χρησιμεύει ως καλούπι για τη δημιουργία μίας νέας αλυσίδας, η οποία με τη σειρά της χρησιμεύει σαν καλούπι για τη σύνθεση της συμπληρωματικής της. Το πείραμα των Μέζελσον (Meselson) και Στάλ (Stahl) (1958) στο βακτήριο Ε. coli, έδωσε την απόδει- Σχήμα 6.1. Ο ημισυντηρητικός τρόπος αναδιπλασιασμού του DNA. Σε κάθε γύρο αντιγραφής, καθεμία από τις δύο αλυσίδες του DNA χρησιμοποιείται σαν καλούπι για τη δημιουργία μίας συμπληρωματικής αλυσίδας. ξη για τον ημισυντηρητικό τρόπο διπλασιασμού του DNA. Οι ερευνητές ανέπτυξαν για πολλές γενιές καλλιέργειες του βακτηρίου Ε. coli σε θρεπτικό μέσο που περιείχε ως μοναδική πηγή αζώτου Έτσι το DNA που συντέθηκε μετά από αρκετές γενιές περιείχε μόνο βαρύ άζωτο, δηλαδή αντί για Το DNA που περιέχει μπορεί να διαχωριστεί από το Ο φυσιολογικό με μία διαδικασία που καλείται υπερφυγοκέντρηση. Οι καλλιέργειες που αναπτύχθηκαν σε μεταφέρθηκαν σε θρεπτικό μέσο που περιείχε κανονικό άζωτο και το DNA αυτών των κυττάρων αναλύθηκε με υπερφυγοκέντρηση σε διάφορα χρονικά διαστήματα. Πριν από τη μεταφορά εμφανίστηκε μόνο μία ζώνη από βαρύ DNA. Μία γενιά μετά τη μεταφορά σε κανονικό άζωτο εμφανίστηκε μία ζώνη υβριδικών μορίων που στη συνέχεια αντικαταστάθηκε από μία ζώνη υβριδικών και μία ζώνη ελαφρών μορίων. Τα αποτελέσματα αυτά συμβαδίζουν μόνο με τον ημισυντηρητικό τρόπο διπλασιασμού.

3 η πιστότητα της αντιγραφής. Αυτό προϋποθέτει ότι πρέπει να υπάρχουν μηχανισμοί ικανοί να επιδιορθώσουν τυχόν λάθη κατά την αντιγραφή. Το ρόλο αυτό τον αναλαμβάνουν οι DNA πολυμεράσες. Όταν ενσωματωθεί λάθος νουκλεοτίδιο στη νεοσυντιθέμενη αλυσίδα, δημιουργείται ένα χάσμα το οποίο γίνεται αντιληπτό από την DNA πολυμεράση, που δρα ως εξωνουκλεάση, και το απομακρύνει πριν συνεχίσει τον πολυμερισμό (σχήμα 6.3). Σχήμα 6.2. Το πείραμα των Meselson και Stahl. To Ε. coli "Ν DNA έχει μεγαλύτερη ανωτική πυκνότητα (ρ =1,730) από το φυσιολογικό Ε. coli Ι4 Ν DNA (ρ =1,700) κι έτσι μπορούμε να τα ξεχωρίσουμε με υπερφυγοκέντρηση σε κλίση CsCI. Ο διπλασιασμός του DNA προϋποθέτει ότι οι δύο συμπληρωματικές αλυσίδες της διπλής έλικας θα αποχωριστούν η μία από την άλλη, ώστε να μπορέσουν να δράσουν ως καλούπια για τη δημιουργία νέων αλυσίδων. Κάτι τέτοιο απαιτεί τη χαλάρωση των δεσμών υδρογόνου που συγκρατούν τις συμπληρωματικές βάσεις μεταξύ τους. Εξαιτίας όμως του μεγάλου μήκους του DNA και του μικρού διαθέσιμου χώρου μέσα στο κύτταρο, ο αποχωρισμός των δύο αλυσίδων δεν μπορεί να είναι πλήρης. Τη χαλάρωση των δεσμών υδρογόνου και το σταδιακό αποχωρισμό των δύο αλυσίδων αναλαμβάνει ένα ειδικό ένζυμο, η ελικάση. Τον πολυμερισμό των νουκλεοτιδίων στη νεοσυντιθέμενη αλυσίδα αναλαμβάνουν ειδικά ένζυμα, που λέγονται DNA πολυμεράσες. Το πρώτο από τα ένζυμα αυτά ανακαλύφτηκε στην Ε. coli το 1958 από τον Αρθουρ Κόρνμπεργκ (Arthour Kornberg) και τους συνεργάτες του, και αποτελεί σήμερα την DNA πολυμεράση I. Στην Ε. coli υπάρχουν άλλες δύο DNA πολυμεράσες, η DNA πολυμεράση II και η DNA πολυμεράση III, που είναι το σπουδαιότερο ένζυμο για την αντιγραφή του DNA. Ας εξετάσουμε μερικά από τα χαρακτηριστικά των ενζύμων αυτών. Οι DNA πολυμεράσες δρουν προσθέτοντας ένα νουκλεοτίδιο στο 3' άκρο της αλυσίδας που συντίθεται. Οι DNA πολυμεράσες επιλέγουν τα σωστά νουκλεοτίδια, τα οποία πρέπει να είναι συμπληρωματικά με τα νουκλεοτίδια της αλυσίδας που αποτελεί το καλούπι. Οι DNA πολυμεράσες επιμηκύνουν τις νέες αλυσίδες μόνο προς την κατεύθυνση 5' >3'. Οι DNA πολυμεράσες μπορούν να αφαιρούν νουκλεοτίδια από τα άκρα μίας αλυσίδας δηλαδή, να δρούν και ως εξωνουκλεάσες. Μία από τις βασικές απαιτήσεις στη διαδικασία του διπλασιασμού του DNA είναι Σχήμα 6.3. Η δομή της DNA πολυμεράσης του βακτηρίου Ε. coli. Η εικόνα απεικονίζει τον τρόπο με τον οποίο το ένζυμο επιδιορθώνει λάθη κατά τη διάρκεια της αντιγραφής. Οταν ένα τμήμα DNA αντιγράφεται, δημιουργείται η διχάλα αντιγραφής. Η διχάλα αντιγραφής αποτελείται από το πατρικό DNA (το οποίο δρά ως καλούπι), τις νεοσυντιθέμενες αλυσίδες και την ομάδα των ενζύμων που παίρνουν μέρος στη διαδικασία της αντιγραφής. Αναφέραμε προηγουμένως ότι οι DNA πολυμεράσες επιμηκύνουν τις νεοσυντιθέμενες αλυσίδες μόνο προς την κατεύθυνση 5' >-3'. Εφόσον οι δύο αλυσίδες είναι αντιπαράλληλες, η μία από τις δύο νέες αλυσίδες ακολουθεί την κίνηση της διχάλας διπλασιασμού (ονομάζεται αλυσίδα οδηγός) δηλαδή συντίθεται με φορά 5' >-3', ενώ η αντιπαράλληλή της (ονομάζεται αλυσίδα συνοδός) πρέπει να ακολουθήσει στη σύνθεσή της την αντίθετη φορά, δηλαδή 3' >-5'. Αυτό όμως δεν συμβαίνει. Δεν έχει βρεθεί μέχρι στιγμής ένζυμο το οποίο να καταλύει τον πολυμερισμό νουκλεοτιδίων με κατεύθυνση 3' ys'. Ενώ η αλυσίδα οδηγός συντίθεται συνεχώς σαν ένα ενιαίο κομμάτι, η αλυσίδα συνοδός συντίθεται ασυνεχώς σε μικρά κομμάτια και με κατεύθυνση αντίθετη προς την κίνηση της διχάλας διπλασιασμού. Αυτά τα μικρά κομμάτια στη συνέχεια ενώνονται μεταξύ τους, για να σχηματιστεί η αλυσίδα. Τα μικρά αυτά κομμάτια DNA ονομάζονται κομμάτια Okazaki προς τιμή του ερευνητή που ανακάλυψε (το 1968) την ύπαρξή τους (σχήμα 6.4).

4 ξαν ότι μεταξύ DNA και σύνθεσης πρωτεϊνών παρεμβάλλεται ένας συνδετικός κρίκος, το mrna. Οι Jacob και Monod ανακάλυψαν επίσης ότι η αλληλουχία ενός mrna μορίου είναι συμπληρωματική με ένα τμήμα μίας από τις δύο αλυσίδες DNA. Η μεταφορά της κωδικοποιημένης πληροφορίας από το DNA στο RNA είναι το πρώτο βήμα στην έκφραση της γενετικής πληροφορίας και πραγματοποιείται με τη διαδικασία της μεταγραφής. Όπως είναι κατανοητό, η πιστότητα της διαδικασίας αυτής παίζει μεγάλο ρόλο. Αντίθετα με ό,τι συμβαίνει στην αντιγραφή του DNA, στη μεταγραφή δεν υπάρχει περιθώριο διόρθωσης ενός λάθους. Γι αυτό τα ένζυμα που παίρνουν μέρος στη διαδικασία αυτή, οι RNA πολυμεράσες, διαθέτουν μία αυστηρή εξειδίκευση ως προς την επιλογή των κατάλληλων νουκλεοτιδίων, την αναγνώριση του σημείου έναρξης της μεταγραφής, καθώς και την αναγνώριση του σημείου λήξης της μεταγραφής (σχήμα 6.51). Τα χαρακτηριστικά των RNA πολυμερασών είναι τα ακόλουθα: Σχήμα 6.4. Η δομή της διχάλας αντιγραφής του DNA. Κατά την αντιγραφή, και οι δύο θυγατρικές αλυσίδες συντίθενται με κατεύθυνση 5' -» 3'. Η οδηγός αλυσίδα συντίθεται ως ένα ενιαίο κομμάτι, ενώ η συνοδός αλυσίδα συντίθεται αρχικά με τη μορφή μικρών κομματιών DNA που ονομάζονται κομμάτια Okazaki Βιοσύνθεση RNA (Μεταγραφή) Η μεταφορά της πληροφορίας από το DNA στις πρωτεΐνες πραγματοποιείται με τη βοήθεια των RNA μορίων. Το αγγελιαφόρο RNA (mrna) μεταφέρει την πληροφορία από το DNA στα ριβοσώματα. Το μεταφορικό RNA (trna) μεταφέρει τους δομικούς λίθους, τα αμινοξέα, στη θέση σύνθεσης της πρωτεΐνης. Το ριβοσωμικό RNA (rrna) αποτελεί συστατικό των ριβοσωμάτων. Η ανακάλυψη του αγγελιαφόρου RNA βασίστηκε κυρίως στη δουλειά των Φρανσουά Ζακόμπ (Francois Jacob) και Ζακ Μονό (Jacques Monod) (I960). Οι επιστήμονες αυτοί, μαζί με την ερευνητική τους ομάδα, έδει- Οι RNA πολυμεράσες επιμηκύνουν την RNA αλυσίδα επιλέγοντας τα σωστά νουκλεοτίδια, τα οποία πρέπει να είναι συμπληρωματικά με τα νουκλεοτίδια της DNA αλυσίδας, που αποτελεί το καλούπι. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι στην RNA αλυσίδα δεν ενσωματώνεται θυμίνη, ως συμπληρωματική της αδενίνης, αλλά ουρακίλη. Ως καλούπι χρησιμοποιούν τη μία από τις δύο αλυσίδες δίκλωνου DNA. Η αλυσίδα RNA συντίθεται με κατεύθυνση 5' >-3', με την ίδια δηλαδή κατεύθυνση που συντίθεται και η DNA αλυσίδα κατά την αντιγραφή. Οι ειδικές αλληλουχίες του DNA, τις οποίες αναγνωρίζουν οι RNA πολυμεράσες και προσδένονται, ώστε να ξεκινήσουν τη μεταγραφή, ονομάζονται υποκινητές. Η διαδικασία της μεταγραφής περιλαμβάνει: Την πρόσδεση της RNA πολυμεράσης σε κατάλληλη αλληλουχία του DNA, τον υποκινητή. Σχήμα 6.5.Μεταγραφή μίας περιοχής του DNA σε RNA με τη βοήθεια του ενζύμου RNAπολυμεράση

5 Την έναρξη της μεταγραφής. Την επιμήκυνση της αλυσίδας. Τη λήξη της μεταγραφής. Η RNA πολυμεράση της Ε. coli είναι ένα ένζυμο που αποτελείται από πέντε υπομονάδες και έχει μοριακό βάρος πάνω από Όταν αναγνωρίσει την αλληλουχία του υποκινητή, προσδένεται σε αυτήν, ξετυλίγει τοπικά τη διπλή έλικα, έρχεται σε επαφή με τις βάσεις που πρέπει να μεταγραφούν και αρχίζει τη σύνθεση του RNA. Η αλληλουχία του υποκινητή αναλύθηκε σε πολλά γονίδια της Ε. coli και η σύγκριση έδειξε ότι υπάρχουν δύο κοινές αλληλουχίες μήκους έξι νουκλεοτιδίων σε απόσταση 10 και 35 βάσεις αριστερά από το σημείο έναρξης της μεταγραφής. Ως σημείο έναρξης της μεταγραφής θεωρείται το νουκλεοτίδιο που εμφανίζεται πρώτο στην RNA αλυσίδα και αριθμείται ως +1. Οι αλληλουχίες που βρίσκονται αριστερά από το σημείο έναρξης της μεταγραφής γράφονται με αρνητικούς αριθμούς. Η αλληλουχία της -10 περιοχής είναι ΤΑΤΑΑΤ και ονομάζεται TATA box. Η αλληλουχία της -35 περιοχής είναι TTGACA. Η δομή των υποκινητών στους ευκαρυωτικούς οργανισμούς είναι περισσότερο σύνθετη. Χαρακτηρίζεται από την ύπαρξη αλληλουχιών στο DNA μεγάλου σχετικά μήκους που βρίσκονται αριστερά από το σημείο έναρξης της μεταγραφής. Επίσης αλληλουχίες που παίζουν το ρόλο του υποκινητή υπάρχουν και δεξιά από το σημείο έναρξης της μεταγραφής, δηλαδή μέσα στο ίδιο το γονίδιο. Η RNA πολυμεράση της Ε. coli προσδένεται στις αλληλουχίες του υποκινητή, ξετυλίγει ένα μικρό τμήμα της DNA αλυσίδας και αρχίζει τη σύνθεση. Το πρώτο νουκλεοτίδιο προσδένεται σε ειδική θέση (θέση έναρξης) του ενζύμου. Ένα δεύτερο νουκλεοτίδιο, συμπληρωματικό με την επόμενη βάση του DNA, προσδένεται στη θέση επιμήκυνσης και συνδέεται με το πρώτο. Η προσθήκη νουκλεοτιδίων συνεχίζεται κατά τον ίδιο τρόπο, έως ότου δημιουργηθεί μία αλυσίδα RNA μήκους περίπου 10 νουκλεοτιδίων. Τότε το ένζυμο απομακρύνεται από τον υποκινητή, προχωρεί πάνω στο DNA και συνεχίζει την επιμήκυνση της RNA αλυσίδας. Η διαδικασία της μεταγραφής σταματά με τη βοήθεια ειδικών αλληλουχιών λήξης, που βρίσκονται πάνω στο μόριο του DNA. Στους ευκαρυωτικούς οργανισμούς η διαδικασία της μεταγραφής εμφανίζεται περισσότερο πολύπλοκη. Υπάρχουν τρεις διαφορετικές RNA πολυμεράσες, καθεμία είναι υπεύθυνη για τη σύνθεση διαφορετικού τύπου RNA. Η RNA πολυμεράση I βρίσκεται στον πυρηνίσκο και είναι υπεύθυνη για τη σύνθεση του ριβοσωμικού RNA. Η RNA πολυμεράση III συνθέτει trna και ορισμένα μικρομοριακά RNA. Τα γονίδια των ευκαρυωτικών οργανισμών μεταγράφονται από την RNA πολυμεράση II. Το αρχικό προϊόν της μεταγραφής είναι ένα μόριο RNA μεγάλου μήκους, που ονομάζεται ετερογενές πυρηνικό RNA και είναι το πρόδρομο μόριο του mrna. Το ετερογενές πυρηνικό RNA χαρακτηρίζεται τις περισσότερες φορές από την ύπαρξη ενδιάμεσων αλληλουχιών (εσώνια - introns), οι οποίες δεν αντιστοιχούν σε τμήματα πρωτεΐνης και οι οποίες πρέπει να απομακρυνθούν. Η διαδικασία με την οποία το ετερογενές πυρηνικό RNA μετατρέπεται σε mrna καλείται ωρίμανση. Σύμφωνα με τη διαδικασία αυτή, στα μόρια RNA προστίθεται μία δομή στο 5' άκρο τους, που λέγεται κάλυμμα (cap) ενώ στα περισσότερα προστίθεται στο 3' άκρο τους μία αλληλουχία πολυαδενυλικού οξέος, μήκους περίπου βάσεων, που ονομάζεται poly(a) ουρά. Η απομάκρυνση των εσωνίων αποτελεί μία διεργασία της ωρίμανσης, η οποία καλείται μάτισμα (splicing). Στο μάτισμα τα εσώνια κόβονται και απομακρύνονται, ενώ τα άκρα του RNA που παραμένει, ενώνονται μεταξύ τους Βιοσύνθεση πρωτεϊνών (Μετάφραση) Η σύνθεση των πρωτεϊνών πραγματοποιείται στο κυτταρόπλασμα. Για να συντεθεί ένα μόριο μίας πρωτεΐνης πρέπει εκατοντάδες αμινοξέα να συνδυαστούν στη σωστή σειρά. Η πληροφορία αυτή είναι εγγεγραμμένη στη σειρά των βάσεων του DNA και του μηνύματος RNA που δημιουργείται στη συνέχεια. Η αλληλουχία των βάσεων του DNA δίνει τις οδηγίες, ώστε να συνδυαστούν τα κατάλληλα αμινοξέα στη σωστή σειρά. Οι οδηγίες δίνονται με τη μορφή κώδικα, ο οποίος καλείται γενετικός κώδικας. Κάθε αμινοξύ ορίζεται από τρεις βάσεις του DNA. Ο συνδυασμός των τριών βάσεων καλείται τριπλέτα ή κωδικόνιο (πίνακας 6.1). Γιατί ο κώδικας είναι σε μορφή τριπλετών; Μπορούμε εύκολα να διαπιστώσουμε ότι εάν καθεμία από τις τέσσερις βάσεις κωδικοποιούσε για ένα μόνο αμινοξύ, τότε ο κώδικας θα κάλυπτε μόνο 4 αμινοξέα. Εάν οι βάσεις συνδυάζονταν ανά δύο, θα προέκυπταν 4 2 = 16 συνδυασμοί, οι οποίοι δεν επαρκούν για 20 αμινοξέα. Εάν οι βάσεις συνδυαστούν ανά τρεις, οι συνδυασμοί που προκύπτουν είναι 4 3 =64, πολύ περισσότεροι από τα 20 αμινοξέα. Οι μελέτες του γενετικού κώδικα έχουν δείξει ότι μία τριπλέτα κωδικοποιεί μόνο για ένα αμινοξύ, ενώ ένα αμινοξύ μπορεί να κωδικοποιηθεί από περισσότερες της μίας τριπλέτες. Ο γενετικός κώδικας είναι γενικευμένος, ισχύει δηλαδή για όλες τις μορφές ζωής, από τα βακτήρια ως τον άνθρωπο. Είναι μη επικαλυπτόμενος, δηλαδή κάθε νουκλεοτίδιο ανήκει σε μία μόνο τριπλέτα και δεν υπάρχει περίπτωση να διαβαστεί δύο φορές ως μέλος δύο τριπλετών.

6 Οι πρωτεΐνες συντίθενται στα ριβοσώματα του κυτταροπλάσματος. Τα συστατικά των ριβοσωμάτων είναι RNA και πρωτεΐνες (ριβοσωμικές πρωτεΐνες). Κάθε ριβόσωμα αποτελείται από δύο υπομονάδες τη μικρή και τη μεγάλη ριβοσωμική υπομονάδα (εικόνα 6.6). Σχήμα 6.6. Το ριβόσωμα. (Α): Ενα τρισδιάστατο μοντέλο των ριβοσωμικών υπομονάδων και του ριβοσώματος του βακτηρίου Ε. coli. (Β) Η μικρή και η μεγάλη ριβοσωμική υπομονάδα δημιουργούν το σύμπλεγμα, στο οποίο πραγματοποιείται η μετάφραση. Οι οδηγίες από το DNA του πυρήνα φτάνουν στα ριβοσώματα με το mrna, το οποίο φτάνει από τον πυρήνα στο κυτταρόπλασμα μέσω των πυρηνικών πόρων. Για να πραγματοποιηθεί η πρωτεϊνοσύνθεση, είναι απαραίτητη η συνδρομή του μεταφορικού RNA (trna). Στο ένα άκρο κάθε trna μορίου υπάρχει μία τριπλέτα βάσεων το αντικωδικόνιο, που είναι συμπληρωματικό με ένα συγκεκριμένο κωδικόνιο του mrna. Στο άλλο άκρο υπάρχει η θέση δέσμευσης του αμινοξέος στην οποία προσδένεται το αμινοξύ που κωδικοποιείται από το κωδικόνιο. Προκειμένου να αρχίσει η μετάφραση, είναι απαραίτητο να προηγηθεί μία διαδικασία, η οποία καλείται ενεργοποίηση των αμινοξέων. Τα αμινοξέα δεν είναι

7 σε θέση να αναγνωρίσουν από μόνα τους νουκλεϊνικά οξέα. Γι αυτό και υπάρχουν ειδικά ένζυμα, τα οποία καταλύουν τη σύνδεση των trna μορίων με τα κατάλληλα αμινοξέα, με ταυτόχρονη κατανάλωση ενέργειας, που προέρχεται από τη διάσπαση του ΑΤΡ. Τα ένζυμα αυτά παρουσιάζουν υψηλή εξειδίκευση τόσο για κάθε αμινοξύ, όσο και για το αντίστοιχο trna του. Τα φορτωμένα με αμινοξέα trna ονομάζονται αμινοακυλοtrna και συμβολίζονται ως aa-trna (σχήμα 6.7). Η πρωτεϊνοσύνθεση χωρίζεται σε τρία στάδια: Έναρξη, επιμήκυνση και λήξη (σχήμα 6.8). Η έναρξη είναι μία εξαιρετικά πολύπλοκη διαδικασία και αποτελείται από πολυάριθμα επιμέρους βήματα. Σε αυτήν παίρνουν μέρος οι παράγοντες έναρξης. Αρχικά δεσμεύεται στη μκρή ριβοσωμική υπομονάδα το πρώτο aa-trna ή εκκινητικό trna. Αυτό είναι πάντοτε το ειδικό trna για μεθειονίνη. Στη συνέχεια δεσμεύεται στη μικρή ριβοσωμική υπομονάδα το mrna. Το πρώτο κωδικόνιο του mrna είναι το AUG που ονομάζεται και κωδικόνιο έναρξης. Η μεγάλη ριβοσωμική υπομονάδα συνενώνεται με τη μικρή, διασπάται το GTP και απομακρύνονται οι παράγοντες έναρξης. Κατά την επιμήκυνση το ριβόσωμα προχωρεί κατά μήκος του mrna και σε κάθε κωδικόνιο προσδένεται το αντίστοιχο aa-trna. Το νεοεισερχόμενο αμινοξύ συνδέεται με το προηγούμενο του με πεπτιδικό δεσμό, ο οποίος καταλύεται από το ένζυμο πετπιδυλοσυνθετάση. Στη διαδικασία της επιμήκυνσης παίρνουν μέρος και οι παράγοντες επιμήκυνσης. Η λήξη της σύνθεσης συμβαίνει, όταν το ριβόσωμα συναντήσει ένα από τα κωδικόνια τερματισμού (UAA, UAG, UGA) πάνω στο mrna. Τότε η πεπτιδική αλυσίδα απομακρύνεται από το ριβόσωμα. Στη διαδικασία παίρνουν μέρος και οι παράγοντες απελευθέρωσης της πολυπεπτιδικής αλυσίδας. Σχήμα 6.7. Η δομή του aa-trna της αλανίνης Όμως, πολλές φορές, η σύνθεση των πρωτεϊνών δε σταματά σε αυτό το σημείο. Οι πολυπεπτιδικές αλυσίδες υφίστανται περαιτέρω τροποποιήσεις (στο ενδοπλασματικό δίκτυο, στο σύμπλεγμα Golgi), οι οποίες περιλαμβάνουν προσθήκη μορίων υδατανθράκων ή λιπαρών οξέων, τροποποίηση πλευρικών ομάδων ορισμένων αμινοξέων, αποκοπή ορισμένων τμημάτων κ.ά. Οι διαδικασίες αυτές ονομάζονται μετα-μεταφραστικές τροποποιήσεις. Στη διαδικασία της πρωτεϊνοσύνθεσης παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο ορισμένα πρωτεϊνικής φύσεως μόρια, που ονομάζονται παράγοντες της πρωτεϊνοσύνθεσης, και ανάλογα με το στάδιο στο οποίο δρουν διακρίνονται σε παράγοντες έναρξης, επιμήκυνσης και απελευθέρωσης. Ένα απαραίτητο μόριο για την πρωτεϊνοσύνθεση είναι και η τριφωσφορική γουανοσίνη (GTP). To GTP είναι ένα πλούσιο σε ενέργεια μόριο (ισοδυναμεί ενεργειακά με ένα μόριο ΑΤΡ). Είναι απαραίτητο σε όλα τα στάδια της πρωτεϊνοσύνθεσης και μεταξύ άλλων δρα και ως αλλοστερικός τροποποιητής. Προσδένεται δηλαδή σε κάποιον παράγοντα της πρωτεϊνοσύνθεσης και προκαλεί αλλαγή στη δομή του, ώστε να καθίσταται δυνατή η πρόσδεσή του στο ριβόσωμα. Αντίθετα, όταν το GTP διασπάται, τότε ο παράγοντας απελευθερώνεται από το ριβόσωμα Ρύθμιση της έκφρασης των γονιδίων Γνωρίζουμε πως όλα τα κύτταρα ενός πολυκύτταρου οργανισμού περιέχουν ακριβώς τα ίδια γονίδια. Όμως ο οργανισμός αποτελείται από ομάδες κυττάρων που διαφέρουν μεταξύ τους τόσο ως προς τη δομή όσο και ως προς τη λειτουργία τους. Εάν, για παράδειγμα, συγκρίνουμε ένα ανθρώπινο νευρικό κύτταρο με ένα επιθηλιακό, διαπιστώνουμε τόσο μεγάλες διαφορές, που μας είναι δύσκολο να πιστέψουμε πως τα δύο κύτταρα περιέχουν ακριβώς το ίδιο DNA. Οι διαφορές αυτές οφείλονται στο ότι κάθε κύτταρο, ανάλογα με το ρόλο που πρόκειται να παίξει, συνθέτει συγκεκριμένες πρω-

8 τεΐνες, εκφράζει δηλαδή ένα μέρος μόνο των γονιδίων του. Η διαδικασία εξειδίκευσης των κυτταρικών ομάδων ως προς τη δομή και τη λειτουργία καλείται διαφοροποίηση και ξεκινά από τα αρχικά στάδια της ανάπτυξης του οργανισμού. Τα γονίδια στα κύτταρα ενός οργανισμού δε λειτουργούν ταυτόχρονα. Ανάλογα με τις επιδράσεις που δέχονται (ενδοκυτταρικοί παράγοντες, ορμονικά ερεθίσματα, περιβαλλοντικοί παράγοντες κ.ά.) ενεργοποιούνται σε συγκεκριμένα κύτταρα ή ομάδες κυττάρων μέσα σε κατάλληλα χρονικά διαστήματα. Η ρύθμιση της έκφρασης των γονιδίων μπορεί να γίνει σε οποιοδήποτε στάδιο της πορείας που οδηγεί από το DNA στην πρωτεΐνη. Όμως, στις περισσότερες περιπτώσεις, το βασικό βήμα για τη ρύθμιση γίνεται στο στάδιο της μεταγραφής. Το κύτταρο ελέγχει σε αυτό το στάδιο ποια γονίδια θα μεταγραφούν, σε ποια χρονική στιγμή και με ποια συχνότητα. Μία πολύ σημαντική κατηγορία μορίων που δρουν στο στάδιο αυτό, δίνοντας σε πολλά γονίδια το σήμα να μεταγραφούν, είναι οι ορμόνες. Αλλοι τρόποι με τους οποίους τα κύτταρα μπορούν να ρυθμίσουν την έκφραση των γονιδίων είναι: Επιλέγοντας ποια mrna θα περάσουν από τον πυρήνα στο κυτταρόπλασμα. Επιλέγοντας ποια από τα mrna που βρίσκονται στο κυτταρόπλασμα θα προχωρήσουν στα ριβοσώματα, για να μεταφραστούν. Ενεργοποιώντας ή αναστέλλοντας τη δράση πρωτεϊνών που έχουν συντεθεί κ.ά. Σχήμα 6.8. Η σύνθεση μίας πολυπειττιδικής αλυσίδας. Κάθε αμινοξύ που προστίθεται στην αλυσίδα, επιλέγεται με βάση τη συμπληρωματικότητα μεταξύ του αντικωδικόνιου του trna που το μεταφέρει και του κωδικόνιου στην αλυσίδα του mrna.

9 Περίληψη Το σύνολο των κωδικοποιημένων πληροφοριών που υπάρχουν στο DNA κάθε οργανισμού καλείται γενετική πληροφορία. Η διατήρηση και η υλοποίηση της πραγματοποιούνται με την αντιγραφή, τη μεταγραφή και τη μετάφραση. Κατά την αντιγραφή κάθε μόριο DNA παράγει δύο πανομοιότυπα με αυτό θυγατρικά μόρια με τον ημισυντηρητικό τρόπο διπλασιασμού. Η διαδικασία αυτή απαιτεί τη συνδρομή πολλών ενζύμων με κυριότερα τις DNA πολυμεράσες. Στην αντιγραφή η μία από τις δύο θυγατρικές αλυσίδες συντίθεται συνεχώς, ενώ η άλλη κατά τμήματα. Κατά τη μεταγραφή δημιουργείται από το DNA το RNA. Η διαδικασία πραγματοποιείται με τη βοήθεια των RNA πολυμερασών. Στους ευκαρυωτικούς οργανισμούς υπάρχουν τρεις διαφορετικές RNA πολυμεράσες που συνθέτουν τα τρία είδη RNA. Το αρχικό προϊόν μεταγραφής των ευκαρυωτικών γονιδίων είναι το ετερογενές πυρηνικό RNA, από το οποίο προκύπτει το mrna. Η σύνθεση των πρωτεϊνών γίνεται στα ριβοσώματα με τη βοήθεια των trna μορίων. Τα trna μόρια επιλέγουν τα κατάλληλα αμινοξέα και τα μεταφέρουν στον τόπο της πρωτεϊνοσύνθεσης. Η διαδικασία χωρίζεται στα στάδια της έναρξης, της επιμήκυνσης και της λήξης. Ορισμένες πρωτεΐνες υφίστανται μετά τη λήξη περαιτέρω τροποποιήσεις. Σε έναν πολυκύτταρο οργανισμό όλα τα κύτταρα περιέχουν ακριβώς τα ίδια γονίδια, διαφοροποιούνται ωστόσο ως προς τη δομή και τη λειτουργία τους. Η διαφοροποίηση αυτή είναι αποτέλεσμα ρύθμισης στην έκφραση των γονιδίων. Η ρύθμιση μπορεί να γίνει σε οποιοδήποτε στάδιο της ροής της γενετικής πληροφορίας, όμως στις περισσότερες περιπτώσεις γίνεται στο στάδιο της μεταγραφής. Ερωτήσεις - ασκήσεις - προβλήματα ι. Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές; Οι DNA πολυμεράσες: α. Επιδιορθώνουν λάθη κατά την αντιγραφή. β Συμμετέχουν στη χαλάρωση των δεσμών υδρογόνου της διπλής έλικας. γ Συνθέτουν αλυσίδες μόνο προς την κατεύθυνση δ. Χρησιμοποιούν ως υποστρώματα όλα τα δεοξυριβονουκλεοτίδια και ριβονουκλεοτίδια. 2. Αντιστοιχίστε τα ακόλουθα ένζυμα με τις λειτουργίες: I. ελικάση Α. Σύνθεση trna 2. RNA Β. Χαλάρωση δεσμών υδρογόνου πολυμεράση III 3. DNA Γ. Σύνθεση ετερογενούς πυρηνικού RNA πολυμεράση 4. RNA Δ. Επιμήκυνση θυγατρικής αλυσίδας DNA πολυμεράση II 3. Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές; Οι RNA πολυμεράσες: α. Χρησιμοποιούν ως καλούπι και τις δύο DNA αλυσίδες. β Αναγνωρίζουν και προσδένονται σε ειδικές DNA αλληλουχίες. Υ Επιδιορθώνουν λάθη κατά την αντιγραφή. δ. Μπορούν να συνθέσουν RNA αλυσίδες προς οποιαδήποτε κατεύθυνση. 4. Ποια είναι η σημασία της πιστότητας της αντιγραφής. Εξηγήστε την έννοια ημισυντηριτικός τρόπος αντιγραφής; 5. Ποιες είναι οι διαφορές στη μεταγραφή μεταξύ προκαρυωτικών και ευκαρυωτικών οργανισμών; 6. Εξηγήστε τους όρους: υποκινητές, εσώνια, μάτισμα, ροιγ(α)ουρά. 7. Το γονίδιο ενός ευκαρυωτικού οργανισμού αποτελείται από ζεύγη βάσεων. Μπορεί να είναι υπεύθυνο για τη σύνθεση μίας πρωτεΐνης που αποτελείται από 480 αμινοξέα; Εξηγήστε. 8. Ποια είναι η σχέση μεταξύ κωδικονίου και αντικωδικονίου; 9. Τι είναι η ενεργοποίηση των αμινοξέων και γιατί είναι απαραίτητη για τη μετάφραση;

10 10. Με τη βοήθεια του γενετικού κώδικα που υπάρχει στο βιβλίο σας, βρείτε την αλληλουχία των βάσεων του mrna που κωδικοποιεί το παρακάτω τμήμα. Επιλέξτε τις κατάλληλες τριπλέτες, ώστε το mrna να είναι όσο το δυνατό πλουσιότερο σε G και C. mrna Αμινοξέα Μεθειονίνη Τυροσίνη Κυστεΐνη Ισολευκίνη Λυσίνη Ιστιδίνη Πόσοι δεσμοί υδρογόνου θα υπάρχουν στο αντίστοιχο τμήμα DNA; 11. Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές; Μελετώντας το γενετικό κώδικα διαπιστώνουμε ότι: α. Ένα αμινοξύ μπορεί να κωδικοποιείται από μία ή περισσότερες τριπλέτες. β. Διαφέρει από οργανισμό σε οργανισμό ανάλογα με την εξελικτική βαθμίδα. γ. Περιλαμβάνει κωδικούς λήξης της μετάφρασης. δ. Κάθε νουκλεοτίδιο μπορεί να ανήκει το πολύ σε δύο τριπλέτες. 12. Με ποιους τρόπους τα κύτταρα μπορούν να ρυθμίσουν την έκφραση των γονιδίων τους; Ας ερευνήσουμε I. Η αυθόρμητη απαμίνωση της κυτοσίνης είναι ένα φαινόμενο που εμφανίζεται σπάνια στο DNA. Με αυτή την τροποποίηση, η κυτοσίνη χάνει την αμινομάδα της και μετατρέπεται σε ουρακίλη. Μετά την αλλαγή αυτή, ποια βάση θα ζευγαρώσει στη θέση αυτή στη θυγατρική αλυσίδα μετά από ένα γύρο αντιγραφής; Ποιο θα είναι το αποτελέσμα αυτής της αλλαγής μετά το δεύτερο γύρο αντιγραφής; 2. Οι θαλασσαιμίες είναι μία κατηγορία γενετικών ανωμαλιών, οι οποίες χαρακτηρίζονται από αλλαγές στη σύνθεση μίας ή περισσότερων αλυσίδων αιμοσφαιρίνης. Οι παθήσεις αυτές μπορεί να οφείλονται σε απώλεια του γονιδίου της αιμοσφαιρίνης, σε αλλαγές στην αντιγραφή ή στην ωρίμανση του RNA, σε πρόωρο τερματισμό της πρωτεϊνοσύνθεσης κ.ά. Πληροφορηθείτε γι αυτή την κατηγορία ασθενιών. Συγκρίνετε τα στοιχεία που βρήκατε με αυτά των συμμαθητών σας. 3. Η αιμοφιλία είναι μία διαταραχή της πήξης του αίματος που οφείλεται σε φυλοσύνδετο υπολειπόμενο γονίδιο. Η ασθένεια αυτή έγινε ευρύτατα γνωστή επειδή προσέβαλε πολλά από τα άρρενα μέλη των βασιλικών οίκων της Ρωσίας, της Πρωσίας και της Ισπανίας. Αναζητήστε στη βιβλιογραφία αναφορές για την ασθένεια αυτή και για τους τρόπους αντιμετώπισης και θεραπείας της. 4. Η εφηβεία είναι μία εξαιρετικά σημαντική περίοδος στη ζωή του ανθρώπου. Σηματοδοτείται από μία σειρά αλλαγών που συμβαίνουν τόσο στον οργανισμό όσο και στην ψυχοσύνθεση αγοριών και κοριτσιών. Καταγράψτε τις σπουδαιότερες, κατά τη γνώμη σας, από αυτές τις αλλαγές και αιτιολογήστε τες.

Βραβείο Νόμπελ 1962 James D.Watson (1928- ) Βραβείο Νόμπελ 1962 Francis H.C. Crick (1916- ) Ν ο υ κ λ ε ϊ ν ι κ ά ο ξ έ α

Βραβείο Νόμπελ 1962 James D.Watson (1928- ) Βραβείο Νόμπελ 1962 Francis H.C. Crick (1916- ) Ν ο υ κ λ ε ϊ ν ι κ ά ο ξ έ α Βραβείο Νόμπελ 1962 James D.Watson (1928- ) Βραβείο Νόμπελ 1962 Francis H.C. Crick (1916- ) Ν ο υ κ λ ε ϊ ν ι κ ά ο ξ έ α Σχήμα 5.1. Οι βάσεις των νουκλεϊνικών οξέων. Η κυτοσίνη, η θυμίνη και η ουρακίλη

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΟΤΗΤΑ 14: Ο ΦΟΡΕΑΣ ΤΗΣ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ (DNA) 14.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ

ΕΝΟΤΗΤΑ 14: Ο ΦΟΡΕΑΣ ΤΗΣ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ (DNA) 14.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1 ΕΝΟΤΗΤΑ 14: Ο ΦΟΡΕΑΣ ΤΗΣ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ (DNA) 14.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Οι δύο πολυνουκλεοτιδικές αλυσίδες του DNA αποτελούνται από νουκλεοτίδια τα οποία ενώνονται με φωσφοδιεστερικούς δεσμούς. Πιο συγκεκριμένα

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΤΙΓΡΑΦΗ, ΕΚΦΡΑΣΗ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ. Πώς από το DNA φτάνουμε στις πρωτεΐνες

ΑΝΤΙΓΡΑΦΗ, ΕΚΦΡΑΣΗ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ. Πώς από το DNA φτάνουμε στις πρωτεΐνες ΑΝΤΙΓΡΑΦΗ, ΕΚΦΡΑΣΗ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ Πώς από το DNA φτάνουμε στις πρωτεΐνες Αντιγραφή του DNA o Ο μηχανισμός αντιγραφής του DNA ονομάζεται ημισυντηρητικός διότι κατά την αντιγραφή του

Διαβάστε περισσότερα

Ι. ΘΕΩΡΙΑ ΠΙΝΑΚΑΣ 2.1: ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΝΤΙΓΡΑΦΗΣ-ΜΕΤΑΓΡΑΦΗΣ ΣΤΟΝ ΠΥΡΗΝΑ ΤΩΝ ΕΥΚΑΡΥΩΤΙΚΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ

Ι. ΘΕΩΡΙΑ ΠΙΝΑΚΑΣ 2.1: ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΝΤΙΓΡΑΦΗΣ-ΜΕΤΑΓΡΑΦΗΣ ΣΤΟΝ ΠΥΡΗΝΑ ΤΩΝ ΕΥΚΑΡΥΩΤΙΚΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ Ι. ΘΕΩΡΙΑ ΠΙΝΑΚΑΣ 2.1: ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΝΤΙΓΡΑΦΗΣ-ΜΕΤΑΓΡΑΦΗΣ ΣΤΟΝ ΠΥΡΗΝΑ ΤΩΝ ΕΥΚΑΡΥΩΤΙΚΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ ΑΝΤΙΓΡΑΦΗ ΜΕΤΑΓΡΑΦΗ Γίνεται σύνθεση DNA. Γίνεται σύνθεση RNA. Εξασφαλίζεται η διαιώνιση της γενετικής

Διαβάστε περισσότερα

Βιολογία Θετικής Κατεύθυνσης. Κεφάλαιο 2 ο Αντιγραφή, έκφραση & ρύθμιση της γενετικής πληροφορίας

Βιολογία Θετικής Κατεύθυνσης. Κεφάλαιο 2 ο Αντιγραφή, έκφραση & ρύθμιση της γενετικής πληροφορίας Βιολογία Θετικής Κατεύθυνσης Κεφάλαιο 2 ο Αντιγραφή, έκφραση & ρύθμιση της γενετικής πληροφορίας Αντιγραφή του DNA Οι Watson & Crick το 1953 μαζί με το μοντέλο της διπλής έλικας, πρότειναν και έναν τρόπο

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ Α Α1. γ Α2. γ Α3. α Α4. β Α5. β ΘΕΜΑ B B1. B2.

ΘΕΜΑ Α Α1. γ Α2. γ Α3. α Α4. β Α5. β ΘΕΜΑ B B1. B2. ΘΕΜΑ Α Α1. γ (το πριμόσωμα) Α2. γ (οι υποκινητές και οι μεταγραφικοί παράγοντες κάθε γονιδίου) Α3. α (μεταφέρει ένα συγκεκριμένο αμινοξύ στο ριβόσωμα) Α4. β (αποδιάταξη των δύο συμπληρωματικών αλυσίδων)

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ο 1. Με ποιο μηχανισμό αντιγράφεται το DNA σύμφωνα με τους Watson και Crick; 2. Ένα κύτταρο που περιέχει ένα μόνο χρωμόσωμα τοποθετείται σε θρεπτικό υλικό που περιέχει ραδιενεργό

Διαβάστε περισσότερα

ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΑΚΑΒΑΣ 1 ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΒΙΟΛΟΓΟΣ Μ.Δ.Ε

ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΑΚΑΒΑΣ 1 ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΒΙΟΛΟΓΟΣ Μ.Δ.Ε ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ον. ΑΝΤΙΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΕΚΦΡΑΣΗ ΤΗΣ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΞΕΡΩ. 1. Τη δομή της δίκλωνης έλικας πάρα πολύ καλά. 2. Τους δεσμούς υδρογόνου μεταξύ των συμπληρωματικών βάσεων και την επίπτωσή

Διαβάστε περισσότερα

Ενδεικτικές απαντήσεις

Ενδεικτικές απαντήσεις ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΠΟΥ ΥΠΗΡΕΤΟΥΝ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 8 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2017 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Ενδεικτικές απαντήσεις

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ, ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ, ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ EIKONA 2.1 Ημισυντηρητικός μηχανισμός αντιγραφής του DNA 1. Να γράψετε τα ένζυμα που (α) προκαλούν ξετύλιγμα των αλυσίδων του αρχικού (μητρικού μορίου) DNA και (β) συνθέτουν τις νέες αλυσίδες του DNA.

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. Α. Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις:

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. Α. Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: ΘΕΜΑ 1 Ο ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Α. Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: 1. Στο οπερόνιο της λακτόζης: Α. Η πρωτεΐνη καταστολέας συνδέεται με το ρυθμιστικό γονίδιο Β. Το

Διαβάστε περισσότερα

Σελίδες 372 Αντιγραφή Μεταγραφή Ρύθμιση της Γενετική πληροφορίας

Σελίδες 372 Αντιγραφή Μεταγραφή Ρύθμιση της Γενετική πληροφορίας Σελίδες 372 Αντιγραφή Μεταγραφή Ρύθμιση της Γενετική πληροφορίας Ερωτήσεις «Θεωρίας και Επισημάνσεις» Ερωτήσεις «πολλαπλής επιλογής» Ερωτήσεις τύπου «Σωστό Λάθος» Ερωτήσεις «Κρίσεως-Συνδυαστικές» Αναλυτική

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ (Β ΛΥΚΕΙΟΥ)

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ (Β ΛΥΚΕΙΟΥ) ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ (Β ΛΥΚΕΙΟΥ) ΘΕΜΑ Α Να γράψετε στο τετράδιο σας τον αριθμό κάθε μιας από τις παρακάτω ημιτελείς προτάσεις 1-5 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη λέξη

Διαβάστε περισσότερα

Ενδεικτικές απαντήσεις στα Θέματα Βιολογίας Προσανατολισμού

Ενδεικτικές απαντήσεις στα Θέματα Βιολογίας Προσανατολισμού Ενδεικτικές απαντήσεις στα Θέματα Βιολογίας Προσανατολισμού Θέμα Α Α1) γ Α2) γ Α3) δ Α4) β Α5) β Θέμα Β Β1. Α = υδροξύλιο, Β = πρωταρχικό τμήμα, Γ = θέση έναρξης αντιγραφής, Δ = φωσφορική ομάδα, Ε = τμήμα

Διαβάστε περισσότερα

8. Σε στέλεχος του βακτηρίου E.coli δε λειτουργεί το γονίδιο που παράγει τον καταστολέα του οπερόνιου της λακτόζης. Ποιο είναι το αποτέλεσμα σε σχέση

8. Σε στέλεχος του βακτηρίου E.coli δε λειτουργεί το γονίδιο που παράγει τον καταστολέα του οπερόνιου της λακτόζης. Ποιο είναι το αποτέλεσμα σε σχέση Γονιδιακή ρύθμιοη 1. Εντοπίστε δύο διαφορές στον έλεγχο της γονιδιακής έκφρασης ανάμεσα στους προκαρυωτικούς και στους ευκαρυωτικούς οργανισμούς. Α. Η ρύθμιση της γσνιδιακής έκφρασης στους προκαρυωτικούς

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ, ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ, ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΙΚΟΝΑ 2.4 ΣΤΑΔΙΑ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ σ ε λ ί δ α 1 ΕΙΚΟΝΑ 4.2β ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 1. Να συμπληρώσετε τα κενά πλαίσια της εικόνας με την κατάλληλη λέξη ή φράση 2. Να γράψετε τον προσανατολισμό της μετακίνησης του ριβοσώματος

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΓΡΑΦΗ ΤΟΥ DNA Περετσή Χριστίνα Πιτσικάλη Παναγιώτα

ΜΕΤΑΓΡΑΦΗ ΤΟΥ DNA Περετσή Χριστίνα Πιτσικάλη Παναγιώτα Εργασία στη Βιολογία ΜΕΤΑΓΡΑΦΗ ΤΟΥ DNA Περετσή Χριστίνα Πιτσικάλη Παναγιώτα ΜΕΤΑΓΡΑΦΗ ΤΟΥ DNA Η ροή της πληροφορίας για το σχηματισμό των πρωτεϊνών, προϋποθέτει τη μεταφορά της από το DNA στο RNA (ΜΕΤΑΓΡΑΦΗ).

Διαβάστε περισσότερα

Πανελλήνιες Εξετάσεις Ημερήσιων Γενικών Λυκείων. Εξεταζόμενο Μάθημα: Βιολογία Θετικής Κατεύθυνσης, Ημ/νία: 24 Μαΐου 2013. Απαντήσεις Θεμάτων

Πανελλήνιες Εξετάσεις Ημερήσιων Γενικών Λυκείων. Εξεταζόμενο Μάθημα: Βιολογία Θετικής Κατεύθυνσης, Ημ/νία: 24 Μαΐου 2013. Απαντήσεις Θεμάτων Πανελλήνιες Εξετάσεις Ημερήσιων Γενικών Λυκείων Εξεταζόμενο Μάθημα: Βιολογία Θετικής Κατεύθυνσης, Ημ/νία: 24 Μαΐου 2013 Απαντήσεις Θεμάτων ΘΕΜΑ Α Α1. Βασική μονάδα οργάνωσης αποτελεί το Γ. νουκλεόσωμα

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο : Αντιγραφή Έκφραση και Ρύθμιση της γενετικής πληροφορίας

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο : Αντιγραφή Έκφραση και Ρύθμιση της γενετικής πληροφορίας ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο : Αντιγραφή Έκφραση και Ρύθμιση της γενετικής πληροφορίας Τι ονομάζουμε ημισυντηρητικό μηχανισμό Watson Crick ; Οι Watson και Crick φαντάστηκαν μια διπλή έλικα η οποία ξετυλίγεται και κάθε

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΓΡΑΦΗ ΤΟΥ DNA ΣΕ RNA

ΜΕΤΑΓΡΑΦΗ ΤΟΥ DNA ΣΕ RNA ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΕΡΑΤΕΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Β ΤΡΙΜΗΝΟΥ Γ 4 23.1.12 ΜΕΤΑΓΡΑΦΗ ΤΟΥ DNA ΣΕ RNA ΕΡΓΑΣΤΗΚΑΝ: ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΕΛΗΜΙΧΑΛΗΣ ΑΡΤΕΜΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΗΣ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το δεοξυριβονουκλεϊκό οξύ (Deoxyribonucleic acid -

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΕΙΣ στο 2 ο κεφάλαιο

ΑΣΚΗΣΕΙΣ στο 2 ο κεφάλαιο ΑΣΚΗΣΕΙΣ στο 2 ο κεφάλαιο 1. Ένας κλώνος ενός γονιδίου προκαρυωτικού κυττάρου έχει την παρακάτω αλληλουχία βάσεων: AAAATGTATACGGGCGCTGATACGGCAAACCCACTCATGTAA Βρείτε: Α) την αλληλουχία των βάσεων του mrna

Διαβάστε περισσότερα

1. Πού πραγματοποιούνται η αντιγραφή και η μεταγραφή; ΘΩΜΑΣ ΑΠΑΝΤΗΣΗ. 2. Ποιες είναι οι κατηγορίες γονιδίων με κριτήριο το προϊόν της μεταγραφής τους;

1. Πού πραγματοποιούνται η αντιγραφή και η μεταγραφή; ΘΩΜΑΣ ΑΠΑΝΤΗΣΗ. 2. Ποιες είναι οι κατηγορίες γονιδίων με κριτήριο το προϊόν της μεταγραφής τους; Βιολογία Γ Ενιαίου Λυκείου / Θετική Κατεύθυνση κεφαλαιο 2ο: αντιγραφη, εκφραση και ρυθμιση τησ ΓενετικηΣ ΠληροφοριαΣ 1. Πού πραγματοποιούνται η αντιγραφή και η μεταγραφή; Ευκαρυωτικά κύτταρα: στον πυρήνα,

Διαβάστε περισσότερα

Ημερομηνία: Κυριακή 29 Οκτωβρίου 2017 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

Ημερομηνία: Κυριακή 29 Οκτωβρίου 2017 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΤΑΞΗ: ΜΑΘΗΜΑ: Γ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Ημερομηνία: Κυριακή 29 Οκτωβρίου 2017 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Στις ημιτελείς προτάσεις Α1 Α4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 02/12/2012 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 02/12/2012 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΣΙΜΙΣΚΗ &ΚΑΡΟΛΟΥ ΝΤΗΛ ΓΩΝΙΑ THΛ: 270727 222594 ΑΡΤΑΚΗΣ 12 - Κ. ΤΟΥΜΠΑ THΛ: 919113 949422 ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 02/12/2012 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ 1 ο Α. Να βάλετε σε κύκλο το γράμμα που αντιστοιχεί στη

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΑ 1 ΚΑΙ 2

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΑ 1 ΚΑΙ 2 ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΑ 1 ΚΑΙ 2 ΘΕΜΑ 1 ο Α. Στις ερωτήσεις 1-5 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα του το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. 1. Το

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ & ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΝΕΟ & ΠΑΛΑΙΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΕΞΕΤΑΣΗΣ: 27/05/2016 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΟΠ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ Θέμα Α Α1:

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. ΘΕΜΑ Α Α1. β Α2. β Α3. δ Α4. γ Α5. γ. ΘΕΜΑ Β Β1. Στήλη Ι Στήλη ΙΙ 1 Α 2 Γ 3 Α 4 Β 5 Α 6 Α 7 Γ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. ΘΕΜΑ Α Α1. β Α2. β Α3. δ Α4. γ Α5. γ. ΘΕΜΑ Β Β1. Στήλη Ι Στήλη ΙΙ 1 Α 2 Γ 3 Α 4 Β 5 Α 6 Α 7 Γ ΘΕΜΑ Α Α1. β Α2. β Α3. δ Α4. γ Α5. γ 1 ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β) ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 27 ΜΑΪΟΥ 2016 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ (ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ) ΒΙΟΛΟΓΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

Τηλ: Ανδρέου Δημητρίου 81 & Ακριτών 26 -ΚΑΛΟΓΡΕΖΑ

Τηλ: Ανδρέου Δημητρίου 81 & Ακριτών 26 -ΚΑΛΟΓΡΕΖΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ- ΘΕΤΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ (Ιανουάριος 2014) 1 ο ΘΕΜΑ Απαντήστε στις παρακάτω ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής. Μία απάντηση είναι η σωστή. 1. Υβριδοποίηση: Α. Είναι ιδιότητα του DNA

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ 1 ο ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ 1 ο ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ 1 ο ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΘΕΜΑ 1 ο Α. Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής 1. δ 2. β 3. γ 4. γ 5. β Β. Ερωτήσεις σωστού λάθους 1. Λάθος 2. Σωστό 3. Λάθος 4. Λάθος 5. Σωστό ΘΕΜΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Κεφάλαια: 1 o 2 o ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Κεφάλαια: 1 o 2 o ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Κεφάλαια: 1 o 2 o ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΖΗΤΗΜΑ 1 ο Να επιλέξτε το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση ή στη φράση που συμπληρώνει σωστά την πρόταση. 1.

Διαβάστε περισσότερα

Γ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ. Ημερομηνία: Κυριακή 23 Οκτωβρίου 2016 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

Γ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ. Ημερομηνία: Κυριακή 23 Οκτωβρίου 2016 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΤΑΞΗ: ΜΑΘΗΜΑ: Γ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Ημερομηνία: Κυριακή 23 Οκτωβρίου 2016 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Στις ημιτελείς προτάσεις Α1 Α4 να γράψετε στο

Διαβάστε περισσότερα

) 4 x 10 5 ) 2 x 10 5

) 4 x 10 5 ) 2 x 10 5 1 & ( ) 27 2016 - : ( ) ( ) : (5) 1 5,,,. 1.. DNA. DNA. DNA. RNA. 2.. 46... DNA 1,5 x 10 9. 3. Dolly. DNA.. 1. DNA. 4. (ADA),. AIDS.... 1 5 2 & 5. Ti. Agrobacterium tumefaciens. T 2. DNA.. 1. N,,,. 1.

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 24 ΜΑΪΟΥ 2013

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 24 ΜΑΪΟΥ 2013 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 24 ΜΑΪΟΥ 2013 ΘΕΜΑ Α Α1. γ Α2. β Α3. α Α4. δ Α5. α ΘΕΜΑ Β Β1. Σελ. 123 124 σχολ. βιβλίου: «Η διαδικασία που ακολουθείται παράγουν το ένζυμο ADA». Β2. Σελ. 133 σχολ.

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 2 Α Ν Τ Ι Γ Ρ Α Φ Η

Κεφάλαιο 2 Α Ν Τ Ι Γ Ρ Α Φ Η ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Κεφάλαιο 2 Μεθοδολογία Ασκήσεων Α Ν Τ Ι Γ Ρ Α Φ Η 1 η Κατηγορία: Ασκήσεις στην Αντιγραφή (υπολογιστικές) Αφού αναφέρουμε τον ημισυντηρητικό τρόπο αντιγραφής φτιάχνουμε ένα απλό σχήμα

Διαβάστε περισσότερα

Δομή Αντιγραφή Μεταγραφή Μετάφραση DNA ΤΟ ΓΕΝΕΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ

Δομή Αντιγραφή Μεταγραφή Μετάφραση DNA ΤΟ ΓΕΝΕΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ Δομή Αντιγραφή Μεταγραφή Μετάφραση DNA ΤΟ ΓΕΝΕΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΝΟΥΚΛΕΪΝΙΚΑ ΟΞΕΑ Είναι τα βιοπολυμερή που η δομική τους μονάδα είναι τα νουκλεοτίδια Διακρίνονται στο DNA (δεσοξυριβονουκλεϊκό οξύ), στο RNA (ριβονουκλεϊκό

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 22 ΜΑΪΟΥ 2015 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 22 ΜΑΪΟΥ 2015 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Α1. Β Α2. Γ Α3. Α Α4. Α5. Γ ΘΕΜΑ Β ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 22 ΜΑΪΟΥ 2015 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ B1. Α (Σωµατικά κύτταρα στην αρχή της µεσόφασης): 1, 4, 5, 6 Β (Γαµέτες): 2, 3, 7, 8 Β2. (Κάθε

Διαβάστε περισσότερα

Ποιες είναι οι ομοιότητες και οι διαφορές μεταξύ της αντιγραφής και της

Ποιες είναι οι ομοιότητες και οι διαφορές μεταξύ της αντιγραφής και της ΚΕΦ. 2 ο ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΡΙΣΕΩΣ Ποιες είναι οι ομοιότητες και οι διαφορές μεταξύ της αντιγραφής και της μεταγραφής; Διαφορές Αντιγραφή Μεταγραφή 1. Διατηρείται και μεταβιβάζεται η 1. Μεταβιβάζεται η γενετική

Διαβάστε περισσότερα

Α3) Στα νουκλεοτίδια του γονιδίου, έχουν νόημα 120 x 3 x 2 = 720 νουκλεοτίδια Στα 100 Υ = ;

Α3) Στα νουκλεοτίδια του γονιδίου, έχουν νόημα 120 x 3 x 2 = 720 νουκλεοτίδια Στα 100 Υ = ; Μάθημα: Βιολογία Προσανατολισμού Εξεταζόμενη ύλη: 1o,2o κεφάλαιο ΚΟΡΥΦΑΙΟ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ korifeo.gr Απαντήσεις ΘΕΜΑ 1 Ο Α) 3 Β) 3 Γ) 4 Δ) 3 Ε) 4 ΘΕΜΑ 2 Ο Α1) Νπρόδρομου mrna = 300A + 800G + 400C + 500T =

Διαβάστε περισσότερα

3. Σε ένα σωματικό κύτταρο ανθρώπου που βρίσκεται στη μεσόφαση πριν την αντιγραφή υπάρχουν:

3. Σε ένα σωματικό κύτταρο ανθρώπου που βρίσκεται στη μεσόφαση πριν την αντιγραφή υπάρχουν: ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ΘΕΜΑ 1 Ο Α. Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: 1. Στο οπερόνιο της λακτόζης: Α. Η πρωτεΐνη καταστολέας

Διαβάστε περισσότερα

Θέματα πριν τις εξετάσεις. Καλό διάβασμα Καλή επιτυχία

Θέματα πριν τις εξετάσεις. Καλό διάβασμα Καλή επιτυχία Θέματα πριν τις εξετάσεις Καλό διάβασμα Καλή επιτυχία 2013-2014 Θέματα πολλαπλής επιλογής Μετουσίωση είναι το φαινόμενο α. κατά το οποίο συνδέονται δύο αμινοξέα για τον σχηματισμό μιας πρωτεΐνης β. κατά

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ 1 Ο ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΘΕΡΙΝΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 01/12/2013

ΘΕΜΑ 1 Ο ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΘΕΡΙΝΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 01/12/2013 ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΘΕΡΙΝΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 01/12/2013 ΘΕΜΑ 1 Ο Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: 1. Τα

Διαβάστε περισσότερα

Βιολογία Προσανατολισμού

Βιολογία Προσανατολισμού ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΑ 1 & 2 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Θέμα Α: Α1.β, Α2.δ, Α3.γ, Α4.γ, Α5.γ Θέμα Β: Β1. Ο 1 ος ιός παρατηρούμε ότι περιέχει Τ, άρα το γενετικό του υλικό είναι DNA, στο οποίο παρατηρούμε ότι δεν

Διαβάστε περισσότερα

Διαγώνισμα Βιολογίας στα Κεφάλαια 1 έως 4 ΚΥΡΙΑΚΗ 7 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2014

Διαγώνισμα Βιολογίας στα Κεφάλαια 1 έως 4 ΚΥΡΙΑΚΗ 7 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2014 Διαγώνισμα Βιολογίας στα Κεφάλαια 1 έως 4 ΚΥΡΙΑΚΗ 7 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2014 ΘΕΜΑ Α Α1. β Α2. β Α3. β Α4. β Α5. β ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ B B1. Ο όρος γονιδιακή έκφραση αναφέρεται συνήθως σε όλη τη διαδικασία με την οποία

Διαβάστε περισσότερα

Θέματα Πανελλαδικών 2000-2013

Θέματα Πανελλαδικών 2000-2013 Θέματα Πανελλαδικών 2000-2013 ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ Κεφάλαιο 2 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΘΕΜΑ 1 ο Γράψτε τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω προτάσεις και δίπλα το γράμμα

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΜΑ 1ο Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ημιτελείς προτάσεις 1 έως 5 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη λέξη ή τη φράση, η οποία

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΘΕΜΑ Α Α1 γ Α2 β Α3 α Α4 δ Α5 α ΘΕΜΑ Β Β1. Σχολικό βιβλίο, Σελ.: 123-124: «Η διαδικασία που ακολουθείται με ενδοφλέβια ένεση στον οργανισμό». Β2. Σχολικό βιβλίο, Σελ.: 133: «Διαγονιδιακά

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 2008

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 2008 ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 2008 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ 1ο Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό καθεµιάς από τις παρακάτω ηµιτελείς προτάσεις 1 έως 5 και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη λέξη

Διαβάστε περισσότερα

Μεθοδολογία Ασκήσεων ΚΕΦ. 2ο

Μεθοδολογία Ασκήσεων ΚΕΦ. 2ο Μεθοδολογία Ασκήσεων ΚΕΦ. 2ο 1. Ασκήσεις με βάση το μηχανισμό αντιγραφής του DΝΑ. Το DΝΑ αντιγράφεται με ημισυντηρητικό τρόπο. Η κατεύθυνση της αντιγραφής είναι πάντα 5 3. Στο αρχικό μόριο δεν περιέχονται

Διαβάστε περισσότερα

γ ρ α π τ ή ε ξ έ τ α σ η σ τ ο μ ά θ η μ α ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

γ ρ α π τ ή ε ξ έ τ α σ η σ τ ο μ ά θ η μ α ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ γ ρ α π τ ή ε ξ έ τ α σ η σ τ ο μ ά θ η μ α ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ' ΛΥΚΕΙΟΥ Τάξη: Γ Λυκείου Τμήμα: Βαθμός: Ονοματεπώνυμο: Καθηγητές: Θ Ε Μ Α A 1. Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση: Α1. Το γονίδιο

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΘΕΜΑ Α Α1 δ Α2 γ Α3 β Α4 γ Α5 β ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΘΕΜΑ Β Β1. 4 2 1 6 3 5 Β2. α. DNA πολυμεράση β. πριμόσωμα γ. DNA δεσμάση δ. DNA ελκάση ε. RNA πολυμεράση Β3. Σχολικό βιβλίο, Σελ.: 98: «Η διάγνωση των

Διαβάστε περισσότερα

Τρίτη, 27 Μαΐου 2008 Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑ

Τρίτη, 27 Μαΐου 2008 Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Τρίτη, 27 Μαΐου 2008 Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΜΑ 1o Να γράψετε στο τετράδιο σας τον αριθµό καθεµιάς από τις παρακάτω ηµιτελείς προτάσεις 1 έως 5 και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη λέξη ή τη

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ Α Α1. β Α2. β Α3. δ Α4. γ Α5. γ

ΘΕΜΑ Α Α1. β Α2. β Α3. δ Α4. γ Α5. γ ΝΕΟ & ΠΑΛΑΙΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Γ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 27 ΜΑΪΟΥ 2016 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ (ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ) ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (ΠΑΛΑΙΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 11 Ιουνίου 2015 ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Απαντήσεις Θεμάτων Επαναληπτικών Πανελληνίων Εξετάσεων Ημερησίων & Εσπερινών Γενικών Λυκείων ΘΕΜΑ Α Α1. β Α2. γ Α3. α Α4. γ Α5. δ ΘΕΜΑ B Β1. 1. Β 2. Γ 3. Α

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 1) Τμήμα μορίου βακτηριακού DNA έχει την ακόλουθη αλληλουχία βάσεων: 3 TACTGGAATGGTCGCCCCTGCATT 5 a. Ποια είναι η αλληλουχία του συμπληρωματικού κλώνου και ποιος είναι ο προσανατολισμός της. b. Ποιο είναι

Διαβάστε περισσότερα

Β. Σελ 60 σχολικού: «Η αποµόνωση του συνολικού έως και σελ 61 από µία cdna βιβλιοθήκη.». Γ. ι ι α α α ι α α ι α α α! " # $ % & ' ( ) ( ) ( * % + α ι α

Β. Σελ 60 σχολικού: «Η αποµόνωση του συνολικού έως και σελ 61 από µία cdna βιβλιοθήκη.». Γ. ι ι α α α ι α α ι α α α!  # $ % & ' ( ) ( ) ( * % + α ι α ! THΛ: 270727 222594 THΛ: 919113 949422 Απαντήσεις: " # $ % & ' 1=γ, 2=β, 3=γ, 4=β, 5=δ. " # $ % ( ' εδοµένα από την ανάλυση του ποσοστού των βάσεων σε µόρια DNA από διαφορετικούς οργανισµούς έδειχναν

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2015

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2015 ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2015 ΘΕΜΑ Α Α1. β, Α2. γ, Α3. α, Α4. δ, Α5. γ ΘΕΜΑ Β Β1. 1-Α, 2-Β, 3-Β, 4-Α, 5-Α, 6-Α, 7-Β, 8-Β Β2. Το σύμπλοκο που δημιουργείται μετά την πρόσδεση

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΑ 1 ΚΑΙ 2

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΑ 1 ΚΑΙ 2 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΑ 1 ΚΑΙ 2 ΘΕΜΑ 1 ο Α. Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής 1. β 2. δ 3. α 4. γ 5. δ Β. Ερωτήσεις σωστού λάθους 1. Λάθος 2. Σωστό 3. Σωστό 4. Σωστό 5.

Διαβάστε περισσότερα

Πανελλήνιες Εξετάσεις Ημερήσιων Γενικών Λυκείων. Εξεταζόμενο Μάθημα: Βιολογία Θετικής Κατεύθυνσης, Ημ/νία: 04 Ιουνίου 2014. Απαντήσεις Θεμάτων

Πανελλήνιες Εξετάσεις Ημερήσιων Γενικών Λυκείων. Εξεταζόμενο Μάθημα: Βιολογία Θετικής Κατεύθυνσης, Ημ/νία: 04 Ιουνίου 2014. Απαντήσεις Θεμάτων Πανελλήνιες Εξετάσεις Ημερήσιων Γενικών Λυκείων Εξεταζόμενο Μάθημα: Βιολογία Θετικής Κατεύθυνσης, Ημ/νία: 04 Ιουνίου 2014 Απαντήσεις Θεμάτων ΘΕΜΑ Α A1. Τα πλασμίδια είναι: δ. κυκλικά δίκλωνα μόρια DNA

Διαβάστε περισσότερα

Γ1. Το γνώρισμα για το μέγεθος των φτερών ελέγχεται από αυτοσωμικό γονίδιο.

Γ1. Το γνώρισμα για το μέγεθος των φτερών ελέγχεται από αυτοσωμικό γονίδιο. ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 2013 AΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Α1.γ Α2.β Α3.α Α4.δ Α5.α ΘΕΜΑ Β Β1. Η γονιδιακή θεραπεία εφαρμόστηκε για πρώτη φορά το 1990 σε ένα κορίτσι που έπασχε από έλλειψη της απαμινάσης

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ Απαντήσεις Βιολογίας κατεύθυνσης (ΗΜΕΡΗΣΙΟ)

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ Απαντήσεις Βιολογίας κατεύθυνσης (ΗΜΕΡΗΣΙΟ) ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2016 Απαντήσεις Βιολογίας κατεύθυνσης (ΗΜΕΡΗΣΙΟ) Μιχάλης Χαλικιόπουλος ΘΕΜΑ Α Α1 β Α2 β Α3 δ Α4 γ Α5 γ ΘΕΜΑ Β Β1 Β2 1 Α 2 Γ 3 Α 4 Β 5 Α 6 Α 7 Γ Τα μεταφασικά χρωμοσώματα ενός κυττάρου διαφέρουν

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. ΘΕΜΑ 1ο 1. γ 2. γ 3. β 4. α 5. δ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. ΘΕΜΑ 1ο 1. γ 2. γ 3. β 4. α 5. δ ΘΕΜΑ 1ο 1. γ 2. γ 3. β 4. α 5. δ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΤΕΤΑΡΤΗ 9 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2009 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

Βιολογία Προσανατολισμού

Βιολογία Προσανατολισμού ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΑ 1 & 2 Θέμα Α: Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της καθεμιάς από τις παρακάτω ημιτελείς προτάσεις 1 έως 5 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη λέξη ή τη φράση, η οποία

Διαβάστε περισσότερα

Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Τμήμα βιοχημείας και βιοτεχνολογίας

Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Τμήμα βιοχημείας και βιοτεχνολογίας Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Τμήμα βιοχημείας και βιοτεχνολογίας Διδακτική με έμφαση στις βιοεπιστήμες Μαρία Ευαγγελία Βασιλογιάννη Στοιχεία Μαθήματος 1. Μάθημα : Βιολογία 2. Τίτλος ενότητας: Η ροή της γενετικής

Διαβάστε περισσότερα

Α Τ Υ Ο Τ Ο Ι Π Ι Λ Π Α Λ Σ Α ΙΑ Ι Ζ Α Ε Ζ ΤΑ Τ Ι

Α Τ Υ Ο Τ Ο Ι Π Ι Λ Π Α Λ Σ Α ΙΑ Ι Ζ Α Ε Ζ ΤΑ Τ Ι ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο: Σελίδες 27-43 ANTIΓΡΑΦΗ, ΕΚΦΡΑΣΗ & ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ 1 O µηχανισµός µε τον οποίο το DNA αντιγράφεται χαρακτηρίζεται ηµισυντηρητικός Ο Watson και Crick φαντάστηκαν µια διπλή

Διαβάστε περισσότερα

Μάθηµα: Κίνηση πρωτεινών

Μάθηµα: Κίνηση πρωτεινών Μάθηµα: Κίνηση πρωτεινών ιάλεξη 1:Σύνθεση πρωτεινών- Ριβόσωµα Κώστας Τοκατλίδης Η σύνθεση πρωτεινών απαιτεί την µετάφραση αλληλουχίας νουκλεοτιδίων σε αλληλουχία αµινοξέων Οι συνθετάσες των αµινοακυλο-trna

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2014

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2014 ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2014 ΘΕΜΑ Α Α1. δ Α2. γ Α3. β Α4. γ Α5. β ΘΕΜΑ Β Β1. Η σειρά των βημάτων που οδηγούν στην κατασκευή καρυότυπου είναι: 4, 2, 1, 6, 3, 5 Β2. α.

Διαβάστε περισσότερα

Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις:

Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΟΜΑΔΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ 04/11/2018 Νότα Λαζαράκη Αλέξανδρος Παπαγιαννακόπουλος ΘΕΜΑ Α Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: Α1. Σε ένα

Διαβάστε περισσότερα

Πανελλήνιες Εξετάσεις Ημερήσιων Γενικών Λυκείων. Εξεταζόμενο Μάθημα: Βιολογία Θετικής Κατεύθυνσης, Ημ/νία: 04 Ιουνίου 2014. Απαντήσεις Θεμάτων

Πανελλήνιες Εξετάσεις Ημερήσιων Γενικών Λυκείων. Εξεταζόμενο Μάθημα: Βιολογία Θετικής Κατεύθυνσης, Ημ/νία: 04 Ιουνίου 2014. Απαντήσεις Θεμάτων Πανελλήνιες Εξετάσεις Ημερήσιων Γενικών Λυκείων Εξεταζόμενο Μάθημα: Βιολογία Θετικής Κατεύθυνσης, Ημ/νία: 04 Ιουνίου 2014 Απαντήσεις Θεμάτων ΘΕΜΑ Α A1. Τα πλασμίδια είναι: δ. κυκλικά δίκλωνα μόρια DNA

Διαβάστε περισσότερα

Bιολογία προσανατολισμού

Bιολογία προσανατολισμού Bιολογία προσανατολισμού Α. 1. γ 2. β 3. γ 4. γ 5. β ΘΕΜΑ Α ΘΕΜΑ B B1. Περιγραφή του πολυσώματος όπως αυτό περιγράφεται στις σελίδες 41-42. B2. Σελίδες 37-38 Στους προκαρυωτικούς οργανισμούς... σχηματίζεται

Διαβάστε περισσότερα

Κεφ. 4 DNA, RNA και η ροή των γενετικών πληροφοριών

Κεφ. 4 DNA, RNA και η ροή των γενετικών πληροφοριών Κεφ. 4 DNA, RNA και η ροή των γενετικών πληροφοριών Η οικογενειακή ομοιότητα, οφείλεται στα κοινά γονίδια. Τα γονίδια πρέπει να εκφραστούν για να έχουν αποτέλεσμα, και η έκφραση αυτή ρυθμίζεται από πρωτεΐνες.

Διαβάστε περισσότερα

Βιολογία Προσανατολισμού Γ Λυκείου Κεφάλαιο: Κεφάλαια 1,2,4 Ονοματεπώνυμο Μαθητή: Ημερομηνία: 08/12/2018 Επιδιωκόμενος Στόχος: 75/100

Βιολογία Προσανατολισμού Γ Λυκείου Κεφάλαιο: Κεφάλαια 1,2,4 Ονοματεπώνυμο Μαθητή: Ημερομηνία: 08/12/2018 Επιδιωκόμενος Στόχος: 75/100 Μάθημα/Τάξη: Βιολογία Προσανατολισμού Γ Λυκείου Κεφάλαιο: Κεφάλαια 1,2,4 Ονοματεπώνυμο Μαθητή: Ημερομηνία: 08/12/2018 Επιδιωκόμενος Στόχος: 75/100 ΘΕΜΑ Α Να γράψετε στο τετράδιο σας τον αριθμό καθεμιάς

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑΤΑ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΗ ΥΛΗ: ΚΕΦ /12/2017

ΘΕΜΑΤΑ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΗ ΥΛΗ: ΚΕΦ /12/2017 ΘΕΜΑΤΑ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΗ ΥΛΗ: ΚΕΦ 1-2-4 03/12/2017 ΘΕΜΑ A Α. Να επιλέξετε την ορθή πρόταση στα παρακάτω: Α1. Βασική μονάδα οργάνωσης της χρωματίνης αποτελεί το α. νουκλεοτίδιο

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2016 ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2016 ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2016 ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΜΑ Α Α1. Β, Α2. Β, Α3. Δ, Α4. Γ, Α5. γ ΘΕΜΑ Β Β1. 1 Α, 2 Γ, 3 Α,4 Β, 5 Α, 6 Α, 7 Γ Β2. Βλ. σχολικό βιβλίο, σελ.24(έκδοση 2014-15)

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΛΛAΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΠΑΝΕΛΛAΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΠΑΝΕΛΛAΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ 16-06-2017 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Α1. δ Α2. δ Α3. β Α4. γ Α5. α ΘΕΜΑ Β Β1. Α. φωσφορική ομάδα (Ι) E. υδροξύλιο (II) Β. mrna

Διαβάστε περισσότερα

Να απαντήσετε σε καθεμιά από τις παρακάτω ερωτήσεις με μια πρόταση.

Να απαντήσετε σε καθεμιά από τις παρακάτω ερωτήσεις με μια πρόταση. Κεφάλαιο 4: Γενετική Α. Αντιγραφή - Μεταγραφή - Μετάφραση του DNA Να απαντήσετε σε καθεμιά από τις παρακάτω ερωτήσεις με μια πρόταση. 1. Τι είναι κωδικόνιο; 2. Που γίνεται η σύνθεση πρωτεϊνών στο κύτταρο;

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ Α ΘΕΜΑ Β ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. Α1. β. Α2. γ. Α3. δ. Α4. γ. Α5. β Β1. 5, 4, 2, 1, 3. Β2. Τα δομικά μέρη του οπερονίου της λακτόζης είναι κατά σειρά τα εξής:

ΘΕΜΑ Α ΘΕΜΑ Β ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. Α1. β. Α2. γ. Α3. δ. Α4. γ. Α5. β Β1. 5, 4, 2, 1, 3. Β2. Τα δομικά μέρη του οπερονίου της λακτόζης είναι κατά σειρά τα εξής: ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΔΕΥΤΕΡΑ 10 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2014 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Α1. β Α2. γ Α3. δ Α4. γ Α5. β ΘΕΜΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ 1ο ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ

ΘΕΜΑ 1ο ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΘΕΜΑ 1ο ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΙΤΗ 27 ΜΑΪΟΥ 2008 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ: ΤΕΣΣΕΡΙΣ (4) Να γράψετε στο τετράδιό

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ-ΑΣΚΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ-ΑΣΚΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ-ΑΣΚΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ Υποενότητες 4.1 και 4.2 1. Το αντικωδικόνιο που βρίσκεται στο trna συνδέεται (βάλτε σε κύκλο το σωστό): α. Με το αμινοξύ β. Με το

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ DNA. Ο φορέας της γενετικής πληροφορίας, αντιγραφή, μεταγραφή

ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ DNA. Ο φορέας της γενετικής πληροφορίας, αντιγραφή, μεταγραφή ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ DNA Ο φορέας της γενετικής πληροφορίας, αντιγραφή, μεταγραφή 1 Δομή του DNA DNA structure 2 ΑΝΤΙΓΡΑΦΗ, ΜΕΤΑΓΡΑΦΗ, ΕΚΦΡΑΣΗ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ Το DNA, όπως και

Διαβάστε περισσότερα

ΛΥΣΗ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ

ΛΥΣΗ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ ΛΥΣΗ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ 1. Ο γενετικός κώδικας είναι ένας κώδικας αντιστοίχισης των κωδικονίων του mrna με αμινοξέα στην πολυπεπτιδική αλυσίδα. Σύμφωνα με αυτόν η 3 μετάφραση όλων των mrna αρχίζει

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΤΙΓΡΑΦΗ DNA. «Το ειδικό ζευγάρωμα των βάσεων που θεωρήσαμε δεδομένο υποδηλώνει άμεσα έναν πιθανό μηχανισμό αντιγραφής του γενετικού υλικού»

ΑΝΤΙΓΡΑΦΗ DNA. «Το ειδικό ζευγάρωμα των βάσεων που θεωρήσαμε δεδομένο υποδηλώνει άμεσα έναν πιθανό μηχανισμό αντιγραφής του γενετικού υλικού» «Το ειδικό ζευγάρωμα των βάσεων που θεωρήσαμε δεδομένο υποδηλώνει άμεσα έναν πιθανό μηχανισμό αντιγραφής του γενετικού υλικού» Watson & Crick Μια διπλή έλικα η οποία χωρίζεται σε δύο μονούς κλώνους μπορεί

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ / Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ / Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ / Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 04/09/2016 ΘΕΜΑ Α Α.1. β. Α.2. β. Α.3. γ. Α.4. δ. ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Α.5. β. Μονάδες 25 ΘΕΜΑ Β Β. 1. Ιχνηθέτηση. είναι η σήμανση χημικών

Διαβάστε περισσότερα

Νικόλαος Σιαφάκας Λέκτορας Διαγνωστικής Ιολογίας Εργαστήριο Κλινικής Μικροβιολογίας ΠΓΝ «ΑΤΤΙΚΟΝ»

Νικόλαος Σιαφάκας Λέκτορας Διαγνωστικής Ιολογίας Εργαστήριο Κλινικής Μικροβιολογίας ΠΓΝ «ΑΤΤΙΚΟΝ» Νικόλαος Σιαφάκας Λέκτορας Διαγνωστικής Ιολογίας Εργαστήριο Κλινικής Μικροβιολογίας ΠΓΝ «ΑΤΤΙΚΟΝ» DNA RNA: ΑΝΤΙΓΡΑΦΗ, ΜΕΤΑΓΡΑΦΗ, ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ DNA RNA: Βασικά Χαρακτηριστικά Ρόλος Κεντικό Δόγμα της Βιολογίας:

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ Θέµα 1 ο

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ Θέµα 1 ο ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ Θέµα 1 ο Α. Να σηµειώσετε τη σωστή απάντηση: 1. Ο γονότυπος των φυσιολογικών γονιών ενός ατόµου που έχει σύνδροµο Kleinefelter και πάσχει από αιµορροφιλία είναι :

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ 19/06/2018 ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ 19/06/2018 ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ 19/06/2018 ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΘΕΜΑ Α Α1. δ Α2. β Α3. α Α4. α Α5. β ΘΕΜΑ Β Β1 1-γ 2-β 3-γ 4-α 5-γ 6-γ 7-β Β2 Μικροοργανισμός Β σχολικό βιβλίο σελ. 112 "Το PH επηρεάζει...σε

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. ΘΕΜΑ Α Α1. γ Α2. α Α3. δ Α4. β Α5. α

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. ΘΕΜΑ Α Α1. γ Α2. α Α3. δ Α4. β Α5. α ΘΕΜΑ Α Α1. γ Α2. α Α3. δ Α4. β Α5. α 1 ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΤΕΤΑΡΤΗ 5 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2012 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ:

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΙΤΗ 27 ΜΑΪΟΥ 2008 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΙΤΗ 27 ΜΑΪΟΥ 2008 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΙΤΗ 27 ΜΑΪΟΥ 2008 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 1 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ 1ο 1. β 2. δ 3. β 4. δ 5. β ΘΕΜΑ 2ο 1. Σχολικό βιβλίο, σελ.

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ 2017 ΘΕΜΑ Α Α1. δ Α2. δ Α3. β Α4. γ Α5. α ΘΕΜΑ Β Β1. Ι Α, ΙΙ Ε, ΙΙΙ ΣΤ, ΙV Β, V Ζ, VII Γ, VII Δ Β2. Η εικόνα 1 αντιστοιχεί σε προκαρυωτικό κύτταρο. Στους προκαρυωτικούς

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4ο Γενετική

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4ο Γενετική ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4ο Γενετική Ενότητα 4.1: Κύκλος ζωής του κυττάρου Ενότητα 4.2: Μοριακή γενετική. (Το κεντρικό δόγμα της βιολογίας - Αντιγραφή - Μεταγραφή - Μετάφραση του DNA - Η χρωματίνη και το χρωμόσωμα) Ενότητα

Διαβάστε περισσότερα

Βιολογία προσανατολισμού

Βιολογία προσανατολισμού Βιολογία προσανατολισμού ΘΕΜΑ Α Στις προτάσεις από Α1-Α5 να βρείτε την σωστή απάντηση. Α1. Ένας ερευνητής απομόνωσε ένα ασυνεχές γονίδιο από το γονιδίωμα ανθρώπινων κυττάρων. Το γονίδιο συνδέθηκε με βακτηριακό

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΗΣ ΣΥΝΔΥΑΣΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ

ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΗΣ ΣΥΝΔΥΑΣΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΗΣ ΣΥΝΔΥΑΣΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ 1. Το γενεαλογικό δένδρο είναι η διαγραμματική απεικόνιση των μελών μιας οικογένειας για πολλές γενιές, στην οποία αναπαριστώνται οι γάμοι, η σειρά των γεννήσεων, το φύλο

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις:

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΟΜΑΔΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ 04/11/2018 Νότα Λαζαράκη Αλέξανδρος Παπαγιαννακόπουλος ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις:

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Επαναληπτικό διαγώνισμα ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΑ 1-9 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ 1/3/2015 ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Σημείωση: η διπλή αρίθμηση στις σελίδες αφορά την παλιά και τη νέα έκδοση του σχολικού βιβλίου

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΜΑ Α ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ 27 5 2016 Α1. β Α2. β Α3. δ Α4. γ Α5. γ ΘΕΜΑ Β Β1. 1 Α 2 Γ 3 Α 4 Β 5 Α 6 Α 7 Γ Β2. Σχολ. βιβλίο σελ. 20 με την παλιά έκδοση ή σελ. 24 με τη νέα έκδοση : «Τα

Διαβάστε περισσότερα

ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ ΚΩΛΕΤΤΗ

ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ ΚΩΛΕΤΤΗ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β') ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 27 ΜΑΙΟΥ 2016 - ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ (ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ) ΚΑΤΕΘΥΝΣΗ (ΠΑΛΑΙΟ ΣΥΣΤΗΜΑ) Ε Ν Δ Ε Ι Κ Τ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΓΕΝΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΓΕΝΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ 1. Ούλωφ Πάλμε & Επάφου & Χρυσίππου 1 Ζωγράφου, 210 74 88 030 2. Φανερωμένης 13 Χολαργός, 210 65 36 551 www.en-dynamei.gr ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΓΕΝΙΚΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ DNA ΚΑΙ RNA. Θανος Εξαρχου Γ1

ΤΟ DNA ΚΑΙ RNA. Θανος Εξαρχου Γ1 ΤΟ DNA ΚΑΙ RNA Θανος Εξαρχου Γ1 ΤΟ DNA Το δε(σ)οξυριβο(ζο)νουκλεϊ(νι)κό οξu είναι νουκλεϊκό οξύ που περιέχει τις γενετικές πληροφορίες που καθορίζουν τη βιολογική ανάπτυξη όλων των κυτταρικών μορφών ζωής

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. ΘΕΜΑ Α A1. β Α2. γ Α3. γ Α4. α Α5. δ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. ΘΕΜΑ Α A1. β Α2. γ Α3. γ Α4. α Α5. δ ΘΕΜΑ Α A1. β Α2. γ Α3. γ Α4. α Α5. δ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΤΕΤΑΡΤΗ 15 ΙΟΥΝΙΟΥ 2016 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ (ΝΕΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΠΟΥ ΥΠΗΡΕΤΟΥΝ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΔΕΥΤΕΡΑ 10 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2018

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΠΟΥ ΥΠΗΡΕΤΟΥΝ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΔΕΥΤΕΡΑ 10 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2018 ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΠΟΥ ΥΠΗΡΕΤΟΥΝ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΔΕΥΤΕΡΑ 10 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2018 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Α1. δ

Διαβάστε περισσότερα

Βιολογία ΘΕΜΑ Α ΘΕΜΑ B

Βιολογία ΘΕΜΑ Α ΘΕΜΑ B Βιολογία προσανατολισμού Α. 1. β 2. γ 3. δ 4. γ 5. δ ΘΕΜΑ Α B1. 4,1,2,6,8,3,5,7 ΘΕΜΑ B B2. Σχολικό βιβλίο σελ. 103 Η γενετική καθοδήγηση είναι.υγιών απογόνων. Σχολικό βιβλίο σελ. 103 Παρ ότι γενετική καθοδήγηση

Διαβάστε περισσότερα