2.0 SWOT ΑΝΑΛΥΣΗ SWOT ΑΝΑΛΥΣΗ 41

Transcript

1 2.0 SWOT ΑΝΑΛΥΣΗ SWOT ΑΝΑΛΥΣΗ 41

2 2.0 SWOT AΝΑΛΥΣΗ 2.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η ανάλυση επικεντρώνεται στην αναγνώριση των βασικών χαρακτηριστικών της περιοχής του προγράμματος ΙΝΤΕRREG III Α Ελλάδα-Κύπρος για να αναδείξει τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα επιλέξιμων περιοχών, καθώς και τις αναπτυξιακές δυνατότητες και τους κινδύνους που διατρέχουν, ώστε να διαπιστώσει την καταλληλότητα και τη συνολική συνοχή της αναπτυξιακής στρατηγικής των αξόνων προτεραιότητας, αλλά και των στόχων που θα τεθούν. 2.2 ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΝΑΛΥΣΗΣ SWOT Η SWOT ανάλυση βασίστηκε στην περιγραφή της υφιστάμενης κατάστασης των επιλέξιμων περιοχών του Προγράμματος ΕΛΛΑΔΑ-ΚΥΠΡΟΣ και με γνώμονα τους νέους προσανατολισμούς που προκύπτουν από την Ανακοίνωση της Επιτροπής αριθ.2004/c 226 της 2/9/2004 καθώς και τα αποτελέσματα του προηγούμενου προγράμματος INTERREG II. Πιο συγκεκριμένα: Στο να μην αποτελούν τα εθνικά σύνορα εμπόδια στην ισόρροπη ανάπτυξη και στην ενοποίηση του Ευρωπαϊκού εδάφους. Στην ενδυνάμωση της συνεργασίας των νησιωτικών περιοχών της Ελλάδας με την Κύπρο για την αναχαίτιση της γεωγραφικής, κοινωνικής και οικονομικής απομόνωσής τους Στην ενδυνάμωση των οικονομιών των επιλέξιμων περιοχών ώστε να αποφευχθεί περιθωριοποίησή τους εντός του ενιαίου Ευρωπαϊκού Οικονομικού χώρου. Στην ανάδειξη της περιοχής ως στρατηγικού κόμβου διέλευσης και πύλης εισόδου εξόδου της Ε.Ε. προς την Αφρική και την Ασία Στην αναγκαιότητα ανάπτυξης επιχειρηματικών δραστηριοτήτων σε κλάδους κοινού ενδιαφέροντος αλλά και ευρωπαϊκού προσανατολισμού με σκοπό μια ισόρροπη ανάπτυξη των τομέων παραγωγής. Στη διαχείριση / προστασία του πλούσιου φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος με σκοπό τόσο την ανάδειξή του σε ισχυρό παράγοντα διαμόρφωσης της «ταυτότητάς» τους, όσο και την εξασφάλιση πολλαπλασιαστικών αποτελεσμάτων SWOT ΑΝΑΛΥΣΗ 42

3 και για τις δύο χώρες που θα ανοίξουν νέες δυνατότητες και προοπτικές εναλλακτικών μορφών οικονομικής δραστηριοποίησης. Στη διασφάλιση συνθηκών αειφόρου ανάπτυξης με την προστασία και την ορθολογική διαχείριση των φυσικών πόρων (έδαφος, ύδατα, βιοπικοιλότητα, δάση). Στη διαμόρφωση νέων σχέσεων ισορροπίας μεταξύ αστικών περιοχών και υπαίθρου, ώστε να αναχαιτιστεί η διαπιστωμένη τάση εγκατάλειψης της υπαίθρου και η επακόλουθη αστική συγκέντρωση, φαινόμενα από τα οποία απορρέουν σοβαρές οικονομικές και κοινωνικές δυσλειτουργίες. Στους υφιστάμενους επιχειρηματικούς δεσμούς και στην ενθάρρυνση για περαιτέρω ανάπτυξή τους. Την ενθάρρυνση της διασυνοριακής συνεργασίας των φορέων οικονομικού προγραμματισμού των εθνικών, περιφερειακών και τοπικών αρχών, καθώς και των φορέων εκπαίδευσης και έρευνας. Την ενίσχυση της ασφάλειας των συνόρων της επιλέξιμης περιοχής για την πρόληψη και καταστολή φαινομένων λαθρομετανάστευσης και λαθρεμπορίου και την διευκόλυνση της ναυσιπλοΐας. SWOT ΑΝΑΛΥΣΗ 43

4 2.3 Η ΕΛΛΗΝΟ - ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΕΠΙΛΕΞΙΜΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ Ο πρωτογενής τομέας παρουσιάζει έντονες διαφοροποιήσεις: Στην επιλέξιμη περιοχή της Ελλάδος, η ζωϊκή και φυτική παραγωγή διαθέτει μία αξιόλογη βάση με την εκτροφή αιγοπροβάτων, τον κλάδο της μελισσοκομίας και την παραγωγή νωπών λαχανικών και ανθέων οι οποίοι με την εφαρμογή των κατάλληλων μέτρων έχουν δυνατότητες περαιτέρω εξέλιξης. Παράλληλα, απαιτείται εκσυγχρονισμός της παραδοσιακής αλιείας. Στην Κύπρο, ο πρωτογενής τομέα συμμετέχει σε μικρό ποσοστό στο συνολικό ΑΕΠ και στην απασχόληση της Κυπριακής οικονομίας (4,5% και 7,8% αντίστοιχα). Τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Κύπρος είναι η χαμηλή ανταγωνιστικότητα, που οφείλεται κυρίως στο υψηλό κόστος παραγωγής και στην χαμηλή παραγωγικότητα, λόγω αδυναμίας τεχνολογικού εκσυγχρονισμού και διαφοροποίησης. Ο δευτερογενής τομέας παρουσιάζει στασιμότητα: Στην επιλέξιμη περιοχή της Ελλάδας ιδιαίτερα, αναπτύσσονται παραδοσιακές μεταποιητικές μονάδες ποτών, ετοίμων ενδυμάτων, ζαχαρωδών, γαλακτοκομικών, χρυσοχοίας, ενώ στην Κύπρο η ανάπτυξη του συγκεκριμένου τομέα βασίζεται κυρίως στους κλάδους των τροφίμων, ποτών και καπνού. Τέλος, σημαντική συμμετοχή έχουν και οι κλάδοι των χημικώνπλαστικών και πετρελοειδών, των προϊόντων μετάλλου και μηχανημάτων, της ένδυσης-υπόδησης, των μη μεταλλικών ορυκτών, των ειδών από ξύλο και των επίπλων. Ο τριτογενής τομέας είναι ο κυρίαρχος παραγωγικός τομέας στο σύνολο της περιοχής: Συγκεκριμένα, στην Κύπρο ο τριτογενής τομέας καταλαμβάνει το 76% του συνολικού ΑΕΠ και το 71,5% περίπου της συνολικής απασχόλησης, ενώ στην επιλέξιμη περιοχή της Ελλάδας κινείται από 70-82% του συνολικού ΑΕΠ και από 49,7%-68,6% περίπου της συνολικής απασχόλησης. Η κατάσταση των υποδομών στην επιλέξιμη περιοχή είναι ικανοποιητική, αλλά παρουσιάζονται ελλείψεις η αντιμετώπιση των οποίων θα επιτρέψει τη συστηματική αναβάθμιση της ποιότητας ζωής και θα εξαλείψουν φαινόμενα μετακίνησης πληθυσμού σε μητροπολιτικά κέντρα. SWOT ΑΝΑΛΥΣΗ 44

5 Η περιοχή διαθέτει πλούσιο φυσικό περιβάλλον και μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς, χαρακτηριστικά που ευνοούν την ανάπτυξη του τομέα του τουρισμού και των υπηρεσιών, τομείς που και οι δύο χώρες έχουν ήδη αναπτύξει σε μεγάλο βαθμό. Τα περιβαλλοντικά προβλήματα είναι έντονα σε όλη την περιοχή. Ιδιαίτερα, τα περιβαλλοντικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η Κύπρος συνίστανται: σε έλλειψη αποθεμάτων υδάτινων πόρων αλλά και στη μόλυνση των ήδη διαθέσιμων, υποβάθμιση του περιβάλλοντος των παράκτιων περιοχών, εξαφάνιση της πανίδας εξαιτίας της αυξανόμενης και άναρχης αστικοποίησης, ιδιαίτερα στα παράλια. Η επιλέξιμη περιοχή, η οποία πλέον αποτελεί την πύλη εισόδου-εξόδου της Ε.Ε, διαθέτει εκτεταμένη θαλάσσια επιφάνεια και η αξιοποίηση της σύγχρονης τεχνολογίας στην επιτήρηση του θαλάσσιου χώρου για την πάταξη των φαινομένων λαθρεμπορίου και λαθρομετανάστευσης, αλλά και η καλύτερη διαχείριση της θαλάσσιας κυκλοφορίας με στόχο την ασφάλεια της ναυσιπλοΐας και την ποιοτική βελτίωση της παρεχόμενης εξυπηρέτησης στη διακίνηση αγαθών και πολιτών, χρήζουν ιδιαίτερης μέριμνας. SWOT ΑΝΑΛΥΣΗ 45

6 2.3.2 ΠΙΝΑΚΑΣ 1. ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ Τομέας Πλεονεκτήματα Μειονεκτήματα Ελλάδα Περιοχές Οικονομία/ Κύπρος: Μέλος της Ε.Ε Υψηλή εξάρτηση από τον τριτογενή τομέα Περ. Βορείου Αιγαίου Παραγωγικός Τομέας Ελλάδα Ο.Ν.Ε. Εξειδίκευση του δευτερογενή τομέα σε παραδοσιακούς Περ. Νοτίου Αιγαίου N. Δωδεκανήσου Περ. Κρήτης Κύπρος /Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις Μακροοικονομική σταθερότητα Συνεχής μεγέθυνση του διακρατικού εμπορίου Σημαντική παραγωγή γεωργικών μεσογειακών προϊόντων και ιδιαιτέρως εκείνων που προωθούν την υγιεινή κλάδους και χαμηλό επίπεδο τεχνολογικού εκσυγχρονισμού των επιχειρήσεων-κυριαρχία ΜΜΕ Χαμηλή παραγωγικότητα του πρωτογενή τομέα και σοβαρά διαρθρωτικά προβλήματα Εποχικότητα μαζικού τουρισμού μεσογειακής διατροφή Ομοειδής οικονομική διάρθρωση Ύπαρξη συνεργασίας στο χρηματοπιστωτικό τομέα 46

7 Τομέας Πλεονεκτήματα Μειονεκτήματα Γεωγραφία Μεταφορές- Επικοινωνίες Οι επιλέξιμες περιοχές, ως εσωτερικά σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αποτελούν πύλες εισόδου / εξόδου με Ασία-Αφρική Κομβικό σημείο στη Μεσόγειο Κομβική θέση στους «θαλάσσιους εμπορευματικούς διαδρόμους» Σύγχρονο τηλεπικοινωνιακό δίκτυο Πυκνό δίκτυο λιμένων, αεροδρομίων Μεγάλη «αγροτική ενδοχώρα» Υπέρμετρη συγκέντρωση οικονομικών δραστηριοτήτων στην παράκτια ζώνη Έντονες πιέσεις στις «χρήσεις γης» Άναρχη αστική ανάπτυξη Νησιωτικός χαρακτήρας που δημιουργεί μεγάλη «απόσταση» από την Ευρωπαϊκή Ένωση, δυσκολία πρόσβασης στα διευρωπαϊκά δίκτυα μεταφορών Ελλιπείς διαπεριφερειακές συνδέσεις 47

8 Τομέας Πλεονεκτήματα Μειονεκτήματα Περιβάλλον / Πλούσιο και μοναδικό φυσικό περιβάλλον Ύπαρξη φορέων με έντονη δραστηριότητα στην προστασία /αξιοποίηση του περιβάλλοντος Μεγάλος αριθμός περιοχών στο δίκτυο ΝATURA 2000 Η επιλέξιμη περιοχή αποτελεί πύλη εισόδου-εξόδου της Ε.Ε. Ανεπάρκεια στους υδατικούς πόρους Ύπαρξη ιδιαίτερα ευαίσθητων οικοσυστημάτων Χαμηλό επίπεδο εξυπηρετήσεων και υπηρεσιών για την ποιότητα της ζωής των κατοίκων (στερεά απόβλητα, συστήματα διάθεσης λυμάτων, γεωργική ρύπανση) Αυξημένη επικινδυνότητα για πυρκαγιές, διάβρωση εδαφών σεισμούς (γενικότερα φυσικές καταστροφές) Πιθανότητα Θαλάσσιας Ρύπανσης Περιβαλλοντική επιβάρυνση από συγκέντρωση τουριστικών δραστηριοτήτων σε συγκεκριμένες περιοχές Αποφυγή / πάταξη φαινομένων λαθρομετανάστευσης και λαθρεμπορίου 48

9 Τομέας Πλεονεκτήματα Μειονεκτήματα Πολιτισμός Τουρισμός Πλούσιοι πολιτιστικοί πόροι Ανεπτυγμένος μαζικός τουρισμός Ανεπτυγμένη τουριστική υποδομή Ιστορικά μνημεία διεθνούς ακτινοβολίας Ισχυρή θέση στην ευρωπαϊκή τουριστική βιομηχανία Κοινή γλώσσα, ήθη, έθιμα Καλές κλιματολογικές συνθήκες που ευνοούν την ανάπτυξη του τουρισμού καθ όλη τη διάρκεια του έτους Εποχικότητα τουρισμού Μη αξιοποίηση δυνατοτήτων για ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού Μοντέλο τουριστικής ανάπτυξης προσανατολισμένο σε παραθεριστικό τουρισμό μικρής διάρκειας (κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού) 49

10 Τομέας Πλεονεκτήματα Μειονεκτήματα Ανθρώπινο Δυναμικό Ύπαρξη ερευνητικών κέντρων και Α.Ε.Ι. Συνεχώς βελτιούμενο μορφωτικό επίπεδο ανθρώπινου δυναμικού Περιορισμένος βαθμός συνεργασίας ερευνητικών εκπαιδευτικών φορέων μεταξύ των δύο περιοχών για την παραγωγή αποτελεσμάτων με σκοπό την ενσωμάτωση τους στην τοπική οικονομία Πληθυσμιακή αποδυνάμωση (Βόρειο Αιγαίο και μεταξύ των νησιών του Νοτίου Αιγαίου) Χαμηλό επίπεδο εξυπηρέτησης και παροχής υπηρεσιών πού επηρεάζουν την ποιότητα ζωής των κατοίκων των αγροτικών περιοχών 50

11 2.3.3 ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ ΚΑΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ - Οικονομία και Παραγωγικοί τομείς: Η αυξημένη ζήτηση σε παγκόσμιο επίπεδο για νέα «τουριστικά προϊόντα καθώς και το ευνοϊκό φυσικό περιβάλλον για την προσέλκυση οικονομικών δραστηριοτήτων, σε συνδυασμό με την πλήρη ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελούν ευνοϊκούς παράγοντες για την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας και την περαιτέρω οικονομική αναβάθμιση της περιοχής. Κίνδυνοι ενέχονται στον αυξημένο ανταγωνισμό από την ανάπτυξη νέων τουριστικών πόρων στην ευρύτερη περιοχή, στον οικονομικό ανταγωνισμό (κυρίως σε ό,τι αφορά τον δευτερογενή τομέα) από τρίτες χώρες όπου η παραγωγή έχει αισθητά χαμηλότερο κόστος, καθώς και στη συσσώρευση οικονομικής και κοινωνικής δραστηριότητας στα αστικά κέντρα. - Χωρική ανάπτυξη: Η πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην κατεύθυνση της ενίσχυσης της Ευρω-Μεσογειακής συνεργασίας σε συνδυασμό με την αύξηση του διαμετακομιστικού εμπορίου δημιουργούν ευνοϊκές προϋποθέσεις για το σχεδιασμό και την εφαρμογή κοινών αξόνων περιφερειακής χωροταξικής πολιτικής για την επιλέξιμη περιοχή. Το γεγονός ότι η επιλέξιμη περιοχή έχει αμιγώς νησιωτικό χαρακτήρα ενέχει τον κίνδυνο της περαιτέρω περιθωριοποίησης περιοχών και κατά συνέπεια δυσκολίας προσαρμογής τους στο πλαίσιο του νέο-διαμορφούμενου ενιαίου ευρωπαϊκού χώρου με δεδομένη την ένταση της συνεργασίας στην Ε.Ε. κυρίως με τα νέα μέλη της, χώρες της ΚΑΕ στον άξονα Δύση-Ανατολή και μικρότερο ενδιαφέρον για τον άξονα Βορρά-Νότου. Μεταφορές, Επικοινωνίες, Ενέργεια: Η αναβάθμιση του ήδη ικανοποιητικού επιπέδου υποδομών της περιοχής, δίνει τη δυνατότητα περαιτέρω ανάδειξης της περιοχής σε μεταφορικό κόμβο συνδυασμένων μεταφορών στα πλαίσια της Νότιο- Ανατολικής Μεσογείου. Επίσης, η ολοκληρωμένη τηλεπικοινωνιακή υποδομή θα συμβάλλει αποφασιστικά στην προσέλκυση νέων επενδύσεων και επιχειρηματικών δραστηριοτήτων. - Ασφάλεια συνόρων: Κατά την τελευταία δεκαετία, η επιλέξιμη περιοχή αντιμετωπίζει πρόβλημα παράνομης εισόδου μεταναστών. Το φαινόμενο αυτό οφείλεται κυρίως στις μεγάλες πολιτικές, κοινωνικές και οικονομικές μεταβολές, που 51

12 επήλθαν σε παγκόσμια κλίμακα και ιδιαίτερα στις χώρες της Βαλκανικής, της Ασίας και της Αφρικής. Γενικότερα, τόσο η Ελλάδα όσο και η Κύπρος, λόγω της γεωγραφικής τους θέσης, αποτελούν σημείο διέλευσης και προορισμού λαθρομεταναστών, κυρίως λόγω των θαλασσίων συνόρων. Ειδικότερα, η Ελλάδα, με τον έντονο νησιωτικό χαρακτήρα και εκτεταμένα σύνορα, αισθάνεται ιδιαίτερα τη λαθρομεταναστευτική πίεση. Η θέση της Ελλάδας στη Βαλκανική χερσόνησο και η γειτνίασή της με τις χώρες της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής την καθιστά κύριο σταθμό στα δρομολόγια που συνήθως ακολουθούν οι λαθρομετανάστες για να μεταβούν στον πλούσιο "Βορρά", ενώ η ιδιότητά της ως μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθιστά και την ίδια ελκυστική για μόνιμη εγκατάσταση και εργασία. - Τουρισμός, Πολιτισμός Η ορθολογική διαχείριση των τουριστικών και αξιόλογων πολιτισμικών πόρων της περιοχής μπορούν να δημιουργήσουν ευκαιρίες όχι μόνο για περαιτέρω ανάπτυξη συναφών οικονομικών δραστηριοτήτων, αλλά και αύξηση της βούλησης των πληθυσμών για περαιτέρω προστασία των πόρων της περιοχής Η καταστροφή των υπαρχόντων πολιτισμικών πόρων λόγω της περιορισμένης κυρίως δυνατότηταs συντήρησής τους, καθώς και η δημιουργία νέων τουριστικών προορισμών (εξαιτίας της αύξησης της τουριστικής κίνησης προς το Νότο) ενέχουν κινδύνους για τη βιωσιμότητα της συναφούς δραστηριοποίησης της επιλέξιμης περιοχής - Περιβάλλον: Η μεταφορά και εφαρμογή προηγμένης τεχνολογίας δίνει τη δυνατότητα για ορθολογική διαχείριση της φυσικής κληρονομιάς, η περαιτέρω ανάπτυξή της δε δίνει τη δυνατότητα για αντιμετώπιση των ιδιαίτερων συνθηκών του χώρου. Κίνδυνοι ενέχονται από τις μορφές κοινωνικής και οικονομικής δραστηριότητας που οδηγούν σε ρύπανση των οικοσυστημάτων, κλιματολογικές αλλαγές, καθώς και ρύπανση του θαλάσσιου χώρου, που αποτελεί ζωτικό παράγοντα ανάπτυξης για την περιοχή. - Ανάπτυξη ανθρώπινου δυναμικού: Η συνεργασία των πανεπιστημιακών και ερευνητικών ιδρυμάτων της διασυνοριακής περιοχής και η ενσωμάτωση των νέων 52

13 τεχνολογιών σε τομείς της καθημερινής κοινωνικής δραστηριότητας μπορούν να συμβάλουν στη βελτίωση των παρεχομένων υπηρεσιών στον τομέα της υγείας, της εργασίας κλπ. Η πληθυσμιακή αποδυνάμωση μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση των ήδη υπαρχουσών αναγκών για ειδικευμένο προσωπικό. 53

14 2.3.4 ΠΙΝΑΚΑΣ 2.: ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ ΚΑΙ ΑΠΕΙΛΕΣ Χώρα Τομέας Ευκαιρίες Απειλές Ελλάδα Οικονομία/ Ελλάδα και Κύπρος πλήρη μέλη της Ε.Ε Ανταγωνισμός από νέους τουριστικούς Περ. Βορείου Αιγαίου Παραγωγικός τομέας Ενίσχυση της διασυνοριακής προορισμούς. Περ. Νοτίου Αιγαίου /ΜΜΕ επιχειρηματικότητας Νέα Μεταρρύθμιση της Κ.Α.Π. Ν. Δωδεκανήσου Περ. Κρήτης Ζήτηση σε διεθνές επίπεδο για νέα «τουριστικά προϊόντα» Αυξημένη ζήτηση στην Ε.Ε., για Συνέχιση συσσώρευσης οικονομικής δραστηριότητας στα αστικά κέντρα Ένταση ανταγωνισμού στο δευτερογενή τομέα Κύπρος βιολογικά προϊόντα μεσογειακής προέλευσης από χώρες «χαμηλού κόστους» Ευνοϊκό φυσικό περιβάλλον κλίμα για την προσέλκυση οικονομικών δραστηριοτήτων Ζώνη του «ήλιου» στη Μεσόγειο 54

15 Χώρα Τομέας Ευκαιρίες Απειλές Χωρική Ανάπτυξη Ενίσχυση από πλευράς ΕΕ. της Ευρω- Μεσογειακής συνεργασίας Αύξηση του διαμετακομιστικού εμπορίου Σχεδιασμός και εφαρμογή κοινών αξόνων περιφερειακής χωροταξικής αναπτυξιακής πολιτικής Μη γειτνίαση και των δύο κρατών με κανένα άλλο κράτος μέλος περιφέρεια της Ε.Ε. Κίνδυνος περαιτέρω περιθωριοποίησης της περιοχής και δυσκολία προσαρμογής της στο πλαίσιο του νέο-διαμορφούμενου ενιαίου ευρωπαϊκού χώρου με δεδομένη την ένταση της συνεργασίας Ε.Ε. με τα νέα κράτη μέλη χώρες της ΚΑΕ, στον άξονα Δύση-Ανατολή και μικρότερο ενδιαφέρον για τον άξονα Βορρά - Νότου Εγκατάλειψη της υπαίθρου και ορεινών περιοχών με την μετακίνηση του ενεργού πληθυσμού στα μεγάλα αστικά κέντρα 55

16 Χώρα Τομέας Ευκαιρίες Απειλές Μεταφορές Επικοινωνίες - Ενέργεια Ασφάλεια Ανάδειξη της περιοχής σε κόμβο μεταφορών στα πλαίσια της Νοτιο- Ανατολικής Μεσογείου Πρόοδος της τεχνολογίας για την αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας Αυξημένη σημασία της τηλεπικοινωνιακής υποδομής για την προσέλκυση επιχειρήσεων Ενίσχυση της περιοχής σε ασφαλή ζώνη διακίνησης προσώπων και εμπορευμάτων Παράνομη διακίνηση προσώπων και εμπορευμάτων Πολιτική αστάθεια στην ευρύτερη περιοχή της Μ. Ανατολής 56

17 Χώρα Τομέας Ευκαιρίες Απειλές Πολιτισμός Τουρισμός Περιβάλλον Αύξηση της διεθνούς τουριστικής κίνησης Αυξανόμενη βούληση για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς Αύξηση τουριστικού ρεύματος από χώρες της Ανατολικής Ευρώπης Διεθνές αυξανόμενο ενδιαφέρον για τη συνετή και ενεργό διαχείριση της φυσικής κληρονομιάς Αύξηση standards για την αποφυγή της ρύπανσης από «ναυτικά ατυχήματα» Τεχνολογική πρόοδος στους τομείς της επανακατεργασίας λυμάτων Καταστροφή ή ελλιπής συντήρηση των μνημείων και αρχαιολογικών χώρων Νέοι και πιο οικονομικά προσιτοί τουριστικοί προορισμοί Υψηλή ισοτιμία EURO και Κυπριακής Λίρας έναντι άλλων νομισμάτων Περιβαλλοντική υποβάθμιση περιοχών με τουριστική ανάπτυξη Κίνδυνοι ρύπανσης σε οικοσυστήματα από ελλιπή προστασία Κλιματολογικές αλλαγές Αλόγιστη χρήση των φυσικών πόρων Κίνδυνοι μόλυνσης από απόβλητα Κίνδυνοι περαιτέρω ρύπανσης του θαλάσσιου χώρου Κίνδυνοι από φυσικές καταστροφές Κίνδυνοι από την αύξηση της ναυσιπλοΐας 57

18 Χώρα Τομέας Ευκαιρίες Απειλές Ανθρώπινο Δυναμικό Ύπαρξη ερευνητικών ιδρυμάτων και Α.Ε.Ι. Ενίσχυση των διασυνοριακών συνεργασιών για τη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών στον τομέα της υγείας μέσω της υποστήριξης νέων τεχνολογιών Πληθυσμιακή αποδυνάμωση, ιδιαίτερα σε αγροτικές περιοχές Γήρανση του πληθυσμού 58

19 2.4 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Ανακεφαλαιώνοντας, οι προτεραιότητες προσέγγισης που προκύπτουν από την ανάλυση η οποία προηγήθηκε, αφορούν: ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΤΗΣ ΕΠΙΛΕΞΙΜΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ Την άρση των εμποδίων που δυσχεραίνουν την ισόρροπη ανάπτυξη των επιλέξιμων περιοχών (οικονομική και κοινωνική συνοχή) Την ενίσχυση της παρακολούθησης του θαλάσσιου χώρου για μείωση της παράνομης διακίνησης προσώπων και εμπορευμάτων και βελτίωση των συνθηκών ασφάλειας της περιοχής. Τη δημιουργία μόνιμων δομών συνεργασίας που θα αποτελέσουν τους πυρήνες γύρω από τους οποίους θα εδραιωθεί σε μόνιμη βάση η διασυνοριακή συνεργασία ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ Την ενίσχυση της οικονομικής δραστηριοποίησης και της ανάληψης επιχειρηματικών πρωτοβουλιών για την ενίσχυση της απασχόλησης Τη στήριξη της οικονομικής ανάπτυξης, της ιδιωτικής πρωτοβουλίας, της κοινωνικής συνοχής και των καλών σχέσεων γειτονίας με τις όμορες χώρες με δεδομένο το κίνητρο της συμπληρωματικότητας των παραγωγικών οικονομιών Τη μεταφορά τεχνογνωσίας και επιχειρηματικών κεφαλαίων για την ανάπτυξη του πρωτογενούς, δευτερογενούς και τριτογενούς τομέα και την προώθηση της συνεργασίας για την ανάπτυξη των υπαρχόντων και τη δημιουργία νέων φορέων τοπικής ανάπτυξης και φορέων στήριξης επιχειρήσεων Την προώθηση και καθιέρωση πολιτικών βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας και ανάπτυξης της απασχόλησης της που θα συμβάλλουν στην ανάπτυξη / διεύρυνση της οικονομικής βάσης της περιοχής ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΕ ΘΕΜΑΤΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ/ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ Την μεταφορά τεχνολογίας και συνεργασίας των εκπαιδευτικών, ερευνητικών ιδρυμάτων για την αναβάθμιση της συνεισφοράς στην οικονομική ανάπτυξη και τη βελτίωση των ικανοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού που εισέρχεται στην αγορά εργασίας 59

20 Τη συνεργασία για βελτίωση της περιβαλλοντικής διαχείρισης και αξιοποίηση της κοινής πολιτισμικής κληρονομιάς. Τη συνεργασία για την αντιμετώπιση της ρύπανσης στη θαλάσσια περιοχή με στόχο την προστασία και αναβάθμιση του (υδάτινου) περιβάλλοντος και των παράκτιων περιοχών. 60