ΕΛΠ 40. Εθνοπολιτισμικές ταυτότητες και χορευτικά ρεπερτόρια του Βορειοελλαδικού χώρου.

Transcript

1 ΕΛΠ 40 Εθνοπολιτισμικές ταυτότητες και χορευτικά ρεπερτόρια του Βορειοελλαδικού χώρου.

2 Διαμόρφωση κεφαλαίων εργασίας: 1. Μουσική και χορός: απαραίτητα στοιχέια κουλτούρας 2. Βορειοελλαδικός χώρος και πληθυσιακές ομάδες 2.1. Αρβανίτες 2.2. Βλάχοι 2.3. Σλαβόφωνοι 2.4. Μουσουλμάνοι δυτικής Θράκης και Δωδεκαννήσων 2.5. Ρομά 2.6. Μη ελληνόφωνες χριστιανικές ομάδες 2.7. Εβραίοι 3. Χορευτικά ρεπερτόρια Βορειοελλαδίτικου χώρου 3.1. Μακεδονία 3.2. Θράκη 3.3. Προποντίδα 3.4. Μικρασιατικά παράλια 3.5. Καππαδοκία 3.6. Πόντος 4. Συμπεράσματα

3 Ανάλυση: 1. Μουσική και χορός: απαραίτητα στοιχέια κουλτούρας γενικά χαρακτηριστικά μουσικής και χορού Βορειοελλαδικός χώρος περιοχή ανακατατάξεων συνεχών πληθυσμιακών + μετακινήσεων Οι εθνοπολιτισμικές ομάδες αντάλλασαν πολιτισμικά ήθη και έθιμα, στοιχεία κουλτούρας, παιδείας και εθιμοτυπικών διαδικασιών. μουσική + χορός = βασικά συστατικά κάθε πληθυσμιακής ομάδας, χώρας ή έθνους γενικότερα.

4 2. Βορειοελλαδικός χώρος και πληθυσιακές ομάδες Βόρειος Ελλάδα = ευρύ πεδίο πληθυσμιακών ανακατατάξεων + μετακινήσεων πληθυσμιακές ομάδες που εγκαταστάθηκαν στην Βόρεια Ελλάδα: Αρβανίτες Βλάχοι Σλαβόφωνοι Μουσουλμάνοι δυτικής Θράκης και Δωδεκαννήσων Ρομά Μη ελληνόφωνες χριστιανικές ομάδες Εβραίοι

5 Αρβανίτες: μουσικό ιδίωμα ίδιο με το θρακιώτικο οι χοροί αντίστοιχη με αυτούς της θρακικής παράδοσης τόπος προέλευσης: νοτιοανατολική Αλβανία Βλάχοι: α. Βλάχοι της Πίνδου, του Γράμμου και του Όλυμπου και οι αποκαλούμενοι Μοσχοπολίτες (Arman) β. Αρβανιτόβλαχοι ή Βλάχοι της Αλβανίας (rman) γ. Μεγλενίτες (vlah) Εβραίοι: εγκαταστάθηκαν στις εβραϊκές συνοικίες της Θεσσαλονίκης και σε διάφορες πόλεις της Βόρειας Ελλάδας

6 Αρβανίτες: μουσικό ιδίωμα ίδιο με το θρακιώτικο οι χοροί αντίστοιχη με αυτούς της θρακικής παράδοσης τόπος προέλευσης: νοτιοανατολική Αλβανία Βλάχοι: α. Βλάχοι της Πίνδου, του Γράμμου και του Όλυμπου και οι αποκαλούμενοι Μοσχοπολίτες (Arman) β. Αρβανιτόβλαχοι ή Βλάχοι της Αλβανίας (rman) γ. Μεγλενίτες (vlah) Εβραίοι: εγκαταστάθηκαν στις εβραϊκές συνοικίες της Θεσσαλονίκης και σε διάφορες πόλεις της Βόρειας Ελλάδας

7 Αρβανίτες: μουσικό ιδίωμα ίδιο με το θρακιώτικο οι χοροί αντίστοιχη με αυτούς της θρακικής παράδοσης τόπος προέλευσης: νοτιοανατολική Αλβανία Βλάχοι: α. Βλάχοι της Πίνδου, του Γράμμου και του Όλυμπου και οι αποκαλούμενοι Μοσχοπολίτες (Arman) β. Αρβανιτόβλαχοι ή Βλάχοι της Αλβανίας (rman) γ. Μεγλενίτες (vlah) Εβραίοι: εγκαταστάθηκαν στις εβραϊκές συνοικίες της Θεσσαλονίκης και σε διάφορες πόλεις της Βόρειας Ελλάδας

8 εγκαταστάθηκαν στις εβραϊκές συνοικίες της Θεσσαλονίκης και σε διάφορες πόλεις της Βόρειας Ελλάδας Αρβανίτες: μουσικό ιδίωμα ίδιο με το θρακιώτικο οι χοροί αντίστοιχη με αυτούς της θρακικής παράδοσης τόπος προέλευσης: νοτιοανατολική Αλβανία Βλάχοι: α. Βλάχοι της Πίνδου, του Γράμμου και του Όλυμπου και οι αποκαλούμενοι Μοσχοπολίτες (Arman) β. Αρβανιτόβλαχοι ή Βλάχοι της Αλβανίας (rman) γ. Μεγλενίτες (vlah) Εβραίοι:

9 Σλαβόφωνοι: Το μουσικό τους ιδίωμα είναι πολύ κοινό με τα σλαβικά μουσικά ιδιώματα της νότιας βαλκανικής (της Π.Γ.Δ.Μ. και της Δυτικής Βουλγαρίας) Μουσουλμάνοι δυτικής Θράκης και Δωδεκαννήσων: Τούρκοι που είχαν έρθει να εγκατασταθούν από την Ανατολή + ντόπιοι πληθυσμοί εξισλαμισμένοι, που μιλούσαν ελληνικά, σλάβικα, αλβανικά, Ρομανί και ισπανοευραϊκά εγκαταστάθηκαν σε: Ήπειρο Θράκη Μακεδονία κάποια τμήματα της Θεσσαλίας Πελοπόννησο νησιά Ανατολικού Αιγαίου Κρήτη

10 Ρομά: μία πληθυσμιακή ομάδα που δεν καθορίζεται με βάση τη θρησκεία της, αλλά την κουλτούρα και τον τρόπο ζωής αποτελείται από Χριστιανούς Ορθόδοξους, αλλά και από μία μειονότητα Μουσουλμάνων μιλούν δύο βασικές διαλέκτους της Ρομανί δεν ξεχωρίζουν μουσικά και χορευτικά μεταξύ τους Μη ελληνόφωνες χριστιανικές ομάδες: πρόσφυγες από την Τουρκία, τη Βουλγαρία και την Π.Σ.Ε. εγκαταστάθηκαν ως ανταλλάξιμοι Χριστιανοί Ορθόδοξοι της Ανατολής στην ελληνική επικράτεια

11 3. Χορευτικά ρεπερτόρια Βορειοελλαδίτικου χώρου Χορευτικά ρεπερτόρια που αναπτύχθηκαν στην περιοχή της Βόρειας Ελλάδας από διάφορες πληθυσμιακές ομάδες Μακεδονία Θράκη Προποντίδα Μικρασιατικά παράλια Καππαδοκία Πόντος

12 3.1. Μακεδονία: Οι τοπικοί χοροί παρουσιάζουν ένα ή περισσότερα πό τα παρακάτω φαινόμενα: α) πολύπλοκα ανισομερή μέτρα με ταχύτατη χρονική αγωγή, όπως ενδεκάσημα του τύπου ή ή ακόμη πιο σύνθετα β) σταδιακή επιτάχυνση της αρχικής χρονικής αγωγής γ) συνεχείς αντιχρονισμούς από τα κρουστά μουσικά όργανα

13 Βασικότεροι χοροί είναι αυτοί του: α) δίσημου και τετράσημου ρυθμικού συστήματος, β) του δίσημου υποδιηρημένου σε τρίηχα, γ) του υποδιηρημένου τρίσημου ρυθμού, δ) του πεντάσημου ρυθμού, ε) του επτάσημου ρυθμού, στ) του εννεάσημου ρυθμού

14 3.2. Θράκη: Ανατολική Θράκη: επικρατέστεροι ρυθμοί είναι: ο δίσημος, ο επτάσημος [7/8:3+2+2] ο εννεάσημος [ ] και [ ]. Η δυτική Θράκη χαρακτηρίζεται από κινησεολογικό περιεχόμενο χορών και γρήγορη χρονική αγωγή. Απαντούν: ο δίσημος [2/4] ο τετράσημος [4/4] ο πεντάσημος [5/4] ο εξάσημος [6/8] ο επτάσημος [7/8 και 7/16] ο εννεάσημος [9/8]

15 Οι χοροί της βόρειας Θράκης ακολουθούν πολυπλοκότερη κίνηση και γρηγορότερη χρονική αγωγή. Απαντούν: δίσημοι τετράσημοι-εξάσημοι [6/8:3+3] πεντάσημοι [5/8:2+3] επτάσημοι [7/16:2+2+3] και [3+2+2] 3.4 Προποντίδα: Επικρατούν: ο τετράσημος [4/4] ο επτάσημος σε εννεάσημο μέτρο [9/8: και ]

16 3.4. Μικρασιατικά παράλια: Επικρατούν: δίσημοι [2/4] τετράσημοι [4/4] εννεάσημοι [9/8] και [9/4] δημοφιλέστεροι χοροί: ζεϊμπέκικο καρσιλαμάς χασάπικο οι χοροί χορεύονται με διαφορετικό τρόπο από τους αντίστοιχους των υπόλοιπον περιοχών ως προς: τον αριθμό των χορευτών το φύλο τον σχηματισμό τον ρυθμό της κίνησης συρτός μπάλος

17 3.5. Καππαδοκία: περιφέρεια της Καισάρειας: Επικρατούν: ο δίσημος [2/4] ο τετράσημος [4/4] ο εννεάσημος [9/9: ]. περιφέρεια του Προκοπίου: Επικρατούν: ο δίσημος [2/4], με επικρατέστερο το δίσημο ή τετράσημο αντικριστό χορευτικό σχήμα ο εννεάσημος ζεϊμπέκικος

18 Μίστι: πιο αντιπροσωπευτικοί χοροί : ο τσιφτετέλι «ο χορός με τα κουτάλια» σε δίσημο μέτρο [2/4]. περιφέρεια των Φαράσων: απαντούν χοροί με ελεύθερο βηματισμό, τείνοντας προς 3/2 ή 4/4 με γύρισμα στα 2/4. Οι αμιγώς ανδρικοί χωροί απαντούν σε : εννεάσημο [9/4: ] δίσημο [2/4].

19 3.6. Πόντος: διακρίνεται για ένα έντονο και ιδιόμορφο στιλ των χορών και της μουσικής τους, λόγω της ιδιαίτερης γεωγραφικής θέσης στα βορειοδυτικά παράλια της Μικράς Ασίας οι ποντιακοί χοροί έχουν κυρίως πολεμικό χαρακτήρα διακρίνονται από σπασμωδικές και απότομες κινήσεις των άκρων, ενώ χτυπούν βίαια τα πόδια τους στο έδαφος

20 Απαντούν ρυθμοί: δίσημοι [2/4] τετράσημοι [4/4] πεντάσημοι [5/8: 2+3] εξάσημοι [3+3] επτάσημοι δεκάτων έκτων ή ογδόων [7/16 ή 7/8: 2+2+3] εννεάσημοι [9/8: ] εννεάσημοι δεκάτων έκτων [9/16: ]

21 4. Συμπεράσματα Γενικά συμπεράσματα και σκέψεις πάνω στη μουσική και στο χορό, καθώς και πώς αυτά αναπτύχθηκαν και εδραιώθηκαν.