ΕΦΗΒΕΙΑ ΚΑΙ ΕΞΑΡΤΗΣΗ ΑΠΟ ΝΑΡΚΩΤΙΚΑ ΑΙΤΙΑ ΚΑΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ

Transcript

1 11 0 ΓΕΛ ΠΑΤΡΑΣ Σχ. Έτος Τμήμα: A 3 ΕΦΗΒΕΙΑ ΚΑΙ ΕΞΑΡΤΗΣΗ ΑΠΟ ΝΑΡΚΩΤΙΚΑ ΑΙΤΙΑ ΚΑΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ 1. Κριτήρια επιλογής του θέματος Για να ενημερώσουμε και να ενημερωθούμε Για να κινητοποιηθούμε και να ενημερώσουμε τους συνανθρώπους μας Γιατί είναι ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα στις μέρες μας Για να μειωθεί η κατανάλωση των ναρκωτικών Γνωστό πρόβλημα που μαστίζει την νεολαία και όχι μόνο στις μέρες μας. 2. Παρουσίαση του θέματος Η εξάπλωση των ναρκωτικών ουσιών είναι σήμερα ραγδαία. Δεν φτάνει ευτυχώς, τα επίπεδα του αλκοολισμού ή του καπνίσματος, που είναι πολύ διαδεδομένες μορφές εξάρτησης. Όμως, είναι γεγονός ότι η χρήση ουσιών έχει πάρει κοινωνικές διαστάσεις και ταυτίζεται ή συνδέεται με άλλα κοινωνικά φαινόμενα που θεωρούνται εξίσου αρνητικά και επικίνδυνα για το σύνολο της κοινωνίας, όπως είναι η ανεργία, η βία στην οικογένεια, η εγκληματικότητα κ.α. 3. Σκοπός της έρευνας Ομαδικός : αφορά το κέρδος της ομάδας, τη συγκρότησή της και την συνεργασία με άλλους μαθητές άλλων ομάδων, έλεγχος αδύνατων σημείων των μελών σ ότι αφορά την συνεργασία, αποδοχή του ενός από τον άλλον κ.λπ. Γενικός : πληροφόρηση για το θέμα, μετάδοση πληροφοριών, προσφορά γνώσης, εκμάθηση. 4.Εισαγωγή στο θέμα α) Ιστορική αναδρομή Η χρήση ψυχοτρόπων ουσιών χάνεται στα βάθη των αιώνων, σε πρωτόγονες και αρχαίες κοινωνίες, όταν αποτελούσε μέρος μιας συλλογικής διαδικασίας, με τελετουργικό χαρακτήρα, ενταγμένη στο τότε γενικότερο πολιτιστικό πλαίσιο. Θεωρητικά στόχος ήταν η ενδυνάμωση των δεσμών του κοινωνικού ιστού της συγκεκριμένης κοινωνίας. Όμως, ακόμη και σε αυτές τις τελείως διαφορετικές συνθήκες, η χρήση ναρκωτικών ήταν απόδειξη αδυναμίας του ανθρώπινου πολιτισμού να κατανοήσει την αντικειμενική πραγματικότητα.

2 Στην Οδύσσεια ο Όμηρος μιλά για ένα αρκετά μυστηριώδες φυτό, το «νηπενθές». Όποιος έπινε από αυτό θα περνούσε τη μέρα του ευτυχής. Οι Ευρωπαίοι, οι Αιγύπτιοι και οι ανατολικοί λαοί δέχονταν τα θαυματουργά ερεθίσματα και τη φθοροποιό δράση των ναρκωτικών έστω κι αν αγνοούσαν τη διασπαστική τους ικανότητα. Ο όρος ναρκωτικό πιστεύεται ότι προτάθηκε από τον Γαληνό για να περιγράψει δραστικές ουσίες που μουδιάζουν ή νεκρώνουν, προκαλώντας απώλεια αισθήσεων ή παράλυση. Ο όρος νάρκωση χρησιμοποιήθηκε αρχικά από τον Ιπποκράτη για τη διαδικασία ή την κατάσταση της έλλειψης αισθήσεων. Ο Γαληνός ανέφερε τη ρίζα μανδραγόρα, τους σπόρους του φυτού altercus και το χυμό παπαρούνας (όπιο) σαν βασικά παραδείγματα Μπελωτός Ποιοι το χρησιμοποιούσαν: οι Αιγύπτιοι Τι κάνει: Μοιάζει με μια λιγότερο δυνατή μορφή MDMA ή ecstasy. Ο μπλε λωτός προκαλεί χαλάρωση των αναστολών, όπου οι χρήστες είναι περισσότερο ομιλητικοί, άνετοι, και ξύπνιοι. Δεν είναι ψυχεδελικό, αλλά χρήσης του ναρκωτικού(όπως χρησιμοποιείται σήμερα) σημειώνουν συχνά ότι προκαλεί ατονία και ξέγνοιαστο ύπνο. Στην Οδύσσεια, ο Όμηρος το περιέγραφε σαν να του έκλεβε κάθε δύναμη θέλησης: «Μα αν του λωτού το μελιστάλαχτο καρπό κανείς γευόταν, πια δε γνοιαζόταν για μηνύματα κι ολότελα το γυρισμό ξεχνούσε». Ο πιο συνηθισμένος τρόπος κατανάλωσης είναι η παρασκευή τσαγιού με τα άνθη ή η διατήρησή τους σε οινόπνευμα μέχρι τρεις εβδομάδες (το οινόπνευμα ενισχύει την επίδραση των δραστικών χημικών). Αναθυμιάσεις της Πυθίας Ποιοι το χρησιμοποιούσαν: Οι αρχαίοι Έλληνες μάντεις Τι κάνει: Η Πυθία, η μάντισσα των Δελφών, ιέρεια στο Ναό του Απόλλωνα στον Παρνασσό της Αρχαίας Ελλάδας, λεγόταν ότι εισέπνεε αναθυμιάσεις, έμπαινε σε κατάσταση έκστασης και απήγγειλε προφητείες. Αυτή η τελετουργία σταμάτησε το 393π.Χ. Οι ακαδημαϊκοί διαφωνούν ως προς το αν αυτές οι αναθυμιάσεις ήταν πραγματικές ή κάτι το μυθολογικό, αλλά κάποιοι συγγραφείς έχουν παρουσιάσει θεωρίες σχετικά με το ποια χημικά θα μπορούσαν να τις προκαλούν. Αιθυλένιο, βενζίνη και μεθάνιο είναι κάποιες πιθανότητες, αν και άλλοι υποστηρίζουν ότι οι μάντεις των Δελφών μιλούσαν με απόλυτη συνοχή, εντελώς νηφάλιοι. Κρίμα γι' αυτούς. Όπιο Ποιοι το χρησιμοποιούσαν: Αρχαίοι πολιτισμοί γύρω από την έρημο Σαχάρα, πολιτισμοί της Κεντρικής και της Νότιας Αμερικής.

3 Τι κάνει: Το όπιο προέρχεται από χυμό (γάλα) που έχει ο μίσχος της παπαρούνας, ο οποίος περιέχει μέχρι και 12% μορφίνη, το ενεργό συστατικό του ναρκωτικού. Ιστορικά έχει χρησιμοποιηθεί ως υπνωτικό φάρμακο, αναλγητικό και φάρμακο. Το ναρκωτικό αυτό έχει μεγάλη ιστορία: Πρώτα καλλιεργήθηκε από τους Σουμέριους το 3400 π.χ., που το ονόμαζαν «το φυτό της χαράς». Οι Αρχαίοι Ελληνικοί θεοί του ύπνου, της νύχτας και του θανάτου συχνά απεικονίζονται στεφανωμένοι με παπαρούνες ή κρατώντας τες. Σήμερα το όπιο παράγει από τα αποστάγματά του άλλα ναρκωτικά όπως η ηρωίνη, αλλά τα άνθη μπορούν και να γίνονται τσάι. Καπνός Ποιοι το χρησιμοποιούσαν: Οι ιθαγενείς Αμερικάνοι Τι κάνει: Ο καπνός χρησιμοποιούνταν σαν μια ουσία τελετουργικών και σαν προϊόν εμπορίου για τους ιθαγενείς της Αμερικής πολύ πριν ανακαλυφθεί από τους αποίκους της Δύσης το 16ο αιώνα, και έγινε ένα από τα πιο ευρέως χρησιμοποιούμενα ναρκωτικά στον κόσμο. Οι ιθαγενείς πίστευαν πως ο το φυτό του καπνού ήταν ένα δώρο από τους θεούς και ο καπνός του ανύψωνε τις προσευχές του καπνίζοντα στον ουρανό. Οι δυτικοί πολιτισμοί απλά πίστευαν ότι ήταν φοβερός, τουλάχιστον μέχρι που ανακαλύφθηκαν οι επιπτώσεις στην υγεία εξ αιτίας του. Φύλλα κόκας Ποιοι το χρησιμοποιούσαν: Οι Μάγια Τι κάνει: Πολύ πριν το φυτό μετατραπεί σε σκόνη, τα φύλλα κόκας μασιόνταν και γίνονταν τσάι από τους Μάγια εξ αιτίας των διεγερτικών τους ιδιοτήτων. Η κόκα είναι ένα ιδιαίτερα λειτουργικό ναρκωτικό: πέρα από την δυνατότητά του να λειτουργεί σαν ένα δυνατό τσάι, μια δόση 100γρ. φύλλων κόκας περιέχει την ημερήσια συνιστώμενη δοσολογία ασβέστιο, φώσφορο, σίδηρο και αρκετές βιταμίνες, αλλά δεν συνιστάται να συμπεριλαμβάνεται στο πρωινό γεύμα. Επίσης, η «τοξικομανία» - δηλαδή η χρήση των ουσιών ως τρόπου ζωής - εμφανίζεται πρώτη φορά τον 19ο αιώνα. Δηλαδή, η εγκατάσταση της εξάρτησης ως κοινωνικού φαινομένου γίνεται στη φάση του περάσματος στον καπιταλισμό. Αρχικά έπληττε κυρίως τμήματα της νεοδημιουργηθείσας τότε εργατικής τάξης και σχετιζόταν με τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης και εργασίας. Με την ανάπτυξη του καπιταλισμού διαμορφώνονται και οι προϋποθέσεις εξάπλωσης του φαινομένου, το οποίο παίρνει πλέον επιδημικές διαστάσεις και αρχίζει να εκδηλώνεται με τα χαρακτηριστικά της πολυτοξικομανίας. Οι πιο σημαντικοί σταθμοί στην εξάπλωση της χρήσης ναρκωτικών ουσιών Αποδεικνύεται ότι είναι συνδεδεμένοι άρρηκτα με το καπιταλιστικό σύστημα, τους ιμπεριαλιστικούς πολέμους και τα μεγαλύτερα μονοπώλια της φαρμακοβιομηχανίας: 1805: Παράγεται η μορφίνη για τη φαρμακευτική αντιμετώπιση των οπιομανών, με αποτέλεσμα χιλιάδες εξαρτημένους από τη μορφίνη.

4 : Η Μεγάλη Βρετανία κηρύσσει τον πόλεμο στην Κίνα με βασικό στόχο το ελεύθερο εμπόριο του οπίου, που διεξαγόταν βασικά από Βρετανούς κεφαλαιοκράτες και η κινέζικη κυβέρνηση το είχε κηρύξει παράνομο, κατάσχοντας και καταστρέφοντας το φορτίο αρκετών βρετανικών πλοίων. Το αποτέλεσμα της βρετανικής νίκης ήταν, από τη μια με τη συνθήκη της Nanking το 1842 η Κίνα να μετατραπεί σε βρετανική ημιαποικία, το Χονγκ Κονγκ να προσαρτηθεί στη Βρετανία και από την άλλη εκατομμύρια Κινέζοι να ριχτούν στην εξαθλίωση της τοξικομανίας. 1856: Παράγεται η κοκαΐνη για τη φαρμακευτική αντιμετώπιση των μορφινομανών, με αποτέλεσμα χιλιάδες εξαρτημένους. 1898: Η φαρμακοβιομηχανία BAYER παράγει την ηρωίνη για τη φαρμακευτική αντιμετώπιση των μορφινομανών. Τα αποτελέσματα τα βιώνουμε μέχρι σήμερα. 1943: Με προεδρικό διάταγμα της χιτλερικής Γερμανίας, η γερμανική φαρμακοβιομηχανία HOECHT παράγει τη μεθαδόνη για την αντιμετώπιση των ηρωινομανών : Ιμπεριαλιστικός πόλεμος των ΗΠΑ στο Βιετνάμ. Το φαινόμενο της τοξικομανίας στον αμερικανικό στρατό παίρνει μαζικές διαστάσεις, για να μπορέσουν οι Αμερικανοί στρατιώτες να αντέξουν τις φρικαλεότητες που οι ίδιοι προξενούν. 2001: Τα αμερικάνικα στρατεύματα εισβάλλουν στο Αφγανιστάν, οι μόνες εκτάσεις που δε βομβαρδίζουν είναι οι φυτείες κάνναβης και οπίου. Ένα χρόνο πριν την ιμπεριαλιστική εισβολή το Αφγανιστάν παρήγαγε 180 τόνους οπίου. Επτά χρόνια μετά την αμερικανική εισβολή η παραγωγή του οπίου στη συγκεκριμένη χώρα φτάνει τους τόνους, αύξηση 4.511% (!) και μόνο το 2007 καλλιεργούνται στρέμματα κάνναβης. Η παραγωγή οπίου στο Αφγανιστάν καλύπτει το 93% της παγκόσμιας παραγωγής. β) Ανάπτυξη του θέματος Στην σημερινή εποχή που ζούμε οι εξαρτήσεις μας περιβάλουν, υπάρχουν γύρω μας, στο κοινωνικό μας περιβάλλον. Τα ναρκωτικά είναι τοξικές ουσίες φυτικής προέλευσης, οι οποίες επιδρούν έντονα στην ψυχή και στον οργανισμό των ανθρώπων. Οι επιπτώσεις είναι σημαντικές όπως η αλλοίωση της προσωπικότητας του ανθρώπου που τα λαμβάνει, η καταστροφή του οργανισμού του και πολλές φορές ο ίδιος ο θάνατος. Στις ηλικίες τα ελαφριά ναρκωτικά είναι ένα είδος μιμητισμού,ψευδαίσθησης απόκτησης θάρρους και μόδας. Η απόλυτη ελευθερία που μας έχει προσφερθεί ίσως είναι αρνητικό σε θέματα όπως τα ναρκωτικά. Έρευνες σε Βρετανία και Αμερική υποστηρίζουν πως μέχρι την ηλικία των 19 χρόνων το 90% των εφήβων έχουν δοκιμάσει αλκοόλ, το 60% έχουν δοκιμάσει το κάπνισμα, το 50% έχουν κάνει χρήση χασίς, ενώ το 20% έχουν κάνει χρήση ναρκωτικών, όπως εισπνεόμενα, διεγερτικά και παραισθησιογόνα. γ) Ερευνητικά ερωτήματα Κατά την εκπόνηση της εργασίας δημιουργήθηκαν αρκετά ερωτήματα. Μερικά αντιπροσωπευτικά από αυτά παρουσιάζονται παρακάτω Τι εννοούμε όταν λέμε ότι τα ναρκωτικά μπορούν να επηρεάσουν την ψυχική μας ζωή (τα συναισθήματα, τη συμπεριφορά και την αντίληψη); Τα ναρκωτικά μας βοηθάνε να λύσουμε τα προβλήματά μας; Γιατί τα ναρκωτικά είναι επικίνδυνα; Ποια είναι τα σημάδια και τα συμπτώματα της χρήσης ναρκωτικών ουσιών στον άνθρωπο;

5 Η επίδραση της ουσίας αυξάνεται ανάλογα με την ποσότητα; Είναι όλες οι ουσίες εθιστικές? Τα ναρκωτικά έχουν το ίδιο αποτέλεσμα για όλους; Η θεραπεία για τα ναρκωτικά είναι αποτελεσματική; 6. Παράγοντες που επηρεάζουν την ερευνά μας Θετικοί παράγοντες : Βοήθεια του διαδικτύου με το πλήθος των πληροφοριών του Σωστή συνεργασία μεταξύ των ατόμων της ομάδας Ευνοϊκές συνθήκες εργασίας Διευκόλυνση μέσω των υπολογιστών Αρνητικοί παράγοντες: Έλλειψη εμπειρίας Έλλειψη χρόνου για μεγαλύτερη ενασχόληση πάνω στο θέμα Οι υπολογιστές δεν είναι τελευταίας τεχνολογίας και δυσκολεύουν την εργασία 7. Περιορισμοί- Όρια Η έρευνά μας γίνεται: Σε παγκόσμιο επίπεδο Από την δεκαετία του 90 μέχρι και σήμερα Αφορά τους εφήβους 8. Αξιοπιστία της έρευνας Η έρευνα μας προέρχεται από έγκυρες και κλασσικές πηγές, οι οποίες συγκλίνουν στο ίδιο αποτέλεσμα δηλαδή υπάρχει έντονη επαναληψιμότητα.

6 9. Διαδικασίες και δραστηριότητες που χρησιμοποιήθηκαν Παρακολούθηση βίντεο Ενημέρωση μέσω συνεντεύξεων Πήραμε πληροφορίες από έγκυρες πηγές μέσω skype Συζήτηση με καθηγητές και οικεία πρόσωπα

7 10. Δημιουργία ερωτηματολογίου, σχόλια, στατιστική ανάλυση, γραφήματα, συμπεράσματα Για την πληρέστερη ανάπτυξη της εργασίας μας κατασκευάσαμε ένα ερωτηματολόγιο το οποίο ζητήθηκε να απαντηθεί από όλους τους μαθητές της Α τάξης του σχολείου μας. Οι ερωτήσεις και οι απαντήσεις που δόθηκαν είναι οι εξής: 1 η. Πόσο πιστεύετε ότι τα ναρκωτικά μπορούν να επηρεάσουν την ψυχική ηρεμία του ανθρώπου; πολύ 50 αρκετά 18 μέτρια 3 λίγο 2 καθόλου 1 Σχόλια: Με βάση την πλειοψηφία το ποσοστό των 67% στηρίχθηκε στην άποψη ότι τα ναρκωτικά επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό την ψυχική ηρεμία του ανθρώπου διότι, ο χρήστης καταλήγει έρμαιο των ναρκωτικών ουσιών, απομακρύνεται από την πραγματικότητα, τον κοινωνικό περίγυρο (φίλους, οικογένεια) και οδηγείται στην απομόνωση. Συμπέρασμα: Η συντριπτική πλειοψηφία των μαθητών πιστεύει ότι τα ναρκωτικά μπορούν να επηρεάσουν την ψυχική ηρεμία του ανθρώπου.

8 2 η Κατά πόσο πιστεύετε ότι η ποινικοποίηση της χρήσης παράνομων ουσιών είναι αποτελεσματική ; πολύ 6 αρκετά 14 μέτρια 38 λίγο 12 καθόλου 4 Σχόλια: Σύμφωνα με το 51% των μαθητών που ερωτήθηκαν θεωρείται πως η ποινικοποίηση των ναρκωτικών ουσιών είναι εν μέρει αποτελεσματική (μέτρια) εφόσον η ερώτηση εξαρτάται άμεσα με την κουλτούρα, την εποχή και τις κοινωνικές συνθήκες κάτω από τις οποίες ζουν οι άνθρωποι.. Συμπέρασμα : Η πλειοψηφία των μαθητών πιστεύει ότι η ποινικοποίηση των παράνομων ουσιών δεν είναι απόλυτα αποτελεσματική.

9 3 η. Αν ερχόσασταν αντιμέτωπο με άτομο που πριν από λίγα λεπτά είχε κάνει χρήση ναρκωτικών ουσιών, θα προσφέρατε βοήθεια ; ναι 16 όχι 16 εξαρτάται 32 μερικές φορές 0 δεν γνωρίζω 10 Σχόλια: Πολλοί μαθητές απάντησαν εξαρτάται διότι οι ίδιοι δηλώνουν προθυμία να προσφέρουν βοήθεια υπό ορισμένες συνθήκες, επειδή φοβούνται απρόσμενη αντίδραση του χρήστη εις βάρος τους, εφόσον βρίσκεται ακόμα υπό την επήρεια ναρκωτικών ουσιών. Επίσης οι προεκτάσεις που μπορεί να έχει η προσφορά βοήθειας (κατάθεση σε αστυνομία, σε νοσοκομείο) δημιουργούν ανασταλτικούς παράγοντες. Συμπέρασμα: Οι περισσότεροι μαθητές απάντησαν πως δεν είναι βέβαιοι για το αν θα πρόσφεραν βοήθεια σε άτομα που έχουν κάνει χρήση ναρκωτικών.

10 4 η. Γνωρίζετε άτομα από τον κοινωνικό σας περίγυρο (οικογένεια, φίλοι, συνεργάτες κλπ. ) που κάνουν χρήση ναρκωτικών ουσιών; ναι 14 όχι 34 λίγα 8 κανένα 6 αρκετά 2 Σχόλια: Η πλειοψηφία απάντησε όχι αφού οι περισσότεροι αποφεύγουν να συναναστρέφονται με χρήστες ναρκωτικών ουσιών ξέροντας πως αυτό θα επηρέαζε αρνητικά την ζωή τους σε πάρα πολλούς ζωτικής σημασίας τομείς. Συμπέρασμα: H πλειοψηφία των μαθητών απάντησε όχι αφού είναι επικίνδυνο να συναναστρέφεται κάποιος με άτομα που κάνουν χρήση ναρκωτικών. 11. Επίλογος Η διάδοση των ναρκωτικών έχει λάβει στις ημέρες μας (2015) απειλητικές διαστάσεις και όλες σχεδόν οι χώρες λαμβάνουν μέτρα στο εσωτερικό τους και συντονίζουν τις ενέργειες τους σε διεθνές επίπεδο για την αντιμετώπιση του προβλήματος αυτού. Σύμφωνα με την έρευνα που

11 διεξήχθη στο σχολείο μας, η συντριπτική πλειοψηφία πιστεύει ότι τα ναρκωτικά μπορούν να επηρεάσουν την ψυχική ηρεμία του ανθρώπου και να διαταράξουν την προσωπικότητα του, με ολέθριες συνέπειες όχι μόνο για το ίδιο το άτομο, αλλά και για τον περίγυρό του. Επίσης, οι περισσότεροι μαθητές πιστεύουν ότι η ποινικοποίηση δεν είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική, πράγμα το οποίο ισχύει και σε χώρες της Ευρώπης που εφαρμόστηκε. 12. Προτάσεις για συμπληρωματική εργασία Εφηβεία και εξαρτήσεις από τα ναρκωτικά στην Αμερική Ενήλικοι και εξάρτηση από τα ναρκωτικά στην Ελλάδα, Ευρωπαϊκές χώρες, Ασιατικές χώρες και Αφρικανικές χώρες. Ναρκωτικά και έφηβοι την δεκαετία του 50 στην Ελλάδα 13. Πηγές πληροφόρησης Διαδίκτυο Εφημερίδες Περιοδικά Κοινωνικός περίγυρος Οικογένεια Συνεντεύξεις Ερωτηματολόγιο 14. Βιβλιογραφία

12 Την εργασία αυτή εκπόνησαν οι μαθήτριες Κόρο Ιωάννα Κωστοπούλου Δέσποινα