ΛΑΤΙΝΙΚΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ

Transcript

1 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ Να µεταφράσετε το παρακάτω κείµενο: L. Aemilio Paulo consuli iterum bellum cum Perse rege gerere obtigit. Ut domum ad vesperum rediit, filiola eius Tertia, quae tum erat admodum parvula, ad complexum patris cucurrit. Pater filiae osculum dedit sed animadvertit eam esse tristiculam. <<Quid est>> inquit <<mea Tertia? Cur tristis es? Quid tibi accidit?>> <<Mi pater>> respondit illa <<Persa periit>>. Perierat enim catellus eo nomine, quem puella multum amabat. Tum pater Tertiae dixit <<omen accipio>>. Sic ex fortuito dicto spem praeclari triumphi animo praesumpsit. Respondit ille se esse Orcum. Tum terror Cassium concussit et e somno eum excitavit. Cassius servos inclamavit et de homine eos interrogavit. Illi neminem viderant. Cassius iterum se somno dedit eandemque speciem somniavit. Paucis post diebus res ipsa fidem somnii confirmavit. Locis frigidissimis pelles solum habent et in fluminibus lavantur. Cum civitas bellum gerit, magistratus creantur cum vitae necisque potestate. Equestribus proeliis saepe ex equis desiliunt ac pedibus proeliantur. (Μονάδες 40) Β. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ 1. α. Nα γράψετε τούς τύπους που ζητούνται για καθεµιά από τις παρακάτω λέξεις : patris : την αιτιατική πληθυντικού, tristis: την αφαιρετική ενικού και τη γενική και αιτιατική πληθυντικού του ουδετέρου γένους, omen : την ονοµαστική πληθυντικού, 1

2 ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ Φροντιστήριο diebus : την αφαιρετική ενικού και τη γενική πληθυντικού, locis : την ονοµαστική ενικού και πληθυντικού, fluminibus : την αιτιατική πληθυντικού, magistratus : την αφαιρετική ενικού και τη γενική πληθυντικού, equis : τη γενική πληθυντικού, pedibus : την κλητική ενικού. (Μονάδες 7) β. quid (στον άλλο αριθµό), mi (στον ίδιο αριθµό), neminem (στον ίδιο αριθµό): Να κλιθούν οι παραπάνω τύποι στο ίδιο γένος ή πρόσωπο στον αριθµό που ζητείται κάθε φορά στην παρένθεση. (Μονάδες 9) 2. α. Nα γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεµιά από τις παρακάτω λέξεις : gerere : το γ πληθυντικό οριστικής συντελεσµένου µέλλοντα ενεργητικής φωνής και παρατατικού µέσης φωνής, respondit : το α πληθυντικό οριστικής υπερσυντελίκου µέσης φωνής (να διατηρηθεί το γένος του υποκειµένου) και το β ενικό οριστικής ενεστώτα µέσης φωνής, praesumpsit : το γ πληθυντικό της οριστικής παρακειµένου και συντελεσµένου µέλλοντα µέσης φωνής(να διατηρηθεί το γένος του υποκειµένου), lavantur : το β πληθυντικό οριστικής παρακειµένου ενεργητικής φωνής και το γ πληθυντικό οριστικής µέλλοντα µέσης φωνής, desiliunt : το β ενικό οριστικής υπερσυντελίκου ενεργητικής φωνής και παρατατικού µέσης φωνής. (Μονάδες 5) β. cucurrit : Να γραφούν τα απαρέµφατα µέλλοντα και παρακειµένου και οι µετοχές ενεστώτα και µέλλοντα της ενεργητικής φωνής όπως στα πρότυπα της γραµµατικής. (Μονάδες 2) 2

3 γ. dedit : Να γραφούν τα απαρέµφατα µέσης φωνής όπως στα πρότυπα της γραµµατικής. (Μονάδες 2) 3. α. <<Pater filiae osculum dedit sed animadvertit eam esse tristiculam.>>: Να µεταφέρετε στην αντίστοιχη πτώση ή στο αντίστοιχο πρόσωπο του άλλου αριθµού τους κλιτούς τύπους της παραπάνω περιόδου. (Μονάδες 4) β. <<Pater filiae osculum dedit >>, <<Cassius iterum se somno dedit >>: Να γίνει η σύνταξη των παραπάνω προτάσεων παθητική. (Μονάδες 6) γ. <<Germani in fluminibus lavantur.>>, <<magistratus creantur ab hominibus (ποιητικό αίτιο) cum vitae necisque potestate.>> : Να γίνει η παθητική σύνταξη των παραπάνω προτάσεων ενεργητική. (Μονάδες 5) 4. α. <<Respondit ille se esse Orcum.>> : Να χαρακτηρίσετε συντακτικά το απαρέµφατο, να γράψετε το υποκείµενό του και αιτιολογήσετε την πτώση του υποκειµένου του. (Μονάδες 4) β. <<consuli>>, <<domum>>, <<Tertia>>, <<Sic>>, <<diebus>>, <<vitae>> : Να αναγνωριστούν συντακτικά οι παραπάνω λέξεις. 5. Τι γνωρίζετε για τον Οράτιο και το έργο του; (Μονάδες 6) (Μονάδες 10) 3

4 ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ Φροντιστήριο ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Στο Λεύκιο Αιµίλιο Παύλο ύπατο για δεύτερη φορά έλαχε να κάνει πόλεµο µε τον Περσέα βασιλιά. Όταν γύρισε σπίτι το βραδάκι, η κορούλα του η Τερτία, η οποία ήταν τότε πολύ µικρούλα, έτρεξε στην αγκαλιά του πατέρα. Ο πατέρας έδωσε φιλί στη κόρη αλλά παρατήρησε ότι αυτή ήταν λιγάκι θλιµ- µένη. <<Τι είναι>> είπε <<Τερτία µου; Γιατί είσαι θλιµµένη; Τι σου συνέβη;>> <<Πατέρα µου>> απάντησε εκείνη<<πέθανε ο Πέρσης>>. Πράγµατι είχε πεθάνει ένα σκυλάκι µε αυτό το όνοµα, το οποίο η κοπέλα αγαπούσε πολύ. Τότε ο πατέρας της Τερτίας της είπε << έχοµαι τον οιωνό>>. Έτσι από τυχαίο λόγο προγεύτηκε νοερά την ελπίδα περίλαµπρου θριάµβου. Εκείνος απάντησε ότι ήταν ο Πλούτωνας. Τότε τρόµος συντάραξε τον Κάσσιο και τον ξύπνησε. Ο Κάσσιος φώναξε του δούλους και τους ρώτησε για τον άνθρωπο. Εκείνοι δεν είχαν δει κανέναν. Ο Κάσσιος ξανακοιµήθηκε και ονειρεύτηκε την ίδια µορφή. Λίγες µέρες αργότερα το ίδιο το πράγµα επιβεβαίωσε την αξιοπιστία του ονείρου. (Αν και ζουν) σε πάρα πολύ παγωµένους τόπους φορούν µόνο δέρµατα και πλένονται στα ποτάµια. Κάθε φορά που η πολιτεία κάνει πόλεµο, εκλέγονται άρχοντες µε εξουσία ζωής και θανάτου. Στις ιπποµαχίες συχνά πηδούν κάτω από τα άλογα και πολεµάνε πεζοί. 1. α. patres, tristi, tristium, tristia, omina, die, dierum, locus, loca(loci), flumina, magistratu, magistratuum, equorum, pes β. quae, quorum, quibus, quae, quibus, meus, mei, meo, meum, meus/mi, meo, nemo, nullius, nemini, neminem, nullo 2. α. gesserint, gerebantur, responsae eramus, responderis/-re, praesumpti sunt, praesumpti erunt, lavistis, lavabuntur, desilueras, desiliebaris/-re β. cursurum, -am, -um, -os, -as, -a esse, cucurrisse, currens/-ntis, cursurus, -a, -um γ. dari, datum iri, datum, -am, -um, -os, -as, -a esse, datum, -am, -um, -os, -as, -a fore 4 Α. ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ Β. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

5 3. α. <<Patres filiis oscula dederunt/-ere sed animadverterunt/-ere eas esse tristiculas.>> β. << A patre filiae osculum datum est >>, << Cassius iterum somno datus est >> γ. <<Germani in fluminibus se lavant.>>, <<magistratus creant homines cum vitae necisque potestate.>> 4. α. esse είναι ειδικό απαρέµφατο αντικείµενο στο ρήµα respondit µε υποκείµενο το se σε αιτιατική, λατινισµός του ειδικού απαρεµφάτου, αν και ταυτοπροσωπία το υποκείµενο του ειδικού απαρεµφάτου επαναλαµβάνεται µε την αιτιατική se της προσωπικής αντωνυµίας, άµεση αυτοπάθεια. β. consuli είναι παράθεση στο L. Aemilio Paulo, domum είναι επιρρηµατικός προσδιορισµός της κατεύθυνσης στο rediit, Tertia είναι κλητική προσφώνηση, sic είναι επιρρηµατικός προσδιορισµός του τρόπου στο praesumpsit, diebus είναι αφαιρετική του µέτρου ή της διαφοράς στο post, vitae είναι γενική αντικειµενική στο potestate. 5. Βλέπε σχολικό βιβλίο σελ. 19, 20 <<Λίγο µικροτεχνίας.>> Επιµέλεια : Ροδόλφου Κορίνα 5