ΛΑΤΙΝΙΚΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

Transcript

1 ΛΑΤΙΝΙΚΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ A. Να μεταφράσετε το παρακάτω κείμενο: Nam in sacello quodam nocte cum sororis filia persedebat expectabatque dum aliqua vox congruens proposito audiretur. Tandem puella, longa mora standi fessa, rogavit materteram, ut sibi paulisper loco cederet. Tum Caecilia puellae dixit: «ego libenter tibi mea sede cedo». Hoc dictum paulo post res ipsa confirmavit. Nam mortua est Caecilia, quam Metellus, dum vixit, multum amavit;.. Legatum monet ut, si adire non possit, epistulam ad amentum tragulae adliget et intra castra abiciat. In litteris scribit se cum legionibus celeriter adfore. Gallus, periculum veritus, constituit ut tragulam mitteret. Haec casu ad turrim adhaesit et tertio post die a quodam milite conspicitur et ad Ciceronem defertur. Ille epistulam perlegit militesque adhortatur ut salutem sperent. Β. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ: 0 1. α. Να γραφούν οι τύποι που ζητούνται για καθεμία από τις παρακάτω nocte δοτική και αιτιατική πληθυντικού proposito κλητική ενικού και ονομαστική πληθυντικού sede γενική ενικού και πληθυντικού amentum δοτική ενικού και κλητική πληθυντικού turrim αφαιρετική ενικού και δοτική πληθυντικού Μονάδες 5 β. Να γραφούν οι τύποι που ζητούνται για καθεμία από τις παρακάτω multum celeriter libenter στη γενική πληθυντικού στο αρσενικό γένος του αντίστοιχου επιθέτου και στους τρεις βαθμούς στην αφαιρετική ενικού στο θηλυκό γένος του αντίστοιχου επιθέτου και στους τρεις βαθμούς στον τύπο που βρίσκεται στους άλλους βαθμούς 1

2 γ. Να γραφούν οι τύποι που ζητούνται για καθεμία από τις παρακάτω quodam (το πρώτο του κειμένου) aliqua mea ego haec quam αιτιατική ενικού στο ίδιο γένος γενική ενικού και δοτική πληθυντικού ουδετέρου ονομαστική πληθυντικού αρσενικού και θηλυκού πολλών κτητόρων του ίδιου προσώπου γενική πληθυντικού ονομαστική πληθυντικού θηλυκού αφαιρετική ενικού στο ίδιο γένος 2. Να γραφούν οι τύποι που ζητούνται για καθεμία από τις παρακάτω persedebat β πληθυντικό υποτακτικής παρατατικού ενεργητικής φωνής και αφαιρετική ενικού μετοχής μέλλοντα στο αρσενικό γένος standi β ενικό προστακτικής ενεστώτα ενεργητικής φωνής και γενική πληθυντικού μετοχής ενεστώτα αρσενικού γένους cederet οριστική του ίδιου τύπου και αφαιρετική σουπίνου mortua est απαρέμφατο μέλλοντα και συντελεσμένου μέλλοντα (να ληφθεί υπόψη το υποκείμενο του ρήματος) vixit α πληθυντικό οριστικής παρακειμένου της ενεργητικής περιφραστικής συζυγίας adire abiciat veritus defertur adhaesit αιτιατική γερουνδίου β ενικό προστακτικής ενεστώτα ενεργητικής φωνής και ονομαστική πληθυντικού γερουνδιακού θηλυκού γένους γ ενικό υποτακτικής παρατατικού γ πληθυντικό οριστικής μέλλοντα ενεργητικής φωνής και β ενικό οριστικής ενεστώτα μέσης φωνής απαρέμφατο ενεστώτα μέσης φωνής και α πληθυντικό υποτακτικής υπερσυντελίκου μέσης φωνής Μονάδες 17 2

3 3.α. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω λέξεων: proposito, mora, paulo, adire, tertio, a milite. Moνάδες 6 β. dum aliqua vox congruens proposito audiretur Να αναγνωρίσετε το είδος της πρότασης και το συντακτικό της ρόλο και να δικαιολογήσετε την έγκλιση και το χρόνο εκφοράς. γ. Legatum monet, ut, si adire non possit, epistulam ad amentum tragulae adliget et intra castra abiciat. Nα αναγνωρίσετε το είδος του υποθετικού λόγου, να τον μετατρέψετε σε ευθύ, και στη συνέχεια να τον μετασχηματίσετε στο αντίθετο του πραγματικού στο παρόν. Μονάδες 6 4.α. congruens, veritus: να αναλυθούν οι μετοχές στις αντίστοιχες δευτερεύουσες προτάσεις ( η δεύτερη σε πρόταση εισαγόμενη με cum). β. «ego libenter tibi mea sede cedo»: Nα μετατρέψετε σε πλάγιο λόγο την πρόταση με εξάρτηση Caecilia puellae dixit. γ. «Tandem puella rogavit materteram, ut sibi paulisper loco cederet»: Nα μετατρέψετε τον πλάγιο λόγο σε ευθύ. Mονάδες 4 Μονάδες 2 δ. «et tertio post die a quodam milite conspicitur et ad Ciceronem defertur»: Nα μετατρέψετε την παθητική σύνταξη σε ενεργητική. 3

4 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Α. Καθόταν δηλαδή μια νύχτα με την κόρη της αδελφής της σ ένα μικρό ιερό και περίμενε μέχρι ν ακουστεί κάποια φωνή που να ανταποκρινόταν στο σκοπό τους. Στο τέλος η κοπέλα, κουρασμένη από την πολλή ορθοστασία, ζήτησε από τη θεία της να της παραχωρήσει για λίγο τη θέση της. Τότε η Καικιλία είπε στην κοπέλα: Ευχαρίστως εγώ σου παραχωρώ τη θέση μου. Λίγο αργότερα η ίδια η πραγματικότητα επιβεβαίωσε αυτόν το λόγο. Πέθανε δηλαδή η Καικιλία, που, όσο ζούσε, ο Μέτελλος την αγάπησε πολύ. Συμβουλεύει τον απεσταλμένο, αν δεν μπορέσει να πλησιάσει, να δέσει το γράμμα στον ιμάντα του ακοντίου και να το ρίξει μέσα στο στρατόπεδο. Στην επιστολή γράφει ότι θα έρθει γρήγορα με τις λεγεώνες του. Ο Γαλάτης, επειδή φοβήθηκε τον κίνδυνο, αποφάσισε να ρίξει το ακόντιο. Αυτό τυχαία καρφώθηκε σ έναν πύργο και μετά από τρεις ημέρες το βλέπει ένας στρατιώτης και το μεταφέρει στον Κικέρωνα. Εκείνος διαβάζει μέχρι τέλος το γράμμα και προτρέπει τους στρατιώτες να ελπίζουν στη σωτηρία. Β. 1. α. noctibus noctes- noctis propositum proposita sedis sedum amento amenta turri turribus β. multum θετικός: multorum συγκριτικός: plurium υπερθετικός: plurimorum celeriter θετικός: celeri συγκριτικός: celeriore υπερθετικός: celerrima libenter συγκριτικός: libentius Μονάδες 5 4

5 υπερθετικός: libentissime γ. quoddam alicuius aliquibus nostri nostrae nostrum-nostri hae qua 2.persederetis persessuro sta stantium cedebat cessu morituram esse mortuam fore victuri-ae-a fuimus (ad/in) adeundum abice abiciendae vereretur deferent deferris (-re) adhaeresci adhaesi-ae-a essemus Μονάδες α. proposito: αντικείμενο στη μετοχή congruens mora: αφαιρετική του εξωτερικού αναγκαστικού αιτίου στο fessa paulo: αφαιρετική του μέτρου ή της διαφοράς στο επίρρημα post adire: αντικείμενο στο ρήμα non possit και τελικό απαρέμφατο tertio: ονοματικός ομοιόπτωτος επιθετικός προσδιορισμός στο die a milite: εμπρόθετος επιρρηματικός προσδιορισμός του ποιητικού αιτίου στο ρήμα conspicitur Μονάδες 6 5

6 β. dum aliqua vox congruens proposito audiretur: Δευτερεύουσα επιρρηματική χρονική πρόταση, ως επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου στο περιεχόμενο των κυρίων προτάσεων εξάρτησης με ρήματα το persedebat και το expectabat. (μον. 1)Εισάγεται με το χρονικό σύνδεσμο dum και εκφέρεται με υποτακτική παρατατικού δηλώνοντας το υστερόχρονο στο παρελθόν σε σχέση με τα ρήματα εξάρτησης (δηλ. το persedebat και το expectabat ). (μον. 2) Η υποτακτική, με την οποία εκφέρεται η χρονική, δηλώνει ότι η πρόταση εκφράζει μια προσδοκώμενη πράξη. (μον. 1) γ.: Η δευτερεύουσα υποθετική si adire non posit με απόδοση τις δύο βουλητικές ut epistulam adliget και (ut) intra castra abiciat σχηματίζει σύνθετο εξαρτημένο υποθετικό λόγο α είδους, δηλ. υπόθεση ανοιχτή (πραγματικό) στο μέλλον. Σε ευθύ λόγο ο υποθετικός λόγος έχει ως εξής: si non poteris, adliga epistulam ad amentum tragulae et intra castra abice ( προστακτικές ενεστώτα). Αντίθετο του πραγματικού στο παρόν si non posses, adligares et abiceres 4. α. congruens: quae congruebat veritus: cum (is) veritus esset β. Caecilia puellae dixit se libenter illi sua sede cedere. γ. Matertera, mihi paulisper loco cede. ή Matertera, mihi paulisper loco cedas. Μονάδες 6 Μονάδες 2 δ. et tertio post die miles quidam (hanc) conspicit et ad Ciceronem defert. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΒΑΦΕΙΑΔΗ ΑΡΙΑΔΝΗ - ΒΛΑΧΟΓΙΑΝΝΗΣ ΝΙΚΟΣ ΚΑΡΑΝΑΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ 6