ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ. Απόφαση του Συμβουλίου του Πανεπιστημίου Μακεδονίας Οικονομικών και Κοινωνικών Επιστημών για την εφαρμογή του σχεδίου ΑΘΗΝΑ

Transcript

1 ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ Απόφαση του Συμβουλίου του Πανεπιστημίου Μακεδονίας Οικονομικών και Κοινωνικών Επιστημών για την εφαρμογή του σχεδίου ΑΘΗΝΑ Σε απάντηση του υπ αριθμ. 1236/ εγγράφου του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού, το οποίο παραλήφθηκε και πρωτοκολλήθηκε από την Υπηρεσία μας (Τμήμα Πρωτοκόλλου & Διεκπεραίωσης) στις , αριθμ. πρωτ. 3019, το Συμβούλιο του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, στη συνεδρίασή του της 07/03/13, έλαβε υπ όψη το νομικό πλαίσιο, τις σχετικές αποφάσεις και τα προγράμματα σπουδών των Τμημάτων του Ιδρύματος, τα ψηφίσματα και τις επιστολές εμπλεκομένων φορέων και τη γνώμη της Συγκλήτου (απόσπασμα πρακτικού αρ. 17 της έκτακτης συνεδρίασης της Συγκλήτου της 6/03/13) και διαμόρφωσε την ακόλουθη γνώμη σχετικά με το προτεινόμενο σχέδιο ΑΘΗΝΑ. Α. Προοίμιο Το Συμβούλιο του Ιδρύματος θεωρεί ότι η δυσμενής οικονομική κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η χώρα και οι δομές που επικρατούν στην Ανώτατη Εκπαίδευση, καλούν για άμεσες ενέργειες που θα στοχεύουν στη χωροταξική και ακαδημαϊκή αναδιάρθρωση των ιδρυμάτων. Ο σκοπός της αναδιάρθρωσης πρέπει να είναι όχι μόνο η εξοικονόμηση πόρων αλλά ταυτόχρονα και η ανταπόκριση στις σύγχρονες ακαδημαϊκές απαιτήσεις, η αναβάθμιση των παρεχομένων εκπαιδευτικών υπηρεσιών, η ενίσχυση των ερευνητικών συνεργειών και η ενδυνάμωση της εξωστρέφειας των πανεπιστημίων με τελικό αποτέλεσμα την υψηλή ποιότητα των σπουδών των φοιτητών μας και την οικονομική ανάπτυξη της χώρας. Με βάση αυτές τις προϋποθέσεις, η αναδιάρθρωση θα είναι και κοινωνικά δίκαιη και εν τέλει θα είναι ταυτόχρονα οικονομικά βιώσιμη και επιστημονικά ουσιαστική. Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω, το Συμβούλιο του Ιδρύματος επιθυμεί να διατυπώσει τις επιφυλάξεις του για το εξαιρετικά στενό χρονικό πλαίσιο μέσα στο οποίο ζητήθηκε η διατύπωση γνώμης από τα μόλις πρόσφατα εκλεγέντα Συμβούλια, κάτι που ίσως οδηγεί σε βεβιασμένες λύσεις που απέχουν από την ακαδημαϊκή πρακτική και επιστημονική συνάφεια. Το Συμβούλιο θεωρεί ως πιο εύλογη προσέγγιση την καταρχάς χωροταξική αναδιάταξη των τμημάτων προς τις κεντρικές εγκαταστάσεις των Ιδρυμάτων με βάση τις προτάσεις της Πολιτείας. Η συγκρότηση Σχολών, η κατάργηση ή συγχώνευση Τμημάτων και η οργάνωση κατευθύνσεων μέσα στα Τμήματα, είναι θέματα 1

2 που θα έπρεπε να αφεθούν τα Ιδρύματα και τα Τμήματα να αποφασίσουν σε λογικά χρονικά πλαίσια (π.χ. μέσα στο επόμενο ακαδημαϊκό έτος) λαμβάνοντας υπόψη ακαδημαϊκά και επιστημονικά κριτήρια που είναι σε θέση να γνωρίζουν σε βάθος και με βάση στόχους και περιορισμούς που ενδεχομένως θέσει η Πολιτεία. Άλλωστε, δεν πιστεύουμε ότι επί του παρόντος επιτυγχάνεται εξοικονόμηση πόρων με τη συγκρότηση Σχολών. Στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων του Συμβουλίου περί συμμετοχής στον εξορθολογισμό του ακαδημαϊκού χάρτη της χώρας και στη χάραξη στρατηγικής ανάπτυξης του Ιδρύματος, το Συμβούλιο διατυπώνει τη γνώμη του για το προτεινόμενο σχέδιο ΑΘΗΝΑ, σε ό,τι αφορά στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, λαμβάνοντας υπόψη και τη συνολική συγκρότηση του σχεδίου και συγκριτικά με άλλα ομοειδή Ιδρύματα της χώρας (όπως για παράδειγμα το Πανεπιστήμιο Πειραιώς και το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών): Στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, που ιστορικά θεραπεύει τις επιστήμες της Διοίκησης από την ίδρυση της Ανωτάτης Βιομηχανικής Σχολής το 1947 και το πρώτο έτος λειτουργίας της το 1957, με βάση το προτεινόμενο σχέδιο δεν υπάρχει Σχολή Επιστημών Διοίκησης Επιχειρήσεων. Αντί αυτού, προτείνεται η δημιουργία μίας υπερμεγέθους «Σχολής Οικονομικών Επιστημών» στην οποία συμπεριλαμβάνονται και ανομοιογενή τμήματα όπως το Τμήμα Εφαρμοσμένης Πληροφορικής ή προτείνονται συγχωνεύσεις ανομοιογενών Τμημάτων όπως πρωτίστως το Τμήμα Διοίκησης Τεχνολογίας με το Τμήμα Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων. Επιπλέον, με βάση το προτεινόμενο σχέδιο ΑΘΗΝΑ, το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας αποδυναμώνεται ακαδημαϊκά στον άξονα εκείνο που θεραπεύει την τεχνολογική εκπαίδευση και την καινοτομία στις επιστήμες της πληροφορίας. Ενώ σε ομοειδή Ιδρύματα παρατηρείται διατήρηση και ενίσχυση του άξονα αυτού και με βάση το προοίμιο του σχεδίου ΑΘΗΝΑ, με τη δημιουργία σχετικών Σχολών των Τμημάτων που άπτονται της τεχνολογίας και των επιστημών πληροφορικής, στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας ο άξονας αυτός πρακτικά εξαφανίζεται με την κατάργηση του τμήματος Διοίκησης Τεχνολογίας, με την ενσωμάτωσή του στο τμήμα ΟΔΕ (με το οποίο η επιστημονική σχέση είναι αμυδρή) και με την ένταξη του τμήματος Εφαρμοσμένης Πληροφορικής στη Σχολή Οικονομικών Επιστημών. Η πρότασή μας, όπως διατυπώνεται παρακάτω, για τη δημιουργία μίας Σχολής αποτελούμενης από το Τμήμα Εφαρμοσμένης Πληροφορικής και το Τμήμα Διοίκησης Τεχνολογίας με τίτλο «Σχολή Επιστημών Πληροφορίας School of Information Sciences» είναι επιστημονικά στιβαρή, εντάσσεται στη γενικότερη τάση των διεπιστημονικών γνωστικών αντικειμένων που σχετίζονται με τη συλλογή, ανάλυση, διαχείριση, αποθήκευση, ανάκληση, επεξεργασία και μετάδοση δεδομένων, πληροφοριών και γνώσεων και θα δώσει τη δυνατότητα στο Ίδρυμα (όπως και τα αντίστοιχά του στην Ελλάδα) να αναπτύξει τον τομέα αυτό στον οποίο σημειωτέον δραστηριοποιείται πρώτο από τα Πανεπιστήμια της Μακεδονίας (το Τμήμα Εφαρμοσμένης Πληροφορικής του Πανεπιστημίου Μακεδονίας είναι το πρώτο που ιδρύθηκε στην περιοχή). Σύμφωνα με το προτεινόμενο σχέδιο ΑΘΗΝΑ, στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας δημιουργούνται τέσσερις Σχολές, με τη Σχολή Οικονομικών Επιστημών να είναι δυσανάλογα υπερμεγέθης και ανομοιογενής, έως και 3,5 φορές περισσότερα μέλη ΔΕΠ από άλλη προτεινόμενη Σχολή, κάτι που προκαλεί σοβαρές ακαδημαϊκές στρεβλώσεις, ανισόρροπη συμμετοχή των Σχολών στη διαμόρφωση των αναπτυξιακών στρατηγικών του Ιδρύματος και ασαφείς ερευνητικούς και διδακτικούς στόχους. Εκτός αυτού, όπως προαναφέρθηκε, τόσο η συγκρότηση όσο και η ονομασία της, ουσιαστικά στερεί από το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας έναν από τους παραδοσιακούς του πυλώνες, τη Σχολή Διοίκησης Επιχειρήσεων, ενώ 2

3 ταυτόχρονα υποβιβάζει δραστικά την τεχνολογική ερευνητική και διδακτική διάσταση του Ιδρύματος, που επί σειρά ετών ανέπτυξε μέσω του Τμήματος Εφαρμοσμένης Πληροφορικής. Σε ομοειδή Ιδρύματα παρατηρείται εν γένει η πρόταση ίδρυσης τριών τύπων Σχολών που επί της ουσίας κινούνται στους εξής άξονες: (α) Οικονομικών Επιστημών, (β) Διοίκηση Επιχειρήσεων (γ) Πληροφορική Θετικές Επιστήμες. Το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας επιζητά να έχει ανάλογη μεταχείριση με τα ομοειδή Ιδρύματα τουλάχιστον ως προς τους γενικούς άξονες των προτεινόμενων Σχολών λαμβάνοντας όμως υπόψη και τις ιδιαιτερότητες κάθε Ιδρύματος. Για παράδειγμα, στο δικό μας Πανεπιστήμιο έχουμε επιπλέον την είσοδο των Παιδαγωγικών Τμημάτων και του Τμήματος Βαλκανικών Σπουδών της Φλώρινας, και τον άξονα των Καλών Τεχνών (Τμήματα Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης και Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών) κάτι που οδηγεί στο απολύτως εύλογο συμπέρασμα ότι στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, για να λειτουργήσει ορθολογιστικά η κατανομή των τμημάτων σε Σχολές, θα πρέπει στους αρχικούς τρεις άξονες να προστεθούν ακόμη δύο. Πρωταρχικά, με το διαχωρισμό της Σχολής Οικονομικών Επιστημών σε δύο Σχολές («Επιστημών Διοίκησης Επιχειρήσεων» και «Επιστημών της Πληροφορίας») και με την προσθήκη των Σχολών που θα συμπεριλάβουν τις Καλές Τέχνες, τις Κοινωνικές Επιστήμες και το συνδυασμό Περιφερειακών και Οικονομικών Επιστημών, δηλαδή των Σχολών «Οικονομικών και Περιφερειακών Σπουδών», «Κοινωνικών, Ανθρωπιστικών Επιστημών και Τεχνών» και της «Παιδαγωγικής Σχολής». Με βάση τις παραπάνω διαπιστώσεις, ακολουθεί αναλυτικά η πρόταση του Συμβουλίου. Β. Πρόταση του Συμβουλίου του Πανεπιστημίου Μακεδονίας Ακολουθεί απαρίθμηση των θέσεων του Συμβουλίου με βάση την απόφαση που ελήφθη στη συνεδρίαση της 7 ης Μαρτίου Β1. Γενικότερα θέματα και προτάσεις Β1.1. Η μετονομασία του Πανεπιστημίου σε «ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ», από «Πανεπιστήμιο Μακεδονίας Οικονομικών και Κοινωνικών Επιστημών» βρίσκει το Συμβούλιο σύμφωνο. Η μετονομασία δίνει την ευκαιρία στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, μέσα από το στρατηγικό σχεδιασμό που θα καταρτίσει το Συμβούλιο σε συνεργασία με τον Πρύτανη και τη Σύγκλητο, να οδηγηθεί στην επακόλουθη εξέλιξη και ανάπτυξη νέων περιοχών έρευνας και διδασκαλίας, εκεί όπου θα κρίνει ότι έχει συγκριτικό πλεονέκτημα, στα πλαίσια των Σχολών που προτείνονται στην παρούσα πρόταση. Β1.2. Το Συμβούλιο θεωρεί ότι η δημιουργία νέων κατευθύνσεων στα Τμήματα είναι ένα εξαιρετικά σημαντικό θέμα ακαδημαϊκής και επιστημονικής φύσεως σε επίπεδο μικροδιοίκησης των Τμημάτων. Για το θέμα αυτό πρέπει να αφεθούν τα Τμήματα να αποφασίσουν με βάση την τελική μορφή που θα λάβουν οι Σχολές και τα Τμήματα του Ιδρύματος. Ως εκ τούτου, το Συμβούλιο συμμερίζεται τη γνώμη της Συγκλήτου, ότι στο Προεδρικό Διάταγμα που θα εκδοθεί δεν θα πρέπει να αναφερθούν κατευθύνσεις αλλά να αφεθούν τα Τμήματα να αποφασίσουν. Οι υπάρχουσες κατευθύνσεις θα πρέπει να παραμείνουν αλλά ενδεχόμενες νέες να αποφασιστούν μόνο από τις Γενικές Συνελεύσεις των Τμημάτων, μετά τη δημοσιοποίηση του νομοθετήματος που θα αφορά το σχέδιο ΑΘΗΝΑ. Β1.3. Το Συμβούλιο συμμερίζεται την επιφύλαξη της Συγκλήτου σχετικά με την ενσωμάτωση των Παιδαγωγικών Τμημάτων του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, κάτι που αποτελεί ένα νέο στοιχείο που δεν φαίνεται, επί του παρόντος, να 3

4 ταιριάζει με τη σημερινή φυσιογνωμία και τις ερευνητικές προτεραιότητες του Πανεπιστημίου Μακεδονίας. Το Συμβούλιο λαμβάνοντας υπόψη τη γνώμη της Συγκλήτου συμφωνεί ότι τα Τμήματα αυτά θα πρέπει να ενταχθούν μόνο ως αυτόνομη και πέμπτη αριθμητικά Σχολή του Ιδρύματος, με βάση και την αρχική πρόταση του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού. Β1.4. Σχετικά με τους προτεινόμενους αριθμούς εισακτέων, το Συμβούλιο επιθυμεί να εκφράσει συνολικά τις επιφυλάξεις του και τη δυνατότητα που έχει το Πανεπιστήμιο για την αποδοτική και ουσιαστική εκπαίδευση ενός τόσο μεγάλου πλήθους φοιτητών με βάση την ελλιπή υλικοτεχνική υποδομή, την αναπόφευκτα περιορισμένη χρηματοδότηση, τη συνεχή μείωση του διδακτικού και διοικητικού προσωπικού και την έλλειψη χώρων διδασκαλίας. Το Συμβούλιο σκοπεύει να θέσει στο στρατηγικό του σχεδιασμό στόχους που σχετίζονται με την αναζήτηση εναλλακτικών πηγών χρηματοδότησης, όμως επί του παρόντος και με βάση το γενικότερο αρνητικό οικονομικό περιβάλλον, τα πιθανά αποτελέσματα των σχετικών ενεργειών δεν διαπνέονται από αισιοδοξία. Ειδικότερα, το Συμβούλιο συμφωνεί με την γνώμη της Συγκλήτου ότι ο αριθμός εισακτέων φοιτητών, για το ακαδημαϊκό έτος , που αφορά τα Τμήματα Οικονομικών Επιστημών, Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής και Εφαρμοσμένης Πληροφορικής πρέπει να είναι εκατό (100) για το Τμήμα Οικονομικών Επιστημών, εκατό (100) για το Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής, και εκατό (100) για το Τμήμα Εφαρμοσμένης Πληροφορικής. Β1.5. Το Συμβούλιο συμφωνεί με την πρόταση για την απορρόφηση του Τμήματος Βαλκανικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας από το Τμήμα Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών (Β.Σ.Α.Σ.) του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, με βάση την απόφαση του Τμήματος Β.Σ.Α.Σ. και την απόφαση της Συγκλήτου, με προτεινόμενο αριθμό εισακτέων φοιτητών 100. Όμως, για να αντιμετωπιστούν οι χωροταξικές παρενέργειες που θα προκληθούν από την άμεση προσέλευση ενός τόσο μεγάλου πλήθους φοιτητών στις εγκαταστάσεις του Πανεπιστημίου, ζητείται από το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού οι υφιστάμενοι φοιτητές του Τμήματος Βαλκανικών Σπουδών να παραμείνουν στη Φλώρινα για τουλάχιστον ένα ακαδημαϊκό έτος, καθώς αυτή τη στιγμή το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας δεν είναι έτοιμο να υποδεχθεί τον αριθμό των προπτυχιακών και μεταπτυχιακών φοιτητών καθώς και των υποψηφίων διδακτόρων του Τμήματος αυτού, ενώ αν δοθεί ο απαραίτητος χρόνος θα μπορέσουν να πραγματοποιηθούν οι κατάλληλες ενέργειες ώστε το πρόβλημα να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά. Β1.6. Το Συμβούλιο διαφωνεί με την κατάργηση της αυτονομίας των Τμημάτων Διοίκησης Τεχνολογίας και Μάρκετινγκ & Διοίκησης Λειτουργιών και με τη συγχώνευσή τους με το Τμήμα Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων (Ο.Δ.Ε.). Το Τμήμα Διοίκησης Τεχνολογίας έχει διακριτό γνωστικό αντικείμενο, θεραπεύει μία σύγχρονη επιστήμη, της Διοίκησης Τεχνολογίας και της Τεχνολογίας Ψηφιακών και Τηλεπικοινωνιακών Συστημάτων και μπορεί να προσφέρει τα μέγιστα σε μία τεχνολογικής κατεύθυνσης Σχολή μαζί με το Τμήμα Εφαρμοσμένης Πληροφορικής, λόγω συνάφειας. Η συγχώνευσή του με το Τμήμα Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων (με την ταυτόχρονη ένταξη του Τμήματος Εφαρμοσμένης Πληροφορικής στην ίδια προτεινόμενη Σχολή Οικονομικών Επιστημών) πρακτικά θα καταργήσει τον άξονα ανάπτυξης του Πανεπιστημίου σε θέματα καινοτομίας, στην τεχνολογία και των επιστημών της Πληροφορίας. Σημειώνεται και πάλι, ότι το Τμήμα Διοίκησης Τεχνολογίας δεν έχει άμεση ακαδημαϊκή συνάφεια με το τμήμα Ο.Δ.Ε., όμως συνδυάζει τεχνολογίες τηλεπικοινωνιών, ψηφιακά συστήματα και πληροφορική με βασικές γνώσεις διοίκησης, απαραίτητες σε ένα στέλεχος τεχνολογικής κατεύθυνσης στη σύγχρονη οικονομία. Το Τμήμα Μάρκετινγκ και Διοίκησης Λειτουργιών λειτουργεί ως συνισταμένη των δύο εκπαιδευτικών συνιστωσών - κατευθύνσεών του, αφ ενός του Μάρκετινγκ και αφετέρου της Διοίκησης Λειτουργιών και διατρέχει όλο το φάσμα της επιχειρηματικής 4

5 δραστηριότητας. Σχεδιάστηκε για εκπαίδευση ανώτατων και ανώτερων στελεχών, στα οποία προσφέρεται ενιαία και συνδυαστική γνώση από τις δύο επιστήμες του Μάρκετινγκ και της Διοίκησης Λειτουργιών με αποτέλεσμα τη σφαιρική και ολιστική αντίληψη του επιχειρείν. Είναι το μοναδικό τμήμα στην Ελλάδα με γνωστικό αντικείμενο το συνδυασμό του Μάρκετινγκ με τη Διοίκηση Λειτουργιών και το μοναδικό τμήμα που έχει ειδίκευση στο Μάρκετινγκ εκτός Αθηνών (όπου αντίστοιχο Τμήμα στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών διατηρείται και εισέρχεται στη Σχολή Διοίκησης Επιχειρήσεων). Μοιάζει ακαδημαϊκά ανορθολογικό να καταργείται Τμήμα που ανήκει στο γενικότερο τομέα της Σχολής Επιστημών Διοίκησης Επιχειρήσεων, ενώ ταυτόχρονα διατηρείται και εντάσσεται στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας Τμήμα Καλών Τεχνών (Φλώρινα) που έχει μόνο τρία (3) μέλη ΔΕΠ (στο σχέδιο Αθηνά εμφανίζεται με μηδέν μέλη ΔΕΠ) χωρίς αυτό να συγχωνεύεται ή να καταργείται. Το Συμβούλιο προτείνει το Τμήμα να παραμείνει αυτόνομο (ούτως ή άλλως για να προκύψουν οικονομίες κλίμακας δεν απαιτείται συγχώνευσή του) και στα πλαίσια της Σχολής Επιστημών Διοίκησης Επιχειρήσεων θα μπορέσει να αναδείξει τη δυναμική του και να εκμεταλλευτεί τις ακαδημαϊκές συνέργειες που θα προκύψουν. Με βάση τα παραπάνω, η προτεινόμενη συγχώνευση του Τμήματος Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων με τα Τμήματα Διοίκησης Τεχνολογίας και Μάρκετινγκ & Διοίκησης Λειτουργιών θα προκαλέσει τεράστια λειτουργικά και ακαδημαϊκά προβλήματα χωρίς ουσιαστικά να πετύχει το στόχο της ακαδημαϊκής συνέργειας και των οικονομιών (που επιτυγχάνονται με την επιστροφή των Τμημάτων στη Θεσσαλονίκη). Η ένταξη των τμημάτων αυτών στο τμήμα ΟΔΕ, δημιουργώντας ταυτόχρονα σχετικές κατευθύνσεις, δημιουργεί ένα θνησιγενές πλαίσιο ασαφών επιστημονικών κατευθύνσεων (αντί πτυχίων) σε ένα ιστορικό τμήμα του Πανεπιστημίου Μακεδονίας (Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων) του οποίου αλλοιώνεται ο θεμελιώδης του προσανατολισμός. Β1.7. Το Συμβούλιο συμμερίζεται την επιχειρηματολογία που αναφέρθηκε στη Σύγκλητο για την ένταξη του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών σε Σχολή μαζί με το Τμήμα Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών. Τα Τμήματα Οικονομικών Επιστημών ανήκουν κατά κανόνα σε Σχολές Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών όπου εντάσσονται Τμήματα Οικονομικής Επιστήμης, Κοινωνιολογίας και Πολιτικών Επιστημών. Το συγγενέστερο σε αυτή την κατεύθυνση Τμήμα που εδράζεται σε ένα συνδυασμό αντικειμένων από τους γνωστικούς χώρους της Οικονομικής Επιστήμης, της Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας και της Εφαρμοσμένης Κοινωνιολογίας με διεθνώς αναγνωρισμένη ερευνητική δραστηριότητα είναι το Τμήμα Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών προσφέροντας, όπως και το Τμήμα Οικονομικών Επιστημών, Οικονομικές Σπουδές σε μεταπτυχιακό επίπεδο (Master in Politics and Economics of Contemporary Eastern and Southeastern Europe), πολλοί δε από τους φοιτητές του Τμήματος ΒΣΑΣ επιλέγουν την «οικονομική κατεύθυνση» που προσφέρει το Τμήμα. Η συμπληρωματική σχέση των δύο Τμημάτων μπορεί να αναπτυχθεί σε ακόμα μεγαλύτερο βαθμό σε μαθήματα που απαιτούν προχωρημένες για προπτυχιακούς φοιτητές οικονομικές γνώσεις. Στο δε μεταπτυχιακό πρόγραμμα του Οικονομικού Τμήματος (Master in Economics), πέραν των αποφοίτων του Οικονομικού Τμήματος, οι απόφοιτοι του Τμήματος Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών αποτελούν τη μεγαλύτερη πληθυσμιακή ομάδα. Ο δε έντονος προσανατολισμός του Τμήματος ΒΣΑΣ στην ανάπτυξη περιφερειακών σπουδών (area studies), οι ερευνητικές συνεργασίες και το ισχυρό πρόγραμμα διδασκαλίας γλωσσών της νότιο-ανατολικής Ευρώπης και της Μέσης Ανατολής, ευνοούν την ανάπτυξη σημαντικών δράσεων από κοινού με το Τμήμα Οικονομικών Επιστημών. Β1.8. Τέλος, το Συμβούλιο θεωρεί ότι η πρόταση της Συγκλήτου για τη δημιουργία Σχολής Κοινωνικών, Ανθρωπιστικών Επιστημών και Τεχνών, μία ενδιαφέρουσα δυναμική και το πλεονέκτημα ότι τα μέλη ΔΕΠ των τριών Τμημάτων, δηλαδή του Τμήματος Διεθνών και 5

6 Ευρωπαϊκών Σπουδών, Εκπαιδευτικής και Κοινωνικής Πολιτικής και Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης, διαβλέπουν ότι οι σχέσεις που έχουν αναπτυχθεί μεταξύ των Τμημάτων τους μπορούν να οδηγήσουν σε σημαντικές συνέργειες στο χώρο των Τεχνών και των Ευρωπαϊκών και Πολιτικών Επιστημών στα πρότυπα αντίστοιχων Σχολών του εξωτερικού της Ευρώπης και των ΗΠΑ (Schools of Arts, Social Sciences and Humanities). Αναμένεται ότι η δυναμική αυτή μπορεί να οδηγήσει σε πρωτοποριακά αντικείμενα μελέτης, όπως ειδική αγωγή και νευροεπιστήμες, διεθνής πολιτική και νευροεπιστήμες, διαχείριση κρίσεων, πολιτική και μουσική κ.ά. Ειδικότερα, για τη συγκρότηση των Σχολών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας το Συμβούλιο προτείνει τα εξής: Β2. Συγκρότηση Σχολών Β2.1. Η πρώτη Σχολή είναι η Σχολή «Επιστημών Διοίκησης Επιχειρήσεων» η οποία θα περιλαμβάνει το Τμήμα Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων, το Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής και το Τμήμα Μάρκετινγκ και Διοίκησης Λειτουργιών, το οποίο όπως προαναφέρθηκε επιθυμούμε να παραμείνει αυτόνομο και να μην απορροφηθεί από το Τμήμα Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων, για τους λόγους που αναπτύχθηκαν εκτενώς παραπάνω. Β2.2. Η δεύτερη Σχολή είναι η Σχολή «Επιστημών Πληροφορίας», που όπως αναφέρθηκε παραπάνω, θα περιλαμβάνει το Τμήμα Εφαρμοσμένης Πληροφορικής και το Τμήμα Διοίκησης Τεχνολογίας, το οποίο προτείνεται να παραμείνει αυτόνομο και να μην απορροφηθεί από το Τμήμα Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων, για τους λόγους που έχουν αναπτυχθεί εκτενώς παραπάνω και με βάση τις τεκμηριώσεις που έχουν κατατεθεί. Β2.3. Η τρίτη Σχολή προτείνεται να είναι η Σχολή «Οικονομικών και Περιφερειακών Σπουδών» η οποία θα περιλαμβάνει το Τμήμα Οικονομικών Επιστημών (ΟΕ) και το διευρυμένο Τμήμα Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών (ΒΣΑΣ). Όπως αναφέρεται και στις σχετικές προτάσεις των Τμημάτων, και τα δύο έχουν σημαντικό αριθμό οικονομολόγων με πολύ αξιόλογο ερευνητικό έργο, ενώ δημιουργούνται σημαντικές συνέργειες στην ανάπτυξη περιφερειακών σπουδών (area studies) και μαζί με την προσφορά διδασκαλίας γλωσσών της Νοτιοανατολικής Ευρώπης θα υπάρξουν σημαντικά οφέλη συνδυάζοντας τις οικονομικές γνώσεις με τις γνώσεις περιοχής της ΝΑ Ευρώπης που παρέχει το τμήμα Β.Σ.Α.Σ. Β2.4. Η τέταρτη Σχολή προτείνεται να ονομαστεί «Κοινωνικών, Ανθρωπιστικών Επιστημών και Τεχνών» το οποίο θα περιλαμβάνει τα Τμήματα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών, Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης, Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών και Εκπαιδευτικής και Κοινωνικής Πολιτικής. Η πρόταση αυτή εναρμονίζεται με τις διεθνείς πρακτικές Σχολών τύπου «Arts, Social Sciences and Humanities». Η συνεργασία των εν λόγω Τμημάτων στα προπτυχιακά και μεταπτυχιακά προγράμματα και οι δυνατότητες διατμηματικών συνεργασιών αναμένεται να αναπτυχθούν με νέες ισχυρές προϋποθέσεις στα πλαίσια της εν λόγω Σχολής. Β2.5. Η πέμπτη Σχολή είναι η «Παιδαγωγική Σχολή» όπως προτείνεται στο σχέδιο ΑΘΗΝΑ και η οποία περιλαμβάνει τα Τμήματα Παιδαγωγικό Δημοτικής Εκπαίδευσης και Παιδαγωγικό Νηπιαγωγών της Φλώρινας. 6

7 Γ. Σύνοψη Θεωρούμε ότι με την παραπάνω συγκρότηση Σχολών και όλων των άλλων ρυθμίσεων που προτείνουμε, υπερκαλύπτονται πλήρως τα κριτήρια Κ2, Κ3 και Κ7 τα οποία αναφέρονται στο υπ αριθμ. 1236/ έγγραφο του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού. Αυτό διότι: (Κ2) Η χωροταξική κατανομή που προτείνεται από το αρχικό σχέδιο δεν αλλοιώνεται (έλευση των Τμημάτων Μάρκετινγκ & Διοίκησης Λειτουργιών και Διοίκησης Τεχνολογίας στην έδρα του Πανεπιστημίου, ενσωμάτωση των Τμημάτων της Φλώρινας στον κορμό του Ιδρύματος), (Κ3) όπως αποδείχθηκε από τα παραπάνω δεν υπάρχει υπερβολικός αριθμός παρεμφερών τμημάτων (τα προτεινόμενα προς συγχώνευση τμήματα είτε έχουν αμυδρή σχέση (Διοίκησης Τεχνολογίας) είτε θεραπεύουν διακριτά αντικείμενα (Μάρκετινγκ & Διοίκησης Λειτουργιών, μοναδικό στην Ελλάδα εκτός Αττικής, παρεμφερές με αντίστοιχο τμήμα ομοειδούς Ιδρύματος στην Αθήνα) και δεν οδηγούν σε υπερ-εξειδίκευση. Στην περίπτωση της απορρόφησης του Τμήματος Βαλκανικών Σπουδών της Φλώρινας από το Τμήμα Βαλκανικών Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών η πρότασή μας συμφωνεί με το προτεινόμενο σχέδιο ΑΘΗΝΑ, όπου διατηρείται η αυτονομία του Τμήματος ΒΣΑΣ και προτείνουμε επιπλέον τη δημιουργία Σχολής με το Τμήμα Οικονομικών Επιστημών ενισχύοντας το κριτήριο Κ8. Επιπλέον, με την παρούσα πρόταση, ενισχύεται ακόμη περισσότερο το κριτήριο Κ7 ενώ επιπλέον ενισχύονται και κριτήρια που, ενώ καλύπτονται από το Πανεπιστήμιο, βελτιώνονται ακόμη περισσότερο όπως το κριτήριο Κ4 που αναφέρεται στην ποιότητα και βιωσιμότητα των Τμημάτων και το κριτήριο Κ8 (όπως αναφέρθηκε) που αναφέρεται στην ανάπτυξη και στην καλλιέργεια νέων επιστημονικών και τεχνικών πεδίων ή πεδίων διεπιστημονικού χαρακτήρα, απαραίτητα για την ανάπτυξη της εθνικής οικονομίας (τεχνολογικές καινοτομίες, ευρωπαϊκά προγράμματα στις κοινωνικές επιστήμες, περιφερειακές σπουδές κ.λπ.). Η πρόταση που παρατίθεται παραπάνω αποτελεί ένα συγκερασμό ακαδημαϊκών, επιστημονικών, οικονομικών και κοινωνικών κριτηρίων, μετά από ευρύ διάλογο που ξεκίνησε στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας από τη βάση των Γενικών Συνελεύσεων των Τμημάτων, που προχώρησε στη Σύγκλητο και ολοκληρώθηκε στο Συμβούλιο του Ιδρύματος και είναι προϊόν σύμπτωσης απόψεων μεταξύ Συμβουλίου και Συγκλήτου. Το Συμβούλιο θεωρεί ότι το σχέδιο που προτείνουμε, παρά το ασφυκτικό χρονικό πλαίσιο στο οποίο έπρεπε να διατυπωθεί, θα συμβάλει ουσιαστικά στην ανάπτυξη και τη ραγδαία βελτίωση της ποιότητας εκπαίδευσης που παρέχει το Πανεπιστήμιο στους φοιτητές του, στην ευαίσθητη περιοχή της Μακεδονίας και αναμένουμε να ληφθεί σοβαρά υπόψη από το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού κατά τη διαμόρφωση της τελικής μορφής του σχεδίου «ΑΘΗΝΑ». Εκ μέρους των μελών του Συμβουλίου Με τιμή, Γεώργιος Κωνσταντινίδης Καθηγητής, University of Chicago Πρόεδρος του Συμβουλίου 7