Βρετανική Κυριαρχία

Transcript

1 Η Ρωσία συνέστησε την ανεξαρτησία και την ουδετερότητα του κράτους των Ιονίων Νήσων, υπό την προστασία της Μεγάλης Βρετανίας, της Αυστρίας, της Πρωσίας και της Ρωσίας. Η Αυστρία πρότεινε ότι τα νησιά του Ιονίου να συμπεριληφθούν στην κατοχή της, με όλα τις ενετικέ περιοχές. Μετά την ήττα του Ναπολέοντα, οι Βρετανοί ζήτησαν την κατοχή των Ιονίων Νήσων, αλλά οι Ρώσοι υποστήριζαν ακόμα την ανεξαρτησία τους. Τελικά, στις 17 Νοεμβρίου 1815, οι πρόξενοι Castlereagh και Wellington της Μεγάλης Βρετανίας και Razoumovski και Καποδίστριας της Ρωσίας υπέγραψαν μια συνθήκη, κατά την οποία τα Ιόνια Νησιά θα αποτελούν ανεξάρτητο και ελεύθερο κράτος, που θα ονομάζεται ως Ηνωμένη Πολιτεία των Ιονίων Νήσων, υπό την αποκλειστική και άμεση προστασία της Μεγάλης Βρετανίας. Ο Λόρδος Επίτροπος θα είναι υπεύθυνος για τη γενική διοίκηση. Οι Βρετανοί θα διατηρούσαν επίσης στρατιωτική φρουρά στα νησιά. Ο Thomas Maitland έφτασε στην Κέρκυρα στις 16 Φεβρουαρίου 1816 και έγινε ο πρώτος Επίτροπος. Ήταν αυταρχικός, πολύ εθνικιστής με μοναδικό σκοπό την εξυπηρέτηση των συμφερόντων της Μεγάλης Βρετανίας και περιφρονητική στάση προς τον ελληνικό πληθυσμό. Σταμάτησε τον Φιλελευθερισμό της αντιπολίτευσης και διέταξε το Σύνταγμα του Σύμφωνα με αυτό, θα υπήρχε η Γερουσία και το Κοινοβούλιο, αλλά ο Επίτροπος θα έχει τον απόλυτο έλεγχο των αρχών. Η σημαία θα είναι η παλιά της Επτανήσου Πολιτείας και η ελληνική γλώσσα θα είναι η επίσημη γλώσσα. Η ίδρυση της ανελεύθερου χαρακτήρα και η τυραννική διακυβέρνηση του Maitland προκάλεσε μεγάλη δυσαρέσκεια. Ο Ιωάννης Καποδίστριας επιμελήθηκε ένα έγγραφο διαμαρτυρίας προς το βρετανικό Υπουργείο των αποικιών, τον Λόρδο Barthurst, αλλά ο Maitland δικαιολογήθηκε. Στις 23 Φλεβάρη 1821, 57 επιφανείς Ζακυνθινοί από το τμήμα των Φιλελευθέρων αναφέρθηκαν στο βασιλιά της Αγγλίας, Γεώργιο IV, ζητώντας την αλλαγή του Συντάγματος. Το κίνημα ανετράπη και ο Βρετανός στρατηγός Sir Frederick Adams, (ο επόμενος επίτροπος μέχρι 1831 μετά τον θάνατο του Maitland), διέταξε στρατιωτικό νόμο. Ο αρχηγός των στρατιωτικών δυνάμεων, ο Αλέξανδρος Whittford, ανέλαβε προσωρινά ως Επίτροπος. Τον Νοέμβριο του 1832, η φιλελεύθερος φιλέλληνας, ο Λόρδος Nugen ανέλαβε αργότερα αλλά παραιτήθηκε το Στη συνέχεια, ο επόμενος επίτροπος, στρατηγός Baron Sir Howard Douglas, ήταν συντηρητικός και μάχονταν των Φιλελευθέρων πολιτικών. Το 1839, ο Ανδρέας Μουστοξύδης, αναπληρωτής του Κοινοβουλίου, απέστειλε αναφορά ζητώντας την ελευθερία του Τύπου και το σύστημα των εκλογών. Ο Βρετανός υπουργός των αποικιών, Russell, απέρριψε τα αιτήματα του Μουστοξύδη, αλλά πρότεινε τη διαδικασία για ένα πιο φιλελεύθερο καθεστώς. Το 1841, ο Sir Alexander Stewart Makenzie ανέλαβε καθήκοντα, αλλά παραιτήθηκε το Ακολούθησε ο Seaton, ο οποίος ήταν φιλελεύθερος και εκφραστής της νέας γραμμής της βρετανικής πολιτικής. Επέτρεψε την ίδρυση πολιτικών κομμάτων και συγκεντρώσεων, τυπογραφείων και επέτρεψε την εισαγωγή των ελληνικών εφημερίδων στα Επτάνησα. Επέδειξε επίσης ενδιαφέρον για την εκπαίδευση, τη γεωργία και καθιέρωσε το σώμα του αγροφυλάκων. Η πιο σημαντική απόφαση ήταν η καθιέρωση της ελευθερίας του Τύπου στις 22 Μάη Κατά τη διάρκεια των φιλελεύθερων αλλαγών, ο Seaton χώρισε τα νησιά σε δήμους και διόρισε τοπικά συμβούλια. Το 1849, ο Eric George Ward αντικατέστησε τον Seaton, αλλά ήταν αντιδραστικός. Η Ιόνιος ήταν υποχρεωμένη να πληρώνει λίρες Αγγλίας για τη διατήρηση και τον μισθό των 1 / 5

2 βρετανικών φρουρών και ελαχιστοποίησε από 15,000 σε 13,000 λίρες στερλίνες για τις δαπάνες του Επιτρόπου. Εν τω μεταξύ, η πολιτική αναταραχή είχε αρχίσει. Το 1846, οι Επτανήσιοι οργάνωσαν την εθνική επέτειο της 25ης Μαρτίου. Στις 3 Σεπτεμβρίου, διοργανώθηκε κίνηση του λαού ενάντια στους Βρετανούς. Η απειρία και η κακή οργάνωση, η προδοσία των σχεδίων και η άμεση αντίδραση του αναπληρωτή Evorton είχε ως αποτέλεσμα την αποτυχία του κινήματος. Οι Βρετανοί μείωσαν την κυκλοφορία των εφημερίδων. Παράλληλα εξόρισαν και καταδικάστηκαν σε θάνατο πολλούς που συμμετείχαν στο κίνημα. Κατά τη διάρκεια της πολιτικής καθιέρωσης των Ιονίων Νήσων, τρία μέρη δημιουργήθηκαν λόγω διαφορετικής πολιτική θέσης και ιδεών. Οι καταχθόνιοι, όπως τους αποκαλούσε ο λαός, ήταν εκείνοι που τα συμφέροντά τους πρόσκεινται στους Βρετανούς. Οι μεταρρυθμιστές πίστευαν ότι η Ιόνιος Πολιτεία είχε ελάχιστες πιθανότητες να αντιταχθεί και η βρετανική προστασία ήταν μια αναγκαιότητα. Επίσης, πίστευαν ότι το Σύνταγμα πρέπει να αλλάξει και να μεταρρυθμιστεί με περισσότερες ελευθερίες. Οι "Ριζοσπάστες" πίστευαν στην ανεξαρτησία των Ιονίων Νήσων και την ένωση με την Ελλάδα. Η σύσταση της δημοκρατίας, της εθνικής απελευθέρωσης και της κοινωνικής δικαιοσύνης, ήταν ο μοναδικός σκοπός. Τον Απρίλιο του 1852, ο Βρετανός αναπληρωτής Hume, κατηγόρησε τον Επίτροπο Sir Henry Ward για βία, επίσης, τη στάση της ελευθερίας του Τύπου και την εξορία του λαού. Ο Υπουργός των αποικιών, Pakigston, υπερασπίστηκε τον Ward, υποστηρίζοντας ότι τα νησιά του Ιονίου δεν θα μπορούσαν να απολαμβάνουν καλύτερης συμπεριφοράς, μιας και οι ελευθερίες που παραχώρησε ο Seaton ήταν το αποτέλεσμα της δυσχερούς κατάστασης. Το 1855, ο Sir John Young αντικατέστησε τον Ward. Στο τέλος του 1856, επιλέχθηκε ψηφοφορία του 11ου Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Στις 4/16th του Φεβρουαρίου 1857, ιδρύθηκε το νέο Κοινοβούλιο. Όλα οι Αντιπρόσωποι συγκλονίστηκαν στο άκουσμα ότι η Μεγάλη Βρετανία είχε προετοιμάσει σχέδιο δράσης, στο οποίο τα νησιά της Κέρκυρας και των Παξών, θα παραμείνουν υπό τη βρετανική προστασία και τα υπόλοιπα νησιά του Ιονίου θα ενωθούν με την Ελλάδα. Το 1858, η βρετανική κυβέρνηση αποφάσισε να στείλει τον Guillelmo Ewart Gladstone, άνθρωπο των γραμμάτων και εξέχων πολιτικός, προκειμένου να διερευνήσει την πολιτική κατάσταση και να προτείνει μια λύση. Στις 24 Νοέμβρη του 1858, ο Gladstone έφτασε στην Κέρκυρα. Κάλεσε τη Γερουσία και κοινοποίησε την αιτία της άφιξής του. Ζήτησε, επίσης, από τον λαό και τις αρχές να συνεργαστούν για τη μεταρρύθμιση του Συντάγματος. Επισκέφθηκε τα Ιονία Νησιά, όπου ο κόσμος χαιρέτισε την ένωση και αποδοκίμασε την προστασία. Ο Young κάλεσε το Κοινοβούλιο και ανακοίνωσε τον Gladstone ως νέο Επίτροπο και το γεγονός ότι η βασίλισσα Victoria πίστευε στην αναγκαιότητα της μεταρρύθμισης του Συντάγματος. Στις 5 Φεβρουαρίου 1859, ο Gladstone ανήγγειλε στο Κοινοβούλιο, της Κέρκυρας, την άρνηση της βασίλισσας σχετικά με την ένωση των Ιονίων Νήσων και παρουσίασε την μεταρρύθμιση του Συντάγματος. 2 / 5

3 Στις 4/16 Φεβρουαρίου, το Κοινοβούλιο το καταψήφισε και η αποστολή του Gladstone έληξε. Ο Sir Eric Storks διορίστηκε ο νέος Επίτροπος και ήταν ο τελευταίος Επίτροπος των Ιονίων Νήσων. Το Κοινοβούλιο δεν του αναγνώρισε το δικαίωμα να ξεκινήσει την ομιλία, αλλά μόνο στον πρόεδρο της Γερουσίας. Στη συνέχεια, ο Storks σταμάτησε τις εργασίες του Κοινοβουλίου για 6 μήνες. Έκρινε επίσης αντισυνταγματική τη ζήτηση της ένωσης. Το Κοινοβούλιο αντέδρασε και πάλι και ο Storks σταμάτησε τις εργασίες του για μία ακόμη φορά. Οι Βρετανοί έθεσαν το θέμα για συζήτηση και άρση αποφάσεων για την κατάσταση στις δυο αγγλικές βουλές των Λόρδων και Κοινοτήτων. Στη Βουλή των Λόρδων, Λόρδος Gray υποστήριξε ότι η προστασία δεν ήταν πλέον συμφέρουσα και στη Βουλή των Κοινοτήτων, ο Αναπληρωτής Maguire είπε ότι το σύστημα ήταν λανθασμένο και πρότεινε την κατάργηση της προστασίας. Από την άλλη πλευρά, οι Βρετανοί δεν ήθελαν την ένωση, όπως η βρετανική πολιτική ήταν επικεντρωμένη στην ουδετερότητα της Τουρκίας και ανησυχούσαν για την επέκταση του ελληνικού βασιλείου. Ήταν αντίθετοι με την εξωτερική πολιτική που βασιλιά Όθωνα στην Ελλάδα. Εν τω μεταξύ, οι προσκείμενοι των Βρετανών στο Ιόνιο πρότειναν τη δημιουργία της «Επτανησιακή επικυριαρχίας", η οποία θα περιλαμβάνει τα νησιά του Ιονίου, την Ήπειρο και τη Θεσσαλία, υπό την επικυριαρχία του γιου της Βασίλισσας Βικτωρίας, Alfred. Στις αρχές του 1862, ο Βρετανός Πρωθυπουργός, Palmerston, δήλωσε στον Έλληνα επιτετραμμένο στην Αγγλία, Χαρίλαο Τρικούπη, ότι όσο βασίλευε ο Όθωνας, τα Ιόνια Νησιά δεν θα πετύχαιναν την ένωση με την Ελλάδα. Στις 10 Δεκεμβρίου, μετά από μια επίσημη ανακοίνωση του Βρετανού Υπουργού Εξωτερικών Υποθέσεων, Russel, ο Χαρίλαος Τρικούπης ειδοποίησε την Ελληνική Κυβέρνηση ότι η βασίλισσα θα δεχθεί την ένωση όσο διάστημα ο βασιλιάς θα ήταν της προτίμησης της. Έτσι, η Μεγάλη Βρετανία εξασφάλισε την επιρροή της στην Ελλάδα, ενώ επιτεύχθηκε η εγγύηση για την ουδετερότητα της τουρκικής αυτοκρατορίας. Τελικά, μετά από πολλές διαπραγματεύσεις, στις 22, Ιανουαρίου, η Β 'Εθνική Συνέλευση αποφάσισε να κηρύξει τον Alfred, δευτερότοκο γιο της βασίλισσας Βικτωρίας, ως βασιλιά της Ελλάδας. Η βασίλισσα Victoria υποστήριξε ότι δεν μπορούσαν να επιλέξουν τον Alfred, δεδομένου ότι η Συνθήκη της 3 Φεβρουαρίου 1830 δεν επέτρεπε να εκλεγεί κάποιος από τους απογόνους των βασιλικών οικογενειών των προστάτιδων δυνάμεων. Στις 18 Μάρτη 1863, η Εθνοσυνέλευση της Αθήνας αποφάσισε να κηρύξει βασιλιά τον γιο του πρίγκιπα της Δανίας, Γιώργιο. Στις 21 Μάη 1863, ο Γεώργιος αποδέχθηκε το ελληνικό στέμμα σύμφωνα με τους όρους της Ένωσης της Επτανήσου με την Ελλάδα. Στις 1/13 Ιουλίου 1863, η υπεγράφη συνθήκη μεταξύ της Μεγάλης Βρετανίας, της Ρωσίας, της Γαλλίας και ο βασιλιάς της Δανίας σχετικά με την προσάρτηση των Ιονίων Νήσων. Τελικά, στις 14 Νοεμβρίου 1863, οι εκπρόσωποι των 5 δυνάμεων, Μεγάλης Βρετανίας, Γαλλίας, Ρωσίας, Αυστρίας και Πρωσίας, υπέγραψαν στο Λονδίνο τη Συνθήκη, για την παραίτηση της προστασίας των Άγγλων, και η αναγνώριση της ένωσης της Επτανήσου πολιτείας με την Ελλάδα, στο πλαίσιο της ουδετερότητας, ήταν μια πραγματικότητα. Το πρωτόκολλο της 25 Γενάρη 1864 κατάργησε την ελαχιστοποίηση των στρατιωτικών δυνάμεων της Ελλάδας στα νησιά, αλλά και την ουδετερότητα στην Κέρκυρα και τους Παξούς. Στις 11/29 Μαρτίου 1864, η Ελλάδα και η Μεγάλη Βρετανία, η Γαλλία και η Ρωσία υπέγραψαν μια συνθήκη στο Λονδίνο για την επικύρωση των όρων της Συνθήκης του 1863 ενώ παράλληλα ρυθμίστηκαν τα θέματα που προέκυψαν από την Ένωση. Στις 21 Μαΐου 3 / 5

4 / 2 Ιουνίου 1864, ο Επίτροπος Eric Storks παρέδωσε τα Ιόνια Νησιά στον Έλληνα απεσταλμένο Θρασύβουλο Ζαΐμη. Η ελληνική σημαία υψώθηκε στο φρούρια. Στις 24 Απρίλη 1864, το βασιλικό διάταγμα εκδόθηκε για τις εκλογές των Επτανήσιων, οι οποίοι θα συμμετείχαν στην Εθνική Συνέλευση. Ογδόντα τέσσερις Επτανήσιοι είχαν επιλεγεί στο πλαίσιο μιας μυστικής ψηφοφορίας, που στη συνέχεια ορκίστηκαν και άρχισαν να συμμετέχουν στο Κοινοβούλιο. Κατά την έναρξη της βρετανικής προστασίας, ο Επίτροπος ζούσαν στο Παλαιό Φρούριο της Κέρκυρας. Ο Επίτροπος Maitland ζήτησε να ζουν σε ένα επιβλητικό κτήριο. Η απόφαση για την κατασκευή του ανακτόρου έγινε στις 30 Νοεμβρίου 1818, σύμφωνα με τα αρχεία της Ιονίου Γερουσίας. Τον Απρίλιο του 1818, το Τάγμα των Αγίων Μιχαήλ και Γεωργίου ιδρύθηκε στη Μεγάλη Βρετανία ως το παράσημο των Ιονίων Νήσων, της Μάλτας και των Βρετανών, οι οποίοι θα εξυπηρετούν τα συμφέροντα της Μεγάλης Βρετανίας. Το ανάκτορο ονομάζεται με το όνομα των δύο Αγίων. Ο αρχιτέκτονας, ο Sir George Whitmore, ανέλαβε την επίβλεψη και κατασκευή του κτιρίου στην Κέρκυρα, καθώς και το σχεδιασμό της Άνω και Κάτω Πλατείας και το Υδραγωγείο του Maitland στην Άνω Πλατεία. Οι πέτρες μεταφέρθηκαν από τη Μάλτα και η ξυλεία από την Ιταλία. Ο θεμέλιος λίθος τέθηκε στις 23 Απριλίου του 1819, την ημέρα της γιορτής του Αγίου Γεωργίου. Τα επίσημα εγκαίνια έγιναν τον Απρίλιο του 1823, όταν επίσης ο Επίτροπος μετακόμισε στη νέα κατοικία του. Στο 28 του Οκτωβρίου 1818, το Κοινοβούλιο της Ιόνιας Πολιτείας αποφάσισε για τα νέα νομίσματα του κράτους. Τα νέα εθνικά χάλκινα νομίσματα ήταν ισοδύναμα με τα βρετανικά κέρματα και είχαν στη μία πλευρά το έμβλημα της Επτανήσου Πολιτείας με την κυκλική επιγραφή «Ιόνια Πολιτείας 1819» και από την άλλη πλευρά η νύμφη Brittannia με την κυκλική επιγραφή του ονόματος. Το 1819 ο πρόεδρος της Ιονίου Γερουσίας, Εμανουήλ Θεοτόκης, αποδέχθηκε την πρόταση της προεδρίας της Βιβλικής Εταιρείας του Λονδίνου για την ίδρυση της Βιβλικής Εταιρείας στην Κέρκυρα. Το 1821, ο Λόρδος Guilford οργάνωσε τον Βοτανικό Κήπο στην Κέρκυρα, με 4,000 είδη όπου βρισκόταν το παλιό Μοναστήρι με τις καθολικές καλόγριες της Αγίας Ιουστίνης. Μετά την ίδρυση της Ιονίου Ακαδημίας, το 1824, ο Βοτανικός Κήπος μεταφέρθηκε στο Μον Ρεπό. Κατά τη διάρκεια της βρετανικής προστασίας, η Κέρκυρα άρχισε να αναπτύσσει τα δημόσια έργα. Στην αγγλική περίοδο οφείλουμε την κατασκευή δρόμων. Οι δρόμοι είχαν επεκταθεί σε περισσότερα χωριά του νησιού, με 700 χιλιόμετρα δρόμων. Η Κέρκυρα είχε το πιο πυκνό δίκτυο δρόμων στα Βαλκάνια. Οι Κερκυραίοι χρησιμοποιούσαν το νερό από τις δεξαμενές νερού. Η γεώτρηση του νερού άρχισε στις Μπενίτσες και κατασκευάστηκε σύστημα υδροδότησης για τη μεταφορά του νερού προς τα σπίτια. Η παραγωγή του ελαιολάδου ήταν αποδοτική και πολύ έμποροι προόδευσαν επαγγελματικά. Δημιουργήθηκε το Ταχυδρομείο του κράτους σύμφωνα με το δίκαιο του 5 Ιουνίου του 1827 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Το 1826, ιδρύθηκε το πρώτο ελληνικό ορθόδοξο σχολείο για τους ιερείς. Ο Maitland δεν επέτρεπε το αίτημα των Επτανήσιων για ένα πανεπιστήμιο στην Ιθάκη. Στις 24 του Μαΐου, 1824, η Γερουσία αποφάσισε για τη νόμιμη εγκατάσταση του Πανεπιστημίου, που 4 / 5

5 αποτελείται από 4 ενότητες: Θεολογία, Ιατρική, Δίκαιο και Φιλοσοφία. Ο Λόρδος Guilford πέτυχε την ελεύθερη χρήση της ελληνικής γλώσσας στην Ιόνιο Ακαδημία και τη Σχολή των ιερέων. Ο δήμος της Κέρκυρας τίμησε την φιλέλληνα Guilford, (ο οποίος βαπτίστηκε στην Ορθόδοξος με το όνομα Δημήτριος), για την προσφορά του, με ένα άγαλμα στο Μποσκέτο. Μετά το θάνατο του Guilford, η χρήση της ελληνικής γλώσσας μειώθηκε και τα μαθήματα διδάσκονταν στα ιταλικά. Το 1836, η ελληνική γλώσσα καθιερώθηκε και πάλι στα δικαστήρια, αλλά και τα βιβλία του Κοινοβουλίου. Στις 22 Μαρτίου του 1833, το Κοινοβούλιο αποφάσισε να δημιουργήσει οίκο ευγηρίας για τους ηλικιωμένους, το οποίο εξακολουθεί να υφίσταται. Το 1836, ιδρύθηκαν τρεις εταιρείες: η Αναγνωστική Εταιρεία, η Γεωργική Εταιρία και η Φιλαρμονική Εταιρεία Κερκύρας. Η Αναγνωστική Εταιρία ήταν η πρώτη ελληνική εταιρία, η οποία εξακολουθεί να υφίσταται. Ο πρόεδρος ήταν ο μεγάλος Έλληνας φιλόσοφος, Πέτρος Βράιλας-Αρμένης, καθηγητής της Φιλοσοφικής Σχολής του Ιονίου Πανεπιστημίου. Πολλά αξιόλογα άτομα της λογοτεχνίας έγιναν μέλη, όπως ο Διονύσιος Σολωμός, ο Ανδρέας Μουστοξύδης, ο Αντώνιος Πολυλάς, ο Ανδρέας Κάλβος, ο Λορέντζος Μαβίλη και Μαρκοράς. Η Γεωργική Εταιρεία είχε συσταθεί για λίγα χρόνια μετά ότνα η Ελλάδα σταμάτησε το Ιόνιο Πανεπιστήμιο, αλλά δεν υπήρχαν άνθρωποι να συνεχίσουν το έργο. Η Φιλαρμονική Εταιρεία Κερκύρας εκπαίδευσε τους κατοίκους στην μουσική για 1 και μισό αιώνα, δείχνοντας τον δρόμο για άλλες νέες ορχήστρες, όπως η Φιλαρμονική του Μάντζαρου, η Φιλαρμονική του Γαστουρίου, του Σκριπερού, των Σιναράδων, της Λευκίμμης κλπ. Στις 17 Γενάρη, πραγματοποιήθηκε στο Λονδίνο η δήλωση της Ιονικής Τράπεζας για δημόσια εγγραφή. Η Ιονική Τράπεζα άρχισε να λειτουργεί στις 2 Μαρτίου του Ο αρχιτέκτονας Ιωάννης Χρόνης κατασκεύασε το κτίριο το 1845 στην Κέρκυρα. Τον Οκτώβριο του 1981, ο όροφος έγινε μουσείο χαρτονομισμάτων. Το έβδομο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δημιούργησε το Υποθηκοφυλακείο. Το όγδοο Κοινοβούλιο ψήφισε υπέρ της ελευθερίας του Τύπου. Το πιο σημαντικό τεχνικό και κοινωνικό έργο του Επιτρόπου Douglas ήταν το Σωφρονιστικό Ίδρυμα. Η Στήλη του Douglas στη Γαρίτσα είναι ένα έργο της τιμής προς αυτόν. 5 / 5