Archive of SID. مازندران PDF created with pdffactory trial version

Transcript

1 پژوهشي دوره پانزدهم شماره 50 بهمن و اسفند سال ) ) تعیين درجه داستیلاسیون كیتوسان شده از پوست میگو فرشته پورمراد(. Ph.D )* + ***( Ph.D.) پونه ابراهیمي(. Ph.D )**** چكیده محمد علي ابراهیم زاده(. Ph.D )** معصومه اورنگیان(. Ph.D )***** تهیه سهیلا هنري طور كیتين یك پلي ساكارید طبیعي بوده كه به : سابقه و هدف گستردهاي در پوست سخت پوستان مانند خرچنگ میگو و قارچها یافت این تركیب و مشتق دیگر آن كیتو سان داراي كاربردهاي ميشود. پزشكي متعددي از جمله استفاده در صنعت داروسازي در تكنیك آزاد سازي دارویي و اثرات بهبود زخمها كاهش كلسترول خون ضد انعقاد پیشبیني شده كه كایتو سان به عنوان پر خون و ضدتومور ميباشد. 75 درصد این مصارف 2005 میلادي بوده كه مصرفترین ماده كلیدي سال زیست- پزشكي خواهد بود. در زمینه (مشتق در این مطالعه به تهیه كیتين و كیتوسان : مواد و روشها داستیله كیتين) از پوست میگو كه به میزان فراوان در جنوب ایران پوست میگو به و همچنين شمال كشور وجود دارد پرداخته شده است. طور متوالي با اسید و قلیا مخلوط و پس ازصافكردن كیتين ناخالص پس ازشستوشو و خالصسازي آن را با سود مجاور نموده و تهیه شد. شو و رسوبگيري چندین بار عمل شست و كایتوسان حاصل گردید. دست آمده با كیتوسان به تكرارشده تا كیتوسان خالص تهیه گردد. بازده قابل قبولي تهیه گردید. آن با IR (طیف مادون قرمز) الگوي الكتروفورز و : یافتهها IR همچنين تهیه فیلم كیتوسان و بررسي طیف استاندارد مطابقت داشت. 76 آن نشان داد كه كیتوسان بهدست آمده داراي درجه داستیلاسیون نیز NMR (رزونانس مغناطیسي هستهاي) بررسي طیف درصد ميباشد. تایید كننده بوده است. امكان نظر به تولید میگو در بخش هاي شمالي كشور : استنتاج راه اندازي خط تولید این ماده بسیار پر بها امكان پذیر ميباشد. واژههاي كلیدي داستیلاسیون : مقدمه اكیتين یك موكوپلي ساكارید بوده كه به وفور در اسكلت خارجي بندپایان مانندمیگو خرچنگ وهمچنين گیاهان پست از كیتين كیتوسان پوست میگو درجه قبیل مخمرها یافت ميشود. این تركیب براي اولين بار توسط 1 براكونوت در سال 1811 تشریح 1. Braconnot در شوراي پژوهشي دانشگاه ثبت شده و با حمایت مالي دانشگاه علوم این تحقیق طي شماره E پزشكي مازندران انجام شده است. (دانشیار) دانشگاه علوم پزشكي عضو هیا ت علمي مركز تحقیقات علوم دارویي متخصص شیمي داروي ي * 18 جاده خزرآباد دانشكده داروسازي كیلومتر : ساري + * مازندران 27

2 پژوهشي و همكاران فرشته پورمراد ** متخصص شیمي داروي ي عضو هیا ت علمي (استادیار) دانشگاه علوم پزشكي مازندران *** متخصص فاماسیوتیكس عضو هیا ت علمي(استادیار) دانشگاه علوم پزشكي مازندران **** دكتراي شیمي تجزیه بخش آنالیز دستگاهي دانشكده داروسازي ساري ***** دكتر داروساز تاریخ تاریخ ارجاع جهت اصلاحات : 84/2/4 Eتاریخ دریافت : 83/10/26 تصویب: 84/8/11 28

3 تهیه كیتين و كیتوسان 2 -آمینو- 2 - شد( 1 ).كیتوسان یا با گلوكان D - β داكسي- α (4 1) واحدهاي تكرار شونده مشتقي از كیتين است كه توسط عامل با 1859 در سال 1 روگت شناخته شدهاي بروز نموده و بسیار شایعتر از نوع ثانویه در كیتين جوشاندن ميباشد. محلول پتاس با غلظت مشخص به 1). ) تصویر شماره دست آمد( 2 ) هم دیگر روشهاي البته براي تهیهكیتين وكیتوسان طبق منابع دیگر داراي حق امتیاز (patent) وجود دارد كه در واقع با تغیير شرایط كار مانند زمان واكنش و همزدن غلظت تكرار دفعات اسید و باز و استخراج سعي در بهینه سازي اهمیت روش تهیه داشتهاند( 4 3 ). كیتين در تهیه كیتوسان از آن در كیتوسان كه است جا فرآوردههاي بالیني به دلیل زیستشناسي با بقیه سازگاري مواد قابلیت هضم آسان غير سمي بودن قدرت جذب بالا و در دسترس بودن به عنوان یك حامل از داروي ي به كار ميرود. كیتوسان به عنوان یك حامل دارویي قرنبیستویكم نام برده با كیتوسان است( 16 ). شده در مناسب خلوص درجه آزادسازي سیستمهاي پوست دارویي همودیالیز دارویي مشمعهاي مصنوعي آنزيمي لنزهاي بيحركتي نخ تماسي بانداژچشم ارتوپدي كشاورزي جراحي دندانپزشكي علاوه بر آن و بهكار رفته جذب توانایي چون اثراتي چربي كاهش گلوكز كلسترول و تري گلیسرید و ضد میكروبي از آنگزارش شده است( 16 نیز كیتوسان اندك حلالیت ( 5-7. باعث محدودیتهایي در كاربرد این ماده ارزشمند شده است. و 2 درصد محلول ید كیتين در حل غيرقابل اسیدي محلولهاي بوده در حالي كه كیتوسان با درجه داستیلاسیون مناسب قابل در بعضي موارد حل ميباشد. دیده شده كه مشتقات كیتوسان محدوده با وزن مولكولي پایين در ph حلالیت بالایي در وسیعي از در حالي كه مشتقات آب دارند. ph با وزن مولكولي بالا فقط در اسیدي حلالیت خوبي دارند و در ph تقریبا خنثي حلالیتشانكاهش پارامترمهم یك ميیابد( 6 ). دركیتوسان درجه داستیلاسیون آن ميباشدكه با اندازهگيري 2- استامید 2- نسبت واحدهاي به گلوكوپيرانوز D داكسي D داكسي آمینو گلوكوپيرانوز تعیین ميشود. بر مستقیم اثر نسبت این میزان حلالیت كیتين و خاصیت كیتوسان محلول حاصل دارد. N- داستیله یك مشتق 29

4 پژوهشي و همكاران فرشته پورمراد تصویر شماره : 1 كیتين (ساختار بالا) و كایتوسان (ساختار پاي ين) كایتوسان مشتقي از كیتين بوده كه از داستیلاسیون ناقص یا كامل آن در شرایط قلیاي ي به دست مي آید. 1. Rouget كیتين از كامل یا نسبي ميباشد. درجه داستیلاسیون را با وسایل مختلف و روشهاي مختلف ميتوان اندازه گرفت كه شامل IR طیف طیف سنجي مادون قرمز (UV) طیف سنجي ماوراي بنفش طیف پروتون( H-NMR ) 1 سنجي 13 در حالت جامد سنجي كربن آزمون نين هیدرین C-NMR) ) 13 عیارسنجي با اسید برومیدریك عیار تعیين پتانسیومتریك كروماتوگرافي باكاركردعالي كروماترگرافي با آنالیز نافذ ژل حرارتي كروماتوگرافي با گاز هیدرولیز اشتعال غيرقابل روش اخيرا و اسیدي مادون نزدیك اسپكتروسكوپي براي تعیين وزن قرمزميباشد. ميتوان از كیتوسان مولكولي نافذ ژل با كروماتوگرافي استفاده نمود. همچنين ميتوان از تعیين میزان حساسیت اسمز غضا روش افشاندن كرومانوگرافي طرد ذرات و كروماتوگرافي انحصاري 8 (. استفاده كرد( 12 - كیتوسان در بخشهاي مختلف صنعت داروسازي به اندازهاي شده در اهمیت دارد كه پیش بیني از یكي میلادي 2005 سال پرفروشترین و مطرح ترین مواد اولیه تولید شده در جهان بوده و بازار جهاني را تحت 75 دهد. الشعاع خود قرار درصد كیتوسان تهیه شده كاربرد خواهد بهداشتي و دارویي داشت( 16 ). در گام هدف این مطالعه به دست آوردن مناسبترین نخست روش استخراج كیتين از پوست (كه به وفور در جنوب میگو طور پرورشي ایران و البته به در شمال ایران وجود دارد) و ارزیابي روشهاي تهیه سپس حاصله كیتين از كیتوسان در مرحله بعد بازده ميباشد. تولید بررسي و در ایت تعیين با آن داستیلاسیون درجه روشهاي طیف رزونانس مغناطیسي 2 FTIR و 1 HNMR هستهاي ميباشد. مواد و روشها ǚ ǚẫғ Һ ǚ ҺǙ كلیه مواد مورد استفاده از قبیل HCl NaOH و كیتوسان استاندارد از شركتهاي معتبر مرك (آلمان) و فلوكا (سوي یس) خریداري شدند. طیف IR با استفاده از دستگاه اسپكتروگراف مدل پركين المر پرگامون 781 روي فیلم تهیه شده از كیتوسان تهیه شد. الكترو فورز توسط دستگاه مدل HELENA انجام شد. جهت مقایسه الگوي الكتروفورز نمونههاي تهیه شده با استاندارد انجام شد. جهت تهیه طیف NMR از دستگاه NMR (مدل FT- Bruker 400) استفاده شد. ẫ ҢӨǚҸ ғ ӨҺ Ộ میگو از جنوب ا یران تهیه گردید. پوست میگو از بدن جدا و كاملا شست و شو داده شد تا گل و لاي آن گرفته شد. سپس قسمت اضافي و زاي د پوست میگو 1. H-Nuclear Magnetic Resunce 2. Fourier Transform Infra-Red 30

5 تهیه كیتين و كیتوسان هم گرفته شد و پس از شست و شوي كامل در سایه و در حرارت معمولي اتاق خشك گردید. جسم خشك شده را تا حد امكان به صورت پودر در آورده تا در مراحل بعدي تهیه كیتين و كیتوسان استفاده گردد. Ỏғ Ộ : Ǚ Ө 10 گرم پودر پوست میگو در محلول اسید كلریدریك 6 درصد به مدت 16 ساعت داخل یك بالن ته صاف هم زده شد ماده حاصله توسط قیف بوخنر صاف شد و سپس توسط آب كافي شست وشو تا خنثيسازيكامل انجام شد. سپس ماده حاصله درمحلول سود 10 درصد به مدت 120 دقیقه واكنش داده شد. ماده حاصل صاف شد و توسط آب كافي شسته شده تا خنثيسازي كامل انجام شود. سپس این ماده در محلول اسید كلریدریك 4 درصد به مدت 12 ساعت هم زده شد پس از صاف شدن و شست و شو با آب تا خنثيسازي كامل ماده حاصل در محلول سود 8 درصد به مدت 90 دقیقه واكنش داده شد. ماده حاصل با قیف بوخنر صاف و با آب كافي شست و شو داده شد. پس از خشكشدن كامل پودر صورتي رنگ استیلكیتين حاصل شد. سپس پودر استیل كتين در محلول سود 40 درصد به مدت 60 دقیقه واكنش داده شد و سپس صاف و با آب كافي شست و شو داده شد. پس از خشك شدن كامل 2/2 گرم پودر كیتين (22 درصد) حاصل گردید( 16 3 ). : Һ Ө 10 گرم پودر پوست میگو در محلول سود 10 درصد به مدت یك ساعت هم زده شد سپس صاف و با آب كافي شست و شو داده شد. براي آهك زدایي كردن ماده حاصل این ماده به مدت 3 ساعت در محلول اسید كلریدریك 15 درصد با دماي 80 درجه حرارت داده شد و سپس صاف و شست و شو داده شد. براي از بين بردن چربي ماده حاصل به مدت 5 ساعت در محلول سود 15 درصد و دماي 70 حرارت داده شده و سپس صاف شده و با آب كافي شست و شو و خشك شد و 5/8 گرم پودر كیتين( 58 درصد) به دست آمد. ғụ ǚңөһ ǚ ǚ ғ Ộ : ғ ǙҺ كیتين پودر از گرم 1/5 ساعت 1-3 مدت به حاصله درصد 45 و 60 درمحلول سود 30 پس ازصاف كردن با شد. داده شو با آب قیف بوخنر و شست و فراوان تا خنثي شدن كامل به گرمخانه قرار 3 ساعت در مدت داده تا كاملا آب خود را از بازده در روشهاي داد. دست به 90 درصد 60 تا مختلف از دست آمد. ǚ ғ Ộ مقدار 50 میلي گرم كیتوسان تهیه شده در مراحل قبل در شش میلي لیتر محلول اسید استیك دو درصد حل گردید و بیست و چهار ساعت در بشر در بسته قرار داده شده تا حباب هواي موجود در محلول خارج و شفاف شود سپس این محلول روي یك سطح تفلون و داخل واشرهاي پلاستیكي ريخته شد. پس از خشك كردن در دسیكاتور قرار داده شد واز این فیلمها طیف FT-IR تهیه شد( 13 ). یافتهها با استفاده از روش اول پس از خشك شدن كامل 31

6 پژوهشي و همكاران فرشته پورمراد 2/2 گرم پودر كیتين با بازده 22 درصد و با روش دوم پودر كیتين به میزان 0/8 گرم و راندمان 8 درصد حاصل شد. در تهیه كیتوسان با درجات مختلف داستیلاسیون با كمك محلول سود و 60 درصد راندمان در روشهاي مختلف از 60 تا 90 درصد به دست آمد. استفاده از سود 30 درصد در زمان یك ساعت بالاترین بازده را تولید نمود. افزایش غلظت مخلول سود به 60 درصد كیتوسان محلول در آب به دست آمد. بحث كیتوسان از نظر شیمیایي شباهت به سلولز كه یك فیبرگیاهي است دارد. برخلاف سلولز توانایي اتصال آن به چربيها فوق العاده است بهطوريكه به نام آهنرباي چربيها نام گرفته است. اثرات عدیده دیگر كایتوسان به عنوان یك تركیب كاملا ايمن و بدون اثرات جانبي ارزش آن را صد چندان نموده است( (. مطالعات نشان ميدهد كه در تهیه كیتين به صورت خالص مشكلاتي وجود داشته است. معمول با تكرار فرایند مخلوط كردن پوسته سخت پوستان مورد نظر با اسید و قلیاي داغ و رنگ زدایي با محلول پرمنگنات پتاسیم در حرارت معمولي بوده است. به كارگيري اسید فرمیك غلیظ ناخالصيهاي رنگي را كاملا ازبين برده اما موجب داستیلاسیون كیتين در این مرحله خواهد شد. سپس كیتوسان توسط پتاس غلیظ در ظرف نیكلي و تحت گاز نیتروژن در حرارت 80 درجه تهیه شده است. به منظور تهیه نمك هیدرو كلراید كیتوسان از اسید كلریدریك در حرارت 50 درجه و سپس خالص سازي به كمك تكرار مراحل قبل و شست و شو با اتر و اتانل استفاده شده است. همچنين جهت تهیه كیتين از منبع مربوطه ابتدا آهك زدایي در محلول اسید كلریدریك رقیق و سپس پروتي ين زدایي در محلول رقیق سود صورتگرفته است. بيرنگ كردن با پرمنگنات پتاسیم 0/5 درصد و محلول اگزالیك اسید یا در معرض نور خورشید قرار دادن نیز به كار گرفته شده است( 3 14 ). در هر یك از روشها سعي در بهینهسازي روش شده است. در این مطالعه علاوه بر تهیه كیتوسان و كمك در رسیدن به خود كفایي جهت دستیابي به روش بهینه با تغیير غلظت و زمان آزمایش تلاش شده است. در این مطالعه پس از تهیه پودر از پوست میگو جهت تهیه كیتين به دو روش اقدام شد. در روش اول پودر پوست میگو توسط اسید كلریدریك رقیق هم زده شد و سپس با سود رقیق واكنش دادخ شد و كیتين با بازده 22 درصد طي تكرار مراحل ضمن خالص سازي به دست آمد. در روش دوم ابتدا پودر در سود رقیق هم زده شد و سپس در اسید كلریدریك رقیق واكنش داده شد. طي تكرار مراحل كیتين با بازده 58 درصد حاصل شد. ماده دكلره كننده به دلیل رنگ زدایي در حين تكرار مراحل كار حذف گردید. پس از آن با تغیير مدت زمان آزمایش قدرت و قلیایيكیتوسانهايمتفاوتيتهیه شدكه یكي ازآ ا داراي حلالیت مناسب به منظور تهیه فیلم و شناسایي (تهیه فیلم براي طیف مادون قرمز و تهیه طیف رزونانس مغناطیسي هستهاي) بود. كاربرد سود 30 درصد و واكنش به مدت یكساعتكیتوسان با راندمان 87/5 درصد را حاصلنمود. باكاربرد سود 32

7 تهیه كیتين و كیتوسان غلیظتر( 60 درصد) دستیابي بهكیتوسان با قابلیت حل شدن فراهم شد. جهت تایید مشاهده شد كه كیتين در محلول ید دو درصد و محلولهاي اسیدي غيرقابل حل بوده ازطرفي این تركیب در حلالهاي آلي نیز نامحلول ميباشد كیتوسان داراي قابلیت حل شدن در محلول ید 2 درصد محلولهاي اسیدي و حلالهاي آلي محلول ميباشد.براي شناسایيكیتوسان از روشهاي مختلف از جمله الكتروفورز و 1 H-NMR FT-IR و استفاده ميشود ( C-NMR.( به منظور تهیه گرافهاي الكتروفورز از نمونههاي كیتوسان به دست آمده كلیه نمونهها در اسید استیك 2 درصد حل شد. صرفا نمونه حاصل از هیدرولیز كیتين در محلول سود 60 درصد در این حالت محلول گردید. بنابراین به طور مقدماتي مشخص شد كه در این نمونه عمل هیدرولیز تا حدي صورت گرفته كه كیتوسان حاصل داراي حلالیت بالاتري بوده است. بررسي الگوي الكتروفورز این محصول با كیتوسانهاي استاندارد با وزن مولكولي مختلف (پایين متوسط بالا) تایید نمود كه تركیب حاصل كیتوسان ميباشد. مقایسه طیف مادون قرمزكیتين وكیتوسان استاندارد با محصولات به دست آمده نیز تایید دیگري مبني بر دستیابي به كیتين و كیتوسان ميباشد به طوري كه در طیف كیتين به علت وجودگروه كربونیل مربوط به آمید گروه استیل اوجي در موج 1651 نشان ميدهد كه پس از هیدرولیز و حذف گروه استیل (در واقع تشكیل كیتوسان) به سمت حذف گروه كربونیل خواهد رفت. از این است كه FT-IR مزایاي روش درجه استیله براي مقادیر با بیشتري حساسیت تر پایين محاسبه درجه براي دارد( 14 ). كیتوسان داستیلاسیون مولكولي وزن با استاندارد FT-IR از با توجه به طیف پایين استفاده زیر فرمول گردید( ). DD = 100 (A 1657 /A 3468 ) 100 / 1.33 به طوري كه A 1657 و A 3468 میزان جذب در موج 1657 (مربوط به گروه كربونیل آمید استیل) و 3468 (مربوط به گروه هیدروكسي به عنوان استاندارد داخلي) ميباشد. مقدار عددي نسبت A 1657 به A 3468 براي كیتوسان كاملا استیله شده ميباشد. درجه داستیلاسیون دو نمونه استاندارد از كیتوسان با وزن مولكولي پایين و متوسط با توجه به فرمول بالا 57 و 54 درصد محاسبه گردید. در طیفFT-IR كیتوسان تهیه شده دراین مطالعه اوج گروه كربونیل تقریبا حذف شده و صرفا یك برآمدگي كوچك دراین منطقه بهطور ناچیز مشهود بود. با استفاده از فرمول زیر درجه داستیلاسیون آن محاسبه ميشود. DD = (A 1675 / A 3430 ) 100/ 1.33 A 3430 و A 1657 كه به طوري 1657 موج در جذب میزان گروه كربونیل (مربوط به 3430 و استیل) آمید گروه باند به (مربوط عنوان به هیدروكسي ميباشد. استاندارد داخلي) داستیلاسیون درجه بنابراین درصد 76 شده تهیه نمونه ميباشد. DD=100-(0.38/1.19)*100/1.33 بسیارمناسب ابزارهاي از بهمنظور شناسایي به دیگر كه 13 -C كار مي رود استفاده از 33

8 پژوهشي و همكاران فرشته پورمراد هیدروژن حاصل پنج انتگرال 70 بوده كه نشان ميدهد حدود هیدروژن یك هر ازاي به ظاهر ميشود. پس 13/8 انتگرال متیل ميبایست هیدروژن گروه با انتگرال سه برابر یعني شود. با یك تناسب 41/5 ظاهر میزان ميتوان ساده كیتوسان داستیلاسیون این نوع درصد 98/9 را استاندارد محاسبه كرد. در طیف كیتوسان با روش هیدروژن 60 درصد پنج سود ppm 4 3 تا مربوطه در محدوده 1/9 و گروه متیل در ناحیة اوج نشان ميدهد. انتگرال ppm به 90/42 این پنج هیدروژن محاسبه از پس آمد. دست ي یدروژن هر انتگرال با متیل گروه پروتونهاي 54/24 انتگرال میزان ظاهرميشود.بنابراین ایننوعكیتوسان داستیلاسیون كه درصد محاسبه ميشود 76/9 رابطه ميتوان دراینجا را داستیلاسیونكیتوسان آن نتیجهگرفت. بامیزان حلالیت جهت بررسي بیشتر این مقوله درجه با كیتوسانهاي تهیه استیلاسیون مختلف و تعیين این ضریب ضروري به نظر ميرسد. سایر شد ذكر چنانچه دست آمده از كیتوسانهاي به مطالعه هیدرولیز كیتين در این قابل حل در تري فلورواستیك نبوده و جهت D 2 O اسید و آ ا نیاز به بررسي ساختمان NMR جامد ميباشد كه تهیه طیف مقدور نیست. حلالیت كیتوسان خود زمینه است دیگري از كارهاي پژوهشي كه توسط محققين این مطالعه در دست بررسي ميباشد. ناگفته نماند كه عدم دسترسي به بعضي از جا اما از آن ميباشد. NMR علت نبود پروب دستگاه كه به در داخل كشور تهیه طیف حالت صرفا به جامد مقدور نبود این نكته اشاره مي شود كه كیتين نمونه متیل در گروه ظاهر اوجي ppm 20 درحدود خواهد نمود كه پس از تبدیل آن به كیتوسان حذف ميگردد( 18 -.(16 طیف همچنين كار این در نشان داد كه NMR پروتون در H 1 H- 6 پروتونهاي حلقه از ظاهر (ppm (3-5 محدودة پروتون 11 ازمجموع ميشوند. 4 موجود در هرواحد كیتوسان گروههاي به مربوط پروتون علت به آمين و هیدروكسي جابهجا شدن با دوتریوم موجود 1 H-NMR D 2 O اوجي در طیف در اوجهاي نخواهند داد و تنها 7 پروتون باقیمانده مربوط به در این مشاهده خواهند شد( 12 ). مطالعه از كیتوسان استاندارد و متوسط مولكولي وزن با كیتوسان بهدست آمده با روش درصد در حلال تري 60 سود و اسید فلورواستیك گرفته شد. 1 H -NMR طیف D 2 O NMR در گام اول شباهت طیف دست آمده حاصل از كیتوسان به از این پژوهش با كیتوسان حاكي از قضاوت استاندارد تشكیل در اولیه طیف كیتوسانميباشد.چون تريفلورواستیك درحضور كه اسیدگرفته شده دو پروتون ظاهر ppm 5 4/5 تا در محدودة اوج مربوط به ميشوند در زیر پس ميتوان است. مخفي شده HOD كه حاوي ppm 4 3 تا از محدودة 5 پروتون بهعنوان استاندارد داخلي است استفاده نمود. در كیتوسان با وزن ملكولي طیف 5 كه نشان داده شد متوسط ppm 4 3 تا در محدودة پروتون گروه متیل در اوج ظاهر شده و است. بوده ppm 1/9 ناحیه 34

9 تهیه كیتين و كیتوسان دستگاههاي پیشرفته محدودیتهایي را درادامه تحقیق ايجاد خواهد كرد. سپاسگزاري فهرست منابع بدینوسیله از معاون محترم پژوهشي دانشگاه علوم پزشكي مازندران كه هزینه انجام این تحقیق را تامين نمودهاند تشكر و قدرداني ميگردد. 1. Paul W, Sharma C.P. Chitosan, a drug carrier for the 21 st century (a review), S. T. P. Pharma sciences 2000; 10(1): Rouget C. Des substances amylaces dans le tissu des animaux, Specialment Les Articules (Chitin) Comp- Rend; 1859; 48: Horowitz S.T, Roseman S, Blumenthal H.J. The preparation of glucosamine oligosaccharides, Journal of American Chemical Society; 1957; 79: Teng W.T, Khor E, Tan T.K, Lim l.y, Tan S.C. Concurrent production of chitin from shrimp shells and fungi. Carbohydrate Research; 2001; 332: Hillyard I.W, Doczi Y, Kierman P.B. Anti acid and antiulcer properties of polysacharise chitosan, Proc. Soc. Exp. Biol. Med. 1985; 115: Majeti N.V, Kumar R. A review of chitin and chitosan applications, Reactive and functional polymers; 2000; 46: Mccurdy J.D. FDA and the use of chitin and chitosan derivative. In: Advance in chitin and chitosan, London, Elsevier Apllied Science, 1992, Domard A, Rinaudo M. Preparation and characterization of fully deacetylated chitosan, Int. J. Biol. Macromol; 1983; 5: Dunn D.F, Liberman M.H. Chitin in sea anemone shells, Science; 1983; 221: Kasaai M.R, Arul J, Charlet G. Intrinsic viscosity- molecular weight relationship for chitosan, Journal of polymer science, part B, Polymer Physics; 2000; 38: Khan T.A, Peh K.K, Ching H.S. Reporting degree of deacetylation values of chitosan: the influence of analytical methods, J. Pharm Pharmaceut. Sci; 2002; 5(3): Kubota N, Tatsumoto N, Sano T, Toya K. A simple preparation of half N- acetylated chitosan highly soluble in water and aqueous organic solvents, Carbohydrate Research; 2000; 324: Chatelet C, Damour O, Domard A. Influence of the degree of acethlation on some biological properties of chitosan film, Biomaterials; 2001; 22: tm, Accessed Dec. 25, Miya M, Iwamoto R, Yoshikawa S, Mima S. IR spectroscopic determination of CONH content in highly deacylated 35

10 پژوهشي و همكاران فرشته پورمراد chitosan, Int. J. Biol. Macromol; 1980; 2: Zhao Z, Wang Z, Ye N, Wang S, A novel N. O-carboxymethyl amphoteric chitosan/poly (ethersulfone)composite MF membrane and its charged characteristics, Desalination; 2002; 144: Accessed Dec. 25, Ottoy M, Varum K.M, Smidsrod O. Compositional heterogeneity of heterogeneously deacetylated chitosans, Carbohydrate Polymers;1996;29(1):