ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ ΑΠΕΥΘΕΙΑΣ ΑΠΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟ!!! 4 ΗΜΕΡΕΣ, 23 ΕΩΣ 26 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2015

Transcript

1 ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ ΑΠΕΥΘΕΙΑΣ ΑΠΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟ!!! 4 ΗΜΕΡΕΣ, 23 ΕΩΣ 26 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2015 Κωνσταντινούπολη Η Κωνσταντινούπολη, η ξακουστή και δοξασμένη πολιτεία, με τη λαμπρή, χιλιόχρονη ιστορία, που για δέκα αιώνες δέσποζε πρωτεύουσα της πιο ισχυρής αυτοκρατορίας, καύχημα κι ελπίδα για τους Έλληνες, φθόνος κι όνειρο για τους βαρβάρους. Ήταν η βασιλεύουσα, που πάνω της ήταν στραμμένα τα βλέμματα του ορθόδοξου κόσμου, που σ' αυτή συγκεντρώνονταν οι πόθοι και τα όνειρα ενός λαού. Η Πόλη που ζει ακόμα μαγική μέσα στα όνειρά μας, όνειρο κι η ίδια, τυλιγμένη μέσα στους θρύλους και τις παραδόσεις της πολύπαθης φυλής μας, που δε θέλει να το παραδεχτεί, όσα χρόνια κι αν πέρασαν από τότε, ότι την έχασε. Θέση Η Επτάλοφος, το κλειδί του Βοσπόρου, που στέκεται περήφανη, λες και ξέρει την αξία και τη στρατηγική της σημασία, χωρίζει δυο ηπείρους, την Ευρώπη και την Ασία κι ενώνει δυο θάλασσες, τον Εύξεινο Πόντο και τη Μεσόγειο. Ίδρυση Χίλια χρόνια σχεδόν πριν ο Μέγας Κωνσταντίνος αποφασίσει να την κάνει στα 324 καινούρια πρωτεύουσά του τη μεγαλύτερη χριστιανική πολιτεία Ανατολής και Δύσης, ένας Έλληνας, ο Βύζας, ο αρχηγός των Μεγαρέων αποικιστών, ξεκίνησε στα 658 π.χ. απ' τα Μέγαρα, πέρασε το Αιγαίο, έφτασε στην Τροία, διέσχισε τα Δαρδανέλια και τη θάλασσα του Μαρμαρά και βγήκε τελικά τον Εύξεινο Πόντο. Πριν ξεκινήσει για το μακρινό του ταξίδι, ο Βύζας είχε ρωτήσει το μαντείο των Δελφών, που να ιδρύσει τη νέα του αποικία και πήρε αυτή την απάντηση: "απέναντι από τους τυφλούς!". Το αρχαίο Βυζάντιο Μόνο όταν έφτασε στο Βόσπορο, κατάλαβε τι εννοούσε ο χρησμός. Στην ασιατική ακτή, απέναντι από τη στεφανωμένη με λόφους τριγωνική χερσόνησο, που αποτελούσε το τέλος της ευρωπαϊκής γης, άλλοι Έλληνες είχαν κτίσει κιόλας μια πόλη, τη Χαλκηδόνα. Και θα έπρεπε να ήταν τυφλοί, αφού δε μπόρεσαν να συνειδητοποιήσουν την αναμφισβήτητη υπεροχή του τοπίου που εκτεινόταν απέναντί τους, μπροστά στα μάτια τους. Εκεί το 667 π.χ. οικοδόμησε ο Βύζας την πόλη του, που ονομάστηκε Βυζάντιο, μέχρι την εποχή που ο Μέγας Κωνσταντίνος την έκανε πρωτεύουσά του. Πήρε τ' όνομα "Νέα Ρώμη" ή "Δεύτερη Ρώμη", για να γίνει αργότερα η Κωνσταντινούπολη, η πόλη του Κωνσταντίνου.

2 Η Σημερινή Ιστανμπούλ Αυτή ήταν με λίγα λόγια η όψη της Κωνσταντινούπολης στα βυζαντινά χρόνια. Σήμερα, η παλιά δοξασμένη πόλη, είναι το πιο πυκνοκατοικημένο, πολυθόρυβο κι ακάθαρτο τμήμα της Κωνσταντινούπολης, που δεν κατέχει μόνο το χώρο που καταλάμβανε η παλιά πόλη. Η σημερινή Κωνσταντινούπολη απλώνεται και πέρα από το τρίγωνο που σχηματίζεται ανάμεσα στον Κεράτιο κόλπο, το Βόσπορο και την Προποντίδα, στη δεξιά ακτή του Κεράτιου κόλπου και στην απέναντι ακτή καθώς και προς τη Θράκη, έξω απ' τα παλιά τείχη. Έτσι, διακρίνουμε πρώτα την Πόλη, την Ισταμπούλ όπως λέγεται επίσημα σήμερα, την Κωνσταντινούπολη, που ξαπλώνεται πάνω στους επτά λόφους, γι' αυτό λέγεται κι επτάλοφη, που από την Άλωση και μετά είναι το κύριο τουρκικό τμήμα της Κωνσταντινούπολης. Έχει όψη χαρακτηριστικά ανατολίτικη, γεμάτη λαμπρό τεμένη και κάθε είδους μνημεία, με πολυθόρυβα στενά δρομάκια. Ύστερα διακρίνουμε το Πέραν, τη νέα πόλη που απλώνεται στη δεξιά πλευρά του Κεράτιου κόλπου, που ήταν η Περαία των Γενουησίων στα βυζαντινά χρόνια. Εκεί ήταν εγκαταστημένοι οι ξένοι έμποροι, κυρίως Ενετοί και Γενουάτες κι αργότερα επί τουρκοκρατίας, εκεί έμεναν οι ξένές παροικίες κι εκεί συγκεντρώθηκε το μεγαλύτερο μέρος του ελληνικού πληθυσμού της Κωνσταντινούπολης. Σήμερα το Πέραν είναι το πιο εκσυγχρονισμένο τμήμα της πόλης με καθαρά ευρωπαϊκό χαρακτήρα, μεγάλες σύγχρονες οικοδομές, φαρδιούς δρόμους, πλατείες, κήπους, θέατρα, κινηματογράφους και καλή συγκοινωνία. Μεγάλα ξενοδοχεία, όπως το Χίλτον, της δίνουν τη μορφή ωραίας και μοντέρνας πόλης. Και τέλος διακρίνουμε το Σκούταρι (Χρυσούπολη), που βρίσκεται στην Ασιατική ακτή του Βόσπορου. Σ' όλο το μήκος των δύο ακτών του Βόσπορου, βρίσκονται οι ωραίοι εξοχικοί συνοικισμοί και τα προάστια της Κωνσταντινούπολης, με τ' αναρίθμητα πλούσια εξοχικά σπίτια και τα ωραία ξενοδοχεία. Εκεί, στο μαγευτικό τοπίο του γαλανού Βόσπορου, που η θαλάσσια λωρίδα του Θυμίζει τεράστιο μαγικό ποταμό, βρίσκονται κτισμένα τα ωραιότερα ανάκτορα των Τούρκων σουλτάνων που μας γεμίζουν έκπληξη με την πολυτέλεια και τον πλούτο τους. Γεμάτη είναι η Κωνσταντινούπολη από μνημεία, τεμένη, ναούς κι ανάκτορα, όπως το τέμενος της Αγίας Σοφίας, που σήμερα χρησιμοποιείται σαν μουσείο το Ρουστέμ - Πασσά, που χτίστηκε στα 1550 κι είναι αληθινό αρχιτεκτονικό στολίδι για την Κωνσταντινούπολη, ολόκληρο σκεπασμένο μ' εξαιρετικής τέχνης πλάκες από φαγιάντσα, το Τσινικλή, στο Σκούταρι, χτισμένο στα 1640 με αριστουργηματική διακόσμηση από γαλάζιες πορσελάνες, το Σουλεϊμανιέ, που είναι το πιο κομψό και πιο όμορφο τζαμί της Κωνσταντινούπολης, αληθινό κομψοτέχνημα χτισμένο απ' το Σουλεϊμάν το Μεγαλοπρεπή στα Τα τζαμιά αποτελούν και το χαρακτηριστικό στολίδι της Πόλης που, κυριαρχώντας σ' όλες τις μεριές της, της δίνουν μεγαλοπρέπεια κι ασύγκριτη γοητεία. Από τ' ανάκτορα που δεσπόζουν στην Κωνσταντινούπολη κι αποτελούν άλλο γραφικό χαρακτηριστικό της, τα σπουδαιότερα είναι: το Σαράι Μπουρνού, απέραντο εθνολογικό μουσείο σήμερα, όπου υπήρχε και το θησαυροφυλάκιο των σουλτάνων. Το Μπεηλέρμπεη χτισμένο στην ασιατική ακτή του Βόσπορου στα 1869, το Ντολμά Μπαξέ και το Τουραγιάν.

3 Από τα πιο αξιοθέατα και χαρακτηριστικά οικοδομήματα της Κωνσταντινούπολης ήταν κι η απέραντη, λαβυρινθώδης μεγάλη αγορά (μπεζεστένι), που χτίστηκε στα 1461 από το Μωάμεθ τον Πορθητή και συμπληρώθηκε από το Σουλεϊμάν το Μεγαλοπρεπή. Το μπεζεστένι, που η γραφικότητά του ήταν απερίγραπτη, καταστράφηκε ολοκληρωτικά από μια πυρκαγιά στα Σήμερα οικοδομείται ξανά σαν σύγχρονη αγορά και δεν έχει καμιά σχέση με τον παλιό λαβύρινθο που αποτελούσε την πιο αξιοπερίεργη και συναρπαστική έκθεση του κόσμου. Η Κωνσταντινούπολη, με τα τρία της συγκροτήματα, της κυρίως Πόλης, του Πέραν και του Σκούταρι(βλέπε και Κεράτιος κόλπος, αποτελεί σήμερα την πρώτη τουρκική πόλη σε πληθυσμό, με κατοίκους, που είναι κυρίως Τούρκοι, Έλληνες, Εβραίοι κι Αρμένιοι. Επίσης στην Κωνσταντινούπολη κατοικούν Άραβες, Κούρδοι, Πέρσες, Βούλγαροι, Άγγλοι, Γάλλοι και Γερμανοί. Ακόμη και σήμερα, παρά τη μεταφορά της τουρκικής πρωτεύουσας στην Άγκυρα και τη μείωση της στρατηγικής και της διεθνούς οικονομικής σημασίας του Βόσπορου, η Κωνσταντινούπολη εξακολουθεί να είναι σοβαρός οικονομικός και πολιτικός κόμβος κι είναι η ασύγκριτα πρώτη τουρκική πόλη σε πληθυσμό κι η οικονομική και πνευματική πρωτεύουσα της χώρας. Βυζαντινά Μνημεία Η πόλη, μέσα από τα τείχη χωριζόταν σε 14 ρεγιώνες (περιοχές, συνοικίες), που καθεμιά τους περιλάμβανε κάμποσα επίσημα κτίρια, λαμπρά μέγαρα κι άλλες απλές ιδιωτικές οικίες. Την κυκλοφορία την εξασφάλιζαν πλήθος στενά, ανηφορικά κι ακανόνιστα δρομάκια, ενώ στα κεντρικά σημεία, μεγάλοι δρόμοι, περίστυλοι, με αγάλματα κι άλλα έργα τέχνης από τη μια κι από την άλλη μεριά. Ο σπουδαιότερος δρόμος στην Κωνσταντινούπολη ήταν η περίφημη Μέση οδός. Στα κεντρικά μέρη της πόλης υπήρχαν οι Φόροι, οι αγορές δηλαδή. Από τα λαμπρά δημόσια κτίρια, τα σπουδαιότερα ήταν το Σενάτο (έδρα της Συγκλήτου), το Πρυτανείο, το Καπιτώλιο, το Πραιτώριο το Μέγα, έδρα του έπαρχου το Κριαιστώριο ένα είδος γενικού Λογιστήριου. Κοντά στα δημόσια κτίρια αναφέρονται και τα διάφορα ιδιωτικά, με λαμπρά συμπλέγματα οικοδομημάτων, κήποι και ναοί, όπως του Ανθέμιου, του Αντίοχου, του Πρόγου και πολλών άλλων επιφανών αντρών. Τα δημόσια και τα ιδιωτικά οικοδομήματα τα συναγωνίζονταν σε αρχιτεκτονική τελειότητα, πλούτο και υπέροχη διακόσμηση, οι πολυάριθμοι ναοί και τα μοναστήρια που ξεπερνούσαν τα 463. Από τα μοναστήρια και τους ναούς ελάχιστα απομένουν σήμερα. Πολλά από αυτά, που κιόλας είχαν ερημώσει στους τελευταίους δύο αιώνες της παρακμής της βυζαντινής αυτοκρατορίας, τα μετέτρεψαν σε τζαμιά οι Τούρκοι.

4 Η Κωνσταντινούπολη σήμερα Σήμερα είναι η πρώτη σε πληθυσμό πόλη της Τουρκίας με περίπου κατ., ενώ είναι γνωστή στον περισσότερο κόσμο με το όνομα Istanbul. Το όνομα Is-tun-bul αποτελεί φωνητική παραφθορά της ελληνικής φράσης Εις την Πόλιν. Βρίσκεται ακριβώς επί του 41 ου βόρειου παράλληλου ακριβώς όπως και η Νεάπολη. Η Κωνσταντινούπολη είναι έδρα της Ορθοδοξίας, του ανατολικού χριστιανικού κόσμου, στην τοποθεσία Φανάρι βρίσκεται το Πατριαρχείο όπου θεωρείται η καρδιά όλου του Ορθόδοξου χριστιανισμού. Η ιστορική πόλη βρίσκεται σε μια μικρή χερσόνησο που περιβάλλεται από Νότια την Προποντίδα, Ανατολικά το στενό πέρασμα του Βοσπόρου, προς βορρά τον Κεράτιο κόλπο και είναι χτισμένη σε επτά λόφους για αυτό λέγεται και επτάλοφος πόλη. Στην άλλη όχθη του Κεράτιου ακριβώς απέναντί της βρίσκεται το Πέραν και η σύγχρονη πόλη Beyoglu, σύμβολο της περιοχής ο πύργος (Galata tower), που είναι χτισμένος επί κυριαρχίας των Γενουατών πριν την κατάκτηση της πόλης από τους Οθωμανούς. Σημαντικότερα Αξιοθέατα: Η Κωνσταντινούπολη, σημ. Istanbul είναι η μόνη πόλη στον κόσμο που βρίσκεται επί δύο ηπείρων, της Ευρώπης και της Ασίας. Ο Κεράτιος κόλπος χωρίζει την Ευρωπαϊκή πόλη σε δύο τμήματα: την αρχαία πόλη (σημ. Eminomu) προς νότο, τον Γαλατά (Galata) και την αρχαία Πέρα σημ. Beyoglu προς βορρά δηλαδή δεξιά του Κεράτιου και απέναντι επί της ασιατικής ακτής το Σκουτάρι σημ. Uskudar. Σημαντικότερα αξιοθέατα για ένα επισκέπτη σήμερα στη Πόλη είναι: Α) Επί της παλαιάς πόλης σημερινή περιοχή Eminomu (όπου και η Αγιά Σοφιά) Το Αρχαιολογικό μουσείο (Arkeoloji Muzesi). Το μουσείο αυτό ιδρύθηκε επί βασιλείας του Σουλτάνου Αμντούλχαμίτ Β από τον ζωγράφο και συλλέκτη Οσμάν Χαμτνί-Μπεη. Έχει δύο ορόφους (ισόγ. με αριθμημένες αίθουσες 1 20 και 1 ο όρ. με 16 αίθουσες). (Βόρεια του Τόπ Καπί) Το μουσείο της αρχαίας ανατολίας (Eski Sark Eserleri Muzesi) Το μουσείο κεραμικών (Cinili Kosk) Το Ανάκτορο Τοπ-Καπί (Topkapi Sarayi) (Πολύ κοντά στην Αγιά Σοφιά) Η Αγία Σοφία (Ayasofya Muzesi) που δεσπόζει με τους 4 μιναρέδες και δίπλα ο Ιππόδρομος (At Meydani) Η ιστορική εκκλησία της Χώρας (Kariye Muzesi), (Βόρεια κοντά στην πύλη του Ανδριανού) Η εκκλησία Παναγία η Παμμακάριστος (Fethiye Camii Muzesi) (Κοντά στο Οικουμενικό Πατριαρχείο) Η εκκλησία της Αγίας Ειρήνης (Aya Irini Kilisesi) (δίπλα Β. στην Αγιά Σοφιά) Το Τέμενος του Σουλεϋμάν (Suleymaniye Camii) (δυτικά της γέφυρας του Γαλατά) Το Μπλε τζαμί (The blue Mosque or Sultan Ahmet Mosque) που δεσπόζει με τους 6 Μιναρέδες, έναντι των 4 της Αγιάς Σοφιάς κοντά και ΝΔ της Αγιάς Σοφιάς

5 Η εκκλησία των Αγίων Σέργιου και Βάκχου. (Kucuk Ayasofia Camii) (ΝΔ σχεδόν δίπλα στον Ιππόδρομο) Το Οικουμενικό Πατριαρχείο Αριστερά και στο μέσον του Κεράτιου Οι δύο Αγορές/Παζάρς (Bazaars) η αιγυπτιακή (Μίσιρ παζάρ), και η σκεπαστή Καπαλί τσαρσί (Μεταξύ του Ιπποδρόμου και της γέφυρας Γαλατά. Κάτω από την προστασία των ναών και των μοναστηριών βρίσκονταν ένα σωρό φιλανθρωπικά ιδρύματα, που τα είχαν ιδρύσει ή ανακαινίσει οι περισσότεροι από τους βυζαντινούς αυτοκράτορες: βρεφοκομεία, γηροκομεία, ιδρύματα για τους αρρώστους, τις απροστάτευτες γυναίκες, τα ορφανά, τους ανάπηρους, τους φτωχούς, τους ξένους και τους φτωχούς προσκυνητές. Γνωστά ήταν ο περίφημος ξενώνας του Σαμψών καθώς και το Μέγα Ορφανοτροφείο. Το υδραυλικό και αποχετευτικό σύστημα της Κωνσταντινούπολης ήταν άριστα οργανωμένα. Σε τεράστιες δεξαμενές συγκεντρωνόταν το νερό που μεταφερόταν με σωλήνες στις διάφορες συνοικίες και τα λουτρά. Δε θα πρέπει να ξεχάσουμε να αναφέρουμε κι όλες εκείνες τις περίφημες βιβλιοθήκες, που χρησίμεψαν στην πνευματική κίνηση των βυζαντινών χρόνων και που υπήρχαν στα διάφορα μοναστήρια, δημόσια ιδρύματα καθώς και σπίτια των πλουσίων και μορφωμένων αντρών εκείνης της εποχής. Φοβερές καταστροφές έπαθαν οι βιβλιοθήκες και στις δύο αλώσεις της Κωνσταντινούπολης, στα 1204 και στα 1453, όταν πολύτιμα χειρόγραφα βιβλία έγιναν παρανάλωμα της φωτιάς.