ΚΕΝΤΡΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΦΙΛΙΠΠΙΑ ΑΣ Λούρος Ζηρός - Αμβρακικός
Λίμνη Ζηρού ΙΟΝΙΟ ΠΕΛΑΓΟΣ
ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ: Να γνωρίσουν καλύτερα τα τρία αυτά διαφορετικά οικοσυστήματα(τις δυνατότητές τους, τα προβλήματά τους και τις ομορφιές τους). Να κατανοήσουν τη σημασία της προσεκτικής πρόσβασης στους υγροτόπους. Να συνειδητοποιήσουν την αξία του νερού σε κάθε οικοσύστημα. Να γνωρίσουν την έννοια της αειφορίας γενικότερα, και της αειφορικής διαχείρισης των υδάτινων οικοσυστημάτων ειδικότερα. Να γνωρίσουν τα προβλήματα που έχουν σχέση με τις χρήσεις του νερού της περιοχής και να μπορούν ως υπεύθυνοι και ενεργοί πολίτες να δρουν μέσα από συμμετοχικές διαδικασίες Να διερευνήσουν μέσα από την επιτόπια καταγραφή τους κινδύνους και τα προβλήματα που απειλούν τα υδάτινα συστήματα της περιοχής. Να αναπτύξουν δεξιότητες στο να παρατηρούν, να μετρούν, να καταγράφουν, και να ταξινομούν τα είδη χλωρίδας, πανίδας των οικοσυστημάτων καθώς και να ελέγχουν τις φυσικοχημικές παραμέτρους του νερού. Να αναλάβουν πρωτοβουλίες για την προστασία των υγροτόπων. Να ασκηθούν στην παρατήρηση και στη συλλογή στοιχείων. Να διαπιστώσουν τον πλούτο που περιέχεται σε ένα υδάτινο οικοσύστημα.
Ελληνικοί υγρότοποι που προστατεύονται από τη σύμβαση Ραμσάρ
ΛΟΥΡΟΣ ΠΟΤΑΜΟΣ Ποταμός της Ηπείρου, που πηγάζει από το όροs Τόμαρος, κοντά στην Αρχαία Δωδώνη του Ν. Ιωαννίνων, περνά από την πεδιάδα της Φιλιππιάδας και χύνεται στον Αμβρακικό κόλπο. Το ολικό μήκος του είναι 75 χλμ. η λεκάνη απορροής του καλύπτει 785 τ.χλμ. και με παροχή γύρω στα 45 m 3 /sec. Τα νερά του χρησιμοποιούνται για άρδευση, για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, για ιχθυοκαλλιέργεια (κυρίως πέστροφας) κ.ά.
ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΛΟΥΡΟΥ ΠΟΤΑΜΟΥ ΜΗΚΟΥΣ 75 ΧΛΜ. Όρος Τόμαρος Πηγές Λούρου φράγμα Λίμνη Ζηρού Φιλιππιάδα Υδροηλεκτρικός Σταθμός ΙΟΝΙΟ ΠΕΛΑΓΟΣ ΑΜΒΡΑΚΙΚΟΣ ΚΟΛΠΟΣ
Αξιοθέατα κατά μήκος του ποταμού Λούρου Πηγές Λούρου: Στο 30 ο χιλιόμετρο Ιωαννίνων-'Αρτας κοντά στο χωριό Βουλιάστα, στο όρος Τόμαρος του Ν. Ιωαννίνων, βρίσκεται η φυσική λίμνη που σχηματίζουν οι πηγές του Λούρου ποταμού. Η λίμνη, που βρίσκεται σε υψόμετρο 296 μέτρα, έχει μέγιστο βάθος 10,2 μέτρα και τα νερά της είναι πεντακάθαρα. Η θερμοκρασία τους καλοκαιρινούς μήνες είναι στους 12 βαθμούς. Η περίμετρος της λίμνης είναι γύρω στα 300 μέτρα.
Αξιοθέατα κατά μήκος του ποταμού Λούρου
Αξιοθέατα κατά μήκος του ποταμού Λούρου ΔΡΑΚΟΤΡΥΠΑ: Βρίσκεται λίγο πριν το χωριό Άγιος Γεώργιος Φιλιππιάδας, σύμφωνα με το μύθο ο Άγιος Γεώργιος απάλλαξε τους κατοίκους της περιοχής από τον ανθρωποφάγο δράκο που ζούσε στην περιοχή και αυτοί από ευγνωμοσύνη προς τον Άγιο Γεώργιο, έκτισαν στο μέρος της δρακότρυπας ναό στο όνομα του Αγίου Γεωργίου και μετονόμασαν το χωριό τους Άγιο Γεώργιο.
Αξιοθέατα κατά μήκος του ποταμού Λούρου Πηγές Αγίου Γεωργίου Πηγές Αγίου Γεωργίου: Το μοναδικό επιφανειακό υδάτινο σώμα που χρησιμοποιείται για ύδρευση στο Υδατικό Διαμέρισμα Ηπείρου, και επομένως αποτελεί προστατευόμενη περιοχή πόσιμου νερού, είναι ένα τμήμα του ποταμού Λούρου. Στο τμήμα αυτό απαντούν οι πηγές Αγ. Γεωργίου οι οποίες παρέχουν νερό στην Άρτα, στην Πρέβεζα και στη Λευκάδα.
Αξιοθέατα κατά μήκος του ποταμού Λούρου ΡΩΜΑΪΚΟ ΥΔΡΑΓΩΓΕΙΟ: Κοντά στο χωριό Άγιος Γεώργιος είναι κατασκευασμένο το γιγαντιαίο για την εποχή του Υδραγωγείο Λούρου, που κατασκευάσθηκε μετά το 31 π.χ. με εντολή του Ρωμαίου αυτοκράτορα Αυγούστου Οκτάβιου, με το οποίο υδρεύονταν τότε η Νικόπολις (πληθυσμός : 300.000 άτομα). Τα νερά του Λούρου τότε μέσω του Υδραγωγείου κατευθύνονταν απέναντι (δεξιά της Εθνικής οδού, προς Πρέβεζα), και μέσω σήραγγας στο βουνό (χιλιάδες δούλοι εργάσθηκαν για τη διάνοιξή της) προς το νότο.
Αξιοθέατα κατά μήκος του ποταμού Λούρου Τεχνητό Υδροηλεκτρικό Φράγμα της ΕΗ Λούρου: Είναι τσιμεντένιο με ύψος 25 μ. και μήκος 70. Κατασκευάστηκε το 1953. Ο σταθμός παραγωγής βρίσκεται χαμηλότερα στην αριστερή όχθη του ποταμού και το νερό φτάνει ως εκεί με υπόγειο αγωγό και ξαναπέφτει στο κεντρικό τμήμα του ποταμού, λίγο μετά το χωριό Άγιος Γεώργιος.
Αξιοθέατα κατά μήκος του ποταμού Λούρου ΜΟΝΗ ΠΑΝΤΑΝΑΣΣΑΣ: Βρίσκεται δεξιά της εθνικής οδού Άρτας -Ιωαννίνων, λίγο μετά τη Φιλιππιάδα. Ήταν το ένα απ' τα δυο μοναστήρια που ίδρυσε ο Δεσπότης της Ηπείρου Μιχαήλ Β Άγγελος Δούκας Κομνηνός στα μέσα του 13ου αιώνα και συγκεκριμένα στη δεκαετία 1250-1260, σε ένδειξη μετάνοιας προς τη σύζυγό του βασίλισσα Θεοδώρα (τη μετέπειτα Αγία) για την κακή διαγωγή που έδειξε απέναντί της.
Αξιοθέατα κατά μήκος του ποταμού Λούρου ΔΕΛΤΑ ΛΟΥΡΟΥ: Ο Λούρος ποταμός εκβάλλει στον Αμβρακικό κόλπο όπου σχηματίζεται το δέλτα Λούρου, που αποτελεί σημαντικό οικοσύστημα.
Η ΛΙΜΝΗ ΤΟΥ ΖΗΡΟΥ
ΤΟ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑ ΤΗΣ ΛΙΜΝΗΣ Η λίμνη του Ζηρού καλύπτει μια έκταση που ανέρχεται περίπου στα 470 στρέμματα. Βρίσκεται σε υψόμετρο 60m από τη θάλασσα και έχει μέγιστο βάθος 56m περίπου.
ΑΜΒΡΑΚΙΚΟΣ ΚΟΛΠΟΣ (1) Ο Αμβρακικός κόλπος βρίσκεται βόρεια του νομού Αιτωλοακαρνανίας και νότια της Ηπείρου, επικοινωνεί με το Ιόνιο Πέλαγος μέσα από μια στενή λωρίδα θάλασσας πλάτους λίγων εκατοντάδων μέτρων(600 m περίπου)στο στενότερο σημείο, μήκους 3 χλμ. και βάθους 5-15 μέτρων στο στενό Πρέβεζας - 'Ακτιου. Είναι ένας από τους μεγαλύτερους υγροτόπους της χώρας. Ο Αμβρακικός είναι ένα σύνθετο οικοσύστημα, που αποτελείται από τα δέλτα των ποταμών Λούρου και Αράχθου, ένα σύστημα λιμνοθαλασσών(ροδιάς, Τσουκαλιό, Λογαρού και άλλες μικρότερες), καλαμιώνες, δάση και αλμυρόβαλτους. Τα δέλτα καλύπτουν συνολικά μια περιοχή περίπου 450 km 2. Η συνολική έκταση των λιμνοθαλασσών είναι κατά προσέγγιση 64 km 2.
ΑΜΒΡΑΚΙΚΟΣ ΚΟΛΠΟΣ (2) Φωτογραφία αμβρακικού και ευρύτερης περιοχής από δορυφορο Δημιουργεί μια θαλάσσια έκταση 405 τετρ. χλμ. με μέγιστο βάθος τα 60 μέτρα. Είναι ένα κλειστός μεσογειακός κόλπος με πολλές ιδιαιτερότητες. Περιλαμβάνεται στους υγροτόπους Ramsar Διεθνούς Σημασίας, στο Δίκτυο Natura 2000 κι έχει χαρακτηριστεί ως τόπος Κοινοτικής Σημασίας, Ζώνη Ειδικής Προστασίας και Καταφύγιο Άγριας Ζωής. Ωστόσο, μόλις το 2008 η βόρεια περιοχή του κηρύχθηκε Εθνικό Πάρκο.
ΑΜΒΡΑΚΙΚΟΣ ΚΟΛΠΟΣ (3) Σε αυτό το τοπίο σπάνιας ομορφιάς διαχειμάζει ο μεγαλύτερος πληθυσμός υδρόβιων πουλιών στην Ελλάδα (περίπου 100.000), σταθμεύουν και αναπαράγονται περί τα 250 είδη πουλιών, ενώ συναντάται η τρίτη σε μέγεθος αποικία αργυροπελεκάνων στην Ευρώπη! Ο υγρότοπος είναι όμως γνωστός για τη μεγάλη ιχθυοπαραγωγική ικανότητά του, καθώς και για το ότι είναι ο καλύτερος χελότοπος στην Ελλάδα.
ΑΜΒΡΑΚΙΚΟΣ ΚΟΛΠΟΣ (4) Το μεγάλο ύψος βροχόπτωσης στη Δυτική Ελλάδα σε σχέση με την υπόλοιπη χώρα ευνοεί ιδιαίτερα την ανάπτυξη της βλάστησης. Η πρώτη εντύπωση είναι ότι το πράσινο χρώμα κυριαρχεί στον Αμβρακικό. Με την αλλαγή των εποχών, το πράσινο διαδέχονται τόνοι του κίτρινου, του χρυσού, του καφέ ή του κόκκινου.
ΑΜΒΡΑΚΙΚΟΣ ΚΟΛΠΟΣ (5) ΥΓΡΟΤΟΠΟΣ ΤΗΣ ΡΟΔΙΑΣ Στον ΒΔ Αμβρακικό βρίσκεται ο υγρότοπος της Ροδιάς, ο μεγαλύτερος σε έκταση ενιαίος καλαμιώνας των Βαλκανίων. Εδώ θα συναντήσουμε τους νεροβούβαλους που ξαναήλθαν στην περιοχή στην οποία ζούσαν από αιώνες, και είχαν εξαφανισθεί από την δεκαετία του '50. Επίσης θα δούμε γλάρους, ερωδιούς, αλκυόνες, χουλιαρόπαπιες, κιρκίνια, φαλαρίδες και άλλα είδη πτηνών.
ΑΜΒΡΑΚΙΚΟΣ ΚΟΛΠΟΣ (6) Η Λιμνοθάλασσα Τσουκαλιό, αποτελεί συνέχεια της λιμνοθάλασσας της Ροδιάς και είναι από τις μεγαλύτερες στην Μεσόγειο.
ΑΜΒΡΑΚΙΚΟΣ ΚΟΛΠΟΣ (7) ΚΟΡΩΝΗΣΙΑ Στο κέντρο της φωτογραφίας, φαίνονται τα τρία μικρά ασβεστολιθικά νησιά με χαμηλή βλάστηση που ενώνονται με λουρονησίδες και συγκροτούν την Κορωνησία με τον ομώνυμο μικρό οικισμό. Η νησίδα αυτή είναι η μοναδική κατοικημένη στο κέντρο περίπου του Αμβρακικού Κόλπου. Στη χερσόνησο της Κορωνησίας, βρίσκεται το μοναδικό στην περιοχή του Αμβρακικού αειθαλές δάσος.
ΠΑΝΙΔΑ ΑΜΒΡΑΚΙΚΟΥ- ΟΡΝΙΘΟΠΑΝΙΔΑ Α-Σταχτόχηνα(Αγριόχηνα), Β-Ασημόγλαρος, Γ-Χαλκόκοτα Δ-Λευκοτσικνιάς Ε-Γερακίνα
ΑΠΕΙΛΟΥΜΕΝΑ ΕΙΔΗ ΤΗΣ ΟΡΝΙΘΟΠΑΝΙΔΑΣ ΤΟΥ ΑΜΒΡΑΚΙΚΟΥ Ένα από τα πλέον σημαντικά είδη πουλιών, τα οποία απαντώνται στην περιοχή, είναι ο Pelecanus crispus (αργυροπελεκάνος): Παγκόσμια απειλούμενο είδος. Στην Ελλάδα, ο αργυροπελεκάνος φωλιάζει σε δύο περιοχές, στον Αμβρακικό και τη Μικρή Πρέσπα. Στον Αμβρακικό φωλιάζουν περίπου 40 ζευγάρια. Ο αργυροπελεκάνος είναι είδος που τρέφεται κυρίως με χέλια, γωβιούς, κυπρίνους, κ.ά.
ΠΑΝΙΔΑ ΑΜΒΡΑΚΙΚΟΥ- ΙΧΘΥΟΠΑΝΙΔΑ
ΑΠΕΙΛΟΥΜΕΝΑ ΕΙΔΗ ΤΗΣ ΙΧΘΥΟΠΑΝΙΔΑΣ ΤΟΥ ΑΜΒΡΑΚΙΚΟΥ Rutilus ylikiensis Χιροκόβα, Δρομίτσα Economidichthys pygmaeus Λουρογωβιός Cobitis hellenica Λουροβελονίτσα
ΑΠΕΙΛΟΥΜΕΝΑ ΕΙΔΗ ΤΗΣ ΠΑΝΙΔΑΣ ΤΟΥ ΑΜΒΡΑΚΙΚΟΥ Μεσογειακή φώκια (Monachus monachus) Θαλάσσια χελώνα (Caretta caretta)
ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΜΕΤΑΞΥ ΠΟΤΑΜΟΥ ΛΟΥΡΟΥ-ΛΙΜΝΗΣ ΖΗΡΟΥ-ΑΜΒΡΑΚΙΚΟΥ ΚΟΛΠΟΥ Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η διαρκώς αυξανόμενη ρύπανση του Αμβρακικού συνδέεται άμεσα με τα απόβλητα του Λούρου. Η Λίμνη Ζηρού επικοινωνεί υπογείως με το οικοσύστημα του Ποταμού Λούρου Τα δύο μεγάλα ποτάμια που εκβάλλουν στον Αμβρακικό, ο Λούρος και ο Αραχθος, έχουν μειωμένη ροή εξαιτίας φραγμάτων που έχουν κατασκευαστεί κατά μήκος τους, με αποτέλεσμα να μην ανανεώνονται εύκολα τα νερά του Αμβρακικού Τα φερτά υλικά των δύο ποταμών σχηματίζουν τα δύο δέλτα και στη συνέχεια μεταφέρονται με τη βοήθεια των κυμάτων και σχηματίζουν χαμηλές λουρίδες (λουρονησίδες), χωρίζοντας έτσι τις λιμνοθάλασσες από τον υπόλοιπο κόλπο.
ΌΤΑΝ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΔΕΝΤΡΟ ΚΑΕΙ, Ο ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΠΟΤΑΜΟΣ ΡΥΠΑΝΘΕΙ ΚΑΙ ΠΕΘΑΝΕΙ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΨΑΡΙ, ΤΟΤΕ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΘΑ ΚΑΤΑΛΑΒΕΙ ΠΩΣ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΤΡΑΦΕΙ ΜΕ ΧΡΗΜΑΤΑ GREENPEACE ΗΛΙΟΒΑΣΙΛΕΜΑ ΣΤΟΝ ΑΜΒΡΑΚΙΚΟ