OIKONOMIKHΠΟΛΙΤΙΚΗ Εαρινό Εξάμηνο ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΤΟΝ ΧΩΡΟ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΠΑΤΡΑ 2015



Σχετικά έγγραφα
Δείκτες Ενεργειακής Έντασης

Δείκτες Ενεργειακής Έντασης

ΜΑΝΑΣΑΚΗ ΒΙΡΓΙΝΙΑ ΑΝΤΙΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΡΧΗΣ ΚΡΗΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ

Μακροχρόνιος ενεργειακός σχεδιασμός: Όραμα βιωσιμότητας για την Ε λλάδα τ ου 2050

Ημερίδα Greenbuilding, 2 Ιουλίου Αθήνα

Εθνικός ενεργειακός σχεδιασμός. Συνοπτικά αποτελέσματα εξέλιξης εγχώριου ενεργειακού συστήματος

Πρώτον, στις απαιτούμενες δράσεις για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, μέσα σε μία ολοένα και αυστηρότερη περιβαλλοντική νομοθεσία,

Ασφάλεια Eνεργειακού Εφοδιασμού Ρόλος και Δραστηριότητες της ΡΑΕ σχετικά με τον Τομέα της Ηλεκτροπαραγωγής

ΕξέλιξητωνΜικρώνΣυστημάτωνΑΠΕκαιΣΗΘ στην Ελλάδα ενόψει της Νέας Ενεργειακής Πολιτικής. Κώστας Τίγκας Δ/ντης Ενεργειακής Πολιτικής και Σχεδιασμού

[ 1 ] την εφαρμογή συγκεκριμένων περιβαλλοντικών

Προοπτικές των ΑΠΕ στην Ελλάδα σε µεσοπρόθεσµο επίπεδο. Ιωάννης Αγαπητίδης Πρόεδρος.Σ.

Εξοικονόμησης Ενέργειας

ENDESA HELLAS Η ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ ΣΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ ΣΤΟΧΟΥΣ ΤΗΣ Ε.Ε. Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΣΥΜΠΑΡΑΓΩΓΗΣ

Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας

Μακροχρόνιος ενεργειακός σχεδιασμός. υπό συνθήκες κλιματικής αλλαγής

4.. Ενεργειακά Ισοζύγια

Οι ενεργειακές δυνατότητες της Ελλάδας ως αναπτυξιακός παράγοντας

«Συµβολή της Εξοικονόµησης Ενέργειας στους διάφορους τοµείς της Οικονοµίας. Εµπειρίες του ΚΑΠΕ»

Υποστήριξη της μετάβασης σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα σε όλους τους τομείς

5 σενάρια εξέλιξης του ενεργειακού μοντέλου είναι εφικτός ο περιορισμός του λιγνίτη στο 6% της ηλεκτροπαραγωγής το 2035 και στο 0% το 2050

Η ενεργειακή πολιτική στην Ελλάδα για το 2030 και το 2050

ενεργειακή επανάσταση ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΡΙΑ ΒΗΜΑΤΑ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ

«Θεσμικό πλαίσιο για την Ενεργειακή Αποδοτικότητα»

Η αγορά. Ο κόσμος. Η Κύπρος. Πράσινη Ενέργεια

Το νέο τοπίο στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και ο ρόλος του Διαχειριστή Δικτύου Διανομής (ΔΕΔΔΗΕ)

ΕΝΕΡΓΕΙΑ: ΚΥΡΙΑ ΣΥΝΙΣΤΩΣΑ ΤΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

«Ενεργειακή Αποδοτικότητα με Α.Π.Ε.»

The energy market in Europe-«The role of the Greek DSO- HEDNO» Nikolaos Chatziargyriou, President and CEO of HEDNO

Στόχοι και Πορεία του Ηλεκτρικού Τομέα για το 2030 και 2050 στην Ευρώπη

ενεργειακό περιβάλλον

Χρηματοδοτικές ευκαιρίες της Προγραμματικής Περιόδου για τη χρηματοδότηση ενεργειακής αναβάθμισης κτιρίων και επιχειρήσεων

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΣΤΟΧΑΣΙΣ ΑΕ: «ΚΛΑΔΙΚΕΣ ΣΤΟΧΕΥΣΕΙΣ» ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ

Προοπτική εξέλιξης της διείσδυσης του Φυσικού Αερίου στην Ηλεκτροπαραγωγή στο Ελληνικό Διασυνδεδεμένο Σύστημα. Ι. Κοπανάκης Διευθυντής ΔΣΔΑΜΠ

Ενεργειακή Αξιοποίηση της Βιομάζας και Συμβολή στην Κυκλική Οικονομία

Ήπιες Μορφές Ενέργειας

Παραδείγματα καλών πρακτικών και μελλοντικές προκλήσεις

Κωνσταντίνος Κουκλέλης Πρόεδρος Δ.Σ.

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ. ΑΞΟΝΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΧΑΤΖΗΜΠΟΥΣΙΟΥ ΕΛΕΝΗ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ: ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΚΟΥΣΚΟΥΒΕΛΗΣ ΗΛΙΑΣ

ΤΕΕ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ «Προοπτικές ηλεκτροπαραγωγής μέσα στο νέο ενεργειακό περιβάλλον»

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΤΣΟΥΡΗΣ, ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΔΣ ΑΗΚ

Πρότυπες Περιφέρειες για μια Βιώσιμη Ευρώπη. Άργος, 10 Μαρτίου Δρ Γ. Γιαννακίδης Εργ. Ανάλυσης Ενεργειακών Συστημάτων.

Προγραμματική περίοδος

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 7 Φεβρουαρίου 2019 (OR. en)

ρ. Π.Κ. Χαβιαρόπουλος Μάρτιος 2011

Δρ. Νίκος Βασιλάκος ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

«Ενεργειακή Αποδοτικότητα

Ο θεσμός των Ενεργειακών Κοινοτήτων Πλαίσιο και πολιτικές στην πορεία της ενεργειακής μετάβασης

Κυκλική Οικονομία. Κλείσιμο του κύκλου Το Σχέδιο Δράσης της ΕΕ για την Κυκλική Οικονομία

Ενεργειακή στρατηγική και εθνικός σχεδιασµός σε συστήµατα ΑΠΕ

Η Ανανεώσιμη Ενέργεια ως Μείζων Παράγων της Ευρωπαϊκής Αγοράς Ενέργειας

Συμπεράσματα από την ανάλυση για την Ευρωπαϊκή Ένωση

Εξοικονόµηση Ενέργειας στις Μεταφορές

Διάσκεψη Τύπου ΣΕΑΠΕΚ Φάνος Καραντώνης Πρόεδρος Συνδέσμου Εταιρειών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας Κύπρου

Χαιρετισμός Προέδρου Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας Κύπρου στην Έκτακτη Γενική Συνέλευση του ΣΕΑΠΕΚ. Γραφεία ΟΕΒ 26 Μαΐου, 2010

INSTITUTE OF ENERGY FOR SOUTH EAST EUROPE

ΚΑΠ και ανταγωνιστικότητα της γεωργίας και των τροφίμων

ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΑΠΟΔΟΣΗΣ ΚΤΙΡΙΩΝ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ ΚΑΙ ΤΡΙΤΟΓΕΝΟΥΣ ΤΟΜΕΑ

Περιφερειακός Σχεδιασµός. για την Ενέργεια στην Κρήτη

Το Σχέδιο Δράσης Αειφόρου Ενέργειας (Σ.Δ.Α.Ε.) του Δήμου Αιγιαλείας

Αιολική ενέργεια. climate.wwf.gr. αποφεύγοντας τους σκοπέλους και τις παγίδες. Αχιλλέας Πληθάρας Υπεύθυνος εκστρατειών WWF Ελλάς

Χρηματοδότηση Έργων Ενεργειακής Απόδοσης Προγραμματική Περίοδος

Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο ελφών ελφοί, Παρασκευή και Σάββατο 7-8 Μαΐου 2010

INSTITUTE OF ENERGY FOR SOUTH EAST EUROPE

2. ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ Η

ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ, ΕΜΠΟΡΙΟΥ, ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ

Επενδύοντας στην Ενεργειακή Αποδοτικότητα. Ο Ρόλος των Χρηματοπιστωτικών Ιδρυμάτων Χρηματοδοτικές Λύσεις & Εργαλεία

Η Κατάσταση των ΑΠΕ στην Κρήτη: Δυνατότητες Περιφερειακής Καινοτομίας

Οι διαμορφούμενες προκλήσεις για τις ΑΠΕ και την εξοικονόμηση

Ο δευτερογενής τομέας παραγωγής, η βιομηχανία, παράγει την ηλεκτρική ενέργεια και τα καύσιμα που χρησιμοποιούμε. Η ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ διακρίνεται σε

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ. στην. Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου. για τη θέσπιση του προγράμματος InvestEU

Κατευθύνσεις για τη Διαμόρφωση Στρατηγικών Προτεραιοτήτων και έργων για την βιώσιμη Ενεργειακή Ανάπτυξη της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΥΝΟΧΗΣ- ΕΥΡΩΠΗ 2020

Ο ρόλος της βιομάζας για την ανάπτυξη της Ελληνικής οικονομίας

H Αγορά Ηλεκτρικής Ενέργειας σε Μετάβαση Τελευταίες Εξελίξεις σε Ελλάδα και Ευρώπη. Αθήνα, 28 Μαρτίου 2018

ΔΠΜΣ: «Τεχνοοικονομικά Συστήματα» Διαχείριση Ενεργειακών Πόρων 6. Ενεργειακά Ισοζύγια

Εθνικοί Στόχοι και Πολιτική για την Προώθηση των ΑΠΕ

Νότια Ευρώπη. Συνεργασία στη λεκάνη της Μεσογείου : Ενεργειακά ζητήματα. Ελληνικά

Ενεργειακή Επάρκεια: Στρατηγική Προσέγγιση στο πλαίσιο της Απελευθερωµένης Αγοράς Ενέργειας

Έργα Υποδομών: μπορούμε να συμβάλουμε στην επιτυχή σύζευξή τους με το «αστικό» περιβάλλον και την αειφορία;

Εξελίξεις στον τομέα των ΑΠΕ στην Ελλάδα Γ. Βουγιουκλάκης Υπ. Τμήματος Ανάπτυξης Αγοράς ΚΑΠΕ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ

ΕΙΣΗΓΗΣΗ Μόνιµης Επιτροπής Ενέργειας του ΤΕΕ για την Προσυνεδριακή Εκδήλωση ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΩΝ ΠΗΓΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ

ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΤΗΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΕΩΣ ΤΟ 2050 (WETO-H2)

Ευάγγελος Στουγιάννης Λειτουργός Ενέργειας Υπηρεσία Ενέργειας ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ, ΕΜΠΟΡΙΟΥ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ

ΓΙΑ ΝΑ ΣΥΝΕΧΙΣΕΙ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΝΑ ΜΑΣ ΕΠΙΒΡΑΒΕΥΕΙ... ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΟΥΜΕ ΕΝΕΡΓΕΙΑ & ΝΕΡΟ ΜΗ ΧΑΝΕΙΣ ΑΛΛΟ ΧΡΟΝΟ!

Ο ρόλος των δήμων στην προώθηση των συστημάτων ΑΠΕ στο πλαίσιο της Νέας Προγραμματικής Περιόδου

Δημόσιες προμήθειες για εξοικονόμηση ενέργειας

1. ΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ. 1.1 Γενικά

Η ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΡΙΖΙΚΕΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΕΣ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ. Τίνα Μπιρμπίλη Υπουργός ΠΕΚΑ

Μακροοικονοµικά µεγέθη της πιθανής εξέλιξης της οικονοµίας Εξέλιξη διεθνών τιµών καυσίµων Εξέλιξη τιµών δικαιωµάτων εκποµπών Εξέλιξη

Χρηματοδοτικές ευκαιρίες της Προγραμματικής Περιόδου για τη χρηματοδότηση ενεργειακής αναβάθμισης κτιρίων και επιχειρήσεων

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΑ ΔΙΚΤΥΑ Δραστηριότητα και προοπτική των ΕΛΠΕ

Κυρίες και Κύριοι Σύνεδροι,

Η συµβολή των Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας στην επίτευξη Ενεργειακού Πολιτισµού

Nikolaos Chatziargyriou, President and CEO of HEDNO

Καθαρή Ενέργειας και Ενεργειακή Ένωση Ανανεώσιμες Πήγες Ενέργειας

TEE / TKM Εξοικονόμηση ενέργειας & Περιβαλλοντική αποτίμηση

ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΑΠΕ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ. Κωστής Χριστοδούλου Μέλος ΡΑΕ

ΕΙΣΗΓΗΣΗ Μόνιµης Επιτροπής Ενέργειας του ΤΕΕ για την Προσυνεδριακή Εκδήλωση ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΚΑΙ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΣΤΑ ΚΤΙΡΙΑ. Κέρκυρα, 3 Ιουλίου 2009

Εκατομμύρια σε κίνδυνο

Transcript:

OIKONOMIKHΠΟΛΙΤΙΚΗ Εαρινό Εξάμηνο ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΤΟΝ ΧΩΡΟ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΠΑΤΡΑ 2015

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η ύπαρξη της ενέργειας σε κατάλληλη μορφή είναι καθοριστική για την οικονομική ανάπτυξη. Φαινόμενα των δεκαετιών του 1970 (1973-1979) του 1990 αλλά και διαταραχών στις τιμές ενέργειας έχουν επηρεάσει την διεθνή οικονομία. Η διαθεσιμότητα αποτελεί ένα πρόβλημα αλλά και οι συνέπειες από την χρήση των διαφόρων μορφών φαίνεται να είναι εξίσου σημαντική.energy shortage είναι ένα πολύ μεγάλο θέμα (Τα αποθέματα του άνθρακα αναμένεται να διαρκέσουν για περίπου 150 χρόνια, το πετρέλαιο, το φυσικό αέριο και το Ουράνιο θα εξαντληθούν σε περίπου 40 χρόνια). Επίσης η διαχείριση της ενέργειας αλλά και η επιλογή των κατάλληλων ενεργειακών συστημάτων απασχολεί τους επιστήμονες. Οικονομικές, περιβαλλοντικές αλλά και πολιτικές διαστάσεις.

Σχέση ΑΕΠ-Ενεργειακής Κατανάλωσης Υπάρχει σχέση ανάμεσά τους;

Τομείς Οικονομίας και Ενεργειακή Κατανάλωση Κλάδος μεταφορών αλλά και ο τριτογενής τομέας. Τι παρατηρείται και γιατί αυτοί οι κλάδοι και τομείς.

Τομείς Οικονομίας και Ενεργειακή Κατανάλωση Πηγή: Greece 2011, European Commission, DG Energy, A1 June 2011 Πηγές δεδοµένων: EC (ESTAT, ECFIN), EEA Τελική ενεργειακή κατανάλωση/ Finalenergyconsumption: Συνολική κατανάλωσηενέργειας στη βιομηχανία, στις μεταφορές και σε άλλους τομείς. Πρόκειται για ποσότητεςκαυσίμων εκφρασμένες σε ενέργεια, βάσει της Κατώτερη Θερμογόνο Δύναμη [Κ.Θ.Δ.] τωνκαυσίμων που καταναλώνονται από τις βιομηχανίες για τη στήριξη των κύριωνενεργειακών δραστηριοτήτων τους. Οι Βιομηχανίες που αναφέρονται στο ΕΠΣΕ,ακολουθούν την κατηγοριοποίηση κατά NACE Rev. II, της ταξινόμησης των κλάδων Οικονομικής Δραστηριότητας της Eurostat.

Συνολική Τελική Κατανάλωση Ενέργειας ανά τομέα (σε ΜΤΙΠ) Εξέλιξη μεταξύ1990 και 2009 Ο τόνος ισοδύναμου πετρελαίου ΤΙΠ (tonne of oil equivalent toe) είναι μονάδα ενέργειας. Ένας ΤΙΠ ισοδυναμεί με την ενέργεια που εκλύεται από την καύση ενός τόνου αργού πετρελαίου. 1 ΤΙΠ=41,868 GJ ή 11,63 MWh Πηγή: Greece 2011, European Commission, DG Energy, A1 June 2011 Πηγές δεδοµένων: EC (ESTAT, ECFIN), EEA

Συνολική Τελική Κατανάλωση Ενέργειας ανά καύσιμο (σε % των συνολικών ΜΤΙΠ) Πηγή: Greece 2011, European Commission, DG Energy, A1 June 2011 Πηγές δεδοµένων: EC (ESTAT, ECFIN), EEA 1. Άνθρακας (μείωση) για καύση στην χαλυβουργία 2. Πετρέλαιο σε μεταφορές και θέρμανση 3. Φ.Α στην βιομηχανία (αύξηση) 4. Η.Ε από άνθρακα-λιγνίτη. 5. Γεωθερμία (αύξηση) 6. Μικρές ΑΠΕ (αύξηση)

Συνολική Τελική Κατανάλωση Ενέργειας ανά καύσιμο (σε ΜΤΙΠ) -Εξέλιξη μεταξύ1990 και 2009 Πηγή: Greece 2011, European Commission, DG Energy, A1 June 2011 Πηγές δεδοµένων: EC (ESTAT, ECFIN), EEA

Ακαθάριστη εγχώρια κατανάλωση (ενεργειακό μείγμα επί % των συνολικών ΜΤΙΠ Πηγή: Greece 2011, European Commission, DG Energy, A1 June 2011 Πηγές δεδοµένων: EC (ESTAT, ECFIN), EEA Εγχώρια παραγωγή + Προϊόντα ανάκτησης + Εισαγωγές Εξαγωγές Καύσιμα διεθνούς ναυσιπλοΐας + Αυξομειώσεις αποθεμάτων

Ενεργειακό μείγμα (σε ΜΤΙΠ) και η διαχρονική του μεταβολή Πηγή: Greece 2011, European Commission, DG Energy, A1 June 2011 Πηγές δεδοµένων: EC (ESTAT, ECFIN), EEA

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΕΝΤΑΣΗ Ι Το ποσό της ενέργειας που χρησιμοποιούμε για την παραγωγής μίας μονάδας ΑΕΠ (στο σύνολο της οικονομίας) το καλούμε ενεργειακή ένταση. Η ενεργειακή ένταση θα μπορούσε από αρκετούς να χαρακτηριστεί και ως μέτρο Ενεργειακήςαποδοτικότητας (γιατί;). Πηγή: Eurostat

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΕΝΤΑΣΗ ΙΙ Πηγή: Greece 2011, European Commission, DG Energy, A1 June 2011 Πηγές δεδοµένων: EC (ESTAT, ECFIN), EEA

ΤΡΕΙΣ ΟΔΗΓΟΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ Περιβάλλον 1. Παγκόσμια Κλιματική Αλλαγή Ασφάλεια 1. Πετρέλαιο / Διεθνής αντίκτυπος. 2. Ευπάθεια των υποδομών λόγω τρομοκρατίας, φυσικών καταστροφών, ή ανθρώπινου λάθους Οικονομικός Αντίκτυπος (ανταγωνιστικότητα) 1. Τιμές ενεργειακών προϊόντων 2. Αστάθεια των τιμών των ενεργειακών προϊόντων 3. Διαχείριση της ενεργειακής αποδοτικότητας

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΠΕ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΑΠΟΔΟΣΗΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΕΡΓΑΛΕΙΑ Προγράμματα Στήριξης τεχνολογίας Οικονομικά εργαλεία Επενδυτικά & φορολογικά κίνητρα Φόροι (energy and carbon) & εμπορεύσιμα δικαιώματα εκπομπών Εθελοντικές συμφωνίες Κίνητρα (π.χ επιχορηγήσεις) Πράσινα πιστοποιητικά κ.λ.π

Ενεργειακοί & Κλιματικοί Στόχοι Στόχοι για το 2020 1. Μείωση εκπομπών κατά 20% σε σχέση με τα επίπεδα του 1990. 2. Μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης κατά 20%σε σχέση με τα επίπεδα του 2007. 3. Διείσδυση των ΑΠΕ στο ενεργειακό μίγμα κατά 20% (10% στις μεταφορές). Στόχοι για το 2030 1. 40% μείωση GFGs σε σχέση με τα επίπεδα του 1990. 2. 30% της κατανάλωση Η.Ε να προέρχεται από ΑΠΕ. 3. 30% μείωση στη χρήση πρωτογενούς ενέργειας (βελτίωση ενεργειακής αποδοτικότητας) 4. 100% των καταναλωτών Η.Ε με έξυπνους μετρητές 5. 100% διασυνδεδεμένοι με το Ηπειρωτικό Ευρωπαϊκό ηλεκτρικό σύστημα. Στόχοι για το 2050 1. 80% μείωση GFGs σε σχέση με τα επίπεδα του 1990.

ΑΠΕ-ΕΞΥΠΝΑ ΔΙΚΤΥΑ Στοχευόμενη και ποσοτικοποιημένηδιείσδυση των ΑΠΕ στο ενεργειακό μίγμα. Θα πρέπει ωστόσο να εξετασθεί και κάτω από το πρίσμα της οικονομικής επένδυσης καθώς το κόστος εγκατάστασης τις καθιστά ανταγωνιστικές Πολύ σημαντική θεωρείται η ηλεκτρική διασύνδεση των νησιών με την ηπειρωτική Ελλάδα. Η κατανεμημένη φύση των ΑΠΕ αποτελεί στοιχείο των αποκαλούμενων «έξυπνων δικτύων» που συμβάλουν στην καλύτερη ποιότητα και εξυπηρέτηση με χαμηλότερο κόστος (Rifkin, 2002).

Μίγμα Ενεργειακών Προϊόντων ανά χώρα Ποιες χώρες εμφανίζουν μεγάλη εξάρτηση από πετρελαϊκά προϊόντα και ποιες από ΑΠΕ; Πηγή: Eurostat

Έτος 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 ΕΕ-27 14,18 12,69 12,59 13,65 13,62 14,24 15,14 16,36 18,25 19,94 Ελλάδα 5,22 6,22 9,73 9,52 10,04 11,82 6,77 8,29 12,45 16,68 ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΔΕΙΟΔΟΤΙΚΗΣ ΕΞΕΛΙΞΗΣ ΕΡΓΩΝ ΑΠΕ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΑΝΑΦΟΡΑΣ: 30 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2012 Τεχνολογία Ισχύς Με Αίτηση για Άδεια Παραγωγής Υπό αξιολόγηση 30/9/2012 Με Άδεια Παραγωγής Με Δεσμευτική Προσφορά Σύνδεσης Με Άδεια Εγκατάστα σης Με Σύμβαση Πώλησης Σε Λειτουργί α Αιολικά MW 23.644,69 23.122,20 3.985,27 1.649,45 783,26 1.740,39 Βιομάζα MW 173,06 447,19 58,05 25,04 9,54 44,75 Γεωθερμία MW 20,00 8,00 0,00 0,00 0,00 0,00 Μικρά Υδροηλεκτρικά MW 152,47 970,48 137,27 48,40 23,36 213,08 Φωτοβολταϊκά MW 100,00 4.524,40 3.593,48 568,70 1.942,11 1.353,54 Ηλιοθερμικά MW 424,25 404,80 47,63 25,00 0,00 0,00 Υβριδικά MW 1.020,70 636,57 0,0 0,08 0,00 0,00 Σύνολο Ισχύος (MW) 25.535 30.114 7.822 2.317 2.758 3.351

Market Failures basis for Energy Policy? Οι οικονομολόγοι εστιάζοντας σε αιτίες που αφορούν την αποτελεσματικότητα σε σχέση με την παραγωγή ορίζουν τις αποτυχίες της αγοράς: 1. Monopoly 2. Efficiency pricing with asymmetric information 3. Security of supply and risk 4. Externality

Risk premium σε τιμές ενέργειας υπό αβεβαιότητα P Dsr E(P):αναμενόμενη τιμή με π πιθανότητα διακοπής προμήθειας Pw: τιμή σε παγκόσμιο επίπεδο,pe: τιμή διακοπής προμήθειας Q0:κατανάλωση, Qh:Παραγόμενο προϊόν Φόρος σε ενεργειακή κατανάλωση ή εισαγωγές; ( ) = 1 π w + π e E P P P S Dlr E(P) Pw Qh Q0 Q

P ΜονοψωνιακήΙσορροπία και βέλτιστη 1 1 Po = P + ε s τιμολόγηση Συνήθως Po = M Po. Ωστόσο στην περίπτωση μονοψωνίου περιορίζεται η κατανάλωση και η τιμή διαμορφώνεται P o 1 1 + = ε s M P o m a x π = py Q d π dq o ( ) Q P ( Q ) ' ( ) P Q P ( Q ) = 0 py ' Q = 0 py '( Q o) = Po 1 + o o o o o o o ο o ( ) ' Q opο Q o P o Poil P P Value of MPoil Qoil

Social cost of Carbon

P/tonne Carbon permits vs TaxesΙ Weitzman (1974) prices or quantities economic policy Carbon permits or carbon taxes?(green, 2007)-A (q)=c (q)? Μας δείχνει το βέλτιστο σημείο αδειών-μείωσης. Θεωρείται ότι υπό αβεβαιότητα έχετε το ίδιο σημείο? Weitzman (1974) = α β ε β α ι ό τ η τ α λ ό γ ω π λ η ρ ο φ ό ρ η σ η ς α π ο τ έ λ ε σ µ α κ α µ π υ λ ό τ η τ α ς ( '( ) '( )) 2 = σ η κλίση C q + Α q P* Social cost of carbon C (q) Abatement cost A (q) q* Carbon, q

Carbon permits vs TaxesΙΙ P/tonne Κοινωνικό Κόστος Χρήσης 2 σ η Weitzman (1974)δύσκολο το να επιτευχθεί το βέλτιστο σημείο.η,θ η ελλιπής πληροφόρηση για την χρήση και την περιστολή αντίστοιχα 2 σ θ Κόστος Περιστολής Carbon, q

P/tonne Carbon permits vs TaxesΙΙΙ P/tonne C (q) C (q) f d f P* P* d 0,5 P* e A (q) 0,5 P* e A (q) q* 1,5q* 1,5q* Carbon, q

Πολιτική για την Ενεργειακή Τεχνολογία Μια πολιτική για την ενεργειακή τεχνολογία περιλαμβάνει όλα τα μέτρα που αποσκοπούν στην προώθηση από ένα επιλεγμένο σύνολο των ενεργειακών τεχνολογιών από τις αρχές της έρευνας έως την ανάπτυξη της αγοράς. Μια τέτοια προώθηση συνήθως οδηγεί σε επικαλύψεις με άλλους τομείς πολιτικής. Όπως διαφορετικές τεχνολογίες παρουσιάζουν διαφορετικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις, η πολιτική για την ενεργειακή τεχνολογία σχετίζεται επίσης με περιβαλλοντικές πολιτικές. Όταν επιλεγμένες τεχνολογίες υποστηρίζονται στο αρχικό στάδιο Ε&Α προωθούνται στην αγορά και προκύπτουν συνέργειες με διαφορετικούς επιστημονικούς κλάδους και καινοτόμες προσεγγίσεις.

Περιβαλλοντικές Εξωτερικότητες Η εκπομπή αερίων ρύπων του θερμοκηπίου συνεπάγεται αρνητικές εξωτερικότητες. Οι ρυπαντές προκαλούν την κλιματική αλλαγή και, ως εκ τούτου, επιβάλλουν έξοδα για το σύνολο του πληθυσμού και τις μελλοντικές γενεές. Η μείωση των εκπομπών, κατά συνέπεια, είναι ένα παγκόσμιο δημόσιο αγαθό και, εκτός εάν η μείωση αυτή ανταμείβονται επαρκώς, ή η μείωση τιμολογείται σωστά, κίνητρο/α για την ανάπτυξη τεχνολογιών χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα θα είναι πάρα πολύ χαμηλό. Μια παγκόσμια τιμή του άνθρακα θα είναι το οικονομικά αποτελεσματικό μέσο, που προκαλεί μείωση των εκπομπών, και ελαχιστοποίηση του κόστους μείωσης των εκπομπών σε όλους τους τομείς, Stern(2006). Μια πολιτική για την τεχνολογία μπορεί να λειτουργήσει ως εφαρμογή κινήτρων υπέρ της ανάπτυξης τεχνολογιών χαμηλών εκπομπών άνθρακα.

Capital market Imperfections Οι κεφαλαιαγορές υποφέρουν από ασυμμετρίες πληροφόρησης μεταξύ φορέων καινοτομίας, των επενδυτών και την λαμβάνων τις πολιτικές αποφάσεις. Επιπλέον, οι καινοτομίες στις τεχνολογίες καθαρής ενέργειας συχνά απαιτούν υψηλής στάθμης κεφάλαια με την ύπαρξη αβεβαιοτήτων που αφορούν οικονομικά τεχνικά και άλλα στοιχεία. Ως αποτέλεσμα, πολλοί επενδυτές περιορίζονται στα ίδια κεφάλαια-δανειακά κεφάλαια. Οι Hyytinen και Toivanen (2005) παρουσιάζουν στοιχεία που αφορούν κυρίως μικρές και νέες επιχειρήσεις να υποφέρουν από υψηλότερο κόστος κεφαλαίου από μεγαλύτερους ανταγωνιστές. Πιθανά εργαλεία πολιτικής μπορούν συνεπώς να αφορούν χαμηλό επιτόκιο και χρηματοδοτικές διευκολύνσεις.

Εξωτερικότητες ως προς την Καινοτομία Οι περισσότερες τεχνολογίες χαμηλών εκπομπών άνθρακα δεν έχει αποδειχθεί ακόμα ότι είναι ανταγωνιστικές ή ακόμα και δεν είναι τεχνολογικά αποδεδειγμένες ότι είναι. Η εφαρμοσμένη γνώση που έχει αποκτηθεί από τις δραστηριότητες Ε&Α αποτελεί ένα ένα δημόσιο αγαθό, γιατί χωρίς ένα πολύ περιοριστικό καθεστώς πρόσβασης, καινοτόμες επιχειρήσεις δεν μπορεί να είναι απολύτως κατάλληλα για την επιστροφή του στην ΕΑ & Α δραστηριότητες τους λόγω σε υφιστάμενες δευτερογενή αποτελέσματα. Ο Jaffe(1996) δίνει έναν εξαιρετικό απολογισμό των διαφόρων αποτελεσμάτων διάχυσης στην αγορά που προκύπτουν από δραστηριότητες καινοτομίας Martin και Scott(2000) και Foxon (2003) συζητούν τις προκύπτουσες αποτυχίες της αγοράς των καινοτόμων χαμηλών εκπομπών άνθρακα τεχνολογιών. Συνεπώς, μια πολιτική η τεχνολογία μπορεί να εφαρμόσει κίνητρα για καινοτομία παρά για αποτελέσματα διάχυσης (spillover effects).

Ρόλος Ε&Α στην ενεργειακή πολιτική Δεν υπάρχει άμεση σχέση ανάμεσα στο ποσό που επενδύεται σε Ε&Α και στην βελτίωση του ενεργειακού συστήματος. Ύπαρξη αρκετών εμποδίων αγοράς. Το βασικό ζητούμενο είναι το να μεγιστοποιήσουμε την καινοτομία στον χώρο της ενέργειας ούτως ώστε να υλοποιηθεί μια ευνοϊκή μετατόπιση στην τροχιά του ενεργειακού συστήματος

Διεθνής Ανταγωνιστικότητα Μια σημαντική πρόκληση που αντιμετωπίζει η Ευρώπη σήμερα είναι να παραμείνει στην πρώτη γραμμή της ανταγωνιστικότητας στην διεθνή αγορά για την ενεργειακή τεχνολογία (EC, 2010, σ.15).οι ΗΠΑ αντιμετωπίζουν τιμές χαμηλές σε Φ.Α ενώ στις Ασιατικές χώρες η αύξηση της ζήτησης επιφέρει μεγαλύτερες τιμές LNG. To 2013 οι τιμές Η.Ε για την βιομηχανία ήταν 40% μεγαλύτερες από τις Η.Π.Α. Εάνη από-ανθράκωνση(decarbonization) δεν έχει καμία εναλλακτική λύση, αλλά τα πραγματικά πιθανά κέρδη από τη μείωση του κόστους παραγωγής και προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας λαμβάνουν χώρα σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, οι επιδράσεις στην ανάπτυξη που απορρέουν από την ανταγωνιστική παραγωγή και το κερδοφόρο εμπόριο των τεχνολογιών χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στην παγκόσμια αγορά είναι το κλειδί για τον εμπλουτισμό της ανάπτυξης βραχυπρόθεσμα. Συνεπώς πολιτική τεχνολογία μπορεί να υποκινούνται από στρατηγικά κίνητρα ωθώντας ορισμένες τεχνολογίες χαμηλών εκπομπών άνθρακα στην παγκόσμια αγορά. Για την Ευρώπη είναι αναγκαία η λειτουργία πρώτον μια αγοράς ηλεκτρισμού που προσφέρει οικονομίες κλίμακας, κίνητρα καθοδηγούμενα από την αγορά και κοινωνικές παροχές. Δεύτερον, μείωση του κόστους προσαρμογής μέσω μια ολοκληρωμένης ενεργειακής και κλιματικής πολιτικής.

Πολιτικές-Εμπόδια Ενεργειακής Αποδοτικότητας Ι ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑΤΑ ΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ ΑΝΑΛΟΓΗ ΘΕΩΡΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΙΚΑ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ Κρυµµένα Κόστη, Ασύµµετρες πληροφορίες,επενδυτικό ρίσκο. Ανικανότητα πρόσβασης πληροφοριών,τύποι πληροφοριών, αδράνεια. Έλλειψη χρηµατοδότησης, ανεπάρκεια εύρεσης κεφαλαίων. ΑΒΕΒΑΙΟΤΗΤΑ Αβεβαιότητα σχετικά µε ενεργειακές τιµές, αποδόσεις επενδύσεων. ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΑ Οργανωτική κουλτούρα σε σχέση µε περιβαλλοντικά και ενεργειακά θέµατα. Εταιρείες µε σκοπό την µεγιστοποίηση των κερδών τους. Κάθε υπεύθυνος θεωρείται ως ορθολογικά σκεπτόµενος επηρεαζόµενος από κοινωνικές ιδέες και πρότυπα. Εταιρείες και τα διάφορα τµήµατα επενδυτικών αποφάσεων. Εταιρείες και τα διάφορα τµήµατα επενδυτικών αποφάσεων. Εταιρείες θεωρούνται ως συστήµατα κοινωνικά επηρεαζόµενα από στόχους, κίνητρα, ρουτίνες, στρατηγικές, κ.τ.λ Νεοκλασική Οικονοµική. Θεωρία επενδυτικών αποφάσεων, Ψυχολογία, οικονοµικά κοστών διεκπεραίωσης. Χρηµατοοικονοµική Θεωρία. Θεωρία Οργάνωσης.

ΣΥΣΚΕΥΕΣ Υποχρεωτικές απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης ή ετικέτες. Χαμηλή λειτουργίες εξοικονόμησης ενέργειας για τις ηλεκτρονικές και δικτυακών συσκευών. Πρότυπα ελέγχου ενεργειακής απόδοσης και τα πρωτόκολλα μετρήσεων. Πολιτικές-Εμπόδια Ενεργειακής Αποδοτικότητας ΙΙ ΚΤΙΡΙΑ Οι οικοδομικοί κανονισμοί για τις νέες κατοικίες Παθητική ενέργειας σπίτια και μηδενική κατανάλωση ενέργειας Τροποποιήσ εις σε υφιστάμενα κτίρια Πιστοποίηση κτιρίων Μεταφορές Ελαστικά ενεργειακής απόδοσης Eco-driving Υποχρεωτικά πρότυπα απόδοσης καυσίμου για τα ελαφρά επαγγελματικά οχήματα Υποχρεωτικά πρότυπα απόδοσης καυσίμου για τα βαριά επαγγελματικά οχήματα Βιομηχανία Ενεργειακή Διαχείριση Ελάχιστη ενεργειακή απόδοση για μηχανολογικό εξοπλισμό Ιδιαίτερη έμφαση σε Μίκρο-μεσαίες επιχειρήσεις Δεδομένα σε δείκτες ενεργειακής αποδοτικότητας

Πολιτικές για Ενεργειακή Ασφάλεια Ενεργειακή Ασφάλεια ως μέγιστη προτεραιότητα ιδιαίτερα για τις χώρες της ΕΕ. (αγωγοί TAP, IGB,σταθμός Ρεβυθούσας, Διασύνδεση με Κύπρο-Ισραήλ) Ενεργειακή ασφάλεια Φ.Α 1. Εξάρτηση από Ρωσικούς αγωγούς παρά την κατασκευή LNG σταθμών. 2. Γρήγορη μείωση της εγχώριας παραγωγής φυσικού αερίου της. 3. Αντίστροφες ροές δεν είναι διαθέσιμες σε όλες τις διασυνδέσεις μεταξύ των τομέων της αγοράς και την πρόσβαση πέρα από τα σύνορα με το Φ.Α. Ενεργειακή ασφάλεια πετρελαίου 1. Περίπου 50% μείωση της εγχώριας παραγωγής πετρελαίου την τελευταία δεκαετία. 2. Αύξηση των εισαγωγών πετρελαϊκών προϊόντων (diesel, kerosene). Ενεργειακή ασφάλεια H.E 1. Ένταξη διάφορων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας 2. Υποστήριξη των επενδύσεων στον μετασχηματισμό του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας σε μακροπρόθεσμη βάση 3. Εξασφαλίσει την επάρκεια της παραγωγής σε μεσοπρόθεσμη βάση

Όργανα Πολιτικής Εξετάζουν κυρίως τις θετικές εξωτερικές επιπτώσεις της παραγωγής καθαρής ενέργειας και τα κίνητρα για την ανάπτυξη και την καινοτομία στον τομέα των τεχνολογιών χαμηλών εκπομπών άνθρακα (carbon pricing, RES %) Market Pull Αφορά κυρίως τη διόρθωση των θετικών εξωτερικοτήτων που σχετίζονται μεαποτελέσματα διάχυσης κατά τη διάρκεια της διαδικασίας της καινοτομίας (άμεσα ή έμμεσα). Technology Push

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ http://eurlex.europa.eu/summary/chapter/energy.html?root_defa ult=sum_1_coded=18 Bhattacharyya, SubhesC. (2011) Energy Economics: Concepts, Issues, Markets and Governance. Springer (κεφ22 ο ). Evans, Joanne and Lester Hunt,(2009), International Handbook on the Economics of Energy. Edward Elgar (κεφ.33ο) Sophia Ruester, S., Schwenen, S.,Finger, M., and c, Jean-Michel Glachant(2014). A post-2020 EU energy technology policy: Revisiting the strategic energy technology plan. Energy Policy 66, 209 217 Roelfsema, M., Elzen, M.,Höhne, N., Hofa, F.A., Braun, N., Fekete, H., Böttcher, H., Brandsma, R., Larkin, J., (2014). Are major economies on track to achieve their pledges for 2020? An assessment of domestic climate and energy policies Energy Policy 67, 781 796.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑII Adele C. Morris, C. A.,Nivola, P.S., Schultze, L.C., (2012). Clean energy: Revisiting the challenges of industrial policy. Energy Economics 34 S34 S42 European Commission (2007) Attitudes on issues related to EU Energy Policy-Analytical report. Nigel Jollands, N., Waide, P., Ellis, M., Onoda, T., Laustsen, J.,Tanaka, K., det SerclaesP., Barnsley, I., Bradley, R., and Meier, A., (2010). The 25 IEA energy efficiency policy recommendations to the G8 Gleneagles Plan of Action Energy Policy 38, 6409 6418 Sagara, D. A., van der Zwaana, B., (2006). Technological innovation in the energy sector: R&D, deployment, and learning-by-doingenergy Policy 34, 2601 2608