Παρέμβαση του Δρ Βασιλείου Λαοπόδη Πρώην Στελέχους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ιδρυτή και Προέδρου των ΜΚΟ - CulturePolis - Φόρουμ της Ευρώπης των Πολιτισμών: παράρτημα Αδριατικής Ιονίου - InnoPolis - Κέντρο Καινοτομίας και Πολιτισμού Ενδιαφερομένου υποψηφίου για την Περιφέρεια Ιονίων Νήσων & Δήμο Κέρκυρας Κύριε Διευθυντά, Θέμα: Αιολικό Πάρκο στη Βόρεια Κέρκυρα-Διαπόντια Κέρκυρα 13/07/2010 Θα ήθελα να παρέμβω στη συζήτηση (;) που γίνεται τις τελευταίες ημέρες στην Κέρκυρα σχετικά με το θέμα που δημιουργήθηκε απο την απόφαση του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής για τη χωροθέτηση θαλάσσιων αιολικών πάρκων, σε διάφορες περιοχές της χώρας ανάμεσα τους κι η Κέρκυρα (πιό συγκεκριμένα το αιολικό πάρκο Διαποντίων Νήσων). Διάβασα με προσοχή τις περισσότερες αντιδράσεις απο διάφορους αυτοδιοικητικούς και υποψήφιους, Μ.Μ.Ε, φορείς πολιτών κ.ά για τη μη κατασκευή αιολικού πάρκου στη Βόρεια Κέρκυρα-Διαπόντια. Όλοι καταδικάζουν είτε απερίφραστα ή πιο συγκρατημένα την πρωτοβουλία αυτή αλλά δυστυχώς ΚΑΝΕΝΑΣ δεν μπήκε στον κόπο να προτείνει κάποια άλλη προσέγγιση (εξαίρεση αποτελεί μια γενική πρόταση για ίδρυση νέας δημοτικής επιχείρησης ενέργειας στην Κέρκυρα χωρίς φυσικά καμία τεκμηρίωση). Στο πλαίσιο της πρόθεσής μου να ασχοληθώ ενεργότερα με τα κοινά της Κέρκυρας / Περιφέρειας Ιονίων Νήσων (και όχι μόνο με τα πολιτιστικά και αναπτυξιακά) πήρα την πρωτοβουλία να καταθέσω κάποιες προτάσεις για άλλου είδους προσεγγίσεις βγαλμένες απο την πολυετή εμπειρία στον ιδιωτικό, δημόσιο τομέα, πανεπιστήμια και ΤΕΙ και ιδιαίτερα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή (1988-2006). Θα ξεκινήσω αντλώντας στοιχεία από τις διεθνείς τάσεις και εμπειρίες Προφανώς δεν υπάρχει η κατάλληλη ενημέρωση απο τους εμπλεκομένους για τις διεθνείς εξελίξεις στα θέματα αυτά (γι αυτό ο Καλλικράτης πιστεύω πως χρειάζεται την ανάμειξη και ατόμων με ειδικές γνώσεις και διεθνείς εμπειρίες). Γι αυτό εντόπισα και καταθέτω κάποια στοιχεία απο πρόσφατη δημοσίευση στο περιοδικό ΟΙΚΟ της Καθημερινής, Σάββατο 10/07/2010 με τίτλο: Σκωτία: H καρδιά της κυματικής ενέργειας. Με ελκυστικά ονόματα (το μάρκετινγκ παίζει ρόλο!) όπως «Πανίσχυρο στρείδι», «Γιγάντια τουρμπίνα», «Υποβρύχιος νερόμυλος», «Το φίδι του νερού» (βλ. Παρακάτω άπόσπασμα) παρουσιάζονται οι διάφορες επιχειρούμενες προσεγγίσεις σε άλλες περιοχές της Ευρώπης που - αντί να αναθεματίζουν κάθε τεχνολογία για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, ψάχνουν λύσεις όσο πιο πολύ γίνεται φιλικές προς το περιβάλλον με εντυπωσιακά αποτελέσματα. Η ανακοίνωση του σχεδίου έγινε πριν από λίγες εβδομάδες από τον πρωθυπουργό της τοπικής κυβέρνησης Alex Salmond (τον αντίστοιχο με το δικό μας νέο Περιφερειάρχη), ο οποίος αποκάλεσε τη Σκωτία, «μελλοντική Σαουδική Αραβία της θαλάσσιας ενέργειας» και δημοσιοποίησε τα ονόματα των επτά εταιρειών όπου θα δοκιμαστούν τέσσερις καινοτόμοι τεχνολογίες υπόσχονται να δαμάσουν τα κύματα, με στόχο την παραγωγή ηλεκτρικής ισχύος 1,2 Gwatt -ποσότητα που καλύπτει τις ενεργειακές ανάγκες 750.000 σπιτιών. Εκεί θα δημιουργηθούν τα πρώτα δέκα παράκτια πάρκα ώστε να γίνουν συγκρίσεις των αποτελεσμάτων τους. Οι λύσεις αυτές, που προτείνουν οι διάφορες εξειδικευμένες εταιρείες, απαιτούν φιλικές στη φύση λύσεις αλλά και μεγάλες επενδύσεις και η διερεύνησή τους γίνεται σε αγαστή συνεργασία μεταξύ Υπουργείων και φορέων των αυτοδιοικητικών διοικήσεων, εκπροσώπων των εταιρειών που έχουν την τεχνογνωσία και Ο.Τ.Α, ενεργειακών φορέων, εκπροσώπους πολιτών και Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων.
Αντί λοιπόν να μελετούμε τεχνοκρατικά και σοβαρά τις επιτέλους, αναλαμβανόμενες προσπάθειες αξιοποίησης των ελαχίστων πόρων, που έχει η πατρίδα μας και η περιοχή μας και οι οποίες προσφέρονται δωρεάν απο τη φύση για πράσινη ανάπτυξη, δηλ. τον ήλιο, τα κύματα και ρεύματα της θάλασσας, τους ισχυρούς ανέμους, καταδικάζουμε εκ των προτέρων και ενοχοποιούμε κάθε πρωτοβουλία (δεν επιβραβεύω τους μέχρι τώρα χειρισμούς αλλά επιτέλους κάτι κινείται!). Ως δείγμα του πως μπορεί να κινηθούμε στο μέλλον αναφορικά με τα μεγάλα θέματα που μας απασχολούν- αφού με το παρόν μάλλον δεν τα καταφέραμε πολύ καλά, και να προχωρήσουμε σοβαρά και χωρίς κραυγές, έκανα απο την πλευρά μου κάποιες διερευνητικές ενέργειες. Έτσι ήλθα σε επαφή με τη Scottish Renewables, ενός οργανισμού που στοχεύει στην προώθηση των ανανεώσιμων πηγών στη Σκωτία, που ενδιαφέρθηκαν και ξεκινήσαμε μια ανταλλαγή απόψεων και στοιχείων. Παράλληλα ενημέρωσα τον συμπατριώτη μας καθ. Αρθούρο Ζερβό, πρόεδρο της ΔΕΗ & της ΔΕΗ Ανανεώσιμες Α.Ε καθώς και τον διευθύνοντα σύμβουλό της τελευταίας κ. Ιωάννη Τσιπουρίδη, ειδικό στην αιολική ενέργεια, ιδρυτή της Ελληνικής Επιστημονικής Ένωσης Αιολικής Ενέργειας-ΕΛΕΤΑΕΝ. Πιστεύω πως και μόνο η επαφή μαζί τους μπορεί να βοηθήσει ουσιαστικά. Στόχος είναι το θέμα αυτό να συζητηθεί σοβαρά και εμπεριστατωμένα και να αναδειχθούν όλες οι εναλλακτικές λύσεις. Θα επανέλθουμε. Η μόνη διαφαινόμενη σοβαρή προσέγγιση απο τους νέους Καλλικράτειους Δήμο Κέρκυρας και Περιφέρεια Ιονίων Νήσων σχετικά με τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΕΠ), θα ήταν να συστήσει αμέσως μόλις αναλάβει η νέα ηγεσία μια ομάδα εργασίας εμπειρογνωμόνων με εντολή να μελετήσει και καταθέσει στα αρμόδια διοικητικά όργανα μέσα σε τακτό χρονικό διάστημα, μια ολοκληρωμένη εισήγηση για τις ευκαιρίες ανάπτυξης αλλά και απειλές που δημιουργούνται από τις διάφορες ΑΕΠ, ώστε να γίνει μια ουσιαστική διαβούλευση μεταξύ αυτοδιοίκησης, πολιτών (που να ενημερωθούν πρώτα!) και οικονομικών παραγόντων για τέτοιου βεληνεκούς επενδύσεις που θα αλλάξουν σίγουρα τον τόπο και θα δημιουργήσουν εξειδικευμένες θέσεις εργασίας. Άρα, αντί για αναθεματισμούς και μικροπολιτικές κορώνες, απαιτούνται από αυτούς - που έχουν τις ικανότητες και μπορούν, διερευνητικές δράσεις και συγκροτημένες ενέργειες με σκοπό την απόκτηση πρόσθετης γνώσης και αξιοποίησης εμπειριών τρίτων σε κάθε θέμα για βέλτιστο αποτέλεσμα. Εχουμε τη διάθεση για συνεργασία με κάθε καλοπροαίρετο ενδιαφερόμενο. Τέλος, θα ήθελα να σημειώσω πως ανάλογες διερευνήσεις θα γίνουν και για τα λοιπά σημαντικά θέματα του τόπου π.χ. Πολιτισμός, Τουρισμός λαμβάνοντας υπόψη όλες τις διαμορφούμενες τάσεις και νέα στοιχεία (π.χ. την πρόσφατη Ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής COM(2010) 352 τελική από 30.6.2010, με τίτλο «Ευρώπη, ο υπ. αριθμόν 1 τουριστικός προορισμός ένα νέο πολιτικό πλαίσιο για τον τουρισμό στην Ευρώπη». Στη διάθεσή σας για περισσότερες λεπτομέρειες και (πραγματική) συζήτηση. Με εκτίμηση -------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Δρ. Βασίλειος Λαοπόδης Αλεποχώρι, Καμάρας, 49084 Κέρκυρα, Ελλάδα Γραφείο Κέρκυρας: τηλ./φαξ: +30 26610 54592 / Γραφείο Αθήνας: τηλ./φαξ: +30 210 6511885 Skype : vlvlvl2007; Κινητό: +30 6944726602 Web: culturepolis.org / email: vasileios.laopodis@gmail.com ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------
ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΟΙΚΟ, Καθημερινή, Σάββατο 06/07/2010 Σκωτία: H καρδιά της κυματικής ενέργειας Στη Σκωτία, «τη μελλοντική Σαουδική Αραβία της θαλάσσιας ενέργειας», όπως την αποκαλούν,κατασκευάζονται τα πρώτα δέκα παράκτια πάρκα. Τέσσερις καινοτόμοι τεχνολογίες υπόσχονται να δαμάσουν τα κύματα, με στόχο την παραγωγή ηλεκτρικής ισχύος 1,2 Gwatt -ποσότητα που καλύπτει τις ενεργειακές ανάγκες 750.000 σπιτιών. Του ΚΩΣΤΑ ΔΕΛΗΓΙΑΝΝΗ Mία από τις κατασκευές μοιάζει με ένα τεράστιο μεταλλικό φίδι που επιπλέει πάνω στο νερό και ακολουθεί την κίνηση των κυμάτων. Κάποια άλλη βαφτίστηκε «στρείδι» («Oyster») από την εταιρεία που τη δημιούργησε, αφού παραπέμπει στο ανοικτό κέλυφος του οστρακοειδούς - με τη βάση της να ακουμπά σταθερά στον πυθμένα και το «καπάκι» της να ταλαντώνεται πίσω-μπρος, καθώς χτυπούν πάνω του τα κύματα. Και οι δύο άλλες, πιο συμβατικές υποβρύχιες μηχανικές διατάξεις, θυμίζουν τεράστιες τουρμπίνες και περιστρέφονται λόγω των θαλάσσιων ρευμάτων. Αυτές είναι οι τέσσερις τεχνολογίες στις οποίες θα βασιστούν τα «πάρκα θαλάσσιας ενέργειας», που θα εγκατασταθούν σε δέκα παράκτιες περιοχές της Σκωτίας -γύρω από τα νησιά Orkney και τον όρμο του Pentland-, με σκοπό να αξιοποιήσουν την κίνηση των κυμάτων και των παλιρροϊκών ρευμάτων, ώστε να παράγουν ηλεκτρικό ρεύμα. Τα θαλάσσια αυτά πάρκα θα είναι τα πρώτα στον κόσμο που θα λειτουργούν σε βιομηχανική κλίμακα, αφού η ισχύς τους θα ξεπερνά τα 1,2 Gwatt. Κάτι που σημαίνει πως θα μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες 750.000 νοικοκυριών, χωρίς την παραμικρή εκπομπή αερίων του θερμοκηπίου. Η ανακοίνωση του σχεδίου έγινε πριν από λίγες εβδομάδες από τον πρωθυπουργό της τοπικής κυβέρνησης Alex Salmond, ο οποίος δημοσιοποίησε τα ονόματα των επτά εταιρειών στις οποίες παραχωρήθηκαν -προς εκμετάλλευση- οι παραπάνω τοποθεσίες. «Το επόμενο βήμα είναι να ολοκληρωθεί η διαδικασία αδειοδότησης», λέει στο «ΟΙΚΟ» η Johanna Yates, υπεύθυνη του τομέα θαλάσσιας και υδροηλεκτρικής ενέργειας της Scottish Renewables, ενός οργανισμού που στοχεύει στην προώθηση των ανανεώσιμων πηγών στη Σκωτία. Αλλωστε, εδώ και χρόνια είναι γνωστό πως η περιοχή αυτή διαθέτει από τις πιο προνομιακές τοποθεσίες στον πλανήτη. Τα πάρκα θα εγκατασταθούν σε ένα σημείο όπου ο Ατλαντικός Ωκεανός συναντά τη Βόρεια Θάλασσα και τα ρεύματα εκεί συχνά φτάνουν τα 30 χλμ./ώρα σε ταχύτητα. Επίσης, επειδή το ύψος των κυμάτων έχει μέσο όρο τα δύο μέτρα, ενώ ενίοτε ξεπερνούν τα δέκα μέτρα, «η Σκωτία μπορεί να γίνει η Σαουδική Αραβία της θαλάσσιας ενέργειας», σύμφωνα με τον κ. Alex Salmond. Το πρώτο «κρας τεστ»
Ανάμεσα στις εταιρείες που ανέλαβαν να δημιουργήσουν τα πάρκα, βρίσκονται ορισμένοι από τους μεγαλύτερους βρετανικούς ομίλους από το χώρο της ηλεκτροπαραγωγής, όπως η EON, η Scottish and Southern Energy (SSE) και η Scottish Power Renewables. Οι όμιλοι αυτοί συνεργάστηκαν με τις επιχειρήσεις στις οποίες ανήκουν οι τέσσερις επικρατέστερες τεχνολογίες. Τεχνολογίες που, αν και έχουν υποβληθεί για χρόνια σε δοκιμές, έπρεπε να χρηματοδοτηθούν με αρκετά μεγάλα κονδύλια για να χρησιμοποιηθούν μαζικά: τα δέκα πάρκα εκτιμάται πως θα κοστίσουν 4 δισ. λίρες, μαζί με ένα ακόμη δισ. για την κατασκευή των υπόλοιπων υποδομών. Εντούτοις, η Johanna Yates θεωρεί πως μια τέτοια επένδυση θα βοηθήσει την τοπική οικονομία να ανακάμψει από την ύφεση και μακροπρόσθεσμα «θα επιτρέψει στη Σκωτία να εξαγάγει τεχνογνωσία στον υπόλοιπο κόσμο». Βέβαια, καθώς πρόκειται για το πρώτο ουσιαστικά «κρας τεστ» για τη χρήση της κυματικής και της παλιρροϊκής ενέργειας, δεν είναι απίθανο να προκύψουν τεχνικές δυσκολίες, με συνέπεια ορισμένα πάρκα να λειτουργήσουν νωρίτερα απ' ό,τι άλλα. Επίσης, στην πορεία θα πρέπει να ελεγχθεί αν αυτές οι τεχνολογίες επιβαρύνουν τα θαλάσσια οικοσυστήματα αλλά και ποιες λύσεις τυχόν απαιτηθούν. «Πάντως, πέρα από την αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών, αυτές οι τεράστιες συσκευές θα παίξουν επίσης το ρόλο τεχνητών υφάλων, αυξάνοντας τον πληθυσμό των ψαριών στην περιοχή», συμπληρώνει η Yates. Nέες μονάδες υπό σχεδίαση Πριν ακόμη ξεκινήσει η εγκατάσταση των πρώτων πάρκων, η τοπική κυβέρνηση ήδη εξετάζει το ενδεχόμενο να παραχωρήσει και άλλες περιοχές για νέες μονάδες. Εξάλλου, σύμφωνα με μελέτη της οικολογικής οργάνωσης Carbon Trust, το ρεύμα που παράγεται από τη θάλασσα θα μπορούσε να καλύψει το 15% - 20% των αναγκών της Σκωτίας. Παράλληλα, υποστηρίζει ο Guardian, με αυτό τον τρόπο θα αυξήσει την ενεργειακή της ασφάλεια, τη στιγμή που τα αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου στη Βόρεια Θάλασσα φαίνεται να μειώνονται. «Και βέβαια, υπάρχουν επίσης πολλές περιοχές στον κόσμο οι οποίες έχουν τη γεωμορφολογία και το ενεργειακό δυναμικό για να εφαρμόσουν παρόμοιες τεχνολογίες», συμπληρώνει η κ. Yates. Για παράδειγμα, το αμερικανικό Ερευνητικό Ινστιτούτο Ηλεκτρικής Ενέργειας (EPRI) υπολόγιζε το 2005 πως οι ΗΠΑ μπορούν να παράγουν το 10% του ρεύματός τους αποκλειστικά από κυματικά πάρκα.
1.Πανίσχυρο«στρείδι» Το «στρείδι» της εταιρείας Aquamarine Power μπορεί να εγκατασταθεί σε βάθος 10-16 μέτρων, ώστε ο κατακόρυφος «υδατοφράκτης» της μονάδας να κλίνει δεξιά - αριστερά, ανάλογα με τη φορά των κυμάτων. Μέσω ενός υποβρύχιου καλωδίου που περιέχει πεπιεσμένο θαλασσινό νερό, η παλινδρομική αυτή κίνηση μεταφέρεται στην ακτή και σε μια υδροηλεκτρική γεννήτρια. Στη Σκωτία αναμένεται να χρησιμοποιηθούν 200 τέτοιες μονάδες, ισχύος 1 Mwatt. 2. Γιγάντια τουρμπίνα Η υποθαλάσσια τουρμπίνα της OpenHydro διαθέτει ένα τεράστιο άνοιγμα στο κέντρο της, ώστε τα κοπάδια των ψαριών να μπορούν να περνούν από μέσα της και να μη συνθλίβονται στους έλικές της. Η πρώτη πιλοτική μονάδα διαμέτρου 4,5 μέτρων εγκαταστάθηκε στη Σκωτία το 2007, αποδεικνύοντας ότι μπορεί να παράγει ρεύμα για 150 νοικοκυριά και, με αυτό τον τρόπο, να αποτρέψει την ετήσια έκλυση 450 τόνων CO2 στην ατμόσφαιρα. 3.Υποβρύχιος νερόμυλος Κάθε σταθμός της εταιρείας SeaGen μοιάζει με πανύψηλο φάρο στον οποίο είναι συνδεδεμένοι δύο έλικες διαμέτρου 16 μέτρων που κινούνται χάρη στα παλιρροϊκά ρεύματα: καθώς περιστρέφονται με ταχύτητα έως και 2,4 μέτρα ανά δευτερόλεπτο, κάθε τέτοια κατασκευή μπορεί να παράγει αρκετό ρεύμα για να ηλεκτροδοτεί περίπου 1.000 νοικοκυριά. Αυτοί οι «υποβρύχιοι νερόμυλοι» θα χρησιμοποιηθούν σε ένα πάρκο στη Σκωτία. 4. Το «φίδι» του νερού Τα μεταλλικά «φίδια» της Pelamis Wave Power είναι ίσως η πιο γνωστή από τις τεχνολογίες που θα χρησιμοποιηθούν στη Σκωτία, αφού τρεις παρόμοιες μονάδες λειτουργούν πιλοτικά ήδη από το 2008 στις ακτές της Πορτογαλίας. Κάθε μονάδα έχει μήκος 155 μέτρα, ζυγίζει 700 τόνους και ουσιαστικά αποτελείται από τέσσερις
κυλίνδρους που ενώνονται μεταξύ τους με μηχανικά έμβολα τα κύματα προκαλούν τη συσπείρωση και την επιμήκυνση των εμβόλων, κίνηση η οποία μεταδίδεται σε γεννήτριες για την παραγωγή ρεύματος. &&&&&&&&&