Cities for Peace and Democracy in Europe Ε Ρ Ε ΤΟΠΙΚΗ ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΡΟΩΘΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΦΩΝΗ ΤΩΝ ΝΕΩΝ Υ Ν Α με την υποστήριξη Ιανουάριος 2007
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΓΡΑΦΗΜΑΤΩΝ...3 ΕΙΣΑΓΩΓΗ...4 ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ...6 ΕΝΟΤΗΤΑ 1 Η : ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ...8 1.1 Φύλο...8 1.2 Ηλικία...8 1.3 Ιδιότητα...9 ΕΝΟΤΗΤΑ 2 Η : ΣΦΑΙΡΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΩΝ ΝΕΩΝ...10 2.1.α Τι μου Αρέσει στην Πόλη...10 2.1.β Τι δεν μου Αρέσει στην Πόλη...11 2.2 Η Πόλη του Αύριο...12 2.3 Εξελίξεις και Ενημέρωση...13 2.4 Σημαντικότερα Προβλήματα...14 2.5 Τρόποι Αντιμετώπισης των Προβλημάτων...15 ΕΝΟΤΗΤΑ 3 Η : ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΩΝ ΝΕΩΝ...17 3.1.Συμμετοχή σε Οργανώσεις Νεολαίας...17 3.2 Συμμετοχή στη Διαδικασία Λήψης Αποφάσεων...17 3.3.α Συχνότητα Συμμετοχής...18 3.3.β Λόγοι μη Ενεργούς Συμμετοχής...19 3.4 Συμμετοχή με Βάση το Φύλο...19 3.5 Λόγοι Διαφοροποίησης με Βάση το Φύλο...20 ΕΝΟΤΗΤΑ 4 Η : ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΝΕΩΝ ΓΙΑ...21 ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ...21 4.1 Τρόποι Προσέλκυσης Νέων...21 4.2 Προτάσεις Πολιτικής των Νέων...22 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ...24 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ...26 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΝΕΩΝ...26 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΦΟΡΕΩΝ...28 2
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΓΡΑΦΗΜΑΤΩΝ ΓΡΑΦΗΜΑ 1:ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΟΥ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΦΥΛΟ...8 ΓΡΑΦΗΜΑ 2: ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΟΥ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗΝ ΗΛΙΚΙΑ...8 ΓΡΑΦΗΜΑ 3: ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΟΥ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗΝ ΙΔΙΟΤΗΤΑ...9 ΓΡΑΦΗΜΑ 4:ΤΑ ΘΕΤΙΚΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ...11 ΓΡΑΦΗΜΑ 5: ΤΑ ΑΡΝΗΤΙΚΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ...12 ΓΡΑΦΗΜΑ 6: ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΤΟΥ ΑΥΡΙΟ...13 ΓΡΑΦΗΜΑ 7: ΒΑΘΜΟΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ...14 ΓΡΑΦΗΜΑ 8: ΤΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ...15 ΓΡΑΦΗΜΑ 9: ΠΙΘΑΝΟΙ ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ...16 ΓΡΑΦΗΜΑ 10: ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΣΕ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ/ΕΝΩΣΕΙΣ ΝΕΟΛΑΙΑΣ...17 ΓΡΑΦΗΜΑ 11: ΒΑΘΜΟΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΣΤΗΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΛΗΨΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ...18 ΓΡΑΦΗΜΑ 12: ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΣΤΗΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΛΗΨΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ...18 ΓΡΑΦΗΜΑ 13: ΛΟΓΟΙ ΜΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΣΤΗΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΛΗΨΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ...19 ΓΡΑΦΗΜΑ 14: ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΣΤΗΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΛΗΨΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΦΥΛΟ...20 ΓΡΑΦΗΜΑ 15: ΑΙΤΙΕΣ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΣΤΗΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΛΗΨΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΦΥΛΟ...20 ΓΡΑΦΗΜΑ 16: ΤΡΟΠΟΙ ΠΡΟΣΕΛΚΥΣΗΣ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΣΤΗΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΛΗΨΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ...21 ΓΡΑΦΗΜΑ 17: ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ.23 3
ΕΙΣΑΓΩΓΗ Είναι πλέον δεδομένη η σημασία της συμμετοχής των νέων στην διαδικασία λήψης αποφάσεων στις πολιτικές που τους αφορούν σε τοπικό, εθνικό και κατ επέκταση σε ευρωπαϊκό επίπεδο, παρόλα αυτά στην Ελλάδα και κυρίως στις ελληνικές περιφέρειες παρατηρείται σημαντικό έλλειμμα συμμετοχής των νέων. Κρίνεται λοιπόν αναγκαία η δημιουργία μίας νέας ουσιαστικής και δυναμικής σχέσης μεταξύ των φορέων τοπικής αυτοδιοίκησης και των νέων. Πρωταρχικό μέλημα είναι να κατανοήσουν καλυτέρα οι τοπικές αρχές τον ρόλο τους στην δόμηση μιας ειρηνικής και δημοκρατικής Ευρώπης υποστηρίζοντας και δημιουργώντας τις προϋποθέσεις ώστε οι πολίτες και κυρίως οι νέοι να συμμετέχουν ενεργά στη διαδικασία αυτή. Επιπρόσθετα, οι νέοι, δεδομένου ότι αποτελούν την Ευρώπη του αύριο, καλούνται να ανταποκριθούν στην πρόκληση αυτή και να αποτελέσουν ενεργό μέλος της τοπικής κοινωνίας προκειμένου να επιτυγχάνεται αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση των ζητημάτων που τους αφορούν. Το Ινστιτούτο Ανάπτυξης Επιχειρηματικότητας με την συμβολή του διεθνούς οργανισμού ALDA (Association of the Local Democracy Agencies) στα πλαίσια του προγράμματος «Πόλεις για την Ειρήνη και τη Δημοκρατία στην Ευρώπη» ανέλαβε την υλοποίηση έργου με τίτλο «Τοπική Βιώσιμη Ανάπτυξη Προωθώντας την φωνή των νέων». Το έργο περιλαμβάνει αρχικά την εκπόνηση έρευνας και στην συνέχεια την υλοποίηση ημερίδας για τη δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων. Για τη διεξαγωγή της έρευνας δομήθηκαν δύο ερωτηματολόγια, το ένα απευθυνόταν σε νέους και το άλλο σε φορείς. Σκοπός της έρευνας ήταν αφενός να εξαχθούν χρήσιμα συμπεράσματα για το πώς οι νέοι αντιλαμβάνονται τη διαδικασία λήψης αποφάσεων, τον βαθμό συμμετοχής τους 4
καθώς και τις αιτίες που τους αποτρέπουν από τη διαδικασία αυτή και αφετέρου να γίνει καταγραφή της υφιστάμενης κατάστασης και των προϋποθέσεων που δημιουργούν οι φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης προκειμένου να προωθήσουν την ενεργό συμμετοχή των νέων. 5
ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Για την διεξαγωγή της έρευνας δομήθηκαν από το Ινστιτούτο Ανάπτυξης Επιχειρηματικότητας δύο ερωτηματολόγια, το πρώτο είχε αποδέκτη νέους ηλικίας 15 έως 26 ετών και το δεύτερο φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης και οργανισμούς. Για την σύνταξη των ερωτηματολογίων προτιμήθηκαν κυρίως ερωτήσεις ανοικτού τύπου προκειμένου οι ερωτηθέντες να εκφράσουν ελεύθερα την γνώμη τούς χωρίς περιορισμούς. Στο πλαίσιο της έρευνας πραγματοποιήθηκε πιλοτική έρευνα με σκοπό τον εντοπισμό δυσλειτουργιών του ερωτηματολογίου προκειμένου να εξασφαλιστεί η καλύτερη δυνατή μορφή του. Στην συνέχεια τα τελικά ερωτηματολόγια απεστάλησαν: 1 ον Όσον αφορά τούς νέους σε: Φροντιστήρια δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και ξένων γλωσσών Ιδιωτικά σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης Ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης Οργανισμούς και οργανώσεις που σχετίζονται με νέους Συνολικά στάλθηκαν 500 ερωτηματολόγια από τα οποία συμπληρώθηκαν 321. 2 ον Όσον αφορά τούς φορείς σε: Δήμους Κέντρα Επαγγελματικής Κατάρτισης Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης Μη Κερδοσκοπικές Οργανώσεις Οργανισμούς και οργανώσεις και ενώσεις που σχετίζονται με νέους 6
Συνολικά στάλθηκαν 200 ερωτηματολόγια από τα οποία συμπληρώθηκαν 6. Ακολούθησε η καταχώρηση και η επεξεργασία των στοιχείων των ερωτηματολογίων της έρευνας από τα στελέχη του Ινστιτούτου Ανάπτυξης Επιχειρηματικότητας. Τελευταίο βήμα της διαδικασίας ήταν η σύνταξη της έκθεσης με τα αποτελέσματα της έρευνας. Στο σημείο αυτό αξίζει να σημειώσουμε ότι το ποσοστό ανταπόκρισης των φορέων στην έρευνα ήταν ιδιαιτέρως μικρό και δεν ήταν δυνατό να γίνει επεξεργασία των στοιχείων και να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα. Συνεπώς τα στοιχεία που εμφανίζονται στη συνέχεια αφορούν τα ερωτηματολόγια που απευθύνονταν στους νέους. 7
ΕΝΟΤΗΤΑ 1 Η : ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ 1.1 Φύλο Από το συνολικό δείγμα της έρευνας το 48% είναι γυναίκες και το 52% άνδρες. 100% 80% 60% 40% 52% 48% 20% 0% Γυναίκα Άντρας Γράφημα 1:Κατανομή του δείγματος με βάση το φύλο 1.2 Ηλικία Σύμφωνα με το παρακάτω γράφημα το 63% του δείγματος είναι ηλικίας 15 έως 18 ετών, το 28% είναι μεταξύ 19 έως 22 ετών ενώ το 9% είναι από 23 έως 26 ετών. 100% 80% 60% 63% 40% 28% 20% 0% 9% 15-18 19-22 23-26 Γράφημα 2: Κατανομή του δείγματος με βάση την ηλικία 8
1.3 Ιδιότητα Όσον αφορά την ιδιότητα των ερωτηθέντων το 59,9% είναι μαθητές/ριες και το 34,5% φοιτητές/ριες. Μόλις 3,4% είναι το ποσοστό των εργαζομένων ενώ τέλος το 2,2% είναι άνεργοι/ες. 100% 80% 60% 59,9% 40% 34,5% 20% 0% 3,4% 2,2% Μαθητής Φοιτητής Εργαζόμενος Άνεργος Γράφημα 3: Κατανομή του δείγματος με βάση την ιδιότητα 9
ΕΝΟΤΗΤΑ 2 Η : ΣΦΑΙΡΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΩΝ ΝΕΩΝ 2.1.α Τι μου Αρέσει στην Πόλη Στη συνέχεια οι νέοι κλήθηκαν να απαντήσουν τι τούς αρέσει στην πόλη. Παρατηρείται σχετική ποικιλομορφία στις απαντήσεις των νέων, το μεγαλύτερο ποσοστό (29%) του συνολικού δείγματος δήλωσε ότι τούς αρέσει ο πολεοδομικός σχεδιασμός της πόλης και ακολουθεί το 28% των νέων που δήλωσαν ότι τούς αρέσει που η πόλη προσφέρει πολλές επιλογές για διασκέδαση. Το 14% των νέων δήλωσαν ότι προτιμούν τα εμπορικά καταστήματα καθώς και το γεγονός ότι η πόλη προσφέρει δυνατότητες ψυχαγωγικών και πολιτιστικών δραστηριοτήτων. Το 7% δήλωσε ότι στην πόλη υπάρχουν καλές κοινωνικές σχέσεις ενώ το 4% είναι ικανοποιημένο από την καθαριότητα της πόλης. Τέλος το 2% δήλωσε ότι τούς αρέσει η ποιότητα των μέσων μαζικής μεταφοράς και το 1% είναι ικανοποιημένο από το επίπεδο εκπαίδευσης και τις δυνατότητες για εργασία που προσφέρει η πόλη. Πολεοδομικός Σχεδιασμός 29% Διασκέδαση 28% Εμπορικά Καταστήματα 14% Ψυχαγωγικες/Πολιτιστικές δραστηριοτήτες 14% Κοινωνικές Σχέσεις 7% Καθαριότητα/Περιβάλλον 4% Μέσα Μαζικής Μεταφοράς 2% Εκπαίδευση 1% Θέσεις Εργασίας 1% 0% 10% 20% 30% 40% 10
Γράφημα 4:Τα θετικά της πόλης 2.1.β Τι δεν μου Αρέσει στην Πόλη Ακολούθησαν οι απόψεις των νέων σχετικά με το τι δεν τούς αρέσει στην πόλη. Το 34,3% δήλωσε ότι δεν τούς αρέσει το έντονο κυκλοφοριακό πρόβλημα που παρουσιάζει η πόλη, ακολουθεί το 20,5% των νέων που δήλωσαν ότι δεν τούς αρέσει η έλλειψη καθαριότητας της πόλης και η μόλυνση του περιβάλλοντος. Το 14,7% θεωρεί ότι δεν είναι ικανοποιητικός ο πολεοδομικός σχεδιασμός της πόλης και θα ήθελε περισσότερα πάρκα, πλατείες και πράσινο. Το 10,1% δήλωσε ότι η πόλη χρειάζεται περισσότερες ψυχαγωγικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις, ενώ στο 5,7 των νέων δεν αρέσει η ακρίβεια και οι κακές σχέσεις μεταξύ των πολιτών. Στη συνέχεια σε ποσοστό 3,4% δήλωσαν ότι η ηχορύπανση είναι που τούς ενοχλεί, ενώ το 2,1% των νέων δήλωσε ότι δεν είναι ικανοποιημένοι από τα μέσα μαζικής μεταφοράς και από τις αθλητικές εγκαταστάσεις της πόλης. Τέλος το θέμα της ανεργίας απασχολεί μόλις το 1,4% των νέων. Το μικρό ποσοστό που καταλαμβάνει η ανεργία εξηγείται από το γεγονός ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των ερωτηθέντων είναι μαθητές και πιθανόν δεν έχουν βιώσει έντονα το πρόβλημα αυτό. 11
Κυκλοφοριακό 34,3% Καθαριότητα/Περιβάλλον 20,5% Πολεοδομικός Σχεδιασμός 14,7% Πολιτιστικές/Ψυχαγωγικές Δραστηριοτήτες 10,1% Ακρίβεια 5,7% Κοινωνικές Σχέσεις 5,7% Ηχορύπανση 3,4% Αθλητικές Εγκαταστάσεις 2,1% Μέσα Μαζικής Μεταφοράς 2,1% Ανεργία 1,4% 0% 10% 20% 30% 40% Γράφημα 5: Τα αρνητικά της πόλης 2.2 Η Πόλη του Αύριο Στη συνέχεια οι νέοι ρωτηθήκαν για το πώς φαντάζονται την πόλη του αύριο. Το 29,7% των νέων δήλωσε ότι φαντάζεται την πόλη με καλύτερο πολεοδομικό σχεδιασμό, το 14,3% θα ήθελε να μειωθεί η κυκλοφοριακή συμφόρηση, το 12,9% δήλωσε ότι θα ήθελε να κατασκευαστούν περισσότερες αθλητικές εγκαταστάσεις και η πόλη να είναι πιο καθαρή. Με μικρή διαφοροποίηση στο ποσοστό ακολουθούν η υλοποίηση περισσότερων πολιτιστικών εκδηλώσεων (9,6%), η βελτίωση των μέσων μαζικής μεταφοράς (4%), η διεύρυνση των εμπορικών καταστημάτων (3,4%), η ποιότητα της παιδείας (3,6%), η αύξηση των θέσεων εργασίας (8,8%), η ποιότητα των κοινωνικών σχέσεων (2%), η μείωση της εγκληματικότητας (1,8%) και της ηχορύπανσης (1,2%). Τέλος, το 1% φαντάζεται την πόλη του αύριο πλήρως προσβάσιμη σε ΑΜΕΑ και το 0,8% επιθυμεί την μείωση της ακρίβειας. 12
Πολεοδομικός Σχεδιασμός 29,7% Μείωση Κυκλοφοριακού 14,3% Καθαριότητα 12,9% Αθλητικές/Ψυχαγωγικές Εγκαταστάσεις 12,9% Ανάπτυξη Πολιτισμού 9,6% Μέσα Μαζικής Μεταφοράς 4,0% Ποιότητα Εκπαίδευσης 3,6% Εμπορικά Καταστήματα 3,4% Θέσεις Εργασίας 2,8% Κοινωνικές Σχέσεις 2,0% Χωρίς Εγκληματικότητα 1,8% Μείωση Ηχορύπανσης 1,2% Πόλη προσβάσιμη σε ΑΜΕΑ 1,0% Ακρίβεια 0,8% 0% 10% 20% 30% 40% Γράφημα 6: Χαρακτηριστικά της πόλης του αύριο 2.3 Εξελίξεις και Ενημέρωση Αναφορικά με την ενημέρωση που έχουν οι νέοι για τις εξελίξεις στην πόλη παρατηρούμε πως μόλις το 2,2% του δείγματος εμφανίζεται πάρα πολύ ενημερωμένο για τις εξελίξεις στην πόλη, πολύ ενημερωμένο δήλωσε το 16,3% ενώ μέτρια δήλωσε το μεγαλύτερο ποσοστό, 44,1%. Τέλος το 25,2% δήλωσε λίγο ενημερωμένο για τις εξελίξεις στην πόλη και το 12,1% καθόλου ενημερωμένο. 13
50% 44,1% 40% 30% 25,2% 20% 10% 16,3% 12,1% 0% 2,2% Πάρα πολύ Πολύ Μέτρια Λίγο Καθόλου Γράφημα 7: Βαθμός ενημέρωσης για τις εξελίξεις στην πόλη 2.4 Σημαντικότερα Προβλήματα Με βάση τα στοιχεία της έρευνας τρία φαίνεται να είναι τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν σήμερα οι νέοι. Σημαντικότερο με ποσοστό 36,8% είναι το κυκλοφοριακό πρόβλημα, η έλλειψη καθαριότητας και η μόλυνση του περιβάλλοντος που συγκεντρώνει ποσοστό 19,6% και ακολουθεί η ακρίβεια με ποσοστό 9%. Ως λιγότερο σημαντικά προβλήματα εμφανίζονται τα μέσα μαζικής μεταφοράς με ποσοστό 6,1%, η ηχορύπανση και η έλλειψη αστυνόμευσης με ποσοστό 5,9%, η δυνατότητα ψυχαγωγίας με ποσοστό 4,7% και η ανεργία με ποσοστό 4,1%. Τέλος το 2,3% δήλωσε ως πιο σημαντικό πρόβλημα τα ναρκωτικά και τις κοινωνικές σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων ενώ το 1,4% δήλωσε την ποιότητα των εμπορικών καταστημάτων. 14
Κυκλοφοριακό/Δρόμοι 36,8% Έλλειψη Καθαριότητας/Περιβάλλον 19,6% Ακρίβεια 9,0% Μέσα Μαζικής Μεταφοράς 6,1% Ηχορύπανση 5,9% Εγκληματικότητα/Έλλειψη Αστυνόμευσης 5,9% Δυνατότητες Ψυχαγωγίας 4,7% Ανεργία 4,1% Ναρκωτικά 2,3% Κοινωνικές Σχέσεις 2,3% Εμπορικά Καταστήματα 1,4% Άλλο 2,0% 0% 10% 20% 30% 40% Γράφημα 8: Τα σημαντικότερα προβλήματα στην πόλη 2.5 Τρόποι Αντιμετώπισης των Προβλημάτων Στη συνέχεια οι νέοι ρωτήθηκαν για τον τρόπο με τον οποίο πιστεύουν ότι μπορούν να αντιμετωπισθούν τα προβλήματα αυτά. Το 33% δήλωσε ότι πρέπει να ληφθούν μέτρα από την πολιτεία, ενώ το 24% πιστεύει ότι χρειάζεται η συμμετοχή των πολιτών. Στη συνέχεια οι νέοι φαίνεται να εξειδικεύουν τον τρόπο αντιμετώπισης ανάλογα με το πρόβλημα. Το 14% αυτών θεωρούν ότι πρέπει να μειωθεί το κυκλοφοριακό, το 10% δήλωσε ότι χρειάζεται να δοθεί έμφαση στην εκπαίδευση ενώ το 9% θεωρεί ότι χρειάζεται αύξηση της αστυνόμευσης. Με μικρότερα ποσοστά ακολουθούν η καθαριότητα (3%) και τα μέσα μαζικής μεταφοράς 15
(3%), η αξιοποίηση χώρων της πόλης (2%)και η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας(2%). Με μέτρα πολιτείας 33% Συμμετοχή πολιτών 24% Με μείωση κυκλοφοριακού 14% Καλύτερη παιδεία 10% Με αστυνόμευση 9% Με καθαριότητα 3% μέσα μαζικής μεταφοράς 3% Αξιοποίηση μεγάλων χώρων 2% Με νέες θέσεις εργασίας 2% 0% 10% 20% 30% 40% Γράφημα 9: Πιθανοί τρόποι αντιμετώπισης των προβλημάτων 16
ΕΝΟΤΗΤΑ 3 Η : ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΩΝ ΝΕΩΝ Ενότητα 3 η : Συμμετοχή των Νέων 3.1.Συμμετοχή σε Οργανώσεις Νεολαίας Στη συνέχεια εμφανίζεται το ποσοστό συμμετοχής των νέων σε οργανώσεις νεολαίας, το μεγαλύτερο ποσοστό των νέων (89%) δήλωσε ότι δεν συμμετέχει ενώ μόλις το 11% συμμετέχει σε τέτοιου είδους ενώσεις. 100% 89% 80% 60% 40% 20% 11% 0% Ναι Όχι Γράφημα 10: Συμμετοχή των νέων σε οργανώσεις/ενώσεις νεολαίας 3.2 Συμμετοχή στη Διαδικασία Λήψης Αποφάσεων Σύμφωνα με το παρακάτω γράφημα μόλις το 0,6% δήλωσε ότι αισθάνεται να συμμετέχει πάρα πολύ στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, το 3,2% δήλωσε ότι συμμετέχει πολύ, μέτρια δήλωσε ότι συμμετέχει το 7,6% και λίγο το 16,6%. Τέλος 72% ήταν το ποσοστό αυτών που δήλωσαν ότι δεν συμμετέχουν καθόλου στη διαδικασία λήψης αποφάσεων. 17
80% 70% 72,0% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 16,6% 7,6% 0,6% 3,2% Πάρα πολύ Πολύ Μέτρια Λίγο Καθόλου Γράφημα 11: Βαθμός συμμετοχής των νέων στην διαδικασία λήψης αποφάσεων 3.3.α Συχνότητα Συμμετοχής Όσον αφορά την συχνότητα συμμετοχής των νέων το 2% πιστεύει ότι συμμετέχει πάντα στην διαδικασία λήψης αποφάσεων, το 5% δήλωσε ότι συμμετέχει αρκετές φορές και το 25% λίγες φορές. Τέλος το 68% των νέων αισθάνεται ότι δεν συμμετέχει καθόλου την διαδικασία λήψης αποφάσεων. 100% 80% 68% 60% 40% 25% 20% 0% 2% 5% Πάντα Αρκετές φορές Λίγες φορές Καθόλου Γράφημα 12: Συχνότητα συμμετοχής των νέων στην διαδικασία λήψης αποφάσεων 18
3.3.β Λόγοι μη Ενεργούς Συμμετοχής 1 Ακολουθούν οι λόγοι για τούς οποίους οι νέοι δεν συμμετέχουν ενεργά στην διαδικασία λήψης αποφάσεων. Το 38% δήλωσε ότι δεν συμμετέχει γιατί πιστεύει ότι δεν λαμβάνεται υπόψην η γνώμη των νέων. Σημαντικό όμως ήταν και το ποσοστό (34%) αυτών που δήλωσαν ότι δεν ενδιαφέρονται ενώ με ποσοστό 28% δήλωσαν ότι δεν είναι ενημερωμένοι για τη διαδικασία και για τον τρόπο με τον οποίο θα μπορούσαν να συμμετάσχουν. 100% 80% 60% 40% 38% 34% 28% 20% 0% Δεν λαμβάνεται υπόψη η γνώμη των νέων Δεν ενδιαφέρομαι Δεν είμαι ενημερωμένος/νη Γράφημα 13: Λόγοι μη συμμετοχής των νέων στην διαδικασία λήψης αποφάσεων 3.4 Συμμετοχή με Βάση το Φύλο Στη συνέχεια γίνεται καταγραφή της συμμετοχής στην διαδικασία λήψης αποφάσεων με βάση το φύλο. Το μεγαλύτερο ποσοστό των νέων (65%)θεωρεί ότι δεν υπάρχει διαχωρισμός μεταξύ ανδρών και γυναικών. Το 29% δήλωσε ότι συμμετέχουν περισσότεροι άνδρες ενώ το 6% ότι συμμετέχουν περισσότερες γυναίκες. 1 Η ερώτηση αυτή απαντήθηκε μόνο από όσους δήλωσαν ότι δεν συμμετέχουν καθόλου στην διαδικασία λήψης αποφάσεων. 19
100% 80% 60% 65% 40% 29% 20% 0% Όχι Ναι,συμμετέχουν περισσότεροι άνδρες 6% Ναι,συμμετέχουν περισσότερες γυναίκες Γράφημα 14: Διαφοροποίηση της συμμετοχής των νέων στην διαδικασία λήψης αποφάσεων με βάση το φύλο 3.5 Λόγοι Διαφοροποίησης με Βάση το Φύλο 2 Το 72% των ερωτηθέντων θεωρεί αιτία διαφοροποίησης της συμμετοχής με βάση το φύλο το γεγονός ότι οι άνδρες είναι πιο ενεργοί ενώ 21% είναι το ποσοστό που θεωρεί ότι οι γυναίκες είναι πιο ενεργές. Τέλος το 7% των ερωτηθέντων θεωρεί ότι οι γυναίκες δεν ενδιαφέρονται για την διαδικασία λήψης αποφάσεων 100% 80% 72% 60% 40% 20% 0% 21% 7% Πιο ενεργοί οι άντρες Πιο ενεργές οι γυναίκες Έλλειψη ενδιαφέροντος των γυναικών Γράφημα 15: Αιτίες διαφοροποίησης της συμμετοχής των νέων στην διαδικασία λήψης αποφάσεων με βάση το φύλο 2 Η ερώτηση αυτή απαντήθηκε μόνο από όσους δήλωσαν όχι στην ενότητα 3.4. 20
ΕΝΟΤΗΤΑ 4 Η : ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΝΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ 4.1 Τρόποι Προσέλκυσης Νέων Ακολουθεί ένα από τα σημαντικότερα γραφήματα το οποίο εμφανίζει τούς τρόπους με τούς οποίους θεωρούν οι νέοι ότι μπορούν να τούς προσελκύσουν οι φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης. Το 36,8% των νέων πιστεύει ότι η ενημέρωση είναι ο σημαντικότερος τρόπος για να τούς προσελκύσουν στη διαδικασία λήψης αποφάσεων ενώ το 22,8% πιστεύει πως οι τοπικές αρχές πρέπει να έρθουν σε διάλογο με τούς νέους. Ακολουθεί το 17,7% που πιστεύει ότι πρέπει να συσταθούν ομάδες που θα εκπροσωπούν τούς νέους και θα συνεργάζονται με τούς φορείς, το 17,1% δήλωσε ότι πρέπει να δοθούν κίνητρα στους νέους. Τέλος το 5,7% δήλωσε ότι πρέπει να διοργανώνονται περισσότερες πολιτιστικές και ψυχαγωγικές εκδηλώσεις για τούς νέους προκειμένου να ισχυροποιηθεί η σχέση τούς με τούς φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης. 40% 36,8% 30% 22,8% 20% 17,1% 17,7% 10% 5,7% 0% Πολιτιστικές εκδηλώσεις Κίνητρα Σύσταση Ομάδας νέων/συνεργασία με Φορείς Διάλογος Ενημέρωση Γράφημα 16: Τρόποι προσέλκυσης των νέων στην διαδικασία λήψης αποφάσεων 21
4.2 Προτάσεις Πολιτικής των Νέων Στο τέλος της έρευνας οι νέοι διατύπωσαν τις προτάσεις τούς για την ανάπτυξη της πόλης. Το 22% δήλωσε ότι η πόλη έχει ανάγκη από περισσότερες εκδηλώσεις και δραστηριότητες που προάγουν τον πολιτισμό και το 14% δήλωσε ότι χρειάζεται καλύτερο πολεοδομικό σχεδιασμό, ίδιο ήταν το ποσοστό αυτών που πιστεύουν ότι πρέπει να συμμετέχουν περισσότεροι νέοι στη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Το 12% δήλωσε ότι πρέπει να μειωθεί το κυκλοφοριακό και το 10% υποστηρίζει ότι πρέπει η πόλη να ενισχυθεί οικονομικά. Ακολουθεί το 6% των νέων που δήλωσε ότι χρειάζεται οι πολίτες να ενημερώνονται περισσότερο για τις εξελίξεις της πόλης και ότι πρέπει να δοθεί έμφαση στην καθαριότητα. Το 4% πιστεύει ότι προκειμένου να αναπτυχθεί η πόλη πρέπει να βελτιωθεί η ποιότητα της εκπαίδευσης και να αυξηθούν οι θέσεις εργασίας. Στη συνέχεια το 3% δήλωσε ότι τα μέσα μαζικής μεταφοράς χρειάζονται βελτίωση, το 2% πιστεύει ότι πρέπει να αναπτυχθούν τα εμπορικά καταστήματα της πόλης και να αυξηθεί η αστυνόμευση. Τέλος το 1% δήλωσε ότι πρέπει να ληφθούν μέτρα ώστε η πόλη να είναι προσβάσιμη σε ΑΜΕΑ. 22
Ψυχαγωγικές/Πολιτιστικές Δραστηριοτήτες 22% Πολεοδομικός Σχεδιασμός 14% Νέοι στη διαδικασία Λ.Α 14% Μείωση Κυκλοφοριακού 12% Χρηματοδότηση 10% Καλύτερη Ενημέρωση 6% Περιβάλλον/Καθαριότητα 6% Καλύτερη Εκπαίδευση 4% Νέες Θέσεις Εργασίας 4% Ανάπτυξη ΜΜΜ 3% Εμπορικά Καταστήματα 2% Αστυνόμευση 2% Δράσεις για ΑΜΕΑ 1% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% Γράφημα 17: Προτάσεις πολιτικής των νέων για την ανάπτυξη της πόλης 23
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Το συνολικό δείγμα της έρευνας που διεξήγαγε το Ινστιτούτο Ανάπτυξης Επιχειρηματικότητας αποτελούνταν από 321 άτομα και εμφανίζει ομοιόμορφη κατανομή όσον αφορά το φύλο. Το μεγαλύτερο ποσοστό της έρευνας (63%) ήταν ηλικίας μεταξύ 15 και 18 ετών. Ο πολεοδομικός σχεδιασμός της πόλης αρέσει στο 29% του δείγματος ενώ το κυκλοφοριακό πρόβλημα είναι αυτό που δεν αρέσει στο 34,3% του συνολικού δείγματος. Το 29,7% των νέων δήλωσαν ότι φαντάζονται την πόλη του αύριο με περισσότερο πράσινο και πλατείες. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι το 44,1% των νέων αισθάνονται μέτρια ενημερωμένοι για τις εξελίξεις στην πόλη. Όσον αφορά τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν δύο φαίνεται να είναι τα σημαντικότερα, το κυκλοφοριακό και η έλλειψη καθαριότητας ενώ όταν ρωτήθηκαν για τον τρόπο με τον οποίο μπορούν αυτά τα προβλήματα να αντιμετωπιστούν με ποσοστό 33% απάντησαν με μέτρα από την πολιτεία ενώ το 24% δήλωσε ότι χρειάζεται η συμμετοχή των πολιτών. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι το 89% των νέων δεν συμμετέχουν σε οργανώσεις/ενώσεις νεολαίας ενώ με ποσοστό 72% αισθάνονται ότι δεν συμμετέχουν καθόλου στη διαδικασία λήψης αποφάσεων είτε επειδή θεωρούν ότι δεν λαμβάνεται υπόψην η γνώμη τούς (38%)είτε επειδή δεν ενδιαφέρονται (34%). Αναφορικά με τον τρόπο με τον οποίο οι τοπικές αρχές μπορούν να προσελκύσουν τούς νέους, 36,6% ήταν το ποσοστό αυτών που δήλωσαν ότι το σημαντικότερο είναι η ενημέρωση των νέων για την διαδικασία, τις εξελίξεις στην πόλη και τον τρόπο συμμετοχής τούς ενώ το 22,8% δήλωσε ότι οι φορείς πρέπει να πλησιάσουν τούς νέους και να αναπτύξουν εποικοδομητικό διάλογο μαζί τούς. Τέλος σημαντική ποικιλομορφία εμφανίστηκε στις προτάσεις των νέων για την ανάπτυξη της πόλης. Το μεγαλύτερο ποσοστό (22%) 24
δήλωσε ότι η πόλη έχει ανάγκη από περισσότερες δράσεις που προάγουν τον πολιτισμό. Συμπερασματικά μπορούμε να πούμε ότι οι νέοι θεωρούν οτι συμμετέχουν σε μικρό βαθμό στη διαδικασία λήψης αποφάσεων είτε γιατί νιώθουν ότι η γνώμη τούς δεν λαμβάνεται υπόψη είτε γατί κάποιοι από αυτούς όπως δηλώνουν δεν ενδιαφέρονται. Παρατηρείται όμως με βάση τα αποτελέσματα ότι οι νέοι έχουν άποψη όσον αφορά τα θετικά και τα αρνητικά της πόλης τούς, δείχνουν να ενδιαφέρονται για την εξέλιξή της, επιθυμούν την ανάπτυξη και τον εκσυγχρονισμό της χωρίς όμως να παραλείπουν το σεβασμό για το περιβάλλον. Ενδιαφέρονται για τα κοινωνικά προβλήματα των ημερών, ενώ έχουν προτάσεις προς τούς αρμοδίους για την ανάπτυξη της πόλης. 25
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ερωτηματολόγιο Νέων ΠΡΟΩΘΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΦΩΝΗ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΣΤΗΝ ΤΟΠΙΚΗ ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΗΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΣΤΗΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΛΗΨΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΣΥΜΠΛΗΡΩΝΕΤΑΙ ΑΠΟ ΝΕΟΥΣ ΕΝΟΤΗΤΑ 1: ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ 1.1 Φύλο άντρας γυναίκα 1.2 Ηλικία 15-18 19-22 23-26 1.3 Ιδιότητα μαθητής φοιτητής εργαζόμενος άλλο 1.4 Πόλη άνεργος 2.1 Τι σ αρέσει στην πόλη σου και τι όχι; Μ αρέσει 1. 2. 3. ΕΝΟΤΗΤΑ 2: ΣΦΑΙΡΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΩΝ ΝΕΩΝ Δεν μ αρέσει 1. 2. 3. 2.2 Πως φαντάζεσαι την πόλη του αύριο; Σημείωσε τρία χαρακτηριστικά που θα ήθελες να έχει. 1. 2. 3. 2.3 Αισθάνεσαι επαρκώς ενημερωμένος/η σχετικά με τις εξελίξεις στην πόλη; πάρα πολύ πολύ μέτρια λίγο καθόλου 2.4 Ποια είναι τα τρία σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζεις σήμερα στην πόλη; 1. 2. 3. 2.5 Με ποιο τρόπο πιστεύεις ότι μπορούν να αντιμετωπισθούν τα προβλήματα αυτά; ΕΝΟΤΗΤΑ 3: ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΩΝ ΝΕΩΝ 3.1 Συμμετέχεις /συμμετείχες σε οργανώσεις/ενώσεις νεολαίας ; ναι όχι αν ναι σε ποιες: 26
3.2 Αισθάνεσαι ότι συμμετέχεις στη διαδικασία λήψης αποφάσεων που αφορούν την πόλη σου; πάρα πολύ πολύ μέτρια λίγο καθόλου 3.3 Πόσο συχνά συμμετέχεις στην διαδικασία λήψης αποφάσεων; πάντα αρκετές φορές λίγες φορές καθόλου για ποιο λόγο δεν συμμετέχεις ενεργά; 3.4 Όσον αφορά τη συμμετοχή των νέων στα κοινά, πιστεύεις ότι υπάρχει διαφοροποίηση με βάση το φύλο; όχι (ερωτ.4.1) ναι, συμμετέχουν περισσότεροι άνδρες ναι, συμμετέχουν περισσότερες γυναίκες 3.5 Γιατί πιστεύεις ότι συμβαίνει αυτό; με ποιο τρόπο συμμετέχεις; ΕΝΟΤΗΤΑ 4: ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΦΟΡΕΙΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ 4.1 Τι πιστεύεις ότι πρέπει να γίνει για να προσελκύσουν οι τοπικές αρχές τους νέους στη διαδικασία λήψης αποφάσεων; 4.2 Διατύπωσε τις προτάσεις σου για την ανάπτυξη της πόλης; 1. 2. 3. 27
Ερωτηματολόγιο Φορέων ΠΡΟΩΘΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΦΩΝΗ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΣΤΗΝ ΤΟΠΙΚΗ ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΗΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΣΤΗΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΛΗΨΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΣΥΜΠΛΗΡΩΝΕΤΑΙ ΑΠΟ ΦΟΡΕΙΣ ΕΝΟΤΗΤΑ 1: ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ 1.1 Όνομα φορέα 1.2 Φορέας δημοσίου δικαίου ιδιωτικού δικαίου 1.3 Αριθμός εργαζομένων ΕΝΟΤΗΤΑ 2: ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΩΝ ΝΕΩΝ 2.1 Συμμετέχουν νέοι στη διαδικασία λήψης αποφάσεων του οργανισμού /φορέα σας; πάρα πολύ πολύ μέτρια λίγο καθόλου (ερωτ.2.4) 2.2 Πόσο συχνά συμμετέχουν οι νέοι; πάντα αρκετές φορές λίγες φορές καθόλου για ποιο λόγο δεν συμμετέχεις ενεργά; 2.3 Τι πιστεύετε ότι μπορεί να προσφέρει ένας νέος με τη συμμετοχή του στη διαδικασία λήψης αποφάσεων; 1. 2. 3. 4. 2.4 Όσο αφορά τη συμμετοχή των νέων στα κοινά, πιστεύετε ότι υπάρχει διαφοροποίηση με βάση το φύλο; όχι (ερωτ.3.1) ναι, συμμετέχουν περισσότεροι άνδρες ναι, συμμετέχουν περισσότερες γυναίκες 2.5 Γιατί πιστεύετε ότι συμβαίνει αυτό; με ποιο τρόπο συμμετέχεις; ΕΝΟΤΗΤΑ 3: ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΦΟΡΕΩΝ 3.1 Ποιες είναι οι δράσεις/ενέργειες που αναλαμβάνετε ως φορέας προκειμένου να προσελκύσετε τους νέους; 1. 2. 28
3. 4. Δεν αναλαμβάνουμε καμία ενέργεια 3.2 Με ποιο τρόπο δίνετε τη δυνατότητα στους νέους να εκφράσουν τις απόψεις τους για τις αποφάσεις που λαμβάνονται; 1. 2. 3. 4. 3.3 Πιστεύετε ότι οι φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης στην Ελλάδα λαμβάνουν υπόψη τις προτάσεις και τις παρατηρήσεις των νέων; ναι όχι παρατηρήσεις: 3.4 Πιστεύετε ότι οι υπάρχουσες συνθήκες (πολιτικές, οικονομικές, κοινωνικές) ευνοούν την συμμετοχή των νέων; πάρα πολύ πολύ μέτρια (ερωτ.3.5) λίγο (ερωτ.3.5) καθόλου (ερωτ.3.5) 3.5 Τι πιστεύεται ότι πρέπει να γίνει για να βελτιωθούν οι συνθήκες; 29
30