Εργαστήρι δημιουργίας βίντεο

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ Εργαστήρι δημιουργίας βίντεο ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΓΙΑ ΤΑ ΚΕΝΤΡΑ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ 1

2

Συγγραφέας Αργύριος Τζικόπουλος Υπεύθυνος διαμόρφωσης επιστημονικών προδιαγραφών του εκπαιδευτικού υλικού ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΑΠΟ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Επιστημονικός Υπεύθυνος για τις εκπαιδευτικές προδιαγραφές του υλικού Αλέξης Κόκκος Αναπληρωτής Επιστημονικός Υπεύθυνος Μάνος Παυλάκης Επιμέλεια Κειμένων Έφη Κωσταρά Το παρόν δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του υποέργου 8 με τίτλο «Συγγραφή και αξιολόγηση και αξιοποίηση υφιστάμενων εκπαιδευτικών υλικών προγραμμάτων εθνικής και τοπικής εμβέλειας» των πράξεων «Κέντρα Δια Βίου Μάθησης-Προγράμματα Εθνικής Εμβέλειας & Προγράμματα Τοπικής Εμβέλειας ΑΠ7» και «Κέντρα Δια Βίου Μάθησης-Προγράμματα Εθνικής Εμβέλειας & Προγράμματα Τοπικής Εμβέλειας ΑΠ8» οι οποίες έχουν ενταχθεί στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» (ΕΠΕΔΒΜ) του ΕΣΠΑ (2007-2013), Άξονας Προτεραιότητας 7: «Ενίσχυση της Δια Βίου Εκπαίδευσης Ενήλικων στις 8 Περιφέρειες Σύγκλισης» με κωδικό MIS 375686 και Άξονας Προτεραιότητας 8: «Ενίσχυση της δια βίου εκπαίδευσης ενηλίκων στις 3 Περιφέρειες σταδιακής εξόδου» με κωδικό MIS 375687 και οι οποίες συγχρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο - ΕΚΤ) και από εθνικούς πόρους, μέσω του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων. 3

4

Περιεχόμενα Σκοπός... 7 Προσδοκώμενα Αποτελέσματα... 7 Λέξεις Κλειδιά... 7 Εισαγωγικές Παρατηρήσεις... 9 1 Εφαρμογές Επεξεργασίας Βίντεο... 10 1.1 Windows Movie Maker... 10 Απαιτήσεις Υπολογιστικού Συστήματος... 11 1.2 VLC VideoLAN media player... 11 Απαιτήσεις συστήματος... 14 1.3 Corel Video Studio Pro... 14 Χαρακτηριστικά συστήματος... 15 1.4 Adobe Premiere... 16 Απαιτήσεις συστήματος... 17 1.5 Final Cut Pro... 17 2 Γνωριμία με την εφαρμογή Windows Movie Maker... 18 2.1 Άνοιγμα της εφαρμογής... 18 2.1 Η βασική οθόνη... 19 3 Δημιουργία Βίντεο... 26 3.1 Εισαγωγή αποσπασμάτων και επεξεργασία... 26 3.2 Ενσωμάτωση ήχου... 33 3.3 Τίτλοι, Λεζάντες, Τίτλοι τέλους... 36 3.4 Επιλογές εφέ... 39 3.5 Εξαγωγή και αποθήκευση τελικού προϊόντος... 42 3.6 Διαμοιρασμός βίντεο... 44 4 Πνευματικά Δικαιώματα... 45 4.1 Πνευματικά δικαιώματα και YouTube... 45 4.2 Οι άδειες creative commons.... 46 Χαρακτηριστικά των αδειών Creative Commons... 46 Πεδίο εφαρμογής των αδειών Creative Commons... 46 Τα 3 μέρη των αδειών Creative Commons... 47 5

Τα 4 στοιχεία των αδειών Creative Commons... 47 Βιβλιογραφία Πηγές... 48 6

Σκοπός Σκοπός αυτής της ενότητας είναι η εξοικείωση των εκπαιδευομένων με τη διαδικασία δημιουργίας και επεξεργασίας βίντεο. Προτείνουμε να λειτουργήσει συμπληρωματικά με τις ενότητες του Κινηματογράφου και της Φωτογραφίας, ώστε οι εκπαιδευόμενοι να μπορούν να φτιάχνουν εξ ολοκλήρου τις δικές τους ταινίες βασιζόμενοι μάλιστα σε υλικά που οι ίδιοι παρήγαγαν. Προσδοκώμενα Αποτελέσματα Ολοκληρώνοντας τη μελέτη της ενότητας αυτής, θα είστε σε θέση να: Γνωρίζετε ποιες είναι οι βασικότερες εφαρμογές επεξεργασίας βίντεο, τις δυνατότητές τους και να επιλέγετε την καταλληλότερη για την επεξεργασία των προσωπικών σας βίντεο κατά περίσταση. Γνωρίζετε τρόπους με τους οποίους μπορείτε να εισάγετε πολυμεσικά δεδομένα στον υπολογιστή σας, ώστε να μπορείτε να τα επεξεργαστείτε στη συνέχεια. Γνωρίζετε τρόπους με τους οποίους μπορείτε να μετατρέπετε τα αρχεία σας σε μορφή τέτοια ώστε να μπορείτε να τα επεξεργαστείτε με κάποια εφαρμογή. Γνωρίζετε να χρησιμοποιείτε ένα πρόγραμμα δημιουργίας και επεξεργασίας βίντεο αλλά και τρόπους με τους οποίους μπορείτε να διαμοιραστείτε τα βίντεο που δημιουργήσατε. Λέξεις Κλειδιά - Φορμάτ βίντεο - Μορφοποίηση - Περικοπή - Εξαγωγή βίντεο - Μετάβαση - Διαμοιρασμός - Χρονολόγιο - Πνευματικά δικαιώματα - Εφέ 7

8

Εισαγωγικές Παρατηρήσεις Με τη ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας τα τελευταία χρόνια, οι δυνατότητες που υπάρχουν για να μπορεί καθένας να δημιουργεί τα δικά του βίντεο, τις δικές του ταινίες, έχουν πολλαπλασιαστεί. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα είναι ο δημοφιλής δικτυακός τόπος YouTube, στον οποίο καθένας μπορεί να δημιουργήσει το δικό του λογαριασμό και να αναρτά τα δικά του βίντεο. Είναι ιδιαίτερα χρήσιμο λοιπόν, τόσο για την προσωπική όσο και την επαγγελματική μας ζωή, να γνωρίζουμε πώς μπορούμε να δημιουργούμε τα δικά μας βίντεο, να επεξεργαζόμαστε βιντεοσκοπήσεις κλπ. Σημαντικό είναι, πέρα από την τεχνική γνώση μιας εφαρμογής δημιουργίας και επεξεργασίας βίντεο, να είμαστε ενήμεροι και για τους τρόπους με τους οποίους μπορούμε να κάνουμε τις δημιουργίες μας καλαίσθητες, ώστε το τελικό προϊόν να ικανοποιεί τόσο εμάς όσο και όσους θα το δουν. 9

1 Εφαρμογές Επεξεργασίας Βίντεο Στο πλαίσιο της συγκεκριμένης ενότητας θα χρησιμοποιήσουμε την πιο γνωστή, και μάλλον απλούστερη, εφαρμογή δημιουργίας και επεξεργασίας βίντεο, το Windows Movie Maker. Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι αυτή η εφαρμογή συμπεριλαμβάνεται στις εφαρμογές (accessories βοηθήματα) που παρέχουν με την εγκατάστασή του λειτουργικού συστήματος της εταιρείας Microsoft. Ειδικότερα μπορούμε να την εντοπίσουμε από την έκδοση Microsoft Windows XP αλλά και στις μεταγενέστερες εκδόσεις μέχρι και σήμερα. Παρόλα αυτά πιστεύουμε πως είναι χρήσιμο να αναφέρουμε μερικές ακόμα από τις δημοφιλέστερες αντίστοιχες εφαρμογές, ώστε αν κάποιος επιθυμεί, να χρησιμοποιήσει κάποια από αυτές. Όσο όμως η ενασχόληση του ενδιαφερομένου εντείνεται τόσο θα προκύπτει η ανάγκη να χρησιμοποιήσει κάποια πιο πολύπλοκη εφαρμογή, που να του παρέχει περισσότερες δυνατότητες επεξεργασίας της επερχόμενης δημιουργίας του. Θα μπορούσαμε αυτές τις εφαρμογές να τις κατατάξουμε σε 3 κατηγορίες: Ερασιτεχνικές (Windows Movie Maker) Ημιεπαγγελματικές (Corel Video Studio) Επαγγελματικές (adobe Premiere, Final Cut Pro) 1.1 Windows Movie Maker Η εφαρμογή Windows Movie Maker είναι μια ιδιαίτερα δημοφιλής εφαρμογή, και αυτό οφείλεται τόσο στην απλότητά της όσο και στο γεγονός πως σε αρκετές εκδόσεις του λειτουργικού συστήματος Windows διατίθεται δωρεάν. Είναι ιδανική για τον αρχάριο που τώρα ξεκινά την ενασχόλησή του με αυτόν τον πολύ ενδιαφέροντα τομέα, αλλά και για τον εμπειρότερο χρήστη της επεξεργασίας του βίντεο για κάποια ταχεία εργασία, με μικρές απαιτήσεις. Οι τύποι των αρχείων βίντεο και ήχου που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε στο Movie Maker εξαρτώνται από την έκδοση των Windows που εκτελείται στον υπολογιστή σας. Δεν θα επεκταθούμε περισσότερο στην περιγραφή της συγκεκριμένης εφαρμογής αυτή τη στιγμή, αφού με αυτήν θα ασχοληθούμε πολύ αναλυτικότερα στην επόμενη ενότητα. 10

Απαιτήσεις Υπολογιστικού Συστήματος Για να εγκατασταθεί και να λειτουργήσει με άνεση το Windows Movie Maker η ίδια η εταιρεία (Microsoft) δίνει τα εξής χαρακτηριστικά απαιτήσεων του υπολογιστικού συστήματος: Λειτουργικό σύστημα: Εξαρτάται από την έκδοση που θα χρησιμοποιήσουμε: Windows XP, Windows Vista (όλες οι εκδόσεις), Windows 7 (όλες οι εκδόσεις), Windows 8 (όλες Οι εκδόσεις), windows 10 (όλες οι εκδόσεις) Για εγγραφή βίντεο από κάμερα Web, το Movie Maker πρέπει να εκτελείται σε Windows 7. Μνήμη: 1 GB RAM (συνιστάται RAM 2 GB ή περισσότερη για την επεξεργασία βίντεο HD (υψηλής ευκρίνειας)) Επεξεργαστής: 2,4 GHz (μονός επεξεργαστής) ή ταχύτερος (συνιστάται επεξεργαστής διπλού πυρήνα ή ταχύτερος για την επεξεργασία βίντεο HD) Κάρτα γραφικών: Κάρτα γραφικών ή πρόγραμμα οδήγησης βίντεο που υποστηρίζει Microsoft DirectX 9.0c (ή νεότερη έκδοση) και Pixel Shader 2.0 (ή νεότερη έκδοση). 1.2 VLC VideoLAN media player Η βασική χρήση της εφαρμογής VLC, όπως πιθανώς να γνωρίζετε ήδη είναι η αναπαραγωγή αρχείων βίντεο και ήχου, όχι η δημιουργία τους. Η εμπειρία του καθενός ποικίλει κατά την χρήση των εφαρμογών αναπαραγωγής βίντεο διαφόρων φορμάτ, ειδικότερα σε αρχεία ταινιών τύπου mpeg ή και άλλων. Ο λόγος που την αναφέρουμε σε αυτή την ενότητα, είναι ότι με τη χρήση του συγκεκριμένου εργαλείου μπορούμε να κάνουμε ένα υποτυπώδες μοντάζ στα βίντεό μας. Με την συγκεκριμένη εφαρμογή έχουμε τη δυνατότητα να εκτελέσουμε την πιο απλή επεξεργασία ενός βίντεο, που δεν είναι άλλη από την απομόνωση, ή όπως λέμε πιο τεχνικά το «κόψιμο» ενός αποσπάσματος του συνολικού αναπαραγόμενου περιεχομένου (συνήθως ταινία η κάποιο άλλο αρχείο βίντεο). Για παράδειγμα, αν έχουμε ένα βίντεο από το οποίο θέλουμε να απομονώσουμε ένα μόνο κομμάτι μπορούμε να αξιοποιήσουμε την αντίστοιχη δυνατότητα του VLC. Για να ανοίξουμε την εφαρμογή VLC ακολουθούμε τα εξής βήματα: 11

1. πατάμε πάνω στο μενού έναρξη (κάτω αριστερά). 2. Ανοίγουμε την εφαρμογή VLC ώστε να ξεκινήσει η αναπαραγωγή του βίντεο. Εικόνα 1: Άνοιγμα της Εφαρμογής VLC 3. Στην συνέχεια με την χρήση του ποντικιού «σέρνουμε» (λειτουργία drag & drop) το βίντεο που θέλουμε να επεξεργαστούμε μέσα στο παράθυρο του VLC. Εικόνα 2. Το περιβάλλον εργασίας του VLC 4. Το βίντεο τώρα θα αρχίσει να αναπαράγεται αυτόματα. 12

Για να μπορέσουμε να «κόψουμε» ένα κομμάτι από ένα βίντεο χρησιμοποιώντας το VLC πρέπει πρώτα να ακολουθήσουμε την παρακάτω διαδικασία: 5. Διακόπτουμε την αναπαραγωγή πατώντας το τρίτο πλήκτρο από τα αριστερά: 6. Από το μενού επιλέγουμε Εργαλεία Προσαρμογή διεπαφής. Θα εμφανιστεί το παρακάτω παράθυρο: Εικόνα 3: Ρυθμίσεις διεπαφής του VLC 7. Εντοπίζουμε το πλήκτρο «Εγγραφή», κάνουμε κλικ επάνω του και το σύρουμε ως τη Γραμμή 2, αριστερά από το πλήκτρο αναπαραγωγής. Η γραμμή θα εμφανίζεται όπως στην παρακάτω εικόνα: 8. Κλείνουμε το παράθυρο και επιστρέφουμε στην οθόνη αναπαραγωγής. 9. Η συνέχεια είναι ιδιαίτερα απλή: - Εντοπίζουμε το σημείο του βίντεο από το οποίο επιθυμούμε να ξεκινά το «κομμένο» απόσπασμα. - Ξεκινάμε την αναπαραγωγή λίγο πριν από αυτό και μόλις φτάσει στο σημείο που επιθυμούμε να ξεκινήσει η εγγραφή κάνουμε κλικ στο πλήκτρο της εγγραφής. - Αφήνουμε το βίντεο να αναπαραχθεί και μόλις φτάσουμε στο σημείο που επιθυμούμε τελειώνει το βίντεο, ξαναπατάμε το πλήκτρο εγγραφής. 13

10. Το απόσπασμα του βίντεο έχει αποθηκευτεί ήδη στο φάκελο My Videos (Τα βίντεό μου) του υπολογιστή με το όνομα της μορφής: vlc-record-έτος-μήνας-ημέρα-ώρααρχικό_όνομα_βίντεο ακολουθούμενο από την επέκταση που υποδηλώνει τον τύπο του βίντεο. ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Εδώ θα πρέπει να επισημάνουμε πως το τελικό προϊόν, το μονταρισμένο αρχείο βίντεο δηλαδή έχει τον ίδιο τύπο βίντεο με το αρχικό. Η εφαρμογή αυτή προφανώς δεν προσφέρεται για πιο απαιτητικές εργασίες στην επεξεργασία βίντεο, αλλά για μια απλή επεξεργασία όπως έχουμε πει προηγουμένως δηλαδή την περικοπή ενός αποσπάσματος και η αποθήκευση του είναι αρκετή, χωρίς να χρειάζεται να χρησιμοποιήσουμε κάποια άλλη πιο σύνθετη και πολύπλοκη εφαρμογή. Εύκολα μπορεί κάνεις να αντιληφθεί ότι αυτή η διαδικασία προσομοιάζει με την χρήση της εφαρμογής για την εγγραφή ενός βίντεο από την ίδια την εφαρμογή κατά την αναπαραγωγή του βίντεο. Απαιτήσεις συστήματος Δεν έχει ιδιαίτερες απαιτήσεις συστήματος. 1.3 Corel Video Studio Pro Εικόνα 4: Το περιβάλλον εργασίας της εφαρμογής Corel Video Studio 14

Πρόκειται για μια εμπορική, ημιεπαγγελματική, εφαρμογή από την εταιρεία Corel. Οι δυνατότητες που παρέχει είναι αρκετές: - Ταυτόχρονη επεξεργασία πολλών διαφορετικών τύπων αρχείων (εικόνες, βίντεο, ήχο κλπ.) και σε πολλαπλά επίπεδα (layers). - Βιβλιοθήκη πολλών εφέ και τεχνικών μετάβασης. - Δυνατότητα εξαγωγής (τελικής παραγωγής) βίντεο στις περισσότερες γνωστές μορφές (format) και με πολλές επιλογές ως προς την τελική ποιότητα του βίντεο. - Δυνατότητα άμεσης ανάρτησης στο youtube. Πρόκειται όμως για μια εφαρμογή που απαιτεί αρκετό χώρο στο δίσκο του υπολογιστή σας και επιπλέον απαιτεί έναν αρκετά «δυνατό» υπολογιστή για να λειτουργήσει αποτελεσματικά. Χαρακτηριστικά συστήματος Λειτουργικό σύστημα: Microsoft Windows 8/7/Vista/XP, με εγκατεστημένα τα τελευταία service packs (στις εκδόσεις 32-bit ή 64-bit) Επεξεργαστής: Συνίσταται: Intel Core i5 ή AMD Phenom II X6 Minimum RAM: συνιστώνται 4GB ή περισσότερο Ελάχιστη ανάλυση οθόνης: 1024 768 15

1.4 Adobe Premiere Εικόνα 5: Το περιβάλλον εργασίας της εφαρμογής Adobe Premiere Η εφαρμογή Premiere της εταιρείας Adobe χρησιμοποιείται κατά κόρον σε επαγγελματικό επίπεδο αλλά δεν είναι λίγοι οι ερασιτέχνες, λάτρεις του βίντεο, δημιουργοί που την χρησιμοποιούν καθώς δίνει απεριόριστες λειτουργίες και ρυθμίσεις σε κάθε περιοχή λειτουργίας της επεξεργασίας βίντεο (εικόνες, frames, ήχος, αποσπάσματα βίντεο, αλλά και φορμάτ και συνδέσεις εναλλαγές και πολλές ακόμα λειτουργίες που ξεφεύγουν από την χρηστικότητα του παρόντος εγχειριδίου). Είναι επίσης σημαντικό να αναφέρουμε εδώ ότι υπάρχουν δεκάδες ακόμα συμπληρωματικές μικροεφαρμογές (addins) που συνδέονται με την εγκατάστασή τους στο περιβάλλον εργασίας του Adobe Premiere προσδίδοντας ξεχωριστές και μοναδικές λειτουργίες στην ήδη τεράστια γκάμα λειτουργιών της εξαιρετικής αυτής εφαρμογής. Η Εφαρμογή αυτή είναι ιδιαίτερα «βαριά» για συμβατικούς οικιακούς υπολογιστές. Δεν μπορεί εύκολα να χρησιμοποιηθεί σε έναν μέσο υπολογιστή, καθώς έχει μεγάλες απαιτήσεις σε επεξεργαστική ισχύ, αλλά και διαθέσιμο χώρο. Ειδικότερα για έναν υπολογιστή που είναι αφιερωμένος στην επεξεργασία βίντεο οι απαιτήσεις είναι αυξημένες. Είναι απαραίτητο να σημειώσουμε ότι η διαδικασία της επεξεργασίας βίντεο είναι απαιτητική και μάλιστα αυτό θα φάνει και στο τελικό αποτέλεσμα. Αν το πεδίο της επεξεργασίας βίντεο σας ενδιαφέρει, αλλά και σας συνεπαίρνει, και σε επαγγελματικό επίπεδο, θα βρείτε αρκετούς εκπαιδευτικούς οργανισμούς που πραγματοποιούν πολύωρα σεμινάρια εκπαίδευσης επάνω στη συγκεκριμένη εφαρμογή. 16

Απαιτήσεις συστήματος Επεξεργαστής: Πολυπύρηνος επεξεργαστής. Λειτουργικό σύστημα: Microsoft Windows 7 με Service Pack 1 (64 bit), Windows 8 (64 bit), ή Windows 10 Μνήμη: Συνίσταται 8 GB Κάρτα Γραφικών: με ανάλυση τουλάχιστον 1280 x 800, και να είναι εγκεκριμένη από την Adobe. 1.5 Final Cut Pro Εικόνα 6: Το περιβάλλον εργασίας της εφαρμογής Final Cut Pro Η εφαρμογή Final Cut Pro είναι ίσως η πιο επαγγελματική από όσες αναφέραμε εδώ. Χρησιμοποιείται ακόμα και από μεγάλα κινηματογραφικά studio για την παραγωγή ταινιών. Οι υπολογιστές της εταιρείας Apple είναι ιδανικοί για χρήση σε δραστηριότητες της επεξεργασίας βίντεο, και αυτό αποδεικνύεται από την εφαρμογή τους σε μεγάλες και σπουδαίες κινηματογραφικές ταινίες. Έχει σχεδιαστεί και λειτουργεί για λειτουργικό σύστημα - περιβάλλον ios (δηλαδή σε υπολογιστές της εταιρείας Apple). Μπορείτε με χαρακτηριστική ευκολία να ανατρέξετε στο διαδίκτυο ώστε να εντοπίσετε ποιες ταινίες έχουν κατασκευαστεί με την χρήση της εφαρμογής Final Cut Pro. Στο διαδίκτυο, αλλά και στο ηλεκτρονικό κατάστημα της Apple μπορείτε να βρείτε αρκετά tutorial και εκπαιδευτικά βίντεο σχετικά με τη χρήση της συγκεκριμένης εφαρμογής. 17

Δραστηριότητα 1 Ανατρέξτε στο διαδίκτυο για να εντοπίσετε ποιες μεγάλες κινηματογραφικές παραγωγές δημιουργήθηκαν με την χρήση των παραπάνω εφαρμογών. Καταγράψτε τις παρατηρήσεις σας. 2 Γνωριμία με την εφαρμογή Windows Movie Maker 2.1 Άνοιγμα της εφαρμογής Μπορούμε να ανοίξουμε την εφαρμογή είτε από το μενού Έναρξη του υπολογιστή μας (Έναρξη Όλα τα προγράμματα Windows Movie Maker) είτε από τη συντόμευση της Επιφάνειας Εργασίας (αν υπάρχει), αν δεν υπάρχει μπορούμε να την δημιουργήσουμε. Παρόλα αυτά επειδή σε αρκετές εκδόσεις των λειτουργικών συστημάτων της Microsoft, δηλαδή των Windows, η εφαρμογή δεν είναι εύκολα ανιχνεύσιμη σας προτείνουμε έναν εναλλακτικό τρόπο εύρεσης και ανοίγματος της εφαρμογής: 1. πατάμε στο πλήκτρο έναρξη 2. στο πεδίο που βλέπουμε στην εικόνα που ακολουθεί πληκτρολογούμε Movie Maker Movie maker Εικόνα 7: άνοιγμα εφαρμογής Windows Movie Maker 3. βρίσκοντας το Movie Maker το ανοίγουμε. Στην ενότητα αυτή χρησιμοποιούμε την έκδοση 6 της εφαρμογής (συμπληρώνοντας και την έκδοση Windows Live Movie maker. Πιθανώς να παρατηρούνται κάποιες μικρές διαφοροποιήσεις από έκδοση σε έκδοση, όμως η βασική φιλοσοφία παραμένει η ίδια, και είμαστε βέβαιοι πως δεν θα δυσκολευτείτε να χρησιμοποιήσετε διαφορετικές εκδόσεις, εφόσον θα έχετε μάθει να χρησιμοποιείτε μία. Έχουμε κάνει μια προσπάθεια σε αυτό το εγχειρίδιο ωστόσο να σας παρουσιάσουμε και τις εξελίξεις σε αυτήν την εφαρμογή. 18

2.1 Η βασική οθόνη Ανοίγοντας την εφαρμογή βλέπουμε την παρακάτω οθόνη. Μενού Περιεχόμενο καρτέλας εργαλείων Παράθυρο προεπισκόπησης Storyboard / Timeline (Πίνακας Διάταξης / Χρονολόγιο) Εικόνα 8: Η βασική οθόνη του WMM Μενού Εικόνα 9: Οι καρτέλες του Μενού Όπως σε κάθε εφαρμογή υπάρχει το μενού βασικών λειτουργιών, μέσω του οποίου θα εκτελούμε πολλές από τις εργασίες, καθώς θα επεξεργαζόμαστε τα βίντεο. Οι καρτέλες WMM είναι οι εξής: - Κεντρική: Σε αυτή την καρτέλα ξεκινάμε την επεξεργασία. Εδώ μπορούμε να εισάγουμε στο project μας βίντεο, εικόνες, ήχους, τίτλους, λεζάντες, screenshots κλπ. Επίσης, μπορούμε να προσθέσουμε αυτόματα θέματα, τα οποία θα ορίζουν τον τρόπο που εναλλάσσονται αποσπάσματα / εικόνες που έχουμε εισάγει. Εικόνα 10: Η γραμμή μενού με τo περιεχόμενο των διαθέσιμων επιλογών στην κορδέλα (ribbon) 19

- Εφέ κίνησης: Στην καρτέλα αυτή έχουμε τη δυνατότητα να ορίσουμε τον τρόπο με τον οποίο τα αποσπάσματα θα διαδέχονται το ένα το άλλο, ποια θα είναι η διάρκεια της μετάβασης, πώς ενδεχομένως τα αποσπάσματα θα κινούνται μέσα στο πλαίσιο της οθόνης. Εικόνα 11: Οι επιλογές των εφέ κίνησης - Οπτικά εφέ: Εδώ μπορούμε να αλλοιώσουμε ή και να μετατρέψουμε κατά τις επιθυμίες μας την αρχική μορφή των αποσπασμάτων βίντεο με τη χρήση φίλτρων. Για παράδειγμα μπορούμε μια έγχρωμη λήψη βίντεο να την μετατρέψουμε σε μορφή ταινίας παλιού κινηματογράφου. Εικόνα 12: Τα οπτικά εφέ - Έργο: Στην καρτέλα αυτή μπορούμε να ορίσουμε βασικές παραμέτρους του έργου που επεξεργαζόμαστε, αντιμετωπίζοντάς το ως σύνολο και όχι ως κάθε απόσπασμα χωριστά. Για παράδειγμα μπορούμε να ορίσουμε τις αναλογίες εικόνας (16:9 ή 4:3). ΝΑ σημειωθεί εδώ ότι η αναλογία αναφέρεται στο μήκος ως προς το ύψος της εικόνας. Εικόνα 13: Οι επιλογές του έργου - Προβολή: Στην καρτέλα αυτή μπορούμε να ορίσουμε τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε το έργο στην οθόνη μας καθώς το επεξεργαζόμαστε. Δεν είναι λίγες οι φορές που θα χρειαστεί κατά την επεξεργασία του έργου μας να αλλάξουμε προβολές καθώς κάθε μια έχει σχεδιαστεί για πολύ συγκεκριμένο λόγο. Φυσικά ανάλογα με την εμπειρία του δημιουργού μπορεί κάνεις να χρησιμοποιήσει και διαφορετική προβολή. 20

Εικόνα 14: Οι επιλογές της προβολής - Εκτός από τις βασικές καρτέλες υπάρχει διαθέσιμο και το πλήκτρο Movie Maker (αριστερά στην οθόνη). Εδώ έχουμε τη δυνατότητα να εισάγουμε νέα στοιχεία, να αποθηκεύσουμε το έργο μας, να δημοσιεύσουμε το έργο μας κ.ο.κ. όπως παρουσιάζονται και στην επόμενη εικόνα. Εικόνα 15: τα περιεχόμενα του πλήκτρου movie maker. Εργαλεία Τα εργαλεία που εμφανίζονται στη βασική οθόνη του WMM αφορούν τις δυνατότητες εισαγωγής αρχείων εικόνας, ήχου και βίντεο, τη δυνατότητα χρήσης της επιλογής Automovie (θέματα αυτόματης ταινίας) που αποτελεί έναν οδηγό ώστε να δημιουργήσουμε μια ταινία και τέλος, τη δυνατότητα Publish Movie που μας επιτρέπει να μετατρέψουμε το προτζεκτ στο οποίο εργαζόμαστε σε τελικό προϊόν (αρχείο βίντεο). 21

Το εργαλείο «Αυτόματη ταινία», μας δίνει την δυνατότητα με απλό τρόπο να ολοκληρώσουμε μια πολύ γρήγορη και πλήρως ολοκληρωμένη ταινία η οποία περιλαμβάνει τίτλο έναρξης, κύριο μέρος αλλά και επίσης την ολοκλήρωση, δηλαδή τίτλους τέλους, συμμετέχοντες κ.ο.κ. (σημειώνεται ότι στις νεότερες εκδόσεις δεν έχουμε τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσουμε το πλήκτρο automovie) Παράθυρο Εργασιών έκδοση Windows Movie Maker 6.0 1 2 3 Εικόνα 16 το παράθυρο εργασιών του Windows Movie Maker 6 Το παράθυρο που ξεκινάει στο αριστερό μέρος της οθόνης εμφανίζει τις τρεις βασικότερες λειτουργίες της εφαρμογής και τις επιλογές που έχουμε σχετικά με αυτές. Έτσι από εδώ μπορούμε: - Σημείο 1: Να εισάγουμε (Import / προσθήκη) o δεδομένα από ψηφιακή κάμερα (From digital video camera), o βίντεο που είναι αποθηκευμένα στον υπολογιστή μας (Videos), o εικόνες (Pictures), o αρχείο ήχου ή μουσικής (Audio or Music). - Σημείο 2: Να επεξεργαστούμε (Edit) τα δεδομένα που έχουμε εισάγει (Imported Media), o να προσθέσουμε κάποιο εφέ (Effects), 22

o να ορίσουμε τον τρόπο με τον οποίο θα γίνεται η μετάβαση (Transition) ανάμεσα στα στοιχεία της ταινίας μας, o τους τίτλους (Titles and Credits) που περιέχονται στο προτζεκτ. - Σημείο 3: Να επιλέξουμε πώς (σε ποια μορφή) και πού θα δημοσιεύσουμε (Publish to) /αποθηκεύσουμε την ταινία που δημιουργήσαμε: o στον υπολογιστή μας, o σε εγγράψιμο CD/DVD, o να το αποστείλουμε με e-mail, o να το αποθηκεύσουμε σε ψηφιακή κάμερα. Πρέπει να σημειωθεί και πάλι ότι το παράθυρο εργασιών δεν είναι διαθέσιμο σε νεότερες εκδόσεις του λογισμικού, αλλά αυτό αντικαθίσταται από το Timeline/StoryBoard όπου ως ένα πολυεργαλείο μας διευκολύνει για όλες μας τις εργασίες. Κατά την άποψή μας οι νεότερες εκδόσεις είναι απλούστερες στην χρήση από ότι οι παλαιότερες. Παράθυρο Προεπισκόπησης Εικόνα 17: το παράθυρο προεπισκόπησης στο Windows Live Movie Maker 23

Στο παράθυρο αυτό δίνονται οι τυπικές δυνατότητες ενός player, ώστε να έχουμε τη δυνατότητα, ενώ επεξεργαζόμαστε τα δεδομένα μας, να κάνουμε προεπισκόπηση του έως τώρα αποτελέσματος αλλά και να αναπαράγουμε τα ψηφιακά δεδομένα που υπάρχουν στη συλλογή μας. Με αυτόν τον τρόπο θα μπορούμε να παρατηρούμε τις προσθαφαιρέσεις που έχουμε κάνει κατά τη διάρκεια της κατασκευής του βίντεο μας. Είναι κάτι το απαραίτητο σε όλη την διάρκεια της ενδελεχούς η μη επεξεργασίας. Πίνακας Διάταξης / Χρονολόγιο (Storyboard / Timeline) Είναι το πιο σημαντικό μέρος της οθόνης της εφαρμογής. Εδώ εμφανίζονται όλα τα δεδομένα που έχουμε εισάγει στο προτζεκτ (δεξιά στην εικόνα μας). Υπάρχουν δύο τρόποι εμφάνισης: - Ως Πίνακας Διάταξης ( Storyboard - όπως φαίνεται στην Εικόνα 5): Όταν χρησιμοποιούμε αυτόν τον τρόπο εμφάνισης μπορούμε να δούμε την αλληλουχία των οπτικών δεδομένων που έχουμε εισάγει στο προτζεκτ (αρχεία βίντεο και εικόνων). - Ως Χρονολόγιο (Timeline): Όταν χρησιμοποιούμε αυτόν τον τρόπο εμφάνισης μπορούμε να δούμε όλα τα στοιχεία που έχουμε εισάγει στο προτζεκτ, καθώς και τη διάρκεια του καθενός. (Στις νεότερες εκδόσεις του movie Maker έχει αφαιρεθεί αυτή η λειτουργία προβολής, χρησιμοποιώντας το Storyboard / Timeline ως πολυεργαλείο επεξεργασίας) Εικόνα 18: Η εναλλαγή μεταξύ StoryBoard (πάνω) και Timeline (κάτω) στο Movie Maker 6. - Στην παρακάτω εικόνα θα παρατηρήσετε ότι Στην έκδοση Windows Live Movie Maker StoryBoard και Timeline είναι ενσωματωμένα στο πολυεργαλείο αυτό χωρίς να γίνονται διακριτά μεταξύ τους. 24

- Σημειώνουμε ότι κάθε δεδομένο που τοποθετείται στο Storyboard / Timeline ήχος, εικόνα, βίντεο, κείμενο μας δίνει την δυνατότητα να το επεξεργαστούμε ανοίγοντας μια νέα καρτέλα με νέα εργαλεία επεξεργασίας στο ribbon, δεξιότερα από το προβολή, με συγκεκριμένο χρωματισμό ώστε να είναι αντιληπτή η επεξεργασία κάθε αντικειμένου. (στην συγκεκριμένη περίπτωση κίτρινο το βίντεο, πράσινο ο ήχος/μουσική, ροζ το κείμενο). Εικόνα 19: Απόσπασμα της οθόνης με ενεργοποιημένα τα εργαλεία εικόνας βίντεο και ήχου Δραστηριότητα 2 Εγκαταστήστε την έκδοση windows movie maker 6 στον υπολογιστή σας παράλληλα με την έκδοση windows live movie maker. Αφού τις εγκαταστήσετε ανοίξτε και τις δύο αυτές εφαρμογές και στην συνέχεια εντοπίστε τις διαφορές και τις ομοιότητες των δυο λογισμικών. Καταγράψτε τις παρατηρήσεις σας. Δραστηριότητα 3 Αφού ξεναγηθείτε στο περιβάλλον εργασίας της εφαρμογής Windows Movie Maker αρχίστε να εισάγετε δοκιμαστικά αρχεία τα οποία θέλετε να χρησιμοποιήσετε για να δημιουργήσετε την ταινία σας. Τα αρχεία αυτά μπορούν να προέρχονται από όσα μάθατε στις ενότητες του Κινηματογράφου (αρχεία βίντεο), της Φωτογραφίας (αρχεία εικόνας), τις οποίες ενότητες σας προτρέπουμε αν δεν έχετε παρακολουθήσει σας προτρέπουμε να παρακολουθήσετε, καθώς πιστεύουμε πώς να θα σας βοηθήσουν να φτάσετε στο καλύτερο δυνατό καλλιτεχνικό αποτέλεσμα. 25

3 Δημιουργία Βίντεο Αφού ρίξαμε μια ματιά στο βασικό μενού της εφαρμογής, θα αρχίσουμε τώρα να δημιουργούμε τα δικά μας βίντεο, εκμεταλλευόμενοι τις δυνατότητες που μας παρέχει η εφαρμογή. Θα «χτίσουμε» το προσωπικό μας βίντεο σταδιακά και βήμα προς βήμα, ώστε να μαθαίνουμε παράλληλα τις πιο χρήσιμες επιλογές της εφαρμογής. Δραστηριότητα 4 Περιηγηθείτε στην εφαρμογή, δοκιμάζοντας να χρησιμοποιήσετε τις επιλογές που δίνονται. Μαντέψτε σε τι μπορεί να χρησιμεύει καθεμιά. Τι παρατηρείτε; Στόχος της άσκησης αυτής είναι αρχίσετε να ανακαλύπτετε μόνοι σας τις διάφορες επιλογές που δίνει η εφαρμογή και στη θα τις αναλύσουμε περαιτέρω στις επόμενες ενότητες. 3.1 Εισαγωγή αποσπασμάτων και επεξεργασία Για να ξεκινήσουμε να εργαζόμαστε με τα αποσπάσματα βίντεο και τις εικόνες που θέλουμε να εισάγουμε στην ταινία μας πρέπει πρώτα να τα εισάγουμε στο έργο μας. Αυτό μπορεί να γίνει με δύο τρόπους: - Από την Κεντρική καρτέλα επιλέγουμε το πλήκτρο Προσθήκη βίντεο και φωτογραφιών. - Κάνουμε κλικ στον κενό χώρο στη δεξιά πλευρά της οθόνης. Στη συνέχεια εμφανίζεται ένα παράθυρο μέσω του οποίου μπορούμε να περιηγηθούμε στον υπολογιστή μας και να αναζητήσουμε τα αρχεία βίντεο και φωτογραφιών που θέλουμε να προσθέσουμε στο έργο (προτζεκτ). Επιλέγουμε όσα επιθυμούμε με κλικ, και αυτά προστίθενται στο timeline. Μπορούμε να επαναλάβουμε τη διαδικασία αυτή όσες φορές επιθυμούμε ώστε να εισάγουμε όλα τα αρχεία που θέλουμε να περιλάβουμε στο έργο. Στη συνέχεια παρουσιάζουμε με εικόνες τα βήματα που περιγράψαμε. 26

Για να εισάγουμε βίντεο ή φωτογραφίες στο έργο μας κάνουμε κλικ σε μια από τις περιοχές που έχουμε σημάνει με πράσινο. Εικόνα 20: Εισαγωγή αρχείων βίντεο και φωτογραφιών Αφού εισάγουμε τις πρώτες φωτογραφίες/τα πρώτα βίντεο ο κενός χώρος στα δεξιά θα αντικατασταθεί με μικρογραφίες όσων εισάγαμε και θα εμφανίζεται όπως η Εικόνα 21. Εικόνες / βίντεο που έχουμε εισάγει Πλήκτρο αναπαραγωγής του έργου μας Εικόνα 21: Προεπισκόπηση έργου Όπως βλέπουμε στην παραπάνω εικόνα, στο αριστερό μέρος της οθόνης εμφανίστηκε η προεπισκόπηση του έργου μας. Στα δεξιά, βλέπουμε μικρογραφίες όλων των στοιχείων που χρησιμοποιούμε. Το μήκος της κάθε μικρογραφίας εξαρτάται από το χρόνο που διαρκεί το κάθε ένα. Στο παράδειγμά μας, η 27

κάθε εικόνα προβάλλεται για 7 δευτερόλεπτα, όπου είναι και η προεπιλεγμένη τιμή που δίνει το windows movie maker. Προσθήκη βίντεο Πέρα όμως από τα βίντεο που δημιουργούμε με τη χρήση εικόνων (και σε αυτό το υλικό χρησιμοποιούνται κυρίως για λόγους ευκολίας στην απεικόνιση), αυτό που κυρίως μας ενδιαφέρει είναι ο τρόπος που θα μπορέσουμε μέσα από μια εφαρμογή να επεξεργαστούμε και να βελτιώσουμε τα βίντεο που έχουμε τραβήξει εμείς οι ίδιοι. Αρχικά, θα πρέπει να πούμε πως ο τρόπος εισαγωγής ενός βίντεο στην εφαρμογή είναι αυτός που περιγράψαμε προηγουμένως. Μόλις εισάγουμε το βίντεο εμφανίζεται μια καινούργια καρτέλα η οποία μας επιτρέπει να το επεξεργαστούμε: Εικόνα 22: Καρτέλα επεξεργασίας βίντεο Στην καρτέλα επεξεργασίας βίντεο έχουμε επισημάνει τρία σημεία τα οποία διαφέρουν από όσα είδαμε ως τώρα: Α) Επιλογές εισαγωγής και εξασθένισης: Μπορούμε να επιλέξουμε η έναρξη και η λήξη του βίντεο να μη γίνονται απότομα αλλά να εισάγεται σταδιακά και να «σβήνει» στο τέλος. Αυτή η τεχνική λέγεται fade-in (για την εισαγωγή) και fade-out (για τη λήξη). Είναι ένα χαρακτηριστικό το οποίο στις περισσότερες περιπτώσεις θα σας φανεί χρήσιμο. Β) Επιλογές ταχύτητας: Το βίντεο που εισάγουμε προφανώς έχει μια σταθερή ταχύτητα που ανταποκρίνεται στη λήψη που έγινε. Είναι πολύ πιθανό παρόλα αυτά να θελήσουμε να την 28

αλλάξουμε είτε σε πιο αργή είτε σε πιο γρήγορη (π.χ. σε ένα κωμικό βίντεο, ή αν θέλουμε να δώσουμε έμφαση σε κάποιο στιγμιότυπο). Γ) Η τρίτη ομάδα επιλογών στην καρτέλα επεξεργασίας βίντεο είναι ίσως η πιο χρήσιμη. Από τις επιλογές Ορισμός σημείου έναρξης και ορισμός σημείου λήξης μπορούμε να «κόψουμε» τμήματα από την αρχή και το τέλος του κλιπ. Για να το κάνουμε αυτό, κάνουμε κλικ επάνω στο σημείο που επιθυμούμε να ξεκινά / σταματά το κλιπ και πατάμε το αντίστοιχο κουμπί. Η δεύτερη πολύ σημαντική επιλογή που έχουμε εδώ είναι να «σπάσουμε» το κλιπ σε περισσότερα μικρότερα. Αυτό μπορεί να θέλουμε να το κάνουμε για να δώσουμε διαφορετικά εφέ στο κάθε κομμάτι, διαφορετική ταχύτητα κ.ο.κ. Η τελευταία επιλογή, είναι η δυνατότητα περικοπής. Είναι πολύ συχνό να θέλουμε να αφαιρέσουμε από το κλιπ ένα συγκεκριμένο απόσπασμα: κάνοντας κλικ στο εργαλείο περικοπής, εμφανίζεται μια υποκαρτέλα, μέσα από την οποία μπορούμε να ορίσουμε το απόσπασμα που θέλουμε να αποκόψουμε από το βίντεο όπως φαίνεται στην παρακάτω εικόνα: Εικόνα 23: Εργαλείο περικοπής Προσθήκη βίντεο από την κάμερα του υπολογιστή μας. Μια ακόμα επιλογή που μας δίνει το windows movie maker είναι να εισάγουμε κάποιο βίντεο κλιπ, η μια οποιαδήποτε λήψη από την κάμερα του υπολογιστή μας. Η διαδικασία την όποια ακολουθούμε είναι η εξής: 29

Εικόνα 24: εισαγωγή βίντεο από κάμερα web του υπολογιστή Πατάμε στο πλήκτρο από το Κεντρικό μενού, που όπως μας ενημερώνει και το Windows movie maker Είναι το πλήκτρο βίντεο Κάμερας Web όπου και μπορούμε να εγγράψουμε βίντεο από κάμερα web. Στην συνέχεια μας εμφανίζεται η επιλογή όπου μπορούμε να κάνουμε εγγραφή του βίντεο από την κάμερα του υπολογιστή μας: Εικόνα 25: το πλήκτρο εγγραφής από την κάμερα web Αφού ολοκληρώσουμε την εγγραφή πατάμε το πλήκτρο διακοπή, οπότε και τότε θα αποθηκευτεί το βίντεο και θα μας ζητήσει να γίνει αποθήκευση και θα εισαχθεί απευθείας στην εφαρμογή που έχουμε ανοικτή. 30

Εικόνα 26: η αποθήκευση της καταγραφής βίντεο από την κάμερα web Μετά την αποθήκευση του βίντεο στον σκληρό μας δίσκο θα τοποθετηθεί αυτομάτως στο Storyboard/Timeline και στην συνέχεια μπορούμε να το επεξεργαστούμε με τον τρόπο που αναφέραμε προηγουμένως. Δραστηριότητα 5 Δοκιμάστε να εγγράψετε από την προσωπική σας web camera τον εαυτό σας και στην συνέχεια να αποθηκεύσετε αυτό το απόσπασμα βίντεο στον υπολογιστή σας. Δραστηριότητα 6 Εισάγετε στην εφαρμογή ένα άλλο προσωπικό σας βίντεο που έχετε δημιουργήσει (όχι απαραίτητα από την δραστηριότητα 3). Στη συνέχεια να πειραματιστείτε με τις επιλογές που έχουμε παρουσιάσει ως τώρα. Σημείωση: Για λόγους ευκολίας στην απεικόνιση, στη συνέχεια του υλικού θα παρουσιάζουμε βίντεο το οποίο δημιουργείται από την παράθεση εικόνων και φωτογραφιών. Παρόλα αυτά, όλα όσα θα πούμε είναι εφαρμόσιμα και στην παραγωγή βίντεο όπως την παρουσιάσαμε ακριβώς από πάνω. Υπενθύμιση: Τα έργα που δημιουργούμε με τα εργαλεία επεξεργασίας βίντεο μπορούν να γίνουν δύσχρηστα και «βαριά» καθώς χρησιμοποιούν συχνά πολλά και μεγάλα αρχεία, και η προσθήκη των εφέ τα επιβαρύνουν. Για αυτό το λόγο σας συνιστούμε να αποθηκεύετε όσο πιο συχνά γίνεται το έργο σας από τις επιλογές που εμφανίζονται στην παρακάτω εικόνα. 31

Εικόνα 27: Επιλογές αποθήκευσης Όπως γίνεται συνήθως στις εφαρμογές των Windows την πρώτη φορά που θέλουμε να αποθηκεύσουμε το έργο μας επιλέγουμε «Αποθήκευση έργου ως», του δίνουμε το όνομα που επιθυμούμε και ορίζουμε το σημείο αποθήκευσης. Μετά από αυτό αρκεί να επιλέξουμε «Αποθήκευση έργου» ή να κάνουμε κλικ στο κουμπί που εμφανίζεται πάνω αριστερά. Με αυτό τον τρόπο αποθηκεύουμε το υπό επεξεργασία έργο με τη μορφή αρχείου του Windows Movie Maker. Για να εξάγουμε την ταινία μας θα δούμε τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσουμε στο τέλος του υλικού. 32

3.2 Ενσωμάτωση ήχου Ένα προτζεκτ βίντεο σαφώς και περιέχει κατά βάση αποσπάσματα βίντεο. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν περιλαμβάνει και αλλά στοιχεία/δεδομένα διαφορετικού τύπου. Είναι πολλές οι φορές που για να κατασκευάσουμε ένα απολαυστικό βίντεο απαιτούνται δεκάδες συμπληρώματα, διαφόρων μορφών. Αυτά μπορούν να είναι εικόνες, μουσική και ήχος αλλά και επεξηγηματικό κείμενο. Αφού προσθέσουμε τα βασικά αυτά στοιχεία της ταινίας μας, μπορούμε να αρχίσουμε να τα επεξεργαζόμαστε και να προσθέτουμε άλλα στοιχεία: Προσθήκη αρχείου ήχου: Για να προσθέσουμε ένα μουσικό κομμάτι ή ένα ηχητικό ντοκουμέντο που έχουμε αποθηκευμένα στον υπολογιστή μας, κάνουμε κλικ στο πλήκτρο Εικόνα 28: προσθήκη αρχείου ήχου ή μουσικής στο προτζεκτ μας. Προσθήκη μουσικής. Εικόνα 29: προσθήκη αρχείου μουσικής Τύπου mp3. Θα εμφανιστεί το παραπάνω παράθυρο και αφού επιλέξουμε το αρχείο που θέλουμε, αυτό θα εισαχθεί στο timeline μας. 33

Ανάλογα με τη διάρκεια του αρχείου, αυτό θα εμφανιστεί με τη μορφή κυματομορφής, κάτω από τις εισηγμένες εικόνες και βίντεο, όπως στην παρακάτω εικόνα: Εμφάνιση αρχείου ήχου στο timeline Εικόνα 30: εμφάνιση αρχείου ήχου στο timeline Δραστηριότητα 7 Ξεκινήστε ένα νέο έργο στην εφαρμογή WMM. Εισάγετε σε αυτό 10 εικόνες που βρίσκονται αποθηκευμένες στον υπολογιστή σας και επενδύστε τις με ένα αρχείο ήχου. Δημιουργία Αφηγηματικού αρχείου ήχου. Μια επιπλέον δυνατότητα που έχουμε είναι να δημιουργήσουμε το δικό μας αρχείο ήχου, στο οποίο μπορούμε για παράδειγμα να αφηγούμαστε και να επεξηγούμε το περιεχόμενο της προβαλλόμενης φωτογραφίας ή αποσπάσματος βίντεο. Η διαδικασία αυτή θα μας θυμίσει ιδιαίτερα την εγγραφή βίντεο από την δική μας web camera του υπολογιστή μας όπως την εντοπίσαμε προηγουμένως. Για να το κάνουμε αυτό πρέπει να ακολουθήσουμε τα παρακάτω βήματα: - Στην κεντρική καρτέλα, κάνουμε κλικ στο κουμπί εγγραφή αφήγησης. - Εμφανίζεται μια μικρή καρτέλα η οποία περιέχει κουμπί εγγραφής (REC). Κάνοντας κλικ επάνω του μπορούμε να αρχίσουμε να ηχογραφούμε. 34

- Όταν ολοκληρώσουμε την εγγραφή και πατήσουμε το κουμπί STOP (διακοπή), ανοίγει ένα παράθυρο αποθήκευσης, όπου μπορούμε να αποθηκεύσουμε το αρχείο που δημιουργήσαμε στον υπολογιστή μας. Εικόνα 31: η αποθήκευση της εγγραφής από αφήγηση. - Η εγγραφή μας τοποθετείται μέσα στο timeline αυτόματα και φυσικά μπορούμε να τη μετακινήσουμε, κάνοντας κλικ επάνω της και σύροντάς την, στο σημείο που επιθυμούμε. Εικόνα 32: εμφάνιση και τοποθέτηση της αφηγηματικής εγγραφής. 35

3.3 Τίτλοι, Λεζάντες, Τίτλοι τέλους Εκτός όμως από τις ηχητικές προσθήκες, συχνά στα βίντεο που δημιουργούμε επιθυμούμε να υπάρχει ένας τίτλος στην αρχή, ή ενδεχομένως κάποιες γραπτές επισημάνσεις κατά τη διάρκειά του ή και τίτλοι τέλους. Είναι πολλές οι φορές που η συμπλήρωση με μορφή κειμένου ως επισήμανση ή ως παρατήρηση αποτελεί κυρίαρχο μέρος του ίδιου του βίντεο. Παρακάτω θα δείξουμε πώς μπορούμε να εισάγουμε αυτά τα στοιχεία. Εισαγωγή τίτλου Ποιον σκοπό όμως εξυπηρετεί ο τίτλος; Ο τίτλος είναι ουσιαστικά η γραπτή επεξήγηση του τι περιλαμβάνει η ταινία που ακολουθεί. Θυμηθείτε ότι και οι κινηματογραφικές ταινίες έχουν έναν τίτλο δηλαδή το όνομα της ταινίας. Έτσι ακριβώς γίνεται και σε ένα προτζεκτ επεξεργασίας βίντεο. Ο τίτλος της ταινίας μας τοποθετείται στην αρχή της. Κάνοντας κλικ στην επιλογή Τίτλος της κεντρικής καρτέλας τοποθετείται ένα μαύρο πλαίσιο στην αρχή της ταινίας μας, όπως φαίνεται στην εικόνα: Εικόνα 33: Εισαγωγή τίτλου βίντεο στην αρχή του. Ταυτόχρονα ανοίγει μια καρτέλα η οποία μας δίνει τη δυνατότητα να επεξεργαστούμε το περιεχόμενο του τίτλου της ταινίας. Μπορούμε να επεξεργαστούμε στην ουσία τα εξής στοιχεία: - τη γραμματοσειρά, - τη στοίχιση, 36

- τα χρώματα, - το εφέ κίνησης κ.ο.κ. - το χρόνο έναρξης και τη διάρκεια του κειμένου, Επίσης από το παράθυρο προεπισκόπησης μπορούμε να αλλάξουμε τη θέση του τίτλου στην οθόνη. Δραστηριότητα 8 Στο αρχείο που δημιουργήσατε για τη δραστηριότητα 4, προσθέστε τον τίτλο που επιθυμείτε. Επιλέξτε για αυτό γραμματοσειρά Arial, μεγέθους 34 στιγμών, χρώμα φόντου σκούρο μωβ, χρόνο έναρξης τα 2 δευτερόλεπτα, διάρκεια 4 δευτερόλεπτα και εφέ κίνησης «Κινηματογραφικό, σταδιακή εξαφάνιση δεξιά». Λεζάντα Με τον ίδιο σχεδόν τρόπο μπορούμε να εισάγουμε και λεζάντες κάτω από συγκεκριμένα στοιχεία της ταινίας μας: Εικόνα 34: Η προσθήκη λεζάντας - Επιλέγουμε το στοιχείο στο οποίο επιθυμούμε να τοποθετηθεί η λεζάντα. - Κάνουμε κλικ στην επιλογή λεζάντα της κεντρικής καρτέλας. - Από εδώ και πέρα έχουμε τις ίδιες επιλογές όπως και στην εισαγωγή τίτλου. Τίτλοι τέλους Γιατί χρησιμοποιούνται οι τίτλοι τέλους; Η απάντηση είναι και πάλι η ίδια. Όπως και στις κινηματογραφικές παραγωγές παρουσιάζουμε τους συντελεστές της ταινίας. Είναι δηλαδή όλοι αυτοί που εργάστηκαν κοπίασαν για την παραγωγή της ταινίας. Στο ερώτημα αν οι τίτλοι 37

τέλους είναι απαραίτητοι η απάντηση μπορεί να έχει διάφορες ερμηνείες. Αυτό που ωστόσο έχει σημασία αναφέρεται στα πνευματικά δικαιώματα που θα δούμε σε επόμενη παράγραφο του παρόντος εγχειριδίου. Εμείς πάντως προτείνουμε να τοποθετούνται όλοι οι συντελεστές του έργου. Από τους ενδεχομένους ηθοποιούς μέχρι εκείνον που ανέλαβε το έργο του μοντάζ και της ολοκληρωτικής ή μερικής επεξεργασίας του βίντεο. Η διαδικασία εισαγωγής τίτλων τέλους είναι παρόμοια με όσα είπαμε ακριβώς πιο πάνω για τους τίτλους αρχής και τις λεζάντες, με τη διαφορά ότι εδώ έχουμε περισσότερες επιλογές όσον αφορά το περιεχόμενο: Κάνοντας κλικ στο βελάκι που βρίσκεται δεξιά της επιλογής τίτλοι τέλους στην κεντρική καρτέλα βλέπουμε τις παρακάτω επιλογές: Εικόνα 35: Οι ρυθμίσεις των τίτλων τέλους. Όποια κι αν επιλέξουμε, δημιουργείται στο τέλος της ταινίας ένα αντίστοιχο πλαίσιο στο οποίο μπορούμε να συμπληρώσουμε τα ονόματα των αντίστοιχων συντελεστών και να τα τροποποιήσουμε όπως στις προηγούμενες περιπτώσεις. Αξίζει να σημειωθεί ότι αν ακολουθήσουμε τα προτεινόμενα θέματα αυτόματης ταινίας τότε θα δημιουργηθούν όλα αυτά αυτόματα. Τίτλος, και τίτλοι τέλους, σκηνοθέτης, πρωταγωνιστές κ.ο.κ. Δραστηριότητα 9 Στο αρχείο που δημιουργήσατε για τη δραστηριότητα 4, και επεξεργαστήκατε στην δραστηριότητα 5 προσθέστε και τίτλους τέλους αλλά και μια σειρά ακόμα στοιχείων όπως αναφέραμε παραπάνω ώστε να τοποθετηθούν όλα τα στοιχεία των συντελεστών του βίντεο (χρησιμοποιήστε τα ίδια χαρακτηριστικά γραμματοσειράς με την παραπάνω δραστηριότητα). Πειραματιστείτε με τις ρυθμίσεις των χρονικών καθορισμών των τίτλων τέλους κλπ. 38

3.4 Επιλογές εφέ Για να εργαστούμε με τα εφέ κίνησης και μετάβασης θα πρέπει να μεταφερθούμε στις επόμενες δύο καρτέλες της εφαρμογής. Σημείωση: το εφέ κίνησης αναφέρεται στο πως κινείται το βίντεο η φωτογραφία που «παίζει» μέσα στο προτζεκτ. Και διαφοροποιείται από το εφέ μετάβασης. Το εφέ μετάβασης μας δείχνει τον τρόπο με τον οποίο γίνεται η μετάβαση από την τρέχουσα στην επόμενη φωτογραφία του προτζεκτ η από το τρέχον απόσπασμα του βίντεο στο επόμενο. Στην καρτέλα Εφέ κίνησης μπορούμε αρχικά να ορίσουμε τον τρόπο με τον οποίο θα γίνεται η μετάβαση από το ένα απόσπασμα (ή φωτογραφία) στο επόμενο. Όπως θα δείτε η εφαρμογή δίνει δεκάδες επιλογές. Μια από τις πιο απλές είναι αυτή που έχουμε επιλέξει στην εικόνα 36, η οποία ονομάζεται «Διαγώνια-Διαγώνιος σταυρός προς τα έξω». Σημείωση: Κάθε ένα από τα εφέ έχει συγκεκριμένο όνομα κατά βάση με τον τρόπο που λειτουργεί αυτό. Μη σας εκπλήξει κάποιο μακροσκελές η αστείο όνομα του εφέ. Ως προεπιλογή, ό, τι επιλέξετε εφαρμόζεται σε όλες τις εναλλαγές κλιπ του έργου. Εικόνα 37: Προσθήκη εφέ στο timeline/storyboard Η επόμενη επιλογή που δίνεται μέσα από αυτή την καρτέλα και εμφανίζεται στη δεξιά πλευρά είναι εκείνη που μας δίνει τη δυνατότητα να προσθέσουμε κίνηση στα αποσπάσματα καθώς αυτά προβάλλονται. Παρακάτω φαίνονται αρκετές από τις επιλογές που έχουμε με γραφικό τρόπο: 39

Εικόνα 38: οι επιλογές του εφέ Μετατόπιση και ζουμ Οπτικά εφέ Στην επόμενη καρτέλα Οπτικά εφέ μπορούμε να τροποποιήσουμε τα αποσπάσματα με μια σειρά από εφέ που «αλλοιώνουν» την εικόνα. Στην εικόνα 39 φαίνονται κάποιες από τις επιλογές μας. Στην εικόνα που χρησιμοποιούμε στο παράδειγμα, επιλέξαμε ένα μονόχρωμο, μαυρόασπρο οπτικό εφέ (βλ. παράθυρο προεπισκόπησης). Εικόνα 40: Οπτικά εφέ Τα εφέ, γενικότερα, μπορούν να ζωντανέψουν τα έργα μας, να τους δώσουν ρυθμό και ένταση. Όμως θα πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί στη χρήση τους. Η υπερβολική χρήση οπτικών εφέ μπορεί να κάνει το έργο μας καταρχάς κακόγουστο. Ακόμα πιο σημαντικό όμως είναι ότι με τα πολλά εφέ το έργο γίνεται δύσχρηστο και δύσκολο για το χρήστη να το παρακολουθήσει. Είναι πολύ πιθανό στο δικό μας μάτι να φαίνονται όχι και τόσο υπερβολικά, γιατί τα έχουμε επιλέξει, τα έχουμε δει αρκετές φορές και το μάτι μας έχει συνηθίσει. Η πιο καλή επιλογή 40

είναι να το δείξουμε σε ένα άλλο άτομο που θα το δει για πρώτη φορά και θα μπορέσει να μας βοηθήσει σε αυτό. Συνεπώς δεν είναι καθόλου κακή ιδέα να δείξουμε σε κάποιον τρίτο να μας πει την άποψη του και να τον ρωτήσουμε τι συναισθήματα του βγάζει το κατασκεύασμά μας. Παράλληλα μπορούμε να εντοπίζουμε και τις αντιδράσεις του ώστε να έχουμε πλήρη εικόνα του τι έχουμε κατασκευάσει. Στην συνέχεια αναλόγως μπορούμε να κάνουμε τις απαραίτητες μετατροπές και βελτιώσεις για να έχουμε ένα καλόγουστο αποτέλεσμα. Πολλές φορές επίσης κατασκευάζουμε ένα προτζεκτ και προσπαθούμε να τονίσουμε με συναισθηματική φόρτιση το βίντεο μας με ιδιαίτερη μουσική. Εδώ θα δούμε ότι πρέπει και η μουσική να «δένει» συμβατά με το βίντεο μας. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δείξουμε στο που γίνονται οι εναλλαγές των εικόνων ή και των αποσπασμάτων βίντεο. Μια οδηγία που δίνουμε συνήθως είναι να εντείνεται σταδιακά το ενδιαφέρον του θεατή με την μουσική η όποια και αυτή θα εντείνει τον ρυθμό της. Φανταστείτε να κατασκευάζετε ένα βίντεο φωτογραφιών από μια υπαίθρια δραστηριότητα ράφτινγκ και να ντύνετε το βίντεο αυτό με ένα μουσικό κομμάτι με χαλαρούς ρυθμούς μπλουζ. Για σκεφτείτε λίγο καλύτερα. Μήπως ένα πιο ροκ κομμάτι να έδενε περισσότερο με την ένταση των στιγμών που ζήσατε στον ποταμό; Δραστηριότητα 10 Συνεχίζοντας με το έργο της δραστηριότητας 6, προσθέστε τώρα εφέ κίνησης και οπτικά εφέ στο έργο σας και αποθηκεύστε το. Να λάβετε υπόψη σας τα δεδομένα περί γούστου και κεντρίσματος του ενδιαφέροντος του θεατή. 41

3.5 Εξαγωγή και αποθήκευση τελικού προϊόντος Φτάνοντας προς το τέλος του υλικού μας θα παρουσιάσουμε τις επιλογές που έχουμε σχετικά με την εξαγωγή του προϊόντος μας. Και είναι ίσως το σημαντικότερο κομμάτι αυτού του θέματος καθώς πρέπει να είναι πιστό αντίγραφο του προτζεκτ που φτιάξαμε. Έχει μεγάλη σημασία να επιλέξουμε τον κατάλληλο τύπο βίντεο, το μέγεθος εμφάνισης, το ρυθμό μετάδοσης, ανάλογα με τη χρήση που θέλουμε να κάνουμε. Αυτό θα μας βοηθήσει να μη χάνουμε χρόνο αργότερα προσπαθώντας για παράδειγμα να ανεβάσουμε στο youtube ένα βίντεο πολύ μεγάλο σε μέγεθος κ.ο.κ. Αρχικά θα δούμε πώς εξάγουμε το βίντεο που δημιουργήσαμε και στη συνέχεια τις διάφορες επιλογές που μπορούμε να έχουμε ανάλογα με τη χρήση που θέλουμε να κάνουμε. Για να εξάγουμε το βίντεο κάνουμε κλικ στο κουμπί Movie Maker όπως φαίνεται και στην παρακάτω εικόνα. Εικόνα 41: Εξαγωγή και αποθήκευση Όπως θα δείτε, στις επιλογές αποθήκευσης μπορείτε να επιλέξετε έναν τύπο συσκευής και να το αποθηκεύσετε για αυτήν ώστε να το χρησιμοποιείτε κατά το δυνατόν ευκολότερα. Μερικές τυπικές τιμές όσον αφορά την αποθήκευση φαίνονται στον παρακάτω πίνακα: 42

Χρήση Μέγεθος Αναλογίες Ρυθμός MB / ανά λεπτό εμφάνισης εικόνας μετάδοσης bit βίντεο Για υπολογιστή 854x480 ευρεία 5,69 MBPS 40,71 Για οθόνη υψηλής ευκρίνειας Για εγγραφή σε DVD Για αποστολή με e-mail 1920x1080 Ευρεία 24,19 173,03 720x480 Ευρεία 2,99 21,39 426x240 Ευρεία 1,60 11,42 Οι επιλογές που δίνονται παραπάνω εξαρτάται από την χρήση του βίντεο και την λειτουργία του σε όποια συσκευή θέλουμε. Δεν θα σας δώσουμε εδώ κάποια προτεινόμενη συμβουλή για το ποιο είναι το καλύτερο τεχνικό αποτέλεσμα. Ωστόσο όμως θα σας πούμε ότι πρέπει να σχετίζεται το αποτέλεσμα με το που θα παίξει αυτό το βίντεο. Τέλος, το αποθηκευμένο προτζεκτ θα πρέπει πάντα να το έχουμε με ευλάβεια αποθηκευμένο σε συγκεκριμένο χώρο στο σκληρό μας δίσκο, μαζί με τα υπόλοιπα δεδομένα που έχουμε χρησιμοποιήσει, βίντεο, εικόνες, ήχους, ώστε αν χρειαστεί να το εξάγουμε πάλι σε διαφορετική μορφή, χρησιμοποιώντας την παραπάνω τεχνική. Σημείωση: Η αποθήκευση των αρχείων που χρησιμοποιήσαμε είναι σημαντικό να είναι αποθηκευμένα σε συγκεκριμένες θέσεις ώστε στην συνέχεια να μην χάνεται η διασύνδεση με την θέση του αρχείου από το προτζεκτ που έχουμε δημιουργήσει. Αν σε τέτοια περίπτωση κάποιο αρχείο το διαγράψουμε ή του αλλάξουμε θέση τότε κατά την ανακατασκευή και επαναδημιουργία του έργου μας το movie maker δεν θα μπορέσει να εντοπίσει το που βρίσκεται το αρχείο αυτό και εμείς θα πρέπει να του ξαναδώσουμε την διεύθυνσή του. 43

3.6 Διαμοιρασμός βίντεο Μια τελευταία επιλογή που μας προσφέρει η εφαρμογή WMM είναι η δυνατότητα απευθείας δημοσιοποίησης του βίντεο που δημιουργήσαμε. Με αυτό τον τρόπο το βίντεό μας παίρνει αυτόματα τις κατάλληλες τιμές για κάθε περίπτωση. Για να δημοσιευθεί το βίντεο θα πρέπει να συνδεθούμε με το windows λογαριασμό που διαθέτουμε. Σε αντίθετη περίπτωση (αν δεν έχουμε δηλαδή τέτοιο λογαριασμό) θα πρέπει να αποθηκεύσουμε το έργο όπως αναφέραμε στην ακριβώς προηγούμενη ενότητα και να το αναρτήσουμε στη συνέχεια στο δίκτυο ή πλατφόρμα που επιθυμούμε. Εικόνα 42: Απευθείας Δημοσίευση ταινίας Δραστηριότητα 11 Δοκιμάστε να αποθηκεύσετε το προτζεκτ σας σε μια από τις παραπάνω μορφές αρχείων βίντεο, στον σκληρό σας δίσκο. Στην συνέχεια ανεβάστε το αποτέλεσμά σας σε μια από τις σελίδες κοινωνικής δικτύωσης. 44

4 Πνευματικά Δικαιώματα Ένα σημείο το οποίο πρέπει να προσέξουμε ιδιαίτερα, ειδικά αν πρόκειται να δημοσιεύουμε τα βίντεο που δημιουργούμε σε κοινωνικά δίκτυα είναι τα πνευματικά δικαιώματα. Ειδικά για τα «υλικά» που θα χρησιμοποιήσουμε κατά την ανάρτηση ενός βίντεο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τότε θα πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί. Θα πρέπει λοιπόν να φροντίζετε να δηλώνετε ξεκάθαρα πότε όσα χρησιμοποιήσατε είναι δική σας πνευματική ιδιοκτησία και πότε όχι. Ειδικά να χρησιμοποιήσετε αποσπάσματα από γνωστά έργα (μουσικά αποσπάσματα, κινηματογραφικές ταινίες κλπ.) είναι πολύ πιθανό τα ίδια τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή δημοσιοποίησης βίντεο να απαγορεύσουν την προβολή του αρχείου σας. Είναι κάτι που συμβαίνει ιδιαίτερα συχνά σε πλατφόρμες όπως το YouTube, το Vimeo κ.λπ. 4.1 Πνευματικά δικαιώματα στο YouTube Στην περίπτωση που θέλετε να χρησιμοποιήσετε κάποια μουσική για το YouTube τότε μπορείτε να την βρείτε εύκολα. Το YouTube διαθέτει μια βιβλιοθήκη ήχου και μουσικής. Αυτή είναι μια συλλογή μουσικής και ηχητικών εφέ που μπορούν να χρησιμοποιήσουν οι δημιουργοί του YouTube στα βίντεό τους. Στην καρτέλα "Μουσική με υποστήριξη διαφημίσεων" υπάρχει μουσική την οποία διαχειρίζονται οι κάτοχοι πνευματικών δικαιωμάτων (π.χ. δισκογραφικές εταιρείες) μέσω του Content ID. Οι κάτοχοι πνευματικών δικαιωμάτων μπορούν να επιλέξουν με ποιον τρόπο θα χρησιμοποιηθεί η μουσική τους στο YouTube. Μπορείτε να αναζητήσετε μουσική στη Βιβλιοθήκη ήχου και να δείτε πώς μπορεί να επηρεαστεί το βίντεό σας από την πολιτική του κατόχου» (τμήμα από τον κανονισμό πνευματικών δικαιωμάτων του Youtube). Για περισσότερες πληροφορίες σας παραπέμπουμε στην βιβλιογραφία και στoν αντίστοιχο υπερσύνδεσμο. 45

4.2 Οι άδειες creative commons. Εικόνα 43: το λογότυπο των αδειών creative commons. Η μεγάλη χρήση του διαδικτύου σε όλη τον κόσμο, διαμορφώνει πλέον νέες συνθήκες για το πώς μοιραζόμαστε αυτά που δημιουργούμε ή αγοράζουμε. Σήμερα εκατομμύρια έργα όπως άρθρα, φωτογραφίες, βιβλία, μουσική, βίντεο, διατίθενται σε ψηφιακή μορφή. Τα ψηφιακά αγαθά έχουν την πολύ σημαντική ιδιότητα ότι είναι άυλα και έτσι όταν μοιραζόμαστε ένα αντίγραφο, δεν στερούμαστε το πρωτότυπο δηλαδή την πνευματική ιδιοκτησία του πρωτοτύπου. Χαρακτηριστικά των αδειών Creative Commons - Προσφέρονται δωρεάν μέσω διαδικτύου - Δεν είναι αποκλειστικές - Επιτρέπουν την ανταλλαγή έργων μέσα από το διαδίκτυο - Η χρήση τους δεν απαιτεί την παραίτηση του δικαιούχου των δικαιωμάτων της πνευματικής ιδιοκτησίας από τις εξουσίες του που απορρέουν είτε από το περιουσιακό είτε από ηθικό δικαίωμα πνευματικής ιδιοκτησίας Πεδίο εφαρμογής των αδειών Creative Commons - δημόσια πληροφορία - βιβλιοθήκες - εκπαιδευτικό περιεχόμενο - περιεχόμενο καλών τεχνών - ραδιοτηλεοπτικό περιεχόμενο - μουσικά έργα 46

Τα 3 μέρη των αδειών Creative Commons - Εισαγωγικό Περιεχόμενο (Commons Deed) - Νομικό Περιεχόμενο (Legal Code) - Τεχνολογικό Περιεχόμενο (Meta Data) Τα 4 στοιχεία των αδειών Creative Commons - Αναφορά στον αρχικό δημιουργό (Attribution) - Απαγόρευση εμπορικής χρήσης του έργου (Non-commercial) - Απαγόρευση δημιουργίας παραγώγων έργων (No Derivatives) - Διανομή του παράγωγου έργου με τους όρους της αρχικής άδειας (Share alike) 47

Βιβλιογραφία Πηγές Πηγές: - www.microsoft.com - www.apple.com - www.corel.com - www.adobe.com - www.vlc.com - https://support.google.com/youtube/answer/3376882?hl=el - http://creativecommons.gr/ 48