لغت نامه مهندسي مواد و متالورژي

هب انم خدا

لغت نامه مهندسي مواد و متالورژي گردآورنده : باشگاه مهندسین مواد ایران

A acicular ferrite فریت سوزنی / این نوع فریت به فریت "ویدمن اشتاتن" معروف هست AES: Auger electron spectroscopy طیف سنجی الکترون اوژه/ روش اوژه روشی برای مطالعه سطح بوده که در آن چشمه ابتدایی بمباران بجای پرتو ایکس پرتو الکترون است. _ B Batch مخلوط کردن Bentonite بنتونیت:بنتونیت یک ماده از دسته رس ها بوده و از کانی های متورم شونده تشکیل شده است که عمدتا مونتموریلونیت و به مقدار کمی بیدلیت هستند. بنتونیت دارای ساختمان آلومینوسیلیکاتی است و در دسته سیلیکات های سه الیه قرار می گیرد C Ceramic عبارتست از علم شناخت ساخت و کاربرد اشیاء جامدی که اجزاء اصلی تشکیل دهنده آنها مواد معدنی غیرفلزی می باشند.

Columnar crystal بلورهای کشیده ای که در حین انجماد فلز مذاب در جهت عمود بر صفحه ی سرد کننده و به موازات جهت انجماد رشد می کند. Composite کامپوزیت این اصطالح معموال به موادی گفته میشود که از یک فاز زمینه )ماتریس( و یک تقویت کننده )پرکننده( تشکیل شده باشند Corrosion خوردگی - فاسد شدن و از بین رفتن توسط تهاجم شیمیایی Cordierite کردیریت:با فرمول شیمیایی ]Mg2Al3 [AlSi5O18 از مجموعه کانی هاست. نامحلول در اسیدها بوده و عمال ذوب نمیشود. مطابق با سیستم تبلور ارترومبیک و در رده بندی سیلیکات است و منشأ تشکیل آن دگرگونی - ماگمائی - پگماتیتی است. Corundum کوراندم - با فرمول شیمیایی Al2O3 از مجموعه کانی هاست و در نوع سافیر انکلوزیونهای روتیل ستارهای شکل مشاهده میشود. دارای لومینسانس گاهی زرد است. Creep خزش - تغییر شکل آهسته با تنش هایی کمتر از استحکام تسلیم معمولی در دماهای باال Critical point نقطه بحرانی - در نمودار فازی نقطه ای به نام نقطه ی بحرانی تعریف می شود که در باالی آن ماده به هیچ وجه نمی تواند به مایع تبدیل شود. این موضوع به این معناست که منحنی فشار بخار باید در این نقطه تمام شود

D Decarbonise کربن زدایی: یک نوع عملیات حرارتی سطحی که باکاهش میزان کربن در سطح باعث کاهش سختی در سطح نمونه شده و ماشینکاری به راحتی انجام پذیر خواهد بود. Degradable تخریب پذیری: بیشتر در مورد جذب و تخریب پذیری سرامیک ها و پلیمر های زیست تخریب پذیر و جذب شونده در محیط بافت طبیعی بدن این واژه به کار گرفته میشود. degree of freedom درجه آزادی Dendrite دندریت شاخه وار بلو ر مشابه شاخة درختان که در ساختار برخی آلیاژ ها ی ریختگی و معموال" هنگامیکه سرعت مشاهده میگردد. سرد شدن آهسته باشد Diatomite دیاتومیت : دیاتومیت ها ( Diatomite ( سنگ های رسوبی متشکل از ذرات ریز و بی شکل سیلیسی می باشند که در اثر مکانیزم تجمع پوسته یا اسکلت های فسیل شده جلبک ها و گیاهان و جانوران میکروسکوپی و تک سلولی به نام دیاتومه تشکیل شده است اطالق می شود. Dolomite دولومیت: نام ماده ای معدنی با فرمول شیمیایی CaMg(Co3)2 میباشد که در سه جهت رخ کامل دارد. دولومیت به صورت الیه های عظیم با ضخامت های چند ده فوتی یافت میشود. آنها حدود 51 پوسته زمین را میسازند و به مقدار زیاد در تمام نقاط دنیا یافت شده اند و به عنوان یکی از اجزاء رایج سنگ های رسوبی شناخته می شوند.

E Edge dislocation نابجایی لبه ای Einsteinium انیشتنیم عنصری مصنوعی که با نماد Es و عد اتمی 99 که در آثار به جامانده از انفجار بمب هیدروژنی در سال 5911 )قرن 12 ( کشف شد امروزه در سیکلوترون آن را تولید می کنند. Elastic deformation تغییر شکل کشسان )االستیک( تغییر شکلی که پس از برداشتن نیرو شبکه به حالت اولیه خود باز می گردد. مدول االستیسیته به نسبت تنش به کرنش مواد جامد خطی در پایینتر از استحکام تسلیم گفته میشود که در این حالت قانون بوده و مدول االستیک ثابت است االستومر - پلی مر با کرنش کشسان زیاد این کرنش از قطع زنجیر پلی مر ناشی می شود. خواص الکتریکی الکتروسرامیکها - سرامیکهای الکتریکی elastic modulus صادق هوک Elastomer electrical propertie electroceramics موادسرامیکی که خواص الکتریکی و سایر خواص مغناطیسی و دی الکتریک و... برای کاربردهای الکترونیک - دستگاه های برقی - فشار قوی و برق صنعتی - شامل الکتروپرسالن ها و مقره ها - پیزوالکتریک ها - پیروالکتریک ها - ابررساناها- نیمه هادی ها و...

Electrophoresis الکتروفورزیس: رسوب الکتروفورتیک شامل رسوبگذاری ذرات پودری باردار معلق در سوسپانسیون است که برروی زیرالیه هادی با بار مخالف توسط اعمال میدان الکتریکی جریان مستقیم است. به کر ات واژه "رسوب الکتریکی" به جای آبکاری الکتریکی یا رسوب الکتروفورزیس استفاده شده است. Electroplating آبکاری الکتریکی - فرایند کاتدی احیا عکس خوردگی / در این فرایند الکترون ها توسط مدار خارجی تامین می شوند. Electromotive Force :EmF نیروی الکترو موتوری یا نیروی محرکه ترمودینامیکی هست. Electron Beam Lithography لیتوگرافی با پرتو الکترونی: روشی برای فرآوری که از پرتوهای الکترونی برای شکل دهی ساختارها روی سطوح استفاده می کند. این روش به طور گسترده ای برای ساخت نانوساختارهای بزرگ مورد استفاده قرار می گیرد. electron gun تفنگ الکترونی Electron micrograph عکس ریزساختاری که از میکروسکپ های PEEM, SEM یا TEM حاصل می گردد. Elongation ازدیاد طول - کرنش محوری همراه با شکست: مقدار افزایش طول یکنواخت به شرایط متالورژیکی ماده و تأثیر اندازه و شکل نمونه بر ایجاد گلویی بستگی دارد. Enamel لعاب فلزی- پوشش شیشه ای آمورف که روی پایه ی فلزی اعمال می شود

Enameling لعابکاری Endothermic reaction واکنش گرماگیر / نوعی واکنش شیمیایی است که تغییرات آنتالپی آن در فشار ثابت مثبت باشد. Endurance limit حد تحمل:در توضیح آستانه شروع مراحل خستگی و خزش در فلزات نرم کاربرد داره! برای هر آلیاژی هم فرق میکنه. Engineering strain کرنش مهندسی Enstatite انستاتیت - سرامیک منیزیوسیلیکاتی MgSiO3 با ساختار سرامیکی اینوسیلیکات ها و گروه پیروکسین ها Epitaxial Growth رشد اپی تکسیال ( هم بافته ) Etch اچ کردن :Equiaxed structure ساختار هم محور : ساختاری میکروسکپی که در نتیجه انجماد جهت دار در قطعات فلزی حاصل می گردد. equi-channel angular extrusion از جمله تکنیک ها برای تغییر شکل شدید پالستیکی مواد

erosion scab ماسه روب فروشستگی Eutectic یوتکتیک دگرگونی یوتکتیکی- یک واکنش برگشت پذیر همدما که در آن یک مایع برای تولید دو فاز جامد یا تعداد بیشتری فاز جامد منجمد می شود. excavation گودبرداری / از اصطالحات مورد استفاده در جوشکاری است. explosion welding جوشکاری انفجاری Extrusion اکستروژن)فشارکاری(- یکی از جدیدترین فرایندهای شکل دهی فلزات است.شکل دادن با فشار دادن ماده در میان یک قالب F Flow جریان Ferrites فریت

G gamma iron آهن گاما یکی از آلوتروپهای آهن است که در محدوده دمایی 951 تا 5۹9۱ درجه سانتیگراد پایدار بوده و ساختمان بلوری FCC (مکعبی مرکزپر) دارد. grain boundary مرز دانه Grinding خردایش مواد برای رسیدن به دانه بندی موردنظر H Heading کله زنی: تغییر شکل دادن سر پیچ و پرچ و امثال ان را می گویند که با استفاده از اعمال فشار بر سر پیچ یا پرچ در ما شینهای ویژه صورت می گیرد. Helmholtz free energy انرژی آزاد هلمهولتز F = U TS که در آن U انرژی داخلی S آنتروپی و T دمای مطلق است. Hematite هماتیت با فرمول شیمیایی )Fe2O3( از مجموعه کانی هاست و محلول در اسید کلریدریک تغلیظ شده - با آب و اسید کلریدریک تمیز میشود.

high-alloy steel فوالد پر آلیاژ HMOR(Hot Modulus of Rupture( آزمون استحکام خمشی گرم یا مدول گسیختگی داغ/ بررسی مخرب سرامیکهاست. Hydrothermal یکی از روش های مرسوم سنتز پودر مواد مختلف در فشار اتمسفر باال و دمای باال Hydroxylapatite ماده ای معدنی با فرمول Ca10(PO4)6(OH)2 که در بایومواد کاربردهای فراوانی دارد I Induction Hardening سخت کاری القایی یک فرآیند بسیار متداول برای سخت کاری سطح فوالد است. در این فرآیند بوسیله جریان های الکتریکی القایی و حرارت ایجاد شده و بعد از سردکردن سختی مورد نظر حاصل می گردد. J jet engine موتور جت

K Kinetics سینتیک L Lapping سایش lattice defects نقایص شبکه Lattice parameter پارامتر شبکه Lamination الیه الیه شدن تکنیک ساخت موادی با الیه های مختلف است که موادکامپوزیتی به بهبود قدرت ثبات ظاهر و یا خواص دیگر دسترسی پیدا میکنند. LAS Glass-ceramic شیشه سرامیک لیتیوم دار:شیشه سرامیک LAS( Li2O.Al2O3.SiO3) دارای ضریب انبساط حرارتی خیلی پایین است و عالوه بر ترکیب LAS به میزان جزئی از عوامل جوانه زا نظیر اکسید تیتانیم در آن استفاده می شود. در نتیجه شوک حرارتی بسیار باالی دارد. این بدنه ها دارای کاربردهای متعددی از جمله ظروف آشپزخانه شفاف مبدلهای حرارتی دما باال... می باشند.

Ledeburite لدبوریت : به مخلوط یوتکتیکی اوستنیت و سمنتیت گفته میشود که از مذابی با ۹/۱ درصد کربن در دمای 55۱۱ درجه سانتیگراد تحت یک واکنش یوتکتیکی حاصل میشود. از آنجایی که اوستنیت در دمای محیط پایدار نیست و بر اساس یک واکنش یوتکتوئیدی به پرلیت تبدیل میشود بنابراین ساختمان لدبوریت در دمای محیط بصورت پرلیت و سمنتیت خواهد بود. Lens عدسی Liquid phase sintering یکی از مکانیزم های سینترینگ برای موادی که به سختی سینتر میشوند که در آن ماده ای با نقطه ذوب پایینتر از ترکیب اصلی به ترکیب اضافه می شود و فاز مایع ایجاد میکند. Localized Attack خوردگی موضعی M malleable cast iron چدن مالیبل ( چکش خوار ) Martensite مارتنزیت - فاز مکعبی مرکز پر شبه پایدار آهن اشباع شده با کربن که با دگرگونی برشی آستنیت در حین آب دادن ایجاد می شود. Metal فلز

metal matrix composite کامپوزیت زمینه فلزی Metallography متالوگرافی metallographic sample نمونه متالوگرافی Montisilite مونتی سیلیت: به طور اختصار CMS نمایش می دهند. هب فرمول اکسیدی CaO.MgO.SiO2 و فرمول شیمیایی )CaMg(SiO4 می باشد. این فازی است که در دیرگدازهای منیزیایی رخ می دهد و نقطه یوتکتیک پاینی ندارد پس اگر در اطراف دانه های MgO تشکیل شود و با انحالل MgO در مذاب سرباره برای تشکیل این فازها دمای لیکوئیدوس MgO از ºC 2800 به حدود 1500 ºC کاهش می یابد وباعث از بین رفتن الیه های فشرده می گردد. Montmorillonite : مونت موریلونیت : واژه مونت موریلونیت از نام منطقه montmorillon فرانسه گرفته شده است. در این منطقه برای اولین بار کانی مونت موریلونیت مشاهده و دسته بندی شد. اسمکتیت نام دیگر کانی مونت موریلونیت است. خزش N Nabarro Herring creep حالت پایدار نفوذی در دمای > 2.۱ Tm که سرعت کرنش ε توسط مهاجرت جاهای خالی از طریق بدنه دانه تعیین می شود )و از مرزدانه ها فراتر نمی رود.(

Nacrite ناکریت- نوعی رس. از خانواده کانی های رسی. هب فرمول شیمیایی ]Al4[(OH)8 - Si4 O10 است. nanocrystalline نانوکریستالین : موادی با دانه هایی با اندازه ی کمتر از 522 نانومتر ( دانه بندی در مقیاس نانو( naphthene base پایه نفتی Natural aging پیر سازی طبیعی / اگر فلز ( بخصوص غیر آهنی ها و بخوصی آلیاژهای آلومینیم ) در دمای محیط انبار شوند در مدت زمان های طوالنی دچار سخت شوندگی می شوند که به پیرسازی طبیعی موسوم است. Natural pattern در ریخته گری اگر از مدلی استفاده شود که قالب نهایی دقیقا شبیه به مدل باشد می گویند مدل طبیعی است. Naval Brass برنج کشتی- آلیاژ کشتی سازی/ برنج حاوی آلیاژ مس - %۱2 روی - %5 قلع در برابر خوردگی آب و نمکها و خوردگی حفره ای بسیار مقاوم است. neon نئون عنصری است شیمیایی با عالمت اختصاری Ne و با عدد اتمی 52. در طبیعت به صورت گاز بیرنگی موجود است. تخلیه الکتریکی در نئون رنگ قرمز مانندی منتشر میکند. Nernst equation معادله ی نرنست/ پتانسیل الکترود به صورت تابعی از غلظت الکترولیت Network former شبکه ساز: در عمل چند وجهی های اکسیژنی تشکیل دهنده شیشه مثلثی یا چهاروجهی هستند و کاتیونهای تشکیل دهنده چنین چندوجهی هایی شبکه ساز) former )network نامیده می شوند.

Neumann bands نوارهای نویمان: نوارهای باریک درون دانه های فریت که دارای امتدادهای گوناگونی است. Neutral point نقطه خنثی: در نوردکاری نقطه ای که در آن سرعت کار با سرعت محیطی غلطکها برابر است. Niddle سوزنی شکل Nitriding نوعی عملیات سخت کاری سطحی بوده که در آن آلیاژهای آهنی ویژه در محیط غنی از نیتروژن تا دمای پایین تر از دمای AC1 گرم شده و با نگهداری در این دما به مدت زمان کافی نیتروژن به داخل آلیاژ نفوذ می کند. با نفوذ نیتروژن و تشکیل انواع نیتریدها الیه سطحی آلیاژ سخت می گردد. Nitrocarburizing نیتروکربوراسیون/ یکی از انواع فرآیندهای نیتریدینگ میباشد. یک فرآیند نفوذ شیمیایی حرارتی که در آن نیتروژن کربن و میزان خیلی کمی اتمهای اکسیژن به داخل سطح نفوذ میکنند و یک الیه ی ترکیبی در سطح شکل میدهند. فرآیند برای سخت کردن سطوح مورد استفاده قرار میگیرد. فلز نجیب این noble metal nodular cast iron چدن با گرافیت کروی/ این نوع چدن می تواند زمینه فریتی یا پرلیتی داشته باشد به این نوع چدن معموال چدن نشکن گفته می شود. فوالد نسوز فوالد دیرگداز nonburning steel

Nondestructive غیر مخرب nonequilibruim غیرتعادلی nonmetallic غیر فلزی Nonmetallic inclusion آخال های غیر فلزی)مانند ناخالصیهای غیر فلزی در فلزات Nonsteady state diffusion نفوذ حالت ناپایدار Nontronite نانترونیت - نوعی کانی: نانترونیت از سایر کانی ه یا گروه اسمکتیت میباشد که بعضا" در رسوبات یافت میشوند. در نانترونیت +۹ Fe در الیه های اکتائدری جانشین +۹ Al میشود. normal anisotropy تفاوت ناهمسانگردی طبیعی بین خواص پالستیکی بر روی سطح ورق و در امتداد عمود بر آن. Normalizing یکنواخت کردن - گرمایش فوالد تا 12 درجه سلسیوس به داخل گستره ی آستنیت به طوری که میکروساختار دانه ریز یکنواختی در آن تشکیل شود. normal stress تنش نرمال : تنش عمود بر سطح تنش عمودی )نرمال ) نامیده میشود.

Notch sensitivity حساسیت به شکاف - کاهش خواص با وجود تمرکز تنش گاهی با انجام آزمایش ضربه بر روی نمونه های شکاف دار و بدون شکاف و مقایسه انرژی شکست جذب شده می توان حساسیت مواد به وجود شکاف را بررسی کرد. اگر وجود شکاف باعث شود میزان انرژی جذب شده در آزمایش ضربه کاهش زیادی پیدا کند در این صورت گفته می شود که ماده حساسیت به شکاف دارد. N-type semiconductor نیمه هادی نوع n :Nucleation هسته بندی - جوانه زنی فرایندی که در آغاز انجماد رخ میدهد و میتواند به دو صورت هموژن و هتروژن باشد. Nucleation rate نرخ جوانه زنی nuclear هسته ای اتمی Numerical modeling مدل سازی عددی O opaque کدر

optical microscope میکروسکوپ نوری : میکروسکوپ نوری یا ریزنمای نوری با بزرگنمائیهای متفاوت برای بررسی ساختار موادی که با چشم غیر مسلح قابل بررسی نیستند کاربرد دارد. P Parkerizing روشی برای ایجاد پوشش روی سطح فلزات با فرو بردن در حمام اسید فسفریک pearlite پرلیت- به ترکیب یوتکتوئیدی فریت و سمنتیت گفته میشود. پرلیت تحت یک استحاله اوتکتوئیدی از آهن گاما با ۸/2 درصد کربن در ۱1۹ درجه سانتیگراد حاصل میشود. pig شمش خام شوشه Plasticity پالستیسیته/ عبارت است از خاصیتی که ماده را قادر می سازد تا به هنگام اعمال تنش بدون آنکه دچار گسیختگی شود تغییر فرم دهد و با برداشتن تنش. تغییر فرم در نمونه باقی بماند primary creep مرحله اول خزش زمانی که نرخ کرنش با زمان کاهش می یابد.

proeutectoid ferrite فریت پرویوتکتوید : از تجزیه آستنتیت در فوالدهای هایپویوتکتوید Pyrophyllite پیروفیلیت ( هب انگلیسی: )Pyrophyllite با فرمول شیمیایی ]Al2[(OH)2 - Si4 O10 از مجموعه کانی هاست و دارای لومینسانس گاهی سفید زرد نارنجی-بااسیدها و آب تمیز میشود Q Quenching آب دهی کوئنچ کردن R radial distribution function (RDF) چگالی اتمی به طور متوسط در مقابل فاصله از یک اتم انتخابی به عنوان مبدا. RDF برای توصیف ساختار اتمی فاز شیشه ای استفاده می شود. Rapid prototyping یکی از روش های شکل دهی آزاد و سریع هست گاهی با عنوان پرینت سه بعدی نیز از این روش یاد شده اما این روش یکی از روش های شکل دهی سه بعدی اجسام هست که با استفاده از لیزر این کار را انجام میدهد Reaction sinter زینتر واکنشی

Recovery بازیابی: وقتی که یک فلز یا آلیاژ در اثر کار سرد تغییر شکل پالستیک می دهد در یک حالت پرانرژی شبه پایدار قرار می گیرد. این فلز را می توان با درجه حرارت و زمان ( عملیات تابکاری ) به حالت پایدارتر تبدیل نمود. یکی از مراحل فرایند بازپخت بازیابی است. در این مرحله دانه های جدیدی تشکیل نمی شود بلکه فقط معایب اتمی مانند کمبود اتم و خصوصا نابجایی ها کم شده و آرایش جدیدی به خود می گیرند. Recrystallization تبلور مجدد: در فلزات کار سرد شده در هنگام باال بردن دما تغییرات ساختاری ایجاد می شود که یکی از این تغییرات جایگزینی دانه های بدون کرنش با دانه های به شدت کار سخت شده و کرنش یافته است. reducing flame شعله احیاکننده اگر میزان استیلن بیش از اکسیژن باشد احتراق استیلن مازاد با اکسیژن هوا شعله ی پرمانندی در اطراف مخروط داخلی به واسطه ی ماهیت احیاکنندگی ایجاد می کند این شعله برای جوشکاری آلیاژهای آلومینیوم که به سهولت اکسید می شوند مناسب می باشد. همچنین این شعله از آنجایی که کربوره کننده نیز می باشد برای جوشکاری انواع فوالدهای پرکربن مناسب می باشد. Refractory دیرگداز نسوز refractory brick آجر نسوز Reheat گرمایش مجدد residual austenite آستینت باقیمانده / آستنیت موجود در ساختار نهایی تحول تشکیل مارتنزیت

:Residual stress تنش پسماند:تنشی است که بر اثر انجام عملیات خاصی در جسم باقی میماند و در حالی که جسم تحت هیچ بارگذاری خارجی نیست نیز وجود دارد. عبارت تنش پسماند به صورت اثر استاتیکی نماینده ی میدان های تنشی تک محوری یا چند محوری در یک سیستم بسته بدون وجود هیچگونه نیرو یا گشتاور خارجی است. resolution limit حد تفکیک پذیری: کمترین مسافت بین دو نقطه یا خطوط موازی در عدسی که میتواند دیده شود resistance مقاومت Rotary Kiln کوره دوار کوره گردان نوعی کوره صنعتی که برای عملیات خشک کردن و کلسیناسیون مواد اولیه دیرگدازهای سرامیکی آماده سازی سیمان ووو... استفاده می شود. S scanning electron microscope SEM میکروسکوپ الکترونی روبشی screw dislocation نابجایی پیچی : هر گاه در یک کریستال فقط قسمتی از کریستال نسبت به قسمتی دیگر به اندازه ی مضرب صحیحی از فاصله ی اتمی )پارامتر شبکه(جابجا شده باشد نابجایی به صورت پیچی خواهد بود. در این نابجایی بردار برگردز و خط نابجایی موازی هم هستند. نابجایی های پیچی صفحه ی لغزشی معینی ندارند.

shild metal arc welding SMAW جوش کاری قوس الکتریکی با الکترود دستی Silicon سیلیکون/ پلی ارگانوسیلوکسانها را سیلیکون مینامند./ پلی ارگانوسیلوکسان به پلیمرهای معدنی گفته میشود که در زنجیره اصلی آنها به جای اتمهای کربن پیوندهای O-Si-O قرار گرفته و زنجیره های جانبی آنها آلی باشد. Slab تختال:قطعهای مکعب مستطیل از فوالد معموال به ضخامت 1۹2 میلیمتر و عرض 5 11 متر و طول 51 متر است. تختال یکی از محصوالت میانی برخی کارخانههای فوالدسازی است که از آن برای تولید فوالد ورق استفاده میشود. Solder لحیم فلزی که زیر ۱11 درجه سلسیوس ذوب می شود و برای اتصال به کار می رود. معموال آلیاژهای Pb-Sn است ولی ممکن است ماده ی دیگر حتی شیشه نیز باشد. solid solution محلول جامد/ محلولی در حالت جامد است که شامل دو نوع اتم ترکیب شده با یک نوع شبکه بلوری است. اکثر محلول های جامد در محدوده ای از دما منجمد می شود. محلول های جامد دارای دو نوع جانشینیو بین نشینی هستند. Solid State Physics فیزیک حالت جامد: حالت جامد یکی از گسترده ترین شاخههای فیزیک است. این شاخه درباره چگونگی تشکیل مواد با در نظر گرفتن تمام جزییات حاکم بر طرز قرار گرفتن اتمها بحث میکند. خواص فیزیکی هرگونه جسم فیزیکی )فلز و یا غیر فلز( مورد بحث این شاخه است.

spinel اسپینل: یکی از سرامیکهای اکسیدی دوجزئی است که متشکل از دو کاتیون 1 ظرفیتی مثل آهن و روی وووو}} روی تمام چهاروجهی ها{{ و کاتیون ۹ ظرفیتی مثل کروم آلومینیوم آهن وووو }}روی نیمی از مواضع هشت وجهی ها{{ و آنیون)اکسیژن( روی مواضع اصلی fcc مینشیند. Stacking fault عیب الیه ای: از قرار گرفتن بدون نظم و ترتیب صفحات اتمی بر روی یکدگر به وجود میاید. Stedit فازی میباشد که در اثر اضافه کردن بیش از حد فسفر در چدن به وجود میآید و ترکیب Fe3P تشکیل میدهد. Supercooling فوق سرمایش - سرد کردن تا زیر حدحاللیت بدون رسوب Surface سطح T Tabular alumina آلومینای تبوالر با پخت آلفا آلومینای بدست آمده از فرآیند بایر در دماهایی نزدیک به نقطه ذوب آلومینا حاصل میشود. Talc تالک - نوعی کانی : این کانی از هیدرات منیزیم و سیلیکات تشکیل شده است فرمول شیمیایی آن عبارت است از.Mg3Si4O10(OH)2. در ریخته گری ازین کانی بصورت پودر برای ایجاد جدایش بین ماسه و مدل ماسه و ماسه و ماهیچه و... بکار می رود. همچنین تالک در دیرگدازهای موالیتی برای جلوگیری از سایش استفاده می شود. در پودر بچه نیز کاربرد دارد.

tantalite تانتالیت )Fe,Mn)Ta2O6 ترکیب معدنی که فلز تانتالیم از آن استخراج میشود. اغلب با سنگهای گرانیت یافت میشود. Tempering بازپخت - فرایند نرم کردن که در آن مارتنزیت تا ایجاد میکروساختار فریت به عالوه کاربید گرما داده می شود. tempering bath حمام بازپخت:حمام آبکاری tempering hardening سخت کاری بازپختی Tensile strength مقاومت کششی - یکی از خواص مکانیکی مواد میباشد: بیشینه تنشی که یک جسم در هنگام کشیده شدن از طرفین تا قبل از این که مقطع نمونه به صورت قابل توجهی باریک شود میتواند تحمل کند. مقاومت کششی متضاد مقاومت فشاری بوده و مقادیرشان نیز ممکن است کامال متفاوت باشد. tenslometer کشش سنج Tetragonal تتراگونال: یکی از ۱ دستگاه بلوری است که در سلول واحد دو ضلع مساوی بوده و طول ضلع سوم متفاوت با طول دو ضلع اول است. زوایا در این شبکه با هم مساوی و برابر با 92 درجه است. این شبکه به دو صورت ساده و مرکز پر وجود دارد.

thermal analysis آنالیز حرارتی thermally growth oxide: TGO الیه اکسیدی واسط برای که در سیستم های پوشش محافظ حرارتی کاربرد داره این الیه با افزایش دما و افزایش نفوذ پذیری اکسیژن از سطح پوشش زیرکونیایی در بین سطوح پوشش زیرکنیایی و سطح زیر الیه سوپر آلیاژ ها تشکیل می شود با افزایش دما این پوشش بصورت گرادیانی رشد کرده و مانع از اکسید شدن سطح سوپر آلیاژ می شود. Thixotropy به پدیده کاهش ویسکوزیته ظاهری سیاالت تحت تنش برشی ثابت با گذشت زمان گفته میشود. تیکسوتروپی نوعی کار نرمی است که در آن با حذف تنش برشی خارجی ویسکوزیته به حالت قبل باز میگردد. Tialite تیالیت AL2Tio5 ماده سرامیکی است که بوسیله واکنش حالت جامد ترکیب Tio2 و AL2O3 در محدوده دمایی 5۹32-5۱22 درجه سانتی گراد تشکیل می شود و تا باالی نقطه ذوبش )c5۸32( پایدار می ماند Tialite Refractories دیرگدازهای تیالیتی - فاز تیالیت - مینرال تیالیت / فاز آلومینات تیتیانیوم )Al2O3.TiO2( که در اثر حضور ناخالصی تیتانیوم یک یوتکتیک در حدود 5۸22 در دیاگرام فازی تعادلی آلومینا-تیتانیا تشکیل می دهد Tickener غلیظ کننده Tin bar میله ای با مقطع چهار گوش از جنس فوالد نرم حاصل از نورد گرم که با انجام عملیات نورد کاری بر روی ان به حلبی تبدیل می شود.

tin bronze برنز قلع: آلیاژی متشکل از مس - قلع که برنز قلع دار هم گفته میشه. Toughness چقرمگی یا عموما چقرمگی شکست: سطح زیر نمودار تنش و کرنش است که در سرامیک ها به مقاومت در برابر رشد ترک اطالق میشود. tow فیبره : یک دسته از فیبر یا فیالمن پیچیده نشده به هم در کامپوزیت مانند فیبر کربنی )کنار هم قرار گرفتند بدون اینکه بافته شن( transfer ladle پاتیل انتقال یا پاتیل حمال: پاتیلی جهت انتقال مذاب از کوره به پاتیلی دیگر و یا از کوره ذوب به کوره ی نگه دارنده transformation-induced plasticity (TRIP( افزایش در شکل پذیری و کرنش سخت شدن فوالد آستنیتی ناشی از تشکیل کرنش ناشی از مارتنزیت. Tribology تریبولوژی Tribocorrosion فرآیند ازبین رفتن مواد به دلیل اثر توام خوردگی و سایش است. زیر شاخه دو رشته tribology و corrosion است. Tridymite تریدیمیت: سیلیس آزاد بلورین به چند شکل یا پلی مورف در طبیعت یافت می شود که مهم ترین آن ها عبارتند از: کوارتز تریدیمیت و کریستوبالیت. در تریدیمیت این دو قاعده کامال بر یکدیگر منطبق هستند در حالی که انطباق قاعده ها در کوارتز و کریستوبالیت دیده نمی شود.

U Ultraviolet (UV) اشعه ماوراءبنفش V vacancy mechanism مکانیزم جای خالی : جاهای خالی محل هایی هستند که خالی از اتم هستند. جای خالی در شبکه بلورین با پرش های متوالی حرکت می کنند و عامل موثری در نفوذ اتم ها در داخل شبکه می باشند. W wavelength-dispersive spectrometry (WDS( طیف سنجی طول موج پراکنده )WDS( تکنیکی برای تجزیه و تحلیل شیمیایی مواد تک فاز با استفاده از طیف سنجی اشعه ایکس فلورسنت ساطع شده از نمونه است. X Xenon زنون

Y Yellow chromate کرماته ی زرد که در آبکاری برای روکش دهی استفاده میشود yellow laser لیزر زرد : لیزری با طول موج 19۱ نانومتر در محدوده نور زرد Yield point نقطه ی تسلیم - نقطه ای روی منحنی تنش - کرنش با تسلیم پالستیکی ناگهانی در آغاز تغییرشکل پالستیکی )فقط در فوالدهای کم کربن معمول است. yield point elongation کشیدگی نقطه تسلیم yield stress تنش تسلیم. در آزمایش کشش تنشی که در بیش از آن قطعه از منطقه االستیک وارد منطقه پالستیک می گردد را تنش تسلیم یا استحکام تسلیم مینامند. yield strength استحکام تسلیم. Young`s equation معادله یانگ Young's Modulus ضریب کشسانی مدول یانگ : این ضریب شیب خط نمودار تنش-کرنش در ناحیه االستیک را نشان میدهد

Yttrium ایتریوم: ایتریوم عنصری با عدد اتمی ۹9 و معادل انگلیسی Yttrium برگرفته از شهر محل کشف یعنی ایتربی در سوئد. ایتریوم عنصری است فلزی با عدد اتمی ۹9 در گروه IIIB و دوره پنجم جدول تناوبی جای دارد. جرم اتمی ۸۸ 9129 ظرفیت ۹ دارای ایزتوپ پایدار نیست. فلز خاکستری تیره جرم حجمی ۱ ۱۱ نقطه ذوب 5122 نقطه جوش 191۱ در اسیدهای رقیق و محلول هیدروکسید پتاسیم محلول است آب را تجزیه می*کند فقط ترکیب*های سه ظرفیتی آن شناخته شده است مقطع جذب نوترونی آن ضعیف است. Z zaffer or zaffre زافر)مونوکسید ناخالص کربنات Zone axes محورهای منطقه جهت های معین بلورشناسی ZTA Zirconia-Toughned Alumina آلومینای چقرم سازی با زیرکنیا