ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ «Μείωση εσόδων για την ευρωπαϊκή και ελληνική αγορά συµβουλευτικών υπηρεσιών για το 2009 Μικρή ανάκαµψη αναµένεται για το 2010» Σηµαντική έρευνα διεξήχθη από την Ευρωπαϊκή Οµοσπονδία Συνδέσµων Συµβούλων Μάνατζµεντ (FEACO-European Federation of Management Consultancies Associations), σχετικά µε την Ευρωπαϊκή Αγορά Συµβούλων στις 17 χώρες - µέλη της. Για την Ελλάδα στην έρευνα συµµετείχε ο Σύνδεσµος Εταιρειών Συµβούλων Μάνατζµεντ Ελλάδος (ΣΕΣΜΑ)*, ο οποίος εκπροσωπεί τις ελληνικές εταιρείες παροχής Συµβουλευτικών Υπηρεσιών. Σύµφωνα µε τα στοιχεία της έρευνας για το 2009, το µέγεθος, συνολικά, της Ευρωπαϊκής Αγοράς Συµβουλευτικών Υπηρεσιών σηµείωσε, για πρώτη φορά µετά από αρκετά χρόνια όπως είχε προβλεφθεί, µείωση 5,0% και ανήλθε στα 83,7 δις. Ειδικότερα για την ελληνική αγορά, το µέγεθός της για το 2009 υπολογίστηκε στα 234,2 εκ., που αντιστοιχεί σε µείωση 9,2%. Η παγκόσµια οικονοµική κρίση επηρέασε, όπως ήταν φυσικό, και τη συµβουλευτική αγορά σε Ελλάδα και Ευρώπη, καθώς έχει µειωθεί η ζήτηση σε όλους τους κλάδους του ιδιωτικού τοµέα αλλά και του δηµόσιου τοµέα σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο. Σηµειώνεται ότι η συµµετοχή του κλάδου ως ποσοστό του ΑΕΠ στην Ελλάδα δεν ξεπερνά το 0,10%, ενώ συνολικά στην Ευρώπη το αντίστοιχο ποσοστό ανέρχεται στο 0,68% και µάλιστα σε ανεπτυγµένες χώρες, το ποσοστό υπερβαίνει το 1% (Μεγάλη Βρετανία, Σουηδία, Γερµανία, Αυστρία και ανία). Ακολουθούν βασικά στοιχεία της έρευνας. * Ο ΣΕΣΜΑ αποτελεί το συλλογικό φορέα εκπροσώπησης της αγοράς συµβουλευτικών υπηρεσιών στην Ελλάδα. Περιλαµβάνει 65 εταιρείες-µέλη, που καλύπτουν άνω του 85% του κύκλου εργασιών της συµβουλευτικής αγοράς στην Ελλάδα, και απασχολούν περισσότερους από 2.000 επιστήµονες υψηλού ακαδηµαϊκής εκπαίδευσης, επαγγελµατικής εµπειρίας και µε ιδιαίτερο δυναµισµό. Οι εταιρείες Συµβούλων Management, µέλη του ΣΕΣΜΑ, διαθέτουν την απαραίτητη εµπειρία και τεχνογνωσία, για να στηρίξουν τις προσπάθειες βελτίωσης του τρόπου λειτουργίας των Ελληνικών Επιχειρήσεων, µε αποτελεσµατικότητα και αποδοτικότητα, καθώς και την προώθηση της εξωστρέφειας της ελληνικής οικονοµίας. 1
ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ Σύµφωνα µε τα στοιχεία της έρευνας για το 2009, το µέγεθος της ευρωπαϊκής συµβουλευτικής αγοράς σηµείωσε µείωση 5,0% και ανήλθε στα 83,7 δις. Το µέγεθος της ελληνικής αγοράς για το 2009 υπολογίστηκε στα 234,2 εκ., που αντιστοιχεί σε µείωση 9,2%. Με βάση την ανάλυση των οικονοµικών στοιχείων της έρευνας για τις συµβουλευτικές υπηρεσίες στην Ευρώπη, η Γερµανία παραµένει η µεγαλύτερη αγορά (30,79%),ακολουθούµενη από τη Μεγάλη Βρετανία (22,48%). Στην τρίτη θέση εξακολουθεί να βρίσκεται η Ισπανία (11,43%) και ακολουθεί η Γαλλία (9,23). Η Ελλάδα παραµένει ουραγός µε ποσοστό µόλις 0,28% της συνολικής ευρωπαϊκής αγοράς (βλ. Σχήµα 1). Σχήµα 1: Ποσοστό κατανοµής µεγέθους ευρωπαϊκής συµβουλευτικής αγοράς ανά χώρα Εξετάζοντας το µέγεθος της συµβουλευτικής αγοράς ως ποσοστό του ΑΕΠ, διαπιστώνεται ότι η Ελλάδα βρίσκεται στην τελευταία θέση, µαζί µε την Πολωνία, µε ποσοστό 0,10% επί του ΑΕΠ (βλ. Σχήµα 2). Σηµειώνεται ότι στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες συνεχίζει να σηµειώνει αύξηση η συµµετοχή της Συµβουλευτικής αγοράς στο ΑΕΠ. Παρόλα αυτά, οι προοπτικές της ελληνικής αγοράς είναι πολύ υψηλές, αρκεί να ληφθούν συγκεκριµένα µέτρα, τα οποία είναι απαραίτητα ώστε να ξεπεραστούν τα προβλήµατα που προκαλούν τη χαµηλή ζήτηση σε συµβουλευτικές υπηρεσίες. 2
Σχήµα 2: Οι Συµβουλευτικές υπηρεσίες στην Ευρώπη ως ποσοστό επί του ΑΕΠ Ζήτηση Συµβουλευτικών Υπηρεσιών ανά Τοµέα Στην Ευρώπη οι συµβουλευτικές υπηρεσίες που αφορούν στις Επιχειρηµατικές Συµβουλές (Business consulting) και την Πληροφορική (IT Consulting) ανέρχονται στο 57% του συνολικού κύκλου εργασιών της ευρωπαϊκής αγοράς, ο τοµέας Ανάπτυξης και Ολοκλήρωσης Συστηµάτων (Development and Systems Integration) ανέρχεται στο 18%, ενώ ο τοµέας των Εξωγενών Υπηρεσιών (Outsourcing) στο 19% (βλ. Σχήµα 3). Σχήµα 3: Ποσοστιαία κατανοµή κύκλου εργασιών ανά τοµέα συµβουλευτικών υπηρεσιών 3
Στον τοµέα των Υπηρεσιών Επιχειρηµατικών Συµβουλών (Business Consulting) οι επιµέρους κατηγορίες υπηρεσιών µε την πλέον αυξηµένη ζήτηση είναι η ιοίκηση Επιχειρησιακών Λειτουργιών (37%), σηµειώνοντας αύξηση κατά 4%, και η Στρατηγική (24%), σηµειώνοντας µείωση κατά 3%. Ο τοµέας της ιαχείρισης Έργων παρουσίασε µείωση και έφθασε στο 18% (2008: 21%). Στην Ελλάδα οι συµβουλευτικές υπηρεσίες που αφορούν στις Επιχειρηµατικές Συµβουλές (Business consulting) και την Πληροφορική (IT Consulting) καταλαµβάνουν το µεγαλύτερο µέρος της αγοράς και ανέρχονται στο 73,5% και 3,1% αντίστοιχα, ενώ ο τοµέας της Ανάπτυξης και Ολοκλήρωσης Συστηµάτων (Development and Systems Integration) υπολογίζεται στο 4,1% και ο τοµέας των Εξωγενών Υπηρεσιών (Outsourcing) στο 2,3% (βλ. Σχήµα 4). IT Consulting; 3,1% Development and Integration; 4,1% Outsourcing; 2,3% Business Consulting; 73,5% Other Services; 17,0% Σχήµα 4: Ποσοστιαία κατανοµή κύκλου εργασιών ανά τοµέα συµβουλευτικών υπηρεσιών στην Ελλάδα Οι επιµέρους κατηγορίες των Επιχειρηµατικών Συµβουλών µε τη µεγαλύτερη ζήτηση είναι η ιαχείριση έργων (Project Management) µε ποσοστό 49,6%, η ιοίκηση Επιχειρησιακών Λειτουργιών µε ποσοστό 23,7% και η Στρατηγική µε ποσοστό 21,3%. Οι κύριοι παράγοντες για τη µείωση του κύκλου εργασιών των συµβουλευτικών υπηρεσιών το 2009 ήταν η καθυστέρηση στην εφαρµογή του ΕΣΠΑ 2007-2013, καθώς και η διστακτικότητα του ιδιωτικού τοµέα στην επένδυση σε νέα έργα, λόγω των συνεπειών της παγκόσµιας οικονοµικής κρίσης στην Ελληνική αγορά. Πελάτες Συµβουλευτικών Υπηρεσιών Ο τραπεζικός και ασφαλιστικός τοµέας, ο δηµόσιος τοµέας και η βιοµηχανία, παραµένουν οι κύριοι πελάτες των συµβουλευτικών υπηρεσιών στις ευρωπαϊκές χώρες, καθώς στους τοµείς αυτούς αντιστοιχεί το 60,7% του συνολικού κύκλου εργασιών (βλ. Σχήµα 5). 4
Σχήµα 5: Σύνθεση συµβουλευτικής αγοράς ανά τοµέα πελατών Στην Ελλάδα ο µεγαλύτερος πελάτης παραµένει ο δηµόσιος τοµέας και ακολουθεί η βιοµηχανία. Στη συνέχεια ακολουθούν ο κλάδος της ενέργειας και ο τραπεζικός και ασφαλιστικός κλάδος (βλ. Σχήµα 6). Public sector; 41,5% Telecoms & Media; 3,8% Wholesale/retail; 5,8% Energy & Utilities; 7,4% Banking & Insurance; 7,3% High Tech; 2,4% Transport & travel; 2,9% Healthcare & Pharmaceuticals; 2,7% Industry; 19,8% Other; 6,4% Σχήµα 6: Σύνθεση συµβουλευτικής αγοράς ανά τοµέα πελατών στην Ελλάδα 5
Εξαγωγές συµβουλευτικών υπηρεσιών Σηµειώνεται ότι οι Ελληνικές Συµβουλευτικές Εταιρείες βρίσκονται στην δεύτερη θέση από πλευράς εξαγωγής συµβουλευτικών υπηρεσιών, µετά τη Φιλανδία (βλ. Σχήµα 7). Σχήµα 7: Εξαγωγές συµβουλευτικών υπηρεσιών σε επιλεγµένες χώρες Προοπτικές της ελληνικής και ευρωπαϊκής συµβουλευτικής αγοράς Σύµφωνα µε τα στοιχεία που προκύπτουν από την έρευνα της Feaco, για το 2010 υπολογίζεται µικρή αύξηση της τάξης του 1,6% για τις συµβουλευτικές υπηρεσίες σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Στην Ελλάδα αναµένεται η µείωση να φθάσει το 5% λόγω των ιδιαίτερων οικονοµικών συνθηκών. Οι συµβουλευτικές εταιρείες προσαρµόζονται ήδη στις νέες ανάγκες των πελατών τους και επαναπροσδιορίζουν τις υπηρεσίες τους, καθώς και προχωρούν σε αναδιοργάνωση των ίδιων των εταιρειών τους προκειµένου να αντεπεξέλθουν στο δύσκολο αυτό οικονοµικό περιβάλλον. Ειδικά στην ελληνική αγορά, οι βασικές προκλήσεις για τις συµβουλευτικές εταιρείες είναι η αντιµετώπιση των συνεπειών της οικονοµικής κρίσης, η ανάγκη για παροχή υποστήριξης στους φορείς του δηµόσιου τοµέα στο πλαίσιο της απαραίτητης αναδιοργάνωσής τους, προκειµένου να προσαρµοστούν µε τα οικονοµικά µέτρα που έχουν συµφωνηθεί µε την ΕΕ και το ΝΤ, η µείωση των επενδύσεων και ο ισχυρός ανταγωνισµός ανάµεσα στις επιχειρήσεις. Οι κύριες προτεραιότητες για τους πελάτες των συµβουλευτικών εταιρειών αναµένεται να είναι η µείωση του κόστους αλλά και η προσαρµογή τους στις απαιτήσεις της παγκοσµιοποίησης και της καινοτοµίας. Σε περίπτωση που επιθυµείτε περισσότερες πληροφορίες, παρακαλούµε να επικοινωνήσετε µε το ΣΕΣΜΑ (κα Μαρία Τσιουµάνη, τηλ: 210 6470660, email: sesma@hol.gr) 6