ΕΚΦΩΝΗΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ (µεγάλες τάξεις ηµοτικού) Σχεδιασµός σεναρίου µε θέµα «Αναπνευστικό σύστηµα» µε τη χρήση λογισµικών γενικής χρήσης, οπτικοποίησης, διαδικτύου και λογισµικών εννοιολογικής χαρτογράφησης.

ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ 1. Τίτλος «Αναπνευστικό σύστηµα» 2. Εµπλεκόµενες γνωστικές περιοχές Ερευνώ και ανακαλύπτω, Γλώσσα 3. Γνώσεις και πρότερες ιδέες ή αντιλήψεις των µαθητών Α) Ως προς το γνωστικό αντικείµενο Η ενότητα αυτή διδάσκεται, σύµφωνα µε το Α.Π.Σ στην ΣΤ τάξη. Οι µαθητές στην Ε τάξη µελέτησαν τη σύσταση και τις ιδιότητες του ατµοσφαιρικού αέρα. Επιπλέον στο µάθηµα της Μελέτης του περιβάλλοντος σε προηγούµενες τάξεις έχουν ασχοληθεί µε θέµατα προστασίας του περιβάλλοντος και στην προκειµένη περίπτωση για το πρόβληµα της ρύπανσης της ατµόσφαιρας. Γνωρίζουν ότι η αναπνοή είναι προϋπόθεση για τη ζωή καθώς και κάποια όργανα του αναπνευστικού συστήµατος (µύτη, στόµα). Β) Ως προς τη χρήση των λογισµικών ή των εφαρµογών Οι περισσότεροι µαθητές πρέπει να γνωρίζουν τα βασικά στοιχεία χειρισµού Η/Υ. Να χειρίζονται το πληκτρολόγιο, το ποντίκι, να ανοίγουν µια εφαρµογή από τη συντόµευσή της να χειρίζονται παράθυρα εφαρµογών(ελαχιστοποίηση, µεγιστοποίηση, κλείσιµο, κουµπιά κύλισης)να µετακινούνται στα µενού και να εκτελούν τις εντολές τους, να αποθηκεύουν και να ανοίγουν ένα αρχείο. Τέλος καλό είναι να γνωρίζουν τα λογισµικά που θα χρησιµοποιήσουν. Αν οι µαθητές δεν γνωρίζουν τα παραπάνω, θα χρειαστεί να διατεθούν κάποιες ώρες, ίσως από την ευέλικτη ζώνη για να εξοικειωθούν µε τη χρήση των Η/Υ και τα απαραίτητα λογισµικά.

Αναφέρετε προηγούµενες γνώσεις που πρέπει να διαθέτουν οι µαθητές καθώς και πιθανές ιδέες ή αντιλήψεις για τις υπό µελέτη έννοιες, διαδικασίες και φαινόµενα. 4. Σκοπός και στόχοι Α) Γενικός στόχος Να κατανοήσουν οι µαθητές τη δοµή και τη λειτουργία του αναπνευστικού συστήµατος. Β)Ειδικότεροι στόχοι Να αναγνωρίζουν οι µαθητές σε σχεδιάγραµµα τα όργανα του αναπνευστικού συστήµατος Να κατανοήσουν το ρόλο κάθε οργάνου του αναπνευστικού συστήµατος. Να µπορούν να περιγράψουν τη λειτουργία της αναπνοής. Να αναφέρουν και να υιοθετήσουν συνήθειες που συµβάλλουν στην καλή λειτουργία του αναπνευστικού συστήµατος. Να κατανοήσουν τις συνέπειες της ατµοσφαιρικής ρύπανσης και του καπνίσµατος στη λειτουργία του αναπνευστικού συστήµατος και να αναπτύξουν. Γ) Ως προς τη χρήση των Τ.Π.Ε Να έρθουν σε επαφή µε διάφορες χρήσης του Η/Υ (ως εποπτικού µέσου διδασκαλίας, ως πηγή γνώσης και εργαλείο έρευνας) Να γνωρίσουν συγκεκριµένα λογισµικά και να τα αξιοποιούν στις εργασίες τους. ) Ως προς τη µαθησιακή διαδικασία Να µάθουν να συνεργάζονται, να ανταλλάσσουν απόψεις και να καταλήγουν σε συµπεράσµατα. Να αναπτύξουν την ικανότητα να υποστηρίζουν την άποψή τους µε επιχειρήµατα. Να τονώσουν την αυτοπεποίθησή τους και την αυτοεκτίµησή τους µέσα από οµαδοσυνεργατικές δραστηριότητες.

5. Κατηγορία λογισµικού συνδυασµός κατηγοριών λογισµικού Στο σενάριο αυτό θα χρησιµοποιήσουµε τα εξής λογισµικά: Α) επεξεργαστή κειµένου (λογισµικό γενικής χρήσης)για την υλοποίηση και µορφοποίηση της των γραπτών εργασιών των παιδιών Β) εφαρµογές διαδικτύου (λογισµικό γενικής χρήσης) Γ) εγκυκλοπαίδεια ανθρώπινου σώµατος (λογισµικό κλειστού τύπου) ) λογισµικό εννοιολογικής χαρτογράφησηες (λογισµικό ανοιχτού τύπου) Θα Αναφέρετε ποια ή ποιες κατηγορίες λογισµικού θα χρησιµοποιήσετε κατά τη διεξαγωγή του σεναρίου σας. Αιτιολογήστε σύντοµα την επιλογή σας. Μπορείτε επίσης να αναφερθείτε σε συγκεκριµένα λογισµικά αλλά είναι απαραίτητο να προσδιορίσετε την ή τις κατηγορίες στις οποίες ανήκουν (π.χ. λογισµικά γενικής χρήσης όπως επεξεργασία κειµένου ή λογιστικά φύλλα, υπολογιστικά περιβάλλοντα όπως οπτικοποιήσεις, προσοµοιώσεις ή µοντελοποιήσεις, εφαρµογές διαδικτύου, λογισµικά κλειστού τύπου, κλπ.). 6. ιάρκεια Το σενάριο προβλέπεται να ολοκληρωθεί σε πέντε διδακτικές ώρες. Τρεις στην τάξη κατά τις οποίες οι µαθητές θα ασχοληθούν µε τα θέµατα που περιλαµβάνονται στο βιβλίο και στο τετράδιο εργασιών του µαθητή και δύο ώρες στο εργαστήριο πληροφορικής του σχολείου. 7. Οργάνωση τάξης & απαιτούµενη υλικοτεχνική υποδοµή Για την επεξεργασία των θεµάτων στην τάξη οι µαθητές θα εργαστούν και ατοµικά και οµαδικά Στο χώρο του εργαστηρίου θα εργασθούν σε οµάδες των 2-3 ατόµων ανάλογα µε τους διαθέσιµους υπολογιστές. Οι οµάδες θα είναι ανοµοιογενείς µε συγκεκριµένους ρόλους για κάθε µέλος. Η χρήση της οµαδοσυνεργατικής διδασκαλίας επιλέχθηκε,διότι δίνει τη δυνατότητα στους µαθητές να εκφράσουν τις απόψεις τους, να συζητήσουν, να κρίνουν και να αναπτύξουν την δηµιουργικότητά τους.

Το εργαστήριο πρέπει να περιλαµβάνει, εκτός από τον απαραίτητο αριθµό των υπολογιστών, εκτυπωτή, σύνδεση στο διαδίκτυο και βιντεοπροβολέα για τον υπολογιστή του εκπαιδευτικού µέσω του οποίου θα δίνει τις απαραίτητες οδηγίες σους µαθητές όταν χρειάζεται. Στους υπολογιστές πρέπει να είναι εγκατεστηµένο το λογισµικά που αναφέρθηκαν παραπάνω. 8. Περιγραφή και αιτιολόγηση του σεναρίου Το σενάριο στηρίζεται θεωρητικά στις γνωστικές και κοινωνικοπολιτισµικές θεωρίες (ανακαλυπτική-διερευνητική µάθηση). Οι µαθητές δραστηριοποιούνται, ερευνούν, επιλέγουν, επεξεργάζονται τα στοιχεία, προτείνουν, συζητούν, καταλήγουν σε συµπεράσµατα τα οποία µπορούν να υποστηρίξουν µε επιχειρήµατα. Η οργάνωση της διδασκαλίας στην αίθουσα θα περιλαµβάνει και τα τρία κλσικά µοντέλα οργάνωσης της σχολικής τάξης, δηλαδή ατοµική, οµαδική και µετωπική τα οποία θα εναλλάσσονται ανάλογα µε το στάδιο στο οποίο βρίσκεται η διδασκαλία κάθε στιγµή. Στο εργαστήριο θα εργασθούν οµαδικά. Ο δάσκαλος θα είναι συντονιστής, καθοδηγητής εµψυχωτής των παιδιών. Μετά την επεξεργασία των θεµάτων που περιέχονται στο βιβλίο του µαθητή και στο τετράδιο εργασιών η ολοκλήρωση του σεναρίου θα γίνει στο εργαστήριο. Εκεί οι µαθητές θα ανοίξουν την εγκυκλοπαίδεια του ανθρώπινου σώµατος στην ενότητα «το αναπνευστικό σύστηµα και επιλέγοντας κάθε όργανο θα δουν τη λειτουργία του. Στη συνέχεια θα κληθουν να εργασθούν στα φύλλα εργασίας που θα είναι αποθηκευµένα στους υπο9λογιστές. 9. Φύλλα εργασίας Φύλλο εργασίας 1 Σε ένα σκίτσο που φαίνονται τα όργανα του αναπνευστικού συστήµατος οι µαθητές θα πρέπει να σηµειώσουν τις ονοµασίες των οργάνων που το αποτελούν.

Φύλλο εργασίας 2 Γράψτε όσες συνήθειες γνωρίζετε που συµβάλλουν στην καλή λειτουργία του αναπνευστικού συστήµατος. Φύλλο εργασίας 3 Τι είναι πιο υγιεινό, να αναπνέουµε από τη µύτη ή από το στόµα ; Φύλλο εργασίας 4 Φτιαξτε ένα εννοιολογικό χάρτη του αναπνευστικού συστήµατος. 10. Πρόσθετες πληροφορίες Η αξιολόγηση θα γίνει από τους µαθητές και τον εκπαιδευτικό όταν ολοκληρωθεί το σενάριο διδασκαλίας. Θα αξιολογηθούν κατά πόσο επιτεύχθηκαν οι στόχοι που τέθηκαν και κατά πόσο βοήθησε η χρήση των Τ.Π.Ε. Παρατήρηση: το σενάριο µπορεί να σχεδιαστεί µε τη χρήση κάποιου ή κάποιων από τα παρακάτω, που εσείς θεωρείτε κατάλληλο/α για την περίσταση: Α) ιαδίκτυο (ανίχνευση πληροφοριών / online δραστηριότητες) Β) λογισµικό ανάπτυξης δηµιουργικότητας και ζωγραφικής (αποτύπωση ιδεών / έκθεση υλικού) Γ) Λογισµικό εννοιολογικής χαρτογράφησης (ανίχνευση ιδεών / ανάπτυξη θέµατοςεξακτίνωση / οµαδοποιήση / ταξινόµηση) ) Ψηφιακές εγκυκλοπαίδειες (ανίχνευση / παρουσίαση υλικού) και λογισµικά οπτικοποίησης Ε) Λογισµικά γενικής χρήσης, όπως επεξεργασία κειµένου, λογιστικό φύλλο, λογισµικό παρουσίασης, κλπ. (π.χ. παραγωγή γραπτού λόγους, πίνακες διπλής εισόδου, κατασκευή παρουσίασης) ΣΤ) λογισµικά κλειστού τύπου