Τίτλος µαθήµατος Η σφυρηλάτηση της εθνικής ταυτότητας µέσα από το νεοελληνικό θέατρο και δράµα του 19 ου και 20ού αιώνα Κωδικός µαθήµατος Ακαδηµαϊκό έτος 2014-2015 Σχολή Φιλοσοφική Τµήµα Θεατρικών Σπουδών Επίπεδο Μεταπτυχιακό Περίοδος διδασκαλίας Εαρινή Τύπος παρακολούθησης Εξάµηνο Έτος ΔΜ ECTS ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΟ 1 1 2 Διδάσκουσα Αρετή Βασιλείου Γλώσσα διδασκαλίας Ελληνική Γενικές προαπαιτήσεις Γνώσεις ιστορίας και θεωρίας του νεοελληνικού δράµατος και θεάτρου Περιεχόµενο µαθήµατος Το µάθηµα θα επιχειρήσει να καλύψει κατά το δυνατόν σφαιρικά και ευσύνοπτα το πολιτικό φαινόµενο του ελληνικού εθνικισµού και της σφυρηλάτησης της εθνικής ταυτότητας, έτσι όπως εκδηλώνεται µέσα από τις θεµατικές και αισθητικές επιλογές των δραµατουργών και σκηνοθετών του 19 ου και 20ού αιώνα. Καταρχήν, πρόκειται να εξετασθούν ιστορικής θεµατολογίας έργα της εγχώριας ροµαντικής δραµατουργίας του 19 ου αιώνα, τα οποία αποτελούν στην ουσία πολιτικά δράµατα που τονίζουν το µείζον πολιτικό ζήτηµα της χώρας, δηλαδή τον εθνικό αλυτρωτισµό. Με αυτόν τον τρόπο, θα µελετηθεί το φαινόµενο της αλληγορικής συστοιχίας της δραµατουργίας µε τα ιστορικά/πολιτικά γεγονότα που αφορούν στην επίλυση του Ανατολικού Ζητήµατος. Στη συνέχεια, θα µελετηθεί επίσης το φαινόµενο της επιβίωσης του εγχώριου εθνισµού µετά τη Μικρασιατική Καταστροφή και στον προχωρηµένο πλέον 20ό αιώνα, τόσο στο επίπεδο της δραµατουργίας, όσο και σε αυτό της σκηνικής πρακτικής. Οργάνωση Δοµή του Μαθήµατος Το µάθηµα θα πραγµατοποιηθεί στο πλαίσιο έξι (6) τρίωρων συναντήσεων µε τους/τις φοιτητές/φοιτήτριες. Η δοµή του µαθήµατος προδιαγράφεται ως εξής (µε την αναγκαία ευελιξία και την αναπόφευκτη προσαρµοστικότητα, που θα έχει αυτή η δοµή, ανάλογα µε την εξέλιξη του µαθήµατος και τη σύνθεση της οµάδας του ΠΜΣ): 1 η διδακτική ενότητα: Η γένεση της εθνικής ιστοριονοµίας. Η ιστορικοποίηση/εθνικοποίηση των διαφόρων φάσεων του ελληνικού παρελθόντος. Το τρίσηµο ενωτικό ιστορικό σχήµα της «Ζαµπελιοπαπαρρηγοπουλείου σχολής» και η υπερίσχυση του «ροµαντικού βυζαντινισµού» από τα µέσα του 19 ου αιώνα και µετά. Οι σύγχρονες επιστηµονικές αντιλήψεις για την έννοια του έθνους ως νεωτερικής ιδεολογικής κατασκευής της κρατικής εθνικιστικής «µυθολογίας» και η έννοια της χρονικά γραµµικής αφηγηµατικής αντίληψης του ιστορικού χρόνου. Από την πρώτη συνάντηση θα δοθούν στους φοιτητές θεατρικά έργα και επιστηµονικά δοκίµια, προκειµένου να παρουσιασθούν και να συζητηθούν κατά τη διάρκεια των επόµενων συναντήσεων. 2 η διδακτική ενότητα: Η δραµατουργία του 19 ου αιώνα ως καλλιτεχνική µετωνυµία του ιστορισµού, µέσα από τα ιστορικά δράµατα των Ι. Ζαµπέλιου, Αλ.Ρ. Ραγκαβή, Δ.
Βερναρδάκη, Αντ. Αντωνιάδη, Σπ. Βασιλειάδη, Τιµ. Αµπελά, Κλ. Ραγκαβή, Αλ. Μωραϊτίδη, Νικ. Βουλγάρεως, κ.ά. Η δραµατουργική εγκόλπωση του Βυζαντίου, του µεσαιωνικού λατινοκρατούµενου ελληνισµού και των ελληνιστικών χρόνων της µακεδονικής δυναστείας στη διαχρονική ροή της ελληνικής ιστορίας. Η ανάγκη µελέτης των ιδιαιτεροτήτων της βυζαντινής ιστορίας µέσα από τα «Προλεγόµενα»» της Μαρίας Δοξαπατρή του Δ. Βερναρδάκη. Η δραµατουργική αλληγορική συστοιχία του εκκρεµούς Κρητικού και Μακεδονικού Ζητήµατος. 3 η διδακτική ενότητα: Η δραµατουργική παρουσίαση της Κωνσταντινούπολης (και της ορθόδοξης Αγίας Σοφίας) ως του συµβολικού «εθνο-τόπου» που χρήζει σωτηρίας και η συµβολική ψυχογραφική µαρτυροποίηση του τελευταίου των Παλαιολόγων ως κοµµατιού του φαινοµένου της «εκθεατρίσεως της ιστορίας», µέσα από τα δράµατα του 19 ου και 20ού αιώνα, έως τη δεκαετία του 1980 (Ι. Ζαµπέλιος, Νικ. Βούλγαρις, Γ. Ζαδές, Αλ. Μωραϊτίδης, Άγγ. Τερζάκης, Ν. Καζαντζάκης, Ι. Ζώης, Θ. Κωτσόπουλος). Οι στερεοτυπικές δραµατουργικές εικόνες του εθνικά αλλότριου: η εικόνα του Τούρκου, η εικόνα του Φράγκου και η εικόνα του Βαλκάνιου εθνικού «ανταγωνιστή», µέσα στο γενικότερο ιστορικό πλαίσιο του αντιπανσλαβισµού και του αντιδυτικισµού του 2 ου µισού του 19ου αιώνα. Το δραµατουργικό θέµα της ατελέσφορης ερωτικής ένωσης των αλλοφύλων και των αλλοθρήσκων. 4 η διδακτική ενότητα: Η χρήση της λαϊκής δηµοτικής παράδοσης ως βασικού συστατικού της εθνικής αυτογνωσίας: oι πρώιµοι ροµαντικοί δραµατουργικοί πειραµατισµοί του Σπ. Βασιλειάδη και ο κύκλος του θρύλου της κυρα-φροσύνης (Αλ.Ρ. Ραγκαβής, Δ. Βερναρδάκης). Το είδος του Δραµατικού Ειδυλλίου στο τέλος του 19 ου αιώνα (Δ. Κοροµηλάς, Σπ. Περεσιάδης, Π. Μελισσιώτης), κάτω από τις ηθογραφικές/λαογραφικές επιταγές του Νικ. Πολίτη και οι σύγχρονοι σκηνοθετικοί πειραµατισµοί του 21 ου αιώνα µε το είδος (Σίµος Κακάλας, Νίκος Καραθάνος). Η δραµατοποίηση των δηµοτικών παραλογών στο µεταίχµιο 19 ου και 20ού αιώνα, καθώς και στον Μεσοπόλεµο (Π. Χορν, Ηλ. Βουτιερίδης, Ν. Καζαντζάκης, Γ. Θεοτοκάς, Αργ. Εφταλιώτης, Φ. Πολίτης, Ζαχ. Παπαντωνίου, Γαλ. Καζαντζάκη, Ν. Ποριώτης), σε συνδυασµό µε τις αντιλήψεις του Γ. Ψυχάρη για τον «ρωµαίικο συβολισµό». 5 η διδακτική ενότητα: Η αναζωπύρωση του αιτήµατος της αναζήτησης της εθνικής ταυτότητας στον 20ό αιώνα, µετά από περιόδους εθνικής κρίσης (Μικρασιατική Καταστροφή, Β Παγκόσµιος Πόλεµος, Εµφύλιος). Η εθνοκεντρική ενασχόληση µε την Ιστορία από τους µεσοπολεµικούς δραµατουργούς και το Εθνικό Θέατρο ύστερα από τη Μικρασιατική Καταστροφή (Άγγ. Τερζάκης, Σπ. Μελάς, Αλ. Λιδωρίκης), αλλά και ο ταυτόχρονος συνδυασµός των εκφραστικών µέσων του
ευρωπαϊκού µοντερνισµού. Η δηµόσια ανάγνωση της Σίβυλλας του Άγγ. Σικελιανού σαν προφητικό σηµείο έναρξης του Β Παγκόσµιου Πολέµου. Το «θέατρο του βουνού» στην ελεύθερη αντιστασιακή Ελλάδα, κατά τη διάρκεια της γερµανικής Κατοχής (Γ. Κοτζιούλας, Β. Ρώτας). Η ενασχόληση µε την εθνική Ιστορία, τη λαϊκή παράδοση και τη µεταφυσική της Ορθοδοξίας κατά τη διάρκεια της Κατοχής και του Εµφυλίου, µε την ενίσχυση της ευρωπαϊκής avant-garde (Γ. Θεοτοκάς). 6 η διδακτική ενότητα: Οι σκηνοθετικοί πειραµατισµοί του 20ού αιώνα: η εκµετάλλευση των χαρακτηριστικών της διαχρονικής εθνικής ταυτότητας. Οι Δελφικές Γιορτές του ζεύγους των Σικελιανών το 1927 και το 1930 η αναβίωση του κρητο-επτανησιακού θεάτρου από τους µεσοπολεµικούς σκηνοθέτες (Σπ. Μελάς, Φ. Πολίτης, Δ. Ροντήρης, Σ. Καραντινός, Κ. Κουν) ο πρώιµος «λαϊκός εξπρεσιονισµός» της Λαϊκής Σκηνής του Κ. Κουν. Βιβλιογραφία Αλέξης Πολίτης, Ροµαντικά χρόνια. Ιδεολογίες και Νοοτροπίες στην Ελλάδα του 1830-1880, Ε.Μ.Ν.Ε. Μνήµων, Αθήνα, 1983. Θόδωρος Χατζηπανταζής, Διάγραµµα Ιστορίας του Νεοελληνικού Θεάτρου, Πανεπιστηµιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο, 2014. Χρυσόθεµις Σταµατοπούλου-Βασιλάκου, Το θέατρο στην «καθ ηµάς» Ανατολή: Κωνσταντινούπολη-Σµύρνη. Οκτώ µελετήµατα, Πολύτροπον, 2006. Χρυσόθεµις Σταµατοπούλου-Βασιλάκου, Το ελληνικό θέατρο στην Κωνσταντινούπολη τον 19 ο αιώνα, 2 τόµ., Νέος Κύκλος Κωνσταντινουπολιτών, Αθήνα, 1994/1996. Θόδωρος Χατζηπανταζής, Το ελληνικό ιστορικό δράµα από το 19 ο στον 20ό αιώνα, Πανεπιστηµιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2006. Θόδωρος Χατζηπανταζής, Από του Νείλου µέχρι του Δουνάβεως. Το χρονικό της ανάπτυξης του ελληνικού επαγγελµατικού θεάτρου στο ευρύτερο πλαίσιο της Ανατολικής Μεσογείου από την ίδρυση του ανεξάρτητου κράτους ως τη Μικρασιατική Καταστροφή 1828-1875, 2 τόµ. Πανεπιστηµιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2005. Θόδωρος Χατζηπανταζής, Από του Νείλου µέχρι του Δουνάβεως. Το χρονικό της ανάπτυξης του ελληνικού επαγγελµατικού θεάτρου στο ευρύτερο πλαίσιο της Ανατολικής Μεσογείου από την ίδρυση του ανεξάρτητου κράτους ως τη Μικρασιατική Καταστροφή 1876-1897, 2 τόµ. Πανεπιστηµιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο, 2012. Θανάσης Αγάθος, «Όψεις της εθνικής ταυτότητας στα έργα Ιστορικά Σκηνογραφήµατα του Σπυρίδωνος Ζαµπέλιου και Οι Καλλέργαι του Σπυρίδωνος Βασιλειάδη», στο: Konstantinos A. Dimadis (ed.), 4 th European Congress of Modern Greek Studies (Granada, 9-12 September 2010), Proceedings, Identities in the Greek World (from 1204 to the present day), τόµ. 2, European Society of Modern Greek Studies, Athens, σ. 621-634 (βλ. και
http://www.eens.org/eens_congresses/2010/agathos_t hanassis.pdf, 28/3/2013). Γεράσιµος Γ. Ζώρας, «Τα Πάθη της Κρήτης και ο Τιµ. Αµπελάς», περ. Παρνασσός, τόµ. ΛΑ, αρ. 2, Ιούλιος Δεκέµβριος, 1989, σ. 302-309. Θεοδόσης Πυλαρινός, «Το λόγιο θέατρο στην Κέρκυρα στα µέσα του 19ου αιώνα. Νικολάου Τιµολέοντος Βουλγάρεως, Κωνσταντίνος ο Παλαιολόγος, τραγωδία εις πράξεις πέντε», περ. Πόρφυρας, τχ. 114, Ιανουάριος Μάρτιος 2005, σ. 687-698. Κωνσταντίνα Ριτσάτου, Με των Μουσών τον έρωτα. Ο Αλέξανδρος Ρίζος Ραγκαβής και το νεοελληνικό θέατρο, Πανεπιστηµιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο, 2011. Άννα Ταµπάκη 1993: «Η χρήση του ιστορικού µύθου στη δραµατουργία του 19ου αιώνα. Όψεις και ερµηνείες του φαινοµένου», στο: Ἀννα Ταµπάκη, Η νεοελληνική δραµατουργία και οι δυτικές της επιδράσεις (18ος - 19ος αι.). Μία συγκριτική προσέγγιση, Αφοί Τολίδη, Αθήνα, 1993, σ. 109-126. Άννα Ταµπάκη, «Η µετάβαση προς το εθνικό δράµα. Εθνική τραγωδία», στο: Άννα Ταµπάκη, Το Νεοελληνικό Θέατρο (18ος-19ος αι.). Ερµηνευτικές προσεγγίσεις, Δίαυλος, Αθήνα, 2005, σ. 293-301. Άννα Ταµπάκη, «Η θεωρία περί ροµαντικού δράµατος και η Μαρία Δοξαπατρή», περ. Παράβασις, τόµ. 9, 2009, σ. 587-611. Βάλτερ Πούχνερ, «Το θέµα της Άλωσης στην ευρωπαϊκή και στη νεοελληνική δραµατολογία», «Το πρώιµο θεατρικό έργο του Νίκου Καζαντζάκη», στο: Βάλτερ Πούχνερ, Ανιχνεύοντας τη θεατρική παράδοση. Δέκα µελετήµατα, Οδυσσέας, Αθήνα, 1995, σ. 302-317, 318-433, αντίστοιχα. Alexis Politis, «La conquista di Constantinopoli. Un caso particolare della ricezione di Bisanzio nell ideologia neogreca», στο: Francesco Bruni (ed.), Niccolo Tommaseo: Popolo e Nazioni: Italiani, Corsi, Greci, Illirici. Atti del Convegno Internazionale di Studi nel Bicentenario della Nascita di Niccolo Tommaseo, Venezia, 23-25 Gennaio 2003, Antenore, Roma-Padova, 2004, σ. 415-433. Μαίρη Μικέ, Έρως (αντ)εθνικός. Ερωτική Επιθυµία και Εθνική Ταυτότητα τον 19 ο αιώνα, Πόλις, 2007. Ηρώ Κατσιώτη, «Του συµπαθούς αλλ ατυχούς κ. Σπ. Περεσιάδου. Στοιχεία για µια νέα προσέγγιση του έργου του», Η θέση του Σπύρου Περεσιάδη στο νεοελληνικό θέατρο, Περεσιάδεια 2004, Πανελλήνιο Συνέδριο, Πολιτιστικός Σύλλογος Ακράτας «Αναγέννηση». Βάλτερ Πούχνερ, Εφαρµοσµένη λαογραφία: ο λαϊκός πολιτισµός σε επιστήµες και τέχνες, Αρµός, 2014 (τα κεφάλαια: «Το Γεφύρι της Άρτας στη βαλκανική δραµατουργία», «Η παραλογή του Νεκρού Αδελφού και ο Βρυκόλακας του Φώτου Πολίτη (1908)», «Η τραγωδία Ροδόπη του Νικόλαου Ποριώτη (1913) και το δηµοτικό τραγούδι»). Γ.Π. Πεφάνης, «Το τραγούδι του Γεφυριού της Άρτας ως γέφυρα µεταξύ δηµοτικής ποίησης και δράµατος (Ηλ.
Βουτιερίδης, Π. Χορν, Ν. Καζαντζάκης, Γ. Θεοτοκάς, κ.ά.)», Σύλλογος Διδακτικού Προσωπικού Φιλοσοφικής Σχολής Πανεπιστηµίου Αθηνών, 2000, σ. 273-323 (ανάτυπο από την Παρουσία, τόµ. ΙΓ -ΙΔ, 1998-2000). Γ.Π. Πεφάνης, «Η δραµατοποίηση των Παραλογών Β (Του Μαυριανού και της αδελφής του). Τέσσερις περιπτώσεις: Κ.Γ. Ξένος, Ν. Ποριώτης, Γαλ. Καζαντζάκη, Γ. Θεοτοκάς», περ. Πόρφυρας, 88, 1998. Κυριακή Πετράκου, «Ο νεκρός αδελφός δεν πέθανε: είναι ακόµα µαζί µας», στο: Θεατρικές (Σ)τάσεις και πορείες. Δεκαέξι µελετήµατα για το Νεοελληνικό Θέατρο, Παπαζήσης, Αθήνα, 2007, σ. 99-141. Άλκη Κυριακίδου-Νέστορος, «Η λαϊκή παράδοση: σύµβολο και πραγµατικότητα», στο: Δ.Γ. Τσαούσης (επιµ.), Ελληνισµός Ελληνικότητα. Ιδεολογικοί και βιωµατικοί άξονες της νεοελληνικής κοινωνίας, Βιβλιοπωλείον της «Εστίας», Αθήνα, 2001, σ. 249-256. Michael Herzfeld 2002: Πάλι δικά µας. Λαογραφία, Ιδεολογία και η Διαµόρφωση της Σύγχρονης Ελλάδας, µτφρ. Μαρίνος Σαρηγιάννης, πρόλογος για την ελληνική έκδοση Άλκη Κυριακίδου-Νέστορος, Αλεξάνδρεια, Αθήνα, 2002. Γιώργος Βελουδής, «Νοθεία και παραχάραξη του δηµοτικού τραγουδιού», Προτάσεις. Δεκαπέντε γραµµατολογικές δοκιµές, Κέδρος, Αθήνα, 1981, σ. 96-107. Guy Saunier, «Οι αρχές του ιστορικού τραγουδιού και η εθνική συνείδηση», στο: Guy Saunier, Ελληνικά δηµοτικά τραγούδια. Συναγωγή µελετών (1968-2000), φιλολογ. επιµ. ευρετήρια Γιώργος Ανδρειωµένος, µτφρ. γαλλικών κειµένων Ιφιγένεια Μποτουροπούλου, Ίδρυµα Κώστα και Ελένης Ουράνη, Αθήνα, 2001, σ. 245-264. Μ.Γ. Μερακλής, «Ο Φαλµεράυερ και η ελληνική λαογραφία», στο: Ευάγγ. Χρυσός (επιµ.), Ένας κόσµος γεννιέται. Η εικόνα του ελληνικού πολιτισµού στη γερµανική επιστήµη κατά το 19 ο αιώνα, Αθήνα, 1996, σ. 269-276. Βάλτερ Πούχνερ, «Η παραλογή και το δράµα», στο: Το θέατρο στην Ελλάδα. Μορφολογικές επισηµάνσεις, Παϊρίδης, Αθήνα, 1992, σ. 307-330. Βάλτερ Πούχνερ, «Οι ιδεολογικές βάσεις της επιστηµονικής ενασχόλησης µε τον ελληνικό λαϊκό πολιτισµό το 19 ο αιώνα», στο: Ευάγγ. Χρυσός (επιµ.), Ένας κόσµος γεννιέται. Η εικόνα του ελληνικού πολιτισµού στη γερµανική επιστήµη κατά το 19 ο αιώνα, Αθήνα, 1996, σ. 247-268. Βάλτερ Πούχνερ, Συγκριτική Λαογραφία Α. Έθιµα και τραγούδια της Μεσογείου και της Βαλκανικής, Αρµός, Αθήνα, 2009. Βάλτερ Πούχνερ, Συγκριτική Λαογραφία Β. Δηµώδη βιβλία και λαϊκά θεάµατα στη χερσόνησο του Αίµου, Αρµός, Αθήνα, 2009. Βάλτερ Πούχνερ, Ιστορική Λαογραφία. Η διαχρονικότητα των φαινοµένων, Αρµός. Βάλτερ Πούχνερ, Δοκίµια Λαογραφικής Θεωρίας, Gutenberg, Αθήνα, 2011.
Βάλτερ Πούχνερ, «Ο πρόλογος Για το Ρωµαίικο Θέατρο (1900) του Ψυχάρη. Ένα ιδιότυπο µανιφέστο του Θεάτρου των Ιδεών», στο: Φιλολογικά και Θεατρολογικά Ανάλεκτα. Πέντε µελετήµατα, Καστανιώτης, Αθήνα, 1995. Κυριακή Πετράκου, Ο Καζαντζάκης και το θέατρο, Μίλητος, Αθήνα, 2005. Αντώνης Γλυτζουρής, Πόθοι αετού και φτερά πεταλούδας: το πρώιµο θεατρικό έργο του Νίκου Καζαντζάκη και οι ευρωπαϊκές πρωτοπορίες της εποχής του, Πανεπιστηµιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο, 2010. Δηµήτρης Τζιόβας, Οι µεταµορφώσεις του εθνισµού και το ιδεολόγηµα της ελληνικότητας στο µεσοπόλεµο, Οδυσσέας, Αθήνα, 1989. Δηµήτρης Τζιόβας, Ο µύθος της γενιάς του Τριάντα: Νεοτερικότητα, Ελληνικότητα και πολιτισµική ιδεολογία, Πόλις, Αθήνα, 2011. Αρετή Βασιλείου, Εκσυγχρονισµός ή παράδοση; Το θέατρο πρόζας στην Αθήνα του Μεσοπολέµου, Μεταίχµιο, 2005. Αρετή Βασιλείου, «Ο Ποιητής και ο Προφήτης: ο θεσµός της µαντείας στη νεοελληνική δραµατουργία», στο: Επί ξυρού ακµής. Ιστορικά Νεοελληνικού Θεάτρου, Παπαζήσης, Αθήνα, 2012, σ. 269-292. Γεωργία Λαδογιάννη, «Άγγελου Σικελιανού Σίβυλλα. Μύθος και Ιστορία στην αναγέννηση της τραγωδίας», περ. Δωδώνη, τόµ. 30, 2001. Θόδωρος Χατζηπανταζής, «Ποιητής και Ιστορία: η περίπτωση της Σίβυλλας του Άγγελου Σικελιανού», στο: Η Ελλάδα του 40 (Επιστηµονικό Συµπόσιο, Απρίλιος 1991), Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισµού και Γενικής Παιδείας, Αθήνα, 1993. Κυριακή Πετράκου, «Το θέατρο του Σικελιανού και η πολιτική», στο: Θεατρολογικά Miscellanea, Δίαυλος, Αθήνα, 2004, σ. 306-327. Αρετή Βασιλείου, «Το χρονικό της ανησυχίας : τα συµπτώµατα της µεταφυσικής αγωνίας στο θέατρο του Γιώργου Θεοτοκά», στο: Επί ξυρού ακµής. Ιστορικά Νεοελληνικού Θεάτρου, Παπαζήσης, Αθήνα, 2012, σ. 229-268. Θόδωρος Γραµµατάς, «Απεικονίσεις της Ιστορίας στο θέατρο του Γιώργου Θεοτοκά», στο: Για το Δράµα και το Θέατρο, Εξάντας, Αθήνα, 2006. Ευάγγελος Μαχαίρας, Η τέχνη της Αντίστασης, Καστανιώτης, Αθήνα, 1999. Γιώργος Κοτζιούλας, Θέατρο στα βουνά. Το θέατρο του αγώνα, Θεµέλιο, Αθήνα, ²1980. Βασίλης Ρώτας, Θέατρο και Αντίσταση. Αφιέρωµα στη µνήµη του ποιητή και στα 40χρονα της ίδρυσης του ΕΑΜ, Κέντρο Μαρξιστικών Ερευνών, Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα, 1981. Δηµήτρης Σπάθης, «Η γέννηση του δηµοκρατικού θεάτρου στη σύγχρονη Ελλάδα. Το έργο του Βασίλη Ρώτα», περ. Αιολικά Γράµµατα, τχ. 45-46, Μάης- Αύγουστος 1978. Θόδωρος Γραµµατάς, «Η θεατρική απεικόνιση της
ιστορίας στο έργο του Βασίλη Ρώτα», στο: Διαδροµές στη θεατρική ιστορία, Εξάντας, Αθήνα, 2004, σ. 143-150. Κυριακή Πετράκου, «Η θεατρική πορεία του Ρήγα του Βελεστινλή του Βασίλη Ρώτα», στο: Θεατρικές (Σ)τάσεις και πορείες. Δεκαέξι µελετήµατα για το Νεοελληνικό Θέατρο, Παπαζήσης, Αθήνα, 2007, σ. 419-447. Γεράσιµος Σταύρου, «Το θέατρο στην Ελεύθερη Ελλάδα. Ο θεατρικός όµιλος της ΕΠΟΝ Θεσσαλίας. Μαρτυρία του Γερ. Σταύρου για τον θίασο του Βασίλη Ρώτα», περ. Θέατρο, τχ. 55-56, Γενάρης-Απρίλης 1977. Αντώνης Γλυτζουρής, «Δελφικές Γιορτές (1927-1930): η αναβίωση του αρχαιοελληνικού χορού στον Προµηθέα Δεσµώτη και στις Ικέτιδες του Αισχύλου», Τα Ιστορικά, τόµ. 15, τχ. 28/29, Ιούνιος-Δεκέµβριος 1998, σ. 147-170. Αρετή Βασιλείου, «Η αναβίωση του κρητοεπτανησιακού θεάτρου στον Μεσοπόλεµο», στο: Επί ξυρού ακµής. Ιστορικά Νεοελληνικού Θεάτρου, Παπαζήσης, Αθήνα, 2012, σ. 15-46. Τύποι Εκπαιδευτικού Υλικού Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών Aξιολόγηση Φοιτητών Μέθοδοι Αξιολόγησης Φοιτητών Θεατρικά έργα, µελετήµατα από τη σχετική βιβλιογραφία, ηλεκτρονικοί σύνδεσµοι, DVDs παραστάσεων - Χρήση Τ.Π.Ε. στη Διδασκαλία: προβολή µαγνητοσκοπηµένων αποσπασµάτων από νεώτερες παραστάσεις µε τη χρήση DVDs ή Διαδικτύου - Χρήση Τ.Π.Ε. στην Επικοινωνία µε τους φοιτητές: Επικοινωνία µέσω ηλεκτρονικής τάξης Η αξιολόγηση των φοιτητών/φοιτητριών υπολογίζεται ως εξής: α) Προφορικές παρουσιάσεις θεατρικών έργων και θεωρητικών µελετηµάτων κατά τη διάρκεια των συναντήσεων (25% του τελικού βαθµού) β) Τελική γραπτή θεατρολογική εργασία 3.000-5.000 λέξεων, βιβλιογραφικά τεκµηριωµένη (50% του τελικού βαθµού), που θα παραδοθεί µέσα σε διάστηµα τριών εβδοµάδων µετά το πέρας των µαθηµάτων. γ) Στην τελική βαθµολογία (25% του τελικού βαθµού) λαµβάνεται υπόψη η ανάπτυξη που παρουσίασαν οι φοιτητές/τριες στο πλαίσιο του µαθήµατος (κριτική συµµετοχή στο µάθηµα, µελέτη και σχολιασµός άρθρων). Γενικές ικανότητες Ιστορική, αισθητική και ιδεολογική τοποθέτηση των θεατρικών δεδοµένων και πληροφοριών. Σεβασµός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισµικότητα Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής Προαγωγή της ελεύθερης, δηµιουργικής επαγωγικής σκέψης, καθώς και της συνθετικής
ικανότητας Γλώσσα διδασκαλίας: Ελληνική ***