ΤΠΟΤΡΓΔΙΟ ΠΑΙΓΔΙΑ ΓΙΑ ΒΙΟΤ ΜΑΘΗΗ ΚΑΙ ΘΡΗΚΔΤΜΑΣΩΝ ΚΔΝΣΡΟ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΗ ΔΡΔΤΝΑ Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Έργου Της Σχολικής Μονάδας ευπωπαϊκό ππόηυπο Κλίμα & Σχέσεις στο Σχολείο Σχέσεις μεταξύ Σχολείου - Γονέων ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2011
2 Τομέας / Δείκτης Αξιολόγησης: Κλίμα & σχέσεις στο σχολείο / Σχέσεις μεταξύ Σχολείου - Γονέων Α. Διαδικασίες Αξιολόγησης Το νηπιαγωγείο «Πρότυπο Εκπαιδευτήριο Ευρωπαϊκή Παιδεία» διερεύνησε συστηματικά τον δείκτη «Σχέσεις μεταξύ σχολείου - γονέων» από τον Νοέμβρη του 2010 μέχρι και τον Ιανουάριο του 2011. Λόγω της οργανικότητας του νηπιαγωγείου (μονοθέσιο) η προϊσταμένη του νηπιαγωγείου, Ευρυδίκη Παυλίδη, συμμετείχε στις ομάδες εργασίας του συστεγαζόμενου δημοτικού σχολείου, που διερεύνησε τον ίδιο τομέα. Άλλος ένας λόγος κοινής διερεύνησης είναι, πως υπάρχει άμεση καθημερινή επικοινωνία και συνεργασία μεταξύ του νηπιαγωγείου και του δημοτικού σε πολλά πλαίσια, οπότε και θεωρούνται μια «οντότητα». Οι ομάδες αποτελούνταν από τον Γενικό Διευθυντή της Σχολικής Μονάδας, τον Διευθυντή του δημοτικού σχολείου, την προϊσταμένη του νηπιαγωγείου, τους εκπαιδευτικούς του δημοτικού σχολείου, τους σχολικούς συμβούλους (νηπιαγωγείου και δημοτικού) και κατά περίπτωση ειδικούς συνεργάτες, κριτικούς φίλους, μια μαθήτρια δημοτικού, γονείς. Πραγματοποιήθηκαν συνολικά 7 συναντήσεις. Επιπλέον πραγματοποιήθηκαν 3 ομαδικές συναντήσεις με την ομάδα γονέων και την προϊσταμένη του νηπιαγωγείου και 2 ατομικές συναντήσεις κάθε οικογένειας παιδιού με την προϊσταμένη του νηπιαγωγείου. Οι άξονες συζήτησης περιστρέφονταν γύρω από τους αποτελεσματικούς μηχανισμούς τακτικής και αμφίδρομης επικοινωνίας μεταξύ σχολείου και γονέων και ανάπτυξη πρωτοβουλιών για δημιουργική συνεργασία με τους γονείς.
3 Β. Σχέδιο Αξιολόγησης Αντικείμενο Αξιολόγησης Κλίμα και σχέσεις στο σχολείο Σχέσεις μεταξύ Σχολείου - Γονέων Κατά τη συστηματική διερεύνηση του δείκτη εξετάστηκαν οι τυπικές και άτυπες σχέσεις μεταξύ του σχολείου και των γονέων, οι μηχανισμοί αμφίδρομης τακτικής επικοινωνίας, η ποιότητα των πληροφοριών και η ανάπτυξη δημιουργικών συνεργασιών. Το συγκεκριμένο θέμα απασχόλησε έντονα το σχολείο μας γιατί από τη σύσταση του σχολείου υποστηρίζουμε πως η επικοινωνία και ό,τι συνεπάγεται αυτή είναι καθοριστικός παράγοντας για την μάθηση και, τελικά, για την εξέλιξη των παιδιών. Επιπλέον, έχει παρατηρηθεί πως όταν οι γονείς συμμετέχουν στην εκπαιδευτική διαδικασία, τα παιδιά επωφελούνται με πολλούς τρόπους. Αυτές οι αρχές ήταν το κινητήριο έναυσμα για να ασχοληθούμε διεξοδικά με το συγκεκριμένο δείκτη. Στόχοι Διερεύνησης Οι στόχοι που τέθηκαν κατά τη συστηματική διερεύνηση ήταν να εντοπιστούν θετικά(κλίμα αμοιβαίου σεβασμού και εμπιστοσύνης, πολυεπίπεδη συνεργασία, συστηματική ενημέρωση) και αρνητικά στοιχεία(μερικό έλλειμμα επικοινωνίας). Τα αποτελέσματα που αφορούν τις σχέσεις μεταξύ σχολείου - γονέων συνδέονται άμεσα και με άλλους δείκτες όπως, με την εφαρμογή του αναλυτικού προγράμματος, αφού οι γονείς είναι και θεσμικά μέρος αυτού, με τις εκπαιδευτικές παρεμβάσεις, αφού οι γονείς ενθαρρύνονται να συμμετέχουν ενεργά στο πρόγραμμα. Επιπλέον, ο δείκτης μπορεί να συνδεθεί με την επιμόρφωση εκπαιδευτικών, μια και είναι καθοριστική για την εποικοδομητική σχέση γονέων-σχολείου, αλλά και με το συντονισμό της σχολικής ζωής αφού η διοίκηση αποτελεί απαραίτητο παράγοντα για τις συνθήκες επικοινωνίας. Ο δείκτης θα μπορούσε να συνδεθεί με την ανάπτυξη σχεδίου δράσης όπως «η μετάβαση από το νηπιαγωγείο στο δημοτικό», καθώς εμπλέκονται και οι γονείς άμεσα σε μια τέτοια διαδικασία, αλλά διασφαλίζεται και η άμεση συνεργασία με το δημοτικό σχολείο.
4 Πηγές / Μέθοδοι άντλησης πληροφοριών Τα μέλη των ομάδων εργασίας, αξιοποιώντας αρχεία του σχολείου, συνέλεξαν και επεξεργάστηκαν στοιχεία που αφορούσαν τα επιμέρους κριτήρια του συγκεκριμένου δείκτη. Διαμόρφωσαν εργαλεία διερεύνησης όπως, ερωτηματολόγια, συνεντεύξεις, πρακτικά συναντήσεων. Οι πηγές άντλησης των δεδομένων υπήρξαν το βιβλίο Πράξεων του Συλλόγου Διδασκόντων, τα Πρακτικά συνεδριάσεων, τα Πρακτικά των συναντήσεων με τους γονείς, μαρτυρίες όλων των εμπλεκομένων στη διαδικασία. Η μεθοδολογία που χρησιμοποιήθηκε για την άντληση των δεδομένων ήταν 3 οργανωμένες συναντήσεις με την ομάδα γονέων(πραγματοποιήθηκε μια κάθε μήνα), που προσεγγίστηκε το εκπαιδευτικό πρόγραμμα που ακολουθείται στο νηπιαγωγείο. Ακόμη πραγματοποιήθηκαν 2 οργανωμένες δραστηριότητες στο νηπιαγωγείο, που υπήρξε ενεργός συμμετοχή της ομάδας γονέων. Επιπλέον, στο χώρο του σχολείου έγιναν και 2 ατομικές συναντήσεις με την οικογένεια κάθε παιδιού προκειμένου να παρουσιαστεί διεξοδικά η πρόοδος και η εξέλιξη του. Επίσης, υπήρξε βιωματικό σεμινάριο γονέων που συντονίστηκε από ειδικό συνεργάτη του σχολείου και πραγματοποιήθηκε σε 3 συνεδρίες. Πέρα από αυτά, υπήρξαν άτυπες τηλεφωνικές επικοινωνίες με τους γονείς, για να διευθετηθούν θέματα άμεσου ενδιαφέροντος, καθώς και ειδικές διευθετήσεις του σχολείου για εξυπηρέτηση των γονέων, όπως ενημερωτικό υλικό ή εκδηλώσεις (1) με στόχο την επιμόρφωση των γονέων. Τέλος, υπήρξαν άτυπες εξωσχολικές συναντήσεις της ομάδας γονέων που ενθαρρύνθηκαν από τη σχολική κοινότητα, προκειμένου να βελτιωθεί η επικοινωνία μεταξύ των οικογενειών και να συντονιστούν δράσεις που αφορούν και το σχολείο.
5 Γ. Κύρια Αποτελέσματα Αξιολόγησης 3ο ΠΕΔΙΟ : ΚΛΙΜΑ ΚΑΙ ΣΧΕΣΕΙΣ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΣΟΜΔΑ: ΚΛΙΜΑ ΚΑΙ ΥΔΔΙ ΣΟ ΥΟΛΔΙΟ Δείκτης Αξιολόγησης 3.3. Σχέσεις μεταξύ Σχολείου - Γονέων Μετά από τη διεξοδική παρατήρηση του δείκτη εντοπίστηκαν θετικά, αλλά και αρνητικά σημεία στη σχέση μεταξύ γονέων - σχολείου. Συνολικά, η σχέση του σχολείου με τους γονείς του νηπιαγωγείου χαρακτηρίζεται πάρα πολύ καλή. Το σχολείο αναπτύσσει μηχανισμούς διερεύνησης των απόψεων των γονέων (ερωτηματολόγια, συνεντεύξεις, κ.α.), υπάρχει τακτική επικοινωνία ανάμεσα στους γονείς και το σχολείο σχετικά με το εκπαιδευτικό πρόγραμμα που ακολουθείται αλλά και για την εξέλιξη των μαθητών. Οι περισσότεροι γονείς δείχνουν ενδιαφέρον για την πρόοδο του παιδιού τους στο σχολείο. Ακόμη, οι γονείς συμμετέχουν ενεργά σε δραστηριότητες του σχολείου - εκπαιδευτικές ή μη. Είναι πολύτιμοι αρωγοί στο έργο των εκπαιδευτικών και αναζητούν συνεχώς επιμόρφωση για να υπάρχει κοινή πορεία διαπαιδαγώγησης και στο σπίτι. Σημαντικό είναι να αναφερθεί πως δείχνουν απόλυτη κατανόηση στα προβλήματα που έχει ένα νεοσύστατο σχολείο, όπως είναι το δικό μας. Είναι σημαντικό ακόμη πως έχει δημιουργηθεί κλίμα αμοιβαίου σεβασμού και εμπιστοσύνης και οι γονείς νιώθουν άνετα και φιλικά να επισκέπτονται το σχολείο. Πολλοί από αυτούς αναφέρουν σε προφορική επικοινωνία μαζί μας πως το κλίμα στο σχολείο είναι έντονα οικογενειακό. Πέρα όμως από τα θετικά στοιχεία, υπάρχουν σημεία που υπάρχει περιθώριο βελτίωσης. Το σχολείο δεν χρησιμοποιεί επαρκή εργαλεία και μεθοδολογία διερεύνησης των απόψεων των γονέων. Επιπλέον, κάποιοι γονείς (μικρό ποσοστό) δείχνουν να μην ενδιαφέρονται επαρκώς για την πρόοδο του παιδιού, αλλά ούτε και για το εκπαιδευτικό πρόγραμμα. Τέλος, δεν είναι επαρκή τα επιμορφωτικά σεμινάρια που απευθύνονται στους γονείς.
6 Δ. Προτεραιότητες για Δράση Σύμφωνα με τα αποτελέσματα που καταγράψαμε οι τομείς που επιδέχονται βελτίωση είναι: αρχικά, να υπάρχουν περισσότερα εργαλεία και συγκεκριμένη μεθοδολογία διερεύνησης των απόψεων των γονέων. Σημαντικό είναι ακόμη να υποστηριχθούν, με διαφορετικούς τρόπους, οι γονείς που δεν δείχνουν αρκετό ενδιαφέρον για το σχολείο, αλλά και να υπάρξουν συχνότερα επιμορφωτικά σεμινάρια με συγκεκριμένη θεματολογία. Όλα αυτά θα βελτιώσουν την επικοινωνία μεταξύ του σχολείου και των γονέων και επομένως και τη σχέση τους. Με βάση την εκτίμηση των αποτελεσμάτων αυτού του δείκτη, δίνουμε προτεραιότητα στο σχέδιο δράσης «μετάβαση από το νηπιαγωγείο στο δημοτικό» στο οποίο αναδεικνύεται το θέμα: σχέσεις γονέων - σχολείου, αφού κρίνεται απαραίτητη η ενεργός συμμετοχή τους στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα.