ΠΡΟΣ Την ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΝΩΣΕΩΝ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΩΝ ΓΙΑΤΡΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣ (Ο.Ε.Ν.Γ.Ε.), νόμιμα εκπροσωπούμενης (οδός Λαμίας, αριθ.2, Αθήνα). -------------------- ------------------- ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ Μου τέθηκαν από την ΟΕΝΓΕ τα εξής ερωτήματα: «Είναι νομικά επιτρεπτός ο βαθμολογικός, μισθολογικός, υπηρεσιακός και λειτουργικός διαχωρισμός ανάμεσα στους γιατρούς ΕΣΥ που υπηρετούν στα Νοσοκομεία και τους γιατρούς ΕΣΥ που υπηρετούν στα Κέντρα Υγείας και τα Περιφερειακά Ιατρεία; Είναι σύννομη η άρνηση απονομής του βαθμού του Συντονιστή Διευθυντή σε Ιατρό κλάδου Ε.Σ.Υ. που υπηρετεί σε Κέντρο Υγείας;». Στο εν λόγω ερώτημα, το οποίο θα πρέπει να συνδυασθεί και με το με αριθ. πρωτ. 619/11-01-2013 ερώτημα, που απηύθυνε στο Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, ο Διοικητής της 6 ης Υγειονομικής Περιφέρειας Πελοποννήσου, Ιονίων Νήσων, Ηπείρου & Δυτικής Ελλάδας, σε συνέχεια του με αριθ.πρωτ.1566/12-12-2012 εγγράφου του Ελληνικού Κολλεγίου Γενικών Ιατρών (Ε.ΚΟ.ΓΕΝ.ΙΑ.), η απάντησή μου έχει ως εξής: 1. Οι θέσεις του ιατρικού προσωπικού των Νοσοκομείων και των Κέντρων Υγείας του Εθνικού Συστήματος Υγείας, συνιστώνται ως θέσεις Ιατρών πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης (άρθρο 24 παρ. 1 του Ν.1397/ 1
1983 και άρθρα 63 παρ. 1 και 64 παρ. 4 του Ν.2071/1992), οι Ιατροί δε αυτοί είναι μόνιμοι δημόσιοι λειτουργοί (άρθρo 24 παρ. 2 του Ν.1397/1983 και άρθρο 103 του Συντάγματος). Περαιτέρω, το άρθρο 25 παρ. 1 του Ν.1397/1983 ορίζει, ότι «Στο Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας συνιστάται κλάδος γιατρών Ε.Σ.Υ.», οι δε «θέσεις του κλάδου Ε.Σ.Υ. συνιστώνται με κοινή απόφαση των Υπουργών Προεδρίας της Κυβέρνησης, Οικονομικών και Υγείας και Πρόνοιας, κατά νοσοκομείο και κέντρο υγείας» (άρθρο 25 παρ. 2 του Ν.1397/1983), οι οποίες μπορεί να τροποποιούνται στο πλαίσιο της μεταβολής των Οργανισμών των Νοσοκομείων με κοινή Απόφαση των ως άνω Υπουργών (άρθρο 64 παρ. 1 του Ν.2071/1992). Ακολούθως, οι Ιατροί του Ε.Σ.Υ. πραγματοποιούν τις απαραίτητες εφημερίες για την ασφαλή λειτουργία των Νοσοκομείων και των Κέντρων Υγείας (άρθρο 1 του Ν.3754/2009), ενώ το επίσημο ωράριό τους είναι επτάωρο, συνεχές, πρωϊνό και πενθήμερο από Δευτέρα έως Παρασκευή (άρθρο 2 του Ν.3754/2009). Περαιτέρω, η ιατρική υπηρεσία έχει αναδιαρθρωθεί στη βάση οργανωμένης εξέλιξης των Ιατρών μέσα στο Ε.Σ.Υ. από τον εισαγωγικό βαθμό του Επιμελητή Β μέχρι το βαθμό του Συντονιστή Διευθυντή. Η ένταξη και η εξέλιξη των Ιατρών στο Ε.Σ.Υ. γίνεται ως εξής: α) Κάθε ειδικευμένος Ιατρός του Ε.Σ.Υ. εξελίσσεται μέχρι το βαθμό του Συντονιστή Διευθυντή, υπό προϋποθέσεις χρόνου προϋπηρεσίας στο κάθε βαθμό καθώς και σύμφωνα με τα εκπαιδευτικά και επιστημονικά κριτήρια που προβλέπει το άρθρο 35 παρ. 6 του Ν.2519/1997, όπως εκάστοτε ισχύει. β) Κάθε θέση που κενώνεται προκηρύσσεται, η δε 2
διαδικασία για τη κάλυψη των κενών ή κενούμενων θέσεων είναι ανοικτή και ενεργείται με τα κριτήρια της παρ. 7 του άρθρου 37 του Ν.2519/1997, όπως εκάστοτε ισχύει, ο δε επιλεγόμενος Ιατρός προσλαμβάνεται στον εισαγωγικό βαθμό του Επιμελητή Β και ακολούθως εξελίσσεται βαθμολογικά μέσα στο Ε.Σ.Υ. Έτι περαιτέρω, οι μηνιαίοι βασικοί μισθοί όλων των βαθμών της ιεραρχίας του κλάδου των Ιατρών Ε.Σ.Υ. ορίζονται σύμφωνα με τη κείμενη νομοθεσία ενιαία ανά βαθμίδα και χωρίς διαφοροποίηση μεταξύ Ιατρών υπηρετούντων σε Νοσοκομεία και Ιατρών υπηρετούντων σε Κέντρα Υγείας. Από τα ανωτέρω συνάγεται, ότι μεταξύ των Ιατρών Ε.Σ.Υ. των Νοσοκομείων και των Ιατρών Ε.Σ.Υ. των Κέντρων Υγείας υπάρχει, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία του Ε.Σ.Υ. πλήρης ισότητα, απολαμβάνουν δε ίσης μεταχείρισης σε όλα τα επίπεδα της υπηρεσιακής τους κατάστασης. 2. Σύμφωνα με τη περ.ζ του άρθρου 4 του Ν.3754/2009 "Ρύθμιση όρων απασχόλησης των νοσοκομειακών ιατρών του ΕΣΥ, σύμφωνα με το π.δ.76/2005 και άλλες διατάξεις" (ΦΕΚ Α 43), «Ζ) Σε κάθε Τμήμα Νοσοκομείου του ΕΣΥ, εφόσον υπηρετούν περισσότεροι του ενός Διευθυντές, δημιουργείται θέση Συντονιστή Διευθυντή... Οι υπηρετούντες Διευθυντές σε οργανική θέση, κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου [11-03-2009], καθίστανται Συντονιστές Διευθυντές, μέχρι την αποχώρησή τους για οποιονδήποτε λόγο». 3
Ακολούθως, σύμφωνα με τη παράγραφο 6 του άρθρου 31 του Ν.3868/ 2010 "Αναβάθμιση του Εθνικού Συστήματος Υγείας και λοιπές διατάξεις αρμοδιότητας του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης" (ΦΕΚ Α 129), «6. Στις οργανικές θέσεις Διευθυντών που είχαν προκηρυχθεί πριν την έναρξη ισχύος του ν.3754/2009 [11-03-2009] και για τις οποίες δεν έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία πλήρωσής τους μέχρι τη δημοσίευση του παρόντος νόμου [03-08-2010], οι ιατροί που επιλέγονται καταλαμβάνουν θέση Συντονιστή Διευθυντή του άρθρου 4Ζ». Περαιτέρω, με τις διατάξεις του άρθρου 61 του Ν.3918/2011 "Διαρθρωτικές αλλαγές στο σύστημα υγείας και άλλες διατάξεις" (ΦΕΚ Α 31), ορίζονται τα ακόλουθα: «Το τελευταίο εδάφιο της περίπτωσης Ζ του άρθρου 4 του ν.3754/2009 (ΦΕΚ 43 Α ), όπως αντικαταστάθηκε με την παρ. 3 του άρθρου 3 του ν.3868/2010 (ΦΕΚ 129 Α ) αντικαθίσταται ως ακολούθως: "Οι υπηρετούντες Διευθυντές σε οργανική θέση, καθώς και οι Διευθυντές που εντάχθηκαν στο ΕΣΥ δυνάμει του εδαφίου β παρ. 2 του άρθρου 26 του ν.2519/1997 κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου καθίστανται Συντονιστές Διευθυντές μέχρι την αποχώρησή τους για οποιονδήποτε λόγο"». 3. Στο άρθρο 5 παρ. 1 του Ν. 2194/1994 (ΦΕΚ Α 34) ορίζονται τα εξής: «1. Από τη δημοσίευση του νόμου αυτού όλα τα κέντρα υγείας μετατρέπονται και λειτουργούν ως αποκεντρωμένες οργανικές μονάδες των νοσοκομείων του νομού στον οποίο ανήκουν. Κατ εξαίρεση με αιτιολο- 4
γημένη απόφαση του Υπουργού Υγείας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων δύνανται να υπάγονται και σε νοσοκομεία άλλων νομών. Οι υγειονομικοί σταθμοί μετατρέπονται σε περιφερειακά ιατρεία και λειτουργούν ως αποκεντρωμένες μονάδες των κέντρων υγείας. Οι θέσεις του προσωπικού όλων των κλάδων των κέντρων υγείας και των υγειονομικών σταθμών, που συστήθηκαν βάσει του άρθρου 15 παρ. 6 του ν. 2071/1992, καταργούνται και συνιστώνται ισάριθμες και ομοιόβαθμες προς αυτές θέσεις, οι οποίες προστίθενται στον οργανισμό των αντίστοιχων νοσοκομείων που υπάγονται και προκηρύσσονται ξεχωριστά για το κέντρο υγείας. Το πάσης φύσεως προσωπικό, που υπηρετεί κατά τη δημοσίευση του νόμου αυτού στα κέντρα υγείας και τους υγειονομικούς σταθμούς, εντάσσεται αυτοδικαίως στις συνιστώμενες κατά την παρ. 2 του άρθρου αυτού θέσεις, όμοιες προς αυτές που ήδη κατέχουν. Η ένταξη γίνεται με διαπιστωτική πράξη του Υπουργού Υγείας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Η προϋπηρεσία των εντασσόμενων υπαλλήλων προσμετρείται στη νέα τους θέση για κάθε περίπτωση, σύμφωνα με τις διατάξεις που ισχύουν για τον κλάδο στον οποίο υπάγονται οι θέσεις τους. Το προσωπικό που υπηρετεί στις θέσεις που καταργούνται εξακολουθεί να προσφέρει τις υπηρεσίες του στα κέντρα υγείας και τα περιφερειακά ιατρεία μέχρι τη σύσταση και πλήρωση των θέσεων όλων των κλάδων. Στο προσωπικό που προσφέρει τις υπηρεσίες του, σύμφωνα με την παράγραφο αυτή εξακολουθεί να καταβάλλεται ως αποζημίωση το σύνολο των αποδοχών της θέσης που κατείχαν. Οι διατάξεις της παραγράφου αυτής ισχύουν και για τα κέντρα ψυχικής υγείας. Στα κέντρα υγείας συγκροτείται νοσηλευτική και διοικητική υπηρεσία της οποίας προΐστανται υπάλληλοι σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις. Η συγκρότηση, οι 5
αρμοδιότητες κ.λπ. καθορίζονται με απόφαση του Υπουργού Υγείας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων». Ενώ, στο άρθρο 14 παρ.2 του Ν.1397/1983 (ΦΕΚ Α 143), το οποίο καταργήθηκε μεν με το άρθρο 132 του Ν.2071/1992 (ΦΕΚ Α 123), επαναφέρθηκε, όμως, σε ισχύ με το άρθρο 1, περ. β του Ν.2194/1994, ορίζεται ότι: «2. Οι δαπάνες λειτουργίας των κέντρων υγείας και των περιφερειακών ιατρείων τους βαρύνουν τον προϋπολογισμό του οικείου νοσοκομείου, στον οποίο και εγγράφονται κάθε χρόνο πιστώσεις, για το σκοπό αυτό, σε ιδιαίτερο φορέα και κωδικούς αριθμούς». Περαιτέρω, στο άρθρο 19 του Ν.1397/1983, το οποίο επίσης καταργήθηκε με το άρθρο 132 του Ν.2071/1992, αλλά επαναφέρθηκε σε ισχύ με το άρθρο 1, περ. β του Ν.2194/1994, ορίζονται τα εξής: «1. Τα κέντρα υγείας βρίσκονται σε άμεση επιστημονική, νοσηλευτική, εκπαιδευτική και λειτουργική σύνδεση με το νοσοκομείο στο οποίο υπάγονται οργανικά και διοικητικά. 2. Η κάλυψη των αναγκών των κέντρων υγείας και των περιφερειακών ιατρείων τους σε ιατρικό προσωπικό των περιπτ. β' και γ' της παρ. 1 του προηγούμενου άρθρου προγραμματίζεται με απόφαση του διοικητικού συμβουλίου του νοσοκομείου μετά σύμφωνη γνώμη της επιστημονικής επιτροπής. Με τις αποφάσεις αυτές ορίζεται ιδιαίτερα ο χρόνος υπηρεσίας στο κέντρο υγείας των γιατρών της παραπάνω περιπτ. β'. 3....». Με βάση τις διατάξεις του άρθρου 5 του Ν.2194/1994, εκδόθηκε η υπ αριθ.υ4α/οικ.5961/16-6-1994 Απόφαση του Υπουργού Υγείας, Πρόνοιας 6
και Κοινωνικών Ασφαλίσεων (ΦΕΚ 470/22-6-94, τ. Β) περί υπαγωγής των Κέντρων Υγείας και των Κέντρων Ψυχικής Υγείας σε Νοσοκομεία της Χώρας και Περιφερειακών Ιατρείων στα Κέντρα Υγείας. Στη συνέχεια δε, με Αποφάσεις του Υπουργού Υγείας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, διαπιστώνεται η αυτοδικαία ένταξη του προσωπικού των Κέντρων Υγείας, Κέντρων Ψυχικής Υγείας και των Περιφερειακών Ιατρείων στα οικεία Νοσοκομεία. Από τις ως άνω διατάξεις συνάγεται, ότι τα μεν Περιφερειακά Ιατρεία λειτουργούν ως αποκεντρωμένες μονάδες των Κέντρων Υγείας, στα οποία ανήκουν, τα δε Κέντρα Υγείας λειτουργούν ως αποκεντρωμένες οργανικές μονάδες των Νοσοκομείων, στα οποία έχουν υπαχθεί. Περαιτέρω, τα Περιφερειακά Ιατρεία και τα Κέντρα Υγείας δεν αποτελούν αυτοτελείς δημόσιες αρχές, αλλά οργανικές μονάδες ενταγμένες σε μία δημόσια αρχή που είναι το Νοσοκομείο στο οποίο έχουν υπαχθεί. Οι θέσεις δε του προσωπικού των ως άνω οργανικών μονάδων αποτελούν θέσεις του Νοσοκομείου, δηλαδή μίας ενιαίας δημόσιας αρχής (πρβλ. ΣτΕ 2844/2003). Συνεπώς, τα Κέντρα Υγείας και τα Περιφερειακά Ιατρεία αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα των Νοσοκομείων στα οποία υπάγονται, δεδομένου ότι, σύμφωνα με τη κείμενη νομοθεσία και τη πάγια νομολογία του Ελεγκτικού Συνεδρίου, οι θέσεις του προσωπικού των εν λόγω μονάδων, έχουν ενταχθεί αυτοδικαίως στους Οργανισμούς των αντίστοιχων Νοσοκομείων, στη δικαιοδοσία των οποίων υπάγονται. Πράγματι, σύμφωνα με τη νομολογία του Ελεγκτικού Συνεδρίου (πρβλ. Πράξη 52/1999 όπως και Πρακτικά της 11 ης Γενικής Συνεδρίασης της 7
Ολομέλειας της 17 ης Απριλίου 2000, σελ. 28-33 κ.ά.), οι θέσεις του ιατρικού προσωπικού των Κέντρων Υγείας και των Περιφερειακών Ιατρείων, έχουν προστεθεί στον Οργανισμό του αντίστοιχου Νοσοκομείου, στο οποίο υπάγονται και αποτελούν θέσεις του Νοσοκομείου. 4. Από τις ως άνω νομοθετικές διατάξεις, αυτοτελώς ή συνδυαστικώς ερμηνευόμενες, προκύπτουν τα εξής: 4.1 Η κείμενη νομοθεσία του Ε.Σ.Υ. ουδόλως διαφοροποιεί ως προς την υπηρεσιακή κατάσταση τους Ιατρούς του Ε.Σ.Υ., είτε αυτοί υπηρετούν σε Νοσοκομείο, είτε σε Κέντρο Υγείας, είτε σε Νοσοκομείο-Κέντρο Υγείας. 4.2 Σύμφωνα με τη κείμενη νομοθεσία, αλλά και τη πάγια νομολογία του Ελεγκτικού Συνεδρίου και του Συμβουλίου της Επικρατείας, το Κέντρο Υγείας αποτελεί οργανική μονάδα ενταγμένη σε μία δημόσια αρχή που είναι το Νοσοκομείο, στο οποίο έχει υπαχθεί, οι θέσεις δε του ιατρικού προσωπικού του Κέντρου Υγείας αποτελούν θέσεις του Νοσοκομείου, δηλαδή μίας ενιαίας δημόσιας αρχής. 4.3 Παρέπεται, ότι οι υπηρετούντες Διευθυντές σε οργανική θέση είτε Νοσοκομείου, είτε Κέντρου Υγείας, κατά την έναρξη ισχύος του Ν.3754/2009, ήτοι την 11-03-2009, καθίστανται Συντονιστές Διευθυντές, μέχρι την αποχώρησή τους για οποιονδήποτε λόγο. Επίσης, όσοι Ιατροί Ε.Σ.Υ. είχαν διεκδικήσει με Προκήρυξη οργανική θέση Διευθυντή σε Νοσοκομείο ή Κέντρο Υγείας, που είχε προκηρυχθεί πριν από την έναρξη ισχύος (ήτοι την 11-03-2009) του Ν.3754/2009 και η πλήρωση της οποίας κρίθηκε οριστικά μετά την 8
έναρξη ισχύος (ήτοι την 03-08-2010) του Ν.3868/2010, καταλαμβάνουν θέση Συντονιστή Διευθυντή. Επίσης, οι Διευθυντές που εντάχθηκαν στο Ε.Σ.Υ., είτε σε Νοσοκομείο, είτε σε Κέντρο Υγείας, δυνάμει του εδαφίου β παρ.2 του άρθρου 26 του Ν.2519/1998 "Ανάπτυξη και εκσυγχρονισμός του Εθνικού Συστήματος Υγείας, οργάνωση των υγειονομικών υπηρεσιών, ρυθμίσεις για το φάρμακο και άλλες διατάξεις" (ΦΕΚ Α 165), κατά την έναρξη ισχύος (ήτοι την 11-03-2009) του Ν.3754/2009, καθίστανται Συντονιστές Διευθυντές μέχρι την αποχώρησή τους για οποιονδήποτε λόγο. 4.4 Εξάλλου, τόσο στην Εισηγητική Έκθεση επί του Ν.3754/2009 όσο και στην υπ αριθ. Υ10α/Γ.Π.οικ.55177/27-04-2009 Ερμηνευτική Εγκύκλιο μετά τη ψήφιση του εν λόγω Νόμου, ουδεμία αναφορά διαφοροποίησης γίνεται μεταξύ Ιατρών, που υπηρετούν σε Νοσοκομεία και Ιατρών, που υπηρετούν σε Κέντρα Υγείας. Επιπλέον, άξιο μνείας είναι το υπ αριθ. ΓΓοικ.26366/03-03-2011 έγγραφο, το οποίο ο Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης απηύθυνε στους Διοικητές των Υγειονομικών Περιφερειών, με κοινοποίηση στους Διοικητές των Νοσοκομείων και στο οποίο αναφέρονται τα εξής: «Για την απρόσκοπτη και εύρυθμη λειτουργία των Κέντρων Υγείας (Κ.Υ.) ορίζεται όπως: Ο Διοικητής της αρμόδιας Υ.Πε., στην εποπτεία του οποίου υπάγεται το νοσοκομείο στο οποίο ανήκει οργανικά το Κ.Υ., αναθέτει καθήκοντα επιστημονικού υπευθύνου για τον συντονισμό της λειτουργίας του Κ.Υ. ο οποίος είναι ιατρός ή οδοντίατρος του Ε.Σ.Υ. με 9
βαθμό Συντονιστή Διευθυντή, και σε περίπτωση που δεν υπηρετεί ιατρός με τον ανωτέρω βαθμό, με βαθμό Διευθυντή». 5. Η επιχειρούμενη αδικαιολόγητη και μη συνταγματικώς ανεκτή, κατά την άποψή μας, διαφοροποίηση των Ιατρών κλάδου Ε.Σ.Υ. μεταξύ αυτών που υπηρετούν σε Νοσοκομείο και σε αυτούς που υπηρετούν σε Κέντρο Υγείας, σχετικά με την απονομή ή μη του βαθμού του Συντονιστή Διευθυντή, εφόσον συντρέχουν οι προς τούτο προϋποθέσεις, με επιχειρήματα που σκόπιμα αγνοούν τη γραμματική ερμηνεία των σχετικών νομοθετικών διατάξεων ή που αλλοιώνουν ή παρερμηνεύουν τη πραγματική βούληση του νομοθέτη, είναι προσχηματική και καταστρατηγεί απολύτως τη διάταξη της παραγράφου 1 του άρθρου 4 του Συντάγματος περί ισότητας και ίσης μεταχείρισης. Φρονούμε, ότι η επιχειρούμενη διακριτική μεταχείριση μεταξύ Ιατρών Νοσοκομείων και Ιατρών Κέντρων Υγείας, είναι όχι μόνο βαθμολογική αλλά κυρίως μισθολογική, γεγονός που νομοτελιακά συμπαρασύρει την αποζημίωση του ωρομισθίου των εφημεριών αλλά και τις συντάξιμες αποδοχές. Έτι περαιτέρω, η επικρατούσα, εν προκειμένω, τεχνητή, κατά την άποψή μας, νομική σύγχυση, πιθανολογώ, ότι θα επεκταθεί και στα ίδια τα Νοσοκομεία με τους νέους Οργανισμούς, αυτό δε διότι στους Οργανισμούς αυτούς και συγκεκριμένα στα Τμήματα που καταργήθηκαν, όσοι κατείχαν το βαθμό του Συντονιστή Διευθυντή θα πρέπει να υποβιβασθούν στο βαθμό του Διευθυντή, κάτι το οποίο πιθανολογώ ότι θα 10
ισχύσει και για τους Συντονιστές Διευθυντές, των οποίων τα Τμήματα συγχωνεύθηκαν ή αποτελούν οργανικές μονάδες άλλων Τμημάτων. Ατυχέστατα, αγνοείται σκοπίμως η πραγματική βούληση του νομοθέτη και πριμοδοτείται η μνημονιακή ερμηνευτική εκδοχή, η οποία είναι προσανατολισμένη σε περισσότερες περικοπές κονδυλίων. Αθήνα, 28 Ιανουαρίου 2013 Ο Γνωμοδοτών Δρ Μιχαήλ Δ. Μιχαήλ Δικηγόρος παρ Αρείω Πάγω 11