-17 ο - ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Θέμα: «Θανάτου εορτάζουμε νέκρωσιν...» (κεφ.12) Σχολείο:Περιφερειακό Λύκειο Αγίου Χαραλάμπους, Έμπα Τάξη:Α Λυκείου Καθηγητής:Νικόλαος Καραμπάς Π.Μ.Π.: 16951 Α Σκοπός: Να αντιληφθούν οι μαθητές, ότι με την Ανάσταση Του Χριστού, το κράτος του θανάτου καταλύθηκε και δεν έχει πλέον καμία ισχύ πάνω στον άνθρωπο. Β Στόχοι: Οι μαθητές: 1. Να κατανοήσουν το νόημα της ζωής και του θανάτου για το Χριστιανό, μέσα από την εξέταση των κειμένων και τη συζήτηση, 2. Να συνειδητοποιήσουν ότι ο θάνατος είναι μια προσωρινή κατάσταση της ανθρώπινης ύπαρξης, 3. Να συναισθανθούν τη δύναμη της χριστιανικής ελπίδας, που με την προσδοκία της Ανάστασης και της αιωνιότητας, ξεπερνά το γεγονός του θανάτου. Γ Πορεία: α. Αξιολόγηση του προηγούμενου μαθήματος (ερωτήσεις). β. Ως αφόρμηση για το νέο μάθημα χρησιμοποιώ την εικόνα της «εις Άδην Κάθοδο» σε διαφάνεια και την ακρόαση του Ύμνου της Αναστάσεως «Χριστός Ανέστη εκ νεκρών...», από cd. γ. Στη συνέχεια δίνω τον απαιτούμενο χρόνο στους μαθητές για να διαβάσουν κάθε υποενότητα του μαθήματος ξεχωριστά, χρησιμοποιώ το ανακλαστικό διασκόπιο για να προβάλλω εικόνες σε διαφάνειες που αντιστοιχούν στα διάφορα θέματα των υποενοτήτων και μαζί με τους μαθητές (αποδίδουμε πρώτα περιληπτικά το μάθημα και στη συνέχεια τους υποβάλλω ερωτήσεις, εντοπίζουν τις απαντήσεις και τους ενθαρρύνω να εκφράσουν ελεύθερα τις απόψεις τους), αναλύουμε το μάθημα. δ. Το φοβερό μυστήριο του θανάτου Η ζωή είναι δώρο του Θεού, ο οποίος έφερε από την ανυπαρξία, από το μηδέν, στην ύπαρξη όλα τα όντα. Ο Θεός έπλασε τον άνθρωπο για αιώνια ζωή, γι` αυτό ο θάνατος δε θεωρείται ως φυσική κατάσταση αλλά ως αποτέλεσμα της αμαρτίας. Ζωή σημαίνει ότι ο Θεός κατοικεί μέσα στον άνθρωπο. Η πτώση χώρισε τον άνθρωπο από το Θεό και αυτό έφερε τον πνευματικό θάνατο, που προκάλεσε τον σωματικό μας θάνατο, το χωρισμό της ψυχής από το σώμα. Αλλά και ο σωματικός θάνατος είναι οικονομία του Θεού και ευεργεσία, γιατί με το θάνατο του ανθρώπου που πράττει το κακό, σταματά η κακία και το το κακό δε γίνεται αθάνατο. (ανάγνωση του κειμένου του βιβλίου σελίδα 65 «Όρος το ποτε ζοφώδες...»)
ε. Το νόημα του θανάτου Ο θάνατος είναι ο χωρισμός της ψυχής από το σώμα, διάλυση του σώματος όχι όμως και της ψυχής. Η ψυχή περιμένει τη Δευτέρα Παρουσία του Χριστού, για να ενωθεί με το αναστημένο σώμα και να ζήσει αιώνια σε μια άλλη ζωή. Αυτή η ζωή θα είναι συνέχεια της τωρινής ζωής και από την τωρινή ζωή μας θα εξαρτηθεί η κατάσταση στην αιώνια ζωή. Στην Ανάσταση των σωμάτων, το σώμα μας θα γίνει πνευματικό και άφθαρτο. (ανάγνωση του κειμένου του βιβλίου σελίδα 66, «Όντως φοβερώτατον...») ς`. Η ανθρώπινη «αθανασία» Μόνο ο Θεός είναι αθάνατος, ο άνθρωπος είναι κατά χάριν, επειδή του το έδωσε ο Θεός. Αθανασία σημαίνει συμμετοχή στη Βασιλεία του Θεού και είναι η μεγαλύτερη δωρεά του Θεού. Αυτή η δωρεά είναι το αποτέλεσμα της Σταυρικής θυσίας του Χριστού. Η νίκη του Χριστού κατά της φθοράς και του θανάτου επιβεβαιώνεται από τα λείψανα των Αγίων που δε φθείρονται (Άγιοι Σπυρίδων, Γεράσιμος, Διονύσιος, Ιωάννης Ρώσος...). Ο θάνατος παραμένει και μετά την Ανάσταση του Χριστού αλλά δε μας φοβίζει πλέον, γιατί δεν έχει καμιά εξουσία πάνω μας. (ανάγνωση των κειμένων του βιβλίου σελίδα 66, «Ο θάνατός σου, Κύριε...» και «Χριστός σε αναπαύσοι εν χώρα...») ζ. Η μετάβαση από το θάνατο στη ζωή Ο θάνατος είναι και για το Χριστιανό ένα οδυνηρό γεγονός. Η νίκη του Χριστού όμως και η Ανάσταση, δίνει ελπίδα και δεν τον φοβάται, όπως δε φοβάται και κάθε μορφή θανάτου στη ζωή (αποτυχίες, αρρώστιες, δυσκολίες). Ο θάνατος είναι η μετάβαση σε μια άλλη κατάσταση, που χαρακτηρίζεται ως κοίμηση (τα νεκροταφία ονομάζονται κοιμητήρια), γιατί μετά τον προσωρινό ύπνο θα ξυπνήσουμε στην ατέλειωτη αιωνιότητα. (ανάγνωση του κειμένου του βιβλίου σελίδα 68, «Είπεν ο Κύριος...») * * * Γιατί ο Θεός δημιούργησε το θάνατο; Δεν πρόκειται για δημιουργία, γιατί ο θάνατος είναι το τέλος της ζωής. Όμως και ως διαδικασία της ζωής, κατά την Ορθόδοξη Πατερική Θεολογία, ο θάνατος δεν ήταν στο σχέδιο του Θεού για τον άνθρωπο, δηλαδή έπλασε τον άνθρωπο για να ζει αιώνια. Όμως ο άνθρωπος με την κακή χρήση της ελευθερίας του, έβαλε το θάνατο (όπως και το κακό) στη ζωή του. (ακούμε από cd τον μακαρισμό «Δια ξύλου ο Αδάμ Παραδείσου γέγονεν άποικος...», εικόνα της Πτώσεως των Πρωτοπλάστων σε διαφάνεια) Τι σημαίνει πνευματικός θάνατος; Η αμαρτία έφερε το χωρισμό του ανθρώπου από το Θεό, που σήμαινε τον πνευματικό θάνατο, ο οποίος με τη σειρά του έφερε το σωματικό θάνατο. Ποια είναι η έννοια του σωματικού θανάτου; Είναι ο χωρισμός, η διάσπαση της ενότητας και της αρμονίας του σώματος και της ψυχής, η διάλυση και φθορά του σώματος ενώ η ψυχή αναμένει τη Δευτέρα Παρουσία του Χριστού. (ακούμε από cd το κοινωνικό «Του Δείπνου σου του Μυστικού...»)
Τι θα συμβεί με το σώμα μας κατά τη Δευτέρα Παρουσία; Όπως γράφει ο Απόστολος Παύλος το σώμα μας θα αναστηθεί και από υλικό θα μεταμορφωθεί σε πνευματικό. Όπως ο σπόρος, που φαίνεται ότι σαπίζει στο χώμα, ανασταίνεται με νέα μορφή, έτσι και το σώμα μας θα αναστηθεί άφθαρτο και πνευματικό. (ακούμε από cd τον ύμνο «Αναστάσεως ημέρα...») Ο άνθρωπος ήταν από τη φύση του αθάνατος; Όχι, από τη φύση του αθάνατος είναι μόνο ο Θεός. Ο άνθρωπος ήταν κατά παραχώρηση, ως δώρο Θεού, αθάνατος. Η αθανασία σημαίνει την ατελεύτητη (ατελείωτη, παντοτινή) επιβίωση; Όχι, η αθανασία είναι κάτι πολύ περισσότερο από μια επιβίωση. Είναι η αιώνια και χωρίς τέλος ζωή με συμμετοχή μας στη Βασιλεία του Θεού, στον Παράδεισο. Η φθορά και ο θάνατος θα έχουν ένα τέλος; Ναι, μετά τη Δευτέρα Παρουσία τα πάντα θα αλλάξουν, δε θα υπάρχει φθορά και θάνατος. Ήδη από τώρα στο χώρο της Εκκλησίας προγευόμαστε αυτή τη νίκη κατά της φθοράς, στα άφθαρτα λείψανα των Αγίων της Εκκλησίας (Σπυρίδωνος, Διονυσίου, Γερασίμου, Ιωάννου Ρώσου κ.ά.). Ο θάνατος είναι το τέλος της ανθρώπινης ύπαρξης; Όχι, γιατί η ζωή συνεχίζεται και μετά το σωματικό θάνατο. Ο θάνατος είναι μια μεταβατική κατάσταση, που χαρακτηρίζεται ως ύπνος, από τον οποίο θα ξυπνήσουμε όταν έρθει η ώρα της Δευτέρας Παρουσίας του Χριστού. Γιατί ο θάνατος είναι γεγονός οδυνηρό, αφού ο Χριστός τον νίκησε; Ο θάνατος είναι γεγονός οδυνηρό, γιατί είναι η συνέπεια της αμαρτίας, που φέρνει διχασμό στον άνθρωπο. Διασπά την ενότητα του σώματος και της ψυχής του ανθρώπου, την ενότητα με τους οικείους του. Ο Χριστός νίκησε το θάνατο, αλλά μέχρι την Ανάσταση των νεκρών η απομάκρυνση και ο αποχωρισμός των αγαπημένων προσώπων φέρνει θλίψη και οδύνη. Πρέπει ο Χριστιανός να φοβάται το θάνατο; Όχι, γιατί ο θάνατος έχει χάσει τη δύναμή του μετά την Ανάσταση του Χριστού. Ο θάνατος δεν είναι πλέον ο δυνάστης της ανθρώπινης ύπαρξης, το φόβητρο και ο ανίκητος εχθρός. Ο Χριστιανός συνειδητοποιεί ότι ο θάνατος είναι μια μεταβατική κατάσταση, που θα τον οδηγήσει στη Βασιλεία του Θεού. Αν και πρόκειται για γεγονός οδυνηρό από τη φύση του, που φέρνει πόνο και θλίψη, εντούτοις για το Χριστιανό υπάρχει η ελπίδα της Ανάστασης και της αιώνιας ζωής, που μαλακώνει τον πόνο και διώχνει το φόβο του θανάτου. Μέθοδος Διδασκαλίας: Επαγωγική, διαλογική. Εποπτικά Μέσα: Διαφάνειες, εικόνες όπως την «εις Άδην Κάθοδο», της Αποκαθήλωσης, του Επιταφίου, της Ανάστασης κ.ά., ύμνοι από cd, ψαλμωδία γνωστών στους μαθητές ύμνων ( π.χ. Αναστάσεως ημέρα...), ανάγνωση κειμένων. Δ. Αξιολόγηση: 1. Με ποιο πνευματικό εξοπλισμό μπορεί ο Χριστιανός να αντιμετωπίσει το φόβο του θανάτου;
ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Όνομα:... ΚΕΦ. 12. «Θανάτου εορτάζουμε νέκρωσιν...» 1.Να βάλετε σε κύκλο το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. Α. Ο θάνατος είναι α. Δημιούργημα του Θεού. β. Αποτέλεσμα της αμαρτίας. γ. Δημιούργημα του διαβόλου. Β. Μετά την πτώση ο θεός επέτρεψε τον θάνατο α. Για να βάλει μυαλό ο άνθρωπος. β. Για να μη μείνει το κακό αθάνατο. γ. Για να θυμάται ο άνθρωπος την πτώση του. Γ. Η Ανάσταση του Χριστού α. Δίνει στον πιστό την ελπίδα ότι και αυτός είναι πιθανόν να αναστηθεί. β. Δίνει στον πιστό τη βεβαιότητα και της δικής του ανάστασης. γ. Ήταν ένα γεγονός που αφορούσε μόνο το Χριστό. Δ. Μετά τη Δευτέρα Παρουσία του Χριστού το σώμα μας α. Θα είναι όπως ακριβώς και το τωρινό μας σώμα. β. Θα είναι αέρινο σαν σύννεφο. γ. Θα είναι όπως το τωρινό μας, αλλά πνευματικό και άφθαρτο. Ε. Αθανασία σημαίνει α. Μια επιβίωση χωρίς τέλος. β. Συμμετοχή στη Βασιλεία του Θεού. γ. Να μείνει η μνήμη μας αιώνια. 2.Να αντιστοιχίσετε τα στοιχεία της στήλης Α με εκείνα που ταιριάζουν στη στήλη Β. Α Β 1. Ανάσταση του Χριστού α. Αιώνια ζωή 2. Πόνος και θλίψη β. Δώρο Θεού 3. Αθανασία ανθρώπινη γ. Μυστικός Δείπνος 4. Παράδεισος δ. Ελπίδα Αναστάσεως 5. Δευτέρα Παρουσία ε. Θάνατος ς.κήρυγμα Ανάστασης 1... 2... 3... 4... 5... ζ. Ανάσταση νεκρών
3. Σημειώστε δίπλα από κάθε πρόταση ΣΩΣΤΟ ή ΛΑΘΟΣ α. Ο θάνατος είχε σχεδιαστεί από το Θεό για την περίπτωση της αμαρτίας.... β. 0 χωρισμός από το Θεό ονομάζεται πνευματικός θάνατος.... γ. Ο άνθρωπος είναι από τη φύση του αθάνατος.... δ. Αθανασία δεν είναι απλή επιβίωση αλλά συμμετοχή στον Παράδεισο.... ε. Τα σώματα των Αγίων που δε φθείρονται αποδεικνύουν τη νίκη του Χριστού πάνω στη φθορά και το θάνατο.... ς`.κατά την Ανάσταση των σωμάτων, το σώμα μας θα γίνει αέρινο σαν σύννεφο.... ζ. Με το φυσικό θάνατο φθείρεται το σώμα και η ψυχή.... η. Ο σωματικός θάνατος προκάλεσε και τον πνευματικό θάνατο.... θ. Μόνο ο Θεός είναι από τη φύση του αθάνατος.... ι. Ο σωματικός θάνατος είναι η διακοπή της συλλειτουργίας ψυχής και σώματος.... 4. Να συμπληρώσετε τα κενά του παρακάτω κειμένου βάζοντας στην κατάλληλη θέση τις λέξεις:ψυχή, Θεός, χωρισμός, θάνατος, διακοπή, χώμα, σώμα, Δευτέρα, πνευματική, ανθρώπινη, σάρκα. Ο σωματικός... είναι πρόσκαιρος... της... από το σώμα, μέχρι τη... Παρουσία του Κυρίου. Διασπάται έτσι, η... «αρμονία» με τη... της συλλειτουργίας ψυχής και.... Η ανθρώπινη... νεκρώνεται, φθείρεται και διαλύεται, επιστρέφοντας στο.... Η ψυχή όμως δε φθείρεται, ούτε διαλύεται, διότι ο... τη δημιούργησε.... ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ