ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ -ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΓΙΑ ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ

Transcript

1 Σχέδιο Διδασκαλίας Τάξη: Β Γυμνασίου Μάθημα: Νεοελληνική Γλώσσα Θέμα: Η συνοχή ενός ευρύτερου Κειμένου Διάρκεια: Μία περίοδος Στην τέταρτη ενότητα ο προγραμματισμός προβλέπει έξι περιόδους. Η συγκεκριμένη διδακτική πρόταση αφορά μόνο μία περίοδο. Η περίοδος αυτή αφιερώνεται στην κατανόηση της συνοχής του κείμενου. Υποενότητα Α: Εισαγωγικά κείμενα Κείμενα για ανάγνωση και κατανόηση Υποενότητα Β: (σελ.62-68) Β1 Διαθέσεις του ρήματος Β2 Μεταβατικά και αμετάβατα ρήματα Β3 Αντικείμενο Μονόπτωτα και δίπτωτα ρήματα Υποενότητα Γ: Συνοχή ευρύτερου κειμένου (σελ. 69) Υποενότητα Δ: Λεξιλόγιο (σελ.70) Υποενότητα Ε: Δραστηριότητες παραγωγή λόγου (σελ.71-72) Α : Στόχοι της ενότητας Οι μαθητές/τριες: Να διαβάσουν κείμενα για το σχολείο και την εκπαίδευση και να συζητήσουν για το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον του. Να μάθουν να αναγνωρίζουν τις διαθέσεις των ρημάτων και να τις ξεχωρίζουν από τις φωνές. Να μάθουν να εντοπίζουν τα ενεργητικά αμετάβατα και μεταβατικά ρήματα και να διακρίνουν τα τελευταία σε μονόπτωτα και δίπτωτα. Να εξετάζουν πώς οργανώνεται και αποκτά συνοχή ένα ευρύτερο κείμενο. Να εμπλουτίσουν το λεξιλόγιό τους με λέξεις και φράσεις για το σχολείο 1 Β : Στόχοι της διδασκαλίας Να συνειδητοποιήσουν ότι η αλληλουχία σε ένα ευρύτερο κείμενο εξασφαλίζεται με τη λογική ακολουθία των νοημάτων. 2 Να κατανοήσουν ότι η συνοχή λειτουργεί υποβοηθητικά για την αλληλουχία, 1 Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, Νεοελληνική Γλώσσα Β Γυμνασίου, Βιβλίο Εκπαιδευτικού εκδ. Α ΟΕΔΒ, Αθήνα σελ ό. π. σελ. 50. Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ -ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ 1

2 αφού δημιουργεί συνδέσεις για να γίνει ένα κείμενο κατανοητό στον αναγνώστη. 3 Να εξετάσουν πώς οργανώνεται και αποκτά συνοχή ένα ευρύτερο κείμενο. 4 Να επισημαίνουν τις μεταβατικές λέξεις και τις εκφράσεις ανάμεσα στις προτάσεις ενός κειμένου. Να συνειδητοποιήσουν τη σημασία της συνοχής σε ένα κείμενο, αφού αυτή αποτελεί μέσο κατανόησης και λειτουργικότητας του ευρύτερου νοηματικού κέντρου. Να ασκηθούν μέσα από επιλεγμένα κείμενα στη δομή του γραπτού λόγου. Να χρησιμοποιούν το διδακτικό εγχειρίδιο ως ένα μέσο κατάκτησης συγκεκριμένων δεξιοτήτων. Γ : Πορεία μαθήματος Συζήτηση για την έννοια της συνοχής ή αφόρμηση από το λεξικό Μπαμπινιώτη για την ερμηνεία της λέξης «συνοχή» 5. Παρουσιάζουμε σύντομο κείμενο με δομή ή ακόμα και μια εικόνα με σαφές δομικό πλαίσιο ή το δείγμα βιογραφικού σημειώματος που υπάρχει στο βιβλίο του μαθητή σελ. 46, ή την άσκηση 1 που υπάρχει στο σχέδιο μαθήματος σελ. 5. Διαβάζουμε το Κείμενο 5 [Η Νέα Παιδαγωγική!] και παρουσιάζουμε το δομικό πλαίσιο της παραγράφου. Στη συνέχεια διαβάζουμε το Κείμενο 4 [Οι νέες τεχνολογίες θα αλλάξουν την εκπαίδευση] ή το Κείμενο 3 από το βιβλίο εργασιών [Πώς θέλουμε ένα σύγχρονο σχολείο...] και καλείται η τάξη να παρουσιάσει τις μεταβατικές λέξεις και εκφράσεις που διασφαλίζουν τη συνοχή και τη λογική αλληλουχία του κειμένου. Διαβάζεται η άσκηση 3 από το Διαβάζω και γράφω σελ. 71 και καλούμε τους μαθητές να επιχειρηματολογήσουν στο ζητούμενο της άσκησης. Σε έτοιμη διαφάνεια (σελ.4) υπάρχουν «βοηθητικά σημεία» για την ανάπτυξη των ζητουμένων της άσκησης και παρουσιάζεται εάν και εφόσον κριθεί απαραίτητο. Δίνονται 5-8 λεπτά για την επίλυση της άσκησης -παραγωγή γραπτού λόγου- στο τετράδιο των μαθητών/τριων. 3 ό. π. σελ ό. π. σελ [ ] 5. Γλώσσα. Η εσωτερική σχέση που συνδέει στο επίπεδο της μορφής τα επιμέρους στοιχεία ενός κειμένου με τέτοιον τρόπο, ώστε αυτό να αποτελεί οργανωμένο γλωσσικό σύνολο και όχι απλή παράθεση γλωσσικών στοιχείων[ ], Γ. Μπαμπινιώτη, Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας, β. έκδ. Κέντρο Λεξικολογίας Ε.Π.Ε. Αθήνα 2002, σελ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ -ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ 2

3 Οι μαθητές/τριες παρουσιάζουν τις απαντήσεις τους. Η τάξη σχολιάζει, επιχειρηματολογεί, συμπληρώνει. Ανακεφαλαίωση από το διδάσκοντα ή από μαθητή/τρια. (Το πλαίσιο Μαθαίνω για τη συνοχή ευρύτερου κειμένου σελ. 69, βιβλίο μαθητή είναι χρήσιμο). Δίνεται η άσκηση 2 Διαβάζω και γράφω σελ. 71. για κατ οίκον εργασία. Δ : Αξιολόγηση Συντρέχουσα και τελική. Δίνεται στους μαθητές/τριες η άσκηση 2 του Διαβάζω και γράφω σελ 71. Ε : Οργάνωση τάξης: Ενιαία ή ομάδες ανά δύο άτομα ΣΤ : Μέθοδοι διδασκαλίας: Μετωπική-Συνεργατική, Διερευνητική, Λύση προβλήματος, Καθοδηγούμενη Αυτενέργεια. Η : Μέσα διδασκαλίας: Πίνακας ή Ανακλαστικό διασκόπιο. Νεοελληνική Γλώσσα Β Γυμνασίου, ΟΕΔΒ, Αθήνα: Νεοελληνική Γλώσσα Β Γυμνασίου. Τετράδιο Εργασιών, ΟΕΔΒ, Αθήνα: 2006 Θ : Βιβλιογραφία Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, Νεοελληνική Γλώσσα Β Γυμνασίου, Βιβλίο Εκπαιδευτικού εκδ. Α ΟΕΔΒ, Αθήνα. Τσαμαρδίνος Ι.Δ., Για την Παράγραφο - Νέα θεωρία για τη δομή της παραγράφου και του κειμένου. Κριτική στη θεωρία που υπάρχει, εκδ. Κώδικας, Θεσσαλονίκη, Γρηγοριάδης Ν, Το δημιουργικό γράψιμο, εκδ. Κώδικας, Θεσσαλονίκη Μπαμπινιώτη Γ., Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας, έκδ β. Κέντρο Λεξικολογίας Ε.Π.Ε. Αθήνα Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ -ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ 3

4 Διαβάζω και γράφω 3). Για τη μαθητική εφημερίδα που θα εκδώσετε στην επομένη Διαθεματική εργασία σάς ζητούν να γράψετε ένα σύντομο άρθρο (2-3 παραγράφων) στο οποίο θα παρουσιάζετε τα προβλήματα του σχολείου σας και στη συνέχεια τις προτάσεις σας για τη βελτίωσή του στο άμεσο μέλλον. Προβλήματα Υλικοτεχνική υποδομή(τάξεις, βιβλιοθήκη, αυλή θέρμανση...) Έγκαιρη στελέχωση των σχολείων Πολυάριθμα τμήματα Ύλη βαρυφορτωμένο πρόγραμμα Δύσκολες εξετάσεις Σχέσεις μαθητών καθηγητών Προτάσεις Αναθεώρηση αναλυτικού προγράμματος- πιο ελκυστική ύλη, ενδιαφέροντα θέματα, λιγότερο άγχος, όχι εξετάσεις, πιο πολλά μαθήματα αισθητικής αγωγής Περισσότερα κονδύλια για την παιδεία Ολιγάριθμα τμήματα Επιμόρφωση εκπαιδευτικώνκαλύτερη επικοινωνία, νέες μέθοδοι διδασκαλίας Επιμόρφωση γονιών-σωστή αγωγή στα παιδιά Ενδεικτικές βοηθητικές συνδετικές φράσεις-λέξεις για τη «δομή» μιας παραγράφου Θα πρέπει πρώτα απ όλα... Πέρα από αυτό... Σε πολύ σύντομο... Είναι και ένα άλλο που μπορεί... Παρόλο... Πρώτιστα... Είναι καθοριστικής σημασίας... Μετά απ όλα αυτά... Θα ήταν σωστό... Είναι απαραίτητο... Δε θα πρέπει να... Είναι ένα θέμα... Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ -ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ 4

5 Άσκηση 1 Να βάλετε τις συνδετικές λέξεις και φράσεις που βρίσκονται στο πιο κάτω πλαίσιο στο κείμενο που ακολουθεί. Όπου νομίζετε ότι το νόημα ολοκληρώνεται να βάλετε τελεία. Συνδετικές λέξεις /φράσεις: λοιπόν, και όχι,εξαιτίας, έτσι, που, ώστε Το ελληνικό σχολείο δέχεται αμείλικτη κριτική... των ποικίλων προβλημάτων που αναφύονται στο χώρο...,..., κρίνεται επιτακτική η ανάγκη αναβάθμισής του. Oι αλλαγές στα εκπαιδευτικά προγράμματα πρέπει να γίνουν στόχος της εκπαίδευσης,... να παρέχουν στο μαθητή γνώσεις χρήσιμες... ο μαθητής να ασχολείται με αντικείμενα... δεν του παρέχουν ουσιαστική γνώση Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ -ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ 5