ΑΝΑΚΑΙΝΙΣΗ ΤΟΥ ΜΠΑΝΙΟΥ

ΑΝΑΚΑΙΝΙΣΗ ΤΟΥ ΜΠΑΝΙΟΥ ΓΙΑ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟ ΚΑΙ ΑΝΕΣΗ Η ΑΝΑΚΑΙΝΙΣΗ ΤΟΥ ΜΠΑΝΙΟΥ, ΜΕΡΙΚΗ Ή ΟΛΙΚΗ, ΕΙΝΑΙ ΕΝΑ ΑΠΟ ΤΑ ΠΙΟ ΣΥΧΝΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΚΑΛΟΥΝΤΑΙ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΟΥΝ ΟΙ ΙΔΙΟΚΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΙΩΝ ΜΕ ΤΟΥΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΥΣ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΤΕΧΝΙΚΟΥΣ. Ο ΣΩΣΤΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ, Η ΑΡΤΙΑ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΚΑΙ Η ΠΡΟΣΕΚΤΙΚΗ ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΣΥΜΒΑΛΛΟΥΝ ΣΤΗΝ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ. Παρουσίαση: ΜΑΡΤΣΕΛΑ ΤΖΙΟΥΛΙΑΝΑ ΑΝΘΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ, αρχιτέκτονας μηχ. - μηχανικός πολεοδομίας, χωροταξίας και περιφερειακής ανάπτυξης Το μπάνιο είναι ένας ζωτικός χώρος της κατοικίας και χαρακτηρίζεται ως υγρός χώρος, καθώς συγκεντρώνει μεγάλο εύρος σωληνώσεων ύδρευσης και αποχέτευσης με αποτέλεσμα να υπάρχουν υγρασία και διάφορες οσμές. Η κτιριακή γήρανση των υποδομών, οι βλάβες στις υδραυλικές εγκαταστάσεις, ο λανθασμένος σχεδιασμός στη διάταξη του χώρου, το μικρό μέγεθος, οι νέες απαιτήσεις των χρηστών και η ανάγκη για ανανέωση του χώρου και αισθητική αναβάθμιση αποτελούν τους λόγους για την ανακαίνιση και τον εκσυγχρονισμό του μπάνιου. Η ανακαίνιση μπορεί να αφορά σε μικρές επεμβάσεις ή να είναι ολική. Οι μικρές επεμβάσεις αναφέρονται σε αντικατάσταση του εξοπλισμού ή των ειδών υγιεινής. Η ολική ανακαίνιση αναφέρεται σε μια σειρά εργασιών, που μπορεί να περιλαμβάνει αποξήλωση των ειδών υγιεινής και πλακιδίων, αλλαγές ως προς το μέγεθος του χώρου μέσω καθαιρέσεων τοιχοποιιών, νέα υδραυλική εγκατάσταση και νέα ηλεκτρολογική εγκατάσταση. Ο αρχιτεκτονικός σχεδιασμός, ο προγραμματισμός των εργασιών και η επιλογή των ειδών υγιεινής Ο σχεδιασμός του μπάνιου εξαρτάται από τη χρήση και από τα χαρακτηριστικά του χώρου, όπως είναι η γεωμετρία, το μέγεθος και η θέση που κατέχει ο χώρος στην οργάνωση της κατοικίας. Οι διαφορετικές χρήσεις μπορούν να κατηγοριοποιηθούν σε βασικό μπάνιο, μπάνιο επισκεπτών - βοηθητικό μπάνιο, μπάνιο για άτομα με ειδικές ανάγκες, μεγάλο ή μικρό μπάνιο κατοικίας, μπάνιο σε συνδυασμό με υπνοδωμάτιο ή μπάνιο που συνδέει δύο υπνοδωμάτια. Οι χρήσεις σε συνδυασμό με τη γεωμετρία του χώρου θέτουν τις βασικές παραμέτρους για ένα σωστό και λειτουργικό επανασχεδιασμό του χώρου στο πλαίσιο της ανακαίνισης. Η τοποθέτηση δύο μπάνιων σε μια κατοικία θεωρείται ευνοϊκή, καθώς μπορεί να γίνει διάκριση σε μπάνιο επισκεπτών και σε ένα μεγαλύτερο πλήρως εξοπλισμένο μπάνιο. Το μπάνιο επισκεπτών ή βοηθητικό μπάνιο περιλαμβάνει ένα νιπτήρα και μια λεκάνη αποχωρητη- www.ktirio.gr 79

ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΣΕΛΙΔΕΣ ΑΡΘΡΑ Τα κλασικά υλικά, όπως είναι η πέτρα, μπορούν να τοποθετηθούν σε τμήματα του μπάνιου, δημιουργώντας εκλεπτυσμένη ατμόσφαιρα. ρίου, με το απαιτούμενο εμβαδό να κυμαίνεται από 1,00 m 2-1,50 m 2 έως και 2,00 m 2, ανάλογα με τη θέση της θύρας εισόδου, το είδος της (ανοιγόμενη ή συρόμενη) και το μέγεθος των ειδών υγιεινής. Σε συνήθη μπάνια με περιορισμούς χώρου, ο νιπτήρας, η λεκάνη και η ντουζιέρα μπορούν να χωροθετηθούν σε επιφάνεια από 2,80 m 2 έως 3,20 m 2 και να φτάσουν τα 3,50 m 2-3,70 m 2. Σε ευρύχωρες κατοικίες οι ως άνω επιφάνειες μπορούν να κυμανθούν από 3,70 m 2 έως 5,00 m 2. Επιφάνειες από 5,00 m 2 και άνω επιτρέπουν τη χωροθέτηση διπλών νιπτήρων, μπανιέρας και ντουζιέρας στον ίδιο χώρο και την απομόνωση του WC από τον υπόλοιπο χώρο με διαχωριστικό πέτασμα από οπτοπλινθοδομή, τσιμεντοσανίδα, αμμοβολημένο γυαλί ή και με την προσθήκη εσωτερικού κουφώματος, ώστε να προσφέρεται ιδιωτικότητα και να διευκολύνεται η ταυτόχρονη χρήση του χώρου από δύο άτομα. Τα μπάνια με μεγάλες επιφάνειες αντιμετωπίζονται ως μεγάλα δωμάτια με ελεύθερη διάταξη και μπορούν να φιλοξενήσουν έως και καθιστικούς χώρους. Σε μακρόστενους και δυσανάλογους χώρους η κατασκευή ψευδοροφής δημιουργεί ένα αίσθημα ισορροπίας. Κατά την ανακαίνιση μπορεί να απαιτηθεί η αύξηση των τετραγωνικών μέτρων του χώρου (όπου είναι εφικτό) και η επαναδιάταξη των ειδών υγιεινής. Σε κάθε περίπτωση οι ως άνω αλλαγές εξαρτώνται και απαιτούν παράλληλα το σωστό προσδιορισμό των ηλεκτρολογικών και υδραυλικών εγκαταστάσεων, καθώς και των σωμάτων θέρμανσης. Οι σωληνώσεις της ύδρευσης και της αποχέτευσης καθορίζουν στο μεγαλύτερο βαθμό τη χωροθέτηση του μπάνιου στο χώρο. Είναι θεμιτό τα μπάνια να χωροθετούνται σε μικρή απόσταση από τον κύριο εσωτερικό αγωγό του συστήματος της αποχέτευσης, ώστε να μειώνεται το μήκος των δευτερευόντων αγωγών, που μεταφέρουν τα λύματα από τους υδραυλικούς υποδοχείς στους κύριους αγωγούς. Μ αυτό τον τρόπο μειώνεται το μήκος των σωληνώσεων της αποχέτευσης. Ομοίως, η γραμμική διάταξη των ειδών υγιεινής διευκολύνει την τοποθέτηση των υδραυλικών σωληνώσεων κατά μήκος μιας τοιχοποιίας, ώστε να υπάρχει καλύτερη οργάνωση και οικονομία στην κατασκευή. Η ύπαρξη θέσης κατακόρυφης αποχέτευσης καθιστά δύσκολη τη μεταφορά της λεκάνης σε άλλη θέση. Οι εργασίες ανακαίνισης λαμβάνουν χώρα με συγκεκριμένη σειρά και στόχο. Στο πρώτο στάδιο πραγματοποιείται η αποξήλωση των ειδών υγιεινής, των επίπλων και των επενδύσεων πλακιδίων σε δάπεδο και τοιχοποιίες. Έπειτα πραγματοποιείται η αποξήλωση και η εκ νέου κατασκευή των σωληνώσεων του υδραυλικού συστήματος και της αποχέτευσης. Στο επόμενο στάδιο εκτελούνται οι αλλαγές των ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων με νέες παροχές ή με μεταφορά υπαρχουσών παροχών. Εν συνεχεία ακολουθεί η διαδικασία των επιχρισμάτων και έπειτα διαμορφώνονται οι απαραίτητες κλίσεις απορροής υδάτων στο σιφόνι του δαπέδου με κλίση 2% - 3,5%. Ακολουθεί η τοποθέτηση των επιλεχθέντων πλακιδίων σε τοιχο- 80 ΚΤΙΡΙΟ 3 2018 ΜΑΡΤΙΟΣ

ποιίες και δάπεδο και η αρμολόγησή τους. Στο επόμενο στάδιο τοποθετούνται τα είδη υγιεινής, τα έπιπλα και τα αξεσουάρ του μπάνιου. Ακολουθεί η σύνδεση των ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων και η ανακαίνιση ολοκληρώνεται με τις εργασίες της βαφής των δομικών στοιχείων, που δεν επικαλύπτονται με πλακίδια. Η θέρμανση επιτυγχάνεται με θερμαντικά σώματα ή ειδικά σώματα λουτρού, όπως είναι οι πετσετοκρεμάστρες (σωλήνες ή πέτασμα). Στα είδη υγιεινής ανήκουν ο νιπτήρας, η μπανιέρα, η ντουζιέρα, η λεκάνη και ο πυγολουτήρας (μπιντές). Οι νιπτήρες διακρίνονται σε: νιπτήρες κρεμαστούς (με ή χωρίς κολόνα), νιπτήρες επιδαπέδιους, νιπτήρες σε πάγκους ή έπιπλα με ένθετο υποκαθήμενο νιπτήρα ή με επικαθήμενο νιπτήρα και σε νιπτήρες κονσόλα. Οι γωνίες και οι ακμές είναι καμπυλωμένες για αποφυγή τραυματισμών. Τα υλικά κατασκευής είναι το ακρυλικό, το corian, το γυαλί, η υαλώδης πορσελάνη, ο ανοξείδωτος χάλυβας, το μάρμαρο, Οι μπανιέρες ελεύθερης τοποθέτησης χαρακτηρίζονται ως "γλυπτά" στο χώρο, προσφέροντας ελευθερία κινήσεων στο χρήστη. Κατά τη συνύπαρξη χώρου υπνοδωματίου με μπάνιο θα πρέπει να προβλέπεται ο κατάλληλος εξαερισμός ώστε να αποτρέπεται η συγκέντρωση υδρατμών και η εμφάνιση υγρασίας. www.ktirio.gr 81

ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΣΕΛΙΔΕΣ ΑΡΘΡΑ Αποξήλωση πλακιδίων τοιχοποιιών σε ανακαίνιση μπάνιου. Εγκατάσταση αποχέτευσης και υδραυλικών σε λουτρό. Διακρίνεται το επιτοίχιο δοχείο έκπλυσης και οι τσιμεντώσεις με τις συνδέσεις των σωληνώσεων αποχέτευσης των ειδών υγιεινής με το σιφόνι του δαπέδου. Τοποθέτηση πλακιδίων σε τοιχοποιία και αλφάδιασμα με αποστάτες και σφήνες. 82 ΚΤΙΡΙΟ 3 2018 ΜΑΡΤΙΟΣ

Σύστημα αποχέτευσης ενός μπάνιου. Με τον κατακόρυφο κύριο αγωγό συνδέεται ο αγωγός από το σιφόνι δαπέδου και ξεχωριστά αγωγός της λεκάνης του αποχωρητηρίου. Kανονική κατασκευή: O εισερχόμενος αέρας αποτρέπει το σιφονισμό. H σωλήνωση αερισμού εμποδίζει το σιφονισμό με την είσοδο αέρα. Στο σιφόνι δαπέδου ο προσαγωγέας βρίσκεται ψηλότερα από τον απαγωγέα. Λανθασμένη κατασκευή: ωρίς οσμοπαγίδα, χωρίς σωλήνα αερισμού και με τον απαγωγέα σε υψηλότερη στάθμη από του προσαγωγέα. Λανθασμένη κατασκευή: ωρίς σωλήνα αερισμού και με τον απαγωγέα σε υψηλότερη στάθμη από του προσαγωγέα. H λειτουργία της οσμοπαγίδας σε διάφορες περιπτώσεις εφαρμογής. το κεραμικό, η σμιλεμένη πέτρα, τα πατητά τσιμεντοκονιάματα κ.ά. Οι μπαταρίες δύναται να τοποθετηθούν στο νιπτήρα, στον τοίχο ή και επάνω στο έπιπλο / πάγκο. Οι μπανιέρες διακρίνονται σε ορθογώνιες, γωνιακές, ασύμμετρες και σε ελεύθερης τοποθέτησης. Οι ορθογώνιες μπανιέρες είναι αρκετά εργονομικές και τοποθετούνται σε επαφή με δύο ή τρεις τοιχοποιίες. Οι γωνιακές μπανιέρες είναι κατάλληλες για τετράγωνους χώρους και τοποθετούνται σε επαφή με δύο γωνιακούς τοίχους. Οι ασύμμετρες μπανιέρες είναι κατάλληλες για στενόμακρα μπάνια, ενώ οι ελεύθερης τοποθέτησης μπανιέρες προσομοιάζουν με γλυπτά στο χώρο, χωροθετούνται σε μπάνια μεγάλων διαστάσεων και επιτρέπουν ελευθερία κινήσεων στο χρήστη. Κατασκευάζονται από διάφορα υλικά, όπως από ακρυλικό, χυτοσίδηρο (μαντέμι), υαλόνημα, μάρμαρο, πέτρα και ανοξείδωτο χάλυβα. Προτείνεται η τοποθέτηση θυρίδας επισκεψιμότητας των βαλβίδων απορροής σε περίπτωση βλάβης, προκειμένου να αποφεύγεται η αφαίρεση πλακιδίων. Οι ντουζιέρες είναι η πιο διαδεδομένη λύση για την αντικατάσταση της μπανιέρας σήμερα στις ανακαινίσεις. Συχνά πρόκειται για επικαθήμενη ή ένθετη βάση σε ποικιλία διαστάσεων (τετράγωνη, τεταρτοκύκλια), από πολυεστέρα, corian κ.ά. με ή άνευ περιμετρικής ή μερικής καμπίνας από κρύσταλλο ασφαλείας ή μεταλλικό σκελετό. Οι επίπεδες βάσεις με περιμετρικά κανάλια απορροής υδάτων ή σιφόνι συνθέτουν μια εκλεπτυσμένη εικόνα. Οι κτιστές μπανιέρες και ντουζιέρες με επένδυση κατ επιλογή επιλύουν ζητήματα εξατομικευμένου σχεδιασμού, όταν η τυποποίηση των ειδών υγιεινής δεν εξυπηρετεί τις διαστάσεις του χώρου, αλλά απαιτούν μεγάλη προσοχή σε θέματα στεγανοποίησης. Οι μπαταρίες (σε ανάρτηση ή επιτοίχιες), το τηλέφωνο και το ρουξούνι οροφής τοποθετούνται είτε ανεξάρτητα είτε ενσωματωμένα σε στήλη. Οι λεκάνες αποχωρητηρίου διακρίνονται σε λεκάνες δαπέδου ("κατωστόμιες" και "πισωστόμιες" λεκάνες) και σε κρεμαστές και είναι κατασκευασμένες συνήθως από υαλώδη πορσελάνη. Επιπλέον τα δοχεία έκπλυσης (καζανάκια) είτε τοποθετούνται πίσω από τη λεκάνη είτε είναι εντοιχιζόμενα με πλαίσιο στήριξης κρεμαστής λεκάνης. Το συνολικό όφελος του χώρου με τα εντοιχιζόμενα δοχεία έκπλυσης κυμαίνεται μεταξύ 10-15 cm και συνιστάται η τοποθέτηση θυρίδας επισκεψιμότητας σε περίπτωση βλάβης. Οι πυγολουτήρες τείνουν να καταργηθούν από το σχεδιασμό του μπάνιου και τη χρήση τους συχνά αντικαθιστά η μπανιέρα ή η ντουζιέρα. Υλικά και εξοπλισμός Τα υλικά των επενδύσεων των δαπέδων και των τοιχοποιιών αποτελούν μια σημαντική πτυχή στην ανακαίνιση του μπάνιου τόσο από τε- www.ktirio.gr 83

ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΣΕΛΙΔΕΣ ΑΡΘΡΑ Κατά την εφαρμογή πατητού τσιμεντοκονιάματος στα μπάνια ιδιαίτερη προσοχή δίνεται στις σωστές κλίσεις και στη στεγανοποίηση. χνική σκοπιά, όσο και για λόγους αισθητικής. Οι επενδύσεις των επιφανειών του μπάνιου πρέπει να παρουσιάζουν αντοχή στην υγρασία, στις χημικές ουσίες και στις εναλλαγές θερμοκρασίας και πρέπει να καθαρίζονται εύκολα. Τα υλικά, που υπάρχουν στην αγορά παρουσιάζουν μεγάλη ποικιλία και περιλαμβάνουν κεραμικά πλακίδια, βοτσαλωτά πλακίδια, πλακίδια από γυαλί, πλακίδια από συνθετική ρητίνη, εφαρμογή πατητού τσιμεντοκονιάματος σε τοιχοποιίες, δάπεδα, είδη υγιεινής κ.ά. Τα παραδοσιακά υλικά, όπως το μάρμαρο, η πέτρα, ο γρανίτης και το ξύλο (ανθεκτικό σε υγρασία, δηλ. iroko, merbau και teak), ειδικότερα σε συνδυασμό με άλλα υλικά, τονίζουν πτυχές του μπάνιου και αναδεικνύουν την αισθητική του. Τα κεραμικά πλακίδια με ανάγλυφα σχέδια ή με σχήματα πολυγωνικά αναδεικνύουν τμήματα των τοιχοποιιών και δημιουργούν ένα παιχνίδισμα υφών. Τα έντονα χρώματα και η συνύπαρξη πλακιδίων σε πολύ μικρές και σε μεγάλες διαστάσεις ή σε διάφορα χρώματα αποτελούν σήμερα τάση στο σχεδιασμό του μπάνιου. Το δάπεδο πρέπει να είναι επενδυμένο με υλικά αντιολισθητικά, χαρακτηριστικό το οποίο προδιαγράφεται με το δείκτη R. Το εύρος R6 - R9 χαρακτηρίζει το υλικό ως κανονικό, με το R11 να έχει αυξημένη αντιολισθητικότητα και τα R12 - R13 να έχουν πολύ υψηλή αντιολισθητικότητα. Η κατακόρυφη τοποθέτηση των ορθογώνιων πλακιδίων σε τοιχοποιίες προσδίδει ύψος στο χώρο, ενώ η οριζόντια τοποθέτηση δημιουργεί την ψευδαίσθηση ενός μεγαλύτερου χώρου. Tα τεμάχια πλακιδίων μεγάλων διαστάσεων ελαχιστοποιούν τους αρμούς και κατά συνέπεια τις εστίες μικροβίων. Παρ όλα αυτά καθιστούν δύσκολη τη διαμόρφωση των κλίσεων απορροής. Τα υλικά αρμολογήσεων και συγκολλήσεων πρέπει είναι στεγανά, ούτως ώστε να αποτρέπεται η διαρροή υδάτων. Επιπροσθέτως, είναι σημαντικό οι σφραγίσεις ανάμεσα στα είδη υγιεινής και στις τοιχοποιίες να γίνονται με ειδική αντιμυκητιακή σιλικόνη. Ο εξοπλισμός του μπάνιου περιλαμβάνει την επίπλωση και τα απαραίτητα αξεσουάρ του χώρου και διακρίνεται σε σταθερό ή κινητό. Η επίπλωση εξυπηρετεί χρηστικούς λόγους αποθήκευσης των απαραίτητων αντικειμένων και προϊόντων. Σε πολλές περιπτώσεις σηματοδοτεί το χώρο, δημιουργώντας διαχωριστικά ανάμεσα στους υποχώρους του μπάνιου (ζώνη νιπτήρα, μπανιέρας, λεκάνης αποχωρητηρίου). Οι κρεμαστοί πάγκοι και οι κρεμαστές στήλες εντείνουν το αίσθημα του μεγάλου χώρου και διευκολύνουν τον καθαρισμό. Τα υλικά κατασκευής των επίπλων είναι το ξύλο και τα βιομηχανικά του προϊόντα (ινοσανίδες μέσης πυκνότητας, καπλαμάδες κ.ά), το γυαλί και το μέταλλο. Τα αξεσουάρ της λεκάνης του αποχωρητηρίου περιλαμβάνουν τη χαρτοθήκη, το χαρτοδοχείο και το σκουπάκι καθαρισμού (πιγκάλ). Τα αξεσουάρ του χώρου του νιπτήρα περιλαμβάνουν τη σαπουνοθήκη, το σαπουνοδότη, τον καθρέπτη, την ποτηροθήκη και τις θήκες / κα- 84 ΚΤΙΡΙΟ 3 2018 ΜΑΡΤΙΟΣ

Μπάνιο με επενδύσεις από εφαρμογή πλακιδίων μωσαϊκού (terrazzo). λάθια για τα προϊόντα καθημερινής χρήσης. Τα αξεσουάρ της μπανιέρας και της ντουζιέρας περιλαμβάνουν τη σπογγοθήκη και διάφορα ράφια. Στα γενικά αξεσουάρ του χώρου συμπεριλαμβάνονται οι πετσετοθήκες, τα εξαρτήματα ανάρτησης πετσετών και ιματισμού (άγκριστρα, κρίκοι, πετσετοθήκες, καλόγεροι, επιτοίχιες βάσεις), το καλάθι άπλυτων ρούχων, διάφορα είδη ταπήτων (αντιολισθητικά για τη μπανιέρα και τη ντουζιέρα και το δάπεδο) και βοηθητικά καθίσματα. Η τοποθέτηση χειρολαβών στη λεκάνη και τη μπανιέρα συστήνεται στις περιπτώσεις χρήσης του χώρου από ηλικιωμένα άτομα ή άτομα με ειδικές ανάγκες. Τα αξεσουάρ πρέπει να πληρούν τις προδιαγραφές για αντοχή σε υγρασία και σε χημικές ουσίες, καθώς και σε επαφή με το νερό. Η ενιαία αισθητική των αξεσουάρ και η επιλογή υλικών ή χρωματισμών με βάση τις νέες τάσεις εισάγουν ένα επιπλέον στρώμα σχεδιασμού, το οποίο αναδεικνύει το χαρακτήρα του χώρου. Κρεμαστά φωτιστικά και κρυφός φωτισμός συνθέτουν τις πηγές φωτισμού σε μπάνιο. Τα μεταλλικά στοιχεία στο διαχωριστικό πέτασμα της ντουζιέρας και στον καθρέπτη, σε μαύρη ηλεκτροστατική βαφή "καδράρουν" τα σημεία οπτικής στο χώρο του μπάνιου. www.ktirio.gr 85

ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΣΕΛΙΔΕΣ ΑΡΘΡΑ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Συνδυασμός τσιμεντοπλακιδίων, πατητού τσιμεντοκονιάματος και ξύλινης επίπλωσης σε λουτρό κατοικίας. ahaus architecture. Σημειώνεται ότι η σωστή τοποθέτηση των αξεσουάρ στις κατάλληλες θέσεις και στα κατάλληλα ύψη με βάση την εργονομία του χώρου και τα ανθρωπομετρικά στοιχεία διευκολύνουν τη χρήση και την άνετη κίνηση του χρήστη στο χώρο. Φωτισμός, εξαερισμός και εξοικονόμηση ενέργειας Ιδανικά ο χώρος του μπάνιου πρέπει να έχει πρόσβαση σε φυσικό φωτισμό και αερισμό λόγω της υψηλής συγκέντρωσης υγρασίας και υδρατμών. Ο φωτισμός στο μπάνιο πρέπει να εξασφαλίζει φως από πολλές πλευρές προς τη θέση του καθρέπτη, έτσι ώστε να μη δημιουργούνται σκιάσεις στο πρόσωπο του χρήστη και να αποτρέπεται η αντανάκλαση του φωτός στις λείες επιφάνειες του χώρου. Η ιδανική λύση για τα ως άνω αποτελέσματα είναι η χρήση στεγανών χωνευτών φωτιστικών στην οροφή σε συνδυασμό με απλίκες στις τοιχοποιίες. Ο περιμετρικός φωτισμός στις αναρτημένες ψευδοροφές και σε απόσταση από τους περιμετρικούς τοίχους δημιουργεί ηπιότερη ατμόσφαιρα στο μπάνιο. Εάν ο φυσικός αερισμός δεν είναι εφικτός, τοποθετείται σύστημα μηχανικού αερισμού. Επιπλέον κρίνεται σημαντικό η ανακαίνιση του χώρου να επιφέρει εξοικονόμηση σε ό,τι αφορά στην κατανάλωση ενέργειας στην ευρύτερη κατοικία. Οι μείκτες στους νιπτήρες εξασφαλίζουν την επιθυμητή θερμοκρασία των υδάτων σε σύντομο χρονικό διάστημα. Επίσης οι θερμοστατικές μπαταρίες στις ντουζιέρες και στις μπανιέρες προσφέρουν τον έλεγχο ως προς τη ρύθμιση της θερμοκρασίας και τη ροή του ύδατος. Σε ό,τι αφορά στα δοχεία έκπλυσης συνιστάται η τοποθέτηση συστήματος διπλής ροής, στο οποίο δίνεται η δυνατότητα χρήσης δύο όγκων νερού (3 λίτρων και 6 λίτρων). Επιπροσθέτως, η αντικατάσταση των κλασικών λαμπτήρων με λαμπτήρες LED έχει ως αποτέλεσμα τη μικρότερη κατανάλωση ενέργειας και το μεγάλο κύκλο ζωής. Sibylle Kramer, Bathrooms and sanitation: Principles, design, implementation, Detail Practice, 2015, Munich. G. Hausladen, K. Tichelmann, Interiors construction manual, edition Detail, 2010. Ιστοσελίδες εταιρειών: Ideal Standard, Roca, Sanity,Bathroom, Bagno y bagno, Eurobath, Damask, Κλιματεχνική, Ι. Παπαγεωργίου, Μπενακόπουλος, Γιαννόπουλος - Αγγελόπουλος, Ηλιόπουλος. ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ ΣΤΟ ''ΚΤΙΡΙΟ'' Ανακαίνιση υδραυλικών εγκαταστάσεων για εξοικονόμηση νερού και ενέργειας. Τεύχος 2/2017, σελ. 73. Σχεδιασμός μπάνιου σε κατοικία. Σύγχρονα συστήματα και υλικά. Τεύχος 5/2013, σελ. 73. Τεχνικές φωτισμού κουζίνας, υπνοδωματίου & μπάνιου. Τεύχος 10/2010, σελ. 93. Φωτισμός κουζίνας και μπάνιου: Νέες τάσεις. Τεύχος 1/2008, σελ. 93. ΣΧΕΤΙΚΑ ΥΛΙΚΑ στον "ΟΔΗΓΟ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ 2018" και στην ιστοσελίδα www.ktirio.gr. 86 ΚΤΙΡΙΟ 3 2018 ΜΑΡΤΙΟΣ