ΕΚΦΩΝΗΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ (µεγάλες τάξεις ηµοτικού) Σχεδιασµός σεναρίου µε θέµα «Ο Μέγας Αλέξανδρος και τις εκστρατείες του» µε τη χρήση λογισµικών γενικής χρήσης, οπτικοποίησης, διαδικτύου και λογισµικών εννοιολογικής χαρτογράφησης.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ 1. Τίτλος : << Ο Μέγας Αλέξανδρος και οι εκστρατείες του >>. 2. Εµπλεκόµενες γνωστικές περιοχές Στο µάθηµά µας έχουµε αναφορά στο µάθηµα της ιστορίας, αλλά θα εµπλακούµε στο µάθηµα της Γλώσσας, καθώς και στο µάθηµα της γεωγραφίας. Έχουµε απόλυτη συµβατότητα µε το ΑΠΣ ΚΑΙ το ΕΠΠΣ σύµφωνα µε την ενότητα << οι εκστρατείες του Μεγάλου Αλεξάνδρου >> που υπάρχουν στο εγχειρίδιο ιστορίας της τάξης του δηµοτικού σχολείου κεφ. 31,σελ 98-106. Συνδέεται µε θεµελιώδεις διαθεµατικές έννοιες, όπως χρόνοςχώρος και έχει επεκτάσεις στα µαθήµατα της ιστορίας, γεωγραφίας και γλώσσας ( ΕΠΠΣ ιστορίας 2003:195) 3. Γνώσεις και πρότερες ιδέες ή αντιλήψεις των µαθητών Οι µαθητές έχουν γνώση χρήσης του ηλεκτρονικού υπολογιστή σε καλό επίπεδο και µπορούν να χειριστούν το πληκτρολόγιο και το ποντίκι µε άνεση. Αγαπούν τη εργασία µε υπολογιστή και δείχνουν ιδιαίτερο ενθουσιασµό. Έχουν συνηθίσει την εργασία σε ένα περιβάλλον εργαστηρίου πληροφορικής. 4. Σκοπός και στόχοι ιδακτικοί στόχοι : Οι µαθητές επιδιώκεται : Α. ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΓΝΩΣΤΙΚΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ :
1. Να γνωρίσουν τα σηµαντικότερα πολεµικά γεγονότα και τη πορεία της εκστρατείας του Μ. Αλεξάνδρου. 2. Να κατανοήσουν τα σχέδια του, το οργανωτικό πλάνο του και το τέλος της εκστρατείας του. 3. Να εκτιµήσουν τις ενέργειες του Μ. Αλεξάνδρου για την προετοιµασία της εκστρατείας του. Β. ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ : 1.Να εντοπίζουν ιστορικές πηγές στο διαδίκτυο 2.Να αναπαριστούν µε πολλαπλούς τρόπους πληροφορίες και σύνθετες ιδέες. 4. Να ενισχύουν το χωροχρονικό προσανατολισµό. Γ. ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗ ΜΑΘΗΣΙΑΚΗ ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ 1. Να επικοινωνούν σε ένα πλάνο οµαδοσυνεργατικής µάθησης. 2. Να αναλαµβάνουν πρωτοβουλίες και να αναπτύσσουν δηµιουργικότητα και κριτική σκέψη στα πλαίσια της οµαδοσυνεργατικής µάθησης. 3. Να αναπτύσσουν το διάλογο και την επιχειρηµατολογία. 5. Κατηγορία λογισµικού συνδυασµός κατηγοριών λογισµικού 1. Λογισµικό εννοιολογικής χαρτογράφησης( inspiration). 2. Λογισµικό οπτικοποίησης ( GoogleEarth ). 3. Πρόγραµµα Παρουσίασης ( powerpoint ). 4. Επεξεργαστής κειµένου(word ). 5. Λογισµικό δηµιουργίας σταυρόλεξου και συµπλήρωσης κενών ( HotPotatoes).
6. ιάρκεια Η εκτιµώµενη διάρκεια υπολογίζεται σε έξι (6) διδακτικές ώρες. 7. Οργάνωση τάξης & απαιτούµενη υλικοτεχνική υποδοµή Ο χώρος που θα πραγµατοποιηθεί είναι ο χώρος του εργαστηρίου πληροφορικής, ο οποίος διαθέτει και βιντεοπροβολέα (projector) Η διδασκαλία οργανώνεται οµαδοσυνεργατικά. Χωρίζονται οι 16 µαθητές του τµήµατος σε 4 οµάδες των τεσσάρων παιδιών η κάθε µία. Σε κάθε οµάδα ορίζεται από τα ίδια τα παιδιά, εκείνο που θα αναλάβει να πληκτρολογεί. Κατά διαστήµατα αλλάζουν το ρόλο τους. 8. Περιγραφή και αιτιολόγηση του σεναρίου Η µέθοδος που ακολουθούµε σε αυτό το σενάριο είναι εκείνη που έρχεται σε σχέση µε τις θεωρίες της καθοδήγησης αλλά και του εποικοδοµισµού. Οι µαθητές µαθαίνουν µέσα από την εικόνα και το λόγο, αλλά το σπουδαιότερο είναι ότι συνεργάζονται στις οµάδες τους, δίνοντας γνωστικά στοιχεία το ένα στο άλλο παιδί. Προσπαθούµε µέσα από τις δραστηριότητες να επιτύχουµε τη γνωστική κάλυψη των παιδιών στο συγκεκριµένο θέµα. Το παιδαγωγικό κλίµα στο εργαστήριο είναι καλό, αποφεύγοντας εντάσεις και ανταγωνιστικές προσπάθειες. Ο δάσκαλος εµψυχώνει, συµβουλεύει και συµπαραστέκεται στους µαθητές. Α. Αφόρµηση: Για να κινήσουµε το ενδιαφέρον των µαθητών προβάλλουµε στο βιντεοπροβολέα το dvd από την εφηµερίδα <<καθηµερινή >> Μέγας Αλέξανδρος : ο << άρχοντας του πολέµου >>. Τα παιδιά δείχνουν το ενδιαφέρον τους µε µεγάλο ενθουσιασµό και στη συνέχεια: Β. 1 η δραστηριότητα. ίνεται ηµιδοµηµένος εννοιολογικός χάρτης,όπου καταγράφονται οι ιδέες των µαθητών σχετικά µε τη γενικότερη πορεία του Μ. Αλεξάνδρου και γίνεται συζήτηση. Οι µαθητές καταγράφουν τα ονόµατα των ανθρώπων που θυµούνται πως διαδραµάτισαν ρόλο στη ζωή του Μ. Αλεξάνδρου κι έτσι συντελείται η ανίχνευση των προτέρων ιδεών των µαθητών. Οι µαθητές επίσης καλούνται να συµπληρώσουν στον εννοιολογικό χάρτη το γενεαλογικό δέντρο του Μ. Αλεξάνδρου.
Γ. 2 η δραστηριότητα Οι µαθητές εισάγονται στο διαδίκτυο και µπαίνουν στο (GoogleEarth) αναζητώντας µε τη βοήθεια του προγράµµατος όλους τους µεγάλους σταθµούς της εκστρατείας του Μ. Αλεξάνδρου. Στη συνέχεια βάζουν πινέζες στα µέρη όπου κατέκτησε ο Μ. Αλέξανδρος, µε τη χρονική σειρά όπου τις κατέκτησαν, καταγράφοντας τις µάχες και τις χώρες στις οποίες αυτές έγιναν.. 3 η δραστηριότητα Οι µαθητές δηµιουργούν µε τη βοήθεια του εκπαιδευτικού µια παρουσίαση στο πρόγραµµα παρουσίασης (powerpoint) µε θέµα το Μ. Αλέξανδρο. Κατά τη διάρκεια της διερεύνησης οι µαθητές παρατηρούν διάφορες λεπτοµέρειες και καταλήγουν σε διάφορες κρίσεις. Ε. 4 η δραστηριότητα Στα πλαίσια αυτής της δραστηριότητας, δηµιουργείται από τους µαθητές µια παρουσίαση (powerpoint ) η οποία απεικονίζει τις µάχες που αναφέρονται µε τις χρονολογίες που έγιναν. ΣΤ.5 η δραστηριότητα Στους µαθητές αρέσει η µάθηση όταν συνδυάζεται µε το παιχνίδι. Ο εκπαιδευτικός, µαζί µε τα παιδιά δηµιουργούν ένα σταυρόλεξο και µια άσκηση κάλυψης κενών (HotPotatoes ) Οι λέξεις που απαντούν, αφορούν πρόσωπα και γεγονότα από τη ζωή του Μ. Αλεξάνδρου. ίνονται οι λέξεις στους µαθητές και συµπληρώνονται στο σταυρόλεξο και στη συµπλήρωση κενών. Ζ. 6 η δραστηριότητα Οι µαθητές σε αυτή τη δραστηριότητα, που γίνεται µε τον κειµενογράφο (word) γράφουν ένα κείµενο όπου διατυπώνουν τις απόψεις τους σχετικά µε τον Μ. Αλέξανδρο. Ήταν θετικές σύµφωνα µε τα παιδιά οι κινήσεις και ενέργειες του Μ. Αλέξάνδρου ; Βοήθησαν τον << τότε γνωστό κόσµο>>; Αναλαµβάνει ένα παιδί από κάθε οµάδα να διαβάσει το κείµενο για να το ακούσουν τα υπόλοιπα. Στο τέλος οι οµάδες αυτοαξιολογούνται καλλιεργώντας µε αυτό τον τρόπο µεταγνωστικές δεξιότητες. 9. Φύλλα εργασίας Φύλλο εργασίας 1 << α. Συµπληρώστε τον εννοιολογικό χάρτη β.προσπαθήστε να φτιάξετε το γενεαλογικό δέντρο του Μ. Αλεξάνδρου>>. Φύλλο εργασίας 2 << α.καταγράψτε σχόλια από τις µάχες του Μ. Αλεξάνδρου β. Αναζητήστε στην υδρόγειο τις µεγάλες κατακτήσεις του Μ. Αλεξάνδρου και σχολιάστε ποια σας έκανε µεγαλύτερη εντύπωση και γιατί.
Φύλλο εργασίας 3 <<α. Συµπληρώστε το σταυρόλεξο β. Συµπληρώστε τα κενά µε την κατάλληλη λέξη >>. Φύλλο εργασίας 4 << Γράψτε τις απόψεις σας για τις εκστρατείες του Μ. Αλεξάνδρου >>. 10. Πρόσθετες πληροφορίες Το παρόν σενάριο διενεργήθηκε στα πλαίσια του µαθήµατος της ιστορίας για την περίοδο ακµής της Μακεδονίας. Το συγκεκριµένο σενάριο έχει επέκταση και στους ακόλουθους γνωστικούς τοµείς: Μουσική : Ανακαλύπτουν στο ελληνικό ρεπερτόριο ελληνικά τραγούδια που αναφέρονται στο Μ. Αλέξανδρο. Εικαστικά Γλυπτική : Βρίσκουν πίνακες και αγάλµατα καλλιτεχνών που εµπνεύστηκαν από το µεγάλο στρατηλάτη.