ΘΕΣΜΙΚΟΣ ΕΠΕΝΔΥΤΗΣ. EDITORIAL ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΕΝΩΣΗΣ ΘΕΣΜΙΚΩΝ ΕΠΕΝΔΥΤΩΝ 3ου ΤΡΙΜΗΝΟΥ 2013. ΣΩΚΡΆΤΗΣ ΛΑΖΑΡΊΔΗΣ: Η Αγορά πρέπει να υποκαταστήσει τις Τράπεζες

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΩΝ ΣΥΛΛΟΓΙΚΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ Μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης Συλλογικών Επενδύσεων & Αsset Management (EFAMA) ΘΕΣΜΙΚΟΣ ΕΠΕΝΔΥΤΗΣ Διμηνιαία Έκδοση Ενημέρωσης ΤΕΥΧΟΣ 107 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013 03 08 11 13 ΘΕΟΔΩΡΟΣ Ν. ΚΡΙΝΤΑΣ: Οι Αγορές, οι Αποδόσεις και η Ανάκαμψη IOBE: Τριμηνιαία Έκθεση για την Ελληνική Οικονομία - 30.09.2013 ΣΩΚΡΆΤΗΣ ΛΑΖΑΡΊΔΗΣ: Η Αγορά πρέπει να υποκαταστήσει τις Τράπεζες EΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ: Εγκρίθηκε η δημιουργία Ενιαίου Μηχανισμού Εποπτείας Πιστωτικών Ιδρυμάτων EDITORIAL ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΕΝΩΣΗΣ ΘΕΣΜΙΚΩΝ ΕΠΕΝΔΥΤΩΝ 3ου ΤΡΙΜΗΝΟΥ 2013 Το συνολικό ύψος των υπό διαχείριση κεφαλαίων της θεσμικής διαχείρισης διαμορφώθηκε στο τέλος Σεπτεμβρίου στα 10,98 δισ. έναντι 9,77 της 28/06/2013, παρουσιάζοντας αύξηση 12,39%. Η μεγάλη αυτή αύξηση οφείλεται πρωτίστως στην ένταξη της ΕΔΕΚ Α.Ε.Π.Ε.Υ. στα μέλη της Ένωσης. Η σύνθεση του συνόλου της αγοράς αποτυπώνεται στο παρακάτω γράφημα. Αναλυτικότερα: Σύνθεση Υπό Διαχείριση Κεφαλαίων Θεσμικών Διαχειριστών 30/09/2013 (εκ. ) Α.Ε.Ε.Α.Π. 1.362 12,4% Αμοιβαία Κεφάλαια 5.814 53,0% Στην αγορά των αμοιβαίων κεφαλαίων το συνολικό ύψος των υπό διαχείριση κεφαλαίων στο τέλος του εννεαμήνου παρουσίασε μείωση 2,7% από την αρχή του έτους, και διαμορφώθηκε σε 5.814 εκ., έναντι 5.883 εκ. αντίστοιχα. Το τρίτο τρίμηνο του έτους κατέγραψε εκροές κεφαλαίων στην αγορά των αμοιβαίων κεφαλαίων ύψους 740 εκ., οι οποίες οφείλονται κυρίως στις υψηλές εκροές στις υποκατηγορίες των Σύνθετων Αμοιβαίων Κεφαλαίων Ειδικού Τύπου και των Διεθνών Ομολογιακών Αμοιβαίων Κεφαλαίων. Asset Management 3.772 34,4% Α.Ε.Ε.Χ. 29 0,3% 1

2 / 3 EDITORIAL ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΕΝΩΣΗΣ ΘΕΣΜΙΚΩΝ ΕΠΕΝΔΥΤΩΝ 3ου ΤΡΙΜΗΝΟΥ 2013 Στο μέτωπο των αποδόσεων, αυτές διαμορφώθηκαν θετικά στις περισσότερες επιμέρους κατηγορίες. Τις υψηλότερες αποδόσεις κατέγραψαν τα Ομολογιακά ΑΚ Ελλάδας με 25,45%, τα Μετοχικά ΑΚ Ελλάδας με 18,51%, τα Μετοχικά Διεθνή με 14,49% και τα Μετοχικά ΑΚ Αμερικής με 13,85%. Η αγορά των Αμοιβαίων Κεφαλαίων εμφανίζεται ισομερώς κατανεμημένη με σημαντικότερες από πλευράς ενεργητικών, τις κατηγορίες των Μετοχικών ΑΚ (26% επί του συνόλου) και των Ομολογιακών ΑΚ (20% επί του συνόλου). Οι 2 Εταιρίες Επενδύσεων Χαρτοφυλακίου έκλεισαν το τρίτο τρίμηνο του 2013 με υψηλό μεσοσταθμικό Discount -31,67%, συνολικό ενεργητικό 29,4 εκ. και μέση σταθμισμένη απόδοση από την αρχή του έτους 2,94%. Για τις 4 Εταιρίες Επενδύσεων Ακίνητης Περιουσίας το τρίτο τρίμηνο του 2013 δεν έχει μεγάλες αποκλίσεις από το προηγούμενο τρίμηνο, με το σύνολο των επενδύσεών τους σε ακίνητα να ξεπερνάει τα 1.362 εκ. Τέλος, το σύνολο των υπό διαχείριση κεφαλαίων (Asset Management) των 6 ΑΕΠΕΥ μελών της Ε.Θ.Ε. και των 13 ΑΕΔΑΚ Διευρυμένου Σκοπού, ανήλθαν με 30/09/2013 σε 3.772 εκ. έναντι 2.201 εκ. του προηγούμενου τριμήνου και 2.089 της 31/12/2012, παρουσιάζοντας αύξηση 12,39% και 16,72% αντίστοιχα. Σημειώνουμε ότι στα μέλη της Ένωσης έχει προστεθεί και η ΕΔΕΚΤ Α.Ε.Π.Ε.Υ. ΜΕΤΟΧΙΚΑ 1.449,7 25% ΣΥΝΘΕΣΗ ΣΥΝΟΛΙΚΗΣ ΑΓΟΡΑΣ Α/Κ ΑΝΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ 30/09/2013 (εκ. ) ΣΥΝΘΕΤΑ 759,3 13% FUNDS OF FUNDS 494,5 8% ΑΚ ΔΕΙΚΤΗ 44,9 1% ΜΙΚΤΑ 1.038,0 18% ΧΡΗΜΑΤΑΓΟΡΑΣ 845,5 15% ΟΜΟΛΟΓΙΑΚΑ 1.181,7 20% 2 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΩΝ ΣΥΛΛΟΓΙΚΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ Μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης Συλλογικών Επενδύσεων και Αsset Management (EFAMA) Βαλαωρίτου 9, 106 71 Αθήνα Τηλ: 210 3628580 Fax: 210 3616968 e-mail: info@ethe.org.gr www.ethe.org.gr ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ: ΕΝΩΣΗ ΘΕΣΜΙΚΩΝ ΕΠΕΝΔΥΤΩΝ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΚΔΟΣΗΣ : Μάρω Βασιλικού, Έφη Μπούρμπουλα ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΚΕΙΜΕΝΩΝ : Μαρία Θωμαδάκη ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: Ideaspot Advertising www.ideaspot.gr

ΤΕΥΧΟΣ 107 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013 ΘΕΣΜΙΚΟΣ ΕΠΕΝΔΥΤΗΣ ΘΕΣΜΙΚΗ ΓΩΝΙΑ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΟ ΚΑΝΟΝΙΣΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΟΙ ΑΓΟΡΕΣ, ΟΙ ΑΠΟΔΟΣΕΙΣ ΚΑΙ Η ΑΝΑΚΑΜΨΗ του ΘΕΟΔΩΡΟΥ Ν. ΚΡΙΝΤΑ, Διευθύνοντα Συμβούλου της Attica Wealth Management Α.Ε.Δ.Α.Κ. & Αντιπροέδρου της Ένωσης Θεσμικών Επενδυτών Άρθρο στην εφημερίδα ΕΠΕΝΔΥΤΗΣ της 19-20/10/2013 Στις αγορές κινητών αξιών συναντώνται οι πωλητές με τους αγοραστές τίτλων και η συναλλαγή ολοκληρώνεται όταν υπάρχει συμφωνία στην τιμή της. Οι αγορές επίσης λειτουργούν ως ένας προεξοφλητικός μηχανισμός. Δηλαδή αυτά που αναμένεται να συμβούν στην οικονομία και τις επιχειρήσεις μιας χώρας, το επόμενο διάστημα, αποτιμώνται σε τρέχοντα χρόνο και καθορίζουν τις τιμές. Κάπως έτσι, αν αντί να προσπαθεί κάποιος να «διαβάσει» το μέλλον μιας αγοράς, απλά παρατηρήσει το πρόσφατο παρελθόν της, μπορούν να εξαχθούν ενδιαφέροντα συμπεράσματα για τους συμμετέχοντες, τις απόψεις τους και κυρίως τις εκτιμήσεις τους για την πορεία της χώρας. Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Με την μεγάλη διεθνή κρίση και όλα όσα συνέβησαν στην Ελλάδα μετά από αυτή, η πορεία των αγορών μας ομολογιών και μετοχών ήταν καθοδική και ενδεικτική της βαθιάς ύφεσης που ακολούθησε. Στα ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου τα προγράμματα ανταλλαγής και επαναγοράς σε συνδυασμό με την γενικότερη αβεβαιότητα και ακατάσχετη σεναριολογία, έφεραν τις τιμές σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα και τις απώλειες στο 75%. Μόλις πριν από δεκαπέντε μήνες η έκθεση σε κίνδυνο ελληνικών ομολόγων ήταν μη αποδεκτή και οι αποδόσεις τους ξεπερνούσαν το 11% το χρόνο. Στο Χρηματιστήριο Αθηνών, η καθοδική πορεία ενισχυόταν από πραγματικά επιβαρυντικά στοιχεία όπως η σημαντική μείωση του ΑΕΠ καθώς και από τις συζητήσεις για έξοδο της χώρας από το κοινό νόμισμα, άτακτη χρεοκοπία και πιθανή ακυβερνησία. Οι αγοραστές ήταν «είδος εν ανεπαρκεία» και οι τιμές σημείωσαν ξανά τα επίπεδα των αρχών της δεκαετίας του 1990. Οι αποτιμήσεις προεξοφλούσαν την καταστροφή. Από τότε μέχρι σήμερα έχει περάσει ένα μεγάλο διάστημα. Όχι τόσο σε χρόνο, όσο σε απόψεις και αλλαγή στάσης. Στην αγορά των ομολόγων έχουμε δει σοβαρή ανάκαμψη και έντονο αγοραστικό ενδιαφέρον, ενώ στο χρηματιστήριο οι αποτιμήσεις έχουν ενισχυθεί ουσιαστικά και έχουν καταγραφεί σημαντικά κέρδη για πρώτη φορά από το 2009 και μετά. Όλα αυτά έχουν γίνει σχετικά αθόρυβα και με την απουσία μεγάλου μέρους του επενδυτικού κοινού. Οι αγορές σημειώνουν κάτι για το οποίο η κοινωνία είτε έχει διαφορετική άποψη, είτε δεν έχει καμία. Είναι αλήθεια ότι η ανεργία, οι φορολογικές επιβαρύνσεις και η μείωση των εισοδημάτων μετατρέπουν το χώρο των επενδύσεων σε χώρο φαντασίας ενώ τον μεταφέρουν σε κάποια άλλη Είναι αλήθεια ότι η ανεργία, οι φορολογικές επιβαρύνσεις και η μείωση των εισοδημάτων μετατρέπουν το χώρο των επενδύσεων σε χώρο φαντασίας διάσταση για ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Έτσι οι κινήσεις, οι αγορές, οι αποδόσεις δεν παρουσιάζουν το ενδιαφέρον που είχαν παλαιά. Τα μηνύματα όμως βρίσκονται εκεί. Οι αγορές σημειώνουν κάτι και αυτό το κάτι είναι αυτό που σημειώνουν πάντα: με ποιο τρόπο προ-εξοφλούνται τα όσα αναμένονται για το επόμενο διάστημα. Με πολύ απλά λόγια οι αγορές σημειώνουν ότι αυτοί που θέλουν να έχουν συμμετοχή στην επόμενη περίοδο των ελληνικών κεφαλαιαγορών είναι περισσότεροι από όσους θέλουν να απέχουν. Οι αγοραστές υπερτερούν των πωλητών και αυτός είναι ο θεμελιώδης λόγος για τον οποίο ανεβαίνουν οι τιμές. Οι αγορές στην χώρα μας προεξοφλούν την έξοδο από την κρίση. Ίσως είναι νωρίς να μιλάμε για ανάπτυξη, ίσως είναι νωρίς να περιμένουμε μείωση της ανεργίας, όμως αυτό που λέγεται «έξυπνο χρήμα» λαμβάνει θέση. Οι αποδόσεις είναι ήδη εδώ. Οι αριθμοί στα μακροοικονομικά θα ακολουθήσουν. Όταν γίνει αυτό θα μιλάμε για ανάκαμψη.

4 / 5 ΘΕΣΜΙΚΗ ΓΩΝΙΑ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΟ ΚΑΝΟΝΙΣΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΟΙ ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΚΩΔΙΚΑ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ Λεπτομερή περιγραφή των υποχρεώσεων των εισηγμένων εταιρειών, όσον αφορά στη σύσταση επιτροπής ελέγχου, περιλαμβάνει ο προσφάτως ολοκληρωμένος νέος Κώδικας Εταιρικής Διακυβέρνησης που παρουσίασε το Ελληνικό Συμβούλιο Εταιρικής Διακυβέρνησης. Ακολουθώντας τη βέλτιστη ευρωπαϊκή πρακτική, ο κώδικας προτείνει τη σύσταση επιτροπής ελέγχου, η οποία αποτελείται στην πλειοψηφία της από ανεξάρτητα μη εκτελεστικά μέλη του Δ.Σ. Η πρόταση αυτή βελτιώνει το καθεστώς εταιρικού ελέγχου των εισηγμένων εταιρειών στην Ελλάδα, το οποίο χαρακτηρίζεται από την κυριαρχία των μεγαλομετόχων, καθώς ενισχύει το αίσθημα ασφάλειας των μετόχων μειοψηφίας, επιβάλλοντας την ανεξάρτητη εποπτεία του συστήματος και της μονάδας εσωτερικού ελέγχου, συμπεριλαμβανομένου και του ελέγχου της χρηματοοικονομικής πληροφόρησης. Οι εισηγμένες εταιρείες υποχρεούνται επίσης από το νόμο να εξετάζουν τακτικά το σύστημα εσωτερικού ελέγχου τους. Ως σύστημα εσωτερικού ελέγχου ορίζεται το σύνολο των διαδικασιών που τίθενται σε εφαρμογή από το δ.σ., τη διοίκηση και το υπόλοιπο προσωπικό μιας εταιρείας, με σκοπό τη διασφάλιση της αποτελεσματικότητας και της αποδοτικότητας των εταιρικών εργασιών, την αξιοπιστία της χρηματοοικονομικής πληροφόρησης και τη συμμόρφωση με τους εφαρμοστέους νόμους και κανονισμούς. Το διοικητικό συμβούλιο κάθε εταιρείας θα πρέπει να παρουσιάζει στους μετόχους και το κοινό μια σαφή αξιολόγηση της πραγματικής θέσης και των προοπτικών της εταιρείας και να διασφαλίζει την αξιοπιστία των οικονομικών καταστάσεων και την ορθότητα των εταιρικών ανακοινώσεων, όπου αυτές επιβάλλονται. Επίσης, θα πρέπει να διατηρεί ένα αποτελεσματικό σύστημα εσωτερικού ελέγχου, με σκοπό την περιφρούρηση των περιουσιακών στοιχείων της εταιρείας, καθώς και τον εντοπισμό και την αντιμετώπιση των σημαντικότερων κινδύνων. Θα πρέπει να παρακολουθεί την εφαρμογή της εταιρικής στρατηγικής και να την επανεξετάζει τακτικά. Η ανασκόπηση θα πρέπει να καλύπτει όλους τους ουσιώδεις ελέγχους, συμπεριλαμβανομένων των χρηματοοικονομικών και λειτουργικών ελέγχων, του ελέγχου συμμόρφωσης, καθώς και τους ελέγχους των συστημάτων διαχείρισης κινδύνων. Το Δ.Σ. μέσω της Επιτροπής Ελέγχου -εφόσον υπάρχει- θα πρέπει επίσης να αναπτύσσει άμεση και τακτική επαφή με τους τακτικούς ελεγκτές, προκειμένου να λαμβάνει τακτική ενημέρωση από τους τελευταίους σε σχέση με την ορθή λειτουργία του συστήματος εσωτερικού ελέγχου. Με την υποστήριξη της Επιτροπής Ελέγχου θα πρέπει να θεσπίζει κατάλληλες πολιτικές όσον αφορά στον εσωτερικό έλεγχο και να διασφαλίζει την αποτελεσματικότητα του συστήματος. Οι εταιρείες θα πρέπει να δημοσιοποιούν κατά πόσο χρησιμοποιούν το πλαίσιο εσωτερικού ελέγχου που συστήνεται από τον κώδικα ή κάποιο άλλο αναγνωρισμένο πλαίσιο. Η μονάδα εσωτερικού ελέγχου θα πρέπει να είναι ανεξάρτητη από τις υπόλοιπες επιχειρησιακές μονάδες και να αναφέρεται διοικητικά στο διευθύνοντα σύμβουλο και λειτουργικά στην επιτροπή ελέγχου του Δ.Σ.

ΤΕΥΧΟΣ 107 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013 ΘΕΣΜΙΚΟΣ ΕΠΕΝΔΥΤΗΣ Σύγχρονες Τεχνικές Σύνθεσης Χαρτοφυλακίου προτυποποιήθηκε ως ένα μαθηματικό μοντέλο μεικτήςακέραιης μη γραμμικής βελτιστοποίησης χαρτοφυλακίων (mixed-integer non-linear portfolio optimization)2, ενώ το σύνολο των αλγοριθμικών διαδικασιών υλοποιήθηκε σε προγραμματιστικό περιβάλλον Matlab. Σημειώνεται ότι η ανάγκη εισαγωγής ακέραιων μεταβλητών (binary variables) κατά τη μοντελοποίηση του προβλήματος εξυπηρετεί τη δυνατότητα διατύπωσης μιας ιδιαίτερα ενδελεχούς πολιτικής διαφοροποίησης. Για παράδειγμα, μια τέτοια πολιτική θα μπορούσε να ορίζει ένα ελάχιστο ή μέγιστο αριθμό κλάσεων χρεογράφων που είναι επιθυμητό να συμμετέχουν στο τελικό βέλτιστο χαρτοφυλάκιο, αλλά ακόμα και ελάχιστα κατώφλια εισόδου (buy-in-thresholds) ή μέγιστα όρια συμμετοχής (upper bounds) για κάθε κλάση χρεογράφων. Εξάλλου, η αντικειμενική συνάρτηση που αριστοποιήθηκε ήταν αυτή της κανονικοποιημένης κινδύνου απόδοσης (riskadjusted return), υπό τους ακόλουθους περιορισμούς: α) συμμετοχή στο τελικό βέλτιστο χαρτοφυλάκιο τουλάχιστον δέκα (από τις δεκαέξι) κλάσεων χρεογράφων, β) ελάχιστο ποσοστιαίο κατώφλι εισόδου 3% για κάθε κλάση χρεογράφων (εάν αυτή τελικά συμμετέχει στο βέλτιστο χαρτοφυλάκιο) και γ) μέγιστο επιτρεπόμενο όριο συμμετοχής 20% (εάν η κλάση χρεογράφων συμμετέχει στο βέλτιστο χαρτοφυλάκιο). Προφανώς, ουδεμία από τις παραπάνω μοντελικές δυνατότων Παναγιώτη Ξυδώνα(*) & Νικολάου Σκουριά(*) Δεσπόζουσα θέση στο πλαίσιο της σύγχρονης θεωρίας χαρτοφυλακίου (modern portfolio theory) κατέχει το θεμελιώδες υπόδειγμα μέσουδιακύμανσης (mean-variance model). Το συγκεκριμένο υπόδειγμα συνιστά ένα μαθηματικό πρότυπο σύνθεσης χαρτοφυλακίων, το οποίο βασίζεται στον ανταγωνισμό (trade-off) των επενδυτικών κριτηρίων της απόδοσης και του κινδύνου, όπως αυτά εκφράζονται από τα στατιστικά μέτρα της αναμενόμενης τιμής (expected value) και της διακύμανσης (variance). Το τελικό εξαγόμενο του μοντέλου, το οποίο στην ουσία υλοποιεί μια αλγοριθμική διαδικασία βελτιστοποίησης (optimization), οδηγεί στον υπολογισμό της άριστης σύνθεσης ενός χαρτοφυλακίου, δηλαδή των ποσοστών με τα οποία κάθε χρεόγραφο (ή κλάση χρεογράφων) πρέπει να συμμετέχει σε αυτό, για διάφορα ζεύγη απόδοσης - κινδύνου. Το σύνολο των άριστων χαρτοφυλακίων συνιστά μια καμπύλη, η οποία καλείται αποτελεσματικό μέτωπο (efficient frontier)1. Στο άρθρο αυτό εξετάζουμε δεκαέξι κλάσεις χρεογράφων (asset classes) για μια ιδιαίτερα μεγάλη χρονική περίοδο και υλοποιούμε μια εξειδικευμένη διαδικασία βελτιστοποίησης χαρτοφυλακίου (portfolio optimization), με ισχυρά διεθνικό προσανατολισμό. Η διαδικασία αυτή έχει ως στόχο τον ex-post άριστο στρατηγικό επιμερισμό κεφαλαίου (strategic asset allocation), στο πλαίσιο μιας πλήρως διαφοροποιημένης επενδυτικής πολιτικής. Η παραπάνω ποσοτική επεξεργασία επ ουδενί δεν συνιστά προβλεπτική τοποθέτηση επί της μελλοντικής συμπεριφοράς των διαφόρων κλάσεων χρεογράφων. Απεναντίας, αποσκοπεί στην τεκμηριωμένη παραγωγή διαπιστώσεων αναφορικά με την ιστορική πορεία των υποκείμενων επιπέδων αποδόσεων, στη βάση τόσο σχεσιακών θεωρήσεων όσο και απόλυτων τιμών. Σε επίπεδο τεχνικής ενδελέχειας, πληροφοριακά επισημαίνεται ότι η παραπάνω εξεταζόμενη προβληματική

7 ΘΕΣΜΙΚΗ ΓΩΝΙΑ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΟ ΚΑΝΟΝΙΣΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΒΕΛΤΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ Ποσοστά κάθε κλάσης χρεογράφων τητες είναι εφικτή στον κλασικό φορμαλισμό του συνεχούς υποδείγματος μέσου-διακύμανσης του Harry Markowitz. Επισημαίνεται δε ότι στο υπόδειγμα που αναπτύχθηκε χρησιμοποιήθηκαν ως είσοδοι μηνιαίες χρονοσειρές δεδομένων (αποδόσεις), ορίζοντα δεκατριών ετών (162 παρατηρήσεις), για το διάστημα από τον Ίανουάριο του 2000 έως τον Ίούλιο του 2013. Άξίζει να σημειωθεί ότι η διαθεσιμότητα στοιχείων πριν από το 2000, είναι ιδιαίτερα περιορισμένη για αρκετούς ευρωπαϊκούς δείκτες. Στον πίνακα που παρατίθεται παρουσιάζεται το universe των δεκαέξι asset classes που έλαβαν μέρος στη διαδικασία της βελτιστοποίησης. Για κάθε κλάση χρεογράφων έχουν υπολογιστεί οι ετησιοποιημένες αριθμητικές αποδόσεις (denominated in EUR) και μεταβλητότητες (volatility), αναφορικά στο υπό εξέταση χρονικό διάστημα, αλλά και οι υποκείμενες ασυμμετρίες των χρονοσειρών. Στην πρώτη τριάδα των υψηλότερων αποδόσεων συγκαταλέγονται οι κλάσεις του αμερικανικού real estate (12,03%), του χρυσού (10,26%) και των hedge funds (9,40%). Άντίθετα, τις χαμηλότερες αποδόσεις σημείωσαν το δολάριο (-1,55%), οι αμερικανικές μετοχές (1,93%) και οι ευρωπαϊκές μετοχές (2,21%). Σε όρους μεταβλητότητας, στην πρώτη τριάδα περιλαμβάνονται οι κλάσεις του δολαρίου (19,36%), του ευρωπαϊκού real estate (17,65%) και του χρυσού (16,54%). Άπό την άλλη πλευρά, τις χαμηλότερες μεταβλητότητες κατέγραψαν τα ευρωπαϊκά εταιρικά ομόλογα (3,69%), τα κρατικά αμερικανικά ομόλογα (3,79%) και τα hedge funds (5,27%). Επιπλέον, στην πρώτη τριάδα των υψηλότερων αρνητικών ασυμμετριών συγκαταλέγονται οι κλάσεις των ευρωπαϊκών εταιρικών ομολόγων υψηλής απόδοσης (-0,63%), του ευρωπαϊκών εταιρικών ομολόγων (-0,58%) και των ευρωπαϊκών μετοχών (-0,50%). Άντίθετα, τις υψηλότερες θετικές ασυμμετρίες είχαν τα αμερικανικά κρατικά ομόλογα (0,53%), τα αμερικανικά εταιρικά ομόλογα (0,43) και το δολάριο (0,43). Τα αποτελέσματα της διαδικασίας βελτιστοποίησης, με τα ποσοστά συμμετοχής κάθε κλάσης χρεογράφων στο βέλτιστο τελικό χαρτοφυλάκιο, παρουσιάζονται στο ιστόγραμμα του πίνακα. Το βέλτιστο χαρτοφυλάκιο εμφάνισε απόδοση 6,85% και μεταβλητότητα 1,12%. H τιμή της κανονικοποιημένης κινδύνου απόδοσης (λόγος απόδοσης προς μεταβλητότητα) που επετεύχθη ήταν 6.105. Το πρώτο γενικό εύρημα που επισημαίνεται έχει να κάνει με το ότι το βέλτιστο τελικό χαρτοφυλάκιο περιέχει ακριβώς δέκα (από τις δεκαέξι συνολικά) διαφορετικές κλάσεις χρεογράφων. Υπενθυμίζεται ότι το σχετικό ελάχιστο κάτω όριο που είχε τεθεί ήταν δέκα. Σχολιάζοντας αρχικά τα over-weighted asset classes, σημειώνεται ότι τη μεγαλύτερη ποσοστιαία στάθμιση εμφανίζουν οι επενδυτικές κλάσεις των ευρωπαϊκών κρατικών ομολόγων (20%) και των hedge funds (20%). Υψηλή στάθμιση κατέχουν επίσης τα ευρωπαϊκά εταιρικά ομόλογα

TA UNIVERSE ΤΩΝ ΔΕΚΑΕΞΙ ASSET CLASSES εμφανίζουν τα αμερικανικά κρατικά ομόλογα (14,47%), τα ευρωπαϊκά κρατικά ομόλογα υψηλής απόδοσης (7,74%) και ο χρυσός (7,48%). Τέλος, στα low-weighted asset classes, με ισότιμο ποσοστό στάθμισης (3%), περιλαμβάνεται το ευρωπαϊκό real estate, τα commodities, το αμερικανικό real estate και το χρέος των αναδυόμενων αγορών. Σε επίπεδο γενικού συμπεράσματος είναι προφανές ότι το χρησιμοποιούμενο μοντέλο βελτιστοποίησης προκρίνει, στη βάση πάντα του πλέγματος των περιορισμών επενδυτικής πολιτικής που τέθηκαν, εκείνες τις κλάσεις χρεογράφων οι οποίες εμτα εμπορεύματα και τα ακίνητα. ντίθετα, δεν προτείνεται τοποθέτηση σε μετοχικούς τίτλους, εξαιτίας της πολύ υψηλής μεταβλητότητας που αυτοί εμφανίζουν. Στη σύγχρονη διοικητική χαρτοφυλακίων, το μείζονος σημασίας ζήτημα είναι ο συνδυασμός των επενδυτικών κριτηρίων της απόδοσης και του κινδύνου, σε ένα ενιαίο, συνεπές και ορθολογικό πλαίσιο, δεδομένου ότι η ίδια χρηματοοικονομική θεωρία, μέσω της υπόθεσης των απορρίπτει τη δυνατότητα μόνιμης πραγματοποίησης κερδών. Ετσι, η φιλοσοφία της διαχείρισης χαρτοφυλακίου, στοχεύει και άπτεται ιδιαιτέρως της ανάγκης να προτυποποιηθεί με ακρίβεια το προφίλ ανοχής κινδύνου ενός επενδυτή. τίθεται τελικά έχει να κάνει με το κατά πόσον οι αποδόσεις που επιτυγχάνονται ως αποτέλεσμα μιας στρατηγικής διαχείρισης χαρτοφυλακίου, υπολογισμένες σε μια κανονικοποιημένη βάση κινδύνου, υπερβαίνουν, μετά την αφαίρεση των εξόδων συναλλαγής και διαχείρισης, τις αποδόσεις που προσφέρει η αγορά. -

8 / 9 ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΜΕ ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ IOBE: Τριμηνιαία Έκθεση για την Ελληνική Οικονομία - 30.09.2013 Η ελληνική οικονομία βρίσκεται πολύ κοντά σε σημείο σταθεροποίησης, εκτιμά ο ΙΟΒΕ στην έκθεσή του για την Ελληνική Οικονομία. Όπως σημειώνει το Ιδρυμα σε καμία περίπτωση η σταθεροποίηση που έχει επιτευχθεί δεν πρέπει να τεθεί σε κίνδυνο. Η άποψη ότι μπορεί να επιτευχθεί ανάπτυξη μέσω συστηματικών ελλειμμάτων, όπως στο παρελθόν, είναι αφελής και επικίνδυνη. Η ελληνική κοινωνία και οικονομία θα πρέπει να αποδεχθούν την προσαρμογή τους σε δυο βασικούς κανόνες και να υπολογίζουν ότι θα κινούνται κάτω από τους αντίστοιχους περιορισμούς: ότι η αύξηση της κατανάλωσης συνολικά θα ακολουθεί την αύξηση της παραγωγικότητας και ότι ο δημόσιος τομέας δεν θα μπορεί να δαπανά χρήματα που δεν έχει. «Αυτή η προσαρμογή, και η συνακόλουθη πειθαρχία, μπορεί να αποτελέσει σημαντικό παράγοντα εξυγίανσης», σημειώνει το ΙΟΒΕ, «καθώς θα καταστήσει άμεσο ζητούμενο την αύξηση της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας. Όμως η στιγμή επιβάλει βαθύτερη και ευρύτερη αξιολόγηση και προβληματισμό. Πρέπει να τονισθεί ότι αν, επιτέλους, οι απαραίτητες διορθωτικές μεταρρυθμίσεις δεν προωθηθούν, με σαφήνεια, επιμονή και με την αίσθηση του απολύτως επείγοντoς, η ελληνική οικονομία κινδυνεύει για πολύ μακρό χρόνο να κινείται «οριζόντια», με πολύ ασθενείς ρυθμούς ανάπτυξης και με εισοδήματα και παραγωγικότητα καθηλωμένα σε χαμηλά επίπεδα». Στη θετική πλευρά, για την οικονομία, σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, το κύριο (και επίσης πολύ ελπιδοφόρο για το μέλλον) πρόσφατο χαρακτηριστικό είναι η αύξηση της τουριστικής κίνησης. Με την εγχώρια ζήτηση να βρίσκεται υπό συνεχή πίεση, και το σχετικά πολύ αργό αναπροσανατολισμό των παραγωγών αγαθών προς τις αγορές του εξωτερικού, ο τουρισμός παίζει σημαντικό ρόλο στην αποκλιμάκωση της συνολικής ύφεσης. Αν δεν υπάρξουν απρόβλεπτες δυσμενείς εξωτερικές εξελίξεις, θα συνεχίσει να παίζει αυτό τον ρόλο και στο άμεσο μέλλον. Όσον αφορά στη μείωση της ιδιωτικής κατανάλωσης κατά το δεύτερο τρίμηνο, αυτή ήταν μικρότερη από την αναμενόμενη. Μια πιθανή εξήγηση θα μπορούσε να είναι ότι ένα μη καταγεγραμμένο μέρος των εισοδημάτων παραμένει ανθεκτικό στην κρίση και με τα πρώτα σημάδια σταθεροποίησης επιστρέφει στην κατανάλωση. Γενικότερα η ευεργετική επίδραση της σταδιακής σταθεροποίησης και της ανάκαμψης των προσδοκιών σε μια οικονομία που βρίσκεται σε ύφεση επί τόσο μακρύ διάστημα δεν πρέπει να υποτιμάται. Τα κύρια σημεία ανησυχίας αφορούν την ιδιαίτερα ασθενή δυναμική των επενδύσεων και των εξαγωγών. Με την παραγωγή συνολικά σε υποχώρηση, η αύξηση της ανεργίας είναι φυσικό επακόλουθο. Θα πρέπει να σημειωθεί εδώ ότι

ΤΕΥΧΟΣ 107 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013 ΘΕΣΜΙΚΟΣ ΕΠΕΝΔΥΤΗΣ η θετική δυναμική του εξωτερικού ισοζυγίου εμφανίζεται πολύ ασθενέστερη αν αφαιρέσει κανείς παράγοντες που μάλλον δεν μπορούν να θεωρηθούν ως συστηματικοί, όπως και ειδικότερα τις εξαγωγές καυσίμων. Συνολικά, στη διετία, η εικόνα των εξαγωγών αγαθών σε σταθερές τιμές εμφανίζεται στάσιμη. Αν λοιπόν το ζητούμενο είναι μια στροφή προς εξωστρεφή και νέα επιχειρηματικότητα και τις αντίστοιχες επενδύσεις που θα την στηρίζουν, ως συνθήκη για ένα συστηματικά υγιές εξωτερικό ισοζύγιο, ο στόχος δεν έχει επιτευχθεί. Όπως σημειώνει το ΙΟΒΕ, ουσιαστική προϋπόθεση για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας από τη σημερινή αφετηρία μπορεί να αποτελέσει μόνο ένα σταδιακά αυξανόμενο επενδυτικό κύμα, τόσο από επιχειρήσεις που ήδη δραστηριοποιούνται στην αγορά αλλά και από νέα επιχειρηματικότητα. Αυτές οι επενδύσεις θα εκφράσουν τη ρήξη με τις πρακτικές του παρελθόντος, της σε πολύ μεγάλο βαθμό κρατικοδίαιτης ανταγωνιστικότητας και του χαμηλού βαθμού ανταγωνισμού και καινοτομίας και θα οδηγήσουν σταδιακά σε αύξηση των εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών και στην υποκατάσταση εισαγωγών. «Ο ρόλος της οικονομικής πολιτικής δεν θα πρέπει να είναι η υποκατάσταση της επιχειρηματικότητας, αντίθετα είναι απολύτως κρίσιμο η πολιτική να εκφράσει με σαφήνεια Το ΙΟΒΕ τονίζει ότι δικαιούται κανείς να σχολιάσει ότι οι έως τώρα προσαρμογές έγιναν υπό τον αμφίπλευρο κίνδυνο μιας ανεξέλεγκτης ελληνικής χρεοκοπίας και της μετάδοσής της σε άλλα τμήματα της Ευρωζώνης ότι θα υπάρχει πλέον πλήρης κατανόηση των διακριτών ρόλων και της απόστασης και ουδετερότητας που πρέπει να τηρείται». Το ΙΟΒΕ τονίζει ότι δικαιούται κανείς να σχολιάσει ότι οι έως τώρα προσαρμογές έγιναν υπό τον αμφίπλευρο κίνδυνο μιας ανεξέλεγκτης ελληνικής χρεοκοπίας και της μετάδοσής της

10 / 11 ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΜΕ ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ σε άλλα τμήματα της Ευρωζώνης. Τώρα που προσεγγίζεται ένα σημείο σταθεροποίησης και ο αρχικός κίνδυνος έχει απομακρυνθεί, θα είναι από κάθε πλευρά αποτυχία της πολιτικής να θεωρηθεί ότι το έργο έχει ολοκληρωθεί. Από την ελληνική πλευρά, θα είναι απογοητευτικό και επικίνδυνο να μην αποτελέσει η κρίση την πραγματική ευκαιρία για να διορθωθούν οι βαθιές δομικές παθογένειες που διαχρονικά οδήγησαν σε χαμηλή ανταγωνιστικότητα και ελλείμματα. Αλλά και από την πλευρά της Ευρωζώνης, τουλάχιστον μεσοπρόθεσμα, η λύση δεν μπορεί να εξαντλείται στην απομόνωση και τη δημοσιονομική πειθαρχία των λιγότερο ανταγωνιστικών και περισσότερο χρεωμένων μελών, ιδίως όταν η νομισματική πολιτική που ακολουθείται δεν αντανακλά απαραίτητα τις προτεραιότητες των ασθενέστερων μελών. Μια κοινά επωφελής λύση θα μπορούσαν να είναι κατάλληλα σχεδιασμένα και ευρείας κλίμακας πρόσθετα προγράμματα χρηματοδότησης μεταρρυθμιστικών και αναπτυξιακών έργων, σε συμφωνία και κοινό σχεδιασμό με τους εταίρους. Αυτά θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε αύξηση της ανταγωνιστικότητας, επαναδιατύπωση των κανόνων, και επίσης σε μια έμμεση αλλά σαφή σταδιακή ελάφρυνση του πραγματικού βάρους του χρέους, εδραιώνοντας την επιλογή της ανάπτυξης αντί της στασιμότητας και της επιστροφής στο παρελθόν, σημειώνει. Σύμφωνα με το ΙΟΒΕ η επιβράδυνση της ύφεσης το β τρίμηνο (3,8% του ΑΕΠ) είναι η πλέον εκτεταμένη από την έναρξη της κρίσης στην Ελλάδα το 2008. Στο σύνολο του πρώτου εξαμήνου του 2013 το ΑΕΠ ήταν 4,7% χαμηλότερο σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2012, κατά την οποία υποχωρούσε κατά 6,6%. Η αποκλιμάκωση της ύφεσης προήλθε κυρίως από τη μικρότερη πτώση των καταναλωτικών δαπανών των νοικοκυριών και από τις καλύτερες επιδόσεις του εξωτερικού τομέα. Το ΙΟΒΕ ωστόσο ενώ προβλέπει συνέχιση της εξασθένισης της ύφεσης στο τρίτο τρίμηνο φέτος βλέπει πιθανή νέα κλιμάκωσή της στο τελευταίο τρίμηνο του 2013. Εκτιμά ότι η άνοδος των εξαγωγών στο δεύτερο εξάμηνο θα υπεραντισταθμίσει τη μικρή πτώση τους στο πρώτο, οδηγώντας σε αύξησή τους το 2013 κατά περίπου 1,5%, εν αντιθέσει με τη μείωσή τους κατά 2,4% πέρυσι. Σε πτωτική τροχιά θα παραμείνουν οι εισαγωγές, ενδεχομένως με λίγο μεγαλύτερη ταχύτητα από ότι στο αρχικό τρίμηνο του 2013, αντανακλώντας τη νέα εξασθένιση της αγοραστικής δύναμης των νοικοκυριών, για τους ίδιους λόγους που αναφέρθηκαν και στην κατανάλωσή τους. Έτσι, η υποχώρηση των εισαγωγών θα διαμορφωθεί σε οριακά διψήφιο ποσοστό φέτος, σε συνέχεια της πτώσης τους κατά 13,9% το 2012. Λαμβάνοντας υπόψη τις παραπάνω, πλέον πρόσφατες τάσεις σε βασικά μεγέθη που επηρεάζουν τις συνιστώσες του ΑΕΠ, το ΙΟΒΕ εκτιμά ότι η ύφεση της ελληνικής οικονομίας το τρέχον έτος θα διαμορφωθεί λίγο πάνω από το 4%, στην περιοχή του 4,1-4,2%. Σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, η σημαντική αποκλιμάκωση της ύφεσης επηρεάζει και την αγορά εργασίας, καθώς η ανεργία υποχώρησε στο 27,1% στο δεύτερο τρίμηνο από 27,4% το αμέσως προηγούμενο, σημειώνοντας εξασθένιση για πρώτη φορά από το δεύτερο τρίμηνο του 2009. Στο σύνολο του αρχικού εξαμήνου φέτος η ανεργία έφτασε το 27,2% του εργατικού δυναμικού, 4,2 εκατοστιαίες μονάδες υψηλότερα από ότι ένα χρόνο πριν. Όπως προκύπτει από τα στοιχεία της Έρευνας Εργατικού Δυναμικού της ΕΛ.ΣΤΑΤ., η τόνωση της απασχόλησης σε αυτή την περίοδο προήλθε και από τη διεύρυνσή της στον κλάδο της Δημόσιας διοίκησης-άμυνας-υποχρεωτικής κοινωνικής ασφάλισης κατά περίπου 10 χιλ. θέσεις εργασίας, που ήταν η μεγαλύτερη σε απόλυτο μέγεθος μεταξύ 21 βασικών κλάδων της ελληνικής οικονομίας και μάλλον οφείλεται σε εποχική απασχόληση κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Η αύξηση του διεθνούς τουρισμού από τον Μάιο δεν άσκησε θετικές επενέργειες στην απασχόληση, τουλάχιστον στο συγκεκριμένο τρίμηνο, καθώς οι θέσεις εργασίας στις Δραστηριότητες υπηρεσιών παροχής καταλύματος και εστίασης ήταν κατά 3,6% (ή κατά 9,8 χιλ.) λιγότερες σε σύγκριση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2012.

ΤΕΥΧΟΣ 107 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013 ΘΕΣΜΙΚΟΣ ΕΠΕΝΔΥΤΗΣ ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΛΑΖΑΡΙΔΗΣ: Η Αγορά πρέπει να υποκαταστήσει τις Τράπεζες Το κομβικό ρόλο που πρέπει να διαδραματίσει το Χρηματιστήριο ως φορέας χρηματοδότησης των επιχειρήσεων αναδεικνύει ο Πρόεδρος του ΧΑ Σωκράτης Λαζαρίδης, σε συνέντευξη που παραχώρησε στο Euro2day.gr. «Είναι κρίσιμο να μπορέσει η αγορά να μεταφέρει επενδυτικούς πόρους στις εταιρείες, ειδικά στις μικρομεσαίες», τονίζει. Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά, δεδομένου ότι συνολικά στην Ευρώπη είναι σαφής η τάση απομόχλευσης στον χρηματοπιστωτικό τομέα, πρέπει τα κεφάλαια που θα λείψουν από τον τραπεζικό δανεισμό να αντικατασταθούν από κάτι άλλο. Στη μάχη της προσέλκυσης κεφαλαίων ο κ. Λαζαρίδης εκτιμά ότι πρέπει να επιστρατευτούν σύγχρονα εργαλεία, και σ αυτό το πλαίσιο εκτιμά ότι είναι μεγάλες οι πιθανότητες αξιοποίησης του νέου πλαισίου λειτουργίας των επενδυτικών σχημάτων. Ο πρόεδρος του ΧΑ, εκφράζει την πεποίθησή του ότι θα υπάρξουν διορθώσεις σε επιμέρους προβλέψεις του φορολογικού νομοσχεδίου για την κεφαλαιαγορά, που έχουν εγείρει ενστάσεις. Εξηγεί πως οι επισημάνσεις της επενδυτικής κοινότητας έχουν γίνει κατανοητές από το αρμόδιο υπουργείο Οικονομικών. Στον αντίποδα ωστόσο, υπογραμμίζει ότι ο φόρος συναλλαγών παραμένει αγκάθι, δημιουργώντας συγκριτικό μειονέκτημα για την ελληνική κεφαλαιαγορά. Αναφέρει επίσης ότι θα πρέπει να ενσωματωθούν στη φορολογική νομοθεσία διατάξεις με αναπτυξιακά κίνητρα, κατεύθυνση την οποία έχει υποστηρίξει με συγκεκριμένες προτάσεις προς την πολιτεία. Σχολιάζοντας την υπόθεση Βιοχάλκο, αναγνωρίζει πως κάθε απομάκρυνση εταιρείας από το ΧΑ έχει αρνητικό αντίκτυπο στην εικόνα της κεφαλαιαγοράς. Υποστηρίζει πάντως ότι το ισχύον θεσμικό πλαίσιο περί δημοσίων προτάσεων δεν διαφοροποιείται ουσιαστικά έναντι των ευρωπαϊκών, ώστε να δικαιολογείται αντιπαράθεση γύρω από το θέμα. Εκτιμά ότι η διαφορετική αξιολόγηση της ελληνικής κεφαλαιαγοράς από MSCI και FTSE δεν δημιουργεί σύγχυση, ενώ προσθέτει πως αυτή του FTSE ανταποκρίνεται περισσότερο στην ελληνική πραγματικότητα. Πέραν της κατηγοριοποίησης ωστόσο, ο κ. Λαζαρίδης σημειώνει πως το κρίσιμο ζήτημα είναι να προσελκύσει κανείς το επενδυτικό ενδιαφέρον, ώστε να υπάρξει εισροή κεφαλαίων, που με τη σειρά τους θα χρηματοδοτήσουν την ανάπτυξη. Σ αυτό το πνεύμα εκτιμά ότι το αυξημένο ενδιαφέρον που εκδηλώθηκε στο πρόσφατο roadshow του Λονδίνου για σειρά ελληνικών εισηγμένων εταιριών, αποτελεί μια θετική ένδειξη, η οποία ωστόσο πρέπει να μετουσιωθεί σε σταθερή εισροή επενδυτικών κεφαλαίων. Αναγνωρίζει ότι στο παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον, η Ελλάδα έχει σημαντικές ευκαιρίες, εξαιτίας αφενός της προσπάθειας αντιστροφής του δημοσιονομικού προβλήματος και αφετέρου της υποβάθμισης από τον MSCI, που τράβηξε το ενδιαφέρον funds που επενδύουν στις αναδυόμενες αγορές. Εξηγώντας την ανύπαρκτη διείσδυση των ETFs στην ελληνική αγορά, εκτιμά ότι τόσο το timing, όσο και η μικρή προς το παρόν αποδοχή από την εγχώρια επενδυτική κοινότητα έχουν επιδράσει. Υπογραμμίζει, τέλος, ότι αν και η διασύνδεση των διεθνών κεφαλαιαγορών είναι μια μακρά διαδικασία οι περιφερειακές αγορές όπως η Ελλάδα, οφείλουν να προετοιμάζονται, και ανακοινώνει πως ο ελληνικές χρηματιστηριακές αρχές έχουν συνάψει συμφωνία για την εκκαθάριση συναλλαγών του Χρηματιστηρίου Παραγώγων της Ρουμανίας.

12 / 13 ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΜΕ ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΞΕΝΟΙ ΕΠΕΝΔΥΤΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΑΝ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΤΟΥΣ ΣΤΟ 48% ΣΤΟ Χ.Α. Το έντονο ενδιαφέρον που άρχισε να εκδηλώνεται για την εγχώρια αγορά και τις εισηγμένες επιχειρήσεις, από τις αρχές του Σεπτεμβρίου, στο roadshow του Χ.Α. στο Λονδίνο και συνεχίζεται έως σήμερα με τις ελεύσεις ξένων διαχειριστών, «αποδελτιώνεται» για πρώτη φορά με συγκεκριμένα επίσημα στοιχεία, όπως αυτά περιγράφονται στις κινήσεις των αλλοδαπών επενδυτών κατά τη διάρκεια του Σεπτεμβρίου. Με σημαντικό αριθμό ξένων funds να έχουν ήδη μεταβεί στη χώρα μας και να έχουν πραγματοποιήσει κατ ιδίαν συναντήσεις με στελέχη ελληνικών επιχειρήσεων και κάποια από αυτά να παραμένουν έως και την επόμενη εβδομάδα στη χώρα, η συμμετοχή των ξένων επενδυτών στη συνολική κεφαλαιοποίηση του Χ.Α. ακολούθησε -για πρώτη φορά από το Μάιο- αυξητική πορεία. Στο 48% από 44,5% τον Σεπτέμβριο, διαμορφώθηκε η συμμετοχή των ξένων επενδυτών στην συνολική κεφαλαιοποίηση της ελληνικής αγοράς. Σύμφωνα με το μηνιαίο στατιστικό δελτίο του ΧΑ, τον Οκτώβριο 2013 τα βασικά στατιστικά στοιχεία της αγοράς ήταν τα εξής: Η συνολική κεφαλαιοποίηση του Χ.Α. έκλεισε στα 63,04 δισ., αυξημένη κατά 21,4% από τον προηγούμενο μήνα. Εάν δεν ληφθεί υπόψη η κεφαλαιοποίηση που κατέχει το ΤΧΣ, η αύξηση αγγίζει το 17,7%. Ο Οκτώβριος ήταν ο 12ος συνεχόμενος μήνας που οι εισροές κεφαλαίων από ξένους επενδυτές στην Ελληνική Αγορά υπερέβησαν τις εκροές. Η συμμετοχή των ξένων επενδυτών στη συνολική κεφαλαιοποίηση της Ελληνικής αγοράς ανέρχεται σε 48,0% έναντι 44,5% στο τέλος του προηγούμενου μήνα, καταγράφοντας αύξηση της τάξεως του 7,9%. Ωστόσο, συνυπολογίζοντας την συμμετοχή του ΤΧΣ (23.420,73 εκατ. ευρώ ή 37,2%) στη συνολική κεφαλαιοποίηση της Ελληνικής αγοράς η συμμετοχή των ξένων επενδυτών ανέρχεται σε 30,2% έναντι 28,9% στο τέλος του προηγούμενου μήνα παρουσιάζοντας αύξηση της τάξεως του 4,5%. Η συνολική αξία συναλλαγών ανήλθε σε 3,97 δις (αυξημένη κατά 199,6% σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα και αυξημένη κατά 118,3% σε σχέση με τον ίδιο μήνα του προηγούμενου έτους). Ο συνολικός αριθμός των αξιών που μεταβιβάστηκαν λόγω διακανονισμού χρηματιστηριακών συναλλαγών ανήλθε στα 2.025.217.591 τεμάχια καταγράφοντας αύξηση 192,5% σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα (692.359.127 τεμάχια) και μείωση 0,9% σε σχέση με τον Οκτώβριο του 2012 (2.044.179.721 τεμάχια). Οι ξένοι επενδυτές τον Οκτώβριο 2013 πραγματοποίησαν το 60,0% της συνολικής αξίας συναλλαγών. Οι Ενεργές Μερίδες Επενδυτών αυξήθηκαν σε 40,63 χιλιάδες (από 29,04 χιλιάδες τον προηγούμενο μήνα), ενώ οι Νέες Μερίδες Επενδυτών αυξήθηκαν σε 1.314 (από 1.070 τον προηγούμενο μήνα). Από την αρχή του μήνα, κατεγράφη ενίσχυση της τάξης του 16,3% στην τιμή του Γενικού Δείκτη Χ.Α.

ΤΕΥΧΟΣ 107 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2013 ΘΕΣΜΙΚΟΣ ΕΠΕΝΔΥΤΗΣ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΜΕ ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ Εγκρίθηκε η δημιουργία Ενιαίου Μηχανισμού Εποπτείας Πιστωτικών Ιδρυμάτων Το πράσινο φως πήρε από τους υπουργούς Οικονομικών της Ευρώπης η δημιουργία της ενιαίας εποπτικής αρχής για τις τράπεζες. Η τελική έγκριση της Ενιαίας Εποπτικής Αρχής είναι το πρώτο βήμα προς την τραπεζική ένωση και η Κομισιόν είναι έτοιμη να προσφέρει κάθε βοήθεια στην ΕΚΤ και στις εντατικές προετοιμασίες που θα γίνουν ώστε να εξασφαλίσει ότι θα αρχίσει να λειτουργεί από τον επόμενο χρόνο. Είναι θετικό νέο ότι το Συμβούλιο έδωσε την τελική έγκριση για τον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό (Single Supervisory Mechanism- SSM), τον πρώτο πυλώνα της τραπεζικής μας ένωσης. Η Επιτροπή είναι έτοιμη να βοηθήσει με κάθε τρόπο με τις εντατικές προετοιμασίες της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για να διασφαλίσει ότι ο SSM θα ξεκινήσει να λειτουργεί τον επόμενο χρόνο. Τώρα επείγει να ετοιμάσουμε και τον δεύτερο πυλώνα, με μια συμφωνία στον ενιαίο μηχανισμό και στο κοινό ταμείο εκκαθάρισης και τους κοινούς κανονισμούς για τα εργαλεία εκκαθάρισης των τραπεζών και τις εγγυήσεις των καταθέσεων» ανέφερε ο κ. Μπαρόζο. Από την πλευρά του, ο κ. Μπαρνιέ τόνισε ότι αρχίζει μια νέα εποχή για την εποπτεία των ευρωπαϊκών τραπεζών. Πρόσθεσε ωστόσο πως δεν αρκεί η καλύτερη εποπτεία του τραπεζικού τομέα, λέγοντας πως μια τραπεζική ένωση χρειάζεται και δράσεις για την αναδιάρθρωση των προβληματικών τραπεζών. «Αυτός είναι ο λόγος που ο εποπτικός μηχανισμός πρέπει να συμπληρωθεί με ένα ευρωπαϊκό σύστημα εκκαθάρισης για όλες τις χώρες που μετέχουν στην τραπεζική ένωση» υπογράμμισε. Τα βασικά στοιχεία του SSM: O SSM έχει ισχύ σε όλα τα μέλη της ευρωζώνης και είναι ανοιχτός στην συμμετοχή κρατών μελών της ΕΕ που επιθυμούν να ακολουθήσουν τον δρόμο της βαθύτερης ενοποίησης. Τα κράτη μέλη εκτός ευρώ μπορούν να αποφασίσουν να ενταχθούν στον SSM εγκαθιδρύοντας μια στενή συνεργασία μεταξύ των ρυθμιστικών αρχών τους και της ΕΚΤ. Η ΕΚΤ αποκτά βασικά εποπτικά καθήκοντα, τα οποία τα ασκεί σε συνεργασία με τις εθνικές ρυθμιστικές αρχές. Η ΕΚΤ θα είναι υπεύθυνη για την εποπτεία και των 6.000 τραπεζών της ευρωζώνης. Συγκεκριμένα: α)η ΕΚΤ αναλαμβάνει να διασφαλίσει μια συνεκτική και συνεπή εφαρμογή των ενιαίων κανονισμών στην ευρωζώνη β)η ΕΚΤ θα εποπτεύει άμεσα τις τράπεζες με ενεργητικό πάνω από 30 δισ. ή που αντιστοιχούν στο 20% του ΑΕΠ της χώρας τους ή που έχουν ζητήσει ή έχουν λάβει άμεση βοήθεια από τον EFSF. γ)h EKT θα επιβλέπει την εποπτεία των λιγότερο συστημικών τραπεζών από τις εθνικές ρυθμιστικές αρχές. Η ΕΚΤ μπορεί να αποφασίσει ανά πάσα στιγμή να εποπτεύσει απευθείας μια ή περισσότερες από τις τράπεζες αυτές. δ)η διοικητική δομή της ΕΚΤ θα αποτελείται από ένα ξεχωριστό Εποπτικό Συμβούλιο με οργανωτική επιτροπή, το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ και ένα πάνελ για την επίλυση των διαφωνιών που μπορεί να προκύψουν μεταξύ των εθνικών αρχών και του Διοικητικού Συμβουλίου.

14 ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΜΕ ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΣΥΛΛΟΓΙΚΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2013 Οι ΟΣΕΚΑ κατέγραψαν εκροές ύψους 15 δισ. το Σεπτέμβριο, σε σχέση με τις εισροές των 15 δισ. του Αυγούστου. Η μεταστροφή των καθαρών πωλήσεων οφείλεται στις υψηλές εκροές των ΑΚ Χρηματαγοράς. Οι μακροπρόθεσμοι ΟΣΕΚΑ (δηλαδή ΟΣΕΚΑ εκτός ΑΚ Χρηματαγοράς) κατέγραψαν αυξημένες πωλήσεις το Σεπτέμβριο ύψους 9 δισ. Οι καθαρές πωλήσεις των Μετοχικών ΑΚ αυξήθηκαν στα 14 δισ. από τα 2 δισ. του προηγούμενου μήνα. Τα Ομολογιακά ΑΚ κατέγραψαν εκροές ύψους 9 δισ. από τα 7 δισ. του Αυγούστου. Οι καθαρές πωλήσεις των Μικτών ΑΚ αυξήθηκαν στα 5 δισ. από τα 3 δισ. του Αυγούστου. Τα ΑΚ Χρηματαγοράς κατέγραψαν εκροές ύψους 24 δισ. σε σχέση με τις εισροές των 15 δισ. του Αυγούστου. Οι υψηλές εκροές του Σεπτεμβρίου αντικατοπτρίζουν το κυκλικό μοτίβο ροών των κεφαλαίων της συγκεκριμένης κατηγορίας στο τέλος κάθε τριμήνου. EFAMA INVESTMENT FUND INDUSTRY FACT SHEET (1) EFAMA EFAMA INVESTMENT FUND FUND INDUSTRY FACT FACT SHEET SHEET (1) (1) Οι καθαρές πωλήσεις των μη-οσεκα αυξήθηκαν στα 17 δισ. το Σεπτέμβριο σε σχέση με τα 9 δισ. του Αυγούστου. Η αύξηση αυτή οφείλεται στα special funds, τα οποία απευθύνονται αποκλειστικά σε θεσμικούς επενδυτές (πχ. Συνταξιοδοτικά ταμεία) και τα οποία κατέγραψαν καθαρές εισροές ύψους 16 δισ., σε σχέση με τα 5 δισ. εισροών του προηγούμενου μήνα. Το συνολικό ενεργητικό των ΟΣΕΚΑ διαμορφώθηκε στα 6.753 δισ., παρουσιάζοντας μηνιαία αύξηση 1,6%. Το συνολικό ενεργητικό των μη-οσεκα παρουσίασε αύξηση ύψους 1,5% και ανήλθε στα 2.718 δισ. στο τέλος του μήνα. Το συνολικό ενεργητικό των ΟΣΕΚΑ και των μη-οσεκα έφθασε τα 9.471 δισ. Το Σεπτέμβριο, τα Μετοχικά Αμοιβαία Κεφάλαια επωφελήθηκαν από τη βελτίωση της ψυχολογίας των επενδυτών λόγω της συνεχιζόμενης στήριξης ρευστότητας από την Federal Reserve, καθώς και της υποχώρησης των εντάσεων στη Συρία, ενώ τα Ομολογιακά Αμοιβαία Κεφάλαια επηρεάστηκαν αρνητικά από τη συνεχιζόμενη αβεβαιότητα για τις εξελίξεις στην αγορά ομολόγων. SEPTEMBER 2013 DATA SEPTEMBER 2013 2013 DATA DATA Net Sales (EUR bn) (2) Net Assets (EUR bn) UCITS Net Sales (3) (EUR bn) Net Sales Net (EUR Sales bn) (EUR (2) bn) (2) Net Assets Net Assets (EUR bn) (EUR (3) bn) UCITS UCITS Net Sales Net Sales (3) (EUR bn) (EUR bn) UCITS September August 2013 Category September % change (4) end 2012 Equity UCITS UCITS September 14.3 September 2.4 August August 64.6 2013 2013 UCITS Category Category September 6,753 September % 1.6% change % change (4) 6,271 end 2012 end 2012 Bond Equity Equity -9.4 14.3 14.3-7.32.4 2.470.9 64.6 64.6 49 41 Non-UCITS 2,718 1.5% 2,645 38 44 38 44 UCITS 6,753 6,753 1.6% 1.6% 6,271 6,271 Balanced Bond Bond 5.0-9.4-9.4 3.4-7.3-7.378.2 70.9 70.9 49 34 36 41 Non-UCITS Total 9,471 2,718 1.6% 1.5% 8,916 2,645 38 4449 41 38 44 Non-UCITS 2,718 1.5% 2,645 38 44 38 44 34 34 Other Balanced UCITS Balanced -0.45.0 5.0 1.93.4 3.428.6 78.2 78.2 3615 36 Total Total 9,471 9,471 1.6% 1.6% 8,916 8,916 1 15 15 Sub Total Other Long UCITS Other Term UCITS 9.4-0.4-0.4 0.51.9 1.9242.3 28.6 28.6 1 1 Net Assets by UCITS Type Other Sub Money Total Sub Market Long Total Term Long Term -24.1 9.4 9.414.5 0.5 0.5-64.0 242.3 242.3-10 Money Net Assets Net Assets by UCITS by UCITS Type Type UCITS Other Other Total Money UCITS Money Market Market -14.7-24.1-24.115.0 14.5 14.5178.2-64.0-64.0-15 -10-10 Market Money Money 5% UCITS UCITS -15-15 Non-UCITS Total UCITS Total UCITS September -14.7-14.7 August 15.0 15.02013 178.2 178.2 funds Market Market 5% 5% 14% Special Non-UCITS Non-UCITS September 16.1 September 4.7 August August 100.0 2013 2013 funds funds -65 14% 14% Real Special Estate Special 0.4 16.1 16.10.34.7 4.7 6.1 100.0 100.0 Equity -65-65 funds Equity Equity Other Real Non-UCITS Estate Real Estate 0.50.4 0.4 4.20.3 0.316.6.1 6.1 36% funds funds Total Other Non-UCITS Non-UCITS Other Non-UCITS 16.70.5 0.5 9.14.2 4.2122.7 16.6 16.6 Balanced 36% funds Balanced Balanced 36% Grand Total Non-UCITS TOTAL Total Non-UCITS2.16.7 16.724.1 9.1 9.1300.9 122.7 122.7 16% funds funds Bond Grand Grand TOTAL TOTAL 2.1 2.1 24.1 24.1 300.9 300.9 16% 16% funds Bond Bond Net Sales of Long-Term UCITS (UCITS excluding Money Market Funds) 29% funds funds Net Sales Net of Sales Long-Term of Long-Term UCITS (UCITS (UCITS excluding excluding Money Money Market Market Funds) Funds) 29% 29% Long-term Fund Net Sales (EUR bn) Equity Fund Net Sales (EUR bn) MM Fund Net Sales (EUR bn) Long-term Long-term Fund Net Fund Sales Net (EUR Sales bn) (EUR bn) Equity Fund Equity Net Fund Sales Net (EUR Sales bn) (EUR bn) MM Fund MM Net Fund Sales Net (EUR Sales bn) (EUR bn) 34 38 35 53 41 41 50 39 35 13 14 21 14 3 3 9 14 14 13 1 2 15 34 38 35 34 53 38 41 35 41 50 41 41 39 35 390 9 35 13 14 21 13 14 21 6 4 1 3 3 9 14 14 13 1-1 2 15 0 9 3 3 9 14 14 13 1 2 15 0 9 6 6-9 -23 0-5 4-2 -7 4-5 1 1-25 -1-1 -33-24 -40-9 -23 0-5 -2-7 -5-25 -9-23 0-5 -2-7 -5-25 -33-33 -24-24 -40-40 UCITS/Non-UCITS Net Assets UCITS/Non-UCITS Net Assets Net Assets Non- UCITS Non- Non- 29% UCITS UCITS 29% 29% UCITS 71% UCITS UCITS 71% 71% Worldwide Assets (EUR bn) Bond Fund Net Sales (EUR bn) Balanced Fund Net Sales (EUR bn) Special Fund Net Sales (EUR bn) Worldwide Assets (EUR bn) Bond Fund Net 25 30 Sales (EUR bn) Balanced Fund Net Sales (EUR bn) Special Fund Net Sales (EUR bn) Worldwide Assets (EUR bn) Bond Fund Net Sales (EUR bn) Balanced Fund Net Sales (EUR bn) Special Fund Net Sales (EUR bn) 21 9 14 20 13 15 21 27 Regions Jun 13 6 2 5 3 7 11 11 13 13 13 9 3 5 10 15 15 18 3 3 9 2 8 12 16 25 21 25 30 30 5 9 14 20 21 13 15 21 27 USA Regions (5) 11,505 Jun 13 6 2 5 3 7 11 11 13 13 9 3 5 10 15 18 3 9 2 8 12 16 9 14 20 13 15 21 27 Regions Jun 13 6 2 5 3 7 11 11 13 13 13 9 3 5 10 15 15 18 3 3 9 2 58 12 16 5-7 0 Europe (6) 9,232-18 -9 USA (5) USA (5) 11,505 11,505-7 -18-9 -7 0 0-18 -9 Asia and Europe Pacific Europe (6) (6) 2,630 9,232 9,232 America Asia and excl. Asia Pacific USA and Pacific 2,193 2,630 2,630 America World America excl. USA excl. 25,682 USA 2,193 2,193 World World 25,682 25,682 (1) Excluding Liechtenstein; (2) UCITS in the sense of publicly offered open-ended funds; non-ucits include other nationally regulated funds; excluding Belgium; (3) for countries reporting assets on a monthly basis (more than 99.6% of European (1) Excluding (1) investment Excluding Liechtenstein; fund Liechtenstein; assets); (2) UCITS (4) (2) change in UCITS the sense on in previous the of sense publicly month; of publicly offered (5) open-ended mutual offered funds; open-ended funds; (6) for non-ucits funds; countries non-ucits include reporting other include assets nationally other each nationally quarter, regulated including regulated funds; excluding non-ucits. funds; excluding Belgium; Belgium; (3) for countries (3) for countries reporting reporting assets on assets a monthly a monthly basis (more basis than (more 99.6% than 99.6% of European of European investment investment fund assets); fund (4) assets); change (4) on change previous on previous month; (5) month; mutual (5) funds; mutual (6) funds; for countries (6) for countries reporting reporting assets each assets quarter, each quarter, including including non-ucits. non-ucits. WWW.EFAMA.ORG WWW.EFAMA.ORG