Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 15 Φεβρουαρίου 2016 (OR. fr) 6058/16 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Αποστολέας: Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου με ημερομηνία: 15 Φεβρουαρίου 2016 Αποδέκτης: Αντιπροσωπίες αριθ. προηγ. εγγρ.: 5879/16 Θέμα: COAFR 34 ACP 25 RELEX 102 COHOM 16 CFSP/PESC 124 Μπουρούντι - Συμπεράσματα του Συμβουλίου (15 Φεβρουαρίου 2016) Επισυνάπτονται για τις αντιπροσωπίες τα συμπεράσματα του Συμβουλίου για το Μπουρούντι που εγκρίθηκαν κατά την 3447η σύνοδο του Συμβουλίου στις 15 Φεβρουαρίου 2016. 6058/16 ΔΛ/μκρ 1 DG C 1 EL
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Συμπεράσματα του Συμβουλίου για το Μπουρούντι 1. Παρά τις προσπάθειες της διεθνούς κοινότητας η κατάσταση στο Μπουρούντι εξακολουθεί να είναι αδιέξοδη. Στη χώρα εξακολουθούν να σημειώνονται επεισόδια βίας και παραβιάσεις και καταπατήσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) καταδικάζει απερίφραστα κάθε χρήση βίας για την επίλυση της κρίσης στο Μπουρούντι. Η έλλειψη προοπτικών πολιτικής λύσης αυξάνει τον κίνδυνο για ριζοσπαστικοποίηση των θέσεων και βίαιη αντιπαράθεση. Η κατάσταση αυτή ενδέχεται να επιδεινωθεί περαιτέρω λόγω της οικονομικής αστάθειας της χώρας. Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΕ επαναλαμβάνει ότι αποδίδει προτεραιότητα στην προστασία και την υποστήριξη του πληθυσμού. 2. Μόνο ο πολιτικός διάλογος χωρίς αποκλεισμούς, με διεθνή μεσολάβηση και με τήρηση της Συμφωνίας της Αρούσα και του Συντάγματος του Μπουρούντι, θα καταστήσει δυνατή την επίλυση της κρίσης. Η ΕΕ χαιρετίζει τις διαμεσολαβητικές προσπάθειες της Κοινότητας Ανατολικής Αφρικής (ΚΑΑ) που κατέστησαν δυνατή τη διοργάνωση της πρώτης συνεδρίασης στο πλαίσιο του εθνικού διαλόγου στο Μπουρούντι, που πραγματοποιήθηκε στις 28 Δεκεμβρίου στο Έντεμπε. Είναι επείγουσα ανάγκη να αποκατασταθεί ο εθνικός διάλογος στο Μπουρούντι, σε ένα πλαίσιο που πράγματι δεν θα επιτρέπει αποκλεισμούς και το οποίο δεν θα επιβάλλει προϋποθέσεις. Η ΕΕ καλεί όλα τα μέρη και ιδίως τις αρχές του Μπουρούντι να ακολουθήσουν την ίδια λογική. 3. Η ΕΕ λαμβάνει υπό σημείωση τις αποφάσεις που έλαβε το Συμβούλιο Ειρήνης και Ασφάλειας της Αφρικανικής Ένωσης (ΑΕ), κατά την 571η συνεδρίασή του που πραγματοποιήθηκε στις 29 Ιανουαρίου 2016 σε επίπεδο αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων. Η ΕΕ επικροτεί την απόφαση της ΑΕ να αποστείλει αντιπροσωπία ανώτατου επιπέδου της ΑΕ στο Μπουρούντι για να έλθει σε επαφή με τις ανώτατες αρχές της δημοκρατίας και με τα άλλα ενδιαφερόμενα μέρη του Μπουρούντι. Η αντιπροσωπία θα πρέπει να μεταβεί στο Μπουρούντι το συντομότερο δυνατό με σκοπό να ξεκινήσει διαβουλεύσεις σχετικά με τον εθνικό και χωρίς αποκλεισμούς εθνικό διάλογο στο Μπουρούντι. Η ΕΕ εκφράζει την ικανοποίησή της για την έκκληση που απευθύνθηκε προς όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη του Μπουρούντι να ανταποκριθούν χωρίς να θέτουν προϋποθέσεις και χωρίς καθυστέρηση στην πρόσκληση της διαμεσολάβησης για επίτευξη γνήσιου διαλόγου χωρίς αποκλεισμούς. Η ΕΕ θεωρεί επίσης θετική τη σθεναρή καταδίκη από την ΑΕ όλων των πράξεων βίας, ανεξάρτητα από τους δράστες, καθώς και την καταδίκη της συνεχιζόμενης ατιμωρησίας. 6058/16 ΔΛ/μκρ 2
4. Η ΕΕ χαιρετίζει την επίσκεψη του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών (ΣΑΗΕ) στο Μπουρούντι, στις 21 και 22 Ιανουαρίου 2016, και υπογραμμίζει τη σημασία που αποδίδουν τα μέλη του ΣΑΗΕ στην ανάγκη εξεύρεσης πολιτικής λύσης για το Μπουρούντι, υποστηριζόμενης από διεθνή παρουσία στη χώρα. Χαιρετίζει, στο πλαίσιο αυτό, το έργο του ειδικού συμβούλου του Γενικού Γραμματέα. Η ΕΕ τάσσεται υπέρ της ενισχυμένης συμμετοχής του ΟΗΕ, της ΑΕ και του ΣΕΥ στις προσπάθειες διαμεσολάβησης και επαναλαμβάνει τη δέσμευσή της να στηρίξει τη διαμεσολάβηση. Υπενθυμίζοντας ότι η διεθνής κοινότητα πρέπει να είναι σε θέση να αντιμετωπίσει τυχόν επιδείνωση της κατάστασης, η ΕΕ τονίζει ότι είναι σημαντικό να συνεχιστούν οι εργασίες όσον αφορά το θέμα αυτό και υπενθυμίζει τη δέσμευσή της να στηρίξει τη δράση του ΟΗΕ και της ΑΕ προκειμένου να υπάρχουν διαθέσιμα συντονισμένα σχέδια σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης. 5. Η ΕΕ θα λάβει τα κατάλληλα μέτρα που απαιτούνται λόγω της έλλειψης θετικών μηνυμάτων. Συγκεκριμένα, οι διαβουλεύσεις στο πλαίσιο του άρθρου 96 της συμφωνίας του Κοτονού, που πραγματοποιήθηκαν στις Βρυξέλλες στις 8 Δεκεμβρίου, δεν επέτρεψαν να αντιμετωπιστεί η μη συμμόρφωση του Μπουρούντι με τα βασικά στοιχεία της εταιρικής σχέσης. Η ουσιαστική συμμετοχή της κυβέρνησης του Μπουρούντι στον εθνικό διάλογο, όπως ζήτησαν το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ και το Συμβούλιο Ειρήνης και Ασφάλειας της ΑΕ, είναι ζωτικής σημασίας. Κάθε άλλο μέτρο αποκλιμάκωσης και πολιτικού ανοίγματος θα αποτελέσει επίσης σημαντικότατο θετικό μήνυμα. Η ΕΕ, ως ένας από τους βασικούς αναπτυξιακούς εταίρους του Μπουρούντι, επιβεβαιώνει την πρόθεσή της να συνεχίσει να στηρίζει τον πληθυσμό του Μπουρούντι μέσω των αναπτυξιακών της δράσεων. 6. Η ΕΕ είναι πάντοτε πρόθυμη να χρηματοδοτήσει ανθρωπιστικές δράσεις υπέρ του πληθυσμού του Μπουρούντι και καλεί τις αρχές να εξασφαλίσουν άμεση, ασφαλή και απρόσκοπτη πρόσβαση στις ανθρωπιστικές οργανώσεις που δραστηριοποιούνται στο Μπουρούντι. 7. Οι πρόσφατες επιθέσεις ένοπλων ανταρτικών κινημάτων κατά των δυνάμεων της τάξης και των θεσμικών οργάνων της χώρας είναι απαράδεκτες, όπως και η δυσανάλογη ανταποδοτική χρήση βίας εκ μέρους των δυνάμεων εσωτερικής ασφάλειας. Η ΕΕ εκφράζει την αλληλεγγύη της προς όλα τα θύματα της βίας. 6058/16 ΔΛ/μκρ 3
8. Η ΕΕ υπενθυμίζει ότι κάθε άτομο που εμπλέκεται σε πράξεις βίας και παραβιάσεις ή σοβαρές καταπατήσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, μεταξύ των οποίων και η υποκίνηση μίσους, πρέπει να θεωρείται υπεύθυνο και να λογοδοτεί ενώπιον της δικαιοσύνης. Η ΕΕ, υπενθυμίζοντας τα περιοριστικά μέτρα που ενέκρινε ήδη την 1 η Οκτωβρίου 2015, προτίθεται να επιβάλει περιοριστικά μέτρα εναντίον εκείνων των οποίων η δράση έχει ενδεχομένως οδηγήσει ή θα μπορούσε να οδηγήσει σε πράξεις βίας και καταστολής, σε σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, και/ή θα μπορούσε να παρεμποδίσει την επίτευξη πολιτικής λύσης στο πλαίσιο που προτείνεται από την ΑΕ και το ΣΕΥ. 9. Η ΕΕ εξακολουθεί να ανησυχεί για τον αυξανόμενο αριθμό των καταγγελλόμενων κρουσμάτων παραβίασης και καταπάτησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, στα οποία εμπλέκονται, σε ορισμένες περιπτώσεις, οι δυνάμεις ασφαλείας. Οι δηλώσεις του Ύπατου Αρμοστή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ σχετικά με την εικαζόμενη ύπαρξη ομαδικών τάφων, περιστατικών σεξουαλικής βίας, αυθαίρετων κρατήσεων, εξαφανίσεων και συνοπτικών εκτελέσεων είναι ανησυχητικές και ζητείται η πλήρης διαλεύκανσή τους μέσω της διενέργειας διεξοδικής, αμερόληπτης και αξιόπιστης έρευνας. 10. Η Ευρωπαϊκή Ένωση εκφράζει επίσης την έντονη ανησυχία της όσον αφορά τον εκφοβισμό και τη συνεχή παρενόχληση των εκπροσώπων της αντιπολίτευσης και της κοινωνίας των πολιτών. Υπενθυμίζει στην κυβέρνηση του Μπουρούντι τις διεθνείς υποχρεώσεις της που απορρέουν από το Διεθνές Σύμφωνο για τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα, ιδίως όσον αφορά τον σεβασμό των θεμελιωδών ελευθεριών και του κράτους δικαίου και τη διεκπεραίωση των δικαστικών υποθέσεων, με ιδιαίτερη έμφαση στο δικαίωμα σε δίκαιη και αμερόληπτη δίκη. Παροτρύνει την κυβέρνηση του Μπουρούντι να εξασφαλίσει την ελευθερία της έκφρασης και την ελευθερία του Τύπου, επιτρέποντας στους δημοσιογράφους του Μπουρούντι να διενεργούν έρευνες και να συντάσσουν δημοσιογραφικά κείμενα χωρίς εμπόδια ή εκφοβισμούς. Η αντιπολίτευση πρέπει να απέχει από τη χρήση βίας. 6058/16 ΔΛ/μκρ 4
11. Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΕ υποστηρίζει πλήρως την ανάπτυξη εμπειρογνωμόνων της ΑΕ και την αποστολή μιας ομάδας εμπειρογνωμόνων από τον Ύπατο Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών για τα ανθρώπινα δικαιώματα, σύμφωνα με το ψήφισμα που ενέκρινε το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ κατά την έκτακτη συνεδρίαση του στις 17 Δεκεμβρίου 2015. Η ΕΕ απευθύνει έκκληση προς τις αρχές του Μπουρούντι, λαμβάνοντας επίσης υπόψη την πρόσφατη εκλογή της χώρας στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών, να διευκολύνουν χωρίς καθυστέρηση την ανάπτυξη των εμπειρογνωμόνων θεωρεί ότι η παρουσία τους θα συμβάλει στην ειρήνευση και στην προστασία του πληθυσμού. 12. Τα τελευταία χρόνια έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος όσον αφορά τη συνεργασία και την ανάπτυξη στην περιοχή των Μεγάλων Λιμνών. Η κρίση στο Μπουρούντι θέτει σε κίνδυνο τα πρόσφατα κεκτημένα. Η ΕΕ επικαλείται την ευθύνη όλων των χωρών της περιοχής να συμβάλουν στην επίλυση της κρίσης και να μην υποστηρίζουν με κανέναν τρόπο τη δράση ένοπλων κινημάτων. 6058/16 ΔΛ/μκρ 5