Τίτλος Μαθήματος ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΤΕ ΑΝΑΛΥΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ Δρ. ΑΘΙΑΝΟΣ Καθηγητής ΣΕΡΡΕΣ, ΙΟΥΝΙΟΣ 2015
Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς. Το έργο αυτό αδειοδοτείται από την Creative Commons Αναφορά Δημιουργού - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές Άδεια. Για να δείτε ένα αντίγραφο της άδειας αυτής, επισκεφτείτε http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.el. Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Κεντρικής Μακεδονίας» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.
Κυκλοφοριακή Ταχύτητα Εισπρακτέων Λογαριασµών 5.491.200 2002 : = (575.600+ 655.600)/ 2 8,92 5.576.400 2003 : = (655.600 + 573.300) / 2 9,08
ΠΙΝΑΚΑΣ1 Ενοποιηµένος Ισολογισµός της επιχείρησης Α για τέλος χρήσης σε χιλιάδες. 2003 2002 2001 ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ Κυκλοφορούν Ενεργητικό Μετρητά 95,2 74,6 69,0 Εισπρακτέοι Λογαριασµοί µείον προβλέψεις 575,3 655,6 575,6 Αποθέµατα Έτοιµα Προϊόντα 302,8 309,1 324,1 Πρώτες Ύλες 93,7 86,7 110,7 Αγορές Α Υλών και Αναλωσίµων 38,8 26,5 39,1 Σύνολο Αποθεµάτων 435,3 422.3 473.9 Άλλα κυκλοφορούντα στοιχεία 150,4 150.0 414.1 Σύνολο Κυκλοφορούντος Ενεργητικού 1,256.2 1,302.5 1,532.6 ιάφοροι χρεώστες και επενδύσεις 83.0 79.1 63.5 Γήπεδα-Οικόπεδα και Εξοπλισµός 2,066,1 1,914.6 1,745.6 (-) Μείον συσσωρευµένες αποσβέσεις 792.8 681.9 591.5 Σύνολο ακίνητης περιουσίας 1,273.3 1,232.7 1,154.1 Ασώµατες Ακινητοποιήσεις (µείον αποσβέσεις) 427.4 446.2 466.7 Καθαρά πάγια στοιχεία από πρόωρη παύση - - 160.5 λειτουργίας Σύνολο Ενεργητικού 3,039.9 3,060.5 3,377.4
Υποχρεώσεις και Μετοχικό Κεφάλαιο Βραχυπρόθεσµες Υποχρεώσεις Βραχυπρόθεσµες υποχρεώσεις σε δάνεια 61.0 80.6 343.2 Ποσοστό επί µακροπρόθεσµων δανείων 57.9 32.9 32.3 Προµηθευτές 420.2 395.3 405.3 Προϋπολογιζόµενοι µισθοί, συντάξεις, µπόνους 147.0 116.3 106.3 Προϋπολογιζόµενα ποσά προώθησης 120.2 105.7 92.6 Φόρος εισοδήµατος 49.7 45.1 36.3 ιάφορες υπολογιζόµενες υποχρεώσεις 198.6 195.4 173.8 Σύνολο Βραχυπρόθεσµων Υποχρεώσεων 1,054.6 971.3 1,189.8 Μακροπρόθεσµες υποχρεώσεις σε δάνεια 688.7 701.2 740.3 ιάφορες υποχρεώσεις 97.7 115.5 100.3 Μετατεθείσα σε µελλοντική χρήση καταβολή φόρου 348.9 366.7 327.7 Μετοχές συσσωρευτικού µερίσµατος (µετατρέψιµες) 100.0 100.0 100.0 Μεταφερόµενος συµψηφισµός (92.1) (95.2) (98.2) Ίδια Κεφάλαια Κοινές µετοχές ονοµ. αξίας 5, 83.989.396 σε κυκλοφ. 420.0 420.0 420.0 Επιπλέον καταβεβληµένο κεφάλαιο 2.9 7.2 12.9 Κέρδη εις νέον 1,162.3 1,047.5 1,164.7 Συσσωρευµένες προσαρµογές συναλλάγµατος (24.5) (52.9) (29.3) Μεταφορά υπολοίπων (160.4) (168.0) (164.1) Επαναγορά ιδίων µετοχών (558.2) (352.9) (386.7) Σύνολο ιδίων κεφαλαίων 842.1 901.0 1,017.5 Σύνολο υποχρεώσεων και ιδίων κεφαλαίων 3,039.9 3,060.5 3,377.4
ΠΙΝΑΚΑΣ 5.2 Κατάσταση Αποτελεσµάτων Χρήσεως της επιχείρησης A 2003 2002 2001 Καθαρές Πωλήσεις 5.576.400 5.491.200 5.030.600 Κόστος Πωληθέντων 2.817.700 2.839.700 2.685.900 Μικτό Περιθώριο Κέρδους 2.758.700 2.651.500 2.344.700 απάνες Πωλήσεων, ιοικητικές και Γενικές 2.213.000 2.121.200 1.844.100 Λειτουργικό Περιθώριο Κέρδους 545.700 530.300 500.600 απάνες Τόκων (καθαρές) 67.400 86.200 101.800 Άλλα Έξοδα 56.800 32.600 16.400 Λειτουργικά έσοδα προ φόρων 421.500 411.500 382.400 Προβλέψεις για φόρους 173.900 175.700 153.300 Καθαρά Λειτουργικά έσοδα 247.600 235.800 228.900 Έκτακτα έσοδα 0.00 (30.000) (59.900) Καθαρά έσοδα 247.600 205.800 169.000 Μερίσµατα προνοµιούχων µετοχών 4,2 4,3 4,5 ιαθέσιµα καθαρά κέρδη (προς διανοµή) 243.400 201.500 164.500 Μέσος αριθµός κοινών µετοχών σε κυκλοφορία(000) 74.881 75.904 76.537 Καθαρά κέρδη ανά µετοχή από λειτουργικές δραστηριότητες 3,25 3,05 2,93 Καθαρά κέρδη ανά µετοχή σε κοινές µετοχές 3,25 2,65 2,125 Μέρισµα ανά µετοχή 1,72 1,56 1,40
Κυκλοφοριακή Ταχύτητα Εισπρακτέων Λογαριασµών Έχοντας υπολογίσει την ετήσια κυκλοφοριακή ταχύτητα των εισπράξεων, είµαστε σε θέση να υπολογίσουµε τη µέση περίοδο είσπραξης όπως παρακάτω: Μέση Περίοδος Είσπραξης = 365 Ετήσια Κυκλοφορια κή Ταχύτητα Εισπράξεων 365 2002 : = 8,92 40,9 ηµέρες 365 2003 : = 9,08 40,2 ηµέρες
Κεφάλαιο Κίνησης προς Πωλήσεις Ο δείκτης κεφαλαίου κίνησης προς τις πωλήσεις συνδέει το καθαρό κεφάλαιο κίνησης, το οποίο υπολογίζεται από το κυκλοφορούν ενεργητικό µείον τις βραχυπρόθεσµες υποχρεώσεις, µε τις πωλήσεις της επιχείρησης. Η σχέση αυτή εµφανίζει τα διαθέσιµα κεφάλαια κίνησης για την κάλυψη πρόσθετης χρηµατοδότησης των στοιχείων του ενεργητικού, οι οποίες µπορούν να προκύψουν από τον αυξηµένο όγκο των πωλήσεων.
Κεφάλαιο Κίνησης προς Πωλήσεις Κεφάλαιο Κίνησης / Πωλήσεις = Κυκλοφορού ν Ενεργητικό - Βραχυπρόθε σµες Υποχρεώσει ς Πωλήσεις
ΠΙΝΑΚΑΣ1 Ενοποιηµένος Ισολογισµός της επιχείρησης Α για τέλος χρήσης σε χιλιάδες. 2003 2002 2001 ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ Κυκλοφορούν Ενεργητικό Μετρητά 95,2 74,6 69,0 Εισπρακτέοι Λογαριασµοί µείον προβλέψεις 575,3 655,6 575,6 Αποθέµατα Έτοιµα Προϊόντα 302,8 309,1 324,1 Πρώτες Ύλες 93,7 86,7 110,7 Αγορές Α Υλών και Αναλωσίµων 38,8 26,5 39,1 Σύνολο Αποθεµάτων 435,3 422.3 473.9 Άλλα κυκλοφορούντα στοιχεία 150,4 150.0 414.1 Σύνολο Κυκλοφορούντος Ενεργητικού 1,256.2 1,302.5 1,532.6 ιάφοροι χρεώστες και επενδύσεις 83.0 79.1 63.5 Γήπεδα-Οικόπεδα και Εξοπλισµός 2,066,1 1,914.6 1,745.6 (-) Μείον συσσωρευµένες αποσβέσεις 792.8 681.9 591.5 Σύνολο ακίνητης περιουσίας 1,273.3 1,232.7 1,154.1 Ασώµατες Ακινητοποιήσεις (µείον αποσβέσεις) 427.4 446.2 466.7 Καθαρά πάγια στοιχεία από πρόωρη παύση - - 160.5 λειτουργίας Σύνολο Ενεργητικού 3,039.9 3,060.5 3,377.4
Υποχρεώσεις και Μετοχικό Κεφάλαιο Βραχυπρόθεσµες Υποχρεώσεις Βραχυπρόθεσµες υποχρεώσεις σε δάνεια 61.0 80.6 343.2 Ποσοστό επί µακροπρόθεσµων δανείων 57.9 32.9 32.3 Προµηθευτές 420.2 395.3 405.3 Προϋπολογιζόµενοι µισθοί, συντάξεις, µπόνους 147.0 116.3 106.3 Προϋπολογιζόµενα ποσά προώθησης 120.2 105.7 92.6 Φόρος εισοδήµατος 49.7 45.1 36.3 ιάφορες υπολογιζόµενες υποχρεώσεις 198.6 195.4 173.8 Σύνολο Βραχυπρόθεσµων Υποχρεώσεων 1,054.6 971.3 1,189.8 Μακροπρόθεσµες υποχρεώσεις σε δάνεια 688.7 701.2 740.3 ιάφορες υποχρεώσεις 97.7 115.5 100.3 Μετατεθείσα σε µελλοντική χρήση καταβολή φόρου 348.9 366.7 327.7 Μετοχές συσσωρευτικού µερίσµατος (µετατρέψιµες) 100.0 100.0 100.0 Μεταφερόµενος συµψηφισµός (92.1) (95.2) (98.2) Ίδια Κεφάλαια Κοινές µετοχές ονοµ. αξίας 5, 83.989.396 σε κυκλοφ. 420.0 420.0 420.0 Επιπλέον καταβεβληµένο κεφάλαιο 2.9 7.2 12.9 Κέρδη εις νέον 1,162.3 1,047.5 1,164.7 Συσσωρευµένες προσαρµογές συναλλάγµατος (24.5) (52.9) (29.3) Μεταφορά υπολοίπων (160.4) (168.0) (164.1) Επαναγορά ιδίων µετοχών (558.2) (352.9) (386.7) Σύνολο ιδίων κεφαλαίων 842.1 901.0 1,017.5 Σύνολο υποχρεώσεων και ιδίων κεφαλαίων 3,039.9 3,060.5 3,377.4
ΠΙΝΑΚΑΣ 5.2 Κατάσταση Αποτελεσµάτων Χρήσεως της επιχείρησης A 2003 2002 2001 Καθαρές Πωλήσεις 5.576.400 5.491.200 5.030.600 Κόστος Πωληθέντων 2.817.700 2.839.700 2.685.900 Μικτό Περιθώριο Κέρδους 2.758.700 2.651.500 2.344.700 απάνες Πωλήσεων, ιοικητικές και Γενικές 2.213.000 2.121.200 1.844.100 Λειτουργικό Περιθώριο Κέρδους 545.700 530.300 500.600 απάνες Τόκων (καθαρές) 67.400 86.200 101.800 Άλλα Έξοδα 56.800 32.600 16.400 Λειτουργικά έσοδα προ φόρων 421.500 411.500 382.400 Προβλέψεις για φόρους 173.900 175.700 153.300 Καθαρά Λειτουργικά έσοδα 247.600 235.800 228.900 Έκτακτα έσοδα 0.00 (30.000) (59.900) Καθαρά έσοδα 247.600 205.800 169.000 Μερίσµατα προνοµιούχων µετοχών 4,2 4,3 4,5 ιαθέσιµα καθαρά κέρδη (προς διανοµή) 243.400 201.500 164.500 Μέσος αριθµός κοινών µετοχών σε κυκλοφορία(000) 74.881 75.904 76.537 Καθαρά κέρδη ανά µετοχή από λειτουργικές δραστηριότητες 3,25 3,05 2,93 Καθαρά κέρδη ανά µετοχή σε κοινές µετοχές 3,25 2,65 2,125 Μέρισµα ανά µετοχή 1,72 1,56 1,40
Κεφάλαιο Κίνησης προς Πωλήσεις 1.532.500 1.189.800 2001 : = 5.030.600 6,81% 1.302.500 971.300 2002 : = 5.491.200 6,03% 1.256.200 1.054.600 2003 : = 5.576.400 3,62%
ΠΙΝΑΚΑΣ1 Ενοποιηµένος Ισολογισµός της επιχείρησης Α για τέλος χρήσης σε χιλιάδες. 2003 2002 2001 ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ Κυκλοφορούν Ενεργητικό Μετρητά 95,2 74,6 69,0 Εισπρακτέοι Λογαριασµοί µείον προβλέψεις 575,3 655,6 575,6 Αποθέµατα Έτοιµα Προϊόντα 302,8 309,1 324,1 Πρώτες Ύλες 93,7 86,7 110,7 Αγορές Α Υλών και Αναλωσίµων 38,8 26,5 39,1 Σύνολο Αποθεµάτων 435,3 422.3 473.9 Άλλα κυκλοφορούντα στοιχεία 150,4 150.0 414.1 Σύνολο Κυκλοφορούντος Ενεργητικού 1,256.2 1,302.5 1,532.6 ιάφοροι χρεώστες και επενδύσεις 83.0 79.1 63.5 Γήπεδα-Οικόπεδα και Εξοπλισµός 2,066,1 1,914.6 1,745.6 (-) Μείον συσσωρευµένες αποσβέσεις 792.8 681.9 591.5 Σύνολο ακίνητης περιουσίας 1,273.3 1,232.7 1,154.1 Ασώµατες Ακινητοποιήσεις (µείον αποσβέσεις) 427.4 446.2 466.7 Καθαρά πάγια στοιχεία από πρόωρη παύση - - 160.5 λειτουργίας Σύνολο Ενεργητικού 3,039.9 3,060.5 3,377.4
Υποχρεώσεις και Μετοχικό Κεφάλαιο Βραχυπρόθεσµες Υποχρεώσεις Βραχυπρόθεσµες υποχρεώσεις σε δάνεια 61.0 80.6 343.2 Ποσοστό επί µακροπρόθεσµων δανείων 57.9 32.9 32.3 Προµηθευτές 420.2 395.3 405.3 Προϋπολογιζόµενοι µισθοί, συντάξεις, µπόνους 147.0 116.3 106.3 Προϋπολογιζόµενα ποσά προώθησης 120.2 105.7 92.6 Φόρος εισοδήµατος 49.7 45.1 36.3 ιάφορες υπολογιζόµενες υποχρεώσεις 198.6 195.4 173.8 Σύνολο Βραχυπρόθεσµων Υποχρεώσεων 1,054.6 971.3 1,189.8 Μακροπρόθεσµες υποχρεώσεις σε δάνεια 688.7 701.2 740.3 ιάφορες υποχρεώσεις 97.7 115.5 100.3 Μετατεθείσα σε µελλοντική χρήση καταβολή φόρου 348.9 366.7 327.7 Μετοχές συσσωρευτικού µερίσµατος (µετατρέψιµες) 100.0 100.0 100.0 Μεταφερόµενος συµψηφισµός (92.1) (95.2) (98.2) Ίδια Κεφάλαια Κοινές µετοχές ονοµ. αξίας 5, 83.989.396 σε κυκλοφ. 420.0 420.0 420.0 Επιπλέον καταβεβληµένο κεφάλαιο 2.9 7.2 12.9 Κέρδη εις νέον 1,162.3 1,047.5 1,164.7 Συσσωρευµένες προσαρµογές συναλλάγµατος (24.5) (52.9) (29.3) Μεταφορά υπολοίπων (160.4) (168.0) (164.1) Επαναγορά ιδίων µετοχών (558.2) (352.9) (386.7) Σύνολο ιδίων κεφαλαίων 842.1 901.0 1,017.5 Σύνολο υποχρεώσεων και ιδίων κεφαλαίων 3,039.9 3,060.5 3,377.4
ΠΙΝΑΚΑΣ 5.2 Κατάσταση Αποτελεσµάτων Χρήσεως της επιχείρησης A 2003 2002 2001 Καθαρές Πωλήσεις 5.576.400 5.491.200 5.030.600 Κόστος Πωληθέντων 2.817.700 2.839.700 2.685.900 Μικτό Περιθώριο Κέρδους 2.758.700 2.651.500 2.344.700 απάνες Πωλήσεων, ιοικητικές και Γενικές 2.213.000 2.121.200 1.844.100 Λειτουργικό Περιθώριο Κέρδους 545.700 530.300 500.600 απάνες Τόκων (καθαρές) 67.400 86.200 101.800 Άλλα Έξοδα 56.800 32.600 16.400 Λειτουργικά έσοδα προ φόρων 421.500 411.500 382.400 Προβλέψεις για φόρους 173.900 175.700 153.300 Καθαρά Λειτουργικά έσοδα 247.600 235.800 228.900 Έκτακτα έσοδα 0.00 (30.000) (59.900) Καθαρά έσοδα 247.600 205.800 169.000 Μερίσµατα προνοµιούχων µετοχών 4,2 4,3 4,5 ιαθέσιµα καθαρά κέρδη (προς διανοµή) 243.400 201.500 164.500 Μέσος αριθµός κοινών µετοχών σε κυκλοφορία(000) 74.881 75.904 76.537 Καθαρά κέρδη ανά µετοχή από λειτουργικές δραστηριότητες 3,25 3,05 2,93 Καθαρά κέρδη ανά µετοχή σε κοινές µετοχές 3,25 2,65 2,125 Μέρισµα ανά µετοχή 1,72 1,56 1,40
ΤΙΠΡΟΚΑΛΕΙΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΣΤΟΥΣ ΕΙΚΤΕΣΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ Τι κάνει τους αριθµοδείκτες Ρευστότητας να αυξάνονται; 1. Αύξηση των Αποθεµάτων 2. Αύξηση Χρεωστών 3. Αύξηση Μετρητών 4. Μείωση Πιστωτών Το αντίστροφο των ανωτέρω προκαλεί µείωση των δεικτών
ΑΠΑΙΤΟΥΝΠΡΟΣΟΧΗ Η ύπαρξη τραπεζικής υπερανάλυψης Η ύπαρξη πολλών µετρητών σε σχέση µε το σύνολο των κυκλοφοριακών Μικρά ποσά άλλων πιστωτών σε σχέση µε τους εµπορικούς πιστωτές Σηµείωση: Θα πρέπει πάντοτε τόσο τα κυκλοφοριακά όσο και οι βραχυχρόνιες υποχρεώσεις να ευθυγραµµίζονται µε τις πωλήσεις
Ερωτήσεις - Προβλήµατα 1. Επιλέξτε αν η παρακάτω πρόταση είναι σωστή ή λάθος. Μια επιχείρηση προσπαθεί να έχει έναν όσο το δυνατόν υψηλότερο δείκτη ρευστότητας, αφού ο δείκτης αυτός είναι πολύ σηµαντικός για κάθε επιχείρηση και δεν επηρεάζει κανένα άλλο µέγεθος.
Απάντηση 1. Λάθος. Ο δείκτης ρευστότητας εξαρτάτε από το είδος της επιχείρησης και από τον κλάδο µέσα στο οποίο δραστηριοποιείται. Αυτό σηµαίνει ότι για να µιλήσουµε για το σωστό µέγεθος του δείκτη πρέπει να τον συσχετίσουµε και µε άλλα µεγέθη, µε τα οποία και πρέπει να συµβαδίζει. Παρότι είναι καλό να έχουµε ένα δείκτη υψηλό, αυτό πρέπει να αιτιολογείται καθότι ένας υψηλός δείκτης ρευστότητας µπορεί να δείχνει ακόµα και αρνητικά στοιχεία για την επιχείρηση, αφού είναι πιθανό µέρος του ενεργητικού πιθανώς να παραµένει µε τη µορφή ρευστών στοιχείων και δεν χρησιµοποιείται στην παραγωγική διαδικασία.
Ερωτήσεις - Προβλήµατα 2. Επιλέξτε αν η παρακάτω πρόταση είναι σωστή ή λάθος. Ο αριθµοδείκτης Ειδικής ρευστότητας αποτελεί καλύτερο µέτρο της ρευστότητας µιας επιχείρησης, γιατί δεν λαµβάνει υπόψη του στοιχεία που δεν είναι εύκολα και γρήγορα ρευστοποιήσιµα. Απάντηση: Σωστό
Ερωτήσεις - Προβλήµατα 3. Το είδος του αποθέµατος παίζει σηµαντικό ρόλο στον υπολογισµό της ρευστότητας µιας επιχείρησης. Απάντηση: Όταν µια επιχείρηση που τηρεί αποθέµατα σε ένα είδος µε διαρκεί ζήτηση, σχετικά εύκολη αποθήκευση και µικρή πιθανότητα το απόθεµα να χαλάσει, έχει πολύ καλύτερο ποιοτικά δείκτη ρευστότητας από µια επιχείρηση που διατηρεί απόθεµα περιοδική ζήτηση, δύσκολη αποθήκευση και µεγάλη φθορά.
Ερωτήσεις - Προβλήµατα 4. Πότε οι δείκτης Γενικής και Ειδικής ρευστότητας µας δίνουν το ίδιο αποτέλεσµα. Απάντηση: Όταν µια επιχείρηση δεν διατηρεί αποθέµατα.
Ερωτήσεις - Προβλήµατα 5. Ποια στοιχεία λαµβάνονται υπόψη στη δυνατότητα µιας επιχείρησης να ανταποκρίνεται στις τρέχουσες υποχρεώσεις της? Απάντηση: Το ύψος των τρεχουσών λειτουργικών δαπανών Η πιστοληπτική ικανότητα της επιχειρήσεως Η ύπαρξη ή όχι εποχικότητας στις πωλήσεις.