Ανάλυση Λογιστικών Καταστάσεων

Transcript

1 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα Ανάλυση Λογιστικών Καταστάσεων Ενότητα #4: Χρηματοοικονομικοί Αριθμοδείκτες (Αριθμοδείκτες Βιωσιμότητας) Πέτρος Καλαντώνης Επίκουρος Καθηγητής Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων

2 Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς. 2

3 Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα» έχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. 3

4 Σκοπός ενότητας Στη συγκεκριμένη ενότητα παρουσιάζονται οι αριθμοδείκτες βιωσιμότητας. 4

5 Περιεχόμενα Αριθμοδείκτες Βιωσιμότητας Χαρακτηριστικά κεφαλαίων της επιχείρησης προς διερεύνηση Ίδια Ξένα Κεφάλαια Επιχορηγήσεις Δείκτης Σχέσεως Κεφαλαίων Δείκτης Υπερχρέωσης & Επιπέδου Κεφαλαιακής Μόχλευσης Δείκτης Χρηματοδότησης Παγίων Δείκτης Κυκλοφορούντος Ενεργητικού προς Σύνολο Υποχρεώσεων Δείκτης Δανειακής Επιβάρυνσης Δείκτης Παγίων προς Μακροπρόθεσμες Υποχρεώσεις Δείκτης Κάλυψης Τόκων Δείκτης Περιθωρίου Κεφαλαιακής Μόχλευσης Δείκτης Παλαιότητας Παγίων Δείκτης Βαθμού Παγιοποίησης Δείκτης Αυτοχρηματοδότησης Δείκτης Εντάσεως Κεφαλαίου Δείκτης Ανανέωσης Παγίου Εξοπλισμού 5

6 Αριθμοδείκτες Βιωσιμότητας Κεφαλαιακή Δομή της Επιχείρησης Ίδια Κεφάλαια Ξένα Κεφάλαια 6

7 Χαρακτηριστικά κεφαλαίων της επιχείρησης προς διερεύνηση Κόστος Κεφαλαίων Χρονική εκδήλωση εισροών εκροών που σχετίζονται με τη διαθεσιμότητα και εξυπηρέτηση των κεφαλαίων στη επιχείρηση (μερίσματα και επιστροφές στους δικαιούχους) 7

8 Αριθμοδείκτες Βιωσιμότητας (1) Σχέσεως Κεφαλαίων Υποχρέωσης και Επιπέδου Κεφαλαιακής Μόχλευσης Χρηματοδότησης Παγίων Κυκλοφορούντος Ενεργητικού προς το σύνολο των Υποχρεώσεων Δανειακής Επιβάρυνσης Παγίων προς Μακροπρόθεσμες Υποχρεώσεις Κάλυψης Τόκων Εισοδηματικής Κάλυψης Παγίων Δαπανών 8

9 Αριθμοδείκτες Βιωσιμότητας (2) Ταμιακής κάλυψης Σταθερών Δαπανών Περιθωρίου Κεφαλαιακής Μόχλευσης Παλαιότητας Παγίων Βαθμού Παγιοποίησης Αυτοχρηματοδότησης Εντάσεως Κεφαλαίου Ανανέωσης Παγίου Εξοπλισμού Αποσβέσεων προς Χρεολύσια 9

10 Ίδια Κεφάλαια Ανώδυνη πηγή Κεφαλαίων για την επιχείρηση Εσωτερική υπόθεση της επιχείρησης Δεν συνεπάγεται συμβατικούς και νομικού περιορισμούς ως προ το χρόνο των εκροών που έχουν σχέση με τη εξυπηρέτησή τους. (μερίσματα και επιστροφή τους στους δικαιούχους). Αξιολόγηση ικανότητας επιχείρησης να αντεπεξέλθει στις τρέχουσες υποχρεώσεις της 10

11 Ξένα Κεφάλαια Είναι απαραίτητος ο αυστηρός υπολογισμό κόστους για την επιχείρηση Συνεπάγονται προκαθορισμένο χρονικό διάγραμμα εκροών (τόκοι επιστροφή τους, εξασφάλιση εγγυήσεων) Αποτελούν παράγοντα πίεσης στη διοίκηση και έχουν συνεχή επίδραση στη ρευστότητα της επιχείρησης. Αποτελούν σημαντικό παράγοντα για την μεγιστοποίηση των κερδών της επιχείρησης όταν το κόστος τους είναι μικρότερο από τη συνολική απόδοση τους για την επιχείρηση. 11

12 Επιχορηγήσεις Ιδιόμορφη πηγή κεφαλαίων η οποία δεν συνεπάγεται το γνωστό συμβατικό κόστος εξυπηρέτησης ούτε τη επιστροφή τους αλλά δίνονται υπό συγκεκριμένους επενδυτικούς όρους, κριτήρια και προϋποθέσεις η μη τήρηση των οποίων συνεπάγεται μόνο την επιστροφή τους Έχουν διαφορετικό τρόπο αντιμετώπισης από Λογιστές και Χρηματοοικονομικούς Αναλυτές σε σχέση με τα Ίδια και τα Ξένα Κεφάλαια. 12

13 Δείκτης Σχέσεως Κεφαλαίων (1) Δείκτης Σχέσεως Κεφαλαίων = Ιδία Κεφάλαια Σύνολο Παθητικού 13

14 Δείκτης Σχέσεως Κεφαλαίων (2) Σχέση Ιδίων Κεφαλαίων προς το σύνολο των κεφαλαίων της επιχείρησης Η συμμετοχή των επιχορηγήσεων στα Ιδία Κεφάλαια ή στις Υποχρεώσεις της επιχείρησης όσο δεν έχουν εκπληρωθεί οι όροι και υπάρχει περίπτωση να επιστραφούν στο χορηγό τους μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την τιμή του δείκτη και να εξαχθούν εσφαλμένα συμπεράσματα. Η τιμή του δείκτη είναι μικρότερη του 1 αλλά όσο μεγαλύτερη είναι (τείνει προς το 1) τόσο μεγαλύτερα περιθώρια υπάρχουν για αποδοτικότερη κεφαλαιακή διάρθρωση 14

15 Δείκτης Υπερχρέωσης & Επιπέδου Κεφαλαιακής Μόχλευσης (1) Δείκτης Υπερχρέωσης & = Επιπέδου Κεφαλαιακής Μόχλευσης Υποχρεώσεις Ίδια Κεφάλαια 15

16 Δείκτης Υπερχρέωσης & Επιπέδου Κεφαλαιακής Μόχλευσης (2) Δικαιούχοι των υποχρεώσεων = πηγές χρηματοδότησης της επιχείρησης Σχέση Ιδίων Κεφαλαίων με τα ξένα κεφάλαια της επιχείρησης Εκτίμηση του βαθμού ασφαλείας που εξασφαλίζουν τα ίδια κεφάλαια της επιχείρησης στους επιχείρησης Αξιολόγηση του επιπέδου της χρήσης κεφαλαιακής μόχλευσης από τους μετόχους και τη διοίκηση της επιχείρησης Όσο μεγαλύτερος είναι ο δείκτης και ιδιαίτερα πάνω από 1 τόσο πιο υπερχρεωμένη θεωρείται η επιχείρησης και τόσο υψηλότερο το επίπεδο κεφαλαιακής μόχλευσης. 16

17 Δείκτης Χρηματοδότησης Παγίων (1) Δείκτης Χρηματοδότησης = Παγίων Ίδια Κεφάλαια Αξία Παγίων 17

18 Δείκτης Χρηματοδότησης Παγίων (2) Δικαιούχοι των υποχρεώσεων = πηγές χρηματοδότησης της επιχείρησης Σχέση Ιδίων Κεφαλαίων προς καθαρή αξία παγίων επιχείρησης (αφαιρούνται οι αποσβεσθείσες αξίες) Προσδιορισμός τρόπου χρηματοδότησης παγίων της επιχείρησης Όσο μεγαλύτερος είναι ο δείκτης και ιδιαίτερα πάνω από 1 τόσο πιο άνετη είναι η επιχείρηση όσον αφορά το κεφάλαιο κίνησης 18

19 Δείκτης Κυκλοφορούντος Ενεργητικού προς Σύνολο Υποχρεώσεων (1) Δείκτης Κυκλοφορούντος = Ενεργητικού προς Σύνολο Υποχρεώσεων Κυκλοφορούν Ενεργητικό Υποχρεώσεις 19

20 Δείκτης Κυκλοφορούντος Ενεργητικού προς Σύνολο Υποχρεώσεων (2) Σχέση κυκλοφορούντων στοιχείων του ενεργητικού με το σύνολο των υποχρεώσεων Ένδειξη μακροχρόνιας ρευστότητας της επιχείρησης Όταν η τιμή του δείκτη είναι μεγαλύτερη από 1 τότε αν δεν υπάρξουν συσσωρευμένες ζημιές στο μέλλον οι υποχρεώσεις της επιχείρησης θα μπορούν να εξοφληθούν χωρίς να χρειαστεί αναδιάρθρωση της κεφαλαιακής δομής της επιχείρησης 20

21 Δείκτης Δανειακής Επιβάρυνσης (1) Δείκτης Δανειακής Επιβάρυνσης = Σύνολο Δανείων Σύνολο Παθητικού 21

22 Δείκτης Δανειακής Επιβάρυνσης (2) Σχέση δανείων προς σύνολο κεφαλαίων κάθε μορφής τα οποία είναι επενδεδυμένα και χρησιμοποιούνται με οποιοδήποτε τρόπο από την επιχείρηση Εκτίμηση δανειακής επιβάρυνσης της επιχείρησης 22

23 Δείκτης Παγίων προς Μακροπρόθεσμες Υποχρεώσεις (1) Δείκτης Παγίων προς Μακροπρόθεσμες Υποχρεώσεις = Πάγιο Ενεργητικό (Μη Υποθηκευμένα) Μακροπρόθεσμες Υποχρεώσεις 23

24 Δείκτης Παγίων προς Μακροπρόθεσμες Υποχρεώσεις (2) Σχέση παγίων με μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις Δυνατότητα κάλυψης μακροχρόνιων πιστωτών της επιχείρησης από τα ρευστοποιήσιμα στοιχεία της επιχείρησης Εκτίμηση βαθμού στον οποίο η επιχείρηση θα μπορούσε να αντλήσει επιπλέον δανειακά κεφάλαια με υποθήκευση παγίων της Όταν ο δείκτης είναι μικρότερος της μονάδας μπορεί να σημαίνει α) υπερχρέωση της επιχείρησης ή χρησιμοποίηση εντόκων μακροπρόθεσμων κεφαλαίων ως χρησιμοποιουμένων κεφαλαίων κίνησης Μειονέκτημα: Στους ισολογισμούς εμφανίζεται η ιστορική αξία των παγίων (τιμή κτήσης/αγοράς) και όχι η πραγματική τους αξίας και η αξία τρέχουσας αντικατάστασής τους και ρευστοποίησής τους 24

25 Δείκτης Κάλυψης Τόκων (1) Δείκτης Παγίων προς Μακροπρόθεσμες = Υποχρεώσεις Αποτελέσματα προ Φόρων Ετήσια Χρηματ/κά έξοδα (χρεωστικά) 25

26 Δείκτης Κάλυψης Τόκων (2) Σχέση εισοδήματος προ φόρων με τα χρηματοοικονομικά έξοδα της επιχείρησης Αξιολόγηση δυνατότητας επιχείρησης να δημιουργεί έσοδα για να πληρώνει τα χρηματοοικονομικά έξοδα αφού έχει ήδη πληρώσει τα υπόλοιπα έξοδα ( όπως π.χ μισθοί, εργοδοτικές εισφορές κ.α.) Μειονέκτημα: Ο δείκτης εξετάζει περισσότερο τη λογιστική και όχι την ταμειακή ικανότητα της επιχείρησης να πληρώνει τα έξοδά της αφού κάποια έσοδα στην πραγματικότητα μπορεί να μην βρίσκονται στο ταμείο της ( π.χ πωλήσεις επί πιστώσει) 26

27 Δείκτης Περιθωρίου Κεφαλαιακής Μόχλευσης (1) Δείκτης Περιθωρίου Κεφαλαιακής = Μόχλευσης Απόδοση Ιδίων Κεφαλαίων Απόδοση Συνόλου Επενδεδυμένων Κεφαλαίων 27

28 Δείκτης Περιθωρίου Κεφαλαιακής Μόχλευσης (2) Σχέση απόδοσης ιδίων κεφαλαίων προς αυτήν του συνόλου των κεφαλαίων που είναι επενδεδυμένα στην επιχείρηση Πρέπει να προσεχθεί η κατηγορία κεφαλαίων επιχορηγήσεις οι οποίες θεωρούνται υποχρεώσεις των οποίων το κόστος δεν είναι εμφανές Υψηλό περιθώριο μόχλευσης επιβάλλει μικρότερα ποσοστά μερισμάτων. Λιγότερο ελκυστική η επιχείρηση για επενδυτές 28

29 Δείκτης Περιθωρίου Κεφαλαιακής Μόχλευσης (3) Ο δείκτης χρησιμοποιείται: 1. από τη διοίκηση για τον καθορισμό της χρηματοδοτικής στρατηγικής και της μερισματικής πολιτικής 2. από τους αναλυτές για την πρόβλεψη των επιπτώσεων της μόχλευσης στα μελλοντικά κέρδη και τη ρευστότητα της επιχείρησης 3. από τους δανειστές για την, από τη δική τους πλευρά, αντιμετώπιση της μόχλευσης της επιχείρησης 29

30 Δείκτης Παλαιότητας Παγίων (1) Δείκτης Παλαιότητας Παγίων = Σύνολο Συσσωρευμένων Αποσβέσεων Αξία Κτήσεως Παγίων 30

31 Δείκτης Παλαιότητας Παγίων (2) Δείχνει τη σχέση της αξίας κτήσης των παγίων με τις αποσβέσεις που έχουν γίνει μέχρι τώρα Εκτίμηση παλαιότητας των παγίων και της δυνατότητας αντικατάστασης αυτών Λόγω της ταχείας τεχνολογικής ανάπτυξης ο δείκτης αυτός δεν θα πρέπει να είναι μεγαλύτερος της μονάδας Η αξιολόγησή του μπορεί να γίνει με βάση τα όρια του κλάδου και του συγκεκριμένου αντικειμένου της επιχείρησης 31

32 Δείκτης Βαθμού Παγιοποίησης (1) Δείκτης Βαθμού Παγιοποίησης = Αξία Παγίων ( Καθαρή ) Σύνολο Παθητικού 32

33 Δείκτης Βαθμού Παγιοποίησης (2) Δείχνει τη σχέση του παγίου ενεργητικού με το σύνολο του ενεργητικού / παθητικού και το βαθμό στο οποίο τα κεφάλαια έχουν επενδυθεί σε πάγια στοιχεία Βαθμός επένδυσης κεφαλαίων σε πάγια Ελέγχεται και αξιοποιείται σε σχέση με το επίπεδο παγιοποίησης των άλλων επιχειρήσεων του κλάδου Υπερπαγιοποίηση μπορεί να σημαίνει υψηλό δανεισμό και υψηλές αποσβέσεις δηλαδή έξοδα που μειώνουν την απόδοση της επιχείρησης εκτός αν ασχολείται εντατικά ο πάγιος εξοπλισμός της Υπερεπένδυση σε πάγια επιπτώσεις στην τρέχουσα ρευστότητα. Πρέπει να ελέγχεται η ανακύκλωση παγίων 33

34 Δείκτης Αυτοχρηματοδότησης (1) Δείκτης Αυτοχρηματοδότησης = Αποθεματικά Μετοχοποιημένα Κεφάλαια 34

35 Δείκτης Αυτοχρηματοδότησης (2) Δείχνει τη σχέση αποθεματικών με τα μετοχοποιημένα κεφάλαια Υψηλός δείκτης (μεγαλύτερος του 1) μπορεί να σημαίνει αντιπαράθεση διοίκησης με ιδιοκτησία διότι μειώνει το μέρισμα των μετόχων και κατά συνέπεια τη χρηματιστηριακή αξία των μετοχών τους Αυτοχρηματοδότηση με παρακράτηση κερδών σημαίνει αδυναμία της επιχείρησης για άντληση κεφαλαίων από αγορά Υψηλός δείκτης (μεγαλύτερος του 1) σχετίζεται με επιθυμία των μετόχων (κλειστών εταιριών) να διατηρήσουν τον έλεγχό τους σε αυτές ή να αποφύγουν αυξημένη φορολογία που επιφέρει η διανομή μερίσματος Αξιολόγηση πιστοληπτικής ικανότητας της επιχείρησης και χρηματοδοτικής πολιτικής της διοίκησης και των μακροχρόνιων επενδυτικών ή αποεπενδετικών προθέσεών της 35

36 Δείκτης Εντάσεως Κεφαλαίου (1) Δείκτης Εντάσεως Κεφαλαίου = Ετήσιες Αποσβέσεις Ετήσιο Κόστος Εργασίας 36

37 Δείκτης Εντάσεως Κεφαλαίου (2) Δείχνει τη σχέση της αξίας των ετήσιων αποσβέσεων των παγίων της επιχείρησης με το εργατικό κόστος αυτής Βαθμός αυτοματοποίησης της παραγωγής βιομηχανικών βασικά επιχειρήσεων Αξιολόγηση τρόπου λειτουργίας και βαθμού σύγχρονης οργάνωσης και ανταγωνιστικότητας της επιχείρησης 37

38 Δείκτης Ανανέωσης Παγίου Εξοπλισμού (1) Δείκτης Ανανέωσης Παγίου Εξοπλισμού = Μεταβολή Παγίων προ Αποσβέσεων Ίδιας Περιόδου Αποσβέσεις Περιόδου (τρέχουσες τιμές) 38

39 Δείκτης Ανανέωσης Παγίου Εξοπλισμού (2) Σχέση μεταβολής παγίων προ αποσβέσεων με τις αποσβέσεις της ίδιας περιόδου Αν ο δείκτης είναι ίσος με την μονάδα δείχνει ότι ο πάγιος εξοπλισμός της επιχείρησης ανανεώνεται περίπου ανάλογα με την παλαίωσή του Αξιολόγηση σε σχέση με τις άλλες επιχειρήσεις του ίδιου κλάδου 39

40 Βιβλιογραφία Κάντζος Κ. (2002), Ανάλυση Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων, Εκδόσεις Interbooks, Αθήνα Λεκαρακου Α.,(2011) Χρηματοοικονομική Λογιστική Παπαδεάς Π., (2013) Χρηματοοικονομική Λογιστική Πληροφόρηση, Κοντάκος Α., (2006) Γενική Λογιστική, Εκδόσεις Έλλην 40

41 Τέλος Ενότητας