ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ RN,MSc,Med,CSN,PhD

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ RN,MSc,Med,CSN,PhD

ΑΝΤΙΣΗΨΙΑ ΧΕΡΙΩΝ

ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟ ΠΛΥΣΙΜΟ Το χειρουργικό πλύσιµο ελαττώνει τη συγκέντρωση µικροβίων στο δέρµα και τον κίνδυνο λοίµωξης του ασθενή και το αποδεκτό χειρουργικό πλύσιµο αποτέλεσε θέµα πολλών ερευνών. Οι απόψεις σχετικά µε το πόσο πρέπει να διαρκεί το πλύσιµο διίστανται, και κυµαίνονται από 2-5 λεπτά

ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟ ΠΛΥΣΙΜΟ Διάρκεια και ακολουθία πλυσίµατος: σύµφωνα µε τις τοπικές οδηγίες από 2-5 λεπτά. Διαλύµατα πλυσίµατος: τα νοσοκοµεία παρέχουν διάφορα διαλύµατα τα οποία µπορεί να περιέχουν ιώδιο ή χλωρεξιδίνη.

ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟ ΠΛΥΣΙΜΟ Πότε και πώς χρησιµοποιείται η βούρτσα πλυσίµατος: Oι βούρτσες είναι απαραίτητες για να καθαρίζουν την περιοχή κάτω από τα νύχια. Οι βούρτσες µπορεί να είναι µιας χρήσεως ή πολλών και όταν χρησιµοποιούνται στην αρχή της τεχνικής του πλυσίµατος των χεριών θα πρέπει να χρησιµοποιούνται µόνο στην περιοχή κάτω από τα νύχια και µετά να πετιούνται. Κάποιες διαφωνίες περιβάλλουν τη χρήση των βουρτσών, όπου πολλοί υποστηρίζουν ότι δεν πρέπει να χρησιµοποιούνται,ενώ κάποιοι άλλοι βρήκαν ότι τα νέα χηµικά παρασκευάσµατα πλυσίµατος προλαµβάνουν την ανάγκη για βούρτσες.

ΑΝΤΙΣΗΨΙΑ ΧΕΡΙΩΝ ΤΕΧΝΙΚΗ 1 Πλύσιµο χεριών και αντιβραχίων µε ήπιο αντισηπτικό (Phisohex) Καθαρισµό νυχιών Πλένονται χέρια και αντιβράχια µε ισχυρό αντισηπτικό Τα αντιβράχια και τα χέρια για 4-5 min Το κάτω ηµιµόριο των αντιβραχίων και τα χέρια για άλλα 4-5 min Οι άκρες χείρες για 4-5 min

ΑΝΤΙΣΗΨΙΑ ΧΕΡΙΩΝ Μετά από κάθε πλύσιµο ξέβγαλµα Ο συνολικός χρόνος πλυσίµατος να µην είναι µικρότερος των 10 min Χρησιµοποιείται και ειδική βούρτσα αποστειρωµένη

ΑΝΤΙΣΗΨΙΑ ΧΕΡΙΩΝ ΤΕΧΝΙΚΗ 2 Πλύνετε τα χέρια µε σαπούνι και νερό Χρησιµοποιείστε καθαριστή νυχιών µίας χρήσης κάτω από τα νύχια υπό τρεχούµενο νερό. Απορρίψτε τον καθαριστή µετά την χρήση. Ξεπλύνετε. Πλύνετε τα χέρια µετά τους πήχεις,χρησιµοποιώντας σφουγγάρι εµποτισµένο µε αντιµικροβιακό σαπούνι. Χρησιµοποιείστε τεχνική µετρήµατος ή τον συνιστώµενο χρόνο σύµφωνα µε τις οδηγίες του κατασκευαστή. Ξεπλύνετε Προχωρήστε στην χειρουργική αίθουσα.

ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΡΟΜΠΑ ΚΑΙ ΓΑΝΤΙΑ Οι αποστειρωµένες ρόµπες και τα χειρουργικά γάντια είµαι διπλωµένα µε τέτοιο τρόπο έτσι ώστε επιτρέπεται να κρατηθούν χωρίς να έρθει σε επαφή το εξωτερικό τους κοµµάτι. https://www.youtube.com/watch? v=e79yj4ckwj0

ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΡΟΜΠΑ ΚΑΙ ΓΑΝΤΙΑ Κλειστή τεχνική γαντιών https://www.youtube.com/watch? v=exjylcd4sja Ανοιχτή τεχνική γαντιών https://www.youtube.com/watch? v=cvaszolgf8i

ΝΤΥΣΙΜΟ Τα µέλη της χειρουργικής οµάδας φορούν τη στολή του χειρουργείου, πριν µπουν στο χώρο του χειρουργείου. Η στολή αυτή είναι χρώµατος µπλε, πράσινου ή γκρίζου για να µην αντανακλά το φως των προβολέων. Το τριχωτό της κεφαλής καλύπτεται µε σκούφια και η µύτη και το στόµα µε µάσκα. Με την επανεµφάνιση της γενειάδας στην ανδρική µόδα, αν υπάρχουν πρέπει να καλύπτονται µε ειδική µάσκα. Τα παπούτσια πρέπει να αλλάζουν µε άλλα που δεν βγαίνουν από το χειρουργείο.

ΝΤΥΣΙΜΟ Ντύσιµο µε αποστειρωµένες µπλούζες και γάντια Προσοχή ώστε να µην έρθει σε επαφή η µπλούζα µε µη αποστειρωµένη επιφάνεια Η διαδικασία είναι ίδια σε όλα τα χειρουργεία

ΝΤΥΣΙΜΟ Είναι απαράδεκτο να µπαίνουν στις αίθουσες χειρουργείου διάφορα άτοµα, επισκέπτες, προσωπικό και µη, ατελώς ντυµένα, βάζοντας πάνω από τα ρούχα τους µια µπλούζα και καλύπτοντας πρόχειρα το κεφάλι και το στόµα. Για τα άτοµα αυτά πρέπει να υπάρχουν ειδικές στολές µονοκόµατες µε ελαστικές περιχειρίδες στο λαιµό, καρπούς και σφύρα. Ο αριθµός των ατόµων µέσα στο χειρουργείο παίζει πρωτεύοντα ρόλο για την ανάπτυξη λοιµώξεων του τραύµατος.

ΝΤΥΣΙΜΟ Όταν υπάρχει µια ενδιαφέρουσα ή επιπλεγµένη περίπτωση, το χειρουργείο µπορεί να κατακλυσθεί από επισκέπτες και προσωπικό, που δεν χρειάζονται. Επίσης απαράδεκτο είναι µέλη της χειρουργικής οµάδας ή του προσωπικού του χειρουργείου να βγαίνουν έξω από το χώρο του στους θαλάµους, στα εργαστήρια ή στους χώρους εστίασης, φορώντας τη στολή και να επανέρχονται χωρίς να την αλλάζουν.

ΝΤΥΣΙΜΟ Η χειρουργική µάσκα είναι σηµαντικός φραγµός στη µετάδοση µικροβίων, γιατί η µύτη και το στόµα είναι επικίνδυνες πηγές µολύνσεως, ιδιαίτερα όταν ο νοσηλευτής ή ο χειρορυγός µιλά, γελά ή φταρνίζεται. Οι σύγχρονες µάσκες µε fiber glass, που κατακρατούν το 95% περίπου των σταγονιδίων του στόµατος και της µύτης, έχουν εκτοπίσει τις παλαιότερες ανεπαρκείς µάσκες από γάζα. Η µάσκα πρέπει να αλλάζει µεταξύ εγχειρήσεων. Πρέπει επίσης να αλλάζει, αν η εγχείρηση είναι µεγάλη.

ΑΝΤΙΣΗΨΙΑ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟΥ Δεν µπορούµε να αποστειρώσουµε το δέρµα ή τους βλεννογόνους Λουτρό το προηγούµενο βράδυ της εγχείρησης µειώνει το ποσοστό µόλυνσης καθαρών τραυµάτων από 1,3% σε 2,3% Ιωδοφόρα διαλύµατα και Διαλύµατα µε βάση την χλωρεξιδίνη Μειώνουν την χλωρίδα του δέρµατος αλλά µικρή δραστικότητα έναντι Gram (-)

ΑΝΤΙΣΗΨΙΑ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟΥ Τα µικρόβια που εντοπίζονται στην επιφάνεια του δέρµατος συγκροτούν δύο οµάδες: την παροδική (µη µόνιµη) και την ενδηµική (µόνιµη) χλωρίδα. Η παροδική χλωρίδα συνήθως κείται ελεύθερα στην επιφάνεια του δέρµατος ή είναι προσκολληµένη από λίπος ή ακαθαρσίες και ααποµακρύνεται µε µηχανικό καθαρισµό του δέρµατος. Η ενδηµική χλωρίδα προσκολλάται στα επιθηλιακά κύτταρα και επεκτείνεται προς τα κάτω προς τους αδένες και τους θυλάκους των τριχών.

ΠΡΟΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΗ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΔΕΡΜΑΤΟΣ Η προεγχειρητική φάση πρέπει να περιλαµβάνει µπάνιο το προηγούµενο απόγευµα και ξανά το πρωί της εγχείρησης µε ένα αντιµικροβιακό σαπούνι και σε µερικές περιπτώσεις αφαιρούνται οι τρίχες γύρω από το σηµείο όπου θα γίνει η τοµή

ΑΝΤΙΣΗΨΙΑ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟΥ Αντισηψία δέρµατος µε κατάλληλο αντισηπτικό (πχ θυρεοειδής;;)

ΑΝΤΙΣΗΨΙΑ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟΥ

ΑΝΤΙΣΗΨΙΑ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟΥ

ΑΝΤΙΣΗΨΙΑ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟΥ Πλύσιµο µε ιωδιούχο ποβιδόνη (Betadine Surgical scrub ) 5-10 min και στέγνωµα µε αποστειρωµένο πανί «Βάψιµο» µε κάποιο αντισηπτικό (betadine solution) Η διαδικασία επαναλαµβάνεται δύο φορές από το κέντρο προς την περιφέρεια χρησιµοποιώντας και γάζες

ΑΝΤΙΣΗΨΙΑ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟΥ Ανεξάρτητα από το διάλυµα που εφαρµόζεται, οι αρχές εκτέλεσης της άσηπτης διαδικασίας είναι οι ίδιες. Η προετοιµασία ξεκινάει από το σηµείο τοµής και συνεχίζει εξωτερικά προς την περιφέρεια της επιλεγµένης περιοχής. Η γάζα καθαρισµού δεν πρέπει ποτέ να καλύπτει µία περιοχή, η οποία έχει ήδη καλυφθεί µε αυτήν τη γάζα. Μία νέα εµποτισµένη γάζα καθαρισµού θα πρέπει να χρησιµοποιείται σε κάθε επιπρόσθετη εφαρµογή του αντιµικροβιακού διαλύµατος.

ΑΝΤΙΣΗΨΙΑ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟΥ Τα επιλεγµένα όρια του σηµείου καθαρισµού θα πρέπει να καλύπτουν επαρκώς την περιοχή της τοµής και όποια άλλη περιοχή στη γύρω επιφάνεια η οποία µπορεί να χρησιµοποιηθεί για την εισαγωγή παροχετεύσεων.

ΑΝΤΙΣΗΨΙΑ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟΥ Η περιοχή θα πρέπει να έχει ένα ικανοποιητικά µεγάλο περιθώριο έτσι ώστε τα αποστειρωµένα πεδία να µη βρίσκονται στο όριο της προετοιµασµένης περιοχής. Οι περιοχές που θεωρούνται ρυπαρές ή µολυσµένες θα πρέπει να προετοιµάζονται τελευταίες, όπως είναι η περιοχή του περινέου, της µασχάλης και του οµφαλού. Η εφαρµογή µε υφάσµατα από βαµβάκι µπορεί να χρησιµοποιηθεί για να προετοιµάσει µικρές περιορισµένες περιοχές όπως είναι ο οµφαλός

ΑΝΤΙΣΗΨΙΑ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟΥ Κοιλία Ενώ ο ασθενής βρίσκεται σε ύπτια θέση, θα πρέπει να προετοιµάζεται η περιοχή από τις θηλές των µαστών µέχρι το άνω τριτηµόριο των µηρών και από τη γραµµή του χειρουργικού τραπεζιού στη µία πλευρά µέχρι τη γραµµή του τραπεζιού στην αντίθετη πλευρά.

ΑΝΤΙΣΗΨΙΑ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟΥ Κοιλία

ΑΝΤΙΣΗΨΙΑ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟΥ Πλάγια θωρακοτοµή Η περιοχή που προετοιµάζεται θα πρέπει να περιλαµβάνει το στήθος και την κοιλία από τον λαιµό µέχρι τη λαγόνια ακρολοφία και επεκτείνεται από τη µέση γραµµή µέχρι τη γραµµή της θηλής του µαστού της αντίθετης πλευράς εάν είναι δυνατό. Από την οπίσθια πλευρά η περιοχή θα πρέπει να περιλαµβάνει το στήθος και από πίσω να επεκτείνεται από τον αυχένα µέχρι την λαγόνια ακρολοφία και αν είναι δυνατό να φτάνει µέχρι τη γραµµή του χειρουργικού τραπεζιού.

ΑΝΤΙΣΗΨΙΑ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟΥ Πλάγια θωρακοτοµή

ΑΝΤΙΣΗΨΙΑ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟΥ Κοιλιακή/περινεϊκή Αυτή η περιοχή επεκτείνεται από τη γραµµή των µαστών µέχρι την ηβική περιοχή και την ορθοπερινεϊκή όπως περιγράφηκε προηγουµένως και από τη γραµµή του χειρουργικού τραπεζιού στη µία πλευρά µέχρι τη γραµµή της αντίθετης πλευράς της κοιλιακής χώρας.

ΑΝΤΙΣΗΨΙΑ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟΥ Κοιλιακή/περινεϊκή

ΑΝΤΙΣΗΨΙΑ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟΥ Ορθοπερινεϊκή/κολπική Στις γυναίκες η περιοχή περιλαµβάνει το ηβικό οστό, το αιδοίο, τα χείλη, το περίνεο, τον πρωκτό και παρακείµενες περιοχές συµπεριλαµβανοµένου των εσωτερικών πλευρών του άνω τρίτου των µηρών. Στους άνδρες η περιοχή περιλαµβάνει το ηβικό οστό, τα γεννητικά όργανα, το περίνεο, τον πρωκτό και παρακείµενες περιοχές συµπεριλαµβανοµένου των εσωτερικών πλευρών του άνω τρίτου των µηρών.

ΑΝΤΙΣΗΨΙΑ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟΥ Ορθοπερινεϊκή/κολπική

ΑΝΤΙΣΗΨΙΑ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟΥ Γόνατο/Κάτω άκρο Η περιοχή αυτή περιλαµβάνει όλη την περιφέρεια του ποδιού για εγχείρηση και εκτείνεται από τον ανώτερο µηρό µέχρι τον άκρο πόδα. Η περιοχή θα πρέπει επίσης να περιλαµβάνει και την προετοιµασία του άκρου πόδα.

ΑΝΤΙΣΗΨΙΑ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟΥ Γόνατο/Κάτω άκρο

ΚΑΛΥΨΗ ΜΕ ΟΘΟΝΙΑ Κάλυψη µε οθόνια Χρησιµοποιούνται αποστειρώµενα πανιά και άσηπτες πλαστικές µεµβράνες από πολυεστέρα.

ΚΑΛΥΨΗ ΜΕ ΟΘΟΝΙΑ Τα αποστειρωµένα πεδία έχουν χρησιµοποιηθεί για πολλά χρόνια προκειµένου να παρέχουν ένα αποστειρωµένο πεδίο Τα υφασµάτινα πεδία έχουν χρησιµοποιηθεί ευρέως καθώς µπορούν να πλυθούν και να αποστειρωθούν αποτελεσµατικά αλλά µε την πάροδο του χρόνου τα πεδία µίας χρήσεως έγιναν πιο κοινά. Η συζήτηση σχετικά µε την αποτελεσµατικότητα των πεδίων µιας χρήσεως σε σύγκριση µε τα πολλών χρήσεων επικεντρώνεται γύρω από τη διαπερατότητα του υλικού, το κόστος, την πιθανότητα µόλυνσης και την ευκολία χρήσης.

ΚΑΛΥΨΗ ΜΕ ΟΘΟΝΙΑ Το σκούπισµα είναι γνωστό ότι επηρεάζει τον έλεγχο της θερµοκρασίας και την ανταλλαγή αερίων κατά τη διάρκεια της εγχείρησης. Όλο και πιο συχνά, τα αυτοκόλλητα πεδία αντικαθιστούν τα υφασµάτινα πεδία όπου συγκρατούνται στη θέση τους µε ρουχολαβίδες.

ΚΑΛΥΨΗ ΜΕ ΟΘΟΝΙΑ ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ Η κάλυψη γίνεται σύµφωνα µε τις αρχές των αντίστοιχων εγχειρήσεων Γίνεται από δύο άτοµα τα οποία φορούν αποστειρωµένες µπλούζες και γάντια Η τοποθέτηση των πεδίων εξαρτάται από την εγχείρηση που θα πραγµατοποιηθεί Το υλικό δεν πρέπει να είναι εύφλεκτο λόγω της χρήσης της διαθερµίας και των αερίων Το υλικό πρέπει να είναι ελεύθερο λινής γάζας/lint Τα πεδία που είναι βρεγµένα ή έχουν τρύπες µπορεί να µολυνθούν και για αυτό το λόγο πρέπει να απορρίπτονται Μόλις τοποθετηθούν δεν µπορούν να αλλάξουν θέση

ΚΑΛΥΨΗ ΜΕ ΟΘΟΝΙΑ ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ Τα αποστειρωµένα πεδία τοποθετούνται πάνω από την οθόνη του µηχανήµατος της αναισθησίας έτσι ώστε να διαχωρίζεται η αποστειρωµένη µε την µη-αποστειρωµένη περιοχή Αποστειρωµένα και αδιάβροχα πεδία µπορούν να χρησιµοποιηθούν κάτω από τα πεδία προκειµένου να προληφθεί η διαπότιση υγρασίας και συνεπώς η µόλυνση της περιοχής κάτω από το πεδίο Εάν χρησιµοποιηθούν αυτοκόλλητα πεδία τότε το δέρµα του ασθενή πρέπει να είναι τελείως στεγνό

ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟΥ Οι λοιµώξεις χειρουργικού πεδίου (χειρουργικού τραύµατος) µε βάση την επικινδυνότητα τους, έχουν κατηγοριοποιηθεί και γίνεται σύσταση όπως όλα τα κράτη χρησιµοποιούν την καθορισµένη κατηγοριοποίηση µε σκοπό την ίδια αντίληψη της σοβαρότητας µίας λοιµώξεις. Την κατηγοριοποίηση ανάµεσα στα Ευρωπαϊκά κράτη την ανέλαβε το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσηµάτων (ECDC) ενώ στις Η.Π.Α την ανέλαβε το Κέντρο Πρόληψης Νοσηµάτων (CDC) (Μάρκου & Παφίτου, 2014).

ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟΥ Οι λοιµώξεις χειρουργικής τοµής είναι οι ποιο συχνές λοιµώξεις ανάµεσα στους ασθενείς χειρουργείου ενώ αποτελούν γύρω στο ¼ όλων των νοσοκοµειακών λοιµώξεων (Haycock et al., 2005). Αυτές οι λοιµώξεις, χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες. Η πρώτη κατηγορία είναι οι επιφανειακές λοιµώξεις της χειρουργικής τοµής που επηρεάζουν το δέρµα ή και το υποδόριο ιστό. Η δεύτερη κατηγορία είναι οι εν τω βάθει λοιµώξεις που αφορούν τους µυϊκού χιτώνες/περιτονίες και η τρίτη κατηγορία είναι οι λοιµώξεις που επηρεάζουν τα εσωτερικά όργανα ή και τον ανατοµικό χώρο των οποίων έγινε προσπέλαση κατά την χειρουργική επέµβαση.

ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟΥ Το σχήµα 1 παρουσιάζεται η τοµή του δέρµατος στο οποίο καταγράφονται τα διάφορα επίπεδα του δέρµατος ως και η παραστατική κατηγοριοποίηση των διάφορων λοιµώξεων (Μάρκου & Παφίτου, 2014).

ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟΥ Σύµφωνα µε τους Haycock et al., (2005) ο περιορισµός, η µείωση ή ακόµη και η αποτροπή των λοιµώξεων χειρουργικού πεδίου µπορεί να επιτευχθεί µε την εφαρµογή καλών πρακτικών διαχείρισης λοιµώξεων σε 5 βασικά ουσιώδεις τοµείς. Αυτές είναι η προεγχειρητική προετοιµασία του δέρµατος του ασθενή, η αντιβιοτική προφύλαξη και η κατάλληλη χρονική στιγµή χορήγησης της, ο έλεγχος της γλυκόζης στο αίµα, η διαχείριση του τραύµατος και η υγιεινή των χεριών.

ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟΥ Στολές Πέραν της σωµατικής καθαριότητας, το προσωπικό κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέµβασης, φέρει αποστειρωµένη στολή, χειρουργική µάσκα που καλύπτει το στόµα και την µύτη και έχει χειρουργικό σκούφο που καλύπτει πλήρως τα µαλλιά. Επιβάλλεται επίσης η χρήση αποστειρωµένων γαντιών. Η χρήση διπλών γαντιών, δεν έχει διαφανεί ότι παρέχει επιπρόσθετη προστασία στο κίνδυνο λοίµωξης της χειρουργικής θέσης. Μπορούν όµως να φορεθούν από τον ίδιο τον χειρούργο κατά την κρίση του όταν διαπιστωθεί σοβαρός κίνδυνος πιθανότητας διάτρησης των γαντιών και οι συνέπειες τέτοιου συµβάντος να είναι σοβαρές ως προς την επιµόλυνση του (Μάρκου & Παφίτου, 2014). Η χρήση καλυµµάτων στα παπούτσια δεν είναι επιβεβληµένη αν και προστατεύει την µεταφορά αίµατος ή υγρών κατά την διεξαγωγή της επέµβασης.

ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟΥ Σε ασθενείς µε διαβήτη, συνίσταται η διατήρηση της γλυκόζης του αίµατος τους κάτω των 200mg/dl ((Haycock et al., 2005, Μάρκου & Παφίτου, 2014) ενώ σε βαρέως πάσχοντες ασθενείς, θα πρέπει να εφαρµόζεται αυστηρός έλεγχος της γλυκόζης διατηρώντας την από 80 µέχρι 110 mg/dl. Με σκοπό την σταθερή διατήρηση της τιµής της γλυκόζης, εφαρµόζεται ως πρωτόκολλο η ανά ώρα χορήγηση ινσουλίνης (Haycock et al., 2005).

ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟΥ Προετοιμασία του δέρματος αποτρίχωση Μία καλή πρακτική διαχείρισης της πρόληψης εμφάνισης λοιμώξεων, είναι η απομάκρυνση των τριχών από τη χειρουργική θέση νοουμένου ότι αυτό γίνεται όταν αυτές παρεμποδίζουν την διενέργεια της χειρουργικής επέμβασης ή για λόγους άλλους για τους οποίους και πάλι η αφαίρεση τους είναι αναγκαία (Μάρκου & Παφίτου, 2014). Να τονιστεί όμως ότι η αποτρίχωση πρέπει να γίνεται με τα λεγόμενα «clippers» με κεφαλή μιας χρήσης και χρονικά, όσο το δυνατό πιο κοντά στην διεξαγωγή της χειρουργικής επέμβασης. Η χρήση ξυραφιού δεν συνίσταται γιατί αυξάνει τον κίνδυνο λοίμωξη της χειρουργικής θέσης αντί να τον μειώνει (Haycock et al., 2005, Μάρκου & Παφίτου, 2014). Αυτή η διαδικασία θα πρέπει να γίνει μέσα στις 4 ώρες προ της έναρξης της χειρουργικής διαδικασίας (Haycock et al.,

ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟΥ Το προ-εγχειρητικό ντους με απλό σαπούνι μία μέρα πριν τη χειρουργική επέμβαση ή την μέρα της επέμβασης συστήνεται. Η χρήση διαλυμάτων «chlorhexidine» έχουν αποδεδειγμένα διαπιστωθεί ότι μειώνουν το βακτηριακό φορτίο του δέρματος. Αν και σύμφωνα με τις Μάρκου & Παφίτου (2014) με βάση την διεθνή βιβλιογραφία, δεν έχει παρουσιαστεί μείωση του κινδύνου λοίμωξης. Η χρήση «chlorhexidine» 4% συνιστάται συνήθως στις περιπτώσεις όπου υπάρχει αυξημένη συχνότητα τέτοιων λοιμώξεων. Η χειρουργική επέμβαση καρδίας εμπίπτει σε αυτή την κατηγορία γι αυτό και γίνονται δύο τέτοια μπάνια ή ντους στο ενδιάμεσο των οποίων γίνεται η αφαίρεση των τριχών (Haycock et al., 2005).