Ανάπτυξη ιστοσελίδας για την προβολή των περιοχών NATURA 2000 στο Διαδίκτυο: Η περίπτωση της Δ. Μακεδονίας

Ανάπτυξη ιστοσελίδας για την προβολή των περιοχών NATURA 2000 στο Διαδίκτυο: Η περίπτωση της Δ. Μακεδονίας Ανδρεοπούλου Ζαχαρούλα 1, Ιωακείμ Τζούλης 2 1. Επίκουρος Καθηγήτρια, e-mail: randreop@for.auth.gr, τηλ. 2310.992714 2.Δασολόγος-περιβαντολλόγος, μεταπτυχιακός φοιτητής, kimontzoulis@hotmail.com Εργαστήριο Δασικής Πληροφορικής, Τμήμα Δασολογίας και Φ.Π., Α.Π.Θ. ΠΕΡΙΛΗΨΗ Το Δίκτυο Natura 2000 αποτελεί ένα Ευρωπαϊκό Οικολογικό Δίκτυο περιοχών, οι οποίες φιλοξενούν φυσικούς τύπους οικοτόπων και οικοτόπους ειδών που είναι σημαντικοί σε ευρωπαϊκό επίπεδο. H εργασία αυτή περιγράφει την ανάπτυξη ιστοσελίδας με σκοπό την προβολή και ανάδειξη των περιοχών αυτών και ως πιλοτική εφαρμογή επιλέχθηκε η περιφέρεια της δυτικής Μακεδονίας στην Ελλάδα. Η ιστοσελίδα αναπτύχθηκε με το σύγχρονο λογισμικό Dreamweaver και αξιοποιήθηκαν οι σύγχρονες αρχές σχεδιασμού ιστοσελίδων. Περιλαμβάνονται δεδομένα σε μορφή κειμένου και πλούσιο φωτογραφικό υλικό από τις περιοχές ειδικής προστασίας που σύμφωνα με την Νομοθεσία ανήκουν στην περιφέρεια αυτή. Η ανάρτηση της ιστοσελίδας αυτής στο διαδίκτυο θα συμβάλλει θετικά στην αναγνωρισιμότητα των εν λόγω προστατευόμενων περιοχών καθώς η περιφέρεια αυτή δεν είναι ιδιαίτερα προβεβλημένη. 1. Εισαγωγή Οι Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ, Information Communication Technologies, ICT) προσφέρουν σήμερα πολλές ευκαιρίες για οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική ανάπτυξη, μέσω μιας μεγάλης ποικιλίας από προϊόντα και υπηρεσίες που παρέχονται από το Διαδίκτυο (Internet) που καλούνται διαδικτυακές υπηρεσίες e-services (Andreopoulou, 2006). Τα ΤΠΕ παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο σε κάθε κομμάτι τις ζωής και παρέχουν πληροφορίες απλά και πρακτικά. Η εύκολη ανάκτηση πληροφοριών είναι σημαντική στις μέρες μας και οι ΤΠΕ έχουν κάνει δυνατή την άμεση πρόσβαση σε τεράστιες ποσότητες πληροφοριών (Andreopoulou, 2007). Το Διαδίκτυο (Internet) 1

αποτελεί μια ανοιχτή κοινωνία από χρήστες και δίκτυα υπολογιστών και λειτουργεί σαν ένας παροχέας για διάφορες υπηρεσίες και πληροφορίες σε όλο τον κόσμο (Andreopoulou, 2009). Αν και απομονωμένες αγροτικές και παραμεθόριες περιοχές είναι από τις τελευταίες που λαμβάνουν ανάπτυξη υποδομής σχετικά με τις τηλεπικοινωνίες, το αντίκτυπο των νέων τεχνολογιών στην καθημερινή ζωή ήταν τόσο δυνατό στην προηγούμενη δεκαετία και η πρόσβαση στο γρήγορο Ίντερνετ έχει γίνει εύκολη και προσβάσιμη σε όλη την Ελλάδα με τις υπηρεσίες της ευρυζωνικότητας (Andreopoulou et.al, 2007). Σήμερα λογισμικό και ποικίλα εργαλεία ανάπτυξης ιστοσελίδων διατίθενται ελεύθερα στο Διαδίκτυο μαζί με την δυνατότητα τις εύκολης ανάρτησης μιας ιστοσελίδας, και αυτό έχει ως επακόλουθο ότι ο καθένας μπορεί να σχεδιάσει και να αναρτήσει μια ιστοσελίδα στον παγκόσμιο ιστό χωρίς σημαντικό κόστος και δυσκολία. Μέσα σε αυτά τα πλαίσια, το Διαδίκτυο μπορεί να παίξει ένα πολύ σημαντικό ρόλο στην αναγνώριση της περιβαλλοντικής ταυτότητας περιοχών σε μεγάλο κοινό παγκοσμίως. Παράλληλα, η προώθηση των τοπικών πλεονεκτημάτων, όπως το φυσικό περιβάλλον μιας περιοχής μπορεί να αποτελέσει το έναυσμα για την αναγνώριση αυτών των περιοχών σαν ένας ελκυστικός τουριστικός προορισμός για μια ποικιλία κοινωνικών ομάδων (Andreopoulou et.al., 2006). Το Διαδίκτυο και οι τεχνολογίες πληροφορικής που ήδη αξιοποιούνται στη χώρα μας, αποτελούν σήμερα ένα απαραίτητο εργαλείο για τη στρατηγική της τουριστικής ανάπτυξης των ορεινών περιοχών που βασίζεται στην παρουσίαση τοπικών δεδομένων και στην εξυπηρέτηση του πολίτη για την ανεύρεση σχετικών πληροφορικών τόσο για την περιοχή όσο και για τις υποδομές 1.1. Δίκτυο Φύση 2000 Το Φύση 2000 (Natura 2000) είναι ένα πανευρωπαϊκό δίκτυο προστασίας των ειδών και των ενδιαιτημάτων τους και σημαντικός παράγων της ευρωπαϊκής πολιτικής για τη διατήρηση της φύσης. Η νομική βάση του ΝΑΤURA 2000 από την ίδρυση του το 1992 είναι οι 2 οδηγίες της τότε ΕΟΚ, η οδηγία 92/43/ΕΟΚ γνωστή ως οδηγία των οικοτόπων η οποία συμπληρώνει την οδηγία για τα πουλιά (79/409/ΕΟΚ). Η Οδηγία για την προστασία των άγριων πτηνών απαιτούσε την δημιουργία Ειδικών Ζωνών Προστασίας (Special Protection Areas - SPA) της ορνιθοπανίδας. Η Οδηγία των Οικοτόπων παρομοίως απαιτούσε τη δημιουργία Ειδικών Ζωνών Προστασίας 2

(Special Areas of Conservation - SAC) για τα υπόλοιπα είδη και το περιβάλλον. Από κοινού αυτές οι ζώνες δημιουργούν τις περιοχές του δικτύου Φύση 2000 (ΠΕΧΩΔΕ, 2009). Κάθε χώρα μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης οφείλει να καταρτίσει μία λίστα με τις περιοχές οι οποίες περιέχουν είδη που περιλαμβάνονται στις δύο οδηγίες. Έπειτα η λίστα υποβάλλεται στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η οποία μετά από έλεγχο εντάσσεται στο δίκτυο. Η Ελλάδα ανταποκρίθηκε στην οδηγία για τους οικοτόπους που έχει ως στόχο, τη διατήρηση της βιοποικιλότητας με την αειφόρο χρήση των φυσικών πόρων, με τη δημιουργία ενός δικτύου προστατευόμενων περιοχών. Κατά την εφαρμογή της ευρωπαϊκής πολιτικής για τη διατήρηση, 27 φορείς διαχείρισης ιδρύθηκαν σε 61 περιοχές Natura (Apostolopoulou and Pantis, 2009) Το δίκτυο Φύση 2000 προστατεύει το 18% του εδάφους στις 15 χώρες που αποτελούσαν την Ευρωπαϊκή Ένωση πριν την είσοδο των νέων χωρών μελών του 2004 και διαπραγματεύεται τον αριθμό και το μέγεθος των προστατευμένων ζωνών για τις νέες χώρες. Η οδηγία του 1992 για τους οικοτόπους επιβάλλει σε κάθε χώρα της Ε.Ε. να ξεχωρίσει τις γεωγραφικές εκείνες περιοχές, που η σπουδαιότητα της οικολογικής τους ταυτότητας τις καθιστά τόπους ευρωπαϊκής σημασίας. Επιπλέον, ζητά από τα κράτη-μέλη να καταρτίσουν διαχειριστικά σχέδια για τις συγκεκριμένες περιοχές. Τα σχέδια αυτά πρέπει να συνδυάζουν αρμονικά τη διατήρηση της άγριας πανίδας και χλωρίδας με τις οικονομικές και κοινωνικές δραστηριότητες και να είναι ενταγμένα σε στρατηγική βιώσιμης ανάπτυξης. Οι τοποθεσίες αυτές σχηματίζουν το δίκτυο ΦΥΣΗ 2000. Παράλληλα, οι εθνικές αρχές έχουν διαβιβάσει αξιόλογα στοιχεία για κάθε περιοχή του NATURA 2000. Ως αποτέλεσμα, η Ε.Ε. έχει σήμερα στη διάθεσή της πάνω από 9.000 χάρτες και 220 δέσμες ψηφιακών δεδομένων. Με αυτά τα στοιχεία η Ε.Ε. έχει ξεκινήσει τη δημιουργία ενός συστήματος γεωγραφικών πληροφοριών (GIS), το οποίο θα παρέχει στους ενδιαφερόμενους ενημέρωση, σχετικά με την κάθε περιοχή του δικτύου στην Ευρώπη. Kαθώς ο χαρακτηρισμός των περιοχών έχει σχεδόν ολοκληρωθεί (EC, 2007), εστιάζουμε προς την κατεύθυνση της διαχείρισης, ιδίως, για να εκτιμηθεί κατά πόσον το δίκτυο Natura 2000 τελικά προστατεύει αποτελεσματικά τα είδη και τους οικοτόπους (Martínez et al., 2006, Sánchez-Fernández et al. 2008). Η οδηγία για τους οικοτόπους έχει ως στόχο τη διατήρηση της βιοποικιλότητας μέσω της βιώσιμης 3

χρήσης των φυσικών πόρων και, ενδεχομένως, ενδυναμώνει τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων για τη δημιουργία ή τη βελτίωση των εθνικών δικτύων των προστατευόμενων περιοχών (Maiorano et al., 2007). Η αποτελεσματική εφαρμογή της ευρωπαϊκής πολιτικής για τη διατήρηση των περιοχών NATURA 2000 είναι μια εξαιρετικά περίπλοκη διαδικασία, που περιλαμβάνει πολλά διαφορετικά πλαίσια μέσα στα διάφορα κράτη μέλη της ΕΕ (Hiedanpää, 2002) Παράλληλα με τον περιορισμό του εμπορίου με απειλούμενα είδη, η οδηγία προστασίας των πουλιών και η οδηγία για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων και της άγριας πανίδας και χλωρίδας, βρίσκονται στο κέντρο του κοινοτικού δικαίου προστασίας της φύσης και των ειδών. Η ΦΥΣΗ 2000 στηρίζεται στη διαπίστωση ότι η προστασία των βιοτόπων αποτελεί τη βάση για μια επιτυχή προστασία των ειδών (Wikipedia, 2009). Οι οικότοποι Κοινοτικού ενδιαφέροντος αφορούν οικότοπους που: Α) διατρέχουν κίνδυνο να εξαφανισθούν από την περιοχή φυσικής κατανομής Β) έχουν περιορισμένη περιοχή φυσικής κατανομής λόγω της μείωσης τους ή λόγω του ότι η περιοχή τους, εκ φύσεως της, είναι περιορισμένη Γ) αποτελούν σημαντικά δείγματα τυπικών χαρακτηριστικών μιας ή περισσότερων από τις ακόλουθες βιογεωγραφικές περιοχές: αλπικής, ατλαντικής, ηπειρωτικής, μακρονησιώτικης και μεσογειακής Τα είδη που εστιάζουν το Κοινοτικό ενδιαφέρον είναι αυτά που : Α) διατρέχουν κίνδυνο Β) είναι ευπρόσβλητα και πιθανόν στο μέλλον θα ενταχθούν στα είδη που κινδυνεύουν Γ) είναι σπάνια (έχουν μικρό πληθυσμό) (ΚΑΛΛΙΣΤΩ, 2009) 1.2. Tο δίκτυο Natura 2000 στη Δυτική Μακεδονία Η Δυτική Μακεδονία είναι η μοναδική περιφέρεια της Ελλάδας που δεν διαθέτει θάλασσα, φιλοξενεί όμως το 65% των επιφανειακών υδάτων της χώρας. Διαθέτει δυο εθνικούς δρυμούς 11 προστατευμένες περιοχές Natura και 8 λίμνες, έχει έκταση 9.451 χλμ2 και καταλαμβάνει το 7,2% της συνολικής έκτασης της χώρας. Είναι περιοχή κατ εξοχήν ορεινή με το 82% του εδάφους της να καλύπτεται από ορεινές και ημιορεινές εκτάσεις. Περιλαμβάνει τους νομούς της Κοζάνης, των Γρεβενών, της Καστοριάς και τις Φλώρινας, στους οποίους βρίσκονται οι εθνικοί δρυμοί τις Πίνδου, της Βάλια Κάλντα, η Βασιλίτσα, το όρος Bουρινό, οι λίμνες 4

Καστοριάς, Πρεσπών, Βεγορίτιδας-Πετρών και Χειμαδίτιδας-Ζάζαρη και το όρος Βέρνων, σύμφωνα με τον κατάλογο περιοχών του ΠΕΧΩΔΕ (ΠΕΧΩΔΕ, 2009a) 1.3. Σκοπός της εργασίας Σκοπός της εργασίας είναι η ανάπτυξη ενός συστήματος πληροφοριών σε μορφή ιστοσελίδας που θα αξιοποιεί το διαδίκτυο για την προβολή του προγράμματος Φύση 2000 στην Ελλάδα και ειδικότερα η πιλοτική εφαρμογή αφορά στις περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας. 2. Υλικά και Μέθοδοι Τα στοιχεία που χρησιμοποιήθηκαν ως περιεχόμενο τις ιστοσελίδας, προήλθαν από το διαδίκτυο κομμάτια αντλήθηκαν από εγκυκλοπαίδειες η ακόμα και από παρόμοιες εργασίες που έχουν υλοποιηθεί μέχρι σήμερα και αφορούν το δίκτυο Natura 2000 και πιο συγκεκριμένα την έκταση της Δυτικής Μακεδονίας, με χάρτες καθώς και στοιχεία για τη διευκόλυνση των επισκεπτών της ιστοσελίδας. Κάποια από τα δεδομένα προκειμένου να χρησιμοποιηθούν έπρεπε πρώτα να ψηφιοποιηθούν. Η ψηφιοποίηση πραγματοποιήθηκε με τη βοήθεια ενός σαρωτή Hewlett Packard. Η επεξεργασία των ψηφιοποιημένων κειμένων πραγματοποιήθηκε με τη χρήση του προγράμματος ABBYY FineReader 6.0. Οι ψηφιοποιημένες εικόνες επεξεργάστηκαν με τα προγράμματα Microsoft Office Picture Manager και Adobe Photoshop 7.0. Κείμενα και εικόνες τελικά μετασχηματίστηκαν στη μορφή που κατέχουν όπως βρίσκονται μέσα στον ιστοχώρο. Στον πρότυπο ιστοχώρου που δημιουργήθηκε υφίστανται οι βασικές αρχές σχεδιασμού και τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα ιστοχώρων και ως προς τη μορφοποίηση κάθε ιστοσελίδας. Το γενικό σχέδιο των ιστοσελίδων είναι απλό και λιτό. Στόχος ήταν να προσελκύσουμε τον επισκέπτη για το περιεχόμενο του site και όχι για τα έντονα γραφικά (Lynch και Horton, 2002). Αποφεύχθηκε η χρήση των κινούμενων εικόνων (animation) που μπορεί να αποσπάσουν την προσοχή των χρηστών (Iwaarden, 2004) και ανεβάζουν το μέγεθος των ιστοσελίδων (Nielsen, 1997) με αποτέλεσμα να κρατηθεί το μέγεθος των ιστοσελίδων έως 34KB (Keene, 2002). Το πιο επιθυμητό χαρακτηριστικό ενός ιστοχώρου, είναι να έχει μικρούς χρόνους φόρτωσης για κάθε ιστοσελίδα (Marquis 2002, Nielsen 1997 και 2002). Τέλος, όλες οι σελίδες έχουν έναν προσεκτικά γραπτό τίτλο που ταιριάζει με το περιεχόμενο των σελίδων και περιέχει το όνομα του δήμου όπου αναφέρονται, για να 5

είναι δυνατό και εύκολο να τις βρίσκει οποιαδήποτε μηχανή αναζήτησης στο Διαδίκτυο (Nielsen, 2002). Τέλος χρησιμοποιώντας το πρόγραμμα Dreamweaver της Adobe έγινε η κατασκευή της ιστοσελίδας σε γλώσσα HTML. 3. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ H εφαρμογή που δημιουργήθηκε πολλές επιμέρους σελίδες και η ροή της πληροφορίας παρουσιάζεται στην Εικόνα 1. Το σχήμα της εικόνας 1. αποτελεί και το χάρτη πλοήγησης στην ιστοσελίδα. Εικόνα 1. Η ροή πληροφορίας στην ιστοσελίδα-χάρτης πλοήγησης Figure 1. The information flow on the site-navigation map Παρακάτω δίνεται μια εικόνα με τον τρόπο που κυλάει η εφαρμογή. Αρχικά η εφαρμογή ανοίγει στην αρχική ιστοσελίδα (Εικόνα 2), όπου περιλαμβάνονται τα εξής: ξεκινώντας μπορούμε να δούμε έναν χάρτη και αριστερά από αυτόν τους 4 νομούς στους οποίους βρίσκονται οι προστατευόμενες περιοχές της Δυτικής 6

Μακεδονίας του προγράμματος Φύση 2000. Οι 4 νομοί παρουσιάζονται σε λίστα ώστε να μπορούμε να επιλέξουμε εμείς σε ποιο νομό θέλουμε να πλοηγηθούμε. Κάτω αριστερά από τον χάρτη υπάρχουν διάφορα χρήσιμα κουμπιά τα οποία είναι άλλα για επικοινωνία με τον κατασκευαστή της σελίδας άλλα με την εφαρμογή συζήτησης (forum) και άλλα με τα links που μπορούμε να βρεθούμε τα οποία έχουν να κάνουν και αυτά με παρόμοια ζητήματα. Εικόνα 2. Η αρχική ιστοσελίδα Figure 2. The starting page of the site Με την επιλογή ενός νομού, οδηγούμαστε σε νέα σελίδα όπου περιλαμβάνονται πληροφορίες σε μορφή κειμένου και φωτογραφίες για την περιοχή αυτή και οι περιοχές. Στην Εικόνα 3 βλέπουμε την σελίδα που ανοίγει εάν ο χρήστης επιλέξει τον Νομό Γρεβενών. Στην σελίδα αυτή βλέπουμε τις προστατευόμενες περιοχές του ΝΑΤURA 2000 που περιλαμβάνονται στο νομό αυτό και μπορούμε να επιλέξουμε μια από αυτές 7

Εικόνα 3. Η σελίδα της εφαρμογής για την περιφέρεια του Ν. Γρεβενών Figure 3. The page of the application for the prefecture of Grevena Αν επιλέξουμε την προστατευόμενη περιοχή της Βασιλίτσας (Εικόνα 4) μπορούμε πλέον να δούμε πληροφορίες για την περιοχή. Εικόνα 4. Η σελίδα της εφαρμογής για την περιοχή της Βασιλίτσας Figure 4. The page of the application for the region of Vasilitsa Στην σελίδα περιλαμβάνονται φωτογραφικό υλικό για την περιοχή, πληροφορίες για την χλωρίδα και την πανίδα της περιοχής και για τα είδη με ιδιαίτερο ενδιαφέρον, για το καθεστώς προστασίας και το καθεστώς ιδιοκτησίας. 8

4. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Η ιστοσελίδα δημιουργήθηκε για να ενισχύσει την δυνατότητα περιβαλλοντικής και δασολογικής έρευνας από νέους αλλά και εμπειρότερους χρήστες παρέχοντας εύκολη και αναλυτική παρουσίαση των πληροφοριών. Ο χρήστης μπορεί να αποκτήσει πρόσβαση άμεσα σε πληροφορίες που αφορούν το δίκτυο φύση 2000 χωρίς να είναι απαραίτητη προηγούμενη εμπειρία στο διαδίκτυο. Το μοντέλο ιστοσελίδας που προτείνεται, επιδιώκει να συνδυάσει όλα τα επιθυμητά χαρακτηριστικά περιεχομένου μαζί με την αισθητική, τη λειτουργικότητα, την εύκολη πλοήγηση, την εργονομία και τους μικρούς χρόνους φόρτωσης, δηλαδή γνωρίσματα επιθυμητά σε έναν οποιοδήποτε καλό ιστοχώρο. Το μοντέλο του πρότυπου ιστοχώρου που προτείνεται, χαρακτηρίζεται από απλότητα και συνέπεια στη μορφοποίησή του. Σχεδιάστηκε λαμβάνοντας υπόψη βασικές αρχές σχεδιασμού ιστοχώρων και έχοντας στο επίκεντρο τον μέσο χρήστη του διαδικτύου, προσφέροντάς του έναν εύκολο και κατανοητό τρόπο περιήγησης του site για να βρίσκει συγκεκριμένες πληροφορίες. Website development for the promotion of NATURA 2000 areas in the Internet: The case of West Macedonia Zacharoula S. Andreopoulou 1, Ioakeim Tzoulis 2 1. Assistant Professor, Lab. of Forest Informatics, School of Forestry and Natural Environment, Aristotle University of Thessaloniki, P. Box 247, Thessaloniki, Greece, 54124, tel. 2310.992714 2. BSc Forester- Environmentalist, E-mail : kimontzoulis@hotmail.com ABSTRACT Natura 2000 is an ecological network of protected areas in Europe, these areas accommodate the natural habitats and natural habitats of species that are important in European level. This paper describes the design of a website aiming to promote the NATURA 2000 protected areas for the region of western Macedonia in Greece. This website has been designed with the web design software Dreamweaver and all the contemporary principles for the design of a website have been taken into consideration. There are data in text form and a big variety of photographs for all these areas of special protection into the region, designated in the Natura 2000 areas 9

from international environmental legislation. The upload of this website to the internet will have a positive contribution to the promotion of these protected areas and to environmental awareness, as the region of West Macedonia, Greece is not a highly promoted area. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Andreopoulou, Z.S., 2006. Educational Perspectives and the Impact of Information and Communication Technologies (ICT s) in an Environmental Government Division. Journal of Environmental Protection and Ecology, 4(7): 721-732. Andreopoulou, Z.S., 2007. E-Organization Of Forest Records In Greece. Journal of Environmnetal Protection and Ecology, 2 (8): 455-466. Andreopoulou, Z.S., 2009. Adoption of Information and Communication Technologies (ICTs) in Public Forest Service in Greece. Journal of Environmental Protection and Ecology. 4, (10): 1194-1204 Andreopoulou, Z.S., A.D. Athanasiadis, A. K. Papastavrou, 2006. Identifying Drama s Prefecture as a tourism destination through the presentation of its natural environment in the Internet. Proceedings of the International Conference on Telecommunications & Multimedia TEMU2006-, 5-7 July, Heraclion, Crete Andreopoulou, Ζ.S., G. Arabatzis, B. Manos, and S. Sofios, S., 2007. Promotion of rural regional development through the www. International Journal of Applied Systems Studies, 1(3): 290-304. EC (European Commission), 2007. Natura 2000 Barometer. Natura 2000 Newsletter 23, Environment Directorate General (DG ENV) of the European Commission, pp. 8 10. http:// ec.europa.eu/environment/nature/info/pubs/paper_en.htm (accessed June 2008). Feng, L., A.J. Manfred and J. Hoppenbrouwers, 2005. Beyond Information Searching and Browsing: Acquiring Knowledge from Digital Libraries. The Information Processing and Management, 41(1): 97-120. Hiedanpää J., 2002. European wide conservation versus local well-being: the reception of the Natura 2000 reserve network in Karvia, SW Finland, Landscape and Urban Planning 61: 113 123. Iwaarden, J., T. Wiele, L. Ball and R. Millen, 2004. Perceptions about the quality of web sites: a survey amongst students at Northeastern University and Erasmus University, Information & Management, 41 (8): 947 959. 10

Keene, S., 2002. Website design: some basic principles, retrieved on web on 12/09/2006, url: http://www.ucl.ac.uk/museumstudies/digit/design.doc Lynch, P., S. Horton, 2002. WEB STYLE GUIDE, 2nd edition, retrieved on web on 10/10/2006, url: http://webstyleguide.com/process/index.html Marquis, G.P., 2002. Application of traditional system design techniques to web site design, Information and Software Technology, 44 (9): 507-512. Maiorano, L., Falcucci, A., Garton, E.O., Boitani, L., 2007. Contribution of the Natura 2000 network to biodiversity conservation in Italy. Conservation Biology 21: 1433 1444. Martínez, Ι, Carreño, F., Escudero Α. and A. Rubio, 2006. Are threatened lichen species well-protected in Spain? Effectiveness of a protected areas network, Biological Conservation 133: 500 511. Nielsen, J. 1997. Jakob Nielsen's Alertbox, March 1, 1997: The need for speed, retrieved on web on 15/11/2006 on url: http://www.useit.com/alertbox/9703a.html Nielsen, J. 2002. Jakob Nielsen's Alertbox, May 12, 2002: Top Ten Guidelines for Homepage Usability, retrieved on web on 15/12/2006, url: http://www.useit.com/alertbox/20020512.html Apostolopoulou Ε. and J.D. Pantis, 2009 Conceptual gaps in the national strategy for the implementation of the European Natura 2000 conservation policy in Greece. Biological Conservation 142 (1):221-237 Sánchez-Fernández, D., Bilton D.T., Abellán P., Ribera I., Velasco J. and Millán A., 2008. Are the endemic water beetles of the Iberian Peninsula and the Balearic Islands effectively protected?, Biological Conservation 141: 1612 1627. Wikipedia, 2009. Το δίκτυο Φύση 2000. http://el.wikipeadia.org/natura2000. ΚΑΛΛΙΣΤΩ, 2009 Υλοποίηση Προγραμμάτων Ανοικτών Περιβαλλοντικών Τάξεων. Eνδεικτικές πηγές πληροφόρησης και περιοχών περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος. http://kpe-kastor.kas.sch.gr/entipa/piges.doc ΠΕΧΩΔΕ, 2009. Το δίκτυο Natura 2000 και οι προστατευόμενες περιοχές. http://www.minenv.gr/1/12/121/12103/g1210300.html ΠΕΧΩΔΕ, 2009a. Κατάλογος Περιοχών Natura 2000. http://www.minenv.gr/1/12/121/12103/g1210300/00/eniaios_katalogos_08%20_inter net.xls 11