ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ερμηνεία Αποκαλυπτικών κειμένων της Καινής Διαθήκης Ενότητα 12: Επιστολή Ιούδα & Β Πέτρου Αικατερίνη Τσαλαμπούνη
Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς. 2
Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. 3
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Επιστολή Ιούδα & Β Πέτρου
Στην επιστολή όχι μόνο αναφορές στην ΠΔ αλλά και σε εξωκανονικά κείμενα: Βιβλίο του Ενώχ (Ιούδ 14-15). Ανάληψις Μωυσέως (Ιούδ 9). 5
Ένα κείμενο με πολεμικό χαρακτήρα. Παραπέμπει στον παλαιστινιακό Ιουδαϊσμό. 2 ος αι. μ.χ. 6
Χαιρετισμός (1-2). Κύριο μέρος της επιστολής (3-23): 3-4 Το θέμα της επιστολής. 5-19 Προφητείες για την καταστροφή των εχθρών του Χριστού. 20-23 Προτροπές προς τα μέλη της κοινότητας. Δοξολογία. 7
Ιούδα 14-15: «Γι αυτούς προφήτεψε ο Ενώχ, έβδομη γενιά από τον Αδάμ, λέγοντας: «Ήρθε ο Κύριος με τιςμυριάδεςτωναγίωναγγέλωντου, για να κρίνει όλη την οικουμένη και να ελέγξει όλους τους ασεβείς ανάμεσά τους για τις αμαρτωλές τους πράξεις και για όσα σκληρά λόγια ξεστόμισαν εναντίον του οι ασεβείς κι οι αμαρτωλοί». 8
Προσθήκη της λ. «κύριος» χριστολογική ερμηνεία του κειμένου: Αυτός που θα κρίνει είναι ο αναστημένος Κύριος Ιησούς. Το μόνο σαφές παράθεμα στην Ιούδα. 9
Ιούδα 6: «Θυμηθείτε τους αγγέλους που δεν έμειναν πιστοί στο αξίωμά τους, αλλά εγκατέλειψαν την ουράνια κατοικία τους. Ο Κύριος τους έχει φυλακίσει στο σκοτάδι με αιώνια δεσμά, για να δικαστούν τη μεγάλη μέρα της κρίσης». 10
Η περίπτωση των Φυλάκων Shemyaza και Asasel παράδειγμα της κρίσης που επιφυλάσσεται σε όσους κινούνται εναντίον του Θεού. Παρόμοια επιχειρηματολογία και στο Α Ενώχ 10,14. Ο συγγραφέας αξιοποιεί την προηγούμενη παράδοση του Α Ενώχ την οποία γνωρίζει. 11
Ιούδα 9: Κι όμως, ούτε ο αρχάγγελος Μιχαήλ δεν τόλμησε να ξεστομίσει υβριστική κατηγορία εναντίον του διαβόλου, όταν σε μια φιλονικία μαζί του διεκδικούσε το σώμα του Μωυσή. Το μόνο που είπε ήταν: ο Κύριος να σε κατακρίνει. 12
Richard Bauckham: 2 εκδοχές της ιστορίας: Διαθήκη Μωυσέως: διαμάχη αγγέλων και διαβόλου για το ποιος θα πάρει το σώμα του Μωυσή. Ανάληψις Μωυσέως: ο διάβολος διεκδικεί το σώμα του Μωυσή. Ο συγγραφέας κι οι αναγνώστες της επιστολής γνωρίζουν την ιουδαϊκή παράδοση. 13
Ο συγγραφέας της ασκεί κριτική σε όσους δεν περιμένουν πλέον την παρουσία. Για να στηρίξει την επιχειρηματολογία του καταφεύγει στην ιουδαϊκή / χριστιανική αποκαλυπτική παράδοση: Αποκαλυπτική ερμηνεία της μεταμόρφωσης (1, 16-18). Παράθεση της Ιούδα (2,1-18. 3, 1-3). Ιουδαϊκή αποκάλυψη (3,4-13). 14
«η ένδοξη μεγαλοπρέπειά του αναφώνησε...» - αποκαλυπτικό στοιχείο (όχι η σαφής ταύτιση με τη φωνή του Θεού). Η μεταμόρφωση συνδέεται με την έλευση του Ιησού κατά τη Δευτέρα Παρουσία και την κρίση. 15
Σχέση με τα Ά Κλημ 23,3-4. Β Κλημ 11,2-4. 16,3. Richard Bauckham: πηγή εδώ μια γραπτή ιουδαϊκή αποκάλυψη (Ελδάδ και Μοδάδ; ). Συνδυασμός προηγούμενων ΠΔ κειμένων (Μαλ 3,19 και Ησ 34,4 με την παράδοση του Ιησού (η εικόνα του κλέφτη μέσα στη νύχτα) και με αποκαλυπτικά στοιχεία (η φωτιά στην κρίση, η καταστροφή των πάντων). 16
Οι δύο επιστολές και κυρίως η Ιούδα μαρτυρούν τις σχέσεις της αρχαίας Εκκλησίας με την ιουδαϊκή αποκαλυπτική παράδοση. Αποκαλυπτικές παραδόσεις συνδυάζονται με την πίστη στον Ιησού Χριστό κι ερμηνεύονται μέσα σε νέες συνάφειες χριστολογικά. 17
Σημείωμα Αναφοράς Copyright, Τσαλαμπούνη Αικατερίνη.«Επιστολή Ιούδα & Β Πέτρου». Έκδοση: 1.0. Θεσσαλονίκη 2014. Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση: http://eclass.auth.gr/courses/ocrs281/. 18
Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά Παρόμοια Διανομή [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό και τα οποία αναφέρονται μαζί με τους όρους χρήσης τους στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί. [1] http://creativecommons.org/licenses/by sa/4.0/ 19
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Τέλος ενότητας Επεξεργασία: Φίλιππος Γερμάνης Θεσσαλονίκη, Χειμερινό Εξάμηνο 2013 2014
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Σημειώματα
Διατήρηση Σημειωμάτων Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή διασκευή του υλικού θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει: το Σημείωμα Αναφοράς το Σημείωμα Αδειοδότησης τη δήλωση Διατήρησης Σημειωμάτων το Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (εφόσον υπάρχει) μαζί με τους συνοδευόμενους υπερσυνδέσμους. 22