Εμπορικό & Βιομηχανικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης ΒΑΡΟΜΕΤΡΟ ΕΒΕΘ. Palmos Analysis Ltd.

Εμπορικό & Βιομηχανικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης ΒΑΡΟΜΕΤΡΟ ΕΒΕΘ Palmos Analysis Ltd. Σεπτέμβριος 2015

ΒΑΡΟΜΕΤΡΟ ΕΒΕΘ (Executive Summary) Το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης, στο πλαίσιο της διαρκούς προσπάθειας που καταβάλλει για την πληρέστερη πληροφόρηση και ενημέρωση, τόσο του επιχειρηματικού κόσμου και των φορέων (κρατικών ή μη) της πόλης της Θεσσαλονίκης, όσο και των κατοίκων της, συνεχίζει την περιοδική διεξαγωγή Έρευνας Οικονομικής Συγκυρίας σε επίπεδο Νομού Θεσσαλονίκης που αφορά επιχειρήσεις των τεσσάρων τομέων της οικονομίας και καταναλωτές. Η Έρευνα Οικονομικής Συγκυρίας του Νομού Θεσσαλονίκης ( Βαρόμετρο ΕΒΕΘ ) διεξάγεται δύο φορές το χρόνο, κατά το 2 ο 15νθήμερο των μηνών Μαρτίου και Σεπτεμβρίου, σε συνολικό δείγμα 1.500 ερωτώμενων (800 επιχειρήσεων και 700 καταναλωτών). Η έρευνα καλύπτει και τους τέσσερις τομείς της οικονομίας (βιομηχανία μεταποίηση, υπηρεσίες, λιανικό εμπόριο και κατασκευές). Η έρευνα για το Βαρόμετρο ΕΒΕΘ διεξάγεται με τηλεφωνικές συνεντεύξεις με τους υπευθύνους των επιχειρήσεων (Γενικούς Διευθυντές ή Διευθυντές Οικονομικών ή Διευθυντές Πωλήσεων ή τους ιδιοκτήτες, αν πρόκειται για μικρότερες επιχειρήσεις) με τη χρήση των ερωτηματολογίων που χρησιμοποιούνται από το Ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) και την Ευρωπαϊκή Ένωση (DG ECFIN), προκειμένου τα αποτελέσματα να είναι συγκρίσιμα με τις αντίστοιχες έρευνες που διεξάγονται σε Εθνικό (ΙΟΒΕ) και Ευρωπαϊκό (DG ECFIN) επίπεδο. 1. ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ Ο Δείκτης Εμπιστοσύνης Καταναλωτών υπολογίζεται με βάση τις προβλέψεις τους για τη γενικότερη οικονομική κατάσταση της χώρας, την οικονομική κατάσταση του νοικοκυριού τους, την πρόθεση αποταμίευσης και την πρόβλεψη για την ανεργία. Διευκρινίζεται, ότι οι προβλέψεις κινούνται στο διάστημα +100 (σημαίνει ότι όλοι προβλέπουν αύξηση) έως -100 (σημαίνει ότι όλοι προβλέπουν μείωση) και εμφανίζονται ως διαφορές μεταξύ θετικών αρνητικών απαντήσεων. Πιο συγκεκριμένα, αρνητική διαφορά σημαίνει ότι το ποσοστό αυτών που προβλέπουν μείωση ενός μεγέθους, είναι υψηλότερο του ποσοστού εκείνων που προσδοκούν αύξηση και αντίστροφα. Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, οι καταναλωτές στο Νομό Θεσσαλονίκης εμφανίζονται αρκετά απαισιόδοξοι, καθώς ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης στο Νομό Θεσσαλονίκης διαμορφώνεται στις -43 μονάδες σε καλύτερο, ωστόσο, επίπεδο σε σχέση με τον αντίστοιχο Εθνικό δείκτη ο οποίος διαμορφώνεται στις -64 μονάδες, ενώ ο δείκτης της Ευρωπαϊκής Ένωσης διαμορφώνεται στις -6 μονάδες, κατά το μήνα Σεπτέμβριο 2015. Σε σχέση με τον περασμένο Μάρτιο 2015, παρατηρείται σαφώς χειρότερο κλίμα μεταξύ των καταναλωτών στο Νομό Θεσσαλονίκης (-43 από -23), ενώ αντίστοιχη επιδείνωση εμφανίζει και ο σχετικός δείκτης σε Εθνικό επίπεδο (-64 από -31). Είναι σημαντικό να επισημανθεί ότι ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης στη Θεσσαλονίκη κατά τη τρέχουσα περίοδο, επιστρέφει στο επίπεδο που παρατηρήθηκε κατά τον "Σεπτέμβριο 2014" (-41), 2

όπου η αναγγελία του ΕΝΦΙΑ και η έντονη αστάθεια του πολιτικού συστήματος εν όψει του αδιεξόδου της Προεδρικής Εκλογής, είχαν συμβάλει στην διατήρηση των δεικτών οικονομικού κλίματος σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Σε Ευρωπαϊκό επίπεδο ο σχετικός δείκτης εμφανίζει μικρή πτώση (-6 από -2). Ειδικότερα, οι Καταναλωτές του Νομού Θεσσαλονίκης αναφέρουν: Διατήρηση της κακής οικονομική τους κατάστασης με σαφώς αυξημένη απαισιοδοξία (σε σχέση με τον Μάρτιο 2015 ) για την περαιτέρω εξέλιξή της. Επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης της χώρας κατά το τελευταίο έτος και παράλληλα εντυπωσιακά αυξημένη απαισιοδοξία για το μέλλον. Οι καταναλωτές στο Νομό Θεσσαλονίκης εκτιμούν ότι ο πληθωρισμός στο επόμενο διάστημα θα κινηθεί πτωτικά. Μάλιστα, υπάρχει η αίσθηση στους καταναλωτές του Νομού Θεσσαλονίκης ότι η εξέλιξη των τιμών κατά το τελευταίο 12μηνο ήταν, επίσης, πτωτική. Αντιθέτως, σε Εθνικό επίπεδο, οι καταναλωτές θεωρούν ότι οι τιμές το τελευταίο 12μηνο ακολούθησαν ανοδική πορεία και αναφέρουν ότι μελλοντικά αναμένουν να υπάρξει σαφής ανοδική τάση των τιμών. Σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, οι καταναλωτές θεωρούν ότι οι τιμές μειώθηκαν ελαφρά κατά το προηγούμενο διάστημα και προβλέπουν μικρή αύξηση για το μέλλον. Απαισιοδοξία εντυπωσιακά αυξημένη σε σχέση με τον Μάρτιο 2015 για την εξέλιξη της ανεργίας στη χώρα. Ωστόσο, το επίπεδο της απαισιοδοξίας στο Νομό Θεσσαλονίκης, είναι αρκετά χαμηλότερο (+41) σε σύγκριση με τον αντίστοιχο Εθνικό δείκτη (+65). Έτσι, ενώ κατά τον "Μάρτιο 2015" ο δείκτης κλίματος σε σχέση με την ανεργία είχε βελτιωθεί αισθητά τόσο σε τοπικό όσο και σε Εθνικό επίπεδο, συγκλίνοντας με τον αντίστοιχο Ευρωπαϊκό δείκτη, η απαισιοδοξία τόσο σε τοπικο όσο και σε Εθνικό επίπεδο εκτοξεύτηκαν σε πολύ υψηλά επίπεδα και βρίσκονται ξανά πολύ μακριά από τον αντίστοιχο Ευρωπαϊκό δείκτη. Ως επακόλουθο της βαθιάς απαισιοδοξίας των καταναλωτών, παραμένει σταθερή η απροθυμία τους για την πραγματοποίηση σημαντικών αγορών προς το παρόν, όπως συνεχίζεται επίσης και η απροθυμία για την πραγματοποίηση τέτοιων αγορών στο μέλλον. Πολύ χαμηλή πρόθεση για αποταμίευση, με παράλληλη μείωση του ποσοστού όσων θεωρούν πολύ ή αρκετά πιθανό να αποταμιεύσουν στους επόμενους 12 μήνες (10% από 12% τον Mάρτιο 2015 ). Σημειώνεται όμως ότι, σε σχέση με τον Μάρτιο 2015, παρατηρείται σταθερότητα του ποσοστού όσων δηλώνουν ότι αποταμιεύουν (λίγο ή πολύ) στο 10%, ενώ το 41% δηλώνει ότι τραβάει από τις αποταμιεύσεις ή να χρεώνεται όλο και περισσότερο (από 37% τον Μάρτιο 2015 ) και ποσοστό 49% δηλώνουν ότι τα φέρνουν ίσα ίσα με τα εισοδήματά τους (από 52% τον "Μάρτιο 2015"). Εκτίμηση για διατήρηση των πολύ χαμηλών πωλήσεων στην αγορά αυτοκινήτου στο Νομό Θεσσαλονίκης στο επόμενο 12μηνο. Σχεδόν ολοκληρωτική καθήλωση της αγοράς ακινήτων και της οικοδομικής δραστηριότητας γενικότερα και, επιπλέον, μικρή επιδείνωση στον τομέα των ανακαινίσεων ή/και επισκευών-βελτιώσεων σπιτιών. 3

2. ΕΡΕΥΝΑ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ Σε αρνητικό επίπεδο βρίσκεται ο Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών για τη Βιομηχανία στο Νομό Θεσσαλονίκης, σε σχέση με το Mάρτιο 2015. Αισθητή επιδείνωση παρουσιάζει η τιμή του δείκτη σε Εθνικό επίπεδο και σταθερότητα σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, διατηρώντας ελαφρά αρνητικά πρόσημο. Πρέπει να τονιστεί ότι η αποβιομηχάνιση του Νομού Θεσσαλονίκης και η μεταφορά πολλών επιχειρήσεων του κλάδου σε γειτονικές χώρες τα τελευταία χρόνια, έχει πλέον καταστήσει δυσχερές ακόμα και το έργο της συμπλήρωσης του δείγματος της έρευνας με τον απαιτούμενο αριθμό επιχειρήσεων του κλάδου! Έτσι, το ισοζύγιο θετικών αρνητικών εκτιμήσεων του Δείκτη Επιχειρηματικών Προσδοκιών της Βιομηχανίας βρίσκεται στις -11 μονάδες στο Νομό Θεσσαλονίκης (-23 σε Εθνικό και -3 σε Ευρωπαϊκό επίπεδο). Πρέπει να σημειωθεί ότι ο συγκεκριμένος δείκτης παρουσιάζει μικρή επιδείνωση σε σχέση με τον προηγούμενο Μάρτιο 2015 σε τοπικό επίπεδο (- 11 από -9) και μεγαλύτερη επιδείνωση σε Εθνικό επίπεδο (-23 από -9), ενώ εμφανίζει σταθερότητα σε Ευρωπαϊκό επίπεδο (-3). Επιδείνωση (σε σχέση με τον περασμένο Μάρτιο 2015 ) παρουσιάζει η αξιολόγηση των βιομηχανιών της Θεσσαλονίκης για το 6άμηνο που πέρασε, ενώ, ταυτόχρονα, το τρέχον συνολικό επίπεδο παραγγελιών των επιχειρήσεων κρίνεται ως μη ικανοποιητικό. Ωστόσο, οι αντίστοιχες εκτιμήσεις για το προσεχές 6άμηνο σχετικά με την παραγωγή διαμορφώνονται οριακά θετικές αλλά λιγότερο αισιόδοξες σε σχέση με τον "Μάρτιο 2015". Ακόμη, ενώ το τρέχον επίπεδο παραγγελιών από το εξωτερικό παρουσιάζεται έντονα αρνητικό, θετικές παραμένουν οι εκτιμήσεις σε σχέση με την εξέλιξη της εξαγωγικής δραστηριότητας στο μέλλον σε τοπικό επίπεδο. Ειδικότερα, οι απόψεις των βιομηχανιών του Νoμού Θεσσαλονίκης συνοψίζονται στα ε- ξής: Υπάρχει πολύ μεγαλύτερη σε σχέση με τον Μάρτιο 2015 πτώση της παραγωγής (-48 από -16) κατά το τελευταίο εξάμηνο. Αντίστοιχη πορεία ακολουθεί ο σχετικός δείκτης και σε Εθνικό επίπεδο (-25 από +8). Οριακή αισιοδοξία παρατηρείται για την εξέλιξη της παραγωγής στο άμεσο μέλλον αναφορικά με το Νομό Θεσσαλονίκης, σε αντίθεση με τις οριακά απαιδιόδοξες προβλέψεις που επικρατούν σε Εθνικό επίπεδο. Πραγματοποιείται σχετικά ικανοποιητικά η διαχείριση των αποθεμάτων και της παραγωγικής δυναμικότητας των βιομηχανιών, με φανερή την επίδραση των capital controls. Αποτυπώνεται μικρή αισιοδοξία για το μέλλον σε σχέση με το επίπεδο των εξαγωγών, μικρότερη όμως σε σχέση με τον Μάρτιο 2015. Αναμένεται σχετική σταθερότητα των τιμών για το επόμενο χρονικό διάστημα, ενώ εμφανίζεται ελαφρά αρνητική πρόβλεψη για την εκτίμηση της απασχόλησης στο επόμενο διάστημα. 4

3. ΕΡΕΥΝΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ Εξόχως αρνητικό και με σαφή επιδείνωση σε σχέση με τον "Μάρτιο 2015" εμφανίζεται το κλίμα που καταγράφεται στις επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών στο Νομό Θεσσαλονίκης σε σχέση με τον Μάρτιο 2015. Έτσι, ο σχετικός Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών για τον τομέα των Υπηρεσιών βρίσκεται στις -39 μονάδες, έναντι -15 μονάδων σε Εθνικό επίπεδο και +14 μονάδων σε Ευρωπαϊκό επίπεδο. Σε σχέση με τον προηγούμενο Μάρτιο 2015 υπάρχει αισθητά χειρότερο κλίμα σε τοπικό επίπεδο (-39 έναντι -17), σημαντική επιδείνωση σε Εθνικό επίπεδο (-15 έναντι -0,3) και βελτίωση σε Ευρωπαϊκό επίπεδο (+14 έναντι +8). Ειδικότερα, οι επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών του Νομού Θεσσαλονίκης αναφέρουν: Ιδιαίτερα κακή οικονομική κατάσταση με σημαντική επιδείνωση σε σχέση με τον Μάρτιο 2015 και σαφή επιδείνωση της ζήτησης κατά το προηγούμενο διάστημα. Αρνητικές εκτιμήσεις επικρατούν για την εξέλιξη της απασχόλησης στον κλάδο το επόμενο διάστημα, ενώ αρνητικές είναι οι εκτίμησεις και για την εξέλιξη της απασχόλησης κατά το προηγούμενο εξάμηνο. Η απαισιοδοξία επεκτείνεται τόσο σχετικά με την εξέλιξη της ζήτησης το επόμενο εξάμηνο όσο και σε σχέση με την εξέλιξη των τιμών των υπηρεσιών το επόμενο εξάμηνο. 5

4. ΕΡΕΥΝΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΛΙΑΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ Σε σταθερά αρνητικό επίπεδο παραμένει ο Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών για το Λιανικό Εμπόριο στο Νομό Θεσσαλονίκης σε σχέση με τον Μάρτιο 2015. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών του Λιανικού Εμπορίου είναι ο μόνος από τους υπό ανάλυση επιμέρους κλαδικούς δείκτες επιχειρηματικών προσδοκιών ο οποίος δεν παρουσιάζει επιδείνωση, παρόλο που ο αντίστοιχος Εθνικός δείκτης εμφανίζει μείωση και ταυτίζεται πλέον με τον τοπικό δείκτη. Με σταθερά θετικό πρόσημο και μικρή ενίσχυση παρουσιάζεται ο Ευρωπαϊκός δείκτης. Έτσι, το ισοζύγιο θετικών αρνητικών εκτιμήσεων του Δείκτη Επιχειρηματικών Προσδοκιών Λιανικού Εμπορίου βρίσκεται στις -19 μονάδες (από -20 μονάδες τον Μάρτιο 2015 ) στο Νομό Θεσσαλονίκης, έναντι -20 μονάδων (από -4 μονάδες τον Μάρτιο 2015 ) σε Εθνικό και +9 μονάδων (από +2 μονάδες τον Μάρτιο 2015 ) σε Ευρωπαϊκό επίπεδο. Ειδικότερα, οι απόψεις των εμπορικών επιχειρήσεων του Νομού Θεσσαλονίκης συνοψίζονται στα εξής: Αυξημένη απαισιοδοξία καταγράφεται αναφορικά με την εξέλιξη των πωλήσεων και των παραγγελιών τους κατά το επόμενο 6άμηνο, σε σχέση με τον Μάρτιο 2015, καθώς και σταθερά κακή αποτίμηση της εξέλιξης των πωλήσεων κατά το προηγούμενο διάστημα. Εξακολουθούν να προβλέπουν μείωση της απασχόλησης στον κλάδο τους, ενώ προβλέπουν οριακή μείωση των τιμών των προϊόντων κατά το αμέσως επόμενο διάστημα. Εμφανίζονται εντονότερα αρνητικές εκτιμήσεις για την πορεία της επαγγελματικής τους δραστηριότητας στο προσεχές εξάμηνο, καθώς και των αντίστοιχων παραγγελιών που θα πραγματοποιήσουν οι ίδιοι προς τους προμηθευτές τους. 6

5. ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ Αρνητικός και σε ελαφρά χαμηλότερο επίπεδο, σε σχέση με τον Μάρτιο 2015, είναι ο Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών για τις Κατασκευές στο Νομό Θεσσαλονίκης. Ταυτίζεται, πλέον, με τον Εθνικό δείκτη, ο οποίος παρουσιάζει μεγάλη επιδείνωση συγκριτικά με τον Μάρτιο 2015. Έτσι, το ισοζύγιο θετικών αρνητικών εκτιμήσεων του Δείκτη Επιχειρηματικών Προσδοκιών Κατασκευών βρίσκεται στις -53 μονάδες στο Νομό Θεσσαλονίκης και σε Εθνικό επίπεδο και -20 μονάδες σε Ευρωπαϊκό επίπεδο. Έντονα αρνητική και με σημαντική επιδείνωση εμφανίζεται η εξέλιξη της κατασκευαστικής δραστηριότητας κατά το τελευταίο 6άμηνο σε σχέση με τον Μάρτιο 2015. Εμφανίζεται σταθερή τάση πτώσης των τιμών σε σχέση με τον Μάρτιο 2015 σε τοπικό επίπεδο, ενώ σχετική σταθερότητα (σε αρνητικό πάντως επίπεδο) υπάρχει στις εκτιμήσεις για πρόθεση μείωσης του προσωπικού κατά το επόμενο 6άμηνο. Ειδικότερα, οι απόψεις των κατασκευαστικών επιχειρήσεων του Νομού Θεσσαλονίκης συνοψίζονται στα εξής: Καταγράφεται μια σταθερή πτώση της κατασκευαστικής δραστηριότητας με διατήρηση σε πολύ αρνητικό έδαφος των νέων παραγγελιών. Εμφανίζεται μια σταθερή τάση μείωσης των τιμών των ακινήτων, καθώς συγκλίνει περαιτέρω το επίπεδο των τιμών με το επίπεδο της ζήτησης. 7

6. ΒΑΡΟΜΕΤΡΟ ΕΒΕΘ AD HOC ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ Στο πλαίσιο της αποτελεσματικότερης αξιοποίησης του Βαρόμετρου ΕΒΕΘ ως ερευνητικού εργαλείου και για την πληρέστερη πληροφόρηση του επιχειρηματικού κόσμου του Νομού Θεσσαλονίκης, ενσωματώθηκαν στα ερωτηματολόγιά του ad-hoc ερωτήσεις για διάφορα θέματα καταναλωτικής συμπεριφοράς, αλλά και επιχειρηματικής επικαιρότητας. Τα ερωτήματα τέθηκαν με τέτοιο τρόπο (στο τέλος των τυποποιημένων ερωτηματολογίων που χρησιμοποιεί το Βαρόμετρο ΕΒΕΘ ), ώστε να διασφαλίζεται η συνέχεια και η εγκυρότητα των αποτελεσμάτων του. Περιορισμοί Τραπεζικών Αναλήψεων (Capital Controls) Περίπου 4 στους 10 καταναλωτές (41%) στο Νομό Θεσσαλονίκης δηλώνουν ότι ο περιορισμός των τραπεζικών αναλήψεων δυσκόλεψε "Πολύ" (19%) ή "Αρκετά" (22%) την καθημερινότητα τους, ενώ στον αντίποδα, το 35% δηλώνουν "Καθόλου" και το 23% δηλώνουν ότι τους δυσκόλεψε "Λίγο". Αναφορικά με την πραγματοποίηση κάποιας σημαντικής αγοράς (αυτοκίνητο, σπίτι κ.λπ.), φαίνεται ότι οι τραπεζικοί περιορισμοί αποτέλεσαν έναν σημαντικό επιπλέον ανασταλτικό παράγοντα (που προστίθεται στην οικονομική δυσχέρεια των νοικοκυριών), καθώς 1 στους 5 καταναλωτές (21%) ανέφερε ότι ανέβαλε κάποια σημαντική αγορά λόγω των περιορισμών στις τραπεζικές κινήσεις. Ακόμα μεγαλύτερο είναι το ποσοστό (38%) όσων ανέβαλαν μικρότερες αγορές (ένδυση, υπόδηση, ηλεκτρονικές συσκευές, έπιπλα, κ.λπ.). Χρήση χρεωστικών/ πιστωτικών καρτών Επιπλέον στόχος του "Βαρομέτρου ΕΒΕΘ - Σεπτέμβριος 2015" ήταν να διερευνήσει την εξοικείωση που έχουν οι καταναλωτές του Νομού με τη χρήση πλαστικού χρήματος, κάτι το οποίο θεωρείται ιδιαίτερα κρίσιμο, λόγω και των υφιστάμενων τραπεζικών περιορισμών. Περισσότεροι από 1 στους 2 (55%) ανέφερε ότι δεν χρησιμοποιεί χρεωστική ή πιστωτική κάρτα για την πραγματοποίηση αγορών, ενώ το 22% αναφέρουν "Ναί, πολλές φορες", το 14% αναφέρουν "Ναί, σπάνια" και μόλις το 9% αναφέρουν "Ναι, πάντα". Όταν δε ερωτώνται για τους λόγους για τους οποίους δεν προτιμούν τη χρήση καρτών στις αγορές τους, οι κύριοι λόγοι που αναφέρονται είναι η μεγαλύτερη ευκολία στη χρήση των μετρητών και ο μεγαλύτερος έλεγχος των δαπανών/ αγορών που πραγματοποιούν με μετρητά. Επίσης, πολλοί αναφέρουν ότι δεν γνωρίζουν πως να τις χρησιμοποιούν και άλλοι ότι φοβούνται εσφαλμένες/ υπερβολικές χρεώσεις. 8

7. ΒΑΡΟΜΕΤΡΟ ΕΒΕΘ AD HOC ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Στο σύνολο των επιχειρήσεων του δείγματος τέθηκαν κοινές ερωτήσεις που αφορούν στον βαθμό στον οποίο οι τραπεζικές αναλήψεις επηρέασαν την επιχειρηματική τους δραστηριότητα, την αβεβαιότητα του επιχειρηματικού περιβάλλοντος στο οποίο δραστηριοποιούνται καθώς και τις ληξιπρόθεσμες οφειλές τους προς το Δημόσιο. Τραπεζικοί Περιορισμοί (Capital Controls) Οι περιορισμοί που επιβλήθηκαν στις τραπεζικές κινήσεις φαίνεται πως επηρέασαν σε μεγάλο βαθμό την ομαλή λειτουργία των επιχειρήσεων. Στο σχετικό ερώτημα σχεδόν 3 στους 4 (76%) αναφέρουν ότι η λειτουργία τους επηρεάστηκε "Πολύ" (48%) ή "Αρκετά" (28%), ενώ στον αντίποδα μόλις το 15% δηλώνουν ότι επηρεάστηκαν "Λίγο" και το 9% δηλώνουν ότι δεν επηρεάστηκαν "Καθόλου" από τα capital controls. Οι τραπεζικοί περιορισμοί στις κινήσεις κεφαλαίων φαίνεται ότι επηρέασαν περισσότερο την λειτουργία των επιχειρήσεων που ανήκουν στους κλάδους του Εμπορίου, της Βιομηχανίας και των Κατασκευών, ενώ ο κλάδος των Υπηρεσιών φαίνεται να επηρεάζεται κάπως λιγότερο. Ο αντίκτυπος στον τζίρο των επιχειρήσεων είναι εμφανής, καθώς 7 στις 10 επιχειρήσεις αναφέρουν μείωση των πωλήσεων τους λόγω των capital controls. Παράλληλα, 1 στους 2 περίπου επιχειρηματίες (47%) δηλώνουν ότι οι περιορισμοί στις διεθνείς πληρωμές επηρέασαν ουσιαστικά την λειτουργία της επιχείρησής τους. Τα μεγαλύτερα προβλήματα που κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν οι επιχειρήσεις, ήταν κυρίως η απαίτηση των προμηθευτών για πληρωμές τοις μετρητοίς (58%), προβλήματα στις εισαγωγές λόγω διαδικασίας εγκρίσεων από τις αρμόδιες Επιτροπές (50%), καθώς και οι καθυστερήσεις στην είσπραξη απαιτήσεων (42%). Σχεδόν 1 στις 3 επιχειρήσεις (35%) επέλεξαν τις πωλήσεις μόνο έναντι μετρητών, ως μέτρο αντιμετώπισης της ασφυκτικής κατάστασης που δημιουργήθηκε από τα capital controls, ενώ σημαντική επίπτωση υπήρξε και στα επίπεδα παραγωγής/ παραγγελιών, στο χρόνο αποπληρωμής των προμηθευτών, στις μισθολογικές και μη μισθολογικές δαπάνες κτλ. Αβεβαιότητα/Αστάθεια Επιχειρηματικού Περιβάλλοντος Μόλις 1 στις 4 επιχειρήσεις στον Νομό Θεσσαλονίκης χαρακτηρίζουν σταθερό/ασφαλές το περιβάλλον που δραστηριοποιούνται. Ως επικρατέστερη γενεσιουργός αιτία των συνθηκών αβεβαιότητας που πλήττουν το επιχειρηματικό περιβάλλον στο Νομό Θεσσαλονίκης, αναδεικνύεται η κυβερνητική/πολιτική αστάθεια, σύμφωνα με το 75% των ερωτηθέντων και ακολουθεί η εσωτερική οικονομική πολιτική (64%),ενώ μόνο 1 στις 4 επιχειρήσεις 9

(27%) αναφέρουν ως αιτία τις συνθήκες που επικρατούν στο διεθνές οικονομικό περιβάλλον. Η αβεβαιότητα που επικρατεί στον επιχειρηματικό κόσμο, αποτελεί αποτρεπτικό παράγοντα για τη δημιουργία νέων επενδύσεων, τη δημιουργία θέσεων εργασίας, τον κύκλο εργασιών των επιχειρήσεων και την επέκταση της δραστηριότητάς τους. Ληξιπρόθεσμες οφειλές προς Φορείς του Δημοσίου Περίπου 3 στις 10 επιχειρήσεις (29%) στο Νομό Θεσσαλονίκης δηλώνουν ότι υπάρχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές τους προς φορείς του Δημοσίου. Το υψηλότερο ποσοστό καταγράφεται στις επιχειρήσεις του κλάδου των Υπηρεσιών (36%) και το χαμηλότερο ποσοστό στον κλάδο της Βιομηχανίας - Μεταποίησης (20%). Το υψηλότερο ποσοστό ληξιπρόθεσμων οφειλών αφορά τον ΟΑΕΕ (62%) και ακολουθούν οι οφειλές προς την Εφορία γενικά (55%), η καταβολή ΦΠΑ (49%), οι οφειλές προς το ΙΚΑ (48%) και άλλα ασφαλιστικά ταμεία (17%). Θεσσαλονίκη, 9 Σεπτεμβρίου 2015 ΠΑΛΜΟΣ ΑΝΑΛΥΣΙΣ ΕΠΕ 10