ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΘΕΣΗ ΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΥΠΑΓΩΓΗ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΘΕΣΗ ΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΥΠΑΓΩΓΗ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 : ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΘΕΣΗ ΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΥΠΑΓΩΓΗ 3.1. Γεωγραφική θέση Η Κρήτη βρίσκεται ανάµεσα στην Ευρώπη, την Ασία και την Αφρική λειτουργώντας σαν φυσική γέφυρα που ενώνει τις τρεις ηπείρους γεωγραφικά και πολιτιστικά. Η απόστασή της από τον ηπειρωτικό κορµό της Ευρώπης είναι µόνο 100 kkm, από την Ασία 175 kkm και από την Αφρική 300 kkm. Είναι το πέµπτο σε µέγεθος νησί στη Μεσόγειο µε έκταση 8.335 τετραγωνικών χιλιοµέτρων, και καλύπτει το 6,3% της συνολικής έκτασης της χώρας. Βρίσκεται στο νότιο άκρο του Αιγαίου πελάγους και το σχήµα της είναι στενόµακρο µε µήκος 257 χιλιόµετρα. Το πλατύτερο σηµείο του νησιού φτάνει τα 60 χιλιόµετρα (από το ακρωτήριο ίον έως το ακρωτήριο Λίθινο), ενώ το στενότερο, στον ισθμό της Ιεράπετρας στην ανατολική Κρήτη, δεν ξεπερνά τα 12 χιλιόµετρα. Το μελετώμενο έργο τοποθετείται στους Νομούς Χανίων και Ρεθύμνης. Ο νομός Χανίων καλύπτει το δυτικό άκρο της Κρήτης σε Γ. Μήκος (Lon) 24 ο 7'1" / Γ. Πλάτος (Lat) 35 ο 28'58". Καταλαμβάνει μια έκταση 2.376 τετραγωνικών χιλιομέτρων, έχει ακτογραμμή πάνω από 250 χιλιόμετρα. Τα 1,476 χιλιόμετρα από αυτά είναι ορεινές περιοχές. Βόρεια βρέχεται από το Κρητικό πέλαγος και νότια από το Λιβυκό Πέλαγος, ενώ ανατολικά συνορεύει με την Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ρεθύμνης. Το μεγαλύτερο μέρος του νομού Χανίων είναι ορεινό με κυριότερο ορεινό όγκο την οροσειρά των Λευκών Ορέων, που ονομάστηκαν έτσι γιατί οι κορυφές τους είναι πάντα χιονισμένες, όλο το χρόνο. Η υψηλότερη κορυφή τους αγγίζει τα 2.454 μέτρα. Ανάμεσα στα μεγάλα και τα μικρότερα βουνά δημιουργούνται πολλές μικρές εύφορες πεδιάδες και κοιλάδες, καλά αρδευόμενες από τα πολλά μικρά ποταμάκια και ρυάκια που κυλούν ανάμεσά τους, πολλά από τα οποία έχουν νερό ακόμα και το καλοκαίρι, αντίθετα με ό,τι συμβαίνει στα υπόλοιπα Ελληνικά νησιά. Ο νομός Χανίων έχει ακτές στο Βορρά, στο Νότο και στη ύση. Οι ακτές στο Βορρά σχηματίζουν 3 μεγάλους κόλπους: τους κόλπους του Κισσάμου, των Χανίων και της Σούδας που είναι και ο καλύτερα προστατευμένος από τους ανέμους. Η Σούδα είναι ένα από τα μεγαλύτερα φυσικά λιμάνια της Μεσογείου. Οι βορινές και δυτικές παραλίες είναι στη πλειοψηφία τους αμμουδερές και επηρεάζονται από τους βοριάδες και τα μελτέμια το καλοκαίρι. Αυτό συμβαίνει γιατί οι νησίδες τριγύρω αδυνατούν να προστατεύσουν τις παραλίες και να εμποδίσουν τους ισχυρούς ανέμους να φτάσουν έως αυτές με όλη τους τη δύναμη. Ο Νομός Ρεθύμνης εκτείνεται στο κεντρικό τμήμα της Κρήτης σε Γ. Μήκος (Lon) 24ο31'1" / Γ. Πλάτος (Lat) 35ο21'0". Έχει έκταση 1.496 τετραγωνικά χιλιόμετρα και οι παραλίες του νομού έχουν μήκος πάνω από 200 χιλιόμετρα. Το Ρέθυμνο είναι η καρδιά της Κρήτης και βρίσκεται ανάμεσα στα Χανιά και στο Ηράκλειο όπου απέχει μόλις 58 και 78 χιλιόμετρα αντίστοιχα. Στα βόρεια βρέχεται απ το Κρητικό και νότια απ το Λιβυκό πέλαγος. Γενικά ο νομός Ρεθύμνου βρίσκεται ανάμεσα στα Λευκά Όρη και τον Ψηλορείτη και είναι ο μικρότερος νομός της Κρήτης. Από την μια οι ορεινοί όγκοι με τα παραδοσιακά χωριά, τα οροπέδια και τα φαράγγια και από την άλλη οι εκπληκτικές παραλίες. Το μεγαλύτερο τμήμα του νομού Ρεθύμνης είναι ορεινό. Το όρος Ίδη των αρχαίων με το ιερό σπήλαιο του ία, ή Ψηλορείτης, είναι το ψηλότερο βουνό του Ρεθύμνου και της Κρήτης (2.456 μέτρα). Υπάρχουν ακόμα τα Ταλαία Όρη, ο Βρύσινας, και ο Κρυονερίτης βουνά πλούσια σε σπήλαια που ξεπερνούν τα 850 με μεγάλο αρχαιολογικό και ιστορικό ενδιαφέρον. Τα πιο γνωστά σπήλαια είναι το Ιδαίον Άντρον, του Γερανίου, του Αγίου Αντωνίου στην Πατσό, του Μελιδονίου και το σπήλαιο Σφεντόνη στα Ζωνιανά. Υπάρχουν επίσης υπέροχα φαράγγια που διασχίζουν τα βουνά του Κεφάλαιο 3 3-1

νομού όπως το Κουρταλιώτικο,του Κοτσυφού, της Πατσού, των Πρασσών, το Αρκαδιώτικο, των Μύλων κ.α. Στο υπόλοιπο κομμάτι υπάρχουν πολλές μικρές πεδιάδες και κοιλάδες που είναι πολύ γόνιμες και καλά αρδευόμενες από τους πολλούς χειμάρρους, τα μικρά ποτάμια και τα πολλά ρυάκια που κελαρύζουν ανάμεσα στα βουνά. Μερικά από τα μικρά αυτά ποτάμια διατηρούν νερό, έστω και λιγότερο, και κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού και του φθινοπώρου πριν τις πρώτες βροχές. 3.2. ιοικητική Υπαγωγή Η περιφέρεια Κρήτης αποτελείται από τους νοµούς Ηρακλείου, Λασιθίου, Ρεθύµνης και Χανίων και έχει έδρα το Ηράκλειο, πρωτεύουσα του οµώνυµου νοµού. Ο µεγαλύτερος σε έκταση νοµός είναι αυτός του Ηρακλείου που καταλαµβάνει το 31,1% της συνολικής έκτασης του νησιού και ακολουθούν κατά σειρά ο νοµός Χανίων, ο νοµός Λασιθίου και τελευταίος σε έκταση ο νοµός Ρεθύµνης. Μετά την εφαρμογή του Ν. 3852/2010 περί νέας αρχιτεκτονικής της αυτοδιοίκησης (πρόγραμμα Καλλικράτης) η νέα υποδιαίρεση των Περιφερειών/Νομών και οι νέοι δημοι που δημιουργούνται στην περιοχή του έργου είναι οι εξής : Πίνακας 3.2.1: ημοτικά ιαμερίσματα και ήμοι που διερχεται ο υπό μελέτη οδικός άξονας Περιφερειακή Ενότητα Χανίων Πρωτεύουσα Περιφέρειας Χανιά ήμος Έδρες Ιστορικές Έδρες Αποκορώνου Βρύσες Βάμο Γαύδου Καντάνου - Σελίνου Κισσάμου Πλατανιάς Σφακίων Χανίων Παλαιοχώρα Κίσσαμος Γεράνι Χώρα Σφακίων Χανιά Κάντανος Συγχώνευση ήμων λόγω Καλλικράτη Αρμένων Φρε Βάμου Γεωργουπόλεως Κρυονερίδας Κοινότητας Ασή Γωνιάς Ανατολικού Σελίνου Καντάνου Πελεκάνου Κισσάμου Ινναχωρίου Μυθήμνης Πλατανιάς Βουκολίων Κολυμβαρίου Μουσούρων Χανίων Ακρωτηρίου Ελευθερίου Βενιζέλου Κεραμιών Σούδας Κεφάλαιο 3 3-2

Ρεθύμνης Ρέθυμνο Αγίου Βασιλείου Αμαρίου Ανωγείων Μυλοποτάμου Ρεθύμνης Σπήλι Αγία Φωτεινή Ανώγεια Πέραμα Ρέθυμνο Φουμφουράς Νέας Κυδωνίας Θερίσου Λάμπη Φοίνικας Συβρίτου Κουρητών Γεροποτάμου Κουλουκώνα Κοινότητας Ζωνιανών Αρκαδίου Λαππαίων Νικηφόρου Φωκά Ρεθύμνης Τα Χανιά είναι παραλιακή πόλη της βορειοδυτικής Κρήτης, ένας από τους σημαντικότερους λιμένες της Κρήτης και πρωτεύουσα του νομού Χανίων. Καταλαμβάνει έκταση περίπου 11 τετραγωνικών χιλιομέτρων και σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει πληθυσμό 53.910 κατοίκων και αποτελεί τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη του νησιού μετά το Ηράκλειο. Υπήρξε σημαντική μινωική πόλη και έχει ταυτισθεί με την αρχαία Κυδωνία. Ο ήμος Αποκορώνου συγκροτείται από τα ημοτικά ιαμερίσματα Βάμου, Αρμενών, Κρυονερίδας, Γεωργιουπόλεως,Φρε και τη Κοινότητα Άση Γωνιάς. Ο υπό μελέτη οδικός άξονας διέρχεται από τα.. Κρυονερίδας και Γεωργιουπόλεως. Το Ρέθυμνο είναι η πρωτεύουσα του ομώνυμου νομού και η τρίτη σε μέγεθος πόλη της Κρήτης, κτισμένη μεταξύ δύο άλλων μεγάλων πόλεων,.βρίσκεται κατά μήκος της βόρειας ακτής σχεδόν στη μέση του νησιού και η ανάπτυξή του γίνεται κατά μήκος της παραλίας αυτής. Στα ανατολικά του έχει μια από τις μεγαλύτερες παραλίες άμμου στην Κρήτη (12 χμ) και στα δυτικά μια βραχώδη ακτή που τελειώνει στην αρχή μιας άλλης μεγάλης παραλίας άμμου έκτασης 10 χμ. Εμφανίζει μεγάλη τουριστική κίνηση κατά την διάρκεια του καλοκαιριού ενώ οι 2.500 και πλέον ενεργοί φοιτητές καθιστούν την πόλη ιδιαίτερα ζωντανή κατά την υπόλοιπη περίοδο του χρόνου. Ο πληθυσμός της πόλης ανέρχεται στους 32.468 κατοίκους (απογραφή 2011). Είναι η τρίτη σε πληθυσμό πόλη της Κρήτης μετά το Ηράκλειο και τα Χανιά. Η πόλη του Ρεθύμνου είναι χτισμένη στα ερείπια της αρχαίας πόλης Ρίθυμνα, γύρω από το κάστρο Φορτέτζα που δεσπόζει στο λόφο Παλαιόκαστρο. Όλη η πόλη έχει ένα αέρα αρχοντιάς ξεκινώντας από το γραφικό βενετσιάνικο λιμάνι, στα αρχοντικά, τα θολωτά περάσματα, τα στενά δρομάκια και τις εκκλησίες. Ο ήμος Ρεθύμνης συγκροτείται από τα ημοτικά ιαμερίσματα Αρκαδίου, Λαππαίων, Νικηφόρου Φωκά και Ρεθύμνης. Ο υπό μελέτη οδικός άξονας διέρχεται από τα.. Λαππαίων και Νικηφόρου Φωκά. Η εγκεκριμενη χάραξη διέρχεται από τη Χ.Θ. 0 + 000 έως τη Χ.Θ 9+950 ο άξονας διέρχεται από το ήμο Αποκορώνου ενώ απο τη Χ.Θ 9+950 εώς τη Χ.Θ 22+125 από το ήμο Ρεθύμνης. Στον ακόλουθο πίνακα παρουσιάζονται τα ημοτικά ιαμερίσματα και οι ήμοι από τους οποίους διέρχεται ο υπό μελέτη οδικός άξονας: Κεφάλαιο 3 3-3

Πίνακας 3.2.2: ημοτικά ιαμερίσματα και ήμοι που διερχεται ο υπό μελέτη οδικός Απόσταση ημοτικό ιαμέρισμα ήμος Χ.Θ. 0 + 000 -Χ.Θ. 3+280 Κρυονερίδας Αποκορώνου Χ.Θ. 3+280 - Χ.Θ.9+950 Γεωργιουπόλεως Αποκορώνου Χ.Θ.9+950 - Χ.Θ.13+710 Λαππαίων Ρεθύμνης Χ.Θ.13+710 - Χ.Θ. 22+125 Νικηφόρου Φωκά Ρεθύμνης 3.3. Περιοχή χάραξης Το Οδικό τμήμα Βρύσες Ατσιπόπουλο εντάσσεται στον Βόρειο Οδικό Άξονα Κρήτης (Β.Ο.Α.Κ.) στις περιοχές των νομών Χανίων και Ρεθύμνου. Έχει μήκος 22,125 χλμ.. Κινείται εντός των ορίων του νομού Χανίων για 10,0χλμ. περίπου έως το ρέμα Μουσέλα, ενώ στην συνέχεια ελίσσεται στην περιοχή του νομού Ρεθύμνου. Το έργο έχει αρχή σε απόσταση 28 μέτρων από υφιστάμενο τεχνικό μετά τον Α/Κ Βρυσών (33ο χλμ. Ε.Ο.). Η νέα οδός διατηρεί την υφιστάμενη καμπύλη με τα γεωμετρικά της χαρακτηριστικά και σταδιακά η υπάρχουσα διατομή συναρμόζει με την προτεινόμενη έως τη ΧΘ 0+700. Περί την ΧΘ 2+500 η χάραξη απομακρύνεται από την υφιστάμενη οδό και στρέφεται νότια. Στην περιοχή αυτή και περί τη ΧΘ 2+638 προβλέπεται η κατασκευή ημικόμβου για την εξυπηρέτηση των κινήσεων Χανίων Γεωργιούπολης. Στη συνέχεια η χάραξη κινείται δυτικά του αρχαιολογικού χώρου της. Από την ΧΘ 2+500 εισέρχεται σε περιοχή Natura (τόποι κοινοτικής σημασίας- GR4340010-SCI ( ράπανο (Βορειοανατολικές Ακτές) - Παραλία Γεωργιούπολης - Λίμνη Κουρνά).) που εκτείνεται έως τον οικισμό ράμια. Στη Χ.Θ. 3+835 διασταυρώνεται με την οδό που συνδέει την Γεωργιούπολη με την οδό προς τον οικισμό Μαθέ, όπου προτείνεται κάτω διάβαση της υφισταμένης οδού. Κατόπιν διασταυρώνεται με την οδό προς Κουρνά, η οποία μετατίθεται λόγω της κατασκευής του Ανισόπεδου Κόμβου Γεωργιούπολης περί τη ΧΘ 5+904. Στη συνέχεια ελίσσεται σε πεδινά εδάφη και προβλέπονται διαβάσεις στις ΧΘ 7+279 (Κάτω ιάβαση που συνδέει την Π.Ε.Ο. με τους οικισμούς Μούριο και ημητρούλιανα), 8+378 (Άνω ιάβαση που συνδέει τον οικισμό Καβρό με τους οικισμούς Κουρνάς, Κάστελλο και Φυλακή) και 9+328 (Άνω ιάβαση που συνδέει τον οικισμό ράμια με τους οικισμούς Κάστελλο και Φυλακή). Περί τη ΧΘ 8+590 διασταυρώνεται με το ρέμα Καβρού. Στη συνέχεια διέρχεται νότια των οικισμών Καβρού και ράμια. Περί τη ΧΘ 8+590 διασταυρώνεται με το ρέμα Καβρού ενώ με το ρέμα Μουσέλα διασταυρώνεται περί την Χ.Θ.: 9+895,00. Η κατεύθυνση της χάραξης στη συνέχεια είναι βορειοανατολική για να συναντήσει την υφιστάμενη Εθνική Οδό. Στη ΧΘ 10+993 προβλέπεται η κατασκευή Άνω ιάβασης υφιστάμενης οδού που συνδέει την Εθνική οδό με την Επισκοπή. Περί τη ΧΘ 11+810 διασταυρώνεται με την οδό που συνδέει τους οικισμούς Επισκοπή, Αρχοντική, Αργυρούπολη κ.α καθώς και την Π.Ε.Ο. με την Εθνική Οδό και προβλέπεται Άνω ιάβαση της υφιστάμενης οδού. Στη θέση αυτή προτείνεται η κατασκευή του Ανισόπεδου Κόμβου Επισκοπής. Η οδός συνεχίζει τη πορεία της για να συναρμοσθεί με την υφιστάμενη ΝΕΟ. Κεφάλαιο 3 3-4

Η χάραξη διέρχεται περί τη ΧΘ 13+660 από τον ποταμό Πετρέ. Στη συνέχεια διέρχεται από την ζώνη της υφισταμένης οδού βελτιώνοντάς την. Από τη ΧΘ 14+200 έως περίπου τη ΧΘ 14+700 διέρχεται από περιοχή με υφιστάμενη δόμηση εκατέρωθεν. Από τη τη ΧΘ 15+000 θέση αυτή στρέφει βορειοανατολικά εγκαταλείποντας για 1.5 χλμ περίπου την ζώνη της υφιστάμενης, ώστε να βελτιωθεί η χάραξη της. Η οδός συνεχίζει τη πορεία της για να διέλθει από την περιοχή της υφιστάμενης γέφυρας Γερανίου περί την Χ.Θ. 18+800,00. Από την περιοχή των Ζωνών Προστασίας Α και Β Αρχαιολογικών χώρων Γερανίου διέρχεται ακολουθώντας την διέλευση της υφιστάμενης οδού. Μετά τη διέλευση της γέφυρας, η χάραξη, απομακρύνεται από την υφιστάμενη έως την περιοχή της Γέφυρας Ζουρίδας. Στο τμήμα αυτό και περί τη ΧΘ 19+800 προτείνεται να κατασκευαστεί ο Ανισόπεδος Κόμβος Γερανίου. Η χάραξη διέρχεται από το ρέμα Πάγκαλου όπου προτείνεται επέκταση της υφιστάμενης γέφυρας Ζουρίδας, με διατήρηση της δεξιάς οριογραμμής περί την Χ.Θ.: 20+163,00. Κατόπιν ακολουθεί την υφιστάμενη με αμφίπλευρη διαπλάτυνση κυρίως για να μειωθούν οι επεμβάσεις στο υφιστάμενο παράπλευρο οδικό δίκτυο και τις παρόδιες ιδιοκτησίες και να αξιοποιηθεί το υφιστάμενο εύρος απαλλοτρίωσης. Στη συνεχεία συναρμόζει οριζοντιογραφικά και υψομετρικά με τον κατασκευασμένο Ανισόπεδο Κόμβο Ατσιπόπουλου περί τη ΧΘ 22+125. Κεφάλαιο 3 3-5