Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 14 Δεκεμβρίου 2015 (OR. en) Διοργανικός φάκελος: 2015/0284 (COD) 15302/15 ADD 2 PI 103 CODEC 1727 RECH 309 EDUC 322 COMPET 565 SAN 438 AUDIO 36 CULT 91 DIGIT 112 ΠΡΟΤΑΣΗ Αποστολέας: Ημερομηνία Παραλαβής: Αποδέκτης: Αριθ. εγγρ. Επιτρ.: Θέμα: Για τον Γενικό Γραμματέα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο κ. Jordi AYET PUIGARNAU, Διευθυντής 10 Δεκεμβρίου 2015 κ. Jeppe TRANHOLM-MIKKSEN, Γενικός Γραμματέας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης SWD(2015) 271 final ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ που συνοδεύει το έγγραφο Πρόταση κανονισμος του ευρωπαϊκου κοινοβουλιου και του συμβουλιου για τη διασφάλιση της διασυνοριακής φορητότητας των υπηρεσιών επιγραμμικού Διαβιβάζεται συνημμένως στις αντιπροσωπίες το έγγραφο - SWD(2015) 271 final. συνημμ.: SWD(2015) 271 final 15302/15 ADD 2 γπ DGG 3B
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 9.12.2015 SWD(2015) 271 final ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ που συνοδεύει το έγγραφο Πρόταση κανονισμος του ευρωπαϊκου κοινοβουλιου και του συμβουλιου για τη διασφάλιση της διασυνοριακής φορητότητας των υπηρεσιών επιγραμμικού {COM(2015) 627 final} {SWD(2015) 270 final}
Δελτίο συνοπτικής παρουσίασης Εκτίμηση επιπτώσεων για τη διασφάλιση της διασυνοριακής φορητότητας των υπηρεσιών επιγραμμικού Γιατί; Ποιο είναι το πρόβλημα; Μέχρι 11 σειρές A. Ανάγκη για δράση Μεγάλος αριθμός Ευρωπαίων εγγράφονται ως συνδρομητές σε υπηρεσίες επιγραμμικού περιεχομένου ή αποκτούν περιεχόμενο επιγραμμικά (υπηρεσίες συναλλαγών). Συνήθως, έχουν πρόσβαση στις υπηρεσίες ή το περιεχόμενο μέσω φορητών συσκευών. Ωστόσο, συχνά αδυνατούν να έχουν πρόσβαση κατά τη διάρκεια ταξιδίων στην Ευρώπη. Αυτό ισχύει στις περισσότερες περιπτώσεις οπτικοακουστικού περιεχομένου ή αθλητικών προγραμμάτων υψηλής θεαματικότητας. Επί του παρόντος, η διασυνοριακή φορητότητα φαίνεται εφικτή στην περίπτωση των επιγραμμικών μουσικών υπηρεσιών και στους τομείς των ηλεκτρονικών βιβλίων και των βιντεοπαιχνιδιών, αλλά η πιθανότητα μελλοντικών περιορισμών δεν μπορεί να αποκλεισθεί. Η προβλεπόμενη αύξηση των υπηρεσιών επιγραμμικού περιεχομένου, κυρίως των συνδρομητικών υπηρεσιών, η αυξανόμενη χρήση περιεχομένου σε φορητές συσκευές και το υψηλό ενδιαφέρον των νέων Ευρωπαίων όσον αφορά τη διασυνοριακή φορητότητα καταδεικνύουν ότι με την πάροδο του χρόνου ενδέχεται να κλιμακωθεί η ένταση του παραβλήματος. Το πρόβλημα προκαλείται από εδαφικούς περιορισμούς στις εν λόγω υπηρεσίες, οι οποίοι προκύπτουν από τις πρακτικές παραχώρησης δικαιωμάτων που ακολουθούν και κάτοχοι δικαιωμάτων και τις εμπορικές επιλογές των ίδιων των παρόχων υπηρεσιών. Μεταξύ των ομάδων εμπλεκόμενων παραγόντων, το πρόβλημα αυτό επηρεάζει κυρίως τους κατόχους δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των κατόχων δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και συγγενικών δικαιωμάτων, αλλά και τους κατόχους δικαιωμάτων μετάδοσης αθλητικών εκδηλώσεων, τους παρόχους υπηρεσιών επιγραμμικού περιεχομένου και τους καταναλωτές. Τι αναμένεται να επιτευχθεί με την παρούσα πρωτοβουλία; Μέχρι 8 σειρές Η πρωτοβουλία αναμένεται να διασφαλίσει τη διασυνοριακή φορητότητα των υπηρεσιών επιγραμμικού περιεχομένου, αίροντας τους φραγμούς που εμποδίζουν, επί του παρόντος, τους καταναλωτές που βρίσκονται προσωρινά σε άλλο κράτος μέλος να χρησιμοποιούν τις υπηρεσίες στις οποίες διαθέτουν ήδη συνδρομή ή να έχουν πρόσβαση και να χρησιμοποιούν περιεχόμενο το οποίο έχουν ήδη αγοράσει ή μισθώσει. Αναμένεται ότι η πρωτοβουλία θα ωθήσει τους παρόχους υπηρεσιών γραμμικού περιεχομένου στη συστηματική παροχή της διασυνοριακής φορητότητας σε όλους τους τομείς περιεχομένου, και θα επιτρέψει σε μεγαλύτερο αριθμό καταναλωτών να έχουν πραγματική πρόσβαση στις υπηρεσίες/στο περιεχόμενο, ενώ βρίσκονται προσωρινά σε άλλο κράτος μέλος. Ποια είναι η προστιθέμενη αξία της δράσης σε επίπεδο ΕΕ; Μέχρι 7 σειρές Λόγω του εγγενούς διασυνοριακού χαρακτήρα του προβλήματος και της ύπαρξης εναρμονισμένου πλαισίου όσον αφορά την πνευματική ιδιοκτησία, η παρέμβαση σε επίπεδο κρατών μελών θα ήταν αδύνατη. Η αγορά μπορεί να είναι σε θέση σταδιακά να αντιμετωπίσει το πρόβλημα έως έναν βαθμό, αλλά κάτι τέτοιο θα οδηγούσε στην ύπαρξη ποικίλων (συμβατικώς συμφωνημένων) προϋποθέσεων φορητότητας και το πιθανότερο είναι ότι μόνο ένα μέρος του περιεχομένου που προσφέρεται από τους παρόχους υπηρεσιών θα ήταν φορητό (ανάλογα με την άδεια). Αντιθέτως, η ανάληψη δράσης σε επίπεδο ΕΕ θα παρείχε (i) σαφήνεια ότι οι υπηρεσίες επιγραμμικού περιεχομένου είναι προσβάσιμες και στο εξωτερικό, (ii) εναρμονισμένες προϋποθέσεις διασυνοριακής φορητότητας και (iii) πλήρη πρόσβαση των καταναλωτών σε επιγραμμικές υπηρεσίες για τις οποίες έχουν εγγραφεί ως συνδρομητές ή σε περιεχόμενο το οποίο έχουν προηγουμένως αγοράσει ή μισθώσει. B. Λύσεις Ποιες νομοθετικές και μη νομοθετικές επιλογές πολιτικής έχουν εξεταστεί; Υπάρχει προτιμώμενη επιλογή ή όχι; Γιατί; Μέχρι 14 σειρές Οι 3 επιλογές πολιτικής που εξετάζονται είναι η καθοδήγηση, η θέσπιση νομοθεσίας για διευκόλυνση της διασυνοριακής φορητότητας ή η θέσπιση νομοθεσίας για διασφάλισή της. Η καθοδήγηση θα ενθάρρυνε τους κατόχους δικαιωμάτων να παραχωρούν, κατά την έκδοση αδειών, δικαιώματα διασυνοριακής φορητότητας και θα ενθάρρυνε τους παρόχους υπηρεσιών επιγραμμικού περιεχομένου να επιτρέπουν τη διασυνοριακή φορητότητα των υπηρεσιών τους σε ολόκληρη την ΕΕ. Η θέσπιση νομοθεσίας για διευκόλυνση ή διασφάλιση της διασυνοριακής φορητότητας θα περιορίσει τοπικά την παροχή των υπηρεσιών επιγραμμικού περιεχομένου στο κράτος μέλος διαμονής του συνδρομητή. Επιπλέον, η θέσπιση νομοθεσίας για διασφάλιση της διασυνοριακής φορητότητας θα υποχρεώσει τους παρόχους υπηρεσιών επιγραμμικού περιεχομένου να προσφέρουν στους πελάτες τους τη δυνατότητα διασυνοριακής φορητότητας. Η θέσπιση νομοθεσίας για διασφάλιση της διασυνοριακής φορητότητας αποτελεί την προτιμώμενη επιλογή. Η προτίμηση αυτή εξηγείται από διάφορους παράγοντες: (i) την έλλειψη ουσιαστικής προόδου υλοποίησης της υπόσχεσης των οπτικοακουστικών και 2
αθλητικών κλάδων «Άδειες για την Ευρώπη», «να εξακολουθήσουν να εργάζονται με στόχο την περαιτέρω εξέλιξη της διασυνοριακής φορητότητας» (ii) την εκτίμησή μας ότι τα εμπόδια όσον αφορά την αναθεώρηση του περίπλοκου δικτύου συμφωνιών παραχώρησης άδειας εκμετάλλευσης και τον καθορισμό ενιαίων προϋποθέσεων φορητότητας (π.χ. επαλήθευση στοιχείων) είναι ιδιαιτέρως σημαντικά και δυσχεραίνουν την επιτυχία μιας λύσης στην οποία πρωτοστατεί ο κλάδος (iii) την πιθανή βραδεία και ετερογενή εξέλιξη στο σενάριο θέσπισης νομοθεσίας για διευκόλυνση της διασυνοριακής φορητότητας, καθώς οι πάροχοι υπηρεσιών θα εξακολουθούσαν να παρακάμπτουν ή να περιορίζουν τον μηχανισμό και θα είχαν την ευχέρεια να αρνηθούν στους καταναλωτές ή να περιορίσουν τη διασυνοριακή φορητότητα. Ποιος υποστηρίζει την κάθε επιλογή; Μέχρι 7 σειρές Οι εκπρόσωποι των καταναλωτών υποστηρίζουν την επιλογή νομοθετικής παρέμβασης προς διασφάλιση της διασυνοριακής φορητότητας, καθώς κάτι τέτοιο θα αποφέρει σημαντικά οφέλη στους καταναλωτές σε ολόκληρη την ΕΕ. Διαφορετικές κατηγορίες κατόχων δικαιωμάτων (π.χ. παραγωγοί και διανομείς ταινιών, αθλητικές οργανώσεις) θεωρούν ότι η φορητότητα αποτελεί έγκυρο στόχο πολιτικής, αλλά, σε γενικές γραμμές, θα προτιμούσαν την επιλογή της καθοδήγησης, λόγω του λιγότερο παρεμβατικού χαρακτήρα της. Επιπλέον, πολλοί πάροχοι υπηρεσιών επιγραμμικού περιεχομένου υποστηρίζουν την εξεύρεση λύσης στην οποία πρωτοστατεί ο κλάδος. Προσφάτως, οι απόψεις των παρόχων υπηρεσιών και ορισμένων παραγόντων της βιομηχανίας περιεχομένου έχουν μετατοπιστεί προς την κατεύθυνση στήριξης μιας νομοθετικής παρέμβασης, υπό την προϋπόθεση ότι το νομοθετικό μέσο θα παράσχει τα κατάλληλα μέσα διασφάλισης και τον επαρκή βαθμό ευελιξίας για την εξέλιξη της αγοράς. Επίσης ένας όλο και μεγαλύτερος αριθμός κρατών μελών υποστηρίζει στην ανάληψη νομοθετικής δράσης. Γ. Επιπτώσεις των προτιμώμενων επιλόγων Ποια είναι τα οφέλη της προτιμώμενης επιλογής (αν υπάρχουν, αλλιώς τα κυριότερα); Μέχρι 12 σειρές Για τους καταναλωτές, η προτιμώμενη επιλογή συνεπάγεται την παροχή καλύτερων υπηρεσιών επιγραμμικού περιεχομένου, ανταποκρινόμενων στις ανάγκες που προκύπτουν από την κινητικότητα, σε μικρότερο χρονικό διάστημα. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς μας, το ποσοστό των «φορητών χρηστών» υπηρεσιών επιγραμμικού περιεχομένου θα αυξηθεί από το 5,7% των ευρωπαϊκών καταναλωτών κατά το 2015, στο 14% έως το 2020, ποσοστό που μεταφράζεται σε 72 εκατ. άτομα στην Ευρώπη. Για τους παρόχους υπηρεσιών επιγραμμικού περιεχομένου, το κύριο όφελος είναι η προσφορά της δυνατότητας παροχής διασυνοριακής φορητότητας χωρίς σημαντικό κόστος συναλλαγής για την επαναδιαπραγμάτευση των συμφωνιών παραχώρησης άδειας εκμετάλλευσης με τους κατόχους δικαιωμάτων. Για τους κατόχους δικαιωμάτων, η προτιμώμενη επιλογή δεν θα υπονόμευε τις στρατηγικές διανομής περιεχομένου που εφαρμόζονται σε κάθε γεωγραφική περιοχή, ενώ θα μείωνε το κόστος συναλλαγής ώστε να επιτραπεί η διασυνοριακή φορητότητα εξαλείφοντας την ανάγκη επαναδιαπραγμάτευσης των συμφωνιών παραχώρησης άδειας εκμετάλλευσης (χωρίς την παρέμβαση, θα έπρεπε να τροποποιηθούν οι συμφωνίες που καλύπτουν τόσο τη χώρα καταγωγής όσο και τις δυνητικές χώρες επίσκεψης). Ποιο είναι το κόστος της προτιμώμενης επιλογής (εάν υπάρχει, ειδάλλως των κυριότερων επιλογών); Μέχρι 12 σειρές Οι πάροχοι υπηρεσιών επιγραμμικού περιεχομένου ενδέχεται να επιβαρυνθούν με ορισμένο κόστος που προκύπτει από την προτιμώμενη επιλογή. Το άμεσο κόστος είναι αμελητέο και σχετίζεται με την αναδιάταξη του συστήματος ταυτοποίησης του χρήστη από την προσέγγιση γεωγραφικού αποκλεισμού στη αντίστοιχη της προσωρινής πρόσβασης. Το κόστος αυτό θα μπορούσε να απορροφηθεί από τα έξοδα των παρόχων υπηρεσιών για τη συνήθη συντήρηση του λογισμικού. Επιπλέον, προβλέπονται δύο είδη έμμεσων δαπανών, σε σχέση με: (i) πρόσθετες απαιτήσεις των κατόχων δικαιωμάτων όσον αφορά την ταυτοποίηση/επαλήθευση, π.χ. διασταυρούμενοι έλεγχοι μεταξύ οικιακών και φορητών χρήσεων της υπηρεσίας από τον ίδιο καταναλωτή ώστε να αποφεύγεται η κατάχρηση (ii) ακόμα και αν δεν απαιτείται από τη νομοθετική παρέμβαση, ορισμένοι πάροχοι υπηρεσιών επιγραμμικού περιεχομένου, ιδιαιτέρως στον οπτικοακουστικό και στον αθλητικό τομέα, μπορεί να θεωρήσουν αναγκαία (π.χ. λόγω προβληματισμών που συνδέονται µε τη φήµη) την προσαρμογή της τεχνικής υποδομής ώστε να διασφαλίσουν την ίδια ποιότητα υπηρεσιών σε διασυνοριακό επίπεδο. Επιπρόσθετες απαιτήσεις όσον αφορά την ταυτοποίηση/επαλήθευση θα οδηγούσαν σε αμελητέο πρόσθετο κόστος. Η προσαρμογή των υποδομών παροχής περιεχομένου ενδέχεται να είναι πιο δαπανηρή, αλλά είναι δύσκολο να υπολογιστεί το συγκεκριμένο κόστος καθώς εξαρτάται από αρκετές παραμέτρους: τις υφιστάμενες πρακτικές των παρόχων υπηρεσιών επιγραμμικού περιεχομένου, τον όγκο των δεδομένων που διαβιβάζονται και αποθηκεύονται, αλλά και τις επιλεγείσες τεχνολογικές λύσεις. Πώς θα επηρεαστούν οι μεγάλες, οι μικρομεσαίες και οι πολύ μικρές επιχειρήσεις; Μέχρι 8 σειρές Προβλέπεται πλήρης εφαρμογή στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (συμπεριλαμβανομένων των πολύ μικρών επιχειρήσεων). Παρά το γεγονός ότι το κόστος που περιγράφεται ανωτέρω μπορεί αναλογικά να επιβαρύνει περισσότερο τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις σε σχέση με τις μεγάλες, οι αρνητικές συνέπειες που θα επιφέρει στις ίδιες τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις η εξαίρεσή τους ενδέχεται να υπερβούν την εξοικονόμηση κόστους: καθώς οι 3
καταναλωτές συνειδητοποιούν όλο και περισσότερο την ανάγκη παροχής διασυνοριακής φορητότητας, ενδέχεται να αρχίσουν να την θεωρούν απαραίτητο χαρακτηριστικό των υπηρεσιών επιγραμμικού περιεχομένου και, συνεπώς, η αδυναμία των μικρομεσαίων επιχειρήσεων για παροχή της εν λόγω δυνατότητας να τις οδηγήσει σε μειονεκτική ανταγωνιστική θέση. Επιπλέον, η εξαίρεση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων από το πεδίο εφαρμογής των κανόνων ενδέχεται να υπονομεύσει την αποτελεσματικότητα του μέτρου, καθώς πολλοί πάροχοι επιγραμμικών υπηρεσιών είναι μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Θα υπάρξουν σημαντικές επιπτώσεις στους εθνικούς προϋπολογισμούς και τις εθνικές διοικήσεις; Μέχρι 4 σειρές Οι επιπτώσεις εξαρτώνται από το επιλεγόμενο μέσο. Ένας κανονισμός δεν θα απαιτούσε από τα κράτη μέλη προσπάθειες μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο. Σε περίπτωση που το επιλεγόμενο μέσο είναι οδηγία, τα ΚΜ θα πρέπει να προετοιμάσουν την εκτελεστική νομοθεσία εντός της προκαθορισμένης προθεσμίας μεταφοράς. Πέραν αυτού, δεν προβλέπονται επιπτώσεις στους κρατικούς προϋπολογισμούς και τις εθνικές διοικήσεις. Θα υπάρξουν άλλες σημαντικές επιπτώσεις; Μέχρι 6 σειρές Όχι. Ειδικότερα, η προτιμώμενη επιλογή θα έχει περιορισμένο αντίκτυπο στην πνευματική ιδιοκτησία ως δικαίωμα ιδιοκτησίας ή στην επιχειρηματική ελευθερία, όπως αναγνωρίζεται στον Ευρωπαϊκό Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων (άρθρα 16 και 17). Επιπλέον, θα αιτιολογηθεί βάσει της θεμελιώδους ελευθερίας της διασυνοριακής παροχής και λήψης υπηρεσιών, όπως προβλέπεται από τη Συνθήκη. Η επαλήθευση προσωρινής διαμονής θα μπορούσε να επηρεάσει το δικαίωμα των καταναλωτών στην προστασία προσωπικών δεδομένων (άρθρο 8 του Χάρτη) και θα πρέπει να εφαρμόζεται με τις απαραίτητες διασφαλίσεις. Η προτιμώμενη επιλογή θα πρέπει να είναι αναλογική και να μην υπερβαίνει αυτό που είναι αναγκαίο για την επίτευξη του στόχου. Δ. Παρακολούθηση Πότε θα επανεξεταστεί η πολιτική; Μέχρι 4 σειρές Οι επιπτώσεις της παρέμβασης της ΕΕ θα αποτελέσουν αντικείμενο παρακολούθησης από τη στιγμή έκδοσης του νομοθετικού μέσου. Μια ολοκληρωμένη αξιολόγηση θα μπορούσε να λάβει χώρα σε 5 έτη από την ημερομηνία έναρξης εφαρμογής των κανόνων. 4