Διαβιβάζεται συνημμένως στις αντιπροσωπίες το έγγραφο - SWD(2016) 382 final.

Transcript

1 Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 1 Δεκεμβρίου 2016 (OR. en) Διοργανικός φάκελος: 2016/0370 (CNS) 14820/16 ADD 2 FISC 207 ECOFIN 1111 IA 126 ΔΙΑΒΙΒΑΣΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Αποστολέας: Ημερομηνία Παραλαβής: Αποδέκτης: Αριθ. εγγρ. Επιτρ.: Θέμα: Για τον Γενικό Γραμματέα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο κ. Jordi AYET PUIGARNAU, Διευθυντής 1 Δεκεμβρίου 2016 κ. Jeppe TRANHOLM-MIKKSEN, Γενικός Γραμματέας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης SWD(2016) 382 final ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ που συνοδεύει το έγγραφο Προτάσεις για οδηγία του Συμβουλίου, εκτελεστικό κανονισμό του Συμβουλίου και κανονισμό του Συμβουλίου σχετικά με τον Εκσυγχρονισμό του ΦΠΑ για το διασυνοριακό ηλεκτρονικό εμπόριο B2C Διαβιβάζεται συνημμένως στις αντιπροσωπίες το έγγραφο - SWD(2016) 382 final. συνημμ.: SWD(2016) 382 final 14820/16 ADD 2 ακι DG G 2B

2 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, SWD(2016) 382 final ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ που συνοδεύει το έγγραφο Προτάσεις για οδηγία του Συμβουλίου, εκτελεστικό κανονισμό του Συμβουλίου και κανονισμό του Συμβουλίου σχετικά με τον Εκσυγχρονισμό του ΦΠΑ για το διασυνοριακό ηλεκτρονικό εμπόριο B2C {COM(2016) 757 final} {SWD(2016) 379 final}

3 Δελτίο συνοπτικής παρουσίασης Εκτίμηση επιπτώσεων σχετικά με τον εκσυγχρονισμό του ΦΠΑ για το διασυνοριακό ηλεκτρονικό εμπόριο Γιατί; Ποιο είναι το πρόβλημα που εξετάζεται; Α. Ανάγκη ανάληψης δράσης Υπάρχουν τρεις σαφείς λόγοι για τους οποίους το σύστημα ΦΠΑ για το διασυνοριακό ηλεκτρονικό εμπόριο πρέπει να μεταρρυθμιστεί. Τα βαθύτερα αίτια αυτών των προβλημάτων προκύπτουν από διατάξεις της ισχύουσας οδηγίας για τον ΦΠΑ και, ως εκ τούτου, τα κράτη μέλη δεν μπορούν να τα αντιμετωπίσουν χωρίς την ανάληψη δράσης σε επίπεδο ΕΕ. Πρώτον, η πολυπλοκότητα των υποχρεώσεων που απορρέουν από τον ΦΠΑ έχει επανειλημμένα προσδιοριστεί ως ένας από τους βασικούς λόγους για τους οποίους μια επιχείρηση δεν θα ασχοληθεί με το διασυνοριακό ηλεκτρονικό εμπόριο και, ως εκ τούτου, αυτό σημαίνει ότι για πολλές επιχειρήσεις δεν υπάρχει πρόσβαση στην ενιαία αγορά. Έχει εκτιμηθεί ότι το κόστος συμμόρφωσης με τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τον ΦΠΑ ανέρχεται σε κατά μέσο όρο EUR ετησίως για κάθε κράτος μέλος στο οποίο παρέχει αγαθά και υπηρεσίες μια επιχείρηση. Πρόκειται για σημαντικό κόστος για τις επιχειρήσεις, ιδίως για τις ΜΜΕ. Δεύτερον, το ισχύον σύστημα δεν είναι ουδέτερο, διότι οι επιχειρήσεις της ΕΕ βρίσκονται σε σαφώς μειονεκτική θέση έναντι επιχειρήσεων εκτός ΕΕ, οι οποίες μπορούν, νομίμως και μη, να παρέχουν αγαθά και υπηρεσίες χωρίς ΦΠΑ στην ΕΕ. Δεδομένου ότι οι συντελεστές ΦΠΑ μπορούν να ανέλθουν έως και στο 27 %, υπάρχει σημαντική στρέβλωση του ανταγωνισμού υπέρ ορισμένων επιχειρήσεων εκτός ΕΕ, εάν ο ΦΠΑ δεν εφαρμόζεται. Τρίτον, η πολυπλοκότητα του υφιστάμενου συστήματος, καθώς και η ισχύουσα εξαίρεση για την εισαγωγή μικροδεμάτων, συνεπάγεται ότι τα κράτη μέλη χάνουν πολύτιμα φορολογικά έσοδα. Εκτιμάται ότι, μεταξύ του διαφυγόντος ΦΠΑ και της μη συμμόρφωσης από το διασυνοριακό ηλεκτρονικό εμπόριο, οι ζημίες αυτές ανέρχονται σήμερα έως και σε 5 δισ. EUR ετησίως. Τι αναμένεται να επιτευχθεί με την παρούσα πρωτοβουλία; Οι ειδικοί στόχοι της πρωτοβουλίας είναι: i) να ελαχιστοποιηθούν οι επιβαρύνσεις που συνδέονται με το διασυνοριακό ηλεκτρονικό εμπόριο και απορρέουν από τα διαφορετικά καθεστώτα ΦΠΑ, οι οποίες λειτουργούν ως φραγμός στο ενδοενωσιακό εμπόριο και περιορίζουν αδικαιολόγητα τις επιλογές των καταναλωτών, ii) να εξασφαλιστούν ισότιμοι όροι ανταγωνισμού για τις επιχειρήσεις της ΕΕ, είτε συμμετέχουν στην παραδοσιακή οικονομία, είτε ασχολούνται με το εγχώριο ηλεκτρονικό εμπόριο ή με το διασυνοριακό ηλεκτρονικό εμπόριο, iii) να διευκολυνθούν οι αρχές των κρατών μελών στην παρακολούθηση της συμμόρφωσης και στην καταπολέμηση της απάτης, και iv) να εξασφαλιστεί ότι τα έσοδα από τον ΦΠΑ αποδίδονται στο κράτος μέλος κατανάλωσης. Ποια είναι η προστιθέμενη αξία της δράσης σε επίπεδο ΕΕ; Ελλείψει συντονισμένης προσέγγισης σε επίπεδο ΕΕ, η ανάληψη δράσης σε εθνικό επίπεδο δεν αρκεί από μόνη της για την αντιμετώπιση των ζητημάτων που προσδιορίζονται παραπάνω. Τα βαθύτερα αίτια της απουσίας ισότιμων όρων ανταγωνισμού για τις επιχειρήσεις της ΕΕ, όπως η απαλλαγή από τον ΦΠΑ για την εισαγωγή μικροδεμάτων και τα όρια ενδοενωσιακών πωλήσεων εξ αποστάσεως, προβλέπονται στην οδηγία για τον ΦΠΑ και, ως εκ τούτου, αυτή θα πρέπει να τροποποιηθεί ώστε να αντιμετωπιστούν τα εν λόγω ζητήματα. Επιπλέον, τα μέσα για την απλούστευση των διασυνοριακών υποχρεώσεων που απορρέουν από τον ΦΠΑ, όπως η επέκταση του συστήματος της μικρής μονοαπευθυντικής θυρίδας και η ενίσχυση του συντονισμού από τα κράτη μέλη για να εξασφαλιστεί η ορθή φορολόγηση, μπορούν να επιτευχθούν μόνο σε επίπεδο ΕΕ. Β. Λύσεις Ποιες νομοθετικές και μη νομοθετικές επιλογές πολιτικής εξετάστηκαν; Υπάρχει προτιμώμενη επιλογή ή όχι; Γιατί; Εξετάστηκαν έξι επιλογές πολιτικής. Οι επιλογές αυτές έχουν προκύψει με βάση την έκθεση του 2014 της ομάδας εμπειρογνωμόνων της Επιτροπής για τη φορολογία της ψηφιακής οικονομίας, καθώς και μέσω του διαλόγου με τις επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων των ΜΜΕ, με τα κράτη μέλη και στη διυπηρεσιακή διευθύνουσα ομάδα. Οι επιλογές είναι σχεδιασμένες ώστε να αξιοποιούν η μία την άλλη, με ελάχιστη παρέμβαση για την αντιμετώπιση της πτυχής της ουδετερότητας (επιλογή 2), με θέσπιση διασυνοριακού ορίου για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που συναντούν οι πολύ μικρές και οι νεοσύστατες επιχειρήσεις, έως τις συνολικότερες παρεμβάσεις που προτείνονται με τις επιλογές 4, 5 και 6 και αφορούν την επέκταση του συστήματος μικρής μονοαπευθυντικής θυρίδας (MOSS) ώστε να παρέχεται στις επιχειρήσεις η δυνατότητα απλώς να αποδίδουν τους φόρους που οφείλονται σε άλλα κράτη μέλη. Με την επιλογή 5 επιτρέπεται σε μια επιχείρηση να επωφελείται από τις ίδιες υποχρεώσεις όπως και με τις εγχώριες συναλλαγές, σε αντίθεση με την υποχρέωση εφαρμογής 28 διαφορετικών κανόνων ανάλογα με το κράτος μέλος κατανάλωσης. Με την επιλογή 6 προτείνονται εναρμονισμένοι κανόνες για επιχειρήσεις που χρησιμοποιούν το εκτεταμένο σύστημα MOSS για ενδοενωσιακές συναλλαγές B2C. Η προτιμώμενη επιλογή είναι η επιλογή 5, με την οποία θα θεσπιστούν ορισμένες απλουστεύσεις το 2018, ενώ ο κύριος όγκος των μεταρρυθμίσεων, ιδίως η επέκταση του συστήματος 2

4 MOSS, θα τεθεί σε εφαρμογή το Δεδομένου ότι ο ΦΠΑ αποτελεί φόρο της ΕΕ και το ευρύ νομοθετικό πλαίσιο καθορίζεται από την οδηγία για τον ΦΠΑ (2006/ΕΚ/112), δεν θεωρείται ότι οι στόχοι μπορούν να επιτευχθούν χωρίς νομοθετική πρόταση για την τροποποίηση της εν λόγω οδηγίας και των συναφών κανονισμών. Ποιος υποστηρίζει την κάθε επιλογή; Σε γενικές γραμμές, οι επιχειρήσεις είναι υπέρ των επιλογών 4, 5 και 6, με προτίμηση για την επιλογή 5, καθώς με αυτήν αντιμετωπίζονται οι στρεβλώσεις, αλλά και εισάγονται απλουστεύσεις για την είσπραξη των φόρων και τις υποχρεώσεις. Οι ΜΜΕ και οι νεοσύστατες επιχειρήσεις είναι σαφώς υπέρ της θέσπισης ενδοενωσιακού ορίου για την ελαχιστοποίηση της επιβάρυνσης για τις εν λόγω επιχειρήσεις η επιλογή 5 θα τους παράσχει τη δυνατότητα να επωφεληθούν από το όριο κατά το στάδιο εκκίνησης των ενδοενωσιακών συναλλαγών, με διάθεση σημαντικών απλουστεύσεων για τις εν λόγω επιχειρήσεις όταν γίνεται υπέρβαση του ορίου. Οι φορείς εκμετάλλευσης ταχυδρομικών υπηρεσιών ανησυχούν για την κατάργηση της εξαίρεσης των μικροδεμάτων, λόγω των δυσχερειών που αναμένουν βραχυπρόθεσμα όσον αφορά την είσπραξη φόρων κατά την εισαγωγή για σημαντικό αριθμό επιπλέον δεμάτων. Κατά συνέπεια, με την επιλογή 5 προτείνονται ορισμένες διαφορετικές μέθοδοι απλούστευσης για τον μετριασμό ειδικά της επιβάρυνσης που θα αντιμετωπίσουν. Θα πρέπει να αναγνωριστεί ότι ο συμβιβασμός για τη φορολόγηση των εν λόγω μικροδεμάτων συνεπάγεται την απουσία ισότιμων όρων ανταγωνισμού που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις της ΕΕ, εκτός από τη σημαντική απώλεια φορολογικών εσόδων για τα κράτη μέλη. Οι εταιρείες ταχυμεταφορών είναι γενικά υπέρ των επιλογών 4, 5 και 6, σύμφωνα με τις οποίες οι εισαγωγείς προϊόντων που προορίζονται για τελικούς καταναλωτές έως και το τελωνειακό όριο μπορούν να επωφεληθούν από το σύστημα MOSS. Γ. Επιπτώσεις της προτιμώμενης επιλογής Ποια είναι τα οφέλη της προτιμώμενης επιλογής (αν υπάρχει, ειδάλλως των κυριότερων επιλογών); Υπάρχουν ουσιαστικά οφέλη από αυτήν την επιλογή: 1) μειώνει το συνολικό κόστος συμμόρφωσης για τις επιχειρήσεις κατά 55 % (ή 2,3 δισ. EUR) σε σύγκριση με το υφιστάμενο καθεστώς και, πράγματι, για μια επιχείρηση που επιθυμεί να ξεκινήσει διασυνοριακές συναλλαγές θα είναι 95 % λιγότερο δαπανηρή από την εναλλακτική επιλογή της άμεσης εγγραφής, 2) αυξάνει την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων της ΕΕ στην παραδοσιακή και την ψηφιακή οικονομία, με την επίτευξη ισότιμων όρων ανταγωνισμού, διότι οι προμηθευτές εκτός ΕΕ θα υποχρεούνται να χρεώνουν ΦΠΑ σε όλες τις συναλλαγές εντός της ΕΕ, 3) τα μέτρα αυξάνουν τις ενδοενωσιακές συναλλαγές ηλεκτρονικού εμπορίου, και 4) θα αυξήσει τα έσοδα από τον ΦΠΑ για τα κράτη μέλη κατά 7 δισ. EUR ετησίως (από το 2021), χάρη στη βελτίωση της συμμόρφωσης και την κατάργηση της απαλλαγής από τον ΦΠΑ για την εισαγωγή μικροδεμάτων. Ποιο είναι το κόστος της προτιμώμενης επιλογής (αν υπάρχει, ειδάλλως των κυριότερων επιλογών); Όσον αφορά το κόστος για τα κράτη μέλη, σημαντικό θετικό στοιχείο της επιλογής αυτής είναι ότι η υποδομή υπάρχει ήδη (με τη μορφή της υφιστάμενης «μικρής μονοαπευθυντικής θυρίδας») και, ως εκ τούτου, οι τεχνικές προκλήσεις για την επέκταση του συστήματος MOSS σε υλικά αγαθά αναμένεται να είναι αρκετά απλές. Πώς θα επηρεαστούν οι μεγάλες, οι ΜΜΕ και οι πολύ μικρές επιχειρήσεις; Άλλο σημαντικό όφελος είναι ότι η πρωτοβουλία είναι ευνοϊκή προς τις ΜΜΕ η θέσπιση ορίου για τις αλλαγές που προβλέπονται για το 2021 θα εξασφαλίσει ότι πάνω από επιχειρήσεις μπορούν να πραγματοποιούν διασυνοριακές συναλλαγές χωρίς να υποχρεούνται να καταχωριστούν στο σύστημα MOSS. Το γεγονός αυτό θα τους επιτρέψει να αναπτύξουν τις διασυνοριακές επιχειρηματικές τους δραστηριότητες. Όταν οι επιχειρηματικές τους δραστηριότητες αναπτύσσονται και γίνεται υπέρβαση του ορίου, θα μπορούν να συνεχίσουν να εφαρμόζουν τους κανόνες της χώρας εγκατάστασής τους, με εξαίρεση τους συντελεστές ΦΠΑ, και να χρησιμοποιούν το σύστημα MOSS απλώς για την απόδοση του ΦΠΑ που οφείλεται σε άλλα κράτη μέλη. Οι πολύ μικρές επιχειρήσεις θα ωφεληθούν από τη θέσπιση νέου διασυνοριακού ορίου της ΕΕ για τις ηλεκτρονικές υπηρεσίες το 2018, καθώς και από την απλούστευση των απαιτήσεων για τη δυνατότητα να προσδιορίζουν το κράτος μέλος των τελικών καταναλωτών. Τα ενδιαφερόμενα μέρη, όπως οι δημόσιοι ταχυδρομικοί φορείς, θα χρειαστούν χρόνο για να προσαρμόσουν τα συστήματά τους σε αυτές τις αλλαγές, ιδίως επειδή όλες οι εμπορικές παραδόσεις στην ΕΕ θα υπόκεινται πλέον σε ΦΠΑ. Οι πωλητές εκτός ΕΕ θα έχουν τα μέσα να αποδίδουν τον ΦΠΑ μέσω του συστήματος MOSS, όπως ισχύει επί του παρόντος για τις ηλεκτρονικές υπηρεσίες, γεγονός που θα επιφέρει σημαντικές απλουστεύσεις των διαδικασιών τελωνισμού για τα εμπορεύματα που προέρχονται από χώρες εκτός ΕΕ. Ακόμη και σε περιπτώσεις στις οποίες δεν θα χρησιμοποιείται το σύστημα MOSS από πωλητές εκτός ΕΕ, θα τεθούν σε εφαρμογή απλουστευμένες απαιτήσεις για τον ΦΠΑ εισαγωγής, ιδίως για την κάλυψη των ειδικών αναγκών των ταχυδρομικών φορέων. Χρόνος εφαρμογής προτείνεται να είναι το Με αυτόν τον τρόπο θα δοθεί η δυνατότητα στα διάφορα ενδιαφερόμενα μέρη να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά οποιεσδήποτε προκλήσεις προκύψουν από την κατάργηση της απαλλαγής για τις εισαγωγές μικροδεμάτων. 3

5 Θα υπάρξουν σημαντικές επιπτώσεις για τους εθνικούς προϋπολογισμούς και τις εθνικές διοικητικές αρχές; Όπως αναφέρεται παραπάνω, τα κράτη μέλη θα ωφεληθούν από την αύξηση των φορολογικών εσόδων. Οι αλλαγές των διαδικασιών εισαγωγής, σύμφωνα με τις οποίες όλα τα δέματα θα υπόκεινται σε ΦΠΑ, θα δημιουργήσουν ορισμένες προκλήσεις για τις τελωνειακές αρχές, αλλά αυτές θα μετριαστούν από επενδύσεις σε λύσεις ΤΠ μέσω προγραμμάτων της ΕΕ. Ο ορισμός ως χρόνου εφαρμογής του 2021 θα βοηθήσει επίσης, με την παροχή του αναγκαίου χρόνου για την πραγματοποίηση των προσαρμογών. Θα υπάρξουν άλλες σημαντικές επιπτώσεις; Δεν θα υπάρξουν άλλες σημαντικές επιπτώσεις. Δ. Παρακολούθηση Πότε θα επανεξεταστεί η πολιτική; Η εν εξελίξει υλοποίηση θα παρακολουθείται από τη μόνιμη επιτροπή διοικητικής συνεργασίας, ιδίως με τους δείκτες σχετικά με την προσαρμογή των επιχειρήσεων, τη συμμόρφωση και τα έσοδα από τον ΦΠΑ μέσω του συστήματος MOSS. 4