Παρατηρήσεις επί της ΠΟΛ 1006/2013

Αθήνα, 22-9-2015 Παρατηρήσεις επί της ΠΟΛ 1006/2013 όπως τροποποιήθηκε από την ΠΟΛ 1178/2015 Ολες οι διατάξεις της ΠΟΛ 1006/2013 «Διαδικασία και δικαιολογητικά Απόδοσης Αριθμού Φορολογικού Μητρώου (Α.Φ.Μ.) / Μεταβολής Στοιχείων και Έναρξης / Μεταβολής και Διακοπής Επιχειρηματικής Δραστηριότητας», τόσο αυτές που έχουν διατηρηθεί και ισχύουν σήμερα ως έχουν, όσο και αυτές που τροποποιήθηκαν από την ΠΟΛ 1178/2015, έχουν ενδιαφέρον. Α. Κατωτέρω αναγράφονται επιλεκτικά κάποιες παρατηρήσεις επί των διατάξεων που τροποποιήθηκαν από την ΠΟΛ 1178/2015. Η επιλογή είναι τυχαία και σε καμία περίπτωση περιοριστική. Παρατηρήσεις επί των αλλαγών που επήλθαν με την ΠΟΛ 1178/2015 : Ποιος δηλώνει στο μητρώο το θάνατο φυσικού προσώπου μη επιτηδευματία : Προ τροποποίησης προβλεπόταν (στο άρθρο 3 παρ. 4, που διαγράφηκε) ότι ο θάνατος δηλώνεται από έναν τουλάχιστον εκ των κληρονόμων ή των εγγυτέρων συγγενών, ενώ σήμερα μετά την τροποποίηση αυτή η δήλωση υποβάλλεται από οποιοδήποτε πρόσωπο (συγγενή ή μη) (βλ άρθρο 3 παρ. 2 εδ. β, που προστέθηκε). Να σημειωθεί ότι αυτή η δήλωση υποβάλλεται το αργότερο μέχρι τη λήξη προθεσμίας υποβολής της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος (αρθρο 3 παρ. 2) Επιβολή προστίμου στην περίπτωση μη υποβολής ή εκπρόθεσμης υποβολής των δηλώσεων της ΠΟΛ 1006/2013 : Προ τροποποίησης προβλεπόταν (στο άρθρο 10 παρ. 7, που αντικαταστάθηκε) ότι σε κάθε περίπτωση, που ο φορολογούμενος παρέλειπε να υποβάλλει τις δηλώσεις της ΠΟΛ 1006/2013, δηλαδή κάθε είδους δήλωση ή τις υπέβαλλε εκπρόθεσμα, επιβάλλονταν οι κυρώσεις του άρθρου 54 του Κ.Φ.Δ. (ν. 4174/2013) κατά περίπτωση, ενώ σήμερα μετά την τροποποίηση ορίζεται (στο άρθρο 10 παρ. 4) ότι «στην περίπτωση μη υποβολής ή εκπρόθεσμης υποβολής των δηλώσεων της παρούσας, με εξαίρεση τη «Δήλωση Απόδοσης Α.Φ.Μ./ Μεταβολής Ατομικών Στοιχείων» (έντυπο Μ1) όταν υποβάλλεται ως μεταβολή των ατομικών στοιχείων των φυσικών προσώπων, επιβάλλονται οι κυρώσεις του άρθρου 54 του Ν. 4174/2013, όπως ισχύει.». Άρα και πάλι επιβάλλονται οι κυρώσεις του άρθρου 54 του Ν. 4174/2013, εκτός της περίπτωσης υποβολής ή η εκπρόθεσμης υποβολής δήλωσης Μ1 για μεταβολή των ατομικών στοιχείων φυσικών προσώπων, όπου δεν επιβάλλονται οι εν λόγω κυρώσεις. Ύστερα από προφορική επικοινωνία μας με το τμήμα μητρώου του Υπουργείου Οικονομικών μας επιβεβαίωσαν ότι στην ανωτέρω εξαίρεση υπάγεται και η περίπτωση δήλωσης θανάτου φυσικού προσώπου μη επιτηδευματία. 1

Υποβολή εντύπου Μ1 από εξουσιοδοτημένο πρόσωπο : Προ τροποποίησης προβλεπόταν (στο άρθρο 3 παραγρ. 5, που αναδιατυπώθηκε) ότι στις περιπτώσεις που το έντυπο Μ1 υποβάλλεται από εξουσιοδοτημένο άτομο, κατατίθεται και επικυρωμένο φωτοαντίγραφο του στοιχείου ταυτότητας του υποχρέου, ενώ μετά την τροποποίηση σε αυτήν την περίπτωση κατατίθεται και ευκρινές φωτοαντίγραφο του στοιχείου ταυτότητας του υποχρέου (βλ. άρθρο 3 παρ. 5), δηλαδή δεν απαιτείται το φωτοαντίγραφο του στοιχείου της ταυτότητας να είναι επικυρωμένο, αρκεί να είναι ευκρινές. Υποβολή από τρίτο πρόσωπο παντός είδους δηλώσεων της ΠΟΛ 1006/2013: Προ τροποποίησης προβλεπόταν στο άρθρο 10 παραγρ. 3, που αναδιατυπώθηκε, ότι όταν οι δηλώσεις της ΠΟΛ 1006/2013 υποβάλλονταν από τρίτο πρόσωπο, προσκομιζόταν εξουσιοδότηση, με βεβαιωμένο το γνήσιο της υπογραφής από οποιαδήποτε διοικητική αρχή, ενώ μετά την τροποποίηση σε αυτήν την περίπτωση προσκομίζεται εξουσιοδότηση, με βεβαιωμένο το γνήσιο της υπογραφής του δηλούντος από οποιαδήποτε διοικητική αρχή ή Κ.Ε.Π. και επιδεικνύεται το στοιχείο ταυτότητας του εξουσιοδοτημένου προσώπου. Επίσης για τις περιπτώσεις που η εξουσιοδότηση έχει καταρτιστεί σε χώρα του εξωτερικού, πρέπει να φέρει επισημείωση ή προξενική θεώρηση, κατά περίπτωση, με εξαίρεση την εξουσιοδότηση που έχει καταρτιστεί ενώπιον διπλωματικής αρχής της Ελλάδας στο εξωτερικό (βλ. άρθρο 10 παρ. 1 εδ. β και γ ) Δικαιολογητικά που συνυποβάλλονται για το προσδιορισμό της έδρας και των λοιπών εγκαταστάσεων της επιχείρησης στην περίπτωση έναρξης επιχειρηματικής δραστηριότητας : Προ τροποποίησης προβλεπόταν στο πρώτο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου 6, που αντικαταστάθηκε, ότι τα πρόσωπα του άρθρου 4 της ΠΟΛ 1006/2013 κατά την υποβολή της δήλωσης έναρξης επιχειρηματικής δραστηριότητας, συνυπέβαλλαν υποχρεωτικά στοιχείο προσδιορισμού της έδρας και των λοιπών εγκαταστάσεων της επιχείρησης, που μπορεί να ήταν, τίτλος ιδιοκτησίας ή συμφωνητικό μίσθωσης ή υπομίσθωσης νομίμως θεωρημένο από τη Δ.Ο.Υ. ή υπεύθυνη δήλωση του άρθρου 8 του ν. 1599/1986 (ΦΕΚ 75/Α) περί δωρεάν παραχώρησης χώρου, ενώ μετά την τροποποίηση συνυποβάλλουν υπεύθυνη δήλωση του άρθρου 8 του Ν. 1599/1986 (ΦΕΚ 75 Α ), στην οποία δηλώνεται η διεύθυνση της έδρας και των λοιπών εγκαταστάσεων της επιχείρησης και αν αυτή είναι ιδιόκτητη, μισθωμένη ή αν πρόκειται περί δωρεάν παραχώρησης χώρου. Σημειούται ότι δεν τροποποιήθηκε το εδαφ. β της ιδίας παραγρ. 1, το οποίο εξακολουθεί να ισχύει και το οποίο ορίζει ότι για τις εγκαταστάσεις εξωτερικού, απαιτείται η υποβολή του δικαιολογητικού προσδιορισμού της έδρας, όπως προβλέπεται στη χώρα εγκατάστασης, επίσημα μεταφρασμένο. Δήλωση διακοπής επιχειρηματικής δραστηριότητας : Ποιος και πότε δηλώνει στο μητρώο το θάνατο φυσικού προσώπου και συνέχιση της επιχείρησης λόγω κληρονομικής διαδοχής ή μη συνέχιση αυτή : Καταρχάς δεν τροποποιήθηκε το πρώτο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου 8 που ορίζει ότι τα φυσικά πρόσωπα της ΠΟΛ 1006/2013, υποχρεούνται, να υποβάλλουν, εντός δέκα (10) ημερών από την οριστική παύση της δραστηριότητας τους, το έντυπο Μ4 «Δήλωση Διακοπής Εργασιών». Όμως αντικαταστάθηκε το δεύτερο εδάφιο αυτής της παρ. 1, το οποίο προ τροποποίησης όριζε ότι «Σε περίπτωση θανάτου και συνέχισης της επιχείρησης, λόγω κληρονομικής διαδοχής, η δήλωση διακοπής υποβάλλεται, ταυτόχρονα με τη δήλωση έναρξης επιχειρηματικής δραστηριότητας, εντός της ίδιας 2

προθεσμίας και πάντως, πριν από την πραγματοποίηση οποιασδήποτε συναλλαγής, από τους κληρονόμους. Σε περίπτωση μη συνέχισης της επιχείρησης, η δήλωση διακοπής υποβάλλεται από έναν τουλάχιστον κληρονόμο, εντός δέκα (10) ημερών από τη λήξη της προθεσμίας αποποίησης, που προβλέπεται από τις διατάξεις του άρθρου 1847 του Αστικού Κώδικα», ενώ τώρα μετά την αντικατάστασή του ορίζει ότι «Σε περίπτωση θανάτου και συνέχισης της επιχείρησης λόγω κληρονομικής διαδοχής, η δήλωση διακοπής εργασιών (έντυπο Μ4) υποβάλλεται από τον ή τους κληρονόμους εντός δέκα (10) ημερών από την ενεργό ανάμειξή τους στην κληρονομούμενη επιχείρηση και όχι πέραν των δέκα (10) ημερών από τη λήξη της προθεσμίας αποποίησης που προβλέπεται από τις διατάξεις του άρθρου 1847 του Αστικού Κώδικα (άρθρο 29 παρ. 1 γ Ν. 1642/1986, όπως ισχύει) και συνυποβάλλεται το έντυπο Μ7 προκειμένου να δηλωθεί η σχέση του/των κληρονόμου/ων. Σε περίπτωση μη συνέχισης της επιχείρησης, η δήλωση διακοπής υποβάλλεται από έναν τουλάχιστον εκ των κληρονόμων εντός δέκα (10) ημερών από τη λήξη της προθεσμίας αποποίησης που προβλέπεται από τις διατάξεις του ιδίου άρθρου» Β. Όπως στην αρχή του παρόντος αναφέρθηκε, όλες οι διατάξεις της ΠΟΛ 1006/2013 έχουν ενδιαφέρον. Κατωτέρω μνημονεύονται κάποιες από τις διατάξεις της ΠΟΛ 1006/2013, οι οποίες δεν τροποποιήθηκαν από την ΠΟΛ. 1178/2015. Η επιλογή είναι τυχαία και σε καμία περίπτωση περιοριστική. - Σε περίπτωση θανάτου φυσικού προσώπου ή υποβολής δήλωσης διακοπής από νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα, ο Α.Φ.Μ. απενεργοποιείται και δε χρησιμοποιείται πλέον σε καμία συναλλαγή, παρά μόνο, για την υποβολή δηλώσεων που αφορούν σε χρήση πριν το θάνατο ή τη διακοπή αντίστοιχα. Η Φορολογική Διοίκηση, χρησιμοποιεί τον εν λόγω Α.Φ.Μ., για την επιβολή και βεβαίωση οποιουδήποτε φόρου, τέλους, εισφοράς ή κυρώσεων και για την είσπραξη αυτών (Άρθρο 1 παρ. 6) - Ο ΑΦΜ αναγράφεται υποχρεωτικά σε όλα τα συμβόλαια που καταρτίζονται και αφορούν μεταβίβαση ακινήτου ή εμπράγματου επί ακινήτου δικαιώματος, από οποιαδήποτε αιτία καθώς και στην έκθεση πλειστηριασμού σε περίπτωση εκούσιου ή αναγκαστικού πλειστηριασμού για όλους τους συμβαλλόμενους. Στις περιπτώσεις που, η μεταγραφή των ανωτέρω, γίνεται χωρίς τη σύνταξη συμβολαίου, ο Α.Φ.Μ. αναγράφεται στον τίτλο μεταγραφής (Άρθρο 2 παρ. 3) - Το έντυπο της φορολογικής Διοίκησης που υποβάλλεται στο μητρώο για την απόδοση Α.Φ.Μ. στα φυσικά πρόσωπα είναι το έντυπο Μ1 «Δήλωση Απόδοσης ΑΦΜ / Μεταβολής Ατομικών Στοιχείων» (Άρθρο 3 παρ. 1). Με το έντυπο αυτό δηλώνονται ό,τι στην παρ. 1 του άρθρου 3 ορίζεται, μεταξύ των οποίων και τα στοιχεία ταυτότητας του προσώπου, τα οποία (στοιχεία ταυτότητας) επιδεικνύονται υποχρεωτικά με την υποβολή του εντύπου Μ1 και κατατίθεται φωτοαντίγραφο αυτών (άρθρο 3 παρ. 1). Σε περίπτωση, που τα ημεδαπά φυσικά πρόσωπα στερούνται ταυτότητας (ανήλικοι), κατά την απόδοση ΑΦΜ σε αυτά, υποβάλλεται πιστοποιητικό γέννησης. Πιστοποιητικό γέννησης υποβάλλεται και για τους ανηλίκους υπηκοότητας αλλοδαπής, επίσημα μεταφρασμένο και επικυρωμένο. Σε περίπτωση μεταβολής ενός ή περισσοτέρων στοιχείων της παραπάνω δήλωσης (Μ1), υποβάλλεται η ίδια δήλωση, δηλαδή 3

έντυπο Μ1, ως μεταβολή, με την αναγραφή μόνο των στοιχείων που έχουν μεταβληθεί και προσκομίζονται κατά περίπτωση, τα σχετικά με τη μεταβολή δικαιολογητικά (Αρθρο 3 παρ. 2). Με τη δήλωση Μ1, συνυποβάλλεται από το υπόχρεο φυσικό πρόσωπο και το έντυπο Μ7 «Δήλωση Σχέσεων Φορολογουμένου», με το οποίο ο υπόχρεος δηλώνει τη σχέση του με άλλα πρόσωπα, που αφορούν στην οικογενειακή του κατάσταση ή στην εκπροσώπηση του. Η ίδια δήλωση, συνυποβάλλεται και σε περίπτωση που δημιουργηθεί ή μεταβληθεί μια τέτοια σχέση (άρθρο 3 παρ. 3). [[[Διευκρινίζεται, ότι τα στην παρούσα παράγραφο γραφόμενα (σχετικά με την απόδοση ΑΦΜ σε φυσικό πρόσωπο) είναι επιλεκτικά κάποιες ενδιαφέρουσες διατάξεις του άρθρου 3 της ΠΟΛ 1006/2013 και όχι περιοριστικά του τι απαιτείται για την απόδοση του ΑΦΜ. Για να έχει κάποιος πλήρη πληροφόρηση του τι απαιτείται για την απόδοση ΑΦΜ στο φυσικό πρόσωπο (και όχι μόνο), τότε πρέπει να αναγνώσει τα άρθρα 10 & 11 του Ν.4174/2013, ολόκληρη την ΠΟΛ 1006/2013, όπως ισχύει σήμερα, σε συνδυασμό και με λοιπές διατάξεις της έννομης τάξης μας (πχ. βλ ΠΟΛ 1005/2013, ΠΟΛ 1207/2015 κλπ)]]]. Γ. Συνάμα, υπάρχουν και άλλες εγκύκλιοι ΠΟΛ και έγγραφα που αφορούν σε θέματα μητρώου Δ.Ο.Υ., μεταξύ των οποίων είναι οι : ΠΟΛ. 1005/31-12-2013 (ΦΕΚ τ. Β /19/10-1-2014) με θέμα : «Απόδοση Αριθμού Φορολογικού Μητρώου (Α.Φ.Μ.) σε φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα, το οποίο πραγματοποιεί οποιαδήποτε οικονομική συναλλαγή με τους φορείς της Γενικής Κυβέρνησης, τα πιστωτικά ιδρύματα και τα ιδρύματα πληρωμών της ημεδαπής». ΥΠΟΙΚ: Γ.Δ.Φ.Δ. 1160988 ΕΞ 2014/5.12.2014 με θέμα: "Παροχή διευκρινίσεων σχετικά με το αν φυσικά, νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα σε κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και διαθέτουν Α.Φ.Μ. στη χώρα τους υποχρεούνται να λάβουν Α.Φ.Μ. στην Ελλάδα» ΠΟΛ. 1084/24-3-2014 με θέμα: «Παροχή πληροφοριών ως προς την υποβολή στη Φορολογική Διοίκηση της δήλωσης μεταβολής για τη λύση και θέση σε εκκαθάριση κεφαλαιουχικών και προσωπικών εταιρειών» ΠΟΛ. 1045/10-2-2015 με θέμα: "Παροχή οδηγιών ως προς τη διακοπή της επιχειρηματικής δραστηριότητας των φυσικών, νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων" ΠΟΛ. 1058/18-3-2015 (ΦΕΚ Β 459 26.3.2015) με θέμα : «Διαδικασία μεταβολής της φορολογικής κατοικίας κατ εφαρμογή των διατάξεων του Ν.4172/2013 και του Ν.4174/2013» Αριθμ. ΠΟΛ 1123/30-4-2014 (ΦΕΚ Β 1220 14.5.2014) με θέμα : «Μεταβολή της διεύθυνσης κατοικίας, των στοιχείων του δελτίου αστυνομικής ταυτότητας καθώς και των προσωπικών στοιχείων των φορολογουμένων, με ηλεκτρονικές διαδικασίες» ΠΟΛ.1200/2.9.2015 (ΦΕΚ Β' 2001/15-09-2015) με θέμα : «Καθορισμός διαδικασίας αναστολής του Αριθμού Φορολογικού Μητρώου (Α.Φ.Μ.) για διενέργεια ενδοκοινοτικών συναλλαγών» 4

ΠΟΛ. 1207/16-9-2015 με θέμα : «Παροχή οδηγιών για την εφαρμογή των διατάξεων της παρ.1 του άρθρου 26 του ν.4251/2014 (ΦΕΚ 80 Α) «Κώδικας Μετανάστευσης και Κοινωνικής Ένταξης και λοιπές διατάξεις» Β-logica ====================== 5