Πετρελαϊκός Τοµέας στην Ελλάδα Προσυνεδριακή Εκδήλωση ΤΕΕ Αλεξανδρούπολη 29 Μαΐου 2009 Έρευνα υδρογονανθράκων στην Ελλάδα. Υπάρχει µέλλον ; Γιάννης Γρηγορίου Μηχ. Μεταλλείων - Γεωφυσικός ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ Α.Ε. ιευθυντής Έρευνας & Παραγωγής Υδρογονανθράκων
Έρευνα υδρογονανθράκων στην Ελλάδα Υπάρχει πετρέλαιο στην Ελλάδα ; Ποιες είναι οι πετρελαιοπιθανές περιοχές της χώρας; Τι έχει γίνει µέχρι σήµερα; Αξίζει να συνεχισθούν οι έρευνες; Υπάρχει επιχειρηµατικό ενδιαφέρον; Πως θα προσελκυσθούν διεθνείς πετρελαϊκές εταιρείες να επενδύσουν στην έρευνα πετρελαίου στην Ελλάδα; Τι κάνουν οι άλλες χώρες; Τι πρέπει να γίνει;
Global Oil Company
Global Oil Co (data from 21 integrated companies all over the world) Majors Europeans independent Others indepedent
Global Oil Co: ιάρθρωση παγίων 90% R&M assets as % of total E&P assets as % of total 80% 70% % of total assets 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008E 2009E 2010E 2011E 2012E Περισσότερo από το 50% τωνπαγίωντωνκαθετοποιηµένων πετρελαϊκών εταιρειών ανήκουν στον τοµέα Ε&Π Source: UBS Oil & Gas Analyser 2008
Global Oil Co: Κεφαλαιουχικές δαπάνες 450000 400000 350000 R&M Capex Upstream Capex (US $ mln) 300000 250000 200000 150000 100000 50000 0 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008E 2009E 2010E 2011E 2012E Οι κεφαλαιουχικές δαπάνες του Ε&Π αποτελούν τα 2/3 του συνόλου, µε συνεχείς αυξητικές τάσεις Source: UBS Oil & Gas Analyser 2008
Global Oil Co: ιάρθρωση κερδών E&P Vs R&M Profits 100% 90% 20% 24% 20% 17% 19% 3% 13% 14% 13% 13% 80% % of Total Profits 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 76% 72% 76% 78% 77% 90% 82% 80% 80% 79% Other R&M Profits as % of total Profits E&P Profits as % of total Profits 0% 2003 2004 2005 2006 2007 2008E 2009E 2010E 2011E 2012E Τα κέρδη των καθετοποιηµένων πετρελαϊκών εταιρειών βασίζονται κυρίως στον κλάδο Ε&Π (περίπου 80%) Source: UBS Oil & Gas Analyser 2008
Global Oil Co: Ε&Π καθαρά κέρδη ανά βαρέλι Results of Oil&Gas Producing Activities $/boe 2005 2006 2007 3-YearAverage Sales 40.9 47.7 51.8 46.8 Production Costs -5.0-5.8-7.2-6.0 Expl Expenses -0.9-1.3-1.7-1.3 DD&A -6.0-7.2-8.1-7.1 Other -3.9-4.7-5.0-4.5 Pre-Tax 25.2 28.8 29.7 27.9 Tax -13.3-15.7-15.6-14.9 Net Income $/boe 11.9 13.1 14.1 13.0 14 12 net income per barrel (Global) 10 $/boe 8 6 4 2 0 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Source: UBS Oil & Gas Analyser 2008
Global Oil Co: Ε&Π καθαρά κέρδη R&M και E&P ανά βαρέλι 20 15 E&P Net Income vs R&M 1 2 10 5 0 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008E 2009E E&P Net Income $/bbl R&M Net Income $/bbl Τα τελευταία χρόνια τα καθαρά κέρδη από δραστηριότητες E&Π είναι τριπλάσια από τα αντίστοιχα κέρδη των δραστηριοτήτων διύλισης και εµπορίας Source: UBS Oil & Gas Analyser 2008 UBS European Oil & Gas 2009
Global Oil Co: Στρατηγικοί άξονες (καθ υπόθεση) Επενδύσεις σε διύλιση µε την εφαρµογή νέας τεχνολογίας για παραγωγή φιλικών προϊόντων προς το περιβάλλον Εφαρµογή νέων τεχνολογιών στην παραγωγή πετρελαίου (δευτερογενής παραγωγή και αύξηση ποσοστού απόληψης από τα υπάρχοντα κοιτάσµατα, µείωση CAPEX και OPEX) Τριτογενής παραγωγή πετρελαίου σε ανταγωνιστικές τιµές (βιτουµενιούχοι σχιστόλιθοι στο Καναδά) υνατότητες εφαρµογής νέων τεχνολογιών για την ανακάλυψη και εκµετάλλευση κοιτασµάτων: σε µεγάλα βάθη θάλασσας> > 1500µ. µε βαθιές γεωτρήσεις > 5.000 µ. φυσικού αερίου (ει δυνατόν κοντά σε αγορές) σχετικά µικρών κοιτασµάτων πετρελαίου
Ελλάδα: ανενεργή περιοχή στην έρευνα πετρελαίου 1 2 Source: IHS Report
Πετρελαιοπιθανές περιοχές στην Ελλάδα Thessaloniki Larissa Volos Athens Θετικό, αλλά «δύσκολο» γεωλογικό περιβάλλον Ελάχιστες δηµοσιευµένες γεωλογικές πληροφορίες Όλη η τεχνογνωσία είναι στην ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ Crete Rhodes
Ερευνητική δραστηριότητα (τρίτοι, ΕΠ και ΕΠ ΕΚΥ) Thessaloniki Larissa Volos Σεισµικές έρευνες: : 63.000 km Ερευνητικές γεωτρήσεις: : 161 Athens (εκ των οποίων 74 από ΕΠ & ΕΠ ΕΚΥ) Η έρευνα έχει ουσιαστικά διακοπεί τα τελευταία 15 χρόνια Crete Rhodes
Υπάρχει πετρέλαιο στην Ελλάδα? Thessalonica Πρίνος και Ν. Καβάλα: 120 εκ. βαρέλια παραγωγή Επιφανειακές ενδείξεις πετρελαίου Larissa Volos Επανωµή (φυσικό αέριο) Athens Κατάκολο (πετρέλαιο) Crete Rhodes
Ανεξερεύνητες περιοχές και γεωλογικοί στόχοι Thessaloniki Larissa Volos Athens Υπάρχουν γεωλογικοί πετρελαιοπιθανοί στόχοι (>3.000 µ.) που δεν έχουν ερευνηθεί µέχρι σήµερα Ανεξερεύνητες περιοχές σε βάθη νερού µεγαλύτερα των 500 µ. Crete Rhodes
Νοµοθετικό πλαίσιο Η Έρευνα και Παραγωγή Υδρογονανθράκων στη χώρα διέπεται από τον Ν. 2289/95. Βασικές διατάξεις που αφορούν διεξαγωγή έρευνας, οικονοµικούς όρους της παραγωγής, λειτουργίας των αναδόχων εταιρειών κλπ., λείπουν και βασίζονται σε Υπουργικές Αποφάσεις η Προεδρικά ιατάγµατα Το 1997 έγινε ο µοναδικός Γύρος Παραχωρήσεων για 4 περιοχές τα ερευνητικά αποτελέσµατα δεν ήταν ιδιαίτερα θετικά (ανεκπλήρωτες ερευνητικές υποχρεώσεις και επιστροφή περιοχών) Το Ελληνικό ηµόσιο το 2007 ανακάλεσε, µε µονοµερή νοµοθετική πράξη, από την ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ Α.Ε. τα αποκλειστικά δικαιώµατα της σε 55.000 τ.χλµ. πετρελαιοπιθανών περιοχών Το Ελληνικό ηµόσιο δεν διαθέτει την κατάλληλη οργανωτική υποδοµή για την παραχώρηση δικαιωµάτων Ε&Π και την παρακολούθηση των πετρελαϊκών εργασιών Το µοναδικό κοίτασµα της χώρας στην περιοχή του Πρίνου διέπεται από ειδικές νοµοθετικές ρυθµίσεις ευνοϊκές για τον ανάδοχο
Ελλάδα - Κριτήρια επιχειρηµατικής κατάταξης κατά IHS Oil 60% Gas 40% Oil 60% Gas 40% NFW 60% New licenses 40% Active cost 25% Oil Added 20% Gas Added 15% Success Rate 15% Added/NFW 50% Production 10% Reserves 10% Activity 10% Success 70% 0.0 0.6 0.0 0.4 E&P activity 50% 0.3 Marginal 35% Economic 45% Upside 20% Marginal 35% Economic 45% Upside 20% Gov. Take 10% 2.5 Investor NPV 40% 2.6 Fiscal terms 35% Overall Marginal 35% Economic 45% Upside 20% Marginal 35% Economic 45% Upside 20% Investor IRR 20% Investor P/I 30% 3.7 2.6 2.8 1.6 War 10% Unrest 25% Violence 35% Stability 30% Economic 10% Energy 25% Environment 35% Ethnic 30% Investment 35% Repatriation 25% Terms 40% Political 60% Socio- Economic 20% Commercial 20% 2.8 3.2 4.0 Political risk 15% 3.1 Source: IHS PEPS Report
Οικονοµικοί όροι κατάταξη κατά IHS Overall Fiscal Terms 5 4 3 2 1 0 4.7 4.2 3.7 3.2 2.8 2.7 2.2 1.0 0.8 Egypt Morocco Italy Turkey Tunisia Bulgaria Greece Albania Syria` Η Ελλάδα βρίσκεται στην 52 η θέση ανάµεσα σε 115 χώρες Source: IHS PEPS Report
Πολιτικοί κίνδυνοι (κατάταξη κατά IHS) Overall Political Risk 5 4 3 2 1 0 3.5 3.7 3.0 2.9 3.0 3.1 3.0 2.9 2.5 Egypt Morocco Italy Turkey Tunisia Bulgaria Greece Albania Syria Η Ελλάδα βρίσκεται στην 52 η θέση ανάµεσα σε 115 χώρες Source: IHS PEPS Report
ραστηριότητα E&P (κατάταξη κατά HIS) Overall E&P Activity 5 4 3 2 1 0 3.0 1.6 1.0 1.0 1.2 0.4 0.1 0.3 0.2 Egypt Morocco Italy Turkey Tunisia Bulgaria Greece Albania Syria υστυχώς η Ελλάδα κατατάσσεται 78 th σε δραστηριότητες E&P σε 115 χώρες Source: IHS PEPS Report
Συνολική επιχειρηµατική κατάταξη κατά IHS Overall Ranking 5 4 3 2 1 0 2.3 2.3 2.2 2.1 2.1 2.0 1.6 1.5 30 32 41 45 46 53 83 95 102 Egypt Morocco Italy Turkey Tunisia Bulgaria Greece Albania Syria 1.3 PEPS Overall PEPS Overall E&P Activity Fiscal Terms Political Risk Rank Country Rating 50% 35% 15% 30 Egypt 2.3 3.0 1.0 3.0 32 Morocco 2.3 0.4 4.7 2.9 41 Italy 2.2 1.0 3.2 3.5 45 Turkey 2.1 1.0 3.6 2.5 46 Tunisia 2.1 1.6 2.2 3.7 53 Bulgaria 2.0 0.1 4.1 3.0 83 Greece 1.6 0.3 2.8 3.1 95 Albania 1.5 0.2 2.7 3.0 102 Syria 1.3 1.2 0.8 2.9
Σύγκριση οικονοµικών όρων παραγωγής πετρελαίου Έσοδα δηµοσίου % εσόδων της παραγωγής 80% 70% 60% 70% 63% 50% 44% 40% 36% 30% 23% 20% 20% 20% 10% 0% Syria (PSC) Egypt Tunisia Italy Albania Turkey Greece Source: Wood McKenzie Government Take Study 10% Discount Rate, Base Case Scenario
Σύγκριση οικονοµικών όρων παραγωγής πετρελαίου Govt Take % Pre-Take NPV 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% Albania Greece Turkey Italy Tunisia Egypt Syria (PSC) Greek Government Take: 20% of Revenue Vs Syria 70% & 47% of Pre-Take NPV Vs Syria 81% 10% 0% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% Govt Take % Revenue Οι µέχρι σήµερα οικονοµικοί όροι παραγωγής στην Ελλάδα είναι αρκετά ανταγωνιστικοί Source: Wood McKenzie Government Take Study 10% Discount Rate, Base Case Scenario
Επειδή: Πρόταση προς management της Global Oil Co το γεωλογικό περιβάλλον είναι θετικό, αλλά «πολύπλοκο», η διαθέσιµη επιστηµονική βιβλιογραφία είναι πτωχή, οι ερευνητικές εργασίες σταµάτησαν στα µέσα της δεκαετίας του 90, υπάρχουν ανεξερεύνητες περιοχές και γεωλογικοί στόχοι, οι µέχρι σήµερα οικονοµικοί όροι είναι ανταγωνιστικοί και η χώρα ανήκει στην Ε.Ε. Παρά: τις µέχρι σήµερα τεχνικές αποτυχίες, την διοικητική «απουσία» της Πολιτείας και τις πρόσφατες αµφιλεγόµενες «αρνητικές» επιχειρηµατικές της πράξεις Πρέπει: να παρακολουθούµε τις διεργασίες σε θεσµικό και διοικητικό πλαίσιο καθώςκαιτιςτυχόννεότερεςτεχνικέςδηµοσιεύσεις και σε περίπτωση θετικών εξελίξεων να βολιδοσκοπήσουµε την ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ για δυνατότητες επιχειρηµατικής συνεργασίας (κατ αρχή κοινές τεχνικές µελέτες)
Έρευνα υδρογονανθράκων στην Ελλάδα Υπάρχει πετρέλαιο στην Ελλάδα ; Ποιες είναι οι πετρελαιοπιθανές περιοχές της χώρας; Τι έχει γίνει µέχρι σήµερα; Αξίζει να συνεχισθούν οι έρευνες; Υπάρχει επιχειρηµατικό ενδιαφέρον; Πως θα προσελκυσθούν διεθνείς πετρελαϊκές εταιρείες να επενδύσουν στην έρευνα πετρελαίου στην Ελλάδα; Τι κάνουν οι άλλες χώρες; Τι πρέπει να γίνει;
Υπάρχει µέλλον ; ΝΑΙ ΥΠΑΡΧΕΙ ΜΕΛΛΟΝ Αρκεί να κάνουµε ότι κάνουν και όλες οι υπόλοιπες χώρες ανά την υφήλιο: Μέσω ενός κρατικού φορέα προκηρύσσουν και µε διαφανείς διαδικασίες παραχωρούν τα δικαιώµατα Έρευνας και Παραγωγής σε διεθνείς πετρελαϊκές εταιρείες Είναι εποµένως επιτακτική ανάγκη η άµεση δηµιουργία ενός ευέλικτου κρατικού φορέα, σωστά στελεχωµένου, οποίος θα είναι αρµόδιος για: την δηµιουργία σύγχρονου ανταγωνιστικού νοµοθετικού πλαισίου την επιλογή των προς παραχώρηση περιοχών µε αυστηρά κριτήρια την επιχειρηµατική προώθηση των ανωτέρω περιοχών την επιλογή των αναδόχων εταιρειών µέσα από απολύτως διαφανείς και σαφείς διαγωνιστικές διαδικασίες και την παρακολούθηση των εργασιών έρευνας και παραγωγής