Αριθμητικά επίθετα Τα επίθετα που φανερώνουν αριθμούς λέγονται αριθμητικά. Τα αριθμητικά επίθετα ανάλογα με τη σημασία τους χωρίζονται σε απλυτα, τακτικά, πολλαπλασιαστικά και αναλογικά. Τα απλυτα αριθμητικά φανερώνουν ένα συγκεκριμένο πλήθος απ πρσωπα, ζώα ή πράγματα. Π.χ. δύο γάτες, επτά μολύβια, δεκατρία πετράδια Τα τακτικά αριθμητικά επίθετα φανερώνουν τη σειρά, δηλαδή τη θέση που έχει το ουσιαστικ για το οποίο γίνεται λγος Π.χ. Ο Γιάννης ήρθε πρώτος στο τρέξιμο Το διαμέρισμα είναι στον τέταρτο ροφο Τα πολλαπλασιαστικά αριθμητικά φανερώνουν απ πσα μέρη αποτελείται κάτι Π.χ. Το σπίτι έχει διπλά τζάμια Τα αναλογικά αριθμητικά φανερώνουν πσες φορές είναι μεγαλύτερο ένα ποσ απ ένα άλλο Π.χ. Χρειαζμαστε τη διπλάσια ποστητα φαγητού 1
ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΩΝ ΑΡΙΘΜΟΙ ΑΠΟΛΥΤΑ ΤΑΚΤΙΚΑ ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΤΙΚΑ ΑΝΑΛΟΓΙΚΑ 1 ένας, μία (μια), ένα πρώτος, -η, -ο μονς, 2 δύο δεύτερος, -η, -ο διπλς, διπλάσιος, -ια, -ιο 3 τρία τρίτος, -η, -ο τριπλς, τριπλάσιος, -ια, -ιο 4 τέσσερις, τέσσερα τέταρτος, -η, -ο τετραπλς, τετραπλάσιος, -ια, -ιο 5 πέντε πέμπτος, -η, -ο πενταπλς, πενταπλάσιος, -ια, -ιο 6 έξι έκτος, -η, -ο εξαπλς, εξαπλάσιος, -ια, -ιο 7 εφτά, (επτά) έβδομος, -η, -ο εφταπλς/επταπλς, εφταπλάσιος/επταπλάσιος, -ια, -ιο 8 οχτώ (οκτώ) γδοος, -η, -ο οκταπλς, οκταπλάσιος, -ια, -ιο 9 εννέα, εννιά ένατος, -η, -ο εννεαπλς, εννεαπλάσιος, -ια, -ιο 10 δέκα δέκατος, -η, -ο δεκαπλς, δεκαπλάσιος, -ια, -ιο 11 έντεκα ενδέκατος,-η, -ο / εντέκατος,-η, - ο 12 δώδεκα δωδέκατος, -η, - ο εντεκαπλς, δωδεκαπλς, εντεκαπλάσιος, -ια, -ιο δωδεκαπλάσιος, -ια, -ιο 13 δεκατρείς, δεκατρία δέκατος τρίτος, - η, -ο δεκατριπλς, δεκατριπλάσιος, -ια, -ιο 14 δεκατέσσερις, δεκατέσσερα δέκατος τέταρτος, -η, -ο δεκατετραπλς, -ή, - δεκατετραπλάσιος, -ια, -ιο 2
15 δεκαπέντε δέκατος πέμπτος, -η, -ο δεκαπενταπλς, -ή, - δεκαπενταπλάσιος, -ια, -ιο 16 δεκαέξι (δεκάξι) δέκατος έκτος, - η, -ο δεκαεξαπλς, δεκαεξαπλάσιος, -ια, -ιο 17 δεκαεφτά (δεκαεπτά) δέκατος έβδομος, -η, -ο δεκαεπταπλς, δεκαεπταπλάσιος, -ια, -ιο 18 δεκαοχτώ (δεκαοκτώ) δέκατος γδοος, -η, -ο δεκαοκταπλς, δεκαοκταπλάσιος, -ια, -ιο 19 δεκαεννέα (δεκαεννιά) δέκατος ένατος, -η, -ο δεκαεννιαπλς, -ή, - δεκαεννιαπλάσιος, -ια, -ιο 20 είκοσι εικοστς, εικοσαπλς, εικοσαπλάσιος, -ια, -ιο 21 είκοσι ένας, είκοσι μία, είκοσι ένα εικοστς πρώτος, -η, -ο 22 είκοσι δύο εικοστς δεύτερος, -η, -ο 30 τριάντα τριακοστς, -ή, - τριακονταπλς, τριακονταπλάσιος, -ια, -ιο 40 σαράντα τεσσαρακοστς, 50 πενήντα πεντηκοστς, -ή, - 60 εξήντα εξηκοστς, -ή, - 70 εβδομήντα εβδομηκοστς, - ή, 80 ογδντα ογδοηκοστς, - ή, - πεντηκονταπλς πεντηκονταπλάσιος 3
90 ενενήντα ενενηκοστς, - ή,- 100 εκατ εκατοστς, -ή, 101 εκατν ένα, εκατ μία, εκατν ένα εκατοστς πρώτος, -η, -ο 102 εκατ δύο εκατοστς δεύτερος, -η, -ο 200 διακσιοι, -ες, -α διακοσιοστς, - ή, 300 τριακσιοι, - τριακοσιοστς, - ή, - 400 τετρακσιοι, - τετρακοσιοστς, 500 πεντακσιοι, - πεντακοσιοστς, πεντακοσιαπλς πεντακοσιαπλάσιος 600 εξακσιοι, -ες, -α εξακοσιοστς, - ή, - 700 εφτακσιοι, - εφτακοσιοστς, 800 οχτακσιοι, - οχτακοσιοστς, 900 εννιακσιοι, - εννιακοσιοστς, 1.000 χίλιοι, χίλιες, χίλια χιλιοστς, χιλιαπλς χιλιαπλάσιος 2.000 δύο χιλιάδες δισχιλιοστς, -ή, - δισχιλιαπλς δισχιλιαπλάσιος 4
Τα απλυτα αριθμητικά παρουσιάζουν μνο έναν τύπο δηλ. δεν κλίνονται. ΠΡΟΣΟΧΗ!!! Εκτς απ τα απλυτα αριθμητικά ένας, μία, ένα τρεις, τρία τέσσερις, τέσσερα Κλίση του απλυτου αριθμητικού: ένας μία ένα Ενικς αριθμς Αρσενικ Θηλυκ Ουδέτερο Ονομαστική ένας μία/μια ένα Γενική ενς μιας ενς Αιτιατική ένα(ν) μία/μια ένα Κλητική - - - 5
Κλίση του απλυτου αριθμητικού: τρεις - τρία Πληθυντικς αριθμς Αρσενικ - Θηλυκ Ουδέτερο Ονομαστική τρεις τρία Γενική τριών τριών Αιτιατική τρεις τρία Κλητική - - Κλίση του απλυτου αριθμητικού: τέσσερις - τέσσερα Πληθυντικς αριθμς Αρσενικ - Θηλυκ Ουδέτερο Ονομαστική τέσσερις τέσσερα Γενική τεσσάρων τεσσάρων Αιτιατική τέσσερις τέσσερα Κλητική - - 6
ΠΡΟΣΟΧΗ!!! Τα απλυτα αριθμητικά απ το 13 ως το 19 γράφονται με μία λέξη (π.χ. δεκατρία, δεκαέξι κτλ) Το απλυτο αριθμητικ εννέα (εννιά) γράφεται με δύο ν, καθώς και λες οι λέξεις που περιέχουν μέσα τους ολκληρη τη λέξη εννέα (εννιά) (π.χ. δεκαεννέα, εννιακσια, εννιακοσιοστς). Εξαιρούνται και γράφονται με ένα ν τα αριθμητικά ένατος, ενενήντα, ενενηκοστς Τα προπαροξύτονα τακτικά αριθμητικά, πως κι λα τα επίθετα, δεν κατεβάζουν τον τνο. Όταν μως αυτά παίρνουν τη θέση ουσιαστικού (ουσιαστικοποιημένα επίθετα), κατεβάζουν τον τνο: Π.χ. Ο δάσκαλος της Τέταρτης τάξης ασχολείται με τη μουσική. Ο δάσκαλος της Τετάρτης ασχολείται με τη μουσική. 7
Η μισή μονάδα δηλώνεται με το επίθετο μισς, μισή, μισ. Όταν είναι σύνθετο με άλλα απλυτα αριθμητικά, παίρνει τον άκλιτο τύπο -ημισι (έπειτα απ σύμφωνο), -μισι (έπειτα απ φωνήεν): π.χ. δυμισι μέρες, τεσσερισήμισι μέρες!!! Ακολουθούν το γένος του ουσιαστικού: - Τρεισήμισι, Τεσσερισήμισι (αρσενικ - θηλυκ) π.χ. μήνες, ώρες Τριάμισι, Τεσσεράμισι (ουδέτερο) π.χ. μέτρα, λεπτά, ευρώ!!! (και χι τρεισήμισι μέτρα / λεπτά κτλ.). Αν μως το α συνθετικ είναι το ένας ή το μία, ττε οι καταλήξεις είναι -ης και -η αντίστοιχα: π.χ. ενάμισης χρνος, μιάμιση μέρα κ.ά. 8
ΠΡΟΣΟΧΗ!!! ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ ΛΑΘΗ Τριακσια χιλιάδες ευρώ Τριακσιες χιλιάδες ευρώ Τα θύματα του σεισμού ξεπερνούν τα 65.000 Τα θύματα του σεισμού ξεπερνούν τις 65.000 Τετρακσιες εκατομμύρια γυναίκες Τετρακσια εκατομμύρια γυναίκες Στις μία (η ώρα) Στη μία (η ώρα) Στη μία Ιανουαρίου ή Στις μία Ιανουαρίου Την πρώτη Ιανουαρίου Στη μία του μηνς ή Στις μία του μηνς Την πρώτη του μηνς τρεισήμισι μέτρα, λεπτά, ευρώ Τριάμισι μέτρα, λεπτά, ευρώ 9