ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΜΕΝΗ ΓΝΩΜΗ ΕΘΝΙΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟΤΗΤΑ

Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2014-2019 Επιτροπή Νομικών Θεμάτων 17.11.2016 ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΜΕΝΗ ΓΝΩΜΗ ΕΘΝΙΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟΤΗΤΑ Θέμα: Αιτιολογημένη γνώμη της Γερουσίας της Ιταλικής Δημοκρατίας επί της πρότασης οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τις απαιτήσεις για την υποδοχή των αιτούντων διεθνή προστασία (αναδιατύπωση) (COM(2016)0465 C8-0323/2016 2016/0222(COD)) Σύμφωνα με το άρθρο 6 του Πρωτοκόλλου αριθ. 2 σχετικά με την εφαρμογή των αρχών της επικουρικότητας και της αναλογικότητας, τα εθνικά κοινοβούλια μπορούν, εντός προθεσμίας οκτώ εβδομάδων από την ημερομηνία διαβίβασης ενός σχεδίου νομοθετικής πράξης, να απευθύνουν προς τους προέδρους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής αιτιολογημένη γνώμη στην οποία εκτίθενται οι λόγοι για τους οποίους εκτιμούν ότι το εν λόγω σχέδιο δεν συνάδει με την αρχή της επικουρικότητας. Η Γερουσία της Ιταλικής Δημοκρατίας απέστειλε τη συνημμένη αιτιολογημένη γνώμη επί της προαναφερθείσας πρότασης οδηγίας. Σύμφωνα με τον Κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, αρμόδια για την τήρηση της αρχής της επικουρικότητας είναι η Επιτροπή Νομικών Θεμάτων. NP\1109341.docx PE593.981v01-00 Eνωμένη στην πολυμορφία

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΓΕΡΟΥΣΙΑ ΤΗΣ ΙΤΑΛΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ XVII ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ Έγγραφο XVIII αριθ. 165 ΨΗΦΙΣΜΑ ΤΗΣ 1ης ΜΟΝΙΜΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ (Συνταγματικές υποθέσεις, υποθέσεις της Προεδρίας του Συμβουλίου και εσωτερικές υποθέσεις, γενική νομοθεσία του κράτους και της δημόσιας διοίκησης) (Εισηγητής: MAZZONI) το οποίο εγκρίθηκε στη συνεδρίαση της 19ης Οκτωβρίου 2016 ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΟΤΑΣΗ ΟΔΗΓΙΑΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΙΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΟΔΟΧΗ ΤΩΝ ΑΙΤΟΥΝΤΩΝ ΔΙΕΘΝΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ (ΑΝΑΔΙΑΤΥΠΩΣΗ) (COM(2016) 465 final) σύμφωνα με το άρθρο 144 εδάφια 1 και 6 του κανονισμού Κοινοποιήθηκε στην Προεδρία στις 25 Οκτωβρίου 2016 PE593.981v01-00 2/9 NP\1109341.docx

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Κείμενο ψηφίσματος...σ. 3 Γνώμη της 14ης Μόνιμης Επιτροπής...σ. 8 NP\1109341.docx 3/9 PE593.981v01-00

Η Επιτροπή, κατόπιν εξέτασης της πρότασης οδηγίας, σύμφωνα με το άρθρο 144 εδάφια 1 και 6 του κανονισμού, λαμβάνοντας υπόψη ότι η πρόταση οδηγίας, η οποία εντάσσεται στο πλαίσιο μιας συνολικής μεταρρύθμισης του ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου, προβλέπει την αναδιατύπωση της οδηγίας 2013/33/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Ιουνίου 2013 («οδηγία για τις συνθήκες υποδοχής») με σκοπό την περαιτέρω εναρμόνιση των συνθηκών υποδοχής στην Ευρωπαϊκή Ένωση, προκειμένου να αυξηθούν οι προοπτικές ένταξης των αιτούντων και να μειωθούν οι δευτερογενείς μετακινήσεις στην πρόταση οδηγίας προβλέπονται τα ακόλουθα νέα στοιχεία σε σχέση με την ισχύουσα οδηγία για τις συνθήκες υποδοχής: στο άρθρο 2, η διεύρυνση του ορισμού των υλικών συνθηκών υποδοχής στο άρθρο 7, νέος κατάλογος των περιπτώσεων στις οποίες ο αιτών άσυλο μπορεί να υποχρεωθεί να έχει συγκεκριμένο τόπο διαμονής, δεδομένου του κινδύνου διαφυγής του. Επιπλέον, για τον ίδιο λόγο, καθώς και για περιπτώσεις στις οποίες επιδεικνύεται έλλειψη συνεργασίας με τις διαδικασίες, το άρθρο 19 προβλέπει ότι τα βοηθήματα για τα καθημερινά έξοδα μπορούν να ανακληθούν ή να μειωθούν, με εξαίρεση τα οικονομικά βοηθήματα για παροχή ειδών πρώτης ανάγκης, τα οποία μπορούν να αντικατασταθούν από αγαθά σε είδος στο άρθρο 8, ένας επιπλέον λόγος κράτησης των αιτούντων, σε περίπτωση κινδύνου διαφυγής στο άρθρο 15, η μείωση του χρονικού ορίου για την πρόσβαση στην αγορά εργασίας από εννέα μήνες το αργότερο σε έξι μήνες το αργότερο από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης διεθνούς προστασίας. Επίσης, καταργείται η δυνατότητα των κρατών να προβλέπουν μορφές παραχώρησης προτεραιότητας στους ευρωπαίους πολίτες, και αντικαθίσταται από την απλή δυνατότητα εξακρίβωσης του αν μια κενή θέση μπορεί να καλυφθεί από ευρωπαίους πολίτες. Στη συνέχεια, προστίθεται μια παράγραφος με την οποία διασφαλίζονται για τους αιτούντες άσυλο ίδιες συνθήκες εργασίας με εκείνες που προβλέπονται για τους ημεδαπούς, λαμβάνοντας υπόψη ότι: ως νομική βάση προσδιορίζεται ορθά το άρθρο 78 παράγραφος 2 στοιχείο στ) της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), το οποίο προβλέπει τη συνήθη νομοθετική διαδικασία για τη λήψη μέτρων σχετικά με τη θέσπιση κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου, στο οποίο περιλαμβάνονται προδιαγραφές σχετικά με τις προϋποθέσεις υποδοχής αιτούντων άσυλο ή επικουρικής προστασίας. Επιπλέον, πρόκειται για την ίδια νομική βάση της οδηγίας 2013/33/ΕΕ, η οποία αποτελεί αντικείμενο αναδιατύπωσης η πρόταση απαιτεί από τα κράτη μέλη να λαμβάνουν υπόψη τα επιχειρησιακά πρότυπα και τους δείκτες για τις συνθήκες υποδοχής που καταρτίζονται επί του παρόντος από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Υποστήριξης για το Άσυλο (ή από τον μελλοντικό Οργανισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το Άσυλο), κατά την παρακολούθηση και τον έλεγχο των συστημάτων υποδοχής τους (άρθρο 27) η πρόταση υποχρεώνει τα κράτη μέλη να εκπονήσουν και να επικαιροποιούν τακτικά σχέδια έκτακτης ανάγκης στα οποία θα καθορίζονται τα μέτρα που προβλέπεται να ληφθούν για να διασφαλιστεί η κατάλληλη υποδοχή των αιτούντων στις περιπτώσεις που το PE593.981v01-00 4/9 NP\1109341.docx

κράτος μέλος αντιμετωπίζει δυσανάλογο αριθμό αιτούντων διεθνή προστασία (άρθρο 28). Η πρόταση απαιτεί επίσης από τα κράτη μέλη να ενημερώνουν την Επιτροπή και τον Οργανισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το Άσυλο όταν ενεργοποιείται το οικείο σχέδιο έκτακτης ανάγκης η πρόταση τείνει, σύμφωνα με όλες τις προηγούμενες οδηγίες, να μειώσει τα κίνητρα για δευτερογενείς μετακινήσεις στο εσωτερικό της Ευρωπαϊκής Ένωσης τα οποία συνδέονται με τις συνθήκες υποδοχής. Προς τούτο, για να διασφαλιστεί η εύρυθμη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών, να διευκολυνθεί ο προσδιορισμός του κράτους μέλους που είναι υπεύθυνο και να αποτρέπονται οι δευτερογενείς μετακινήσεις, η Επιτροπή τονίζει την ανάγκη να παραμένουν οι αιτούντες στο κράτος μέλος που είναι υπεύθυνο για την εξέταση της αίτησής τους και να μην διαφεύγουν. Επισημαίνει, επίσης, ότι η θέσπιση πιο στοχευμένων περιορισμών στην ελευθερία μετακίνησης των αιτούντων, καθώς και αυστηρών κυρώσεων σε περίπτωση μη συμμόρφωσης με τους περιορισμούς αυτούς θα συμβάλει στον αποτελεσματικότερο εντοπισμό των αιτούντων η πρόταση δεν αλλάζει το γεγονός ότι οι αιτούντες μπορούν, κατά γενικό κανόνα, να κυκλοφορούν ελεύθερα στο έδαφος του κράτους μέλους υποδοχής ή στην περιοχή που τους ορίζει αυτό το κράτος μέλος (άρθρο 7 παράγραφος 1). Ωστόσο, για λόγους δημόσιου συμφέροντος ή δημόσιας τάξης, για την ταχεία επεξεργασία και την αποτελεσματική παρακολούθηση της αίτησης διεθνούς προστασίας που έχουν υποβάλει, για την ταχεία επεξεργασία και την αποτελεσματική παρακολούθηση της διαδικασίας για τον προσδιορισμό του κράτους μέλους που είναι υπεύθυνο σύμφωνα με τον κανονισμό του Δουβλίνου ή προκειμένου «να αποτραπεί αποτελεσματικά» η διαφυγή του αιτούντος, η πρόταση απαιτεί από τα κράτη μέλη, όταν είναι αναγκαίο, να καθορίζουν στους αιτούντες συγκεκριμένο τόπο διαμονής (όπως κέντρο φιλοξενίας, ιδιωτική κατοικία, διαμέρισμα, ξενοδοχείο ή άλλη δομή προσαρμοσμένη για τη στέγαση των αιτούντων). Μια τέτοια απόφαση μπορεί να είναι αναγκαία ιδίως όταν ο αιτών δεν έχει συμμορφωθεί με τις υποχρεώσεις του, όπως για παράδειγμα στις ακόλουθες περιπτώσεις: α) ο αιτών δεν έχει τηρήσει την υποχρέωση υποβολής αίτησης διεθνούς προστασίας στο κράτος μέλος πρώτης παράτυπης ή νόμιμης εισόδου (όπως ορίζεται στο άρθρο 4 παράγραφος 1 της πρότασης κανονισμού του Δουβλίνου) και έχει μεταβεί, χωρίς επαρκή αιτιολόγηση, σε άλλο κράτος μέλος στο οποίο έχει υποβάλει αίτηση ασύλου β) ο αιτών έχει διαφύγει από το κράτος μέλος στο οποίο υποχρεούται να είναι παρών γ) ο αιτών έχει αποσταλεί πίσω στο κράτος μέλος όπου υποχρεούται να είναι παρών, μετά τη διαφυγή του σε άλλο κράτος μέλος πρέπει, συνεπώς, να προστεθεί ένας συμπληρωματικός λόγος κράτησης: σε περίπτωση που έχει οριστεί συγκεκριμένος τόπος διαμονής σε αιτούντα, ο οποίος όμως δεν έχει συμμορφωθεί με την υποχρέωση αυτή, και εφόσον εξακολουθεί να υπάρχει κίνδυνος να διαφύγει, ο αιτών θα μπορεί να τεθεί υπό κράτηση προκειμένου να διασφαλιστεί η εκπλήρωση της υποχρέωσης να διαμένει σε συγκεκριμένο τόπο (άρθρο 8 παράγραφος 3 στοιχείο γ)) η πρόταση μειώνει, επίσης, το χρονικό όριο για την πρόσβαση στην αγορά εργασίας, από εννέα μήνες το αργότερο σε έξι μήνες το αργότερο από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης διεθνούς προστασίας εάν δεν έχει ληφθεί διοικητική απόφαση σχετικά με την αίτηση, σύμφωνα με την πρόταση κανονισμού για τις διαδικασίες ασύλου, και η καθυστέρηση δεν μπορεί να αποδοθεί στον αιτούντα (άρθρο 15 παράγραφος 1 πρώτο εδάφιο) σύμφωνα με το άρθρο 6 εδάφιο 4 του νόμου αριθ. 234 της 24ης Δεκεμβρίου 2012, το Τμήμα Ευρωπαϊκών Πολιτικών της Προεδρίας του Συμβουλίου Υπουργών διαβίβασε, στις 11 Οκτωβρίου 2016, στα κοινοβουλευτικά σώματα την έκθεση την οποία εκπόνησε το NP\1109341.docx 5/9 PE593.981v01-00

Υπουργείο Εσωτερικών σχετικά με την υπό εξέταση πρόταση κανονισμού, χωρίς να επισημαίνει προβλήματα όσον αφορά την τήρηση της αρχής της δοτής αρμοδιότητας και την ορθότητα της νομικής βάσης και θεωρώντας ότι τηρείται η αρχή της επικουρικότητας ωστόσο, όσον αφορά την αρχή της αναλογικότητας, στην έκθεση αναφέρεται ότι η εν λόγω αρχή δεν τηρείται καθώς η πρόταση μειώνει τις υλικές συνθήκες υποδοχής για τους ανηλίκους στην έκθεση διατυπώνεται συνολικά θετική αξιολόγηση του σχεδίου και των προοπτικών διαπραγμάτευσης (εκτός από τα σημεία που αφορούν την κατάσταση των ανηλίκων), δεδομένου ότι συμβάλλει στη σύγκλιση των εθνικών συστημάτων, ιδίως όσον αφορά την ομοιομορφία των συνθηκών υποδοχής στα κράτη μέλη και θεωρεί, επίσης, ότι το σχέδιο συνάδει, στο σύνολό του, με το εθνικό συμφέρον, επισημαίνει ότι: παρότι, κατά τα φαινόμενα, τυπικά τηρείται η αρχή της αναλογικότητας, δεδομένου ότι τα προτεινόμενα μέτρα περιορίζονται στα αναγκαία για την επίτευξη του στόχου, σύμφωνα με το άρθρο 5 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση, ωστόσο ουσιαστικά δεν τηρείται η αρχή της επικουρικότητας, καθώς ο στόχος της περαιτέρω εναρμόνισης των συνθηκών υποδοχής στην Ευρωπαϊκή Ένωση, προκειμένου να αυξηθούν οι προοπτικές ένταξης των αιτούντων, δεν επιτυγχάνεται μέσω της λήψης αυστηρότερων μέτρων για τις δευτερογενείς μετακινήσεις. Μάλιστα, είναι αλήθεια ότι ο εν λόγω στόχος δεν μπορεί να επιτευχθεί επαρκώς από τα κράτη μέλη μεμονωμένα, ωστόσο η συσσώρευση σειράς οδηγιών, κανονισμών και αναδιατυπώσεων καταδεικνύει την πλήρη αδυναμία της Επιτροπής να επιβάλει την τήρηση των θεμελιωδών αρχών που διέπουν τη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών, δηλαδή την αλληλέγγυα υποδοχή, την ανακατανομή των αιτούντων άσυλο και τον επαναπατρισμό, αντιτίθεται στις ακόλουθες παρατηρήσεις: το άρθρο 17α θεσπίζει μια νέα αρχή σύμφωνα με την οποία ο αιτών που βρίσκεται σε κράτος μέλος διαφορετικό από εκείνο στο οποίο υποχρεούται να βρίσκεται δεν έχει δικαίωμα να επωφεληθεί από ορισμένες συνθήκες υποδοχής, ιδίως τη σχολική φοίτηση και την εκπαίδευση των ανηλίκων (άρθρο 14), την πρόσβαση στην απασχόληση (άρθρο 15), τις υλικές συνθήκες υποδοχής (άρθρο 16) και τους τρόπους παροχής τους (άρθρο 17), μολονότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίσουν «αξιοπρεπές» επίπεδο διαβίωσης (άρθρο 17α) και πρόσβαση των ανηλίκων σε κατάλληλες εκπαιδευτικές δραστηριότητες. Θεωρείται ότι με την εν λόγω ρύθμιση, η οποία προσανατολίζεται προς την τιμωρία της κατάστασης των αιτούντων άσυλο, τιμωρούνται επίσης από ορισμένες απόψεις και οι ανήλικοι, στον βαθμό που αποκλείονται από την πρόσβαση στη σχολική φοίτηση και στην εκπαίδευση, στοιχείο που έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την αρχή του μείζονος συμφέροντος του παιδιού, η οποία μνημονεύεται επανειλημμένα στην ίδια οδηγία, αλλά και σε κοινοτικό, διεθνές και εθνικό πλαίσιο (ο εν λόγω αποκλεισμός συνεπάγεται, στην πραγματικότητα, αδικαιολόγητη ζημία για τον ανήλικο). Προτείνεται, ως εκ τούτου, να εξαιρεθούν οι ανήλικοι από τον περιορισμό της πρόσβασης στις παροχές που αναφέρονται στο άρθρο 14, καθώς και από τους λοιπούς περιορισμούς οι οποίοι, παρότι επιβάλλονται στους γονείς, έχουν αναπόφευκτα αντίκτυπο και στα παιδιά, με ιδιαίτερη έμφαση στους περιορισμούς που προβλέπονται στα άρθρα 16 και 17 (υλικές συνθήκες υποδοχής και τρόποι παροχής τους) όσον αφορά την αντικατάσταση, τη μείωση ή την ανάκληση των συνθηκών υποδοχής (άρθρο 19), θα ήταν σκόπιμο να διασφαλιστεί, σε κάθε περίπτωση, αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης, ακόμη και στο πλαίσιο της θέσπισης κάποιου από τα αναφερθέντα μέτρα. PE593.981v01-00 6/9 NP\1109341.docx

Κρίνεται, ωστόσο, αναγκαίο να διευκρινιστεί ρητά τι περιλαμβάνει το «αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης» (άρθρο 19 παράγραφος 4) και αν, ειδικότερα, το κράτος οφείλει να παρέχει, όχι μόνον ιατροφαρμακευτική περίθαλψη αλλά και στέγαση, τροφή ή άλλες υπηρεσίες (ο γενικός χαρακτήρας της έννοιας, η εφαρμογή της οποίας εξαρτάται από τα μεμονωμένα κράτη, θα μπορούσε να αυξήσει τις διαφορές σε εθνικό και κοινοτικό επίπεδο, θέτοντας παράλληλα υπό αμφισβήτηση την αρχή της ομοιομορφίας των συνθηκών υποδοχής σε ευρωπαϊκό επίπεδο) λαμβάνοντας υπόψη ότι πρέπει να διασφαλιστεί αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης για τον αιτούντα, η ρύθμιση θα πρέπει να συνοδεύεται από περαιτέρω μέτρα που πρέπει να καθοριστούν στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων (τα οποία θα μπορούσαν να αφορούν την κράτηση, ως δείκτη αξιολόγησης της επικινδυνότητας του αιτούντος ή ακόμη και μόνο τη διαδικασία εξέτασης της αίτησης, χωρίς ωστόσο να περιορίζονται οι σχετικές εγγυήσεις) παραμένει εντελώς ανεπαρκής η προώθηση νόμιμων και ασφαλών οδών πρόσβασης, και το έγγραφο εμμένει στις λεγόμενες «δευτερογενείς μετακινήσεις», δηλαδή στις μετακινήσεις των μεταναστών από τη χώρα άφιξης σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η χώρα που είναι υπεύθυνη για την εξέταση της αίτησης διατηρεί την εν λόγω ιδιότητα όχι μόνο κατά τη διάρκεια της διαδικασίας αλλά και στη συνέχεια, χωρίς να τίθεται χρονική προθεσμία. Συνεπώς, αμφισβητείται κάθε ευρωπαϊκή διάσταση των αποτελεσμάτων της διαδικασίας ασύλου και δεν λαμβάνονται καθόλου υπόψη οι ανάγκες και οι προσδοκίες των προσφύγων όσον αφορά την πορεία ένταξής τους, την οποία οπωσδήποτε θα διευκόλυνε η δυνατότητα επανένωσής τους με συγγενείς που είναι ήδη εγκατεστημένοι σε άλλες χώρες, διαφορετικές από τη χώρα πρώτης εισόδου από το συνολικό πλαίσιο προκύπτει μια παντελής αποδυνάμωση του δικαιώματος ασύλου στην Ευρώπη, γεγονός που έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την ίδια τη λογική της πρότασης. Τείνει να καταστεί επισφαλής η χορήγηση διεθνούς προστασίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο, καθιστώντας ακόμη περισσότερο επαχθείς τις υποχρεώσεις που προβλέπονται για τις χώρες πρώτης εισόδου η μείωση του χρονικού ορίου για την πρόσβαση στην αγορά εργασίας από εννέα μήνες το αργότερο σε έξι μήνες το αργότερο από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης διεθνούς προστασίας (άρθρο 15 παράγραφος 1 πρώτο εδάφιο) αποτελεί σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση της ένταξης των αιτούντων άσυλο, έρχεται όμως σε αντίθεση με την υφιστάμενη κατάσταση όσον αφορά την απασχόληση σε πολλές χώρες της Ένωσης τέλος, πρέπει να επισημανθεί ότι, μολονότι τους τελευταίους μήνες αναμενόταν μια υπέρβαση του συστήματος του Δουβλίνου, με την έννοια της αύξησης του αριθμού των χωρών που είναι υπεύθυνες για την αξιολόγηση των αιτήσεων ασύλου, όλες οι κανονιστικές πράξεις που εγκρίθηκαν πρόσφατα σε ευρωπαϊκό επίπεδο αποσκοπούν, αντιθέτως, στην αποθάρρυνση των δευτερογενών μετακινήσεων των μεταναστών. Ως εκ τούτου, παρότι είναι κοινός ο στόχος της διασφάλισης ενιαίων προτύπων υποδοχής σε όλα τα κράτη μέλη, θα ήταν σκόπιμο να αποφευχθούν περαιτέρω επιπτώσεις για τα κράτη στα οποία, για γεωγραφικούς λόγους, κατευθύνονται ως επί το πλείστον οι μεταναστευτικές ροές. NP\1109341.docx 7/9 PE593.981v01-00

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ ΤΗΣ 14ης ΜΟΝΙΜΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ (ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ) (Συντάκτης: ROMANO) Η Επιτροπή, κατόπιν εξέτασης της πράξης, 5 Οκτωβρίου 2016 λαμβάνοντας υπόψη ότι η πρόταση οδηγίας, η οποία εντάσσεται στο πλαίσιο μιας συνολικής μεταρρύθμισης του ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου, προβλέπει την αναδιατύπωση της οδηγίας 2013/33/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Ιουνίου 2013 («οδηγία για τις συνθήκες υποδοχής») με σκοπό την περαιτέρω εναρμόνιση των συνθηκών υποδοχής στην Ευρωπαϊκή Ένωση, προκειμένου να αυξηθούν οι προοπτικές ένταξης των αιτούντων και να μειωθούν οι δευτερογενείς μετακινήσεις λαμβάνοντας υπόψη ότι στην πρόταση οδηγίας προβλέπονται τα ακόλουθα νέα στοιχεία σε σχέση με την ισχύουσα οδηγία για τις συνθήκες υποδοχής: στο άρθρο 2, η διεύρυνση του ορισμού των υλικών συνθηκών υποδοχής στο άρθρο 7, νέος κατάλογος των περιπτώσεων στις οποίες ο αιτών άσυλο μπορεί να υποχρεωθεί να έχει συγκεκριμένο τόπο διαμονής, δεδομένου του κινδύνου διαφυγής του. Για τον ίδιο λόγο, καθώς και για περιπτώσεις στις οποίες επιδεικνύεται έλλειψη συνεργασίας με τις διαδικασίες, το άρθρο 19 προβλέπει ότι τα βοηθήματα για τα καθημερινά έξοδα μπορούν να ανακληθούν ή να μειωθούν, με εξαίρεση τα οικονομικά βοηθήματα για παροχή ειδών πρώτης ανάγκης, τα οποία μπορούν να αντικατασταθούν από αγαθά σε είδος στο άρθρο 8, ένας επιπλέον λόγος κράτησης των αιτούντων, σε περίπτωση κινδύνου διαφυγής στο άρθρο 15, η μείωση του χρονικού ορίου για την πρόσβαση στην αγορά εργασίας από εννέα μήνες το αργότερο σε έξι μήνες το αργότερο από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης διεθνούς προστασίας. Επίσης, καταργείται η δυνατότητα των κρατών να προβλέπουν μορφές παραχώρησης προτεραιότητας στους ευρωπαίους πολίτες, και αντικαθίσταται από την απλή δυνατότητα εξακρίβωσης του αν μια κενή θέση μπορεί να καλυφθεί από ευρωπαίους πολίτες. Στη συνέχεια, προστίθεται μια παράγραφος με την οποία διασφαλίζονται για τους αιτούντες άσυλο ίδιες συνθήκες εργασίας με εκείνες που προβλέπονται για τους ημεδαπούς, διατυπώνει, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της, θετικές παρατηρήσεις, με τις ακόλουθες επισημάνσεις: ως νομική βάση προσδιορίζεται ορθά το άρθρο 78 παράγραφος 2 στοιχείο στ) της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), το οποίο προβλέπει τη συνήθη νομοθετική διαδικασία για τη λήψη μέτρων σχετικά με τη θέσπιση κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου, στο οποίο περιλαμβάνονται προδιαγραφές σχετικά με τις προϋποθέσεις υποδοχής αιτούντων άσυλο ή επικουρικής προστασίας. Επιπλέον, πρόκειται για την ίδια νομική βάση της οδηγίας 2013/33/ΕΕ, η οποία αποτελεί αντικείμενο αναδιατύπωσης τηρείται η αρχή της επικουρικότητας, δεδομένου ότι ο στόχος της περαιτέρω εναρμόνισης των συνθηκών υποδοχής στην Ευρωπαϊκή Ένωση προκειμένου να αυξηθούν οι PE593.981v01-00 8/9 NP\1109341.docx

προοπτικές ένταξης των αιτούντων και να μειωθούν οι δευτερογενείς μετακινήσεις δεν μπορεί να επιτευχθεί επαρκώς από τα κράτη μέλη μεμονωμένα. τηρείται η αρχή της αναλογικότητας, δεδομένου ότι τα προτεινόμενα μέτρα περιορίζονται στα αναγκαία για την επίτευξη του στόχου. NP\1109341.docx 9/9 PE593.981v01-00